Turkije: verschil tussen versies

Uit Wikikids
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Regel 111: Regel 111:
   
 
===Bestuurlijke indeling===
 
===Bestuurlijke indeling===
Turkije is onderverdeeld in 81 provincies. De provincies hebben vaak dezelfde naam als de hoofdstad van de provincie, maar er zijn drie uitzonderingen daarop. De provincies worden bestuurd door een gouverneur, die wordt benoemd door het ministerie van Binnenlandse Zaken. Hij is de vertegenwoordiger van de regering in die provincie en wordt gesteund door een raad bestaande uit vijf leden.
 
 
De Turkse provincies zijn weer verdeelt in districten. In Turkije zijn er in totaal 923 districten. De districten kunnen stedelijk of landelijk zijn en hebben meestal de naam van hun hoofdstad. Elk district heeft een eigen gouverneur, maar de gouverneur van de hoofdstad van de provincie wordt de vice-gouverneur genoemd.
 
 
Het laagste niveau van bestuur zijn de gemeenten. Elk district is verdeeld in gemeenten en deze bestaan uit één tot een paar dorpen. Een gemeente wordt bestuurd door een burgemeester en heet een gemeenteraad. Beide worden direct door de bevolking gekozen. Het dagelijks bestuur van de gemeente wordt gedaan door een speciale stadsraad. Deze bestaat uit drie ambtenaren, drie raadsleden en de burgemeester. Sommige gebieden zijn niet naar gemeente ingedeeld en worden direct door een district bestuurd. Dit soort gebieden hebben vaak geen inwoners.
 
 
 
Turkije wordt voor het gemak vaak ingedeeld in zeven regio's (bölgesi). Deze zijn vaak makkelijker te onthouden dan de 81 provincies. De regio's zijn:
 
Turkije wordt voor het gemak vaak ingedeeld in zeven regio's (bölgesi). Deze zijn vaak makkelijker te onthouden dan de 81 provincies. De regio's zijn:
 
* [[Centraal-Anatolië]]
 
* [[Centraal-Anatolië]]
Regel 125: Regel 119:
 
* [[Zuidoost-Anatolië]]
 
* [[Zuidoost-Anatolië]]
 
* De [[Zwarte Zeeregio]]
 
* De [[Zwarte Zeeregio]]
  +
De regio's zijn geen bestuurslaag, maar slechts een indeling.
  +
 
Turkije is onderverdeeld in 81 provincies. De provincies hebben vaak dezelfde naam als de hoofdstad van de provincie, maar er zijn drie uitzonderingen daarop. De provincies worden bestuurd door een gouverneur, die wordt benoemd door het ministerie van Binnenlandse Zaken. Hij is de vertegenwoordiger van de regering in die provincie en wordt gesteund door een raad bestaande uit vijf leden.
  +
 
De Turkse provincies zijn weer verdeelt in districten. In Turkije zijn er in totaal 923 districten. De districten kunnen stedelijk of landelijk zijn en hebben meestal de naam van hun hoofdstad. Elk district heeft een eigen gouverneur, maar de gouverneur van de hoofdstad van de provincie wordt de vice-gouverneur genoemd.
  +
 
Het laagste niveau van bestuur zijn de gemeenten. Elk district is verdeeld in gemeenten en deze bestaan uit één tot een paar dorpen. Een gemeente wordt bestuurd door een burgemeester en heet een gemeenteraad. Beide worden direct door de bevolking gekozen. Het dagelijks bestuur van de gemeente wordt gedaan door een speciale stadsraad. Deze bestaat uit drie ambtenaren, drie raadsleden en de burgemeester. Sommige gebieden zijn niet naar gemeente ingedeeld en worden direct door een district bestuurd. Dit soort gebieden hebben vaak geen inwoners.
   
 
===Buitenlandse relaties===
 
===Buitenlandse relaties===

Versie van 2 feb 2019 21:36

In februari staat WikiKids in het teken van Turkije dit artikel en/of onderwerp bestaat er ook een portaal! Klik hier om mee te doen!
Under construction icon-red.svg Werk in uitvoering!
Aan dit artikel wordt de komende uren of dagen nog gewerkt.
Belangrijk: Laat dit sjabloon niet langer staan dan nodig is, anders ontmoedig je anderen om het artikel te verbeteren.
De maximale houdbaarheid van dit sjabloon is twee weken na de laatste bewerking aan het artikel.
Kijk in de geschiedenis of je het artikel kunt bewerken zonder een bewerkingsconflict te veroorzaken.
Toelichting: Wikiproject:Turkije
Under construction icon-red.svg
Dit artikel is nog niet af.
Republiek Turkije
Türkiye Cumhuriyeti

