Georgië

Georgië საქართველო
Hoofdstad	Tbilisi
Aantal inwoners	3.728.573 (2021)
Oppervlakte	69.420 km²
Regeringsvorm	Parlementaire republiek
President	Salome Zoerabisjvili (sinds 2018)
Premier	Irakli Garibashvili (sinds 2021)
Godsdienst	Christendom (88,1%) Islam (10,7%) Geen/overig (1,2%)
Taal	Georgisch (ქართული ენა)
Munteenheid	Lari
Volkslied	Tavisoepleba
Nationale feestdag	26 mei
Landcode	GEO

Georgië is een land op de grens tussen Europa en Azië. Het grenst aan Rusland, Azerbeidzjan, Armenië, Turkije en de Zwarte Zee. De hoofdstad is Tbilisi. Georgië is een transcontinentale staat, oftewel het ligt op twee continenten. Georgië zelf beschouwt zich als deel van Europa, terwijl het grootste gedeelte van het grondgebied tot Azië behoort.

Het land heeft een lange geschiedenis, het werd vanaf 1801 onderdeel van het Russische Tsarenrijk. Na een korte onafhankelijkheid aan het einde van de eerste wereldoorlog werd het in 1921 onderdeel van de Sovjet-Unie. Sovjetleider Jozef Stalin was een Georgiër. In 1991 werd het land onafhankelijk van de Sovjet Unie. Na de onafhankelijkheid werd het onrustig in Georgië. De gebieden Abchazië en Zuid-Ossetië wilden onafhankelijkheid van Georgië. In 2003 was een grote opstand genaamd de Rozenrevolutie en in 2008 was er een oorlog met Rusland over Zuid-Ossetië.

Abchazië en Zuid-Ossetië zijn in feite onafhankelijk, maar formeel zijn de gebieden nog altijd van Georgië. Slechts vijf landen op de wereld erkennen Abchazië en Zuid-Ossetië als land waaronder buurland Rusland.

Geschiedenis

Vroege geschiedenis

Koningin Tamer van Georgië wordt als patroonheilige van het land gezien.

Georgië was in 5000 v. Chr. al bewoond. Westelijk en oostelijk Georgië waren vanaf de 7e eeuw v.Chr. aparte koninkrijken. In het westen lag Colchis en in het oosten het Koninkrijk Iberië. De vazalstaten werden twee keer door het Perzische Rijk aangevallen. In 65 v. Chr. werd het veroverd door de Romeinen onder leiding van veldheer Pompeius. Deze maakte twee vazalstaten van de koninkrijken.

In 337 werd het christendom de officiële godsdienst, vanuit Armenië. Van de 7de tot en met 9de eeuw was Georgië een vazalstaat van het Arabische Rijk. In 813 kwam Georgië in handen van de Bagrationi dynastie die al over Armenië heerste. Deze dynastie heerste ongeveer 1000 jaar over Georgië en de verschillende vorstendommen in het gebied. In 1008 ontstond het koninkrijk Georgië, doordat Iberië en Colchis samenvoegden. Ondertussen kreeg het land een eigen christelijke literatuur en bloeide het land op. Deze periode staat in de Georgische geschiedenis bekend als de gouden eeuw. Deze gouden eeuw duurde tot aan de 13e eeuw. Op het hoogtepunt omvatte Georgië de gehele Kaukasus, dus ook Armenië en Azerbeidzjan. Het keizerrijk Trebizonde werd door Georgië opgezet als vazalstaat.

De invallen van de Mongolen vanaf 1220 maakten een einde aan de gouden eeuw. Het gebied werd verdeeld in kleinere vorstendommen. Het koninkrijk Kartli-Kachetië was hiervan de belangrijkste. Dit koninkrijk leed zwaar onder de invallen van de Perzen en Ottomanen. In 1783 tekende het koninkrijk daarom met het Russische Keizerrijk een verdrag, waarmee het land door Rusland beschermd werd. In 1801 tekende de Russische tsaar een wet, waarmee een unie tussen Georgië en Rusland gerealiseerd werd. Dit was volgens de tsaar op verzoek van de Georgische koning. Dit betekende dat de koning in 1801 in ballingschap werd gestuurd en werd het koninkrijk Kartli-Kachetië officieel onderdeel van het Russische Keizerrijk. Daarna volgden andere delen van Georgië, waarvan het koninkrijk Imeretië in 1810 de belangrijkste was.

