Mexico: verschil tussen versies
k |
|||
(105 tussenliggende versies door 34 gebruikers niet weergegeven) | |||
Regel 1: | Regel 1: | ||
+ | {{zie doorverwijspagina|Mexico (doorverwijspagina)}} |
||
+ | {{Portaal beschikbaar|Mexico|Flag_of_Mexico.svg}} |
||
{{Mexico}} |
{{Mexico}} |
||
+ | [[Bestand:El Castillo Chitzen Itza.jpg|300px|right|thumb|[[Chichén Itzá]]]] |
||
− | __NOEDITSECTION__ |
||
− | [[Bestand:El Castillo Chitzen Itza.jpg|300px|right|thumb|[[Chitzen Itza]]]] |
||
[[Bestand:IslaContoy-PeterMaas.JPG|300px|right|thumb|Een strand in [[Quintana Roo]]]] |
[[Bestand:IslaContoy-PeterMaas.JPG|300px|right|thumb|Een strand in [[Quintana Roo]]]] |
||
[[Bestand:Pico Orizaba1.jpg|300px|right|thumb|De vulkaan [[Citlaltépetl]]]] |
[[Bestand:Pico Orizaba1.jpg|300px|right|thumb|De vulkaan [[Citlaltépetl]]]] |
||
[[Bestand:Baja California Desert.jpg|300px|right|thumb|Een woestijn op het schiereiland [[Baja California]]]] |
[[Bestand:Baja California Desert.jpg|300px|right|thumb|Een woestijn op het schiereiland [[Baja California]]]] |
||
− | [[Bestand:Palizada1.jpg|300px|right|thumb|Een mangrove-bos in [[Campeche]]]] |
||
[[Bestand:Kaimanfische (Lepisosteus).jpg|300px|right|thumb|Vier [[lepisosteus|lepisosteuzen]]]] |
[[Bestand:Kaimanfische (Lepisosteus).jpg|300px|right|thumb|Vier [[lepisosteus|lepisosteuzen]]]] |
||
− | [[Bestand: |
+ | [[Bestand:Mexico BMNG.png|300px|right|thumb|Een satelliet van Mexico]] |
− | [[Bestand:Mexico sateliet.png|300px|right|thumb|Een satelliet van Mexico]] |
||
[[Bestand:Torres y Minarete de Agua Caliente.jpg|300px|right|thumb|De stad [[Tijuana]]]] |
[[Bestand:Torres y Minarete de Agua Caliente.jpg|300px|right|thumb|De stad [[Tijuana]]]] |
||
− | [[Bestand: |
+ | [[Bestand:Mexico.DF.Fuente.De.la.Diana.640x480.jpg|300px|right|thumb|Een fontein in [[Mexico-Stad]]]] |
[[Bestand:Canon del Sumideiro 2.jpg|300px|right|thumb|[[Cañon del Sumideiro]]]] |
[[Bestand:Canon del Sumideiro 2.jpg|300px|right|thumb|[[Cañon del Sumideiro]]]] |
||
+ | '''Mexico''', de '''Mexicaanse Federatie''' of officieel de '''Verenigde Mexicaanse Staten''' is een federale constitutionele staat/republiek/[[Land (staat)|land]]. |
||
− | |||
+ | Het is een land in [[Midden-Amerika]]/[[Noord-Amerika]], grenzend aan de [[Verenigde Staten]] in het noorden, [[Belize (land)|Belize]] en de [[Caraïbische Zee]] in het zuidoosten, [[Guatemala]] in het zuidwesten, de [[Grote Oceaan]] in het westen en de [[Golf van Mexico]] in het oosten. |
||
− | '''Mexico''', de '''Mexicaanse Federatie''' of officieel de '''Verenigde Mexicaanse Staten''' is een federale constitutionele staat/[[land]]. |
||
− | Het is een land in [[Midden-Amerika]]/[[Noord-Amerika]], grenzend aan de [[Verenigde Staten]] in het noorden, [[Belize]] en de [[Caraïbische Zee]] in het zuidoosten, [[Guatemala]] in het zuidwesten, de [[Grote Oceaan]] in het westen en de [[Golf van Mexico]] in het oosten. |
||
Ook enkele [[eiland]]en behoren tot Mexico. |
Ook enkele [[eiland]]en behoren tot Mexico. |
||
− | De [[hoofdstad]] is [[Mexico-Stad]] en ligt op 2240 meter boven de [[zeespiegel]]. |
+ | De [[hoofdstad]] is de miljoenenstad [[Mexico-Stad]] en ligt op wel 2240 meter boven de [[zeespiegel]]. Het land heeft ongeveer zo'n 111 [[miljoen]] inwoners. |
+ | Mexico is het op vijf na grootste land van het Amerikaanse continent (dus Noord-Amerika, Midden-Amerika én [[Zuid-Amerika]] bij elkaar). |
