Christendom: verschil tussen versies

Uit Wikikids
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
 
(7 tussenliggende versies door 5 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
{{Portaal beschikbaar|Christendom|Christian Cross icon.svg}}
+
{{Portaal beschikbaar|Christendom|Deus Christianity KL.png}}
 
{{Infobox Christendom}}
 
{{Infobox Christendom}}
[[Bestand:Christian Cross icon.svg|left|miniatuur|Het kruis waar Jezus aan stierf is het symbool van het christendom]]
+
[[Bestand:Christian Cross icon.svg|thumb|100px|Het kruis waar Jezus aan stierf is het symbool van het christendom]]
 
{{Zijbalk God}}
 
{{Zijbalk God}}
 
Het '''christendom''' is een [[monotheïsme|monotheïstisch]] [[Religie|geloof]], waarin de [[Bijbel]] en [[Jezus Christus]] centraal staan. Het is een wereldreligie en tevens de grootste godsdienst ter wereld, gevolgd door de [[islam]].
 
Het '''christendom''' is een [[monotheïsme|monotheïstisch]] [[Religie|geloof]], waarin de [[Bijbel]] en [[Jezus Christus]] centraal staan. Het is een wereldreligie en tevens de grootste godsdienst ter wereld, gevolgd door de [[islam]].
Regel 12: Regel 12:
   
 
== Inhoud ==
 
== Inhoud ==
Volgens het christelijke geloof werden [[Adam]] en [[Eva]] verleid om (van de boom waar ze niet van mochten eten toch te eten) zonde te doen. Daarom mochten ze voortaan niet meer in het [[paradijs]] bij God verblijven en verloren ze hun onsterfelijkheid. Het verhaal symboliseert de verleiding waar alle mensen aan bloot staan, namelijk niet het volgen van God, maar doen waar ze zelf zin in hebben.
+
Volgens het christelijke geloof werden [[Adam en Eva]] verleid om (van de boom waar ze niet van mochten eten toch te eten) zonde te doen. Daarom mochten ze voortaan niet meer in het [[paradijs]] bij God verblijven en verloren ze hun onsterfelijkheid. Het verhaal symboliseert de verleiding waar alle mensen aan bloot staan, namelijk niet het volgen van God, maar doen waar ze zelf zin in hebben.
   
 
Christenen geloven dat [[Jezus Christus]] naar de aarde kwam om de mensheid van deze straf (ook wel vloek) te verlossen (vandaar zijn naam "Messias"). Volgens het christelijk geloof is Jezus geboren in Bethlehem (wat men viert met [[Kerst]]). Jezus heeft aan het eind van Zijn leven afgerekend met de zonde en straf, door de doodstraf te ondergaan, de [[kruisiging]], die de mens eigenlijk had verdiend.
 
Christenen geloven dat [[Jezus Christus]] naar de aarde kwam om de mensheid van deze straf (ook wel vloek) te verlossen (vandaar zijn naam "Messias"). Volgens het christelijk geloof is Jezus geboren in Bethlehem (wat men viert met [[Kerst]]). Jezus heeft aan het eind van Zijn leven afgerekend met de zonde en straf, door de doodstraf te ondergaan, de [[kruisiging]], die de mens eigenlijk had verdiend.
Regel 22: Regel 22:
 
== Aantallen en groei ==
 
== Aantallen en groei ==
 
[[Bestand:Christianity percentage by country.png|450px|miniatuur|Verspreiding van het christendom over de wereld]]
 
[[Bestand:Christianity percentage by country.png|450px|miniatuur|Verspreiding van het christendom over de wereld]]
Het aantal christenen op de wereld wordt geschat op ongeveer 2,4 miljard, waarvan 50% rooms-katholiek is. Ongeveer 37% is [[Protestantisme|protestants]] of [[Anglicaanse Kerk|anglicaans]]. 12% is [[oosters-orthodox]], terwijl 1% de leer van de [[Jehova's getuigen]] aanhangt.
+
Het aantal christenen op de wereld wordt geschat op ongeveer 2,4 miljard, waarvan 50% [[Rooms-Katholieke Kerk| rooms-katholiek]] is. Ongeveer 37% is [[Protestantisme|protestants]] of [[Anglicaanse Kerk|anglicaans]]. 12% is [[oosters-orthodox]], terwijl 0,4% de leer van de [[Jehova's getuigen]] aanhangt.
   