Flag of Turkey.svg Emblem of Turkey.svg Turkije locator map.png

Hoofdstad Ankara
Aantal inwoners 84.680.273 (2021)
Oppervlakte 783.562 km²
Regeringsvorm Constitutionele presidentiële republiek
President Recep Tayyip Erdoğan (sinds 2014)
Godsdienst Islam (89,5%)
Geen religie (8,9%)
Overig (2,2%)
Taal Turks (Türkçe)
Munteenheid Turkse lira
Volkslied İstiklâl Marşı
Motto Vrede thuis, vrede in de wereld
Nationale feestdag 29 oktober
Landcode TUR
Portaal Portal.svg Turkije

Turkije is een land op de grens van Europa en Azië. Turkije ligt in twee continenten en wordt hierdoor een transcontinentale staat genoemd. Het grootste gedeelte van het land behoort echter tot Azië. De hoofdstad van het land is Ankara, maar Istanboel is de grootste stad van het land. De officiële taal van het land is Turks en het land speelt zowel een belangrijke rol in de Europese als in de Islamitische wereld.

Het land is in grote lijnen verdeeld over twee schiereilanden; Thracië in Europa en het veel grotere Anatolië in Azië De twee schiereilanden worden gescheiden door de Egeïsche Zee, de Dardanellen, de Zee van Marmara en de Bosporus. In het noorden van het land ligt de Zwarte Zee en in het zuiden de Middellandse Zee. In het westen grenst Turkije aan Griekenland en Bulgarije en in het oosten aan Georgië, Armenië, Azerbeidzjan, Iran, Irak en Syrië.

Turkije vormt zowel geografisch als cultureel de grens tussen Azië en Europa. De Turkse cultuur is door beide continenten beïnvloedt. Turkije heeft een lange geschiedenis die terug gaat tot in de Griekse oudheid. Hierna is het gebied onderdeel geweest van o.a. het Romeinse Rijk, het Byzantijnse Rijk en het Ottomaanse Rijk. Het huidige Turkije bestaat echter pas sinds 1922, nadat het land de Eerste Wereldoorlog verloor. Turkije speelde tijdens de Koude Oorlog een strategische rol. Ook beïnvloedde de Turkse cultuur veel westerse landen door migratie en tegenwoordig woont een groot aantal Turken in het buitenland. Turkije is onder meer lid van de Verenigde Naties en de NAVO. Het land is een van de 20 grootste economieën ter wereld. Ook heeft Turkije de ambitie om toe te treden tot de Europese Unie, maar dit is tot dus ver nog niet gebeurd.

Naam

De naam Turkije (of Türkiye in het Turks) bestaat uit twee woorden. Het eerste woord is Türk, dat betekent "Sterk". Met dit woord worden de inwoners en/of volkeren in Turkije bedoeld. Later werd dit woord veranderd in "Tu-kin". Zo noemden de Chinezen Turkije. Het achtervoegsel -iye komt van het Arabische achtervoegsel -iyya. In het Latijn werd dit -ia en dat laatste betekent eigenaar. Dus eigenlijk betekent de naam Turkije Sterke eigenaar.

Geschiedenis

Oudheid

De oudste sporen van bewoning zij gevonden in Anatolië. In de grotten bij Antalya zijn werktuigen gevonden van 100.000 jaar oud. Rond 2000 v.Chr. trokken de Hettieten het gebied binnen en stichtten daar hun rijk. Ze slaagden erin een groot gedeelte van het land in handen te krijgen. In 9e eeuw v.Chr. werden zij echter verdreven door de Oerartiërs. Hun rijk strekte zich uit tot aan Armenië en Irak. Ook woonden er ook andere volkeren in Anatolië, zoals de Frygiërs, de Lydiërs, de Urartu en de Arameeërs. Naast het rijk ontstonden twee grote rijken. In het westen ontstonden de verschillende Griekse stadstaten en in het oosten het Perzische Rijk. Beide rijken begonnen langzaam Turkije te koloniseren. De Grieken stichtten aan de westelijke kust verschillende steden, zoals Efeze en Troje. Ondertussen veroverden de Perzen de rest van het rijk.

