Tweede Kamerverkiezingen 2017

Tweede Kamerverkiezingen 2017
Datum	15 maart 2017
Datum (eerste ronde)
Datum (tweede ronde)
Land	Nederland
Provincie
Staat
Territorium
District(en)
Te verdelen zetels	150
Te winnen aantal afgevaardigden
Opkomst	81,9%
Opkomst (eerste ronde)
Opkomst (tweede ronde)
Uitslag
Uitslag
Partijleider	Mark Rutte
Lijsttrekker
Kandidaat
Partij
Percentage
Kandidaat
Partij
Percentage
Grootste partij	VVD
Percentage	21,29%
Gevormde regering
Zetelverdeling
Nieuwe minister-president	Mark Rutte (VVD)
Vorige minister-president	Mark Rutte (VVD)
Vorige & volgende verkiezingen
← 2012	2021 →
Portaal Politiek

De Tweede Kamerverkiezingen 2017 werden op 15 maart 2017 gehouden. Bij Tweede Kamerverkiezingen worden de 150 leden van de Tweede Kamer gekozen. Tweede Kamerleden voeren hun werk niet in hun eentje uit, ze horen bij een partij waarvan zij vinden dat die het beste bij hen past. De winnaar van deze verkiezingen mag samen met andere politieke partijen een kabinet vormen. Hierbij probeert de grootste partij om uiteindelijk minimaal 76 leden – een meerderheid – in het kabinet te krijgen, zodat de uiteindelijke regering haar plannen makkelijk door de Tweede Kamer kan laten goedkeuren.

Een partij komt in de Tweede Kamer als de kiesdeler behaald is. Om deze te behalen moet een partij genoeg stemmen krijgen.

Deelnemende partijen

• 

  Lijst 1: Volkspartij voor Vrijheid en Democratie

• 

  Lijst 2: Partij van de Arbeid

• 

  Lijst 3: Partij voor de Vrijheid

• 

  Lijst 4: Socialistische Partij

• 

  Lijst 5: Christen-Democratisch Appèl

Lijst		Partij	Lijsttrekker	Richting	Stroming	Europese fractie
1		Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (VVD)	Mark Rutte	Centrumrechts	Conservatief-liberalisme Economisch liberalisme Europeanisme	ALDE
2		Partij van de Arbeid (PvdA)	Lodewijk Asscher	Centrumlinks	Sociaaldemocratie Progressivisme Europeanisme	S&D
3	50px	Partij voor de Vrijheid (PVV)	Geert Wilders	Rechts tot extreemrechts	Nationaalliberalisme Sociaal-conservatisme Harde euroscepsis	ENV
4		Socialistische Partij (SP)	Emile Roemer	Centrumlinks tot links	Democratisch socialisme Sociaaldemocratie Euroscepsis	GUE/NGL
5		Christen-Democratisch Appèl (CDA)	Sybrand van Haersma Buma	Centrumrechts	Christendemocratie Conservatisme Europeanisme	EVP
6		Democraten 66 (D66)	Alexander Pechtold	Centrum	Sociaalliberalisme Economisch liberalisme Europeanisme	ALDE
7		ChristenUnie (CU)	Gert-Jan Segers	Centrum tot centrumrechts	Christelijk-sociaal Sociaal-conservatisme Zachte euroscepsis	ECH
8		GroenLinks (GL)	Jesse Klaver	Centrumlinks	Groene politiek Sociaaldemocratie Europeanisme	Groenen/EVA
9		Staatkundig Gereformeerde Partij (SGP)	Kees van der Staaij	Rechts	Christelijk-rechts Sociaal-conservatisme Zachte euroscepsis	ECH
10		Partij voor de Dieren (PvdD)	Marianne Thieme	Centrumlinks tot links	Dierenbelangen Groene politiek Zachte euroscepsis	GUE/NGL
11		50PLUS (50+)	Henk Krol	Centrum tot centrumlinks	Ouderenbelangen Centrisme Zachte euroscepsis	EVP
12		Ondernemerspartij (OP)	Hero Brinkman	Rechts	Liberaal-conservatisme Economisch liberalisme Zachte euroscepsis	Geen
13		VoorNederland (VNL)	Jan Roos	Rechts	Klassiek liberalisme Liberaal-conservatisme Harde euroscepsis	Geen
14		DENK	Tunahan Kuzu	Centrumlinks tot links	Multiculturalisme Sociaaldemocratie Antizionisme	Geen
15		Nieuwe Wegen	Jacques Monasch	Centrum	Sociaaldemocratie Sociaal-conservatisme Zachte euroscepsis	Geen
16		Forum voor Democratie (FvD)	Thierry Baudet	Rechts tot extreemrechts	Nationaalconservatisme Sociaal-conservatisme Harde euroscepsis	ECH
17		De Burgerbeweging (DBB)	Ad Vlems	Links	Directe democratie Democratisch socialisme Europese hervorming	Geen
18		Vrijzinnige Partij	Norbert Klein	Centrumlinks	Sociaalliberalisme Sociaaldemocratie Humanisme	Geen
19		GeenPeil	Jan Dijkgraaf	Rechts	Directe democratie Harde euroscepsis	Geen
20		Piratenpartij	Ancilla van der Leest	Geen	Hervorming auteursrecht Directe democratie Anarchisme	Groenen/EVA
21		Artikel 1	Sylvana Simons	Links	Minderhedenbelangen Multiculturalisme Feminisme	Geen
22		Niet-Stemmers	Peter Plasman	Geen	Voluntarisme	Geen
23		Libertarische Partij (LP)	Robert Valentine	Centrumrechts tot rechts	Klassiek liberalisme Economisch liberalisme Euroscepsis	Geen
24		Lokaal in de Kamer	Jan Heijman	Geen	Lokale politiek	Geen
25		Jezus Leeft	Florens van der Spek	Rechts	Christelijk-rechts Theocratische politiek Evangelisme	Geen
26		StemNL	Mario van der Eijnde	Centrum	Directe democratie Democratisch socialisme Sociaal-conservatisme	Geen
27		Partij voor Mens en Spirit (MenS)	Tara-Joëlle Fonk	Centrum tot centrumlinks	Spiritualisme Humanisme	Geen
28		Vrije Democratische Partij (VDP)	Burhan Gölkap	Centrum	Multiculturalisme Sociaal-conservatisme Sociaaldemocratie	Geen

