Rotterdam

Rotterdam
Provincie	Zuid-Holland
Talen
Inwoners	644.527 (3087 inw./km²)
Oppervlakte	325,79 km²
Hoofdplaats(en)	Rotterdam
Hoofdstad
Burgemeester	Carola Schouten (ChristenUnie)
Gezaghebber
Bestuur
Religie
Munteenheid
Postcode(s)	3000 - 3089, 3181
Netnummer(s)	010
Volkslied
Nationale feestdag
Website	www.rotterdam.nl
Portaal Nederland

Een schilderij van de Laurenskerk in Rotterdam, uit circa 1660.

Rotterdam is de grootste stad in Zuid-Holland, maar niet de provinciehoofdstad: dat is Den Haag. Het is na Amsterdam ook de grootste stad van Nederland. Ook heeft Rotterdam de drukste en grootste haven van Europa. Rotterdam is binnen de gemeente Rotterdam de dominerende plaats.

Deze stad heeft een hoog inkomen, bijna net zoveel als de hoofdstad van Nederland, Amsterdam. Rotterdam staat er erg bekend om zijn grote haven die de op 2 na grootste haven van de wereld is. Rotterdam heeft een paar immens populaire bezienswaardigheden, zoals de Euromast, de vele musea en vooral tripjes door de haven zoals van de Spido zijn bij de toeristen heel erg populair. Vroeger was er in Rotterdam de grootste zalmvisafslag van Nederland. Rotterdam is verdeeld in deelgemeenten zoals Hoek van Holland en Overschie. Rotterdam heeft ook voorsteden zoals Vlaardingen, Capelle aan den IJssel en Schiedam. De burgemeester van Rotterdam is Carola Schouten van de ChristenUnie.

Rotterdam heeft veel bijnamen, zoals Rotjeknor. Nadat de stad in de Tweede Wereldoorlog zwaar was gebombardeerd, werd Rotterdam eerst de Verwoeste Stad genoemd. In de wederopbouw werd Rotterdam de Werkstad genoemd, omdat er toen aan Rotterdam enorm werd gewerkt. Vaak wordt Rotterdam de Maasstad genoemd en de naam afgekort tot R'dam. Vanwege de vele hoge gebouwen in het nieuwe centrum wordt Rotterdam ook wel "New York aan de Maas" genoemd. Vanwege het bombardement vind je in Rotterdam dus heel weinig oude gebouwen meer.

Geschiedenis

Tot en met de 20ste eeuw

Een oude kaart van Rotterdam.

In 1260 werd er een dam door het riviertje de Rotte gelegd. Hiervan komt dus de naam Rotterdam. Op deze plek woonden toen een paar mensen, die leefden van de visserij. Al snel daarna werd het een handelsplaats en kreeg Rotterdam een haven. In 1340 kreeg Rotterdam stadsrechten van Willem IV van Holland. In 1360 kreeg Rotterdam ook een stadsmuur.

Tijdens de Hoekse en Kabeljauwse twisten was Rotterdam een belangrijke plaats. De ligging van Rotterdam was erg handig voor Graafschap Holland. Rotterdam was beter versterkt dan Gouda en Delft, ook lag het erg dicht bij de zee. Door de Hoekse en Kabeljauwse twisten is Rotterdam een belangrijke stad geworden voor Graafschap Holland.

In 1449 begon Rotterdam een kerk te bouwen, de Grote of Sint-Laurenskerk. Het was destijds het enige stenen gebouw. In 1525 was de bouw van de kerk klaar. Er waren toen 1200 huizen in Rotterdam. In 1527 werd Rotterdam geplunderd door Spaanse troepen. In 1573 deed Rotterdam mee aan de Nederlandse Opstand. Rotterdam had toen ongeveer 10.000 inwoners.