Deze situatie hield een paar eeuwen stand, maar uiteindelijk was het Alexander de Grote in de 4e eeuw v.Chr. die het huidige Turkije veroverde. Hij stichtte een enorm rijk dat zich uitstrekte tot aan India en Egypte. In de 2e eeuw v.Chr. werd Turkije veroverden door Romeinen en werd het de provincie Byzantium in hun rijk. Byzantium was vrij belangrijk. Het had de Griekse cultuur waar de Romeinen erg dol op waren en bovendien lag de belangrijke stad Constantinopel (het huidige Istanboel) in de provincie. Constantinopel werd al snel de hoofdstad van het Oost-Romeinse Rijk toen het rijk in tweeën verdeeld werd in 395. Ondertussen werd de stad in 330 het politieke centrum van de stad, waarvoor de stad aanvankelijk gebouwd werd.

Het Byzantijnse Rijk en de Kruistochten

Later zou het westelijke deel van het Romeinse Rijk vallen. Het oostelijke gedeelte bleef echter bestaan, onder de naam het Byzantijnse Rijk. Het Byzantijnse Rijk was christelijk en had te maken met verschillende afscheidingsbewegingen, waaronder in Syrië en Egypte. De keizer van het rijk probeerde de oude delen van het West-Romeinse Rijk te heroveren. Zo werden onder meer Italië, Zuid-Spanje en Noord-Afrika terug veroverd, maar veel van deze gebieden werden later weer veroverd door andere volkeren. Ondertussen namen de Arabieren grote delen van het rijk in het Midden-Oosten en in Noord-Afrika in. Om het rijk te beschermen werd de macht van de keizer vergroot. Ook werd het Latijn vervangen door het Grieks.

Het Byzantijnse Rijk wist de Bulgaren te verslaan, maar verloor een groot gedeelte in Italië aan de Pauselijke Staat. Het rijk wist wel de Arabieren buiten de deur te houden en verloor enkel Kreta. Ondertussen was het rijk in strijd met de paus over de verering van beelden. Het iconoclasme, zoals dit genoemd werd, zorgde ervoor dat het Byzantijnse Rijk verzwakte en verslechterde de banden met de kerk. Uiteindelijk was het resultaat dat de Oosters-Orthodoxe Kerk zich afsplitste van de Katholieke Kerk. Hierna beleefde het rijk een enorme opleving. Het rijk wist opnieuw de Bulgaren te verslaan en het Kievse Rijk tot het orthodoxisme te bekeren. In 1054 werd de breuk door middel van het Oosters Schisma bevestigd. Het rijk wist enorme gebieden op de Balkan te veroveren.

Ondertussen takelde het rijk op sociaal en economisch gebied af. Het rijk had contacten met het westen en dat zorgde voor veel haat onder de bevolking. Ook het bondgenootschap met het rijke Venetië betaalde zijn tol. De paus organiseerde de Kruistochten en dat had ook invloed op het Byzantijnse Rijk. Het rijk werd ingenomen door de kruisvaarders. Constantinopel werd de hoofdstad van het door hun gestichte Latijnse Keizerrijk. Er waren verschillende van dit soort kruisvaardersstaten. Ook de gebieden op de Balkan verdwenen doordat veel volkeren onafhankelijkheid wilden. Het Byzantijnse verschrompelde tot een klein staatje. Rond 1350 begonnen de Turken de resten van het rijk te veroveren en stichtten er hun eigen rijk.

Het Ottomaanse Rijk

Het rijk van de Turken noemen we het Ottomaanse of Osmaanse Rijk. Na het beleg en de val van Constantinopel was he Byzantijnse Rijk ten einde. De Turken leefden oorspronkelijk een stuk noordelijker, maar werden verjaagd door de Mongolen. In deze tijd groeide het Ottomaanse Rijk. Het veroverde vele gebieden, waaronder Griekenland en een heel stuk van de Balkan. Hierdoor werd het rijk langzamerhand een wereldrijk, waarbij het een groot gedeelte van de Arabische wereld, Perzië en Noord-Afrika veroverde. Constantinopel werd ook de hoofdstad van dit land, waar ging verder onder de naam Istanboel. Cultureel bloeide het rijk op, maar gedurende de 17e eeuw kwam hier een einde aan. De Turken brachten de islam en de Turkse taal naar Turkije.