Verkiezingsuitslag

Landelijk

33	20	19	19	14	14	9	22
VVD	PVV	CDA	D66	GL	SP	PvdA	overig

76	74
coalitie (VVD + CDA + D66 + CU)	oppositie

= 50% (75/150) van de zetels

Zetelverdeling Tweede Kamer na de verkiezingen

Het Kabinet-Rutte III dat bijna 8 maanden na de verkiezingen gevormd is (26 oktober 2017)

Partij			Lijsttrekker	2012		2017		Verschil
	Volkspartij voor Vrijheid en Democratie	VVD	Mark Rutte	26,58%	41	21,29%	33	-5,29%	-8
	Partij voor de Vrijheid	PVV	Geert Wilders	10,08%	15	13,06%	20	+2,98%	+5
	Christen-Democratisch Appèl	CDA	Sybrand van Haersma Buma	8,51%	13	12,38%	19	+3,87%	+6
	Democraten 66	D66	Alexander Pechtold	8,03%	12	12,23%	19	+4,20%	+7
	GroenLinks	GL	Jesse Klaver	2,33%	4	9,13%	14	+6,80%	+10
	Socialistische Partij	SP	Emile Roemer	9,65%	15	9,09%	14	-0,56%	-1
	Partij van de Arbeid	PvdA	Lodewijk Asscher	24,84%	38	5,70%	9	-19,14%	-29
	ChristenUnie	CU	Gert-Jan Segers	3,13%	5	3,39%	5	+0,26%	0
	Partij voor de Dieren	PvdD	Marianne Thieme	1,93%	2	3,19%	5	+1,26%	+3
	50Plus	50+	Henk Krol	1,88%	2	3,11%	4	+1,23%	+2
	Staatkundig Gereformeerde Partij	SGP	Kees van der Staaij	2,08%	3	2,08%	3	-0,01%	0
	DENK		Tunahan Kuzu	-	-	2,06%	3	+2,06%	+3
	Forum voor Democratie	FvD	Thierry Baudet	-	-	1,78%	2	+1,78%	+2
	overige partijen			0,96%	0	1,51%	0	+0,55%	0
totaal				100,00%	150	100,00%	150	± 49,99%*	± 76*

^* verschuiving van stem- en zetelverhoudingen t.o.v. 2012

Regionaal

Nederland

Provinciaal

Provincie	Opkomst	VVD	PVV	CDA	D66	GL	SP	PvdA	CU	PvdD	50+	SGP	DENK	FvD
Drenthe	82,49%	19,45%	12,89%	14,44%	10,24%	7,76%	11,93%	8,57%	4,57%	2,56%	3,53%	0,78%	0,28%	1,82%
Flevoland	79,69%	20,68%	14,67%	10,66%	10,02%	7,94%	8,08%	5,12%	4,74%	3,19%	3,85%	3,91%	2,14%	2,15%
Friesland	82,49%	17,00%	11,24%	18,94%	9,68%	8,35%	11,11%	8,38%	5,12%	2,89%	2,89%	0,94%	0,22%	1,82%
Gelderland	83,27%	20,91%	11,73%	13,90%	11,94%	8,80%	9,08%	5,43%	4,47%	2,88%	2,79%	4,05%	1,37%	1,46%
Groningen	81,28%	13,88%	11,24%	11,57%	12,59%	11,88%	13,93%	8,31%	5,96%	3,63%	2,80%	0,75%	0,47%	1,60%
Limburg	78,35%	17,91%	19,58%	14,94%	10,56%	6,81%	13,65%	4,04%	0,65%	2,92%	4,56%	0,13%	1,09%	2,02%
Noord-Brabant	81,27%	24,09%	14,63%	13,30%	11,58%	7,77%	12,28%	4,22%	1,15%	2,60%	3,34%	0,50%	1,68%	1,57%
Noord-Holland	83,25%	23,20%	10,78%	8,04%	14,85%	12,28%	7,06%	6,84%	1,82%	4,44%	3,10%	0,36%	2,97%	1,96%
Overijssel	83,49%	18,66%	11,60%	19,82%	10,63%	6,96%	9,18%	5,50%	5,99%	2,13%	2,54%	3,00%	1,46%	1,46%
Utrecht	84,80%	22,69%	10,02%	10,71%	15,30%	11,67%	5,65%	5,19%	4,94%	3,36%	2,27%	2,62%	2,73%	1,54%
Zeeland	81,27%	19,71%	13,34%	13,45%	8,11%	6,20%	9,51%	5,63%	4,56%	2,90%	3,48%	9,54%	0,67%	1,73%
Zuid-Holland	80,15%	22,05%	14,55%	10,17%	12,12%	8,66%	6,71%	5,50%	3,72%	3,30%	3,11%	3,07%	3,28%	2,08%
Nederland	81,93%	21,29%	13,06%	12,38%	12,23%	9,13%	9,09%	5,70%	3,39%	3,19%	3,11%	2,08%	2,06%	1,78%

