Thomas Jefferson

Thomas Jefferson
Thomas Jefferson
Naam voluit
Geboren	13 april 1743
Geboren te	Shadwell, Virginia
Overleden	4 juli 1826
Overleden te	Charlottesville, Virginia
Gehuwd met	Martha Jefferson
Relatie met
Partij	Democratisch-Republikeinse Partij
Religie	Deïsme
Stroming
Functie	3de president van de Verenigde Staten
Aantreden	4 maart 1801
Aftreden	4 maart 1809
Voorganger	John Adams
Opvolger	James Madison
Functie(s)
3de president van de Verenigde Staten 2de vice-president van de Verenigde Staten 1ste minister van Buitenlandse Zaken Ambassadeur naar Frankrijk 2de gouverneur van Virginia
Portaal Politiek

Thomas Jefferson (Albe Marle county, Virginia, Verenigde Staten, 13 april 1743 - Monticello, Virginia, 4 juli 1826), was de derde president van Amerika. Hij was van 1801 tot en met 1809 president. Jefferson was een van de belangrijkste figuren van de Amerikaanse Revolutie en bij het ontstaan van de Verenigde Staten. Hierdoor wordt hij gezien als een van de Founding Fathers.

Jefferson was de gouverneur van Virginia tijdens de revolutie. Hij schreef de Amerikaanse Onafhankelijkheidsverklaring en werd minister van Buitenlandse Zaken onder president George Washington. Jefferson richtte samen met James Madison de Democratisch-Republikeinse Partij op. Jefferson vond dat de staten zelf zo veel mogelijk moesten regelen en was tegen een sterke, federale overheid. Hierdoor had hij vaak ruzie met de federalisten, waaronder Alexander Hamilton. In 1801 volgde hij John Adams op als president, nadat hij twee jaar onder Adams vicepresident was geweest. Onder Jefferson kochten de Verenigde Staten het Louisiana-territorium aan, waardoor de Verenigde Staten in grootte verdubbelden. Zijn verbod op buitenlandse handel in 1807 zorgde ervoor dat de economie instortte en zou uiteindelijk tot de Oorlog van 1812 leiden. Dit verbod zorgde ervoor dat Jefferson zich niet meer verkiesbaar stelde en in 1813 werd hij opgevolgd door president James Madison.

Hetgene waarvoor Jefferson wordt herinnert is de scheiding tussen kerk en staat. Jefferson vond dat religie geen enkele invloed moest hebben in de politiek. Aan de andere kant was Jefferson ook een voorstander van de slavernij en had zelf slaven. Met een van zijn slaven, Sally Hemings, had hij zelfs een relatie. Hoewel Jefferson tegenwoordig kritiek ontvangt vanwege zijn betrokkenheid bij de slavernij, wordt hij nog altijd gezien als een van de belangrijkste Amerikaanse presidenten.

Biografie

Jeugd en huwelijk

Thomas Jefferson terwijl hij in Londen was in 1786.

Thomas Jefferson werd op 13 april 1743 geboren in het plaatsje Shadwell in de staat Virginia. Hij kwam uit een familie van grootgrondbezitters. De vader van Jefferson, Peter, had een landgoed met 60 slaven in dienst. Jeffersons moeder, Jane, kwam uit één van de belangrijkste families van Virginia. Samen kregen ze 3 zonen en 6 dochter, waarvan Jefferson de oudste was. Jefferson's vader overleed in 1757. Hij kon het niet zo goed vinden met zijn moeder en woonde daarom bij een docent. Tot 1760 leerde hij daar onder andere Grieks en Latijn. Hierna ging hij naar de universiteit. Jefferson hield van veel dingen. Naast politicus was hij ook schrijver, uitvinder, wetenschapper, jurist, architect en filosoof. In 1767 trad hij toe tot de rechtbank. Hierna ging in Frankrijk Amerika vertegenwoordigen als ambassadeur. Tijdens zijn leven verzamelde hij ook vele boeken. In 1789 kwam hij terug uit Frankrijk. In 1772 trouwde hij met Martha Jefferson. Samen kregen ze zes kinderen. In 1782 overleed ze en ze heeft dus nooit kunnen meemaken dat haar man president werd.

