Istanboel: verschil tussen versies
k |
k (Link naar doorverwijspagina Constanța gewijzigd in Constanța (stad) met DisamAssist) |
||
| (95 tussenliggende versies door 23 gebruikers niet weergegeven) | |||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
| + | {{award|zilver|2019}} |
||
| − | {{stad |
||
| + | {{zie artikel|Voor het artikel over de provincie Istanboel, klik [[Istanboel (provincie)|hier]].}} |
||
| − | |naam=Istanbul/Istanboel{{--}}''Stad van de Oriënt'' |
||
| + | [[Bestand:Modern Istanbul skyline.jpg|450px|right|miniatuur|De skyline van Istanboel.]] |
||
| − | |afbeelding=[[Afbeelding:Lev Ist Tur 1.jpg|300px]] |
||
| + | '''Istanboel''' of '''Istanbul''' (in de [[Oudheid|klassieke oudheid]]: '''Byzantium''', '''Constantinopel''' of '''Constantinopolis''') is de grootste stad van het [[Azië|Aziatische]]/[[Europa (werelddeel)|Europese]] land [[Turkije]] met 15,840,900 inwoners in het jaar [[2021]]. Het is het financiële, industriële, politieke en culturele centrum van het land, hoewel het niet de hoofdstad is (dat is [[Ankara]], de op een na grootste stad van het hele land). De gelijknamige provincie is verdeeld in wel 39 verschillende districten. Geografisch ligt Istanboel aan beide kanten van de [[Bosporus]]. De Bosporus is een water dat Europa van Azië scheidt en de stad is daarom dus half-Europees en half-Aziatisch. |
||
| − | |kaart=[[Bestand:Rufus-Istanbul Municipality.png|150px]] |
||
| − | |provincie=Provincie Istanbul |
||
| − | |land=Turkije |
||
| − | |hoofdstad=nee |
||
| − | |oppervlakte=1,830.92 km² |
||
| − | |inwoners=12.782.960 |
||
| − | |jaar=[[2009]] |
||
| − | |andere naam='''Byzantium''', '''Constantinopel''', '''Constantinopolis''' |
||
| − | |tijdzone=[[UTC]] +2 uur en [[UTC]] +3 uur |
||
| − | |burgemeester=Kadir Topbaş |
||
| − | }} |
||
| − | '''Istanbul''' of '''Istanboel''' is de grootste stad van [[Turkije]] met 12.782.960 inwoners in het jaar [[2009]]. |
||
| − | Het is het financiële, industriële, politieke en culturele centrum van het land, hoewel het niet de hoofdstad is (dat is [[Ankara]], de tweede grootste stad van het land). |
||
| − | De gelijknamige provincie is verdeeld in wel 39 verschillende districten. |
||
| − | Geografisch ligt Istanbul aan beide kanten van de [[Bosporus]]. |
||
| − | De Bosporus is een water dat [[Europa]] van [[Azië]] scheidt en de stad is daarom dus half-Europees en half-Aziatisch. |
||
| − | |||
| − | Istanbul heeft de allergrootste haven van het land en de ingang van de rest van de wereld tot de [[Zwarte Zee]]. |
||
| − | Het heeft een hele lange geschiedenis en begon als de Oud-Griekse kolonie Byzantium en eindigde tot de hedendaagse [[wereldstad]]/[[miljoenenstad]] Istanbul. |
||
| − | Voor lange tijden is het hoofdsteden van allerlei kolossale rijken geweest. |
||
| − | In het jaar [[2010]] is Istanbul de Culturele Hoofdstad van Europa. |
||
| − | Veel historische plaatsen in de stad zijn uitgekozen tot Werelderfgoed van [[UNESCO]]. |
||
| − | Dat was al in het jaar [[1985]]. |
||
| + | Istanboel heeft de grootste haven van Turkije en controleert verbinding van de [[Zwarte Zee]] met de [[Middellandse Zee]] en dus de [[Atlantische Oceaan]]. Het heeft een hele lange geschiedenis en ontwikkelde zich van de Oudgriekse kolonie Byzantium tot de hedendaagse [[wereldstad]] Istanboel. Voor lange tijden is het hoofdsteden van allerlei kolossale rijken geweest. In het jaar [[2010]] was Istanboel de ''Culturele hoofdstad van Europa''. Veel historische plaatsen in de stad zijn uitgekozen tot Werelderfgoed van [[UNESCO]]. Dat was al in het jaar [[1985]]. |
||
| − | == Namen van Istanbul == |
||
| + | == Namen van Istanboel == |
||
| − | Istanbul is een stad die veel verschillende namen heeft gehad. |
||
| + | [[Bestand:Turkey-3019_-_Hagia_Sophia_(2216460729).jpg|left|300px|miniatuur|De [[Hagia Sophia]] vanaf de zijkant gezien. Het museum was ooit een moskee en daarvoor een kerk. Tegenwoordig vormt het één van de bekendste bezienswaardigheden van Istanboel en Turkije.]] |
||
| − | De eerste bekende was Byzantium. |
||
| + | Istanboel is een stad die veel verschillende namen heeft gehad. De eerste bekende was ''Byzantium''. Ongeveer 700 jaar voor de geboorte van Christus trokken veel Griekse kolonisten naar het gebied van de [[Bosporus]] en de [[Zee van Marmara]]. Ze stichtten hier een grote Dorische kolonie. De Dorische Grieken die zich hier vestigden noemden de kolonie naar hun koning, [[Byzas]]. Voor lange tijd bleef Istanboel een Griekse stad, totdat de Romeinen Griekenland binnenvielen. [[Constantijn de Grote]], een Byzantijnse (Oost-Romeinse) keizer, veranderde de naam van Byzantium in ''Constantinopolis'' oftewel ''Constantinopel''. Het werd de hoofdstad van het [[Byzantijnse Rijk]] (het West-Romeinse Rijk was uiteengevallen en [[Rome]] in [[Italië]] lag in puinhoop door Gotische plunderaars). |
||
| − | Ongeveer 700 jaar voor de geboorte van Christus trokken veel Griekse kolonisten naar het gebied van de [[Bosporus]] en de [[Zee van Marmara]]. |
||
| − | Ze stichten hier een grote Dorische kolonie. |
||
| + | Allerlei gebouwen werden in de stad gebouwd en er was een prachtig paleis voor de keizer. Men noemde de stad ook wel Nea Roma, wat Nieuw-Rome betekende. Een hele grote kathedraal werd hier gebouwd, de [[Hagia Sophia]]. Later zou deze kathedraal een moskee worden, en nog later een museum. De naam Constantinopel werd gebruikt tot dat het moderne [[Turkije]] ontstond. Istanboel is eigenlijk een naam uit de [[Turks]]e taal. Het betekent letterlijk "de stad" of "in de stad". |
||
| − | De Dorische Grieken die zich hier vestigden noemden de kolonie naar hun koning, [[Byzas]]. |
||
| − | Voor lange tijd bleef Istanbul een Griekse stad, tot dat de Romeinen Griekenland binnenvielen. |
||
| − | [[Constantijn de Grote]], een Byzantijnse (Oost-Romeinse) keizer, veranderde de naam van Byzantium in Constantinopolis oftewel Constantinopel. |
||
| − | Het werd de hoofdstad van het [[Byzantijnse Rijk]] (het West-Romeinse Rijk was uiteengevallen en [[Rome]] in [[Italië]] lag in puinhoop door Gotische plunderaars). |
||
| + | In het Nederlands is het zowel correct om ''Istanboel'' als ''Istanbul'' te schrijven. De laatste versie wordt in internationaal in andere talen gebruikt. In het [[Turks]] wordt Istanboel echter geschreven met een punt op de hoofdletter "i". In het Nederlands wordt dit afgeleid, aangezien deze Turkse letter in het Nederlands niet bestaat. |
||
| − | Allerlei gebouwen werden in de stad gebouwd en er was een prachtig paleis voor de keizer. |
||
| − | Men noemde de stad ook wel Nea Roma, wat Nieuw-Rome betekende. |
||
| − | Een hele grote kathedraal werd hier gebouwd, de [[Hagia Sophia]]. |
||
| − | Later zou deze kathedraal een moskee worden. |
||
| − | De naam Constantinopel werd gebruikt tot dat het moderne [[Turkije]] onstond. |
||
| − | Istanbul is eigenlijk een naam uit de [[Turks]]e taal. |
||
| − | Het betekent letterlijk "de stad" of "in de stad". |
||
== Geschiedenis == |
== Geschiedenis == |
||
| + | === De Romeinen en Byzantijnen === |
||
| − | [[Bestand:Aya sofya.jpg|400px|right|thumb|[[Hagia Sophia]]]] |
||
| + | [[Bestand:PriseDeConstantinople1204PalmaLeJeune.JPG|right|300px|miniatuur|De kruisvaarders plunderen de stad Constantinopel.]] |
||
| − | === Vroege geschiedenis === |
||
| + | De geschiedenis van deze miljoenenstad begint duizenden jaren terug en is indrukwekkend om het te horen of het te lezen. Heel vroeg in het [[Neolithicum]] werd het gebied waar de stad nu ligt al bewoond. Het trok veel aandacht, want het lag aan zee en aan de overkant lag weer land. Allerlei [[Thracië|Thracische]] stammen vestigden zich hier. Toen de [[Phoenicië]]rs over de [[Middellandse Zee]] heersten, werd Istanboel een belangrijke handelspost. Later werd het pas echt gesticht door de Dorische Grieken. Byzantium had een grote [[akropolis]]. Een akropolis is een soort centrum van allerlei Oudgriekse gebouwen, zoals tempels voor de goden. In de tijd van het grote [[Romeinse Rijk]] hernoemde keizer [[Constantijn de Grote]] de stad naar Constantinopel en hij maakte het tot het centrum van het immense rijk. Toen Constantinopel bij het [[Byzantijnse Rijk]] ging horen, werd het een enorm belangrijke haven met veel internationale handel. Eeuwenlang was Constantinopel de grootste stad van heel [[Europa (werelddeel)|Europa]], hoewel het flink aan de pest heeft geleden. |
||
| + | De [[Hagia Sophia]], een kathedraal in Constantinopel, was ooit de grootste kathedraal van de hele wereld. Een grote zetel van de [[Oosters-orthodoxe kerk]] was hier toen gevestigd. Istanboel werd na eeuwen lang veroverd door het katholieke [[Latijnse Keizerrijk]]. Daarvan werd het ook weer de hoofdstad. Veel bewoners van de stad deden in de middeleeuwen mee aan de [[kruistochten]]. Na een korte tijd werd Constantinopel weer veroverd door de Byzantijnen, maar sindsdien ging het erg slecht met de economie van de stad. Veel mensen waren bankroet. De stad werd voor een groot deel verlaten. Omdat de stad zo zwak was geworden, werd het heel erg gemakkelijk om de stad aan te vallen en te veroveren. Eeuwenlang is Constantinopel de rijkste en mooiste stad van Europa geweest. |
||
| − | De geschiedenis van deze miljoenenstad begint duizenden jaren terug en is indrukwekkend om er naar te horen of het te lezen. |
||
| − | Heel vroeg in het [[Neolithicum]] werd het gebied waar de stad nu ligt al bewoond. |
||
| − | Het trok veel aandacht, want het lag aan zee en aan de overkant lag weer land. |
||
| − | Allerlei Thracische stammen maakten hier vestigingen. |
||
| − | Ten tijde toen de [[Phoenicië]]rs over de [[Middellandse Zee]] heersten, werd Istanbul een belangrijke handelspost. |
||
| + | === Het Ottomaanse Rijk === |
||
| − | Later werd het pas echt gesticht door de Dorische Grieken. |
||
| + | [[Bestand:Sultan_Ahmed_Mosque_Istanbul_Turkey_retouched.jpg|left|300px|miniatuur|De [[Sultan Ahmetmoskee]], ook wel de ''Blauwe Moskee'', is een van de grootste bouwwerken uit de Ottomaanse periode.]] |
||
| − | Byzantium had een grote akropolis. |
||
| + | Het [[Ottomaanse Rijk]] slaagde erin Constantinopel te veroveren en veranderde de stad volkomen in een islamitische stad. Zij vielen de steden rond Constantinopel eerst aan om de stad op te sluiten. In het jaar [[1453]] werd de stad uiteindelijk veroverd tijdens het [[beleg en val van Constantinopel]]. Het innemen van de stad Constantinopel wordt beschouwd als het einde van de [[middeleeuwen]]. Na de val van Constantinopel vluchtten veel intellectuelen naar Europa, vooral Noord-Italië. Zij namen veel boeken mee en hierdoor ontstond in West-Europa mede de [[Renaissance (periode)|renaissance]]. De Ottomanen maakten van Constantinopel een islamitisch cultureel en financieel centrum. Constantinopel werd zelfs de hoofdstad, aangezien de stad enorm strategisch was gelegen. De Ottomaanse sultan begon direct plannen te maken voor enorme verbouwing van de stad. Veel kerken werden afgebroken of omgebouwd tot moskee. Onder meer de [[Sultan Ahmetmoskee]] en het [[Topkapıpaleis]] stammen uit deze tijd. |