 
Het Christendom groeide tot 2015 het snelst op de wereld, vanaf 2015 haalde de [[islam]] het Christendom in, hiermee is het christendom de religie die het op een na snelst groeit. In verschillende delen van de wereld, met name in [[China]], groeit het Christendom erg snel. Er wordt verwacht dat in 2050 het Christendom daar het grootste geloof wordt met ruim 250 miljoen gelovigen. Elke dag komen er 10.000 nieuwe christenen bij in China. Op de wereld zelf komen er dagelijks bijna 100.000 nieuwe christenen bij. De mensen die het Christendom verlaten door bijvoorbeeld atheïst te worden of zich te bekeren tot een ander religie is dagelijks zo'n 1000 mensen.
 
Het Christendom groeide tot 2015 het snelst op de wereld, vanaf 2015 haalde de [[islam]] het Christendom in, hiermee is het christendom de religie die het op een na snelst groeit. In verschillende delen van de wereld, met name in [[China]], groeit het Christendom erg snel. Er wordt verwacht dat in 2050 het Christendom daar het grootste geloof wordt met ruim 250 miljoen gelovigen. Elke dag komen er 10.000 nieuwe christenen bij in China. Op de wereld zelf komen er dagelijks bijna 100.000 nieuwe christenen bij. De mensen die het Christendom verlaten door bijvoorbeeld atheïst te worden of zich te bekeren tot een ander religie is dagelijks zo'n 1000 mensen.
Regel 29: Regel 29:
 
===Bijbel===
 
===Bijbel===
 
{{zieook|Zie ook: [[Bijbel]] voor meer informatie}}
 
{{zieook|Zie ook: [[Bijbel]] voor meer informatie}}
De Bijbel staat centraal in het christendom, omdat zij geloven dat dit het woord van God is.
+
De Bijbel staat centraal voor de christenen, omdat zij geloven dat dit het woord van God is.
   
De Bijbel bestaat uit twee delen: het [[Oude Testament|Oude]]- en [[Nieuwe Testament]]. In het Oude Testament staan vooral verhalen over de geschiedenis van het Joodse volk, leefregels, spreuken en liederen. Het Oude Testament is hetzelfde als de joodse [[Tenach]]. In het Nieuwe Testament staan vooral verhalen over het leven van Jezus, over zijn eerste volgelingen, en brieven uit de begintijd van het christendom.
+
De Bijbel bestaat uit twee delen: het [[Oude Testament|Oude]] en [[Nieuwe Testament]]. In het Oude Testament staan vooral verhalen over de geschiedenis van het Joodse volk, leefregels, spreuken en liederen. Het Oude Testament is hetzelfde als de joodse [[Tenach]]. In het Nieuwe Testament staan vooral verhalen over het leven van Jezus, over zijn eerste volgelingen, en brieven uit de begintijd van het christendom.
 
{{Navigatie Bijbelboeken}}
 
{{Navigatie Bijbelboeken}}
   
Regel 49: Regel 49:
   
 
=== Kerk ===
 
=== Kerk ===
Sinds het begin van het Christendom hebben christenen de gewoonte om zondag naar de kerk te gaan. De kerk is een gebedshuis waar christenen zich verzamelen om uit de Bijbel te lezen en te zingen uit de [[Psalmen]]. Jezus [[Pasen|stond op uit de dood]] op zondag, dus daarom worden de bijeenkomsten altijd op zondag gehouden.
+
Sinds het begin van het Christendom hebben christenen de gewoonte om zondag naar de kerk te gaan. De kerk is een gebedshuis waar christenen zich verzamelen om uit de Bijbel te lezen en te zingen uit de [[Psalmen]]. Jezus [[Pasen|stond op uit de dood]] op zondag, daarom worden de bijeenkomsten altijd op zondag gehouden.
   
 
Omdat de Bijbel op verschillende manieren wordt opgevat, zijn er verschillende groepen ontstaan, die het christendom op hun eigen manier beleven. De drie grootste groepen zijn de [[Katholicisme|katholieken]] de [[Protestantisme|protestanten]] en de Oosters-Orthodoxe kerken. Daarnaast bestaan er nog diverse andere groepen, die weer "afgesplitst" zijn van de drie grootste groepen.
 