Onafhankelijkheid

Thomas Jefferson wordt gezien als één van de stichters van de Verenigde Staten. Hij heeft namelijk de Amerikaanse Onafhankelijkheidsverklaring zelf voor een groot gedeelte opgesteld. Ook was hij net als John Adams één van de ondertekenaars. Hij bedacht ook een aantal wetten voor de Amerikaanse grondwet. Volgens hem moesten alle mensen gelijk zijn en dat het volk het recht heeft om zich te verzetten tegen de overheid als dat zou moeten. Hij raakte geïnspireerd door de wetten van de Lage landen, waar vrijheid van godsdienst, meningsuiting en persvrijheid was, en door de Engelsman John Locke. Ook betekende de onafhankelijkheidsverklaring het begin van een oorlog met Engeland. Jefferson zei in zijn verklaring dat de Engelse koning een tiran was en dat de Engelsen de Amerikanen zouden uitbuiten.

Republikein

Jefferson was een republikein. Dit betekende dat hij tegen de federalisten was. Jefferson wilde een kleine overheid en dat de armen meer te zeggen hadden. Een van zijn medestander (iemand die er hetzelfde over denkt) was James Madison, die later ook president zou worden. Van 1779 tot en met 1781 was hij gouverneur van de staat Virginia. Hierna werd hij ambassadeur voor Frankrijk. Van 1790 tot en met 1793 was hij minister van Buitenlandse Zaken onder de eerste president George Washington. In 1797 werd hij de vicepresident van president John Adams. In 1800 werd hij gekozen als president van de Verenigde Staten.

Presidentschap

In 1800 deed Jefferson mee aan de presidentsverkiezingen, die hij uiteindelijk won. Zijn vicepresident werd Aaron Burr. Later zou hij ook meedoen aan de presidentverkiezingen van 1804. Toen werd George Clinton zijn vicepresident. In 1803 kocht Jefferson het gebied Louisiana territory van de Fransen. Napoleon had het geld nodig voor zijn oorlogen. Dit was een enorm gebied. Hierdoor werd de Verenigde Staten opeens twee keer zo groot. De staten Louisiana, Arkansas, Missouri, Iowa, Minnesota, North Dakota, South Dakota, Nebraska, Kansas, Oklahoma, Texas, New Mexico, Colorado, Wyoming en Montana. Zijn er uit ontstaan. Napoleon Bonaparte zou later ook nog de staten Florida en New Orleans geven aan de VS. Ook mochten Amerikaanse schepen nu varen over de Mississippi. De Expeditie van Lewis en Clark was bedacht door de Amerikaanse president. Hij wilde een vaarroute over de Mississippi naar de Stille oceaan. Ook zou hierdoor de macht van de VS in het westen meer uitbreiden. Veel indianen verloren hierbij het leven. Jefferson wist ook tijdens zijn presidentschap de whiskybelasting af te schaffen, de staatsschuld te verkleinen en te zorgen voor een kleinere overheid. Dit kon door de vrede in Europa, waardoor het beter ging met de handel. Tijdens zijn tweede termijn ging het lastiger. Frankrijk en Engeland kregen weer conflicten. De handel over zee werd hierdoor onveilig en Jefferson voerde een handelsverbod in met Europa. Hierdoor ging het niet goed met de Amerikaanse economie. Jefferson wilde zich nog een keer verkiesbaar stellen, maar trok zich terug.