||
| − | Een akropolis is een soort centrum van allerlei Oud-Griekse gebouwen, zoals tempels voor de goden. |
||
| − | Toen Istanbul bij het Byzantijnse Rijk hoorde, werd het een enorm belangrijke haven met veel internationale handel. |
||
| − | Eeuwenlang was Constantinopel de grootste stad van heel [[Europa]], hoewel het flink aan de pest heeft geleden. |
||
| + | Istanboel had in 1600 een half miljoen inwoners en was één van de grootste steden ter wereld. In de stad woonden verschillende volkeren en religies naast elkaar. Het grootste gedeelte (60%) was moslim, maar nog altijd was een kwart aanhanger van de orthodoxe kerk. Dit ging vooral om de Griekse inwoners. Ook Joden, Armeniërs en Roma woonden in de stad. De stad was de afspiegeling van hoe goed het ging met het Ottomaanse Rijk. In het Midden-Oosten werden toentertijd veel gebieden onderworpen. Vanaf 1800 ging het bergafwaarts met het rijk, maar Istanboel bleef een stad met veel rijkdom. Al in 1875 werd begonnen met de voorloper van het huidige metronetwerk en Istanboel is hierdoor één van de eerste metrosteden ter wereld. |
||
| − | De Hagia Sophia, een kathedraal in Constantinopel, was ooit de grootste kathedraal van de hele wereld. |
||
| − | Een grote zetel van de Oosters-orthodoxe kerk was hier toen gevestigd. |
||
| − | Istanbul werd na eeuwen lang veroverd door het katholieke [[Latijnse Keizerrijk]]. |
||
| − | Daarvan werd het ook weer de hoofdstad van. |
||
| − | Veel bewoners van de stad deden in de Middeleeuwen mee aan de kruistochten. |
||
| + | ===Onderdeel van Turkije=== |
||
| − | === Late geschiedenis === |
||
| + | [[Bestand:Bo%C4%9Fazi%C3%A7i_K%C3%B6pr%C3%BCs%C3%BC_-_Aerial_view.jpg|right|300px|miniatuur|De opening van de [[Bosporusbrug]] was belangrijk voor de ontwikkeling van de stad. Later volgden nog twee bruggen over de Bosporus.]] |
||
| + | Toen het moderne Turkije door [[Mustafa Kemal Atatürk]] werd opgericht, verschoof de functie van hoofdstad naar Ankara toe. In de beginjaren werd Istanboel over het hoofd gezien en iedereen praatte alleen maar over Ankara. Desondanks bleef Istanboel de grootste stad van Turkije. Tussen 1923 en 1924 verloor Istanboel een groot deel van haar Griekse en Armeense bevolking. Na de [[Grieks-Turkse Oorlog]] was een bevolkingsruil tussen de twee landen ontstaan, waarbij de Griekse inwoners Turkije uitgezet werden en de Turkse inwoners Griekenland uit werden gezet. In 1930 werd de naam van de stad officieel gewijzigd in ''Istanboel'', maar de naam was al ruim hiervoor in gebruik. |
||
| + | Istanboel werd vanaf 1950 een moderne stad. Veel gebouwen, straten en pleinen werden gebouwd en opgeknapt. Ook werd de metro in de jaren 80 flink gemoderniseerd en werd in de jaren 70 de Bosporus overbrugd. In 1955 vond in de stad de [[pogrom van Istanboel]] plaats. Deze rassenrel was gericht tegen de Griekse inwoners. Er vielen toen tussen de 13 en 30 doden, 200 vrouwen werden verkracht en veel winkels en kerken werden geplunderd en in de brand gestoken. De rellen waren het gevolg van [[nepnieuws]] vanuit het Griekse [[Thessaloniki]], waar een Griekse extremist het geboortehuis van Atatürk had willen opblazen. Veel Grieken vertrokken hierna uit de stad, al woont er nog wel een kleine gemeenschap. Istanboel had toentertijd 1 miljoen inwoners. Door migratie vanaf het platteland is de bevolking binnen een korte tijd gestegen tot 14 miljoen inwoners. Istanboel heeft ook te maken gehad met diverse natuurrampen. Zo was er een zware aardbeving in 1999 en grote overstromingen in 2009. |
||
| − | Na een korte tijd werd Constantinopel weer veroverd door de Byzantijnen. |
||
| − | Maar deze keer ging de economie van de stad enorm slecht. |
||
| − | Veel mensen waren bankroet. |
||
| − | De stad werd voor een groot deel verlaten. |
||
| − | Omdat de stad zo zwak was geworden, werd het heel erg gemakkelijk om de stad aan te gaan vallen en te veroveren. |
||
| + | == Ligging en klimaat == |
||
| − | Het [[Ottomaanse Rijk]] lukte Constantinopel te veroveren en veranderde de stad volkomen in een islamitische stad. |
||
| + | [[Bestand:Istanbul and Bosporus big.jpg|300px|left|miniatuur|De satelliet van Istanboel en de Bosporus]] |
||
| − | Zij vielen de steden rond Constantinopel eerst aan om de stad op te sluiten. |
||
| + | Geografisch ligt Istanboel in het noordwesten van [[Turkije]], in het gebied van de [[Zee van Marmara]]. Het westelijke deel van Istanboel ligt in [[Europa (werelddeel)|Europa]] en het oostelijke deel in [[Azië]]. De stad ligt in de [[Istanboel (provincie)|gelijknamige provincie]]. Istanboel is gelegen in de [[Noord-Anatolische breuk]]. Twee verschillende tektonische platen schuren hier langs elkaar; de [[Euraziatische plaat]] en de [[Anatolische Plaat]]. Daarom zijn er veel aardbevingen en overstromingen in de stad. De schade is tevens groot, aangezien veel gebouwen in slechte staat zijn. Daarom zakken die in als er natuurrampen zijn. |
||
| − | In het jaar [[1453]] werd de stad uiteindelijk veroverd. |
||
| − | De Ottomanen creëerden van Constantinopel een islamitisch cultureel en financieel centrum. |
||
| − | Constantinopel werd zelfs de hoofdstad. |
||
| + | Istanboel heeft net zoals de rest van de Marmara-regio een landklimaat en een mediterraan klimaat. Het kan er best vochtig zijn, maar ook subtropisch. Omdat er een mix is van twee klimaten in Istanboel, zijn er in de omgeving allerlei soorten dieren en planten. Er zijn zowel veel gewone loofbomen als mediterrane vegetatie. Dit zijn een paar voorbeelden van bomen die in dit gebied voorkomen: [[witte populier]], [[Noorse esdoorn]], [[tamme kastanje]]boom en de [[Engelse veldiep]]. In totaal zijn er ongeveer 2500 verschillende soorten planten in de omgeving van de stad. Bossen vlakbij Istanboel hebben verschillende soorten dieren, waaronder de soorten [[wild zwijn]], [[wolf]], [[jakhals]], [[vos]], [[stormmeeuw]], [[mus]], [[edelhert]], [[damhert]], [[ree]], [[bonte kraai]] en [[rode eekhoorn]]. In de binnenstad vind je erg veel zwerfhonden en zwerfkatten. De hoogste ooit opgemeten temperatuur van Istanboel was 40,5 graden en de laagste 16 graden onder nul. Tijdens de winter sneeuwt het zelfs soms in de stad. Door het hele jaar is er erg veel mist in de stad, zowel in de winter als in de zomer. Het klimaat van Istanboel heeft veel invloed gekregen van het klimaat op zee. |
||
| − | Toen het moderne Turkije door [[Mustafa Kemal Atatürk]] werd opgericht, verschoof de functie van hoofdstad naar Ankara toe. |
||
| − | De bevolking van Constantinopel was er niet blij mee en helemaal niet blij dat de stad nu Istanbul heette. |
||
| − | In de beginjaren werd Istanbul over het hoofd gezien en iedereen praatte alleen maar over Ankara. |
||
| + | ==De stad zelf== |
||
| − | Maar Istanbul werd vanaf de jaren '50 en '60 van de vorige eeuw een moderne stad. |
||
| + | === Architectuur === |
||
| − | Veel nieuwe gebouwen en pleinen werden nu geplaatst in de stad en de economie ging er veel beter dan in Ankara. |
||
| + | [[Bestand:Theodosianische_Landmauer_in_Istanbul.jpg|left|300px|miniatuur|In Istanboel zijn verschillende soorten architectuur te vinden, zoals de [[muren van Constantinopel]].]] |
||
| − | Er werden veel huizen gebouwd. |
||
| + | De architectuur van Istanboel is een smeltkroes van allerlei soorten architectuur van allerlei etnische groepen en tijden. Dit geldt voor zowel de oude gebouwen in de stad als de nieuwe. Uit de Griekse en Romeinse tijd komen de klassieke gebouwen. De [[Hagia Sophia]] is daar tegenwoordig een voorbeeld van. Veel Griekse, Romeinse en later ook Byzantijnse heersers woonden in dit soort klassieke paleizen. De Byzantijnen zette de klassieke bouwstijl verder, maar voerden wel enige veranderingen door. Toen de Ottomanen de stad uiteindelijk innamen en het tot hun hoofdstad maakten, werd Istanboel erg verbouwd. De Ottomaanse heersers hadden een bouwstijl die meer gebaseerd wordt op de Arabische bouwkunsten. Veel klassieke bouwwerken moesten het tijdens deze verbouwing ontgelden, maar ook werden veel gebouwen aangepast of bleven in de oorspronkelijke staat bestaan. De Ottomaanse bouwstijl staat bekend om zijn patronen in verschillende kleuren. De bouwstijl van het huidige Istanboel is een stuk moderner en is te vergelijken met andere wereldsteden. |
||
| − | De stad heeft wel wat aantal nederlagen gehad. |
||
| − | Namelijk dat er een zware aardbeving was in het jaar 1999 en de overstromingen van 2009. |
||
| + | ===Bezienswaardigheden=== |
||
| − | == Geografie & Klimaat == |
||
| + | [[Bestand:Istanbul_collage.png|400px|right|miniatuur|Verschillende bezienswaardigheden in Istanboel]] |
||
| − | [[Bestand:Istambul and Bosporus big.jpg|300px|left|thumb|De satelliet van Istanbul en de Bosporus]] |
||
| + | Een oud symbool van de stad is de Oud-Griekse [[Leandertoren]]. Dit is een klein torentje op het midden van een eiland in de Bosporus. Één van de belangrijkste Romeinse architectonische voorwerpen in de stad is de [[Zuil van Constantijn]]. Die werd zelf opgericht door keizer Constantijn de Grote. Zo markeerde hij dat Constantinopel (Istanboel) de hoofdstad van het Byzantijnse Rijk was. Ook het Romeinse [[aquaduct van Valens]] is er mee te vergelijken. De [[muren van Constantinopel]] werden ook gebouwd door Constantijn de Grote. Later werden door [[Theodosius II]] een nog grotere muur om de stad gebouwd. Één van de eerste kerken/kathedralen in Istanboel was de [[Hagia Sophia]], ooit 's werelds grootste kathedraal. Er werd in die tijd ook hard gewerkt aan het [[Paleis van Constantinopel]]. Ook waren er nog kloosters midden in de stad. Vooral het [[Stoudiosklooster]] is beroemd. Het Paleis van Constantinopel is niet het enige paleis in Istanboel, want er zijn er nog een hele hoop. |
||
| − | Geografisch ligt Istanbul in het noordwesten van [[Turkije]]. |
||
| − | In het gebied van de [[Zee van Marmara]] namelijk. |
||
| − | Het westelijke deel van Istanbul ligt in [[Europa]] en het oostelijke deel in [[Azië]]. |
||
| − | De stad ligt in de gelijknamige provincie. |
||
| − | Istanbul is gelegen in de [[Noord-Anatolische Breuk]]. |
||
| − | Twee verschillende tektonische platen botsen tegen elkaar. |
||
| − | Namelijk de [[Euraziatische Plaat]] en de [[Afrikaanse plaat]]. |
||
| − | Daarom zijn er veel aardbevingen en overstromingen in de stad. |
||
| − | De laatste aardbeving was in het jaar 1999 en de laatste overstroming in 2009. |
||
| − | Gebouwen in Istanbul zijn meestal slecht. |
||