Johan van Oldenbarnevelt zorgde ervoor dat de Rotterdamse haven werd uitgebreid. Hiermee werd Rotterdam een echte handelsstad. In de jaren daarna groeide de stad tot 20.000 inwoners en aan het einde van de 17de eeuw had ze 50.000 inwoners. Rotterdam breidde weinig uit. Al sinds het bestaan van de stad was Rotterdam een soort van driehoek. Rotterdam was in de tussenperiode nooit buiten de grenzen van de Coolsingel, de Goudsesingel en de Nieuwe Maas gegaan. Pas in 1825 werd er buiten de grenzen van de stad gebouwd.

In de 19de eeuw werd de stad wel erg uitgebreid. Dit was de tijd waarin Rotterdam een internationale haven werd. Maar in de 19de eeuw ging het aan de andere kant ook slecht met de haven. In deze tijd was er te veel zand in de verbindingen tussen Rotterdam en de Noordzee. In deze tijd werden het Scheur en de Brielse Maas gegraven. Ook kwam er een kanaal tussen Rotterdam en Hellevoetsluis dat door het eiland Voorne liep, het Voornse Kanaal. Pieter Carland kwam met het idee om Rotterdam direct met de zee te verbinden, de Nieuwe Waterweg. In 1866 is begonnen met de bouw en in 1872 was de waterweg klaar. De Nieuwe Waterweg verbindt Rotterdam met de Noordzee via het plaatsje Hoek van Holland. Door de bouw van de Nieuwe Waterweg groeide Rotterdam nog harder.

Omdat Rotterdam steeds groter werd, moest er ook meer plaats komen. Daarom werden er verschillende gemeenten geannexeerd. In 1914 werd Hoek van Holland toegevoegd aan Rotterdam, in 1933 Pernis en Hoogvliet.

Tweede Wereldoorlog

Rotterdam na het bombardement. Vrijwel niets staat meer overeind. De Laurenskerk en een paar andere gebouwen hebben het bombardement wel overleefd, maar veel huizen zijn verloren gegaan.

Op 10 mei 1940, de dag van de Duitse inval, kwam er een eind aan de gunstige economie van de 19e eeuw. Op de dag vielen Duitse parachutisten ook Rotterdam binnen. Zij bezette Rotterdam-Zuid en het Noordereiland. De Duitsers lukte het niet om het centrum van Rotterdam in te nemen. De dagen daarna waren er hevige gevechten tussen het Duitse en het Nederlandse leger. Op 14 mei werd er een Duitse onderhandelaar naar het gemeentehuis van Rotterdam gestuurd. De Duitse onderhandelaar werd daarna weer weggestuurd. De nazi's kwamen met een dreigement, waardoor Nederland zich zou overgeven.

Diezelfde middag nog vond het grote bombardement op Rotterdam plaats. In een kwartier tijd werd een groot deel van de oude stad verwoest, met name het centrum. Door het bombardement overleden er 800 mensen, 80.000 mensen kwamen op straat te staan en 24.000 woningen werden verwoest. Na het bombardement dreigden de Duitsers om Utrecht ook te bombarderen. Daarom gaf Nederland zich over.

Een groot deel van Rotterdam was nu in een puinhoop veranderd. Er stonden nog maar weinig gebouwen overeind. Kort na de bezetting werd begonnen met het opruimen van het puin. Door het bombardement werd onder andere de Schie gedempt met veel puin. Veel bruggen overleefden het bombardement wel.

In 1942 werd de Maastunnel geopend, dit was de eerste autotunnel in Nederland. In 1941 werden de gemeenten Hillegersberg en Schiebroek bij Rotterdam gevoegd. Kralingen is nog steeds wel een oude wijk.

Doordat de geallieerden in 1944 een vergissing maakten werd Delfshaven toen ook nog gebombardeerd. Hierbij stierven nog eens 326 mensen en er vielen 400 gewonden.

In totaal zijn er tijdens de oorlog 11.000 joden weggevoerd uit Rotterdam. Slechts 1.400 van hen overleefden het.

In 1943 was er een razzia in Rotterdam waarbij duizenden mannen door de Duitsers werden weggevoerd om gedwongen te gaan werken in Duitsland.

De Hongerwinter kostte nog eens vele Rotterdammers het leven.

Beeld 'De verwoeste stad' van Ossip Zadkin.