Grootstedelijk

Stad	Provincie	Opkomst	VVD	PVV	CDA	D66	GL	SP	PvdA	CU	PvdD	50+	SGP	DENK	FvD
Amsterdam	Noord-Holland	78,92%	15,34%	6,82%	2,96%	18,87%	19,77%	6,40%	8,36%	1,49%	6,02%	1,94%	0,15%	6,88%	1,25%
Haarlem	Noord-Holland	82,72%	19,18%	9,35%	6,08%	17,98%	15,77%	7,02%	7,81%	1,75%	5,69%	2,76%	0,22%	3,20%	1,70%
Den Haag	Zuid-Holland	75,55%	20,95%	14,02%	6,15%	16,01%	12,16%	5,46%	6,75%	1,90%	4,27%	2,43%	0,51%	5,97%	1,79%
Rotterdam	Zuid-Holland	72,31%	16,46%	15,66%	5,80%	13,17%	11,59%	8,27%	6,36%	2,35%	3,89%	3,34%	0,72%	7,93%	1,77%
Utrecht	Utrecht	83,78%	16,96%	7,29%	5,48%	22,35%	20,26%	4,81%	5,79%	2,64%	4,56%	1,42%	0,32%	5,51%	1,17%
Middelburg	Zeeland	82,51%	16,59%	9,29%	11,25%	10,34%	10,15%	9,93%	7,14%	6,71%	4,02%	2,70%	8,09%	1,24%	1,52%
Lelystad	Flevoland	77,56%	19,53%	17,64%	8,80%	9,54%	8,73%	9,53%	5,90%	3,66%	3,84%	4,54%	0,77%	3,01%	2,12%
Almere	Flevoland	76,87%	20,77%	15,60%	6,51%	12,12%	9,91%	8,67%	5,95%	2,60%	3,87%	4,58%	0,25%	2,84%	2,30%
Den Bosch	Noord-Brabant	81,12%	22,82%	14,53%	9,72%	14,19%	10,75%	10,73%	4,97%	0,89%	3,28%	2,90%	0,15%	2,22%	1,61%
Eindhoven	Noord-Brabant	78,30%	18,85%	12,39%	8,50%	15,85%	11,91%	11,41%	5,17%	1,55%	3,95%	3,52%	0,20%	3,39%	1,67%
Tilburg	Noord-Brabant	75,15%	20,06%	13,65%	9,26%	14,84%	11,98%	11,40%	4,75%	0,83%	3,51%	3,25%	0,15%	3,29%	1,59%
Breda	Noord-Brabant	79,93%	27,27%	11,54%	9,50%	14,95%	10,47%	9,50%	4,82%	1,00%	3,36%	2,51%	0,14%	1,93%	1,62%
Maastricht	Limburg	76,93%	15,73%	18,28%	10,50%	14,86%	10,90%	11,27%	5,30%	0,82%	3,80%	4,10%	0,12%	0,98%	2,31%
Arnhem	Gelderland	76,93%	17,11%	6,77%	11,80%	16,40%	14,49%	10,04%	6,43%	2,42%	5,17%	2,32%	0,25%	3,63%	1,52%
Nijmegen	Gelderland	79,02%	14,34%	9,54%	6,64%	19,47%	20,13%	11,19%	6,30%	1,29%	4,69%	1,81%	0,14%	1,93%	1,24%
Zwolle	Overijssel	84,25%	17,53%	7,94%	11,28%	14,84%	11,68%	8,68%	7,10%	10,38%	3,40%	2,36%	0,99%	1,20%	1,40%
Leeuwarden	Friesland	80,87%	15,23%	10,55%	10,66%	13,18%	12,87%	11,97%	10,18%	3,49%	4,44%	2,80%	0,35%	0,49%	2,17%
Groningen	Groningen	82,73%	13,59%	6,70%	6,62%	19,94%	18,92%	10,87%	8,01%	4,42%	5,17%	1,67%	0,35%	0,38%	1,70%
Assen	Drenthe	81,84%	16,54%	9,92%	11,43%	12,35%	10,30%	11,94%	9,11%	8,36%	3,07%	2,72%	0,79%	0,51%	1,61%

Caribisch Nederland

Bijzondere gemeente	Opkomst	VVD	PVV	CDA	D66	GL	SP	PvdA	CU	PvdD	50+	SGP	DENK	FvD
Bonaire	18,01%	15,33%	4,80%	16,23%	28,58%	8,73%	3,03%	8,61%	3,62%	4,44%	1,61%	0,47%	0,63%	1,53%
Sint-Eustatius	20,42%	1,38%	1,83%	77,52%	6,19%	3,44%	1,83%	1,15%	0,92%	0,69%	0,46%	0,00%	0,00%	0,46%
Saba	39,90%	3,39%	2,87%	10,44%	30,03%	16,19%	26,11%	6,53%	1,04%	0,52%	0,52%	0,00%	0,00%	1,04%