Onderdeel van Rusland

De verklaring van de Georgische onafhankelijkheid in 1918

In 1801 kwam het oosten van Georgië in handen van de Russen; het westelijke deel van Georgië volgde vanaf 1810. Nog maar een paar streken van Georgië waren niet onder Russisch bestuur, maar deze werden tussen 1802 en 1878 in de Russisch-Turkse Oorlogen veroverd. Georgië was tussen 1918 en 1921 drie jaar onafhankelijk onder de naam de Democratische Republiek Georgië. Het land kon onafhankelijk worden aangezien het Russische Keizerrijk in een burgeroorlog verwikkeld was als gevolg van de Russische Revolutie. Aanvankelijk vormde Georgië samen met Azerbeidzjan en Armenië één land, maar dit werd al na een maand opgeheven.

In 1921 werd Georgië door de Sovjet-Unie veroverd. Aanvankelijk waren Armenië, Azerbeidzjan en Georgië opnieuw gezamenlijk een Sovjetrepubliek onder de Sovjet-Unie, maar in 1936 werd het een aparte Sovjetrepubliek. In die tijd was Georgië een communistisch land. De Sovjetleider Josef Stalin, die de Sovjet-Unie door de Tweede Wereldoorlog heen hielp en meer mensen vermoordde dan Hitler, kwam uit Georgië. Tegen de jaren 80 liep de economie van de Sovjet-Unie vast. De Sovjet-Unie wilde hervormen, maar raakte verzwakt. Hierdoor viel het communisme en kon Georgië in 1991 weer onafhankelijk worden.

Onafhankelijkheid

Een demonstratie van Georgiërs tegen de Russische inval voor de Russische ambassade in Tbilisi.

Georgië werd in 1991 onafhankelijk na het afschaffen van het communisme en het uiteenvallen van de Sovjet-Unie. In 1992 was er al een staatsgreep, waarbij de eerste Georgische president werd afgezet. Georgië schafte het presidentschap tijdelijk af, voerde veranderingen door en voerde het presidentschap in 1995 opnieuw in. Ondertussen ontstonden etnische spanningen in Abchazië en Zuid-Ossetië. Abchazië wilde onafhankelijk worden van Georgië en Zuid-Ossetië wilde zich bij Rusland voegen.

In 2003 waren er verkiezingen, waarbij de politieke partij van president Edoeard Sjevardnadze de meeste stemmen kreeg. Er brak een volksopstand uit omdat de tegenstanders van Sjevardnadze onder leiding van oppositieleider Saakasjvili hem beschuldigden van bedrog bij de verkiezingen. Sjevardnadze trad daarna af. Deze opstand wordt de Rozenrevolutie genoemd. Het land werd hervormd op het gebied van democratie en economie, maar de veranderingen gingen moeilijk. In 2004 wist Georgië een akkoord te sluiten met Adzjarië, een Georgische regio aan de Zwarte Zeekust, nadat de leider van het gebied onder dwang opstapte. Hij had het gebied jarenlang ondemocratisch geleid als een eigen koninkrijk en de Georgische regering had er niets te vertellen. Door de afspraak bleef het gebied zijn zelfstandig bestuur houden, maar onder controle van de Georgische regering. Saakasjvili's populariteit daalde echter, door de moeilijke hervormingen en zijn stijl van regeren.

Door de hervormingen nam de corruptie in het land echter drastisch af, was er weer elke dag elektriciteit, kwamen er meer internationale bedrijven naar het land en kreeg het in 2008 een uitnodiging om in de toekomst lid te worden van de NAVO. In augustus 2008 brak de oorlog in Zuid-Ossetië uit. Zuid-Ossetië wilde zich al sinds 1991 afscheiden en bij Rusland voegen. Rusland steunde Zuid-Ossetië en kwam hiermee in conflict met Georgië. Volgens Rusland voerde Georgië een genocide uit op de bevolking van Zuid-Ossetië, maar hier waren geen aanwijzingen voor. Sterker nog, Rusland wilde voorkomen dat Georgië zich bij de NAVO aansloot. Een staat moet namelijk de controle over het eigen grondgebied hebben, wil het tot de NAVO treden. Georgië zocht steun in het westen en kreeg steun van de Verenigde Staten en Frankrijk. Onder de internationale druk trok Rusland zich terug. Overigens bleek ook dat het leger van Rusland niet op kon tegen het leger van het kleine Georgië. Rusland bleef de gebieden Zuid-Ossetië en Abchazië met het leger bezet houden.