Omdat de Bijbel op verschillende manieren wordt opgevat, zijn er verschillende groepen ontstaan, die het christendom op hun eigen manier beleven. De drie grootste groepen zijn de [[Katholicisme|katholieken]] de [[Protestantisme|protestanten]] en de Oosters-Orthodoxe kerken. Daarnaast bestaan er nog diverse andere groepen, die weer "afgesplitst" zijn van de drie grootste groepen.
Regel 141: Regel 141:
 
{{wbbetekenis|1|Dingen die tegen Gods wil ingaan}}
 
{{wbbetekenis|1|Dingen die tegen Gods wil ingaan}}
 
{{Wereldreligies}}
 
{{Wereldreligies}}
[[Categorie:Godsdienst]]
 
 
[[Categorie:Woordenschat]]
 
[[Categorie:Woordenschat]]
[[Categorie:Christendom]]
+
[[Categorie:Christendom| ]]
 
[[Categorie:Religie]]
 
[[Categorie:Religie]]

Huidige versie van 25 okt 2024 om 11:35

Deus Christianity KL.png Over dit artikel en/of onderwerp bestaat er ook een portaal! Klik hier om het portaal te bekijken!
Christendom
Artikelen
Gebeurtenissen
Personen
Stromingen
Het kruis waar Jezus aan stierf is het symbool van het christendom
Hogere macht in het universum
Emanation 1.png
Namen
God · Allah · Jahweh · Brahman · Waheguru · Tao
Godsdiensten

Het christendom is een monotheïstisch geloof, waarin de Bijbel en Jezus Christus centraal staan. Het is een wereldreligie en tevens de grootste godsdienst ter wereld, gevolgd door de islam.

Christenen geloven in één God, die toch uit Drie Personen bestaat (de zogeheten drie-eenheid), namelijk God de Vader, zijn zoon Jezus Christus en de Heilige Geest. Ze geloven ook dat God de aarde en de Hemel heeft geschapen (Schepping). Toen de zonde Vraagteken2.png de wereld in kwam, zond hij zijn zoon Jezus Christus om de mensheid daarvan te bevrijden. Hij is als het ware de grondlegger (oprichter) van het Christendom, dat voortgekomen is uit het Jodendom.

Christenen geloven dat in het Oude Testament van de Bijbel deze bevrijding al werd aangekondigd. Christenen hebben heel verschillende opvattingen over de betekenis van Jezus' dood aan het kruis en zijn verrijzenis uit de dood. Wie Jezus als Redder aanneemt, en wie hem volgt, zal volgens veel christenen uiteindelijk na de dood voor altijd in de Hemel zijn, want daar zit God. Volgen van Jezus doe je door God te zoeken en je naaste lief te hebben.

In Nederland zijn er drie christelijke politieke partijen: Christen-Democratisch Appèl (CDA), Christenunie (CU) en Staatkundig Gereformeerde Partij (SGP).

Inhoud

Volgens het christelijke geloof werden Adam en Eva verleid om (van de boom waar ze niet van mochten eten toch te eten) zonde te doen. Daarom mochten ze voortaan niet meer in het paradijs bij God verblijven en verloren ze hun onsterfelijkheid. Het verhaal symboliseert de verleiding waar alle mensen aan bloot staan, namelijk niet het volgen van God, maar doen waar ze zelf zin in hebben.

Christenen geloven dat Jezus Christus naar de aarde kwam om de mensheid van deze straf (ook wel vloek) te verlossen (vandaar zijn naam "Messias"). Volgens het christelijk geloof is Jezus geboren in Bethlehem (wat men viert met Kerst). Jezus heeft aan het eind van Zijn leven afgerekend met de zonde en straf, door de doodstraf te ondergaan, de kruisiging, die de mens eigenlijk had verdiend.

Vervolgens heeft hij de dood overwonnen. Jezus werd begraven en is weer levend gemaakt door zijn Hemelse Vader. Zo heeft hij ervoor gezorgd dat de mens niet meer voor eeuwig hoeft te sterven, maar na zijn dood naar God kan gaan. Daarna is hij, volgens het Christendom, teruggegaan naar de Vader in de hemel (met hemelvaartsdag). Daarna werden de volgelingen van Jezus geïnspireerd door de Heilige Geest (met Pinksteren) en zijn begonnen met het vertellen van het evangelie, ofwel het verhaal van Jezus. Vanaf het begin ondervonden de apostelen en de andere christenen veel weerstand, want ze vertelden iets geheel nieuws. Al in het jaar 64 werden de christenen met honderden tegelijk vermoord door keizer Nero na de brand van Rome. Waarschijnlijk hebben sommigen van hen Jezus zelf ontmoet.