Verkozen leden

Partij Kamerlid Woonplaats Provincie VVD Mark Rutte Den Haag Zuid-Holland VVD Jeanine Hennis-Plasschaert Nederhorst den Berg Noord-Holland VVD Halbe Zijlstra Wassenaar Zuid-Holland VVD Tamara van Ark Nieuwerkerk aan den IJssel Zuid-Holland VVD Klaas Dijkhoff Breda Noord-Brabant VVD Sander Dekker Den Haag Zuid-Holland VVD Barbara Visser Zaandam Noord-Holland VVD Mark Harbers Ede Gelderland VVD Han ten Broeke Haaksbergen Overijssel VVD Malik Azmani Dalfsen Overijssel VVD Dennis Wiersma Utrecht Utrecht VVD Helma Lodders Zeewolde Flevoland VVD Bas van 't Wout Hoeven Noord-Brabant VVD Bente Becker Den Haag Zuid-Holland VVD Pieter Duisenberg Den Haag Zuid-Holland VVD Sophie Hermans Amsterdam Noord-Holland VVD Anne Mulder Hilversum Noord-Holland VVD Aukje de Vries Leeuwarden Friesland VVD Dilan Yeşilgöz-Zegerius Amsterdam Noord-Holland VVD Arno Rutte Groningen Groningen VVD Ockje Tellegen Den Haag Zuid-Holland VVD Daniel Koerhuis Raalte Overijssel VVD Erik Ziengs Assen Drenthe VVD André Bosman Middelburg Zeeland VVD Albert van den Bosch Eefde Gelderland VVD Zohair el-Yassini Utrecht Utrecht VVD Remco Dijkstra Lienden Gelderland VVD Martin Wörsdörfer Den Haag Zuid-Holland VVD Arne Weverling Naaldwijk Zuid-Holland VVD Chantal Nijkerken-de Haan Schinveld Limburg VVD Foort van Oosten Spijkenisse Zuid-Holland VVD Sven Koopmans Hoofddorp Noord-Holland VVD Jan Middendorp Amsterdam Noord-Holland

Partij Kamerlid Woonplaats Provincie PVV Geert Wilders Den Haag Zuid-Holland PVV Fleur Agema Den Haag Zuid-Holland PVV Vicky Maeijer Krimpen aan den IJssel Zuid-Holland PVV Gidi Markuszower Amstelveen Noord-Holland PVV Sietse Fritsma Den Haag Zuid-Holland PVV Martin Bosma Amsterdam Noord-Holland PVV Barry Madlener Rockanje Zuid-Holland PVV Teun van Dijck Venlo Limburg PVV Lilian Helder Venlo Limburg PVV Harm Beertema Voorburg Zuid-Holland PVV Machiel de Graaf Almere Flevoland PVV Dion Graus Heerlen Limburg PVV Raymond de Roon Almere Flevoland PVV Danai van Weerdenburg Amstelveen Noord-Holland PVV Edgar Mulder Zwolle Overijssel PVV Karen Gerbrands Den Haag Zuid-Holland PVV Léon de Jong Den Haag Zuid-Holland PVV Gabriëlle Popken Geleen Limburg PVV Alexander Kops Overasselt Gelderland PVV Roy van Aalst Hengelo Overijssel

Partij Kamerlid Woonplaats Provincie CDA Sybrand van Haersma Buma Voorburg Zuid-Holland CDA Mona Keijzer Volendam Noord-Holland CDA René Peters Oss Noord-Brabant CDA Pieter Omtzigt Enschede Overijssel CDA Madeleine van Toorenburg Rosmalen Noord-Brabant CDA Raymond Knops Hegelsom Limburg CDA Pieter Heerma Purmerend Noord-Holland CDA Harry van der Molen Leeuwarden Friesland CDA Hanke Bruins Slot Utrecht Utrecht CDA Jaco Geurts Voorthuizen Gelderland CDA Anne Kuik Groningen Groningen CDA Chris van Dam Den Haag Zuid-Holland CDA Agnes Mulder Assen Drenthe CDA Michel Rog Haarlem Noord-Holland CDA Mustafa Amhaouch Panningen Limburg CDA Martijn van Helvert Sittard Limburg CDA Erik Ronnes Boxmeer Noord-Brabant CDA Joba van den Berg-Jansen Goes Zeeland CDA Maurits von Martels Dalfsen Overijssel

Partij Kamerlid Woonplaats Provincie D66 Alexander Pechtold Wageningen Gelderland D66 Stientje van Veldhoven Rijswijk Zuid-Holland D66 Wouter Koolmees Rotterdam Zuid-Holland D66 Pia Dijkstra Utrecht Utrecht D66 Ingrid van Engelshoven Den Haag Zuid-Holland D66 Vera Bergkamp Amsterdam Noord-Holland D66 Pia Dijkstra Utrecht Utrecht D66 Kees Verhoeven Amersfoort Utrecht D66 Paul van Meenen Leiden Zuid-Holland D66 Jan Paternotte Amsterdam Noord-Holland D66 Sjoerd Sjoerdsma Den Haag Zuid-Holland D66 Rob Jetten Ubbergen Gelderland D66 Jessica van Eijs Eindhoven Noord-Brabant D66 Salima Belhaj Rotterdam Zuid-Holland D66 Maarten Groothuizen Nijmegen Gelderland D66 Achraf Bouali Amsterdam Noord-Holland D66 Rens Raemakers Neer Limburg D66 Antje Diertens Groningen Groningen D66 Tjeerd de Groot Haarlem Noord-Holland

Partij Kamerlid Woonplaats Provincie GL Jesse Klaver Den Haag Zuid-Holland GL Kathalijne Buitenweg Amsterdam Noord-Holland GL Tom van der Lee Amsterdam Noord-Holland GL Corinne de Jonge van Ellemeet Abcoude Utrecht GL Zihni Özdil Amsterdam Noord-Holland GL Bart Snels Utrecht Utrecht GL Bram van Oijk Den Haag Zuid-Holland GL Suzanne Kröger Amsterdam Noord-Holland GL Nevin Özütok Amsterdam Noord-Holland GL Linda Voortman Utrecht Utrecht GL Lisa Westerveld Nijmegen Gelderland GL Rik Grashoff Delft Zuid-Holland GL Liesbeth van Tongeren Den Haag Zuid-Holland GL Isabelle Dirks Leeuwarden Friesland

