Thessaloniki

De skyline van Thessaloniki

Thessaloniki (Grieks: Θεσσαλονίκη) is de op één na grootste stad van heel Griekenland met 317.778 inwoners in het jaar 2021. Samen met het stedelijk gebied telt de stad iets meer dan 800.000 inwoners. Het ligt in het noorden van Griekenland en is daar het financiële, culturele en industriële centrum van. De stad ligt aan zee, de Egeïsche Zee. Thessaloniki is een hele oude stad, het is namelijk gesticht in 315 v.Chr. In de stad woonden vroeger veel joden. De stichter van het moderne Turkije, Mustafa Kemal Atatürk, was hier geboren. Daarom begon de revolutie van modern Turkije in Thessaloniki. De stad behoorde tot Turkije, maar werd op 26 oktober 1912 bevrijd door het Griekse leger. In tegenstelling met andere Griekse steden regent het er veel in Thessaloniki. De stad is bekend om zijn twee universiteiten: de Aristoteles Universiteit Thessaloniki en de Universiteit van Macedonië.

De patroonheilige van Thessaloniki is Sint-Demetrius. De stad staak ook bekend onder de naam Salonika.

Geschiedenis

De stad Thessaloniki is in 315 voor Christus gesticht door de Macedonische koning Kassander. De stad is vernoemd naar prinses Thessalonike, Kassanders vrouw. Die prinses was een zus van Alexander de Grote en was weer vernoemd naar de overwinning van haar vader in Thessalië (Thessalo=Thessaliaanse, nike=overwinning). De stad werd heel snel heel belangrijk. De Griekse vorsten (de diadochen, opvolgers van Alexander) waren op dat moment de machtigste ter wereld. Hun rijken liepen van Griekenland tot diep in het huidige India en Griekse kolonies werden gevonden op de kusten van Noord-Afrika, Spanje en Marseille.

Maar tegen de Romeinen waren ze niet opgewassen en Thessaloniki werd onderdeel van het Romeinse Rijk. De apostel Paulus heeft hier in 50 na Christus gepredikt. Thessaloniki bleef belangrijk, maar er gebeurde in de Romeinse periode niet bijster veel.

Dat veranderde toen de Romeinen ten onder gingen. Thessaloniki werd aangevallen en verwoest door Goten, Avaren, Slaven en Saracenen. Uiteindelijk werd het weer rustig toen het Byzantijnse Rijk, de Griekse opvolger van de Romeinen, de stad heroverde. Maar Thessaloniki had zwaar geleden. Korte tijd (1204-1224) was Thessaloniki de hoofdstad van het koninkrijk Thessaloniki, een staat gesticht door katholieke Westerlingen die ten strijde waren getrokken tegen de Byzantijnen. Het Griekse despotaat van Epirus heroverd Thessaloniki snel.

In 1430 kwam de stad in Ottomaanse handen. Er kwamen steeds meer Joden in de stad wonen en uiteindelijk waren zij zelfs in de meerderheid! Het Ladino, de taal die zij spraken, werd algemeen bekend in de stad en er verschenen zelfs kranten in deze taal! In 1908 was ongeveer een kwart van de inwoners Turks, een kwart Grieks en bijna de helft Joods.

In 1912, tijdens de Eerste Balkanoorlog, op het feest van beschermheilige Sint-Demetrios, trok het Griekse leger Thessaloniki binnen. Dit zou grote gevolgen hebben. Een paar weken later werd hier dan ook koning Constantijn I van Griekenland vermoord. In 1917 brak er een grote brand uit die veel Ottomaanse gebouwen verwoestte. Na de Eerste Wereldoorlog werden veel Grieken uit Turkije verdreven en andersom. Thessaloniki stroomde vol met Griekse vluchtelingen, die het niet zo op Joden hadden. Langzaam werden de Joden en Turken verdreven. De Holocaust van nazi-Duitsland doodde bijna de complete Joodse bevolking.

Nu is de stad bijna helemaal Grieks.

Geografie

Thessaloniki ligt in de Griekse periferie (regio) Centraal-Macedonië en is daar ook de hoofdstad van. Thessaloniki ligt aan de golf van Thessaloniki, ook bekend als de Thermaïsche Golf. De stad ligt tegen de heuvel de Chortiatis aan. In het westen stroomt een rivier, de Axios. In het oosten liggen twee meren. Thessaloniki ligt helemaal aan het begin van het schiereiland Chalcidice.

Bezienswaardigheden

De Witte Toren

Witte Toren (Lefkos Pyrgos), toren gebouwd door de Ottomanen. Deed dienst als gevangenis en executieplaats. Nu een museum
Vroegchristelijke en Byzantijnse monumenten van Thessaloniki:
- Kerk van Sint-Demetrios
- Kerk van Acheiropoietos, best bewaard gebleven kerk van Griekenland
- Hagia Sophia, een verkleinde kopie van de Hagia Sophia in Constantinopel
- Rotonda
- Osios David
- Theotokos-kerk

[[Bestand:\|250px]]
Vroegchristelijke en Byzantijnse monumenten in Thessaloniki
De kerk van Hagios Demetrios (St. Demetrius)
Land	Griekenland
Plaats	Thessaloniki
UNESCO-regio	Europa en Noord-Amerika
Eigenschappen
Werelderfgoed sinds	1988
Status	Niet bedreigd
Type	Cultuur
Meer informatie	Site van UNESCO
Werelderfgoedlijst van UNESCO

Boog van Galerius, een Romeinse triomfboog
Eptapyrgio, de oude muren van Thessaloniki
Archeologisch museum
Museum van de Byzantijnse cultuur
Museum voor hedendaagse kunst
Geboortehuis van Atatürk

In de omgeving van Thessaloniki zijn bezienswaardigheden de heilige berg Athos, waar alleen mannen mogen komen en veel kloosters staan. Ook is de Oudgriekse stad Pella, waar Alexander de Grote werd geboren, niet ver weg.

Vervoer

De haven van Thessaloniki.

Thessaloniki heeft een vliegveld dat naar binnen- en buitenland vliegt. Momenteel wordt de startbaan verlengd, zodat er ook vliegtuigen kunnen landen en vertrekken naar Noord- en Zuid-Amerika.

Twee grote snelwegen lopen via Thessaloniki: de A1 en de A2. Ook is er nog een weg die de stad verbindt met Bulgarije. Deze weg wordt momenteel geüpgraded naar een snelweg.

Het openbaar vervoer in Thessaloniki wordt door OASTH geregeld. Er zijn 68 buslijnen. Ook wordt momenteel gewerkt aan een metro. Deze had al in 2013 moeten openen, maar door de vele archeologische vondsten heeft de bouw veel vertraging opgelopen.

Thessaloniki heeft een treinstation. Deze staat in verbinding met Athene en veel andere Griekse plaatsen. Tot 2011 was het ook mogelijk om de trein naar Istanboel, Sofia en Moskou te pakken. Deze treinen zijn echter gestopt met rijden.

Tot slot heeft Thessaloniki ook nog een grote haven. Deze ligt erg gunstig, door de nabijheid van de Bosporus.