| + | Vanuit sommige paleizen, zoals het [[Boukoleon-paleis]], had je uitzicht over de [[Zee van Marmara]] of de [[Bosporus]]. In de tijd van de Ottomaanse overheersing werden een aantal kerken in moskeeën verander, zoals de Hagia Sophia. Veel christelijke bewoners van de stad vonden dat niet leuk en protesteerden zelfs. Maar de Ottomanen waren veel te machtig en daarom was de bevolking nogal bang voor hun. De Ottomanen gingen niet wonen in de oude paleizen van de Romeinse, Griekse of Byzantijnse vorsten, maar bouwden hun eigen paleizen. Die hadden een islamitische bouwstijl. Ottomanen namen ook niet alleen de kerken over om er moskeeën te maken, maar ze bouwden ook zelf. Alleen de Hagia Sophia vonden ze te verbazingwekkend en daarom veranderden ze die in een moskee.Langs de Bosporus werden speciale huizen gebouwd op islamitische wijze. Die waren traditioneel Ottomaans en heel erg kleurrijk met allerlei patronen. |
||
| − | Daarom zakken die in als er natuurrampen zijn. |
||
| − | Istanbul heeft net zoals de rest van de Marmara-regio een landklimaat en een mediterraan klimaat. |
||
| − | Het kan er best vochtig zijn, maar ook subtropisch-achtig. |
||
| − | Omdat er een mix is van twee klimaten in Istanbul, zijn er in de omgeving allerlei soorten dieren en planten. |
||
| − | Er zijn zowel veel veel gewone loofbomen als mediterrane vegetatie. |
||
| − | Dit zijn een paar voorbeelden van bomen die in dit gebied voorkomen: Witte Populier, Noorse esdoorn, Tamme Kastanjeboom en de Engelse veldiep. |
||
| + | === Cultuur === |
||
| − | In totaal zijn er ongeveer 2500 verschillende soorten planten in de omgeving van de stad. |
||
| + | [[Bestand:%C4%B0stanbul_Arkeoloji_M%C3%BCzeleri.JPG|left|300px|miniatuur|Het [[Archeologisch museum van Istanboel]]]] |
||
| − | Bossen vlakbij Istanbul hebben verschillende soorten dieren, waaronder de bekendsten: wild zwijn, grijze wolf, jakhals, rode vos, stormmeeuw, mus, edelhert, damhert, ree, bonte kraai en rode eekhoorn. |
||
| + | Een grote stad als Istanboel heeft natuurlijk veel cultuur. In de stad zijn dagelijks allerlei culturele activiteiten. Uit Istanboel komen wereldberoemde popsterren die optreden in de theaters en operagebouwen. Ook zijn er tallen van beroemde orkesten, filmsterren en nog veel meer. Eén van de belangrijkste festivals in Istanboel is het [[Internationaal filmfestival van Istanboel]]. |
||
| − | In de binnenstad vind je erg veel zwerfhonden en zwerfkatten. |
||
| − | De hoogste ooit opgemeten temperatuur van Istanbul was 40,5 graden en de laagste 16 graden onder nul. |
||
| + | Istanboel heeft verschillende museums over kunst, geschiedenis, natuur enzovoort. De belangrijkste museums in de stad over kunst zijn het [[Pera-museum]] en [[Sakıp Sabanci-museum]]. Het [[Doğançay-museum]] is het allereerste museum in Istanboel over moderne kunst. Die is vooral gewijd aan de kunst van de oprichter van het museum: [[Burhan Dogançay]]. Aan de Gouden Hoorn zijn veel museums over industrie. Het [[Archeologisch museum van Istanboel]] is één van de grootste museums van de wereld over archeologie. Er zijn vele klassieke voorwerpen en fossielen te vinden. Het grappige is dat sommige voorwerpen uit andere landen komen, zoals [[Bulgarije]] of [[Georgië]]. De grootste antiekmarkt van Istanboel is de [[Antieke bazaar van Mecidiyeköy]]. Op de markten en bazaars van Istanboel verkoopt men van alles, zoals tapijten, vazen en sieraden. |
||
| − | Tijdens de winter sneeuwt het zelfs soms in de stad. |
||
| − | Door het hele jaar is er erg veel mist in de stad, zowel als het winter is als de zomer. |
||
| − | Het klimaat van Istanbul heeft veel invloed gekregen van het klimaat op zee. |
||
| − | De provincie Istanbul heeft in totaal 39 districten, waarvan er 27 de stad Istanbul vormen. |
||
| − | Istanbul (provincie) is verdeeld in drie verschillende regio's: Historisch Schiereiland Istanbul, Noord-Gouden Hoorn en Anatolisch Istanbul. |
||
| + | [[Bestand:Buyukada_1.jpg|right|300px|miniatuur|De [[Prinseneilanden]] voor de kust van Istanboel]] |
||
| − | == Architectuur == |
||
| + | Enkele traditionele badplaatsen zijn verdwenen door waterverontreiniging. Toch zijn die voor een groot deel weer heropend. De populairste badplaatsen zijn die gebieden langs de [[Bosporus]] en de [[Prinseneilanden]]. Dit zijn eilanden in het midden van de Zee van Marmara, maar horen bestuurlijk wel tot Istanboel. Hier wonen allemaal rijke mensen. Zij verblijven hier in de zomermaanden in 19e-eeuwse vakantiehuisjes. Visrestaurants langs de kust zijn erg populair bij toeristen. Het is één van de belangrijkste vakantie-resorts van heel Istanboel. Istanboel heeft heel veel winkelcentra en markten. Het modernste winkelcentrum van de hele stad is [[City Nisantasi]], maar ook [[İstinye Park]] is ermee te vergelijken. Oude bazaars en winkelcentra in de stad zijn al honderden jaren oud. Ook 's nachts is Istanboel druk en gezellig. Er zijn namelijk heel veel nachtclubs en pubs in de stad. Vaak is er veel popmuziek in die pubs en clubs. Ook veel restaurants, tavernes, cafés en bars zijn dan open. De populairste nachtclubs en andere nacht-recreatie zijn te vinden in [[Beyoglu]]. Zelfs in de winter zijn deze plaatsen een drukte vanjewelste. Turkije's allereerste krant werd gedrukt in het jaar [[1831]], bij Istanboel namelijk. Om precies te zijn, in de wijk [[Bâbiâli]]. Deze wijk was het belangrijkste centrum van afdrukmateriaal. Hier worden allerlei binnenlandse en buitenlandse tijdschriften gedrukt en geëxporteerd/geïmporteerd. Veel belangrijke kranten hebben hier hun hoofdvestiging. Voorbeelden daarvan zijn [[Hurriyet]], [[Milliyet]], [[Sabah]], [[Radikal]] en nog veel meer. |
||
| − | [[Bestand:Lupus-Collage Istanbul.png|400px|right|thumb|Mooie plaatjes van Istanbul]] |
||
| − | De architectuur van Istanbul is een smeltkroes van allerlei soorten architectuur van ook allerlei etnische groepen en tijden. |
||
| − | Zowel de oude gebouwen in de stad als de nieuwe. |
||
| − | Een oud symbool van de stad is de Oud-Griekse [[Leander Toren]]. |
||
| − | Het ligt midden op zee. |
||
| − | Één van de belangrijkste Romeinse architectonische voorwerpen in de stad is de [[Zuil van Constantijn]]. |
||
| + | [[Bestand:Istanbul_Ataturk_Olympic_Stadium.JPG|left|250px|miniatuur|Het [[Atatürk Olympisch Stadion]] werd gebouwd toen Istanboel kandidaat voor de Olympische Spelen was]] |
||
| − | Die werd zelf opgericht door keizer Constantijn de Grote. |
||
| + | Ook veel radio- of tv-stations zijn hier gevestigd. Sport was al eeuwen geleden populair in Istanboel. Vaak werden er hardloopwedstrijden en strijdwagenwedstrijden gehouden ten tijde van de Byzantijnse en Griekse overheersingen. In Istanboel was toen een grote sportarena speciaal voor deze wedstrijden, genaamd het [[Hippodroom van Constantinopel]]. Meer dan 100.000 toeschouwers zaten in de arena de hardlopers of strijders toe te juichen. Tegenwoordig zijn voetbal, volleybal en basketbal de belangrijkste en populairste sporten in de stad. In Istanboel is een heel groot stadion, namelijk het [[Atatürk Olympisch Stadion]]. Hoewel er geen [[Olympische Spelen]] in de stad worden gehouden, worden er wel veel kampioenschappen in dit stadion gehouden. Het wordt beschouwd als een 5-sterren [[UEFA]]-stadion. In het jaar [[2005]] werd zelfs de [[UEFA Champions League Finale]] gehouden in de stad. Een ander bekend UEFA-stadion van 5-sterren is [[Sükrü Saracoglu Stadion]]. Die was de gastheer van de [[UEFA Cup Finale]] in het jaar [[2009]]. Ook veel basketbal-wedstrijden en volleybal-toernooien worden in Istanboel gehouden. Rijke mensen in Istanboel rijden vaak paard of golfen. Jaarlijks worden er zelfs toernooien hierom gehouden. |
||
| − | Zo markeerde hij dat Constantinopel (Istanbul) de hoofdstad van het Byzantijnse Rijk was. |
||
| − | Ook het Romeinse [[Valens Aquaduct]] is er mee te vergelijken. |
||
| − | De [[Muren van Constantinopel]] werden ook gebouwd door Constantijn de Grote. |
||
| − | Later werden door [[Theodosius II]] een nog grotere muur om de stad gebouwd. |
||
| + | ==Leven in Istanboel== |
||
| − | Één van de eerste kerken/kathedralen in Istanbul was de [[Hagia Sophia]], ooit 's werelds grootste kathedraal. |
||
| + | === Verstedelijking === |
||
| − | Er werd in die tijd ook hard gewerkt aan het [[Paleis van Constantinopel]]. |
||
| + | Het stedelijk landschap van Istanboel is er goed aan toe. De stadsmuren van Istanboel stammen al uit de Romeinse en Byzantijnse periode. Ook is er een grote wijk waar een Genuees-Italiaans citadel is. Omdat Istanboel een hele grote stad is, zijn er heel veel winkels en werkplaatsen. Daarom zijn er ook veel wolkenkrabbers in de stad. Vooral in de winkel/zaken-wijken [[Levent]] en [[Maslak]] wemelt het van de wolkenkrabbers en winkels. De stad breidt heel erg snel uit. Istanboel is al helemaal uitgebreid bij het zuiden van de Bosporus, maar het noorden is nog niet helemaal verstedelijkt. Daarom breidt de stad nu vooral in het noorden uit. Over een paar jaar en het noorden is ook helemaal uitgebreid. Vooral de moderne massa woningen in Istanboel zijn bekend om in te wonen. In Istanboel zijn uitgestrekte wegen en lanen. Vooral de [[Bağdat Caddesi]] is heel uitgestrekt. Langs de laan staan allemaal winkels en werkplaatsen en de weg is heel lang. Istanboel heeft meer wolkenkrabbers dan Ankara of Izmir. Vanuit de stad kun je naar allemaal andere steden en plaatsjes gaan. |
||
| − | Ook waren er nog kloosters midden in de stad. |
||
| − | Vooral het [[Stoudios Klooster]] is beroemd. |
||
| − | Het Paleis van Constantinopel is niet het enige paleis in Istanbul, want er zijn er nog een hele hoop. |
||
| + | === Bevolking === |
||
| − | Vanuit sommige paleizen, zoals het [[Boukoleon Paleis]], had je uitzicht over de [[Zee van Marmara]] of de [[Bosporus]]. |
||
| + | [[Bestand:Yenicamii 01447 Nevit.jpg|400px|right|miniatuur|De [[Yeni Camii]]-moskee]] |
||
| − | In de tijd van de Ottomaanse overheersing werden een aantal kerken in moskeeën verander, zoals de Hagia Sophia. |
||
| + | De bevolking van het jaar [[1980]] verdriedubbelde in het jaar [[2005]] (na 25 jaar). Ongeveer 70 % van de bevolking in Istanboel woont in het Europese gedeelte, de overige 30 % woont in het Aziatische gedeelte. Heel weinig mensen zijn werkloos in de stad, want er is overal wel werk te vinden in Istanboel. Op de dag van vandaag is het de tweede grootste stad van Europa en één van de grootste steden van de hele wereld. De meeste inwoners van Istanboel zijn Turken en Koerden. Koerden zijn meestal vluchtelingen uit Syrië of Irak. In de stad zijn allerlei andere etnische groepen. Zowel uit [[Europa (werelddeel)|Europa]] en [[Amerika (continent)|Amerika]] als uit [[Azië]] en [[Afrika]]. Het inwonertal van Istanboel stijgt jaarlijks enorm. Istanboel is de grootste inwoner-trekpleister van heel Turkije. |
||
| − | Veel christelijke bewoners van de stad vonden dat niet leuk en protesteerden zelfs. |
||