De christenen geloven dat Jezus terug zal komen op de Oordeelsdag.

Aantallen en groei

Verspreiding van het christendom over de wereld

Het aantal christenen op de wereld wordt geschat op ongeveer 2,4 miljard, waarvan 50% rooms-katholiek is. Ongeveer 37% is protestants of anglicaans. 12% is oosters-orthodox, terwijl 0,4% de leer van de Jehova's getuigen aanhangt.

Het Christendom groeide tot 2015 het snelst op de wereld, vanaf 2015 haalde de islam het Christendom in, hiermee is het christendom de religie die het op een na snelst groeit. In verschillende delen van de wereld, met name in China, groeit het Christendom erg snel. Er wordt verwacht dat in 2050 het Christendom daar het grootste geloof wordt met ruim 250 miljoen gelovigen. Elke dag komen er 10.000 nieuwe christenen bij in China. Op de wereld zelf komen er dagelijks bijna 100.000 nieuwe christenen bij. De mensen die het Christendom verlaten door bijvoorbeeld atheïst te worden of zich te bekeren tot een ander religie is dagelijks zo'n 1000 mensen.

Belangrijkste gewoonten

Bijbel

Zie ook: Bijbel voor meer informatie

De Bijbel staat centraal voor de christenen, omdat zij geloven dat dit het woord van God is.

De Bijbel bestaat uit twee delen: het Oude en Nieuwe Testament. In het Oude Testament staan vooral verhalen over de geschiedenis van het Joodse volk, leefregels, spreuken en liederen. Het Oude Testament is hetzelfde als de joodse Tenach. In het Nieuwe Testament staan vooral verhalen over het leven van Jezus, over zijn eerste volgelingen, en brieven uit de begintijd van het christendom.


Belangrijke gedenkdagen

Bidden

Biddend christen

Een andere belangrijke gewoonte van de christenen is het bidden. Bidden is in het christendom praten tot God. Dit wordt in een bepaalde houding gedaan: zij sluiten hun ogen en vouwen hun handen. Dit doen zij, zodat zij zich volledig kunnen concentreren op het gebed, maar ook omdat ze zich in deze houding compleet "overgeven" aan God. Met gesloten ogen en gevouwen handen is een mens immers zeer kwetsbaar.

Kerk

Sinds het begin van het Christendom hebben christenen de gewoonte om zondag naar de kerk te gaan. De kerk is een gebedshuis waar christenen zich verzamelen om uit de Bijbel te lezen en te zingen uit de Psalmen. Jezus stond op uit de dood op zondag, daarom worden de bijeenkomsten altijd op zondag gehouden.

Omdat de Bijbel op verschillende manieren wordt opgevat, zijn er verschillende groepen ontstaan, die het christendom op hun eigen manier beleven. De drie grootste groepen zijn de katholieken de protestanten en de Oosters-Orthodoxe kerken. Daarnaast bestaan er nog diverse andere groepen, die weer "afgesplitst" zijn van de drie grootste groepen.

Geschiedenis

In de Romeinse tijd werden christenen verscheurd door wilde beesten in grote arena's. De Romeinen gingen daar vaak naar toe en zagen het als een gezellig uitje voor het hele gezin.

De eerste eeuwen van het christendom

Zie ook Christenvervolging

De christenen zijn in het heden en verleden vaak het slachtoffer van christenvervolging geweest.

In de eerste eeuwen werden christenen vervolgd door de Romeinse overheid, die toen een uitgestrekt rijk hadden. De Romeinse overheid eiste van de christenen de Romeinse afgoden te aanbidden. Deden ze dat niet, dan werden ze gemarteld en gedood. De man die tot de grootste vervolgers wordt gerekend is de Romeinse keizer Nero.

Maar het christendom groeide toch heel snel. In de derde eeuw na Christus had het al zo'n 300.000 volgelingen. Toen keizer Constantijn aan de macht kwam en het Romeinse Rijk veroverde, kon het christendom zich verspreiden omdat hij positief dacht over het christendom. Aan het einde van zijn leven liet hij zichzelf dopen als christen. In 380 na Christus verhief een van zijn opvolgers het christendom tot staatsgodsdienst en nam het aantal christenen verder toe.