Rond 1700 bleek de positie van het rijk ernstig verzwakt. Het Ottomaanse Rijk had verschillende oorlogen verloren en ook waren er binnen het rijk verschillende opstanden. In de 18e eeuw werd Rusland de grootste vijand van het rijk en voerde ook een aantal verschillende oorlogen tegen het rijk. De sultan, die het rijk bestuurde, leefde ondertussen in grote luxe. In onder meer Engeland, Oostenrijk en Frankrijk raakte men geïnspireerd door de uitbundige stijl en deze raakte in de mode. Veel Duitse componisten lieten hun muziek ook inspireren op de Ottomaanse marsliederen. In veel meubilair, schilderijen en andere kunst uit deze tijd is de Ottomaanse kunst te merken. Dit wordt turkomanie genoemd en de periode die daarbij hoort is de Tulpenperiode.

Desalniettemin raakte het rijk in verval. Veel Europese landen liepen voor op economisch en militair terrein voor op het rijk. Rusland veroverde in het noorden gebieden en Frankrijk begon ondertussen met de verovering van Egypte, wat later overging op de Engelsen. Het Ottomaanse Rijk was tevens een kalifaat, maar volgens veel inwoners was dit al in 1258 ten einde gekomen met de vernietiging van Bagdad. De sultans probeerde in de islamitische wereld banden te creëren door middel van het kalifaat. Op deze manier probeerde het rijk vrienden te maken in de Arabische wereld om zich tegen vijanden te beschermen en opstanden te onderdrukken. Waar het land in het oosten en zuiden vrienden maakte, verloor het in het westen en noorden veel grond. Veel Balkanlanden wilden onafhankelijk worden nadat de Franse Revolutie was uitgebroken. Onder meer Griekenland en Servië werden in deze jaren onafhankelijk. Het werd de sultans duidelijk dat ze het rijk moesten moderniseren, wat gedeeltelijk effect had.

Toen het rijk de Krimoorlog tegen Rusland verloor had dit een grote depressie onder de bevolking als gevolg. Opnieuw verloor het rijk in Oost-Europa veel grond. Het verdrag van Berlijn uit 1878 zorgde ervoor dat het aantal Europese gebieden sterk werd teruggedrongen. Opnieuw ging het rijk een periode van modernisering tegemoet. Er werd iets gedaan aan de enorme staatsschulden en er kwamen importrechten. Vanaf 1890 ging het weer iets beter met het rijk, maar vanaf 1908 maakte het rijk een sprong terugwaarts. Het rijk viel langzaam uiteen. In 1914 deed het rijk mee aan de Eerste Wereldoorlog en koos de kant van Duitsland en Oostenrijk-Hongarije. Het idee was om zo het Ottomaanse Rijk te redden en Rusland te verslaan. Heel veel succes was de oorlog niet. Veel aanvallen mislukte en bijna gebieden in het Midden-Oosten gingen verloren. Toen Rusland in 1915 optrok naar het rijk, besloten een aantal Armeniërs een eigen staat te stichten. Dit leidde tot de Armeense genocide, die door de Turken zelf de Armeense kwestie wordt genoemd. De genocide kostte meer dan een miljoen mensen het leven en is tot op de dag van vandaag erg omstreden.

In 1918 sloot het Ottomaanse Rijk vrede met Rusland en kreeg zo veel gebieden in het noorden terug. Echter, een half jaar later was het rijk verslagen. Er werd besloten om Turkije te verdelen onder Fransen, de Britten en de Italianen. Ook zou er een Armeense staat komen en zou Griekenland heel Thracië en eilanden krijgen. Griekenland maakte gebruik van de verzwakte positie en veroverde grote delen van Turkije, maar dit leidde uiteindelijk tot een opstand onder de Turken.

Het ontstaan van Turkije

Mustafa Kemal Atatürk greep in alle chaos de macht, waarmee het Ottomaanse Rijk ten einde was. De hoofdstad werd verplaatst naar Ankara. Ook ging Turkije direct in de Turkse Onafhankelijkheidsoorlog en maakte zich onafhankelijk van de Geallieerden. Tevens voerde het oorlog met Griekenland in de Grieks-Turkse Oorlog. De oorlog leidde tot grote moordpartijen onder zowel de Grieken als de Turken. In 1922 kwam er echter een wapenstilstand en in 1923 werden de grenzen van het huidige Turkije vastgesteld in het verdrag van Lausanne.