| − | Maar de Ottomanen waren veel te machtig en daarom was de bevolking nogal bang voor hun. |
||
| − | De Ottomanen gingen niet wonen in de oude paleizen van de Romeinse, Griekse of Byzantijnse vorsten, maar bouwden hun eigen paleizen. |
||
| + | Al sinds de middeleeuwen is Istanboel al een grote, belangrijke stad. Vele keren zakte de bevolking en groeide weer opnieuw. De belangrijkste religie van de stad is de [[islam]]. In minderheid gelooft men in de Oosters-orthodoxe Christelijke kerk, de Armeens Christelijke kerk en het jodendom. Heel Istanboel heeft 2.944 moskeeën, 123 kerken en 26 synagoges in totaal. Verschillende gemeenschappen in Istanboel hebben hun eigen woonwijk. In de stad wonen twee soorten groepen islamieten. Namelijk [[soenniet]]en en [[aleviet]]en. De soennieten vormen de grootste groep moslims. Vroeger waren er heel veel christenen in de stad, zelfs 450.000. Nu zijn er nog maar 85.000 christenen in Istanboel. Armeniërs vormen 40.000 mensen van de christelijke bevolking in de stad. Ook Grieken in Istanboel zijn vaak christen. Joden wonen in de stad al ongeveer zo'n 500 jaar lang. Zij waren uit Spanje gevlucht tijdens de [[Spaanse Inquisitie]]. |
||
| − | Die hadden een Islamitische bouwstijl. |
||
| − | Ottomanen namen ook niet alleen de kerken over om er moskeeën te maken, maar ze bouwden ook zelf. |
||
| − | Alleen de Hagia Sophia vonden ze te verbazingwekkend en daarom veranderden ze die in een moskee. |
||
| − | Langs de Bosporus werden speciale huizen gebouwd op islamitische wijze. |
||
| − | Die waren traditioneel Ottomaans en heel erg kleurrijk met allerlei patronen. |
||
| − | == |
+ | === Voorzieningen === |
| + | [[Bestand:Istanbul_University_campus_March_2008c.JPG|left|300px|miniatuur|Het hoofdgebouw van de [[Universiteit van Istanboel]]]] |
||
| + | Istanboel is een grote stad en daarom zijn er ook veel voorzieningen. De instellingen van het hoger onderwijs in Istanboel is beter dan de rest van het land. Er zijn 20 openbare en privé universiteiten. Openbare universiteiten zijn er in de meerderheid. De [[Universiteit van Istanboel]] is al ongeveer zo'n 600 jaar oud. Op de universiteiten leer je allerlei verschillende vakken en talen. [[Galatasaray Lisesi]] is de oudste middelbare school van heel Turkije. De enige militaire middelbare school van Istanboel is [[Kuleli Askerî Lisesi]]. Die ligt in de wijk [[Çengelköy]]. Istanboel heeft een groot aantal openbare bibliotheken. Die bevatten soms zelfs documenten en boeken die dateren uit de Romeinse, Oud-Griekse, Byzantijnse of Ottomaanse tijd. |
||
| + | In de stad zijn natuurlijk ook veel ziekenhuizen. Soms zijn die zelfs privé voor iemand. Ziekenhuizen in Istanboel zijn beter dan de andere ziekenhuizen in het land. Hier zijn moderne technologische toepassingen aan toegevoegd. Er is bijvoorbeeld goede hightech apparatuur. Istanboel's chirurgie is redelijk goed en heeft zich flink ontwikkeld met laser-oogchirurgie, plastische chirurgie en nog veel meer. De stad heeft speciaal voor mensen uit het leger een speciaal ziekenhuis. Dat heet [[Veterans Hospital]]. Inwoners van de stad gaan vaker met de auto dan met openbaar vervoer of de fiets. Daarom is er veel smog in de stad. Watervoorziening-systemen werden al gebouwd bij de stichting van de stad. |
||
| − | Het stedelijk landschap van Istanbul is er goed aan toe. |
||
| − | De stadsmuren van Istanbul stammen al uit de Romeinse en Byzantijnse periode. |
||
| − | Ook is er een grote wijk waar een Genuees-Italiaans citadel is. |
||
| − | Omdat Istanbul een hele grote stad is, zijn er heel veel winkels en werkplaatsen. |
||
| − | Daarom zijn er ook veel wolkenkrabbers in de stad. |
||
| + | De twee grootste aquaducten waren gebouwd door Romeinen. In het jaar [[1555]] werden er nieuwe systemen gebouwd. Er werden allerlei sluizen en dammen gebouwd vanaf toen. Vandaag de dag is het water in Istanboel schoon en fris. De riolering wordt gecontroleerd door de overheidsinstelling. Er zijn veel organisaties die zorgen dat het water in de stad fris en schoon is. Istanboel's eerste elektro-fabriek was [[Silahtarağa Termik Santrali]] en werd opgericht in het jaar [[1914]]. Tot het jaar [[1983]] bleef dit de elektrische levering van heel Istanboel. Later werden er nieuwe elektro-fabrieken opgericht. |
||
| − | Vooral in de winkel/zaken-wijken [[Levent]] en [[Maslak]] wemelt het van de wolkenkrabbers en winkels. |
||
| − | De stad breidt heel erg snel uit. |
||
| − | Istanbul is al helemaal uitgebreid bij het zuiden van de Bosporus, maar het noorden is nog niet helemaal verstedelijkt. |
||
| − | Daarom breidt de stad nu vooral in het noorden uit. |
||
| − | Over een paar jaar en het noorden is ook helemaal uitgebreid. |
||
| − | |||
| − | Vooral de moderne massa woningen in Istanbul zijn bekend om in te wonen. |
||
| − | In Istanbul zijn uitgestrekte wegen en lanen. |
||
| − | Vooral de [[Bağdat Avenue]] is heel uitgestrekt. |
||
| − | Langs de laan staan allemaal winkels en werkplaatsen en de weg is heel lang. |
||
| − | Istanbul heeft meer wolkenkrabbers dan Ankara of İzmir. |
||
| − | Vanuit de stad kun je naar allemaal andere steden en plaatsjes gaan. |
||
== Politiek == |
== Politiek == |
||
| + | [[Bestand:Istanbul_Municipality_City_Hall.jpg|right|300px|miniatuur|Het stadhuis van Istanboel]] |
||
| + | Istanboel is het politieke centrum van heel Turkije samen met Ankara. In de stad zijn enorm veel politieke partijen gevestigd. Er zijn iedere vier jaar gemeenteraadsverkiezingen die democratisch aflopen. Het stadhuis van Istanboel ligt in de wijk [[Fatih]]. Men begon het te bouwen in het jaar [[1953]] en het werd voltooid in het jaar [[1960]]. |
||
| + | Toch vinden veel mensen dat men dat niet moet doen, want het is een onderdeel van de geschiedenis van Istanboel. De burgemeester van Istanboel is [[Mevlüt Uysal]]. [[Vasip Şahin]] is de gouverneur van de hele provincie Istanboel. Om de vijf jaar wordt er een andere burgemeester gekozen. Heel de provincie Istanboel heeft speciale besturen. |
||
| − | Istanbul is het politieke centrum van heel Turkije samen met Ankara. |
||
| − | In de stad zijn enorm veel politieke partijen gevestigd. |
||
| − | Er zijn iedere vier jaar gemeenteraadsverkiezingen die democratisch aflopen. |
||
| − | Het stadhuis van Istanbul ligt in de wijk [[Fatih]]. |
||
| − | Men begon het te bouwen in het jaar [[1953]] en het werd voltooid in het jaar [[1960]]. |
||
| − | Binnenkort wordt dit stadhuis gesloopt en een nieuw, modern stadhuis gebouwd. |
||
| − | |||
| − | Toch vinden veel mensen dat men dat niet moet doen, want het is een onderdeel van de geschiedenis van Istanbul. |
||
| − | De burgemeester van Istanbul is [[Kadir Topbaş]]. |
||
| − | [[Muammer Güler]] is de gouverneur van de hele provincie Istanbul. |
||
| − | Om de vijf jaar wordt er een andere burgemeester gekozen. |
||
| − | Heel de provincie Istanbul heeft speciale besturen. |
||
== Economie == |
== Economie == |
||
| + | De economie van Istanboel gaat heel goed. Istanboel is het financiële en industriële centrum van Turkije en daarom zijn er heel veel bedrijven, banken en winkels gevestigd. Vanuit de haven van Istanboel kun je varen naar 's werelds belangrijkste zee-handelsroutes. Heel lang geleden was de stad al een belangrijk economisch centrum. In de omgeving en in Istanboel worden veel dingen geproduceerd in de fabrieken. De belangrijkste producten zijn katoen, olijfolie, zijde en tabak. Ook metalen voorwerpen, rubber, leder en chemie zijn belangrijke industrieën. Het eerste belangrijke financiële district van Istanboel was [[Bankalar Cadessi]]. Later zouden [[Maslak]] en [[Levent]] beter worden. De meeste banken van Istanboel zijn nu gevestigd in Maslak en Levent en niet meer in Bankalar Cadessi. |
||
| + | Een groot deel van het BBP in Turkije wordt geregeld door de economie van Istanboel. BBP is de afkorting van Bruto Binnenlands Product. De import en export van Istanboel levert jaarlijks ongeveer zo'n 50 miljard Amerikaanse dollar. Het toerisme van Istanboel is niet zo belangrijk als de bankdiensten en industrie in de stad. Er zijn duizenden hotels en de meesten zijn van 3 sterren of hoger. De twee luchthavens waar de meeste toeristen vertrekken en arriveren in Istanboel zijn [[luchthaven Istanboel Atatürk]] en [[luchthaven Istanboel Sabiha Gökçen]]. |
||
| − | De economie van Istanbul gaat heel goed. |
||
| + | [[Bestand:Maslak_bussines_center.jpg|900px|miniatuur|center|Het district [[Maslak]] is één van de belangrijkste financiële centra van het land.]] |
||
| − | Istanbul is het financiële en industriële centrum van Turkije en daarom zijn er heel veel bedrijven, banken en winkels gevestigd. |
||
| − | Vanuit de haven van Istanbul kun je varen naar 's werelds belangrijkste zee-handelsroutes. |
||
| − | Heel lang geleden was de stad al een belangrijk economisch centrum. |
||
| − | In de omgeving en in Istanbul worden veel dingen geproduceerd in de fabrieken. |
||
| − | |||
| − | De belangrijkste producten zijn katoen, olijfolie, zijde en tabak. |
||
| − | Ook metalen voorwerpen, rubber, leder en chemie zijn belangrijke industrieën. |
||
| − | Het eerste belangrijke financiële district van Istanbul was [[Bankalar Cadessi]]. |
||
| − | Later zouden [[Maslak]] en [[Levent]] beter worden. |
||
| − | De meeste banken van Istanbul zijn nu gevestigd in Maslak en Levent en niet meer in Bankalar Cadessi. |
||
| − | Een groot deel van het BBP in Turkije wordt geregeld door de economie van Istanbul. |
||
| − | |||
| − | BBP is de afkorting van Bruto Binnenlands Product. |
||
| − | De import en export van Istanbul levert jaarlijks ongeveer zo'n 50 miljard Amerikaanse dollar. |
||
| − | Het toerisme van Istanbul is niet zo belangrijk als de bankdiensten en industrie in de stad. |
||
| − | Er zijn duizenden hotels en de meesten zijn van 3 sterren of hoger. |
||
| − | De twee luchthavens waar de meeste toeristen vertrekken en arriveren in Istanbul zijn [[Atatürk International Airport]] en [[Sabiha Gökçen International Airport]]. |
||
| − | |||
| − | == Bevolking == |
||
| − | [[Bestand:Yenicamii 01447 Nevit.jpg|400px|right|thumb|De [[Yeni Camii]]-moskee]] |
||
| − | [[Bestand:Blue Mosque Istanbul Mirrored.JPG|400px|right|thumb|De [[Sultan Ahmetmoskee]]]] |
||
| − | De bevolking van het jaar [[1980]] verdriedubbelde in het jaar [[2005]] (na 25 jaar). |
||
| − | Ongeveer 70 % van de bevolking in Istanbul woont in het Europese gedeelte, de overige 30 % woont in het Aziatische gedeelte. |
||
| − | Heel weinig mensen zijn werkloos in de stad, want er is overal wel werk te vinden in Istanbul. |
||
| − | Op de dag van vandaag is het de tweede grootste stad van Europa en één van de grootste steden van de hele wereld. |
||
| − | |||
| − | De meeste inwoners van Istanbul zijn Turken en Koerden. |
||
| − | Koerden zijn meestal vluchtelingen uit Syrië of Irak. |