Het christendom in het Romeinse Rijk

In het Romeinse Rijk was een straf voor de christenen dat zij werden gekruisigd.

Het begin

Het christendom was één van de vele godsdiensten in het Romeinse Rijk, maar wel een nieuwe. De Romeinen hadden hun eigen geloof. Zij geloofden in meerdere goden (polytheïsme) en vereerden deze. Zij vonden het ook belangrijk om hun keizer te vereren; deze stond dan ook gelijk aan de goden. Bij het christendom was dit heel anders: christenen geloofden in één god (monotheïsme) en vereerden ook alleen deze god.

De Romeinen waren tolerant voor andere godsdiensten. Zij vonden het alleen niet goed dat de christenen maar één god vereerden en dat ze weigerden om de keizer als god te vereren. Dit heeft ervoor gezorgd dat de christenen een aantal keer vervolgd zouden worden in het Romeinse Rijk.

De christenen waren niet geliefd in het Romeinse Rijk. Toen in het jaar 14 na Christus Tiberius de keizer werd van het Romeinse Rijk, stelde hij niet lang daarna Pontius Pilatus aan als procurator van de de Israëlische landen. Hij heeft Jezus laten kruisigen. Daarna kwam er geen makkelijke periode voor de christenen. De Romeinen begonnen met het vervolgen van christenen.

Hier is het labarum te zien. Dat is het teken van Christus, dat keizer Constantijn gebruikte bij zijn gewonnen slag.

In het jaar 65 na Christus kwam keizer Nero aan de macht. Er was in het jaar 64 een heftige brand in Rome. Er werd gedacht dat keizer Nero dit zelf had gedaan, maar hij gaf de schuld aan de christenen. Hij liet hen hiervoor vervolgen.

In het jaar 303 vond een van de heftigste uitbarstingen tegen de christenen plaats. Keizer Diocletianus gaf de opdracht om alle gebouwen van christenen af te breken. Het werd verboden om christelijke erediensten te houden en de christelijke boeken werden verboden.

In 311 stopten de Romeinen met de vervolgingen. Zij kwamen erachter dat dit geen effect had. De christenen gingen zich steeds heftiger verzetten.

De groei van het christendom

Het christendom is gaan groeien in het Romeinse Rijk en dit heeft meerdere oorzaken.

Een reden waarom het christendom groeide is dat er veel respect kwam voor de christenen. Zij bleven na alle vervolgingen en martelingen hun geloof trouw en waren zelfs bereid om te sterven voor hun geloof. Ook werd er gedacht dat christenen konden rekenen op een goed leven na de dood, dit kwam doordat er één god was en de verlosser Jezus Christus. In het Romeinse Rijk was er weinig aandacht voor de arme en zwakke mensen. In het christendom was het in die tijd al belangrijk om voor zwakkere mensen te zorgen. Doordat zij voor de zwakkere mensen gingen zorgen kwamen er ook steeds meer aanhangers.

In het jaar 313 na Christus kwam keizer Constantijn aan de macht. Dit gebeurde nadat hij zijn laatste tegenstander had verslagen. De avond voor de gewonnen slag kreeg keizer Constantijn een visioen. Hierin werd door de christelijke god verteld dat hij het teken van Christus op de schilden van zijn soldaten moest schilderen, Dit waren de letters CHI (X) en RHO (P). Als hij dit zou doen, zou hem dat de overwinning opleveren. Hij schafte de vrijheid van godsdienst af. Later schafte hij ook nog de vervolging op christenen af en liet kerken bouwen op belangrijke plaatsen.

In het jaar 390 werd het christendom pas de staatsgodsdienst in het Romeinse Rijk; dit werd gedaan door keizer Theodosius. Het werd voor de Romeinen verboden om hun eigen goden te vereren.