Het monument van Ossip Zadkin symboliseert de ontberingen van Rotterdam en de Rotterdammers in de Tweede Wereldoorlog.

Na de Tweede Wereldoorlog: herbouwen, bouwen, bouwen...

De herdenking van het bombardement. Duizenden lampen werden gebruikt voor dit project, het Brandgrensproject.

Na de Tweede Wereldoorlog werd begonnen met de Wederopbouw. Veel beschadigde gebouwen werden afgebroken. In de jaren 50 werd er druk gewerkt aan Rotterdam. Rotterdam kreeg zelfs de bijnaam Werkstad. Hierdoor werd Rotterdam één van de modernste steden van Nederland. In 1953 werd de Lijnbaan opgeleverd, dit is de eerste autovrije winkelstraat in Europa. En ook het Groot Handelsgebouw. In 1957 was het Centraal Station Rotterdam klaar. In 1960 was de eerste Floriade in Rotterdam. In Rotterdam werd daarom de Euromast gebouwd. De Euromast werd het symbool van het Rotterdam van na de Tweede Wereldoorlog. Ook werd de haven uitgebreid, onder meer met de Europoort en de Maasvlakte. In 1960 werd begonnen met de aanleg van de Rotterdamse metro. Dat is de noord-zuidlijn met een tunnel onder de Maas. In 1968 werd deze metro geopend en werd de eerste metro van Nederland. Later is daar ook nog de oost-westlijn bijgekomen. In 1970 werden de Ahoy-hallen gebouwd. In de jaren 90 werden er vele wolkenkrabbers in Rotterdam gebouwd. In 1996 kwam er een nieuwe verbinding naar Rotterdam-Zuid: de Erasmusbrug. In 2013 was de aanleg van de Tweede Maasvlakte klaar.

Geografie

Satellietfoto van Rotterdam

Rotterdam ligt in het westen van Nederland en in het zuiden van de provincie Zuid-Holland. In de buurt van Rotterdam liggen de steden Delft, Spijkenisse, Gouda en Dordrecht. Rotterdam heeft ook een aantal voorsteden. Bijvoorbeeld Vlaardingen, Schiedam, Capelle aan de IJssel en Maassluis. Rotterdam heeft ook een eigen stadsplusregio, de Stadsplusregio Rotterdam. Tot deze regio behoren een hoop voorsteden.

De gemeente Rotterdam is de grootste in heel Zuid-Holland. In het westen ligt de gemeente aan de Noordzee. In het noorden grenst hij aande gemeenten Westland, Maassluis, Vlaardingen, Schiedam, Midden-Delfland, Delft, Pijnacker-Nootdorp en Lansingerland. In het oosten aan Zuidplas, Capelle aan de IJssel, Krimpen aan de IJssel, Nederlek en Ridderkerk. In het zuiden grenst Rotterdam aan Barendrecht, Albrandswaard, Spijkenisse, Bernisse, Brielle en Westvoorne.

Stadsdelen

De gemeente Rotterdam bestaat uit 14 stadsdelen. Net als Amsterdam zijn dit ook deelgemeenten. Elke deelgemeente heeft haar eigen deelraadsbestuur. De huidige stadsdelen zijn:

• Rotterdam Centrum
• Charlois
• Delfshaven
• Feijenoord
• Hillegersberg-Schiebroek
• Hoek van Holland
• Hoogvliet
• IJsselmonde
• Kralingen-Crooswijk
• Rotterdam-Noord
• Overschie
• Pernis
• Prins Alexander
• Rozenburg

Infrastructuur

Zie Haven van Rotterdam voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Haven

Overzicht van de belangrijkste wateren rond de Rotterdamse binnenstad

De haven van Rotterdam is de grootste haven van Europa en na de havens van Shanghai en Singapore de grootste haven ter wereld. De haven zit ook buiten Rotterdam, zo groot is deze haven. In de haven gebeurt dan ook van alles: handelen, toeristen die door de haven gaan om hem te bewonderen en nog veel meer. Het is vooral ook een doorvoerhaven. Dat wil zeggen dat er veel dingen in de haven aankomen, die verder moeten worden vervoerd per vrachtwagen of binnenvaartschip naar een andere bestemming, bijvoorbeeld in Duitsland.