||
| − | In de stad zijn allerlei andere etnische groepen. |
||
| − | Zowel uit [[Europa]] en [[Amerika]] als uit [[Azië]] en [[Afrika]]. |
||
| − | Het inwonertal van Istanbul stijgt jaarlijks enorm. |
||
| − | Istanbul is de grootste inwoner-trekpleister van heel Turkije. |
||
| − | |||
| − | Al sinds de Middeleeuwen is Istanbul al een grote, belangrijke stad. |
||
| − | Vele keren zakte de bevolking en groeide weer opnieuw. |
||
| − | De belangrijkste religie van de stad is de [[islam]]. |
||
| − | In minderheid gelooft men in de Oosters-orthodoxe Christelijke kerk, de Armeens Christelijke kerk en het jodendom. |
||
| − | Heel Istanbul heeft 2.944 moskeeën, 123 kerken en 26 synagoges in totaal. |
||
| − | |||
| − | Verschillende gemeenschappen in Istanbul hebben hun eigen woonwijk. |
||
| − | In de stad wonen twee soorten groepen islamieten. |
||
| − | Namelijk [[soenniet|soennieten]] en [[aleviet|alevieten]]. |
||
| − | De soennieten vormen de grootste groep moslims. |
||
| − | Vroeger waren er heel veel christenen in de stad, zelfs 450.000. |
||
| − | Nu zijn er nog maar 85.000 christenen in Istanbul. |
||
| − | Armeniërs vormen 40.000 mensen van de christelijke bevolking in de stad. |
||
| − | Ook Grieken in Istanbul zijn vaak christen. |
||
| − | Joden wonen in de stad al ongeveer zo'n 500 jaar lang. |
||
| − | Zij waren uit Spanje gevlucht tijdens de [[Spaanse Inquisitie]]. |
||
| − | |||
| − | == Voorzieningen == |
||
| − | |||
| − | Istanbul is een grote stad en daarom zijn er ook veel voorzieningen. |
||
| − | De instellingen van het hoger onderwijs in Istanbul is beter dan de rest van het land. |
||
| − | Er zijn 20 openbare en privé universiteiten. |
||
| − | Openbare universiteiten zijn er in de meerderheid. |
||
| − | De [[Universiteit van Istanbul]] is al ongeveer zo'n 600 jaar oud. |
||
| − | |||
| − | Op de universiteiten leer je allerlei verschillende vakken en talen. |
||
| − | [[Galatasaray Lisesi]] is de oudste middelbare school van heel Turkije. |
||
| − | De enige militaire middelbare school van Istanbul is [[Kuleli Military High School]]. |
||
| − | Die ligt in de wijk [[Çengelköy]]. |
||
| − | Istanbul heeft een groot aantal openbare bibliotheken. |
||
| − | Die bevatten soms zelfs documenten en boeken die dateren uit de Romeinse, Oud-Griekse, Byzantijnse of Ottomaanse tijd. |
||
| − | |||
| − | In de stad zijn natuurlijk ook veel ziekenhuizen. |
||
| − | Soms zijn die zelfs privé voor iemand. |
||
| − | Ziekenhuizen in Istanbul zijn beter dan de andere ziekenhuizen in het land. |
||
| − | Hier zijn moderne technologische toepassingen aan toegevoegd. |
||
| − | Er is bijvoorbeeld goede high-tech apparatuur. |
||
| − | |||
| − | Istanbul's chirurgie is redelijk goed en heeft zich flink ontwikkeld met laser-oogchirurgie, plastische chirurgie en nog veel meer. |
||
| − | De stad heeft speciaal voor mensen uit het leger een speciaal ziekenhuis. |
||
| − | Dat heet [[Veterans Hospital]]. |
||
| − | Inwoners van de stad gaan vaker met de auto dan met openbaar vervoer of de fiets. |
||
| − | Daarom is er veel smog in de stad. |
||
| − | Watervoorziening-systemen werden al gebouwd bij de stichting van de stad. |
||
| − | |||
| − | De twee grootste aquaducten waren gebouwd door Romeinen. |
||
| − | In het jaar [[1555]] werden er nieuwe systemen gebouwd. |
||
| − | Er werden allerlei sluizen en dammen gebouwd vanaf toen. |
||
| − | Vandaag de dag is het water in Istanbul schoon en fris. |
||
| − | De riolering wordt gecontroleerd door de overheidsinstelling. |
||
| − | Er zijn veel organisaties die zorgen dat het water in de stad fris en schoon is. |
||
| − | Istanbul's eerste elektro-fabriek was [[Silahtarağa Termik Santrali]] en werd opgericht in het jaar [[1914]]. |
||
| − | Tot het jaar [[1983]] bleef dit de elektrische levering van heel Istanbul. |
||
| − | Later werden er nieuwe elektro-fabrieken opgericht. |
||
== Vervoer == |
== Vervoer == |
||
| − | [[Bestand:Bahnhofsfront-Istanbul-Sirkeci retouched.jpg|400px|right| |
+ | [[Bestand:Bahnhofsfront-Istanbul-Sirkeci retouched.jpg|400px|right|miniatuur|Een oud treinstation in Istanboel]] |
| + | Istanboel's verkeer is ongelofelijk erg druk. Er zijn vele vormen van vervoer en transport. Om naar het buitenland te gaan kun je vliegen bij de drie internationale luchthavens. Namelijk [[luchthaven Istanboel Atatürk]] en [[luchthaven Istanboel]] aan de Europese zijde van Istanboel en [[luchthaven Istanboel Sabiha Gökçen]] aan de Aziatische zijde van Istanboel. De eerste opgenoemde is de drukste luchthaven van Istanboel. |
||
| − | Istanbul's verkeer is ongelofelijk erg druk. |
||
| − | Er zijn vele vormen van vervoer en transport. |
||
| − | Om naar het buitenland te gaan kun je vliegen bij de twee internationale luchthavens. |
||
| − | Namelijk [[Atatürk International Airport]] (aan de Europese zijde van Istanbul) en [[Sabiha Gökçen International Airport]] (aan de Aziatische zijde van Istanbul). |
||
| − | De eerste opgenoemde is de drukste luchthaven van Istanbul. |
||
| − | Voor een groot deel is de stad omringd door zee, namelijk: de [[Zee van Marmara]], [[Bosporus]], [[Gouden Hoorn]] en de [[Zwarte Zee]]. |
+ | Voor een groot deel is de stad omringd door zee, namelijk: de [[Zee van Marmara]], [[Bosporus]], [[Gouden Hoorn]] en de [[Zwarte Zee]]. Vanuit de haven van Istanboel kun je naar allerlei plaatsen op de wereld varen. |
| + | Istanboel heeft een hele grote haven. Er zijn heel veel containerschepen in de haven van Istanboel. Met de veerboot kun je van Istanboel naar de Prinseneilanden toe gaan. In Istanboel zijn heel veel snelwegen en gewone wegen. De [[D.100 (Turkije)|D.100]], de [[Europese weg 80|E80]] en de [[Otoyol 3]] zijn de belangrijkste snelwegen die Europa verbinden met Aziatisch Turkije en het [[Midden-Oosten]]. Veel bruggen behoren tot deze snelwegen. Waaronder de bekendste de [[Bosporusbrug]], de [[Fatih Sultan Mehmetbrug]] en de [[Yavuz Sultan Selimbrug]]. Ook zijn er nog twee tunnels onder de Bosporus door, namelijk de [[Marmaray]] en de [[Euraziëtunnel]]. Binnen de stad en de voorsteden van Istanboel rijden allerlei trams en metro's. |
||
| − | Vanuit de haven van Istanbul kun je naar allerlei plaatsen op de wereld varen. |
||
| − | Istanbul heeft een hele grote haven. |
||
| − | Er zijn heel veel container-schepen in de haven van Istanbul. |
||
| − | Met de veerboot kun je van Istanbul naar de [[Princes' Islands]] toe gaan. |
||
| + | [[Bestand:Ataturk_Airport_Karakas-1.jpg|left|300px|miniatuur|De [[luchthaven Istanboel Atatürk]]]] |
||
| − | In Istanbul zijn heel veel snelwegen en gewone wegen. |
||
| + | De eerste spoorweg van Europa naar Istanboel was de spoorverbinding tussen het Franse [[Parijs]] en Constantinopel (Istanboel). Ook kon men in de 19e eeuw met een veerboot reizen van het Roemeense [[Varna]] naar de stad. Later begon men spoorwegen te bouwen naar Aziatisch Turkije zoals [[Bursa]] en de rest van Europa zoals naar [[Thessaloniki]], Griekenland. Pas rond het jaar 1910 werden er pas spoorlijnen gebouwd naar buitenlandse Aziatische steden, zoals Bagdad, Damascus en Medina. De eerste trams van Istanboel werden pas gebruikt in het jaar [[1869]]. Toen waren er nog korte tram-diensten en weinig tramlijnen. Tegenwoordig is er overal in de stad wel een tram-halte. Vroeger waren de trams vaak nog rood van kleur. Nu zijn ze half-zilver en half-lichtblauw. Gemiddeld heeft een tramlijn ongeveer 15 stations/haltes. |
||
| − | De [[D.100 van Turkije|D.100]], de [[E80 van Europa|E80]] en de [[Otoyol 3]] zijn de belangrijkste snelwegen die Europa verbinden met Aziatisch Turkije en het [[Midden-Oosten]]. |
||
| − | Veel bruggen behoren tot deze snelwegen. |
||
| − | Waaronder de bekendsten de [[Bosporus-brug]] en de [[Fati Sultan Mehmet Brug]]. |
||
| − | Binnen de stad en de voorsteden van Istanbul rijden allerlei trams en metro's. |
||
| + | Na de [[London Underground]] is de [[Tünel]] van Istanboel 's werelds oudste onderaardse stedelijke spoorlijn. Deze onderaardse spoorlijnen zijn geen metro's. Dagelijks reizen 15.000 mensen met de Tünel. Ook light-rails worden gebruikt in Istanboel. Die lijken op trams/treinen. De lightrail van Istanboel bestaat echter alleen uit twee lijnen. Er zijn 36 stations in totaal. De [[metro van Istanboel]] is één van 's werelds drukste en grootste metrostelsels. Het werd opgericht in het jaar [[1992]] als een metro met één enkele lijn en is uitgegroeid tot het kolossale metrostelsel van de dag van vandaag. Jaarlijks komen er steeds meer uitbreidingen. Istanboel's Metro gaat zelfs onder de Bosporus door. De meeste lijnen van de metro hebben gemiddeld 15 lijnen. |
||
| − | De eerste spoorweg van Europa naar Istanbul was de spoorverbinding tussen het Franse [[Parijs]] en Constantinopel (Istanbul). |
||
| − | Ook kon men in de 19e eeuw met een veerboot reizen van het Roemeense [[Varna]] naar de stad. |
||
| − | Later begon men spoorwegen te bouwen naar Aziatisch Turkije zoals [[Bursa]] en de rest van Europa zoals naar [[Thessaloniki]], Griekenland. |
||
| − | Pas rond het jaar 1910 werden er pas spoorlijnen gebouwd naar buitenlandse Aziatische steden, zoals Bagdad, Damascus en Medina. |
||
| − | De eerste trams van Istanbul werden pas gebruikt in het jaar [[1869]]. |
||
| + | == Partnersteden == |
||
| − | Toen waren er nog korte tram-diensten en weinig tramlijnen. |
||
| + | {{Kolommen4 |
||
| − | Tegenwoordig is er overal in de stad wel een tram-halte. |
||
| + | | Kolom1= |
||
| − | Vroeger waren de trams vaak nog rood van kleur. |
||
| + | * [[Alma-Ata]], [[Kazachstan]] |
||
| − | Nu zijn ze half-zilver en half-lichtblauw. |
||
| + | * [[Amman (Jordanië)|Amman]], [[Jordanië]] |
||
| − | Gemiddeld heeft een tramlijn ongeveer 15 stations/haltes. |
||
| + | * [[Amsterdam]], [[Nederland]] |
||
| + | * [[Athene]], [[Griekenland]] |
||
| + | * [[Bakoe]], [[Azerbeidzjan]] |
||
| + | * [[Barcelona]], [[Spanje]] |
||
| + | * [[Berlijn]], [[Duitsland]] |
||
| + | * [[Beiroet]], [[Libanon]] |
||
| + | * [[Boedapest]], [[Hongarije]] |
||
| + | * [[Boekarest]], [[Roemenië]] |
||
| + | * [[Buenos Aires]], [[Argentinië]] |
||
| + | * [[Busan]], [[Zuid-Korea]] |
||
| + | * [[Casablanca]], [[Marokko]] |
||
| + | * [[Caïro]], [[Egypte]] |
||
| + | | Kolom2= |
||
| + | * [[Constanța (stad)|Constanţa]], [[Roemenië]] |
||
| + | * [[Constantine]], [[Algerije]] |
||
| + | * [[Djedda]], [[Saoedi-Arabië]] |
||
| + | * [[Dubai (stad)|Dubai]], [[Verenigde Arabische Emiraten]] |
||
| + | * [[Durrës]], [[Albanië]] |
||
| + | * [[Florence]], [[Italië]] |
||
| + | * [[Havana]], [[Cuba]] |
||
| + | * [[Ho Chi Minhstad]], [[Vietnam]] |
||
| + | * [[Houston]], [[Verenigde Staten]] |
||
| + | * [[Jakarta]], [[Indonesië]] |
||
| + | * [[Johor Bahru]], [[Maleisië]] |
||
| + | * [[Kaboel (stad)|Kaboel]], [[Afghanistan]] |
||