Partij Kamerlid Woonplaats Provincie SP Emile Roemer Boxmeer Noord-Brabant SP Renske Leijten Haarlem Noord-Holland SP Lilian Marijnissen Oss Noord-Brabant SP Ronald van Raak Amsterdam Noord-Holland SP Sadet Karabulut Amsterdam Noord-Holland SP Sandra Beckerman Groningen Groningen SP Michiel van Nispen Breda Noord-Brabant SP Peter Kwint Amsterdam Noord-Holland SP Bart van Kent Den Haag Zuid-Holland SP Cem Laçin Rotterdam Zuid-Holland SP Frank Futselaar Zwolle Overijssel SP Maarten Hijink Amersfoort Utrecht SP Jasper van Dijk Amsterdam Noord-Holland SP Nine Kooiman Nieuwegein Utrecht

Partij Kamerlid Woonplaats Provincie PvdA Lodewijk Asscher Amsterdam Noord-Holland PvdA Khadija Arib Amsterdam Noord-Holland PvdA Jeroen Dijsselbloem Wageningen Gelderland PvdA Sharon Dijksma Amsterdam Noord-Holland PvdA Gijs van Dijk Den Burg Noord-Holland PvdA Attje Kuiken Breda Noord-Brabant PvdA Henk Nijboer Groningen Groningen PvdA Kirsten van den Hul Den Haag Zuid-Holland PvdA Lilianne Ploumen Amsterdam Noord-Holland

Partij Kamerlid Woonplaats Provincie CU Gert-Jan Segers Hoogland Utrecht CU Carola Schouten Rotterdam Zuid-Holland CU Joël Voordewind Amsterdam Noord-Holland CU Carla Dik-Faber Veenendaal Utrecht CU Eppo Bruins Alphen aan den Rijn Zuid-Holland

Partij Kamerlid Woonplaats Provincie PvdD Marianne Thieme Maarssen Utrecht PvdD Esther Ouwehand Leiden Zuid-Holland PvdD Lammert van Raan Amsterdam Amsterdam PvdD Frank Wassenberg Geleen Limburg PvdD Femke Merel van Kooten-Arissen Huis ter Heide Utrecht

Partij Kamerlid Woonplaats Provincie 50+ Henk Krol Eindhoven Noord-Brabant 50+ Léonie Sazias Hilversum Noord-Holland 50+ Martin van Rooijen Oegstgeest Zuid-Holland 50+ Connie van Brenk Utrecht Utrecht

Partij Kamerlid Woonplaats Provincie SGP Kees van der Staaij Benthuizen Zuid-Holland SGP Elbert Dijkgraaf Zevenhuizen Zuid-Holland SGP Roelof Bisschop Veenendaal Utrecht

Partij Kamerlid Woonplaats Provincie DENK Tunahan Kuzu Rotterdam Zuid-Holland DENK Farid Azarkan Culemborg Gelderland DENK Selçuk Özturk Roermond Limburg