||
− | Het land heeft ongeveer 111 [[miljoen]] inwoners. |
||
− | Mexico is het vijfde grootste land in [[Noord-Amerika]], Midden-Amerika én [[Zuid-Amerika]]. |
||
− | == De |
+ | == De naam Mexico == |
− | Na de onafhankelijkheid van [[Spanje]] heette Mexico het zelfde als zijn hoofdstad |
+ | Na de onafhankelijkheid van [[Spanje]] heette Mexico het zelfde als zijn hoofdstad Mexico-Stad. |
Mexico-Stad zou zijn gesticht als Ténochtitlan. |
Mexico-Stad zou zijn gesticht als Ténochtitlan. |
||
De oorspronkelijke afkomst van het woord "Mexico" is volgens velen afgeleid van de [[Nahuatl (taal)|Nahuatl-taal]]. |
De oorspronkelijke afkomst van het woord "Mexico" is volgens velen afgeleid van de [[Nahuatl (taal)|Nahuatl-taal]]. |
||
Regel 30: | Regel 27: | ||
Een bekend voorbeeld daarvan is [[Bernardino de Sahagun]], hij dacht dat de naam ''de navel van de maan'' betekende. |
Een bekend voorbeeld daarvan is [[Bernardino de Sahagun]], hij dacht dat de naam ''de navel van de maan'' betekende. |
||
− | == |
+ | == Geschiedenis == |
Mexico is een land met een lange en woeste geschiedenis. |
Mexico is een land met een lange en woeste geschiedenis. |
||
Regel 36: | Regel 33: | ||
Later zou het een kolonie worden van [[Spanje]]. |
Later zou het een kolonie worden van [[Spanje]]. |
||
− | === |
+ | === Prehistorie === |
− | |||
− | ==== De [[Olmeken]] ==== |
||
+ | ==== De Olmeken ==== |
||
De eerste vestigingen in Mexico waren van een bepaald [[indianen]]volk, genaamd de [[Olmeken]]. |
De eerste vestigingen in Mexico waren van een bepaald [[indianen]]volk, genaamd de [[Olmeken]]. |
||
Deze cultuur had een hoge ontwikkeling tussen 1200 voor [[Christus]] en 500 voor Christus. |
Deze cultuur had een hoge ontwikkeling tussen 1200 voor [[Christus]] en 500 voor Christus. |
||
Regel 45: | Regel 41: | ||
De Olmeken leefden van de landbouw. |
De Olmeken leefden van de landbouw. |
||
Verder beoefende men hier ook de jacht en de visserij. |
Verder beoefende men hier ook de jacht en de visserij. |
||
− | Één van de meest bekende archeologische prehistorische opgravingen in Mexico is [[La Venta]] in de staat [[Tabasco]]. |
+ | Één van de meest bekende archeologische prehistorische opgravingen in Mexico is [[La Venta]] in de staat [[Tabasco (staat)|Tabasco]]. |
Hier zijn vele symmetrische gebouwen gevonden. |
Hier zijn vele symmetrische gebouwen gevonden. |
||
La Venta leek op een klein dorp. |
La Venta leek op een klein dorp. |
||
Regel 55: | Regel 51: | ||
=== Klassiek Mexico === |
=== Klassiek Mexico === |
||
− | ==== De |
+ | ==== De Azteken als baas in het noorden ==== |
+ | De Azteken waren een volk dat oorspronkelijk uit Noord-Amerika kwamen. |
||
− | |||
− | De [[Azteken]] waren een volk dat oorspronkelijk uit [[Noord-Amerika]] kwamen. |
||
Ze waren nomaden die zich eerst [[Chica's]] noemden. |
Ze waren nomaden die zich eerst [[Chica's]] noemden. |
||
Volgens een legende zouden ze op een dag ergens vestigen waar een cactus met een slang en een arend stond. |
Volgens een legende zouden ze op een dag ergens vestigen waar een cactus met een slang en een arend stond. |
||
Regel 63: | Regel 58: | ||
Ze veranderden van nomaden tot een landbouw-volk. |
Ze veranderden van nomaden tot een landbouw-volk. |
||
Hun cultuur was nog indrukwekkender en dan de Olmeekse cultuur. |