| + | * [[Kazan]], [[Rusland]] |
||
| + | | Kolom3= |
||
| + | * [[Keulen]], [[Duitsland]] |
||
| + | * [[Khartoem]], [[Soedan]] |
||
| + | * [[Lahore]], [[Pakistan]] |
||
| + | * [[Merv]], [[Turkmenistan]] |
||
| + | * [[Mexico-Stad]], [[Mexico]] |
||
| + | * [[Nagasaki]], [[Japan]] |
||
| + | * [[Odessa]], [[Oekraïne]] |
||
| + | * [[Osj]], [[Kirgizië]] |
||
| + | * [[Parijs]], [[Frankrijk]] |
||
| + | * [[Plovdiv]], [[Bulgarije]] |
||
| + | * [[Praag]], [[Tsjechië]] |
||
| + | * [[Rabat (Marokko)|Rabat]], [[Marokko]] |
||
| + | * [[Rio de Janeiro]], [[Brazilië]] |
||
| + | * [[Samarkand]], [[Oezbekistan]] |
||
| + | | Kolom4= |
||
| + | * [[Sarajevo]], [[Bosnië en Herzegovina]] |
||
| + | * [[Shanghai]], [[China]] |
||
| + | * [[Sint-Petersburg]], [[Rusland]] |
||
| + | * [[Stockholm]], [[Zweden]] |
||
| + | * [[Straatsburg]], [[Frankrijk]] |
||
| + | * [[Skopje]], [[Noord-Macedonië]] |
||
| + | * [[Tabriz]], [[Iran]] |
||
| + | * [[Tilburg]], [[Nederland]] |
||
| + | * [[Tirana]], [[Albanië]] |
||
| + | * [[Toronto]], [[Canada]] |
||
| + | * [[Venetië]], [[Italië]] |
||
| + | * [[Warschau]], [[Polen]] |
||
| + | * [[Xi'an]], [[China]] |
||
| + | }} |
||
| + | ==Videoclip== |
||
| + | * [https://www.youtube.com/watch?v=uWdhnH5Pgd4&list=PLi_srCikhtghrNa6Ti1d4aSyPQzQ3JI63&index=15/ Keizer Constantijn, de stichter van Constantinopel] |
||
| + | {{Grote steden in Turkije}} |
||
| − | Na de [[London Underground]] is de [[Tünel]] van Istanbul 's werelds oudste onderaardse stedelijke spoorlijn. |
||
| − | Deze onderaardse spoorlijnen zijn geen metro's. |
||
| − | Dagelijks reizen 15.000 mensen met de Tünel. |
||
| − | Ook light-rails worden gebruikt in Istanbul. |
||
| − | Die lijken op trams/treinen. |
||
| − | De light-rail van Istanbul bestaat echter alleen uit twee lijnen. |
||
| − | Er zijn 36 stations/haltes in totaal. |
||
| + | [[Categorie:Istanboel| ]] |
||
| − | De [[Istanbul Metro]] is één van 's werelds drukste en grootste metro-stelsels. |
||
| + | [[Categorie:Plaats in Turkije]] |
||
| − | Het werd opgericht in het jaar [[1992]] als een metro met één enkele lijn en is uitgegroeid tot het kolossale metrostelsel van de dag van vandaag. |
||
| + | [[Categorie:Werelderfgoed in Turkije]] |
||
| − | Jaarlijks komen er steeds meer uitbreidingen. |
||
| − | Istanbul's Metro gaat zelfs onder de Bosporus door. |
||
| − | De meeste lijnen van de metro hebben gemiddeld 15 lijnen. |
||
| − | |||
| − | == Cultuur == |
||
| − | |||
| − | Een mooie stad als Istanbul heeft natuurlijk ook nog een mooie cultuur. |
||
| − | In de stad zijn dagelijks allerlei culturele activiteiten. |
||
| − | Uit Istanbul komen wereldberoemde popsterren die optreden in de theaters en operagebouwen. |
||
| − | Ook zijn er tallen van beroemde orkesten, filmsterren en nog veel meer. |
||
| − | Één van de belangrijkste festivals in Istanbul is het [[Istanbul International Film Festival]]. |
||
| − | |||
| − | Istanbul heeft verschillende museums over kunst, geschiedenis, natuur enzovoort. |
||
| − | De belangrijkste museums in de stad over kunst zijn het [[Pera Museum]] en [[Sakıp Sabanci Museum]]. |
||
| − | Het [[Doğançay Museum]] is het allereerste museum in Istanbul over moderne kunst. |
||
| − | Die is vooral gewijd aan de kunst van de oprichter van het museum: [[Burhan Doğançay]]. |
||
| − | Aan de Gouden Hoorn zijn veel museums over industrie. |
||
| − | |||
| − | Het [[Istanbul Archeologie Museum]] is één van de grootste museums van de wereld over archeologie. |
||
| − | Er zijn vele klassieke voorwerpen en fossielen te vinden. |
||
| − | Het grappige is dat sommige voorwerpen uit andere landen komen, zoals [[Bulgarije]] of [[Georgië]]. |
||
| − | De grootste antiekmarkt van Istanbul is de [[Mecidiyeköy Antieke Bazaar]]. |
||
| − | Op de markten en bazaars van Istanbul verkoopt men van alles, zoals tapijten, vazen en sieraden. |
||
| − | |||
| − | Enkele traditionele badplaatsen zijn verdwenen door waterverontreiniging. |
||
| − | Toch zijn die voor een groot deel weer heropend. |
||
| − | De populairste badplaatsen zijn die gebieden langs de [[Bosporus]] en de [[Princes Islands]]. |
||
| − | Princes Islands zijn eilanden in het midden van de Zee van Marmara, maar hoort wel tot de stad. |
||
| − | Visrestaurants langs de kust zijn erg populair bij toeristen. |
||
| − | |||
| − | Istanbul heeft heel veel winkelcentra en markten. |
||
| − | Het modernste winkelcentrum van de hele stad is [[City Nisantasi]], maar ook [[Istinye Park]] is ermee te vergelijken. |
||
| − | Oude bazaars en winkelcentra in de stad zijn al honderden jaren oud. |
||
| − | Ook 's nachts is Istanbul druk en gezellig. |
||
| − | Er zijn namelijk heel veel nachtclubs en pubs in de stad. |
||
| − | |||
| − | Vaak is er veel pop-muziek in die pubs en clubs. |
||
| − | Ook veel restaurants, tavernes, cafés en bars zijn dan open. |
||
| − | De populairste nachtclubs en andere nacht-recreatie zijn te vinden in [[Beyoğlu]]. |
||
| − | Zelfs in de winter zijn deze plaatsen een drukte vanjewelste. |
||
| − | Turkije's allereerste krant werd gedrukt in het jaar [[1831]], bij Istanbul namelijk. |
||
| − | |||
| − | Om precies te zijn, in de wijk [[Bâbıâli]]. |
||
| − | Deze wijk was het belangrijkste centrum van afdrukmateriaal. |
||
| − | Hier worden allerlei binnenlandse en buitenlandse tijdschriften gedrukt en geëxporteerd/geïmporteerd. |
||
| − | Veel belangrijke kranten hebben hier hun hoofdvestiging. |
||
| − | Voorbeelden daarvan zijn [[Hurriyet]], [[Milliyet]], [[Sabah]], [[Radikal]] en nog veel meer. |
||
| − | |||
| − | Ook veel radio- of tv-stations zijn hier gevestigd. |
||
| − | Sport was al eeuwen geleden populair in Istanbul. |
||
| − | Vaak werden er hardloopwedstrijden en strijdwagen-wedstrijden gehouden ten tijde van de Byzantijnse en Griekse overheersingen. |
||
| − | In Istanbul was toen een grote sport-arena speciaal voor deze wedstrijden, genaamd het [[Hippodroom van Constantinopel]]. |
||
| − | Meer dan 100.000 toeschouwers zaten in de arena de hardlopers of strijders toe te juichen. |
||
| − | |||
| − | Tegenwoordig zijn voetbal, volleybal en basketbal de belangrijkste en populairste sporten in de stad. |
||
| − | In Istanbul is een heel groot stadion, namelijk het [[Atatürk Olympisch Stadion]]. |
||
| − | Hoewel er geen [[Olympische Spelen]] in de stad worden gehouden, worden er wel veel kampioenschappen in dit stadion gehouden. |
||
| − | Het wordt beschouwd als een 5-sterren [[UEFA]]-stadion. |
||
| − | In het jaar [[2005]] werd zelfs de [[UEFA Champions League Finale]] gehouden in de stad. |
||
| − | |||
| − | Een ander bekend UEFA-stadion van 5-sterren is [[Şükrü Saracoğlu Stadion]]. |
||
| − | Die was de gastheer van de [[UEFA Cup Finale]] in het jaar [[2009]]. |
||
| − | Ook veel basketbal-wedstrijden en volleybal-toernooien worden in Istanbul gehouden. |
||
| − | Rijke mensen in Istanbul rijden vaak paard of golfen. |
||
| − | Jaarlijks worden er zelfs toernooien hierom gehouden. |
||
| − | |||
| − | == Partnersteden == |
||
| − | [[Bestand:Bosphorus Bridge and Levent.jpg|400px|right|thumb|De skyline van Istanbul en de Bosporus Brug]] |
||
| − | * [[Amsterdam]] ([[Nederland]]) |
||
| − | * [[Athene]] ([[Griekenland]]) |
||
| − | * [[Barcelona]] ([[Spanje]]) |
||
| − | * [[Berlijn]] ([[Duitsland]]) |
||
| − | * [[Havana]] ([[Cuba]]) |
||
| − | * [[Ho Chi Minhstad]] ([[Vietnam]]) |
||
| − | * [[Houston]] ([[Verenigde Staten]]) |
||
| − | * [[Jakarta]] ([[Indonesië]]) |
||
| − | * [[Praag]] ([[Tsjechië]]) |
||
| − | * [[Rabat]] ([[Marokko]]) |
||
| − | * [[Rio de Janeiro]] ([[Brazilië]]) |
||
| − | * [[Rotterdam]] ([[Nederland]]) |
||
| − | * [[Parijs]] ([[Frankrijk]]) |
||
| − | * [[Sjanghai]] ([[China]]) |
||
| − | * [[Sint-Petersburg]] ([[Rusland]]) |
||
| − | * [[Stockholm]] ([[Zweden]]) |
||
| − | * [[Toronto]] ([[Canada]]) |
||
| + | [[en:Istanbul]] |
||
| − | [[Categorie:Turkse plaats]] |
||
| − | [[ |
+ | [[es:Estambul]] |
| + | [[fr:Istanbul]] |
||
| + | [[Categorie:WikiKids:Award]] |
||
Huidige versie van 25 mei 2024 om 12:10
Voor het artikel over de provincie Istanboel, klik hier.
Istanboel of Istanbul (in de klassieke oudheid: Byzantium, Constantinopel of Constantinopolis) is de grootste stad van het Aziatische/Europese land Turkije met 15,840,900 inwoners in het jaar 2021. Het is het financiële, industriële, politieke en culturele centrum van het land, hoewel het niet de hoofdstad is (dat is Ankara, de op een na grootste stad van het hele land). De gelijknamige provincie is verdeeld in wel 39 verschillende districten. Geografisch ligt Istanboel aan beide kanten van de Bosporus. De Bosporus is een water dat Europa van Azië scheidt en de stad is daarom dus half-Europees en half-Aziatisch.
Istanboel heeft de grootste haven van Turkije en controleert verbinding van de Zwarte Zee met de Middellandse Zee en dus de Atlantische Oceaan. Het heeft een hele lange geschiedenis en ontwikkelde zich van de Oudgriekse kolonie Byzantium tot de hedendaagse wereldstad Istanboel. Voor lange tijden is het hoofdsteden van allerlei kolossale rijken geweest. In het jaar 2010 was Istanboel de Culturele hoofdstad van Europa. Veel historische plaatsen in de stad zijn uitgekozen tot Werelderfgoed van UNESCO. Dat was al in het jaar 1985.
Namen van Istanboel
.jpg)
Istanboel is een stad die veel verschillende namen heeft gehad. De eerste bekende was Byzantium. Ongeveer 700 jaar voor de geboorte van Christus trokken veel Griekse kolonisten naar het gebied van de Bosporus en de Zee van Marmara. Ze stichtten hier een grote Dorische kolonie. De Dorische Grieken die zich hier vestigden noemden de kolonie naar hun koning, Byzas. Voor lange tijd bleef Istanboel een Griekse stad, totdat de Romeinen Griekenland binnenvielen. Constantijn de Grote, een Byzantijnse (Oost-Romeinse) keizer, veranderde de naam van Byzantium in Constantinopolis oftewel Constantinopel. Het werd de hoofdstad van het Byzantijnse Rijk (het West-Romeinse Rijk was uiteengevallen en Rome in Italië lag in puinhoop door Gotische plunderaars).
Allerlei gebouwen werden in de stad gebouwd en er was een prachtig paleis voor de keizer. Men noemde de stad ook wel Nea Roma, wat Nieuw-Rome betekende. Een hele grote kathedraal werd hier gebouwd, de Hagia Sophia. Later zou deze kathedraal een moskee worden, en nog later een museum. De naam Constantinopel werd gebruikt tot dat het moderne Turkije ontstond. Istanboel is eigenlijk een naam uit de Turkse taal. Het betekent letterlijk "de stad" of "in de stad".
In het Nederlands is het zowel correct om Istanboel als Istanbul te schrijven. De laatste versie wordt in internationaal in andere talen gebruikt. In het Turks wordt Istanboel echter geschreven met een punt op de hoofdletter "i". In het Nederlands wordt dit afgeleid, aangezien deze Turkse letter in het Nederlands niet bestaat.