Partij Kamerlid Woonplaats Provincie FvD Thierry Baudet Amsterdam Noord-Holland FvD Theo Hiddema Maastricht Limburg Veranderingen Datum Zittend Vervangend Woonplaats Provincie Reden 29 maart 2017 Khadija Arib Amsterdam Noord-Holland Khadija Arib wordt verkozen tot voorzitster van de Tweede Kamer. Ze blijft lid van de PvdA en houdt haar Kamerzetel (ze mag dus ook meestemmen), maar moet nu als voorzitter de Tweede Kamerdebatten in goede banen leiden. Hierbij mag ze haar eigen mening over voorstellen niet uitspreken en moet dus iedereen gelijk behandelen. 6 september 2017 Pieter Duisenberg Roald van der Linde Rotterdam Zuid-Holland Pieter Duisenberg wordt voorzitter van de Vereniging van Universiteiten. Zijn zetel wordt ingenomen door Roald van der Linde. 24 oktober 2017 Jeroen Dijsselbloem Willem Moorlag Winsum Groningen Jeroen Dijsselbloem besluit uit de politiek te gaan en geeft zijn zetel terug aan de PvdA. Hij wordt opgevolgd door Willem Moorlag. 24-31 oktober 2017 Mark Rutte Klaas Dijkhoff Breda Noord-Brabant Mark Rutte wordt minister-president van het Kabinet-Rutte III. Klaas Dijkhoff wordt de fractievoorzitter van de VVD in de Tweede Kamer. Halbe Zijlstra Antoinette Laan-Geselschap Rotterdam Zuid-Holland Halbe Zijlstra wordt benoemd tot minister van Buitenlandse Zaken. Zijn Kamerzetel gaat naar Antoinette Laan-Geselschap. Tamara van Ark Judith Tielen Utrecht Utrecht Tamara van Ark wordt benoemd tot staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Haar Kamerzetel gaat naar Judith Tielen. Sander Dekker Hayke Veldman Nijmegen Gelderland Sander Dekker wordt benoemd tot minister voor Rechtsbescherming. Zijn Kamerzetel wordt gegeven aan Hayke Veldman. Barbara Visser Rudmer Heerman Alkmaar Noord-Holland Barbara Visser wordt benoemd tot staatssecretaris van Defensie. Ze wordt opgevolgd door Rudmer Heerman. Mark Harbers Wybren van Haga Haarlem Noord-Holland Mark Harbers wordt benoemd tot staatssecretaris van Justitie en Veiligheid. Hij wordt opgevolgd door Wybren van Haga. Mona Keijzer Evert Jan Slootweg Bennekom Gelderland Mona Keijzer wordt benoemd tot staatssecretaris van Economische Zaken en Klimaat. Ze wordt opgevolgd door Evert Jan Slootweg. Raymond Knops Lenny Geluk-Poortvliet Zeist Utrecht Raymond Knops wordt benoemd tot staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Hij wordt opgevolgd door Lenny Geluk-Poortvliet. Stientje van Veldhoven Monica den Boer Maasdam Zuid-Holland Stientje van Veldhoven wordt benoemd tot staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat. Ze wordt opgevolgd door Monica den Boer. Wouter Koolmees Matthijs Sinot Utrecht Utrecht Wouter Koolmees wordt benoemd tot minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Hij wordt opgevolgd door Matthijs Sinot. Ingrid van Engelshoven Joost Sneller Den Haag Zuid-Holland Ingrid van Engelshoven wordt benoemd tot minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Ze wordt opgevolgd door Joost Sneller. Carola Schouten Stieneke van der Graaf Groningen Groningen Carola Schouten wordt benoemd tot minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit. Ze wordt opgevolgd door Stieneke van der Graaf. 13 december 2017 Lilian Marijnissen Oss Noord-Brabant Emile Roemer treedt af als fractievoorzitter voor de SP en wordt opgevolgd door Lilian Marijnissen. Hij behoudt wel zijn zetel. 16 januari 2018 Elbert Dijkgraaf Vanwege oververmoeidheid gaat Elbert Dijkgraaf voor 3 maanden met verlof. De SGP stelt geen tijdelijke vervanger voor hem aan, maar de Kamerzetel blijft van de partij. 17 januari 2018 Emile Roemer Mahir Alkaya Amsterdam Noord-Holland Emile Roemer besluit uit de politiek te gaan en geeft zijn Kamerzetel terug aan de SP. Zijn zetel wordt overgenomen door Mahir Alkaya. 29 maart 2018-3 april 2018 Nine Kooiman Henk van Gerven Oss Noord-Brabant Nine Kooiman besluit uit de politiek te gaan, omdat ze haar taken in de Tweede Kamer niet kan combineren met het moederschap. Ze geeft haar zetel terug aan de SP en wordt opgevolgd door Henk van Gerven. 3 april 2018 Gabriëlle Popken Emiel van Dijk Gilze Noord-Brabant Gabriëlle Popken gaat met zwangerschapsverlof. Haar zetel wordt tijdelijk ingenomen door Emiel van Dijk. 10-11 april 2018 Chris Stoffer Elspeet Gelderland Aan het einde van zijn verlof besluit Elbert Dijkgraaf de Tweede Kamer te verlaten vanwege huwelijksproblemen. De lege zetel wordt nu toegewezen aan Chris Stoffer. 24 april 2019 Farid Azarkan Culemborg Gelderland Fractievoorzitter Tunahan Kuzu treedt tijdelijk terug als fractievoorzitter voor Denk in de Tweede Kamer. Farid Azarkan volgt hem tijdelijk op. Kuzu behoudt wel zijn zetel. 31 mei 2018 Sharon Dijksma John Kerstens Arnhem Gelderland Sharon Dijksma wordt wethoudster in Amsterdam. De PvdA geeft haar vrijgekomen zetel aan John Kerstens. 5 juni 2018 Linda Voortman Paul Smeulders Den Bosch Noord-Brabant Linda Voortman wordt wethoudster in Utrecht. GroenLinks geeft haar vrijgekomen zetel aan Paul Smeulders. 