Atatürk stichtte het moderne Turkije en moderniseerde het land ook heel erg. Hij wilde af van het ouderwetse en slecht georganiseerde Ottomaanse Rijk en richtte Turkije in naar westers voorbeeld. Het sultanaat werd afgeschaft en de imams werden voortaan door de staat benoemd. Ook werd het Arabische alfabet vervangen door het Latijnse alfabet, kregen vrouwen in 1926 (als een van de eerste landen ter wereld) stemrecht en werd het dragen van een fez verboden. De fez stond symbool voor het Ottomaanse Rijk, terwijl Turkije vernieuwing wilde. Atatürk overleed uiteindelijk in 1938.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog bleef Turkije neutraal. Het land wilde de Eerste Wereldoorlog voorkomen. Toch hielp Turkije om joden te laten vluchtten en was een belangrijke route. Turkije gebruikte ook zijn macht om het Duitse Jodenvervoer door het land te stoppen. In februari 1945 verklaarde Turkije alsnog Duitsland en Japan de oorlog, maar dit was meer een symbolische daad. Turkije heeft niet daadwerkelijk gevochten, maar wilde zijn steun aan de Geallieerden uitspreken.

Het moderne Turkije

Turkije werd meer verboden met het westen na de Tweede Wereldoorlog. In 1948 trad het land toe tot de Raad van Europa en in 1952 samen met Griekenland tot de NAVO. Dit was vooral een strategisch doel. Turkije grensde namelijk aan de Sovjet-Unie en bovendien werd de Bosporus veel de Russen gebruikt. In 1961 was Turkije tevens onderdeel van de Cubacrisis. Nadat de Sovjets raketten op Cuba hadden geplaatst (dichtbij de VS), plaatsten de Amerikanen ze bij in Turkije. Uiteindelijk werden ze snel weggehaald tot de ruzie afkoelde.

Samen met Griekenland en het Verenigd Koninkrijk onderhandelde Turkije over Cyprus. Dit eiland was tot 1960 in bezit van het Verenigd Koninkrijk, maar het eiland werd een onafhankelijk land. Zowel Griekenland als Turkije claimden het land. Cyprus ligt immers voor de kust van Turkije, maar de bevolking is grotendeels Grieks. In een verdrag werd afgesproken dat Cyprus onafhankelijk bleef en zich niet mocht binden of samenvoegen met een andere staat. Desondanks was er in Turkije angst voor de Enosis, de toevoeging van Cyprus tot Griekenland. In 1974 viel Turkije daarop Cyprus binnen en riep de Turkse Republiek Noord-Cyprus uit op het noordelijke deel van het eiland. Dit land wordt tegenwoordig enkel door Turkije erkend en levert zo nu en dan spanningen op met zowel Griekenland als Cyprus.

Ondertussen waren er in Turkije al drie staatsgrepen geweest; in 1960, in 1971 en 1980. De staatsgreep van 1980 wordt gezien als een van de heftigste. 200.000 jongeren zijn toen vervolgd en honderden zijn ter dood veroordeeld. De staatsgreep zorgde er ook voor dat Turkije uit de Raad van Europa werd gezet. De verandering van Atatürk leidde er ook toe dat minderheden, zoals de Koerden, minder rechten hadden. Tegenwoordig is er nog steeds een strijd met de Koerdische minderheden in het land en wordt de Koerdische Arbeiderspartij als terroristische organisatie gezien. Sinds 2005 zijn er tevens onderhandelingen met de Europese Unie om toe te treden en is inmiddels doorreizen van en naar Turkije makkelijker gemaakt. Turkije helpt tevens mee in Syrië tegen de bestrijding van IS, wat leidt tot veel aanslagen in het land. In 2016 er tevens een nieuwe poging tot een staatsgreep gedaan.

Geografie

Grote steden

Landschap

De landschappen van Turkije kunnen in zes delen onderscheiden worden. Dat zijn:

  1. De kuststrook langs de Zwarte Zee
  2. De streken langs de Zee van Marmara
  3. Het Egeïsch gebied
  4. Het zuidelijke gebied aan de Middellandse Zee, ook wel Turkse Rivièra
  5. De Anatolische hoogvlakte
  6. Het bergland van Oost-Anatolië

Klimaat

In Turkije kun je in één seizoen vele verschillende klimaten hebben. Bijvoorbeeld is het in de winter in het zuiden nog steeds erg warm, terwijl het in het noorden wel lente lijkt en het in het oosten van het land bitter koud kan zijn! Turkije is hierin niet uniek: ook andere grote landen hebben meerdere klimaten, en zelfs het kleine maar bergachtige Georgië, ten noordoosten van Turkije, heeft meerdere klimaten. Turkije is voor veel Nederlanders bekend als een mediterraan vakantieland. Het noordoosten van Turkije ontvangt echter nog meer neerslag dan Nederland en België, en in de bergen wordt het daar zelfs in de zomer soms niet meer dan een paar graden! Verder kan het ook erg warm worden, max. 40 graden.