In 2012 won de oppositie Georgische Droom de verkiezingen en vond er de eerste democratische wisseling van de macht plaats in het onafhankelijke Georgië. Saakasjvili was nog een jaar president tot in 2013 en kon hij niet meer opnieuw gekozen worden. Daarna vertrok hij uit het land omdat de nieuwe regering hem wilde vervolgen vanwege machtsmisbruik. In 2014 tekende het land tegelijk met Oekraïne en Moldavië een associatieverdrag met de Europese Unie, en vanaf maart 2017 kunnen Georgiërs zonder visum naar de Schengen zone reizen. De Georgische Droom won meerdere verkiezingen, maar niet iedereen is blij met de regering.

Sinds 2019 zijn er veel protesten. Die begonnen toen een Russisch parlementslid die in Georgië op bezoek was in de stoel van de voorzitter van het Georgische parlement ging zitten. Veel Georgiërs werden toen boos, want voor hun is Rusland een bezetter van hun land. De protesten tegen het Russische parlementslid leidden tot een Russische boycot van het vliegverkeer tussen beide landen. In 2022 deed de Georgische regering een aanvraag voor lidmaatschap van de Europese Unie, maar het moet van de EU eerst een aantal belangrijke dingen verbeteren voordat het kandidaat-lid van de EU mag worden.

Geografie

Landschap

Het Lichi-gebergte

Georgië ligt ingeklemd tussen de Grote Kaukasus in het noorden en de Kleine Kaukasus in het zuiden. Het Lichi-gebergte verdeeld in het land in oost en west. Tussen de gebergten in is het land tamelijk vlak. De hoogste berg van het land is de Sjchara met 5193 meter. Door de vulkaanuitbarstingen is de grond in Georgië op de vlakten erg vruchtbaar. De Rioni en de Koera zijn de twee belangrijkste rivieren in het land.

Aardbevingen en aardverschuivingen komen relatief vaak in het land voor door de vele bergen.

Klimaat

Ondanks dat Georgië tamelijk klein is, heeft het veel verschillende soorten klimaten. Het is hoofdzakelijk in twee klimaatzones in te delen, het oosten en het westen. Belangrijk hierbij is dat de Grote Kaukasus in het noorden voorkomt dat koude lucht vanuit het noorden naar Georgië komt. Het westen van het land behoort tot de subtropische zone. Het regent hier veel, voornamelijk tijdens de herfst. De zomers zijn warm en nat en in de winters valt er vaak sneeuw. Het oosten van het land heeft een subtropisch tot landklimaat. Er valt hier minder regen dan in het westen en de zomers zijn warmer.

In de gebergten van het land geldt meestal een hooggebergteklimaat. Temperaturen hier komen vaak niet boven de nul uit en er ligt eeuwige sneeuw op de toppen.

Steden

10 grootste steden van het land
Tbilisi Batoemi	Nummer	Stad	Inwoners	Koetaisi Roestavi
	1	Tbilisi	1.201.769
	2	Batoemi	173.745
	3	Koetaisi	129.305
	4	Roestavi	128.788
	5	Soechoemi	65.331
	6	Gori	44.524
	7	Poti	41.100
	8	Zoegdidi	40.688
	9	Tschinvali	32.906
	10	Chasjoeri	24.601

Bevolking

Algemeen

Een aantal bekende Georgiërs

Georgië heeft ongeveer 3,7 miljoen inwoners en ongeveer vier miljoen met de gebieden Zuid-Ossetië en Abchazië meegerekend, die niet meer onder Georgische controle staan. Dat was in de laatste jaren van de Sovjet-Unie nog ongeveer 5,5 miljoen. Het aantal inwoners is na de onafhankelijkheid sterk gekrompen door emigratie maar er werden tijdens de moeilijke crisisjaren in de jaren 90 ook minder kinderen geboren. Veel hoog opgeleide mensen verlieten het land en hebben zich in Rusland, West-Europa of de Verenigde Staten gevestigd. Tot de Tweede Wereldoorlog was Georgië een typische landbouwstaat en leefden de meeste inwoners op het platteland. Tijdens de bezetting door de Sovjet-Unie onder leiding van Josef Stalin kwam hier verandering in en kwam er industrie in het land. Tegenwoordig woont meer dan de helft van de inwoners in steden.