6 juni 2018 Rik Grashoff Laura Bromet Monnickendam Noord-Holland Rik Grashoff wordt erop betrapt een geheime relatie te hebben met Marjolein Meijer, de partijvoorzitter van GroenLinks, en wordt door de partij gestraft. Hierop vertrekt hij uit de Tweede Kamer en geeft hij zijn zetel terug aan GroenLinks. Zijn zetel wordt overgenomen door Laura Bromet. 12 juni 2018 Liesbeth van Tongeren Wim-Jan Renkema Meppel Drenthe Liesbeth van Tongeren wordt wethoudster in Den Haag. Win-Jan Renkema neemt haar zetel over. 20 juli 2018 Emiel van Dijk Gabriëlle Popken Geleen Limburg Gabriëlle Popken is terug van zwangerschapsverlof. 2 september 2018 Tunahan Kuzu Rotterdam Zuid-Holland Fractievoorzitter Tunahan Kuzu keert terug als fractievoorzitter voor Denk in de Tweede Kamer. Farid Azarkan blijft Kamerlid voor Denk, maar is nu geen fractievoorzitter meer. 4 september 2018 Han ten Broeke Tobias van Gent Middelburg Zeeland Han ten Broeke wordt door een fractiemedewerkster van de VVD beschuldigd van seksueel grensoverschrijdend gedrag. Hierop treedt hij terug als Kamerlid. Ten Broeke wordt opgevolgd door Tobias van Gent. 12 september 2018 Jeanine Hennis-Plasschaert Thierry Aartsen Breda Noord-Brabant Jeanine Hennis-Plasschaert wordt benoemd tot speciaal vertegenwoordiger van de secretaris-generaal van de Verenigde Naties in Irak en wordt hoofd van de Bijstandsmissie van de Verenigde Naties voor Irak. Haar zetel wordt toegewezen aan Thierry Aartsen 9 oktober 2018 Alexander Pechtold Rob Jetten Ubbergen Gelderland Alexander Pechtold treedt af als fractievoorzitter van de D66 in de Tweede Kamer en verlaat de Tweede Kamer ook. Hij wordt opgevolgd door Rob Jetten. De zetel van Jetten komt tijdelijk leeg te staan. 10 oktober 2018 Rutger Schonis Middelburg Zeeland Op de oude zetel van Rob Jetten komt nu Rutger Schonis te zitten. 11 oktober 2018 Marianne Thieme Christine Teunissen Den Haag Zuid-Holland Marianne Thieme gaat met ziekteverlof en haar rol als Kamerlid wordt tijdelijk vervuld door Christine Teunissen, maar Teunissen wordt geen fractievoorzitter van de PvdD. Esther Ouwehand Leiden Zuid-Holland Esther Ouwehand vervangt Marianne Thieme tijdelijk als fractievoorzitter van de PvdD. 16 oktober 2018 Femke Merel van Kooten-Arissen Eva Akerboom Amsterdam Noord-Holland Omdat Femke Merel van Kooten-Arissen met zwangerschapsverlof gaat, vervangt Eva Akerboom haar tijdelijk. 6 november 2018 Léonie Sazias Simon Geleijnse Den Haag Zuid-Holland Léonie Sazias gaat tijdelijk met ziekteverlof. De 50PLUS-fractie vervangt haar tijdelijk door Simon Geleijnse. 11-12 december 2018 Karen Gerbrands Emiel van Dijk Gilze Noord-Brabant Na de zelfmoord van een goede vriendin van Karen Gerbrands, Willie Dille – gemeenteraadslid voor de PVV in Den Haag – voelt Karen Gerbrands zich niet gesteund door de Tweede Kamerfractie van de partij. Hierop besluit zij uit de Tweede Kamerfractie te treden en geeft ze haar Kamerzetel terug aan de PVV. Haar zetel wordt overgenomen door Emiel van Dijk. 31 januari 2019 Christine Teunissen Marianne Thieme Maarssen Utrecht Marianne Thieme is terug van ziekteverlof. Marianne Thieme Maarssen Utrecht Nu Marianne Thieme terug is, neemt zij het fractievoorzitterschap van de PvdD weer over. 4 februari 2019 Eva Akerboom Femke Merel van Kooten-Arissen Huis ter Heide Utrecht Femke Merel van Kooten-Arissen is terug van zwangerschapsverlof. 14 februari 2019 Foort van Oosten Jeroen van Wijngaarden Amsterdam Noord-Holland Foort van Oosten wordt burgemeester van Nissewaard. Jeroen van Wijngaarden volgt hem op. 27 februari 2019 Simon Geleijnse Léonie Sazias Hilversum Noord-Holland Léonie Sazias is terug van ziekteverlof. 7 maart 2019 Léonie Sazias Simon Geleijnse Den Haag Zuid-Holland Léonie Sazias gaat opnieuw met ziekteverlof. De 50PLUS-fractie vervangt haar tijdelijk door Simon Geleijnse. 26 maart 2019 Stieneke van de Graaf Nico Drost Rhenen Utrecht Stieneke van der Graaf gaat met zwangerschapsverlof. Nico Drost neemt tijdelijk haar zetel over. 21 mei 2019 Pieter Heerma Purmerend Noord-Holland Sybrand van Haersma Buma wordt burgemeester van Leeuwarden, maar blijft nog even in de Tweede Kamer zitten. Pieter Heerma wordt de nieuwe fractievoorzitter van het CDA in de Tweede Kamer, maar niet de nieuwe partijleider. Die positie staat nog vrij. 28-29 mei 2019 Sybrand van Haersma Buma Hille Palland Kampen Overijssel Op de oude zetel van Sybrand van Haersma Buma komt nu Hille Palland te zitten. 4 juni 2019 Zihni Özdil Na een conflict met zijn fractie verlaat Zihni Özdil de Tweede Kamer. Hij geeft zijn zetel terug aan GroenLinks Hanke Bruins Slot Wytske de Pater-Postma Den Haag Zuid-Holland Hanke Bruins Slot wordt gedeputeerde voor de provincie Utrecht. Wytske de Pater-Postma neemt zijn zetel over. 5 juni 2019 Niels van den Berge Den Haag Zuid-Holland Niels van den Berge neemt de zetel van oud-Kamerlid Zihni Özdil over. 10 juni 2019 Malik Azmani Mark Harbers Ede Gelderland Malik Azmani wordt eerste vicefractievoorzitter van Renew Europe, de fractie in het Europees Parlement waarbij de VVD aangesloten is. Hij wordt opgevolgd door Mark Harbers. Martin van Rooijen Gerrit-Jan van Otterloo Den Haag Zuid-Holland Martin van Rooijen wordt Eerste Kamerlid voor 50PLUS. Zijn zetel wordt overgenomen door Gerrit-Jan van Otterloo 25 juni 2019 Bente Becker Kelly Regterschot Landgraaf Limburg Bente Becker gaat met zwangerschapsverlof. Haar zetel wordt tijdelijk overgenomen door Kelly Regterschot. 