Flora en Fauna

In Turkije zijn veel planten te zien. Bijvoorbeeld: bloemen, rozen, bomen en nog veel meer. In het Pontische gebergte en Taurusgebergte komen veel unieke planten voor. Deze planten zijn beschermd, en het is verboden om ze zonder toestemming mee te nemen van een vakantie. Enkele bloemen die in Nederland populair zijn geworden die hun oorsprong in de bergen van Turkije vinden zijn de tulpen en hyacinten. En in Centraal en Zuid-Turkije kun je bananenbomen vinden.

Er zijn ook veel wilde dieren, zoals bruine beren, herten, everzwijnen, wolven en hyena's. Pas sinds een paar jaar is het houden van huisdieren populair in Turkije. De meeste honden en katten leven nog altijd op straat, hoewel ze goed worden verzorgd door omwonenden. De meeste straathonden in Turkije zijn ingeënt tegen ziektes. Dieren die in Turkije veel worden gehouden door boeren zijn schapen en geiten in het midden en zuiden van het land, en koeien in het noorden.

Bevolking

De miljoenenstad Istanboel

Algemeen

Bevolkingsgroepen

De inwoners van Turkije dat zijn vooral Turken maar ook Koerden, Arabieren, Arameeërs, Armeniërs, Syriërs, Bulgaren, Grieken, Joegoslaven, Albanezen en Russen. De Koerden zijn de grootste etnische minderheid in Turkije. De andere minderheden zijn in aantal zeer klein. Het Turkse volk is geen oorspronkelijk ras, het is voornamelijk een mengelmoes van Turkse nomaden met de lokale Griekse, Armeense, Perzische en Georgische volken. Meer dan een kwart van de Turkse bevolking is daarnaast afstammeling van vluchtelingen uit de Balkan, de Krim, de Kaukasus, de Wolgaregio , Zuid-Europa of Centraal-Azië. In de afgelopen jaren zijn ook veel vluchtelingen uit Iran en Syrië naar Turkije gekomen. Volgens de Turkse overheid zouden sinds het begin van de Syrische burgeroorlog (2011) al meer dan 1 miljoen Syriërs naar Turkije zijn gevlucht.

De meeste Turken hebben een bleke tot lichtgetinte huid en vaak donkerbruin haar en lichtbruine ogen. Maar er zijn ook veel Turken met blauwe ogen en blond tot bruin haar. De oorspronkelijke Turken uit Centraal-Azië hadden een bleke huid en donkere (spleet-)ogen, maar naarmate zij vermengden met de zuid-Europese en Midden-Oosterse (voornamelijk Perzische) volkeren kregen zij steeds meer een Europees uiterlijk. In het midden en noordoosten van Turkije zijn blauw/groene ogen en blond of rood haar met sproeten niet ongewoon. Dit komt omdat er in deze delen van het land vroeger andere volkeren leefden, zoals het Keltische volk de Galaten, en volkeren uit de Kaukasus. Ook door het klimaat krijgen de Turken een verschillende huidskleur. In het regenachtige noorden van Turkije krijgen mensen maar weinig zon te zien (met de regio Trabzon als absoluut minimum), terwijl mensen aan de zuidkust zelfs nog in de winter een zonnig klimaat hebben. Ook in de centrale regio's van Turkije en in het zuidoosten heeft de hevige intensiteit van de zon invloed op de huid, net als in andere aspecten van het leven, de cultuur en architectuur.