Geschiedenis
De Romeinen en Byzantijnen
De geschiedenis van deze miljoenenstad begint duizenden jaren terug en is indrukwekkend om het te horen of het te lezen. Heel vroeg in het Neolithicum werd het gebied waar de stad nu ligt al bewoond. Het trok veel aandacht, want het lag aan zee en aan de overkant lag weer land. Allerlei Thracische stammen vestigden zich hier. Toen de Phoeniciërs over de Middellandse Zee heersten, werd Istanboel een belangrijke handelspost. Later werd het pas echt gesticht door de Dorische Grieken. Byzantium had een grote akropolis. Een akropolis is een soort centrum van allerlei Oudgriekse gebouwen, zoals tempels voor de goden. In de tijd van het grote Romeinse Rijk hernoemde keizer Constantijn de Grote de stad naar Constantinopel en hij maakte het tot het centrum van het immense rijk. Toen Constantinopel bij het Byzantijnse Rijk ging horen, werd het een enorm belangrijke haven met veel internationale handel. Eeuwenlang was Constantinopel de grootste stad van heel Europa, hoewel het flink aan de pest heeft geleden.
De Hagia Sophia, een kathedraal in Constantinopel, was ooit de grootste kathedraal van de hele wereld. Een grote zetel van de Oosters-orthodoxe kerk was hier toen gevestigd. Istanboel werd na eeuwen lang veroverd door het katholieke Latijnse Keizerrijk. Daarvan werd het ook weer de hoofdstad. Veel bewoners van de stad deden in de middeleeuwen mee aan de kruistochten. Na een korte tijd werd Constantinopel weer veroverd door de Byzantijnen, maar sindsdien ging het erg slecht met de economie van de stad. Veel mensen waren bankroet. De stad werd voor een groot deel verlaten. Omdat de stad zo zwak was geworden, werd het heel erg gemakkelijk om de stad aan te vallen en te veroveren. Eeuwenlang is Constantinopel de rijkste en mooiste stad van Europa geweest.
Het Ottomaanse Rijk
Het Ottomaanse Rijk slaagde erin Constantinopel te veroveren en veranderde de stad volkomen in een islamitische stad. Zij vielen de steden rond Constantinopel eerst aan om de stad op te sluiten. In het jaar 1453 werd de stad uiteindelijk veroverd tijdens het beleg en val van Constantinopel. Het innemen van de stad Constantinopel wordt beschouwd als het einde van de middeleeuwen. Na de val van Constantinopel vluchtten veel intellectuelen naar Europa, vooral Noord-Italië. Zij namen veel boeken mee en hierdoor ontstond in West-Europa mede de renaissance. De Ottomanen maakten van Constantinopel een islamitisch cultureel en financieel centrum. Constantinopel werd zelfs de hoofdstad, aangezien de stad enorm strategisch was gelegen. De Ottomaanse sultan begon direct plannen te maken voor enorme verbouwing van de stad. Veel kerken werden afgebroken of omgebouwd tot moskee. Onder meer de Sultan Ahmetmoskee en het Topkapıpaleis stammen uit deze tijd.
Istanboel had in 1600 een half miljoen inwoners en was één van de grootste steden ter wereld. In de stad woonden verschillende volkeren en religies naast elkaar. Het grootste gedeelte (60%) was moslim, maar nog altijd was een kwart aanhanger van de orthodoxe kerk. Dit ging vooral om de Griekse inwoners. Ook Joden, Armeniërs en Roma woonden in de stad. De stad was de afspiegeling van hoe goed het ging met het Ottomaanse Rijk. In het Midden-Oosten werden toentertijd veel gebieden onderworpen. Vanaf 1800 ging het bergafwaarts met het rijk, maar Istanboel bleef een stad met veel rijkdom. Al in 1875 werd begonnen met de voorloper van het huidige metronetwerk en Istanboel is hierdoor één van de eerste metrosteden ter wereld.
Onderdeel van Turkije
Toen het moderne Turkije door Mustafa Kemal Atatürk werd opgericht, verschoof de functie van hoofdstad naar Ankara toe. In de beginjaren werd Istanboel over het hoofd gezien en iedereen praatte alleen maar over Ankara. Desondanks bleef Istanboel de grootste stad van Turkije. Tussen 1923 en 1924 verloor Istanboel een groot deel van haar Griekse en Armeense bevolking. Na de Grieks-Turkse Oorlog was een bevolkingsruil tussen de twee landen ontstaan, waarbij de Griekse inwoners Turkije uitgezet werden en de Turkse inwoners Griekenland uit werden gezet. In 1930 werd de naam van de stad officieel gewijzigd in Istanboel, maar de naam was al ruim hiervoor in gebruik.
Istanboel werd vanaf 1950 een moderne stad. Veel gebouwen, straten en pleinen werden gebouwd en opgeknapt. Ook werd de metro in de jaren 80 flink gemoderniseerd en werd in de jaren 70 de Bosporus overbrugd. In 1955 vond in de stad de pogrom van Istanboel plaats. Deze rassenrel was gericht tegen de Griekse inwoners. Er vielen toen tussen de 13 en 30 doden, 200 vrouwen werden verkracht en veel winkels en kerken werden geplunderd en in de brand gestoken. De rellen waren het gevolg van nepnieuws vanuit het Griekse Thessaloniki, waar een Griekse extremist het geboortehuis van Atatürk had willen opblazen. Veel Grieken vertrokken hierna uit de stad, al woont er nog wel een kleine gemeenschap. Istanboel had toentertijd 1 miljoen inwoners. Door migratie vanaf het platteland is de bevolking binnen een korte tijd gestegen tot 14 miljoen inwoners. Istanboel heeft ook te maken gehad met diverse natuurrampen. Zo was er een zware aardbeving in 1999 en grote overstromingen in 2009.
Ligging en klimaat
Geografisch ligt Istanboel in het noordwesten van Turkije, in het gebied van de Zee van Marmara. Het westelijke deel van Istanboel ligt in Europa en het oostelijke deel in Azië. De stad ligt in de gelijknamige provincie. Istanboel is gelegen in de Noord-Anatolische breuk. Twee verschillende tektonische platen schuren hier langs elkaar; de Euraziatische plaat en de Anatolische Plaat. Daarom zijn er veel aardbevingen en overstromingen in de stad. De schade is tevens groot, aangezien veel gebouwen in slechte staat zijn. Daarom zakken die in als er natuurrampen zijn.
Istanboel heeft net zoals de rest van de Marmara-regio een landklimaat en een mediterraan klimaat. Het kan er best vochtig zijn, maar ook subtropisch. Omdat er een mix is van twee klimaten in Istanboel, zijn er in de omgeving allerlei soorten dieren en planten. Er zijn zowel veel gewone loofbomen als mediterrane vegetatie. Dit zijn een paar voorbeelden van bomen die in dit gebied voorkomen: witte populier, Noorse esdoorn, tamme kastanjeboom en de Engelse veldiep. In totaal zijn er ongeveer 2500 verschillende soorten planten in de omgeving van de stad. Bossen vlakbij Istanboel hebben verschillende soorten dieren, waaronder de soorten wild zwijn, wolf, jakhals, vos, stormmeeuw, mus, edelhert, damhert, ree, bonte kraai en rode eekhoorn. In de binnenstad vind je erg veel zwerfhonden en zwerfkatten. De hoogste ooit opgemeten temperatuur van Istanboel was 40,5 graden en de laagste 16 graden onder nul. Tijdens de winter sneeuwt het zelfs soms in de stad. Door het hele jaar is er erg veel mist in de stad, zowel in de winter als in de zomer. Het klimaat van Istanboel heeft veel invloed gekregen van het klimaat op zee.
De stad zelf
Architectuur
De architectuur van Istanboel is een smeltkroes van allerlei soorten architectuur van allerlei etnische groepen en tijden. Dit geldt voor zowel de oude gebouwen in de stad als de nieuwe. Uit de Griekse en Romeinse tijd komen de klassieke gebouwen. De Hagia Sophia is daar tegenwoordig een voorbeeld van. Veel Griekse, Romeinse en later ook Byzantijnse heersers woonden in dit soort klassieke paleizen. De Byzantijnen zette de klassieke bouwstijl verder, maar voerden wel enige veranderingen door. Toen de Ottomanen de stad uiteindelijk innamen en het tot hun hoofdstad maakten, werd Istanboel erg verbouwd. De Ottomaanse heersers hadden een bouwstijl die meer gebaseerd wordt op de Arabische bouwkunsten. Veel klassieke bouwwerken moesten het tijdens deze verbouwing ontgelden, maar ook werden veel gebouwen aangepast of bleven in de oorspronkelijke staat bestaan. De Ottomaanse bouwstijl staat bekend om zijn patronen in verschillende kleuren. De bouwstijl van het huidige Istanboel is een stuk moderner en is te vergelijken met andere wereldsteden.
Bezienswaardigheden
Een oud symbool van de stad is de Oud-Griekse Leandertoren. Dit is een klein torentje op het midden van een eiland in de Bosporus. Één van de belangrijkste Romeinse architectonische voorwerpen in de stad is de Zuil van Constantijn. Die werd zelf opgericht door keizer Constantijn de Grote. Zo markeerde hij dat Constantinopel (Istanboel) de hoofdstad van het Byzantijnse Rijk was. Ook het Romeinse aquaduct van Valens is er mee te vergelijken. De muren van Constantinopel werden ook gebouwd door Constantijn de Grote. Later werden door Theodosius II een nog grotere muur om de stad gebouwd. Één van de eerste kerken/kathedralen in Istanboel was de Hagia Sophia, ooit 's werelds grootste kathedraal. Er werd in die tijd ook hard gewerkt aan het Paleis van Constantinopel. Ook waren er nog kloosters midden in de stad. Vooral het Stoudiosklooster is beroemd. Het Paleis van Constantinopel is niet het enige paleis in Istanboel, want er zijn er nog een hele hoop.
Vanuit sommige paleizen, zoals het Boukoleon-paleis, had je uitzicht over de Zee van Marmara of de Bosporus. In de tijd van de Ottomaanse overheersing werden een aantal kerken in moskeeën verander, zoals de Hagia Sophia. Veel christelijke bewoners van de stad vonden dat niet leuk en protesteerden zelfs. Maar de Ottomanen waren veel te machtig en daarom was de bevolking nogal bang voor hun. De Ottomanen gingen niet wonen in de oude paleizen van de Romeinse, Griekse of Byzantijnse vorsten, maar bouwden hun eigen paleizen. Die hadden een islamitische bouwstijl. Ottomanen namen ook niet alleen de kerken over om er moskeeën te maken, maar ze bouwden ook zelf. Alleen de Hagia Sophia vonden ze te verbazingwekkend en daarom veranderden ze die in een moskee.Langs de Bosporus werden speciale huizen gebouwd op islamitische wijze. Die waren traditioneel Ottomaans en heel erg kleurrijk met allerlei patronen.
Cultuur
Een grote stad als Istanboel heeft natuurlijk veel cultuur. In de stad zijn dagelijks allerlei culturele activiteiten. Uit Istanboel komen wereldberoemde popsterren die optreden in de theaters en operagebouwen. Ook zijn er tallen van beroemde orkesten, filmsterren en nog veel meer. Eén van de belangrijkste festivals in Istanboel is het Internationaal filmfestival van Istanboel.
Istanboel heeft verschillende museums over kunst, geschiedenis, natuur enzovoort. De belangrijkste museums in de stad over kunst zijn het Pera-museum en Sakıp Sabanci-museum. Het Doğançay-museum is het allereerste museum in Istanboel over moderne kunst. Die is vooral gewijd aan de kunst van de oprichter van het museum: Burhan Dogançay. Aan de Gouden Hoorn zijn veel museums over industrie. Het Archeologisch museum van Istanboel is één van de grootste museums van de wereld over archeologie. Er zijn vele klassieke voorwerpen en fossielen te vinden. Het grappige is dat sommige voorwerpen uit andere landen komen, zoals Bulgarije of Georgië. De grootste antiekmarkt van Istanboel is de Antieke bazaar van Mecidiyeköy. Op de markten en bazaars van Istanboel verkoopt men van alles, zoals tapijten, vazen en sieraden.
Enkele traditionele badplaatsen zijn verdwenen door waterverontreiniging. Toch zijn die voor een groot deel weer heropend. De populairste badplaatsen zijn die gebieden langs de Bosporus en de Prinseneilanden. Dit zijn eilanden in het midden van de Zee van Marmara, maar horen bestuurlijk wel tot Istanboel. Hier wonen allemaal rijke mensen. Zij verblijven hier in de zomermaanden in 19e-eeuwse vakantiehuisjes. Visrestaurants langs de kust zijn erg populair bij toeristen. Het is één van de belangrijkste vakantie-resorts van heel Istanboel. Istanboel heeft heel veel winkelcentra en markten. Het modernste winkelcentrum van de hele stad is City Nisantasi, maar ook İstinye Park is ermee te vergelijken. Oude bazaars en winkelcentra in de stad zijn al honderden jaren oud. Ook 's nachts is Istanboel druk en gezellig. Er zijn namelijk heel veel nachtclubs en pubs in de stad. Vaak is er veel popmuziek in die pubs en clubs. Ook veel restaurants, tavernes, cafés en bars zijn dan open. De populairste nachtclubs en andere nacht-recreatie zijn te vinden in Beyoglu. Zelfs in de winter zijn deze plaatsen een drukte vanjewelste. Turkije's allereerste krant werd gedrukt in het jaar 1831, bij Istanboel namelijk. Om precies te zijn, in de wijk Bâbiâli. Deze wijk was het belangrijkste centrum van afdrukmateriaal. Hier worden allerlei binnenlandse en buitenlandse tijdschriften gedrukt en geëxporteerd/geïmporteerd. Veel belangrijke kranten hebben hier hun hoofdvestiging. Voorbeelden daarvan zijn Hurriyet, Milliyet, Sabah, Radikal en nog veel meer.