27 juni 2019 Simon Geleijnse Léonie Sazias Hilversum Noord-Holland Léonie Sazias is terug van ziekteverlof. 2 juli 2019 Leendert de Lange Kelly Regterschot Landgraaf Limburg Leendert de Lange vertrekt uit de Tweede Kamer en geeft zijn zetel terug aan de VVD. Kelly Regterschot zit nu niet meer tijdelijk in de Tweede Kamer voor Bente Becker, maar neemt nu helemaal de Kamerzetel van Leendert de Lange over. Iemand anders gaat nu tijdelijk de zetel van Bente Becker overnemen. 3 juli 2019 Bente Becker Bart Smals Delft Zuid-Holland Bart Smals neemt nu tijdelijk de zetel van Bente Becker over, die met zwangerschapsverlof is. 15 juli 2019 Nico Drost Stieneke van de Graaf Rhenen Utrecht Stieneke van der Graaf is terug van zwangerschapsverlof. 16 juli 2019 Femke Merel van Kooten-Arissen Huis ter Heide Utrecht Nadat Femke Merel van Kooten-Arissen partijleidster Marianne Thieme ervan beschuldigt dat zij zonder rekening te houden met de andere partijleden besluiten nam, besluit ze de Tweede Kamerfractie van de PvdD te verlaten. Ze neemt haar zetel mee en gaat in haar eentje verder; de Partij voor de Dieren verliest een zetel. 24 september 2019 Wybren van Haga Haarlem Noord-Holland Wybren van Haga wordt uit de VVD gezet omdat hij afspraken over politieke en zakelijke bezigheden heeft geschonden. Van Haga besluit zijn zetel mee te nemen en in zijn eentje als Lid-Van Haga door te gaan. 8 oktober 2019 Marianne Thieme Eva van Esch Utrecht Utrecht Marianne Thieme legt vanwege persoonlijke reden het fractievoorzitterschap van de Partij voor de Dieren neer en gaat uit de Tweede Kamer. De vrijgekomen zetel wordt door Eva van Esch bezet. Esther Ouwehand Leiden Zuid-Holland Nu Marianne Thieme weg is, vervangt Esther Ouwehand haar als fractievoorzitter. 12 oktober 2019 Bart Smals Bente Becker Den Haag Zuid-Holland Bente Becker is terug van zwangerschapsverlof Arno Rutte Bart Smals Delft Zuid-Holland Arno Rutte verlaat de Tweede Kamer vanwege persoonlijke redenen. Bart Smals krijgt nu zijn zetel. 31 oktober 2019 Sietse Fritsma Chris Jansen Almere Flevoland Sietse Fritsma begint een onderneming en verlaat de Tweede Kamer. Chris Jansen neemt zijn zetel over. 14 januari 2020 Rens Raemakers Marijke van Beukering-Huijbregts IJsselstein Utrecht Rens Raemakers gaat met ziekteverlof vanwege een burn-out. Marijke van Beukering-Huijbregts vervangt hem tijdelijk. 21 maart 2020 Farid Azarkan Culemborg Gelderland Fractievoorzitter Tunahan Kuzu treedt af als fractievoorzitter, omdat het in de media kwam dat hij was vreemdgegaan. Volgens HP/De Tijd had Kuzu de relatie met een stagiaire die op het partijbureau werkte, maar dit ontkent Kuzu. 30 april 2020 Isabelle Diks Tom van den Nieuwenhuijzen Son en Breugel Noord-Brabant Isabelle Diks wordt wethouder in Groningen. Tom van den Nieuwenhuijzen neemt haar zetel over. 3 mei 2020 Henk Krol Eindhoven Noord-Brabant Henk Krol verlaat vanwege interne ruzies bij 50Plus de partij en vormt samen met Femke Merel van Kooten-Arissen de Groep Krol/Van Kooten-Arissen, waarvan hij tevens ook de fractievoorzitter wordt. Femke Merel van Kooten-Arissen Huis ter Heide Utrecht Femke Merel van Kooten-Arissen vormt samen met Henk Krol de Groep Krol/Van Kooten-Arissen. Ze maken bekend dat ze samen mee gaan doen aan de Tweede Kamerverkiezingen 2020 als de Partij voor de Toekomst (PvdT). Corrie van Brenk Utrecht Utrecht Corrie van Brenk volgt Henk Krol (die de partij verlaten heeft) op als fractievoorzitter van 50Plus. 13 mei 2020 Marijke van Beukering-Huijbregts Rens Raemakers Neer Limburg Rens Raemakers is terug van ziekteverlof. 19 mei 2020 Monica den Boer Marijke van Beukering-Huijbregts IJsselstein Utrecht Monica den Boer wordt hoogleraar aan de Nederlandse Defensieacademie. Haar zetel wordt overgenomen door Marijke van Beukering-Huijbregts. 20 mei 2020 Erik Ronnes Julius Terpstra Leiden Zuid-Holland Erik Ronnes wordt gedeputeerde van Noord-Brabant. Op deze Verantwoordingsdag wordt de zetel van Ronnes door Julius Terpstra overgenomen. Tweede Kamerverkiezingen Censuskiesrecht: 1848 - 1850 - 1852 - 1853 - 1854 - 1856 - 1858 - 1860 - 1862 - 1864 - 1866 (jun) - 1866 (okt) - 1868 - 1869 - 1871 - 1873 - 1875 - 1877 - 1879 - 1881 - 1883 - 1884 - 1886 - 1887 Caoutchoucartikel: 1888 - 1891 - 1894 - 1897 - 1901 - 1905 - 1909 - 1913 - 1917 - 1918 Algemeen kiesrecht: 1922 - 1925 - 1929 - 1933 - 1937 - 1946 - 1948 - 1952 - 1956 - 1959 - 1963 - 1967 - 1971 - 1972 - 1977 - 1981 - 1982 - 1986 - 1989 - 1994 - 1998 - 2002 - 2003 - 2006 - 2010 - 2012 - 2017 - 2021 - 2023 - 2025