Taal

Vader des vaderlands Atatürk leert in 1928 de bevolking het nieuwe alfabet

In Turkije is Turks de officiële taal. 90,5% van de Turkse bevolking spreekt Turks. Daarnaast zijn er nog andere talen, zoals Koerdisch, Arabisch, Aramees en Armeens. Sinds 1928 wordt het Turks volgens het Latijnse alfabet geschreven. Daarvoor werd het Arabische gebruikt. Verders worden in het Turks veel woorden uit het Frans, Arabisch en Perzisch gebruikt. Sinds 2011 wordt er naast Turks en Engels onderwijs ook onderwijs in andere talen in Turkije aangeboden. Het Turks is geen Europese taal. Het is geen famillie van de talen die in Nederland normaal worden onderwezen. Taalwetenschappers weten nog niet zeker hoe het Turks is ontstaan, maar het vertoont de meeste overeenkomsten met het Mongools, Koreaans en het Japans. Deze talen hebben een compleet andere grammatica als Europese talen zoals het Nederlands, Engels of Frans. Het is dus zeer moeilijk om het Turks goed te leren, en ook voor Turken is het lastig om foutloos een Europese taal te leren op latere leeftijd. Van de talen die in Europa worden gesproken lijkt het Turks het meest op het Hongaars, en iets minder op het Ests en Fins. Als je de dode taal Latijn kunt begrijpen wordt het leren van het Turks ook iets makkelijker, omdat de grammatica van de taal er een beetje op lijkt. Als je Perzisch, Arabisch of Grieks spreek zul je ook veel woorden in het Turks herkennen.

Religie

Eerst kerk, toen moskee en nu museum: de Hagia Sofia

De grootste godsdienst in Turkije is de islam. Volgens onderzoek is zo'n 97% van de Turken moslim. Zo'n 2 procent is atheïst. De overige 1% is voornamelijk christelijk, maar er zijn ook kleine groepen yezidi's, zoroastriërs en bahai in Turkije. Turkije erkend naast de islam 3 andere religies: Het Jodendom, de Armeens-orthodoxe Kerk en de Grieks-orthodoxe Kerk. Ook zijn er meerdere Syrische-Aramese, Protestantse en Katholieke kerken in verschillende Turkse steden. De meeste Turken behoren tot de Soennitische tak van de islam. De Turkse cultuur is echter diep beïnvloed door de Soefi-stroming, die haar inspiratie deels uit de vroege islamitische Perzische geloofscultuur haalde. Hierdoor staat Turkije cultureel gezien dichter bij het sjietische Iran dan bij andere Soennitische Islamitische landen zoals die in de Arabische wereld. Een grote minderheid in Turkije, zo'n 25 tot 35% van de bevolking, is Aleviet. Het alevitisme is een stroming, die net als het Soefisme tussen de hoofdstromingen van de islam in valt. Zij geloven in een uiterst persoonlijke, en in veel gevallen zeer vrije vorm, van islam.

Onderwijs

Cultuur

Tradities

De Turkse keuken

Feestdagen

Sport

Voetbal is de populairste sport van Turkije. Er zijn vier grote teams; Galatasaray, Beşiktaş en Fenerbahçe uit Istanboel en Trabzonspor uit Trabzon. Deze teams hebben veel fans over het hele land en zelfs in Europa. Ook andere teams uit Turkije worden steeds beter, zo heeft Bursaspor onlangs één maal het landskampioenschap veroverd. De kleuren van het nationale team zijn rood en wit, net zoals de vlag van Turkije. De beste prestatie van het Turkse voetbalelftal was de 3e plaats bij het WK in Japan en Korea in 2002. Turken vieren de overwinningen van hun team meestal uitbundig, door bijvoorbeeld toeterend rond te rijden.

Bij de vrouwen is volleybal ook heel populair. De vrouwen hebben zelfs een keer het wk gewonnen!

Werelderfgoed

Politiek

Nationale politiek

Bestuurlijke indeling

Turkije wordt voor het gemak vaak ingedeeld in zeven regio's (bölgesi). Deze zijn vaak makkelijker te onthouden dan de 81 provincies. De regio's zijn:

De regio's zijn geen bestuurslaag, maar slechts een indeling.

Turkije is onderverdeeld in 81 provincies. De provincies hebben vaak dezelfde naam als de hoofdstad van de provincie, maar er zijn drie uitzonderingen daarop. De provincies worden bestuurd door een gouverneur, die wordt benoemd door het ministerie van Binnenlandse Zaken. Hij is de vertegenwoordiger van de regering in die provincie en wordt gesteund door een raad bestaande uit vijf leden.

De Turkse provincies zijn weer verdeelt in districten. In Turkije zijn er in totaal 923 districten. De districten kunnen stedelijk of landelijk zijn en hebben meestal de naam van hun hoofdstad. Elk district heeft een eigen gouverneur, maar de gouverneur van de hoofdstad van de provincie wordt de vice-gouverneur genoemd.