De middeleeuwen

Willibrord

De verspreiding van het christendom in het grootste deel van Europa kwam pas echt op gang door het werk van meerdere monniken. Bekende namen zijn Bonifatius en Willibrordus. Vele volkeren werden bekeerd tot het christendom. Het zorgde voor wat meer rust in Europa. De volkeren die na de val van het West-Romeinse Rijk in Europa woonden, waren vaak analfabeet en barbaars. Vanaf de vroege middeleeuwen ontstonden er veel christelijke kloosters, die heel belangrijk waren voor een land. Ook kwamen er in steden steeds meer kathedralen. De kloosters en de kathedralen vormden het begin van de universiteiten in Europa. De middeleeuwen waren dus duidelijk een tijd waarin het christendom veel groter werd. Een van de grootste leiders van de Middeleeuwen was Karel de Grote. Hij heeft de eenheid van Europa gestimuleerd omdat hij één alfabet liet ontwerpen. Ook zorgde hij voor één munteenheid. In zijn tijd werd het Frankische Rijk goed verdedigd tegen de aanvallen van de Vikingen. Er werden in de kloosters veel geschriften overgeschreven, waardoor we nu veel meer weten over de tijd van voor Karel de Grote, dan in andere continenten.

In de 11e eeuw vond binnen het christendom de eerste grote scheuring plaats, toen de Oosters-Orthodoxe Kerk zich afscheidde. De scheiding verliep met het sturen van een brief. Er kwam geen oorlog aan te pas. Pas jaren later, in 2016, zouden de rooms-katholieke Paus en de Oosters-orthodoxe patriarch elkaar de hand weer schudden.

Toen aan het eind van de middeleeuwen de Europese kolonisatie op gang kwam werd het christendom ook verspreid naar andere werelddelen, zoals Afrika, Amerika en het Verre Oosten. Juist toen bleek dat West-Europa van een achtergebleven gebied een vooraanstaande cultuur was geworden.

Protestantisme en afsplitsing

In de 16e eeuw ontstond er door toedoen van onder anderen Maarten Luther en Johannes Calvijn een nieuwe grote substroming binnen het christendom, het protestantisme, dat zich afscheidde van het rooms-katholicisme. Dit verschil tussen de protestanten en de traditionele katholieken is tot stand gekomen omdat ze allebei de Bijbel anders opvatten (anders denken over de inhoud). Protestanten vonden ook dat de Rooms-Katholieke Kerk te veel macht had in de wereld. Volgens protestanten mag je ook geen beelden maken van Jezus en is iemand heilig verklaren verboden. In protestantse kerken zul je dus geen beelden zien.

Toen in 1566 de protestantse christenen de kerken wilden zuiveren en ervoor wilden zorgen dat de kerk niet meer zoveel rijkdom had, leidde dit tot een beeldenstorm. Het interieur in honderden katholieke kerken werden door protestanten vernietigd. Dit kwam hen op een dodelijke afstraffing te staan van de katholieke koning Filips II.

Humanisme/renaissance

Als in de 14e eeuw het humanisme langzaam opkomt en de renaissance begint, gaan mensen minder geloven in de kracht van de kerk. Is het allemaal wel waar? Mensen gaan twijfelen of God wel echt bestaat. Er ontstaat een conflict tussen de kerk en de wetenschap, dat er nu eigenlijk nog steeds is.

In de eeuwen daarna waren er steeds nieuwe ontwikkelingen waardoor de christelijke kerk steeds iets van haar macht inleverde. Door de Franse Revolutie werden veel eigendommen van de kerk afgenomen en aan de staat gegeven. Nu is het belangrijkste stukje "kerkelijk rijk" dat nog over is Vaticaanstad.

De laatste eeuwen

Ook tegenwoordig worden christenen nog steeds vervolgd. Christenen zijn sinds het begin van de 21e eeuw Syrië en Irak al ontvlucht, omdat zij bang zijn voor terroristen, die een extreme versie van de islam aanhangen. Maar ook door de overheid worden christenen nog steeds vervolgd, zoals in Noord-Korea. In sommige landen van het Midden-Oosten mogen christenen zelfs geen bijbel hebben omdat daar de islam volgens hen het echte geloof is. Soms worden christenen in islamitische landen vermoord omdat ze bijvoorbeeld een kruis dragen of in het openbaar bidden.

Galerij

Videoclips

Externe links

Bronnen

  • Bruin, R., & Bosua, M. (2017). Geschiedenis geven (4de editie). Koninklijke Van Gorcum.
  • Het Nederlandstalige/Engelstalige Wikipedia-artikel
  • De Bijbel
Afkomstig van Wikikids , de interactieve Nederlandstalige Internet-encyclopedie voor en door kinderen. "https://wikikids.nl/index.php?title=Christendom&oldid=892318"