Ook veel radio- of tv-stations zijn hier gevestigd. Sport was al eeuwen geleden populair in Istanboel. Vaak werden er hardloopwedstrijden en strijdwagenwedstrijden gehouden ten tijde van de Byzantijnse en Griekse overheersingen. In Istanboel was toen een grote sportarena speciaal voor deze wedstrijden, genaamd het Hippodroom van Constantinopel. Meer dan 100.000 toeschouwers zaten in de arena de hardlopers of strijders toe te juichen. Tegenwoordig zijn voetbal, volleybal en basketbal de belangrijkste en populairste sporten in de stad. In Istanboel is een heel groot stadion, namelijk het Atatürk Olympisch Stadion. Hoewel er geen Olympische Spelen in de stad worden gehouden, worden er wel veel kampioenschappen in dit stadion gehouden. Het wordt beschouwd als een 5-sterren UEFA-stadion. In het jaar 2005 werd zelfs de UEFA Champions League Finale gehouden in de stad. Een ander bekend UEFA-stadion van 5-sterren is Sükrü Saracoglu Stadion. Die was de gastheer van de UEFA Cup Finale in het jaar 2009. Ook veel basketbal-wedstrijden en volleybal-toernooien worden in Istanboel gehouden. Rijke mensen in Istanboel rijden vaak paard of golfen. Jaarlijks worden er zelfs toernooien hierom gehouden.
Leven in Istanboel
Verstedelijking
Het stedelijk landschap van Istanboel is er goed aan toe. De stadsmuren van Istanboel stammen al uit de Romeinse en Byzantijnse periode. Ook is er een grote wijk waar een Genuees-Italiaans citadel is. Omdat Istanboel een hele grote stad is, zijn er heel veel winkels en werkplaatsen. Daarom zijn er ook veel wolkenkrabbers in de stad. Vooral in de winkel/zaken-wijken Levent en Maslak wemelt het van de wolkenkrabbers en winkels. De stad breidt heel erg snel uit. Istanboel is al helemaal uitgebreid bij het zuiden van de Bosporus, maar het noorden is nog niet helemaal verstedelijkt. Daarom breidt de stad nu vooral in het noorden uit. Over een paar jaar en het noorden is ook helemaal uitgebreid. Vooral de moderne massa woningen in Istanboel zijn bekend om in te wonen. In Istanboel zijn uitgestrekte wegen en lanen. Vooral de Bağdat Caddesi is heel uitgestrekt. Langs de laan staan allemaal winkels en werkplaatsen en de weg is heel lang. Istanboel heeft meer wolkenkrabbers dan Ankara of Izmir. Vanuit de stad kun je naar allemaal andere steden en plaatsjes gaan.
Bevolking
De bevolking van het jaar 1980 verdriedubbelde in het jaar 2005 (na 25 jaar). Ongeveer 70 % van de bevolking in Istanboel woont in het Europese gedeelte, de overige 30 % woont in het Aziatische gedeelte. Heel weinig mensen zijn werkloos in de stad, want er is overal wel werk te vinden in Istanboel. Op de dag van vandaag is het de tweede grootste stad van Europa en één van de grootste steden van de hele wereld. De meeste inwoners van Istanboel zijn Turken en Koerden. Koerden zijn meestal vluchtelingen uit Syrië of Irak. In de stad zijn allerlei andere etnische groepen. Zowel uit Europa en Amerika als uit Azië en Afrika. Het inwonertal van Istanboel stijgt jaarlijks enorm. Istanboel is de grootste inwoner-trekpleister van heel Turkije.
Al sinds de middeleeuwen is Istanboel al een grote, belangrijke stad. Vele keren zakte de bevolking en groeide weer opnieuw. De belangrijkste religie van de stad is de islam. In minderheid gelooft men in de Oosters-orthodoxe Christelijke kerk, de Armeens Christelijke kerk en het jodendom. Heel Istanboel heeft 2.944 moskeeën, 123 kerken en 26 synagoges in totaal. Verschillende gemeenschappen in Istanboel hebben hun eigen woonwijk. In de stad wonen twee soorten groepen islamieten. Namelijk soennieten en alevieten. De soennieten vormen de grootste groep moslims. Vroeger waren er heel veel christenen in de stad, zelfs 450.000. Nu zijn er nog maar 85.000 christenen in Istanboel. Armeniërs vormen 40.000 mensen van de christelijke bevolking in de stad. Ook Grieken in Istanboel zijn vaak christen. Joden wonen in de stad al ongeveer zo'n 500 jaar lang. Zij waren uit Spanje gevlucht tijdens de Spaanse Inquisitie.
Voorzieningen
Istanboel is een grote stad en daarom zijn er ook veel voorzieningen. De instellingen van het hoger onderwijs in Istanboel is beter dan de rest van het land. Er zijn 20 openbare en privé universiteiten. Openbare universiteiten zijn er in de meerderheid. De Universiteit van Istanboel is al ongeveer zo'n 600 jaar oud. Op de universiteiten leer je allerlei verschillende vakken en talen. Galatasaray Lisesi is de oudste middelbare school van heel Turkije. De enige militaire middelbare school van Istanboel is Kuleli Askerî Lisesi. Die ligt in de wijk Çengelköy. Istanboel heeft een groot aantal openbare bibliotheken. Die bevatten soms zelfs documenten en boeken die dateren uit de Romeinse, Oud-Griekse, Byzantijnse of Ottomaanse tijd.
In de stad zijn natuurlijk ook veel ziekenhuizen. Soms zijn die zelfs privé voor iemand. Ziekenhuizen in Istanboel zijn beter dan de andere ziekenhuizen in het land. Hier zijn moderne technologische toepassingen aan toegevoegd. Er is bijvoorbeeld goede hightech apparatuur. Istanboel's chirurgie is redelijk goed en heeft zich flink ontwikkeld met laser-oogchirurgie, plastische chirurgie en nog veel meer. De stad heeft speciaal voor mensen uit het leger een speciaal ziekenhuis. Dat heet Veterans Hospital. Inwoners van de stad gaan vaker met de auto dan met openbaar vervoer of de fiets. Daarom is er veel smog in de stad. Watervoorziening-systemen werden al gebouwd bij de stichting van de stad.
De twee grootste aquaducten waren gebouwd door Romeinen. In het jaar 1555 werden er nieuwe systemen gebouwd. Er werden allerlei sluizen en dammen gebouwd vanaf toen. Vandaag de dag is het water in Istanboel schoon en fris. De riolering wordt gecontroleerd door de overheidsinstelling. Er zijn veel organisaties die zorgen dat het water in de stad fris en schoon is. Istanboel's eerste elektro-fabriek was Silahtarağa Termik Santrali en werd opgericht in het jaar 1914. Tot het jaar 1983 bleef dit de elektrische levering van heel Istanboel. Later werden er nieuwe elektro-fabrieken opgericht.
Politiek
Istanboel is het politieke centrum van heel Turkije samen met Ankara. In de stad zijn enorm veel politieke partijen gevestigd. Er zijn iedere vier jaar gemeenteraadsverkiezingen die democratisch aflopen. Het stadhuis van Istanboel ligt in de wijk Fatih. Men begon het te bouwen in het jaar 1953 en het werd voltooid in het jaar 1960.
Toch vinden veel mensen dat men dat niet moet doen, want het is een onderdeel van de geschiedenis van Istanboel. De burgemeester van Istanboel is Mevlüt Uysal. Vasip Şahin is de gouverneur van de hele provincie Istanboel. Om de vijf jaar wordt er een andere burgemeester gekozen. Heel de provincie Istanboel heeft speciale besturen.
Economie
De economie van Istanboel gaat heel goed. Istanboel is het financiële en industriële centrum van Turkije en daarom zijn er heel veel bedrijven, banken en winkels gevestigd. Vanuit de haven van Istanboel kun je varen naar 's werelds belangrijkste zee-handelsroutes. Heel lang geleden was de stad al een belangrijk economisch centrum. In de omgeving en in Istanboel worden veel dingen geproduceerd in de fabrieken. De belangrijkste producten zijn katoen, olijfolie, zijde en tabak. Ook metalen voorwerpen, rubber, leder en chemie zijn belangrijke industrieën. Het eerste belangrijke financiële district van Istanboel was Bankalar Cadessi. Later zouden Maslak en Levent beter worden. De meeste banken van Istanboel zijn nu gevestigd in Maslak en Levent en niet meer in Bankalar Cadessi.
Een groot deel van het BBP in Turkije wordt geregeld door de economie van Istanboel. BBP is de afkorting van Bruto Binnenlands Product. De import en export van Istanboel levert jaarlijks ongeveer zo'n 50 miljard Amerikaanse dollar. Het toerisme van Istanboel is niet zo belangrijk als de bankdiensten en industrie in de stad. Er zijn duizenden hotels en de meesten zijn van 3 sterren of hoger. De twee luchthavens waar de meeste toeristen vertrekken en arriveren in Istanboel zijn luchthaven Istanboel Atatürk en luchthaven Istanboel Sabiha Gökçen.
Vervoer
Istanboel's verkeer is ongelofelijk erg druk. Er zijn vele vormen van vervoer en transport. Om naar het buitenland te gaan kun je vliegen bij de drie internationale luchthavens. Namelijk luchthaven Istanboel Atatürk en luchthaven Istanboel aan de Europese zijde van Istanboel en luchthaven Istanboel Sabiha Gökçen aan de Aziatische zijde van Istanboel. De eerste opgenoemde is de drukste luchthaven van Istanboel.
Voor een groot deel is de stad omringd door zee, namelijk: de Zee van Marmara, Bosporus, Gouden Hoorn en de Zwarte Zee. Vanuit de haven van Istanboel kun je naar allerlei plaatsen op de wereld varen. Istanboel heeft een hele grote haven. Er zijn heel veel containerschepen in de haven van Istanboel. Met de veerboot kun je van Istanboel naar de Prinseneilanden toe gaan. In Istanboel zijn heel veel snelwegen en gewone wegen. De D.100, de E80 en de Otoyol 3 zijn de belangrijkste snelwegen die Europa verbinden met Aziatisch Turkije en het Midden-Oosten. Veel bruggen behoren tot deze snelwegen. Waaronder de bekendste de Bosporusbrug, de Fatih Sultan Mehmetbrug en de Yavuz Sultan Selimbrug. Ook zijn er nog twee tunnels onder de Bosporus door, namelijk de Marmaray en de Euraziëtunnel. Binnen de stad en de voorsteden van Istanboel rijden allerlei trams en metro's.
De eerste spoorweg van Europa naar Istanboel was de spoorverbinding tussen het Franse Parijs en Constantinopel (Istanboel). Ook kon men in de 19e eeuw met een veerboot reizen van het Roemeense Varna naar de stad. Later begon men spoorwegen te bouwen naar Aziatisch Turkije zoals Bursa en de rest van Europa zoals naar Thessaloniki, Griekenland. Pas rond het jaar 1910 werden er pas spoorlijnen gebouwd naar buitenlandse Aziatische steden, zoals Bagdad, Damascus en Medina. De eerste trams van Istanboel werden pas gebruikt in het jaar 1869. Toen waren er nog korte tram-diensten en weinig tramlijnen. Tegenwoordig is er overal in de stad wel een tram-halte. Vroeger waren de trams vaak nog rood van kleur. Nu zijn ze half-zilver en half-lichtblauw. Gemiddeld heeft een tramlijn ongeveer 15 stations/haltes.
Na de London Underground is de Tünel van Istanboel 's werelds oudste onderaardse stedelijke spoorlijn. Deze onderaardse spoorlijnen zijn geen metro's. Dagelijks reizen 15.000 mensen met de Tünel. Ook light-rails worden gebruikt in Istanboel. Die lijken op trams/treinen. De lightrail van Istanboel bestaat echter alleen uit twee lijnen. Er zijn 36 stations in totaal. De metro van Istanboel is één van 's werelds drukste en grootste metrostelsels. Het werd opgericht in het jaar 1992 als een metro met één enkele lijn en is uitgegroeid tot het kolossale metrostelsel van de dag van vandaag. Jaarlijks komen er steeds meer uitbreidingen. Istanboel's Metro gaat zelfs onder de Bosporus door. De meeste lijnen van de metro hebben gemiddeld 15 lijnen.
Partnersteden
Videoclip
| De grootste Turkse steden | 
| ||
|---|---|---|---|
| Istanboel · Ankara · İzmir · Bursa · Adana · Gaziantep · Konya · Antalya · Kayseri · Mersin | |||