De grootste etnische groep zijn de Georgiërs zelf met 83,8%. De Georgiërs bestaan ook weer uit meerdere volkeren, zoals de Adzjaren, Mingreliërs en Svaneten. Daarnaast wonen er grote groepen Azerbeidzjanen en Armeniërs en kleinere groepen Russen, Osseten, Abchazen, Arameeërs, Koerden, Turken, Oekraïners, Grieken, Tsjetsjenen, Tataren en Joden in het land. Oorspronkelijk woonden er ook Duitsers in Georgië, maar vanaf 1955 keerden de meeste van hun terug naar (Oost-)Duitsland.

Taal

Een Georgisch verkeersbord in het Georgische en Latijnse alfabet

De officiële taal van het land is het Georgisch. Dit is één van de Kaukasische talen en daarmee niet verwant aan veel talen in Europa. Het Georgisch wordt door bijna iedereen in Georgië gesproken. Het Georgisch heeft 3 alfabetten; namelijk het asomtavroeli, het noeschoeri en het mchedroeli. In het dagelijks taalgebruik en in officiële documenten wordt enkel het mchedroeli gebruikt. De andere twee worden naast het mchedroeli enkel door de Georgisch-Orthodoxe Kerk gebruikt. Op veel verkeersborden is ook een Latijnse versie onder de Georgische versie geschreven.

Andere talen die veel in het land gesproken worden zijn Azerbeidzjaans, Armeens, Abchazisch, Russisch en Ossetisch. Russisch en Engels zijn de meest gesproken vreemde talen.

Religie

Georgië is een orthodox-christelijk land. 88% van de bevolking hangt het christendom aan. De meeste zijn lid van de Georgisch-Orthodoxe Kerk en een kleinere groep is lid van de Russisch-Orthodoxe Kerk, de Armeens Apostolische Kerk of de Katholieke Kerk. De katholieken vormen slechts één procent van het land. Hoewel er verschillende orthodoxe kerken zijn, hebben ze gemeen dat ze veel katholieke tradities in ere hebben gelaten, maar de paus en het celibaat niet volgen. Dat Georgië christelijk is, is te zien aan de kruisen op de vlag. Het land werd in de 4e eeuw vanuit Armenië gekerstend. De heiligen Nina en Joris (ook wel Georgius) zijn de twee patroonheiligen van het land.

10% van de bevolking is islamitisch. Dit zijn vooral Azerbeidzjanen en Adzjaren. Er is ook een kleine Joodse en Jezidi-gemeenschap. De Koerden in het land vormen een aparte groep, aangezien hun geloof een combinatie is van het christendom, islam en andere religies.

Tot slechts relatief kort geleden waren ook verschillende typen heidendom grote religies in Georgië, dit kwam mede doordat veel volken zich in de bergen isoleerden en daar niet bereikt werden door de Christelijke invloeden. De laatste volgers van het oud-Georgische heidendom werden pas rond de 13e eeuw gekerstend.

Politiek

Nationale politiek

Georgië is een republiek en heeft dus een president. Sinds 2013 is het land een parlementaire republiek wat betekent dat de premier meer macht heeft dan de president. De president is het staatshoofd, vertegenwoordigt het land in het buitenland en mag in opdracht van de regering onderhandelen over internationale verdragen. Vanaf 2024 wordt de president gekozen door een speciaal college dat door de regering en het parlement wordt samengesteld. Daarvoor werd de president elke 5 jaar gekozen door de inwoners van het land. Een president mag maximaal twee termijnen achter elkaar gekozen worden. Volgens de grondwet moet een president minimaal 35 jaar oud zijn en minstens 15 jaar in Georgië gewoond hebben. Een president mag geen andere taken naast het presidentschap hebben, maar mag wel lid zijn van een politieke partij.