Overlijden

Na zijn presidentschap ging hij wonen op zijn landgoed Monticello. Daar begon hij met het stichten van de Universiteit van Virginia. Het gebouw had hij zelf ontworpen en werd hiervoor geïnspireerd door Romeinse bouwwerken. Jefferson overleed uiteindelijk op 4 juli 1826. De dag waarop Amerika 50 jaar onafhankelijk was. Op de avond van 3 juli zei hij zijn laatste woorden en dit waren "Is het de vierde?" Er werd op geantwoord dat het de volgende dag de vierde was en op de middag van 4 juli overleed hij in zijn slaap. Een paar uur later overleed zijn grootste rivaal en voorganger John Adams, die nog dacht dat Jefferson leefde. Jefferson is 90 jaar oud geworden. Hij stierf precies 50 jaar na Independence Day.

Nagedachtenis

Reputatie

Jefferson wordt herinnert vanwege de scheiding tussen kerk en staat, de vrijheid van de persoon en zijn bijdrage aan de Amerikaanse democratie en Amerikaanse Revolutie. Hij schreef de Amerikaanse Onafhankelijkheidsverklaring en daarnaast nog 18.000 brieven over politiek en filosofie. Jefferson wordt ook gezien als de supporter van de rechten van staten. Hij vond dat de federale overheid geen macht moest wegnemen bij de staten en dat de staten zoveel mogelijk macht moesten hebben. Tijdens de Amerikaanse Burgeroorlog ontving hij veel kritiek hierover. De Zuidelijke Staten vonden dat zij slavernij konden toestaan, aangezien dat hun recht was. Ook toen de Zuidelijke Staten zich afscheiden werd hierna verwezen. Het resultaat was de bloederigste oorlog uit de Amerikaanse geschiedenis. Tijdens de Koude Oorlog werd Jefferson het symbool van de Amerikaanse democratie.

Tijdens de protesten tegen racisme kwam Jeffersons slavernijverleden naar boven. In de jaren negentig claimden bepaalde groepen dat Jefferson zijn slaaf Sally Hemmings zelfs verkracht heeft. Dit laatste is nooit bewezen.

Jefferson en religie

Jefferson was lid van Episcopaalse Kerk, de Amerikaanse tegenhanger van de Anglicaanse Kerk. In het begin was Jefferson heel erg gelovig, maar later in zijn leven werd hij deïst. Dit betekent dat hij geloofde dat God de Aarde en de mensheid had gecreëerd, maar zich daarna er niet meer heeft bemoeit. Jefferson was geïnspireerd door Franse deïstische schrijvers, zoals Voltaire. Jefferson was ook tegen de kerkelijke invloed in het bestuur. In 1777 tekende hij een wet waarmee er godsdienstvrijheid in de staat Virginia kwam. Dit maakte het illegaal voor de staat om bijdragen te geven aan de kerk en illegaal voor de kerk om posities binnen de overheid te krijgen. In 1802 schreef hij:

Religion is a matter which lies solely between Man and his God. Religie is een zaak, die ligt tussen de Mens en zijn God.

Hiermee bedoelde Jefferson dat religie iets privés was en dat de kerk of de staat zich daarmee niet moest bemoeien. Jeffersons ideeën hebben grote invloed gehad in de scheiding tussen kerk en staat. Dit is opgenomen in het eerste artikel van de Amerikaanse grondwet.

Jefferson heeft ook veel kritiek gekregen in zijn tijd. Zijn tegenstanders noemden hem een ongelovig. Jefferson geloofde desondanks in een leven na de dood en in christelijke waarden als naastenliefde. Tegenwoordig wordt Jefferson geprezen voor zijn scheiding tussen kerk en staat, dat op de dag van vandaag nog steeds bestaat.

Jefferson en slavernij

Jefferson was een van de presidenten die slaven hield op zijn landgoed Monticello. Gedurende zijn leven heeft hij zo'n 600 slaven gehad. Over het algemeen heeft Jefferson goed gezorgd voor zijn slaven. Zo mochten zij niet werken op zondagen en feestdagen en kregen ze tijdens de winterperiode meer vrije tijd. Sommige historici twijfelen of Jefferson alleen maar goed voor zijn slaven is geweest. Er is geen historisch bewijs dat Jefferson geweld gebruikte, maar hij maakte wel gebruik van kinderarbeid.