Rotterdam is vooral door deze haven enorm gegroeid, zonder de haven zou het nu waarschijnlijk een veel kleinere stad of zelfs een dorp zijn. Tot 2004 had Rotterdam zelfs de grootste haven van de wereld.

Vervoer

Een kaart met de lijnen van de metro van Rotterdam.

Sinds 1927 verzorgt vervoersbedrijf RET alle bussen en trams in Rotterdam. Sinds 1968 ook de metro's. De metro van Rotterdam heeft al vijf lijnen, A t/m E, en is het grootste metronetwerk van de Benelux. Voor de trams zijn er negen lijnen, waarvan vijf er trampluslijnen zijn. Dit zijn lijnen waarop trams harder rijden. Het drukste treinstation van de stad is Rotterdam Centraal. Via dat station zijn er veel bestemmingen in Nederland en Europa te bereiken. Zoals Amsterdam, Antwerpen en Parijs. Naast het centrale station zijn er nog 6 andere stations:

• Station Rotterdam Alexander
• Station Rotterdam Blaak
• Station Rotterdam Lombardijen
• Station Rotterdam Noord
• Station Rotterdam Zuid
• Halte Rotterdam Stadion

Daarnaast liggen in de gemeente Rotterdam nog twee andere stations, namelijk in Hoek van Holland (Haven en Strand).

Wegen

De vuurtoren van Hoek van Holland, een stadsdeel van Rotterdam.

Van en naar Rotterdam lopen een aantal snelwegen:

• A13: Rotterdam - Delft - Den Haag.
• A15: Rozenburg - Rotterdam - Ridderkerk - Nijmegen.
• A16: Rotterdam - Dordrecht - Breda.
• A20: Hoek van Holland - Rotterdam - Gouda.
• A29: Rotterdam - Hellegatsplein - Dinteloord.

Luchthaven

Het vliegveld van Rotterdam.

Rotterdam heeft zijn eigen vliegveld Rotterdam The Hague Airport. Rotterdam deelt dit vliegveld samen met Den Haag. In de volksmond wordt het vliegveld ook wel bij de oude naam Zestienhoven genoemd, naar de polder waarin het vliegveld zich bevindt.

Bruggen

Een paar bekende bruggen:

• Erasmusbrug
• Van Brienenoordbrug
• Willemsbrug

Tunnels

Stadion Feijenoord, ookwel De Kuip genoemd.

Een paar tunnels:

• Maastunnel
• Beneluxtunnel
• Botlektunnel
• Burgemeester Thomassenbrug
• Willemsspoortunnel

Demografie

De Euromast in de Europoort.

Per 1 januari 2022 had Rotterdam 655.468 inwoners. In 1875 was de Nieuwe Waterweg af. In deze tijd zijn is het dorp Hoek van Holland bij Rotterdam toegevoegd. Doordat er in die tijd een haven kwam, kwamen er veel mensen uit Zeeland, Noord-Brabant en België naar Rotterdam om in de haven te werken. Zij werden bootwerkers genoemd. In de jaren 70 en 60 van de vorige eeuw kwamen er veel mensen uit Italië, Spanje, Marokko, Turkije, Joegoslavië en Griekenland naar Rotterdam. In Rotterdam komt 47,7% uit het buitenland. Hiervan komt 8,7% uit Suriname, 7,8% uit Turkije, 6,5% uit Marokko en 3,5% uit de Nederlandse Antillen. 52,3% komt uit Nederland of is in Rotterdam geboren.

Economie

De haven van Rotterdam is de economie in Rotterdam. Direct werken hier ongeveer 60.000 mensen, indirect nog eens 250.000, dat is erg veel.

Cultuur

Gebouwen

Een boot in de Haven van Rotterdam.