Hun cultuur was nog indrukwekkender en dan de Olmeekse cultuur. |
||
− | Op de plaats waar nu Mexico-Stad ligt werd |
+ | Op de plaats waar nu Mexico-Stad ligt werd [[Tenochtitlan]] gesticht. |
De stad lag op een meer. |
De stad lag op een meer. |
||
Hier waren prachtige hoge piramides en tempels. |
Hier waren prachtige hoge piramides en tempels. |
||
Regel 69: | Regel 64: | ||
De bekendste, grootste en mooiste tempel was de [[Zonnetempel]]. |
De bekendste, grootste en mooiste tempel was de [[Zonnetempel]]. |
||
De Maya's ontwikkelden een apart alfabet en bestudeerden de natuur en de hemel. |
De Maya's ontwikkelden een apart alfabet en bestudeerden de natuur en de hemel. |
||
− | Ze waren ook erg goed in rekenen zoals hun voorouders: de |
+ | Ze waren ook erg goed in rekenen zoals hun voorouders: de Olmeken. |
De hoogontwikkelde beschaving van de Azteken eindigde toen de [[Spanje|Spanjaard]] [[Cortés]] hun aanviel. |
De hoogontwikkelde beschaving van de Azteken eindigde toen de [[Spanje|Spanjaard]] [[Cortés]] hun aanviel. |
||
De koning die toen regeerde over het Azteekse Rijk, genaamd [[Montezuma]], werd ontvoerd door Cortés en vermoord. |
De koning die toen regeerde over het Azteekse Rijk, genaamd [[Montezuma]], werd ontvoerd door Cortés en vermoord. |
||
Het Azteekse Rijk werd een kolonie van Spanje en Ténochtitlan werd helemaal verwoest. |
Het Azteekse Rijk werd een kolonie van Spanje en Ténochtitlan werd helemaal verwoest. |
||
− | ==== De |
+ | ==== De Maya's als baas in het zuiden ==== |
+ | Toen de Azteken de baas over het noorden waren van Mexico, werden de Maya's de baas van het zuiden van Mexico. |
||
− | |||
+ | Ze leefden in een uitgebreid gebied rond [[Zuid-Mexico]], [[Belize (land)|Belize]], [[Honduras]] en [[Guatemala]]. |
||
− | Toen de [[Azteken]] de baas over het noorden waren van Mexico, werden de Maya's de baas van het zuiden van Mexico. |
||
− | Ze leefden in een uitgebreid gebied rond [[Zuid-Mexico]], [[Belize]], [[Honduras]] en [[Guatemala]]. |
||
Ook zij hadden een hoogontwikkelde cultuur. |
Ook zij hadden een hoogontwikkelde cultuur. |
||
Ze handelden vaak met de Azteken en hun zuidelijke buren: de [[Inca's]]. |
Ze handelden vaak met de Azteken en hun zuidelijke buren: de [[Inca's]]. |
||
Regel 91: | Regel 85: | ||
=== Een nieuwe nomaden-periode === |
=== Een nieuwe nomaden-periode === |
||
− | ==== Het |
+ | ==== Het Teotihuacan-volk ==== |
+ | Toen de twee grootste beschavingen van Mexico (die van de [[Maya's]] en de [[Azteken]]) eindigden, vestigde zich een nieuw volk in het noordoosten van Mexico: de [[Teotihuacan]]. |
||
− | |||
− | Toen de twee grootste beschavingen van Mexico (die van de [[Maya's]] en de [[Azteken]]) eindigden, vestigde zich een nieuw volk in het noordoosten van [[Mexico]]: de [[Teotihuacan]]. |
||
Dit gebied werd ook wel de [[Vallei van Mexico]] genoemd. |
Dit gebied werd ook wel de [[Vallei van Mexico]] genoemd. |
||
De Teotihuacan woonden in een droge regio van Mexico. |
De Teotihuacan woonden in een droge regio van Mexico. |
||
Regel 123: | Regel 116: | ||
==== [[19e eeuw]] ==== |
==== [[19e eeuw]] ==== |
||
− | |||
Na de nationale onafhankelijkheid werd Mexico voor een korte tijd een keizerrijk, genaamd: het [[Eerste Mexicaanse Keizerrijk]]. |
Na de nationale onafhankelijkheid werd Mexico voor een korte tijd een keizerrijk, genaamd: het [[Eerste Mexicaanse Keizerrijk]]. |
||