Het parlement van Georgië bestaat uit 150 zetels en één kamer. Een deel van het parlement werd door middel van het districtenstelsel gekozen, maar vanaf 2024 zal dit niet meer voorkomen. Parlementsleden moeten sinds 2017 minimaal 25 jaar oud zijn. Het parlement wordt om de vier jaar in vrije verkiezingen gekozen. Abchazië en Adzjarië hebben eigen parlementen en meer bevoegdheden.

Bestuurlijke indeling

Georgië is verdeeld in twee autonome republieken (Adzjarië en Abchazië) en 10 regio's. De twee autonome republieken hebben meer bevoegdheden, zoals eigen regionale instituten en een parlement. De leider wordt dan ook een president daar genoemd, terwijl de regio's een staatscommissaris hebben.

1. Abchazië
2. Samegrelo-Zemo Svaneti
3. Goeria
4. Adzjarië
5. Ratsja-Letsjchoemi en Kvemo Svaneti
6. Imereti
7. Samtsche-Dzjavacheti

8. Sjida Kartli
9. Mtscheta-Mtianeti
10. Kvemo Kartli
11. Kacheti
12. Tbilisi

Economie

Wijnbouw in Georgië

Toen Georgië nog onderdeel was van de Sovjet-Unie was het land een aantrekkelijk vakantieland. Het toerisme zorgde ervoor dat Georgië tamelijk rijk was. Ook werden er toen veel thee, tabak, citrusvruchten en druiven voor wijn verbouwd. De burgeroorlog na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie zorgde ervoor dat de gehele economie instortte. Ook moest het land een overstap maken van een planeconomie naar een markteconomie. Vanaf 1995 kwam er verbetering toen een nieuwe president werd gekozen. Hij introduceerde een nieuwe munt in het land, hervormde de economie en zorgde voor leningen bij de Wereldbank en het Internationaal Monetair Fonds. De corruptie is sinds de Rozenrevolutie van 2003 sterk verminderd, en de economie is verbeterd door onder andere een sterk gegroeide wijnexport en het aantrekken van toerisme. Turkije en Azerbeidzjan zijn de belangrijkste handelspartners van het land. In Georgië betaalt men met de Georgische lari. Volgens de Wereldbank leefde in 2020 iets meer dan eenvijfde van het land onder de armoedegrens.

Georgië is rijk aan natuurlijke rijkdommen. Langs de Zwarte Zee groeien veel citrusvruchten, thee, tabak en druiven. In de akkerbouw zijn graan, gewassen voor dierenvoer en parfumolie belangrijk. Georgië is heeft een hele lange geschiedenis met het maken van wijn. Het land is het eerste land in Europa dat wijn verbouwde en waarschijnlijk ook het eerste land ter wereld. De grond in het land is over het algemeen erg vruchtbaar. In de grond worden ook steenkool en mangaan gevonden. De laatste jaren groeit ook het toerisme in het land. Vooral de wintersportgebieden, de Zwarte Zeekust, kuuroorden en oude stadscentra zijn populair.

Foto-galerij

• 

  Lokatie in Azië

• 

  Satelietfoto

Vlag en wapen

• 

  Vlag van Georgië

• 

  Wapen van Georgië

• 

  Vlag uit de Sovjet-Unie periode

Externe link

	Landen, afhankelijke gebieden en niet-erkende staten in Europa
Albanië · Andorra · Armenië · Azerbeidzjan · België · Bosnië en Herzegovina · Bulgarije · Cyprus · Denemarken · Duitsland · Estland · Finland · Frankrijk · Georgië · Griekenland · Hongarije · IJsland · Ierland · Italië · Kazachstan · Kroatië · Letland · Liechtenstein · Litouwen · Luxemburg · Malta · Moldavië · Monaco · Montenegro · Nederland · Noord-Macedonië · Noorwegen · Oekraïne · Oostenrijk · Polen · Portugal · Roemenië · Rusland · San Marino · Servië · Slovenië · Slowakije · Spanje · Tsjechië · Turkije · Vaticaanstad · Verenigd Koninkrijk · Wit-Rusland · Zweden · Zwitserland Alle schuine landen liggen ook in een ander werelddeel. Afhankelijke gebieden: Ålandseilanden · Faeröer · Gibraltar · Guernsey · Jan Mayen · Jersey · Man · Spitsbergen Niet-erkende staten: Donetsk · Kosovo · Loegansk · Transnistrië · Tsjetsjenië