Door het Rotterdamse bombardement is er veel nieuwbouw in Rotterdam. Er bleef maar een klein aantal gebouwen gespaard, zoals het Stadhuis, de Laurenskerk, het Schielandshuis en het Erasmushuis. En ook het Witte Huis, gebouwd in 1897, de eerste wolkenkrabber in Europa. Bijna alle gebouwen komen van na de Tweede Wereldoorlog. Voor een Nederlandse stad is dit ook ongewoon. In veel Nederlandse steden vindt je een centrum met veel oude gebouwen. In Rotterdam zijn er in het centrum maar een paar oude gebouwen. Er is nog wel oude bebouwing buiten het gebied in de stad waar het bombardement is geweest, bijvoorbeeld in Rotterdam-West.

In 1966 werd het Concert- en congresgebouw de Doelen geopend.

De Euromast is gebouwd na de oorlog ter gelegenheid van de Floriade. Deze toren is 185 meter hoog.

Er zijn veel handelsgebouwen in het centrum van Rotterdam gevestigd, zoals het hoofdkantoor van de Nationale Nederlanden en het hoofdkantoor van Unilever.

De tien hoogste gebouwen in Rotterdam zijn:

• Maastoren.
• New Orléans.
• Gebouw Delftse Poort.
• De Rotterdam.
• Montevideo.
• Millenniumtoren.
• The Red Apple.
• World Port Center.
• Erasmus MC.
• Waterstadtoren.

Media

De bekendste brug van Rotterdam, de Erasmusbrug, heeft ook wel als bijnaam De Zwaan

In Rotterdam zijn veel media gevestigd:

• dagbladen zoals het Algemeen Dagblad en NRC
• de regionale televisie en radio van Rijnmond. Dit zijn RTV Rijnmond, Regio TV Rotterdam en Megastad Radio
• de landelijke radiozender FunX

Musea

• Museum Boijmans van Beuningen (hiervan is wegens verbouwing alleen het depot open)
• Belasting & Douane Museum
• Kunsthal
• Historisch Museum Rotterdam
• Havenmuseum
• Wereldmuseum Rotterdam
• Mariniersmuseum

Dierentuin

• Diergaarde Blijdorp

Parken

De bekendste parken:

• Het Kralingse Bos
• Het Park (bij de Euromast)
• Zuiderpark
• Vroesenpark

Evenementen

• Marathon Rotterdam
• Wereldhavendagen
• International Film Festival Rotterdam
• R'Uitmarkt
• Metropolis Festival
• North Sea Jazz Festival (dat was vroeger in Den Haag)
• Zomercarnaval

Politiek

Het Stadhuis van Rotterdam.

In Rotterdam zijn er voor het laatst gemeenteraadsverkiezingen gehouden in 2022. De zetelverdeling in de Rotterdamse gemeenteraad ziet er als volgt uit:

Partij			Zetels
	Leefbaar Rotterdam		11
	Volkspartij voor Vrijheid en Democratie	VVD	5
	GroenLinks	GL	5
	Democraten 66	D66	4
	Partij van de Arbeid	PvdA	4
	DENK		4
	Partij voor de Dieren	PvdD	2
	50PLUS		2
	Volt		2
	BIJ1		2
	Christen-Democratisch Appèl	CDA	1
	Socialistische Partij	SP	1
	ChristenUnie	CU	1
	Forum voor Democratie	FvD	1
totaal			45

Het gemeentebestuur werd tussen 2018 en 2022 gevormd door de VVD, D66, GroenLinks, de PvdA, het CDA en de ChristenUnie.

Stedenbanden

Rotterdam heeft in totaal 13 zustersteden, 14 partnersteden en 4 zusterhavens. Hier een aantal van die steden:

Zustersteden Baltimore, Verenigde Staten Constanța, Roemenië Gdańsk, Polen Havana, Cuba Sint-Petersburg, Rusland Turijn, Italië

Partnersteden Bazel (Zwitserland), Zwitserland Buenos Aires, Argentinië Durban, Zuid-Afrika Jakarta, Indonesië Osaka, Japan Oslo, Noorwegen

Zusterhavens Busan, Zuid-Korea Kobe, Japan Tokio, Japan Seattle, Verenigde Staten