Het laagste niveau van bestuur zijn de gemeenten. Elk district is verdeeld in gemeenten en deze bestaan uit één tot een paar dorpen. Een gemeente wordt bestuurd door een burgemeester en heet een gemeenteraad. Beide worden direct door de bevolking gekozen. Het dagelijks bestuur van de gemeente wordt gedaan door een speciale stadsraad. Deze bestaat uit drie ambtenaren, drie raadsleden en de burgemeester. Sommige gebieden zijn niet naar gemeente ingedeeld en worden direct door een district bestuurd. Dit soort gebieden hebben vaak geen inwoners.

Buitenlandse relaties

Economie

Na de Economische crisis van 2001 groeide economie in Turkije erg snel. Vooral tussen 2002 en 2007 was dit te merken. Turkije was daarom een van de snelst groeiende economieën van de wereld. De economie groeide met 7% per jaar. Toch werd de inflatie steeds hoger. Onder meer de val van de Turkse Lira in 2006. Ook tijdens de economische crisis van 2008 ging het niet goed met de Turkse economie. Sinds 2010 gaat het steeds beter met Turkije.

In Turkije is de koopkracht (het gene wat mensen uitgeven) erg verschillend. In grote steden als Ankara en Istanbul hebben mensen een hoge koopkracht, dus ze kunnen veel uitgeven. Ook in de kustgebieden hebben mensen een hoge koopkracht, net als in de provincies om Ankara en de kustgebieden heen. Als je meer naar het oosten gaat wordt de koopkracht steeds lager, mensen kunnen dan dus minder uitgeven. Hoe verder je naar het oosten gaat, hoe lager de koopkracht wordt. De goede economie in Turkije heeft met een aantal dingen te maken. In Turkije zijn veel jonge, goed opgeleiden mensen en vragen weinig voor hun werk. Ook ligt Turkije economisch erg goed. Het ligt dichtbij Europa, Azië en het Midden-Oosten. In 2011 was 8,8% van de bevolking werkloos.

In Turkije wordt veel verbouwd door de landbouw. In Turkije worden onder meer zonnebloemen, noten, graan, katoen en maïs verbouwd. In de veelteelt zijn er veel schapen, geiten, runderen en veel pluimvee (kippen, ect.). Verders zitten er in de Turkse bodem veel delfstoffen. Zoals bruinkool, koper, ijzer, aardgas en aardolie. In Turkije vindt je een grote textielindustrie en een grote bouwsector.

De meeste Turkse producten worden verkocht aan Duitsland, Italië, het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk en Rusland. Turkije koopt ook veel producten uit andere landen. Deze komen vooral uit Duitsland, Japan en Italië.

Toerisme

Antalya, een populaire badplaats.

Veel Nederlanders en Belgen gaan op vakantie naar Turkije. Jaarlijks wel zo'n 1,2 miljoen! Sinds 2012 is het zelfs vliegbestemming nummer 1 vanuit Nederland. Sommige Turkse-Nederlanders en Turkse-Belgen gaan liever met de auto naar Turkije, omdat ze zo makkelijker verschillende plaatsen kunnen bezoeken en meer bagage mee kunnen nemen. Populaire bestemmingen zijn de Turkse rivièra (de zuidwestkust), Istanboel en Cappadocië. In het achterland van de Turkse rivièra liggen heel veel archeologische plaatsen, waaronder belangrijke steden uit de Griekse Oudheid Efese, Milete, Priëne en Pergamon. In het Oosten liggen ook enkele historische plaatsen die steeds vaker toeristen trekken, zoals het Sumelaklooster en de berg Nemrut.

Als je naar Turkije op vakantie gaat, ben je verplicht om online een e-visum aan te vragen. Een e-visum is de moderne variant van het traditionele fysieke visum (stempel in het paspoort). Als Nederlander en Belg heb je een e-visum nodig voor Turkije, omdat je anders het land niet mag bezoeken. Het online visum kan je op de website van de Turkse overheid aanvragen in het Engels, Turks of Duits. Alleen kan je daar het e-visum niet betalen met de Nederlandse betaalmethode iDEAL. Op internet zijn er verschillende websites waar je gemakkelijk in het Nederlands het visum aan kunt vragen. Ook kan je het e-visum bij deze websites wel betalen met iDEAL. Het is dus erg belangrijk om een e-visum online aan te vragen, voordat je op reis gaat naar Turkije.

Fotogalerij

Externe link


Afkomstig van Wikikids , de interactieve Nederlandstalige Internet-encyclopedie voor en door kinderen. "https://wikikids.nl/index.php?title=Turkije&oldid=545380"