Ondanks dat Jefferson zelf slaven had, vond hij dat de slavernij erg schadelijk was (zowel voor de slaven als de slavenhouder). Toch heeft hij nooit plannen gemaakt om de slavernij af te schaffen of voormalige slaven in de maatschappij te integreren. Gedurende zijn leven heeft Jefferson slechts zeven van zijn eigen slaven bevrijd. Het behouden of afschaffen van de slavernij was een erg moeilijk onderwerp toentertijd. Jefferson was bang dat staten, waaronder South Carolina, zich zouden afscheiden. Toch probeerde hij zich in te zetten om de slavernij te beperken; bijvoorbeeld in het Noordelijke Territorium. In 1807 werd uiteindelijk een wet aangenomen die de invoer van slaven verbood. De slavernij zelf zou pas 60 jaar later na de Amerikaanse Burgeroorlog worden afgeschaft.

Jefferson had een relatie met een van zijn slaven, Sally Hemings. Dit was toentertijd een roddel, maar is later historisch bewezen. Hemings en Jefferson hadden samen zes kinderen, waarvan vier het overleefden. Hij bevrijdde zijn kinderen en er bestaan nog steeds afstammelingen van Hemings en Jefferson. Jefferson zelf was nooit voorstander van het laten wonen van slaven in de Verenigde Staten. Volgens hem zouden, als de slavernij ooit afgeschaft werd, alle slaven teruggestuurd moeten worden naar Afrika. Jefferson wilde daarom onder meer Sierra Leone en Liberia koloniseren, waar de bevrijde slaven dan zouden wonen. De reden waarom hij dit wilde was de Haïtiaanse Revolutie. Op Haïti was een slavenopstand uitgebroken (die enige succesvolle tijdens de gehele geschiedenis) en werden de blanke slavenhouders vermoord. Jefferson was net als veel slavenhouders bang dat de slaven wraak zouden nemen en wilde hen daarom overzees sturen.

Wetenschap

Jefferson was erg geïnteresseerd in landbouw en hield zich bezig met het zoeken naar nieuwe gewassen en landbouwtechnieken. Ook was hij geïnteresseerd in het ontwerpen van tuinen en architectuur. De kenmerkende Jeffersoniaanse architectuur kan onder meer gevonden worden in zijn landgoed Monticello en het parlementsgebouw van de staat Virginia. Jefferson was lid van de American Philosophical Society, waarin verschillende Amerikaanse geleerden zich verzamelden.

Ook was Jefferson geïnteresseerd in talen. Hij kon vele talen lezen en spreken, waaronder Frans, Grieks, Italiaans en Duits. Daarnaast kon hij ook de klassieke talen Latijn en Oud-Grieks. Volgens een verhaal heeft hij Spaans geleerd tijdens een rondreis door Frankrijk in 90 dagen. Hij gebruikte hiervoor alleen een Spaanse grammaticagids en een kopie van Don Quixote. Volgens Jefferson was het Grieks de belangrijkste taal vanwege de literatuur en filosofie. De studie van oude talen was belangrijk voor de studie van de moderne talen. Hij deed ook onderzoek naar de geschiedenis van de Engelse taal. Daarnaast was hij geïnteresseerd in de talen van de inheemse volkeren. Hij had een boek met de woordenschat van zo'n 50 van deze talen, maar dit boek is verloren gestolen na zijn presidentschap.

Daarnaast was Jefferson nog een uitvinder. Hij bracht verbeteringen aan aan de stappenteller, de leugendetector en de ploeg. Jefferson wordt gezien als de uitvinder van de bureaustoel met wieltjes. Hij gebruikte deze om de Amerikaanse onafhankelijkheidsverklaring te schrijven.

Videoclip

• Video over George Washington, met daarin ook de aankoop van Louisiana door Jefferson