De keizer werd [[Agustín de Iturbide]]. |
De keizer werd [[Agustín de Iturbide]]. |
||
Na een paar maanden was Mexico geen keizerrijk meer, maar een republiek. |
Na een paar maanden was Mexico geen keizerrijk meer, maar een republiek. |
||
Dat kwam door een financiële crisis. |
Dat kwam door een financiële crisis. |
||
− | Agustín de Iturbide probeerde nog de republikeinen aan te vallen, maar werd uiteindelijk |
+ | Agustín de Iturbide probeerde nog de republikeinen aan te vallen, maar werd uiteindelijk gevangengenomen en verbannen. |
Mexico werd gesplitst in een aantal provincies, samen werd Mexico de [[Verenigde provincies van Midden-Amerika]] genoemd. |
Mexico werd gesplitst in een aantal provincies, samen werd Mexico de [[Verenigde provincies van Midden-Amerika]] genoemd. |
||
Mexico-Stad werd de hoofdstad en de zetel van de regering. |
Mexico-Stad werd de hoofdstad en de zetel van de regering. |
||
Regel 138: | Regel 130: | ||
Daardoor kwam er een oorlog. |
Daardoor kwam er een oorlog. |
||
Mexico veranderde weer in een keizerrijk, genaamd: het [[Tweede Mexicaanse Keizerrijk]]. |
Mexico veranderde weer in een keizerrijk, genaamd: het [[Tweede Mexicaanse Keizerrijk]]. |
||
− | Het keizerrijk zou eindigen en weer in een republiek veranderen. |
+ | Het [[keizerrijk]] zou eindigen en weer in een republiek veranderen. |
==== [[20e eeuw]] ==== |
==== [[20e eeuw]] ==== |
||
− | |||
In Mexico waren vele opstanden over de politieke partijen. |
In Mexico waren vele opstanden over de politieke partijen. |
||
Vooral toen de Mexicaan [[Obregon]] de baas van Mexico werd. |
Vooral toen de Mexicaan [[Obregon]] de baas van Mexico werd. |
||
Regel 156: | Regel 147: | ||
=== Algemeen === |
=== Algemeen === |
||
− | |||
Mexico ligt in het zuidelijke uiteinde van [[Noord-Amerika]] en in het noordelijke uiteinde van [[Midden-Amerika]]. |
Mexico ligt in het zuidelijke uiteinde van [[Noord-Amerika]] en in het noordelijke uiteinde van [[Midden-Amerika]]. |
||
De kustlijn van Mexico is erg lang. |
De kustlijn van Mexico is erg lang. |
||
Regel 174: | Regel 164: | ||
=== Rivieren & Meren === |
=== Rivieren & Meren === |
||
− | |||
In Mexico zijn weinig rivieren, op het [[schiereiland]] [[Yucatan]] ligt wel een grote rivier, de [[Rio Hondo]]. |
In Mexico zijn weinig rivieren, op het [[schiereiland]] [[Yucatan]] ligt wel een grote rivier, de [[Rio Hondo]]. |
||
Andere grote rivieren zijn de [[Suchiate]], de [[Rio Lerma]] en de [[Usumacinta]]. |
Andere grote rivieren zijn de [[Suchiate]], de [[Rio Lerma]] en de [[Usumacinta]]. |
||
− | De grens met [[Belize]] wordt gevormd door een kanaal aan de Rio Hondo. |
+ | De grens met [[Belize (land)|Belize]] wordt gevormd door een kanaal aan de Rio Hondo. |
De [[Rio Bravo]] is de allerlangste rivier van heel Mexico. |
De [[Rio Bravo]] is de allerlangste rivier van heel Mexico. |
||
De rivier de Usumacinta vormt de grens met [[Guatemala]]. |
De rivier de Usumacinta vormt de grens met [[Guatemala]]. |
||
Regel 192: | Regel 181: | ||
== Klimaat == |
== Klimaat == |
||
− | |||
Mexico ligt op de [[Kreeftskeerkring]]. |
Mexico ligt op de [[Kreeftskeerkring]]. |
||
Het klimaat in Mexico verschilt van regio. |
Het klimaat in Mexico verschilt van regio. |
||
Regel 199: | Regel 187: | ||
In het zuidoosten zijn moerassen. |
In het zuidoosten zijn moerassen. |
||
Het klimaat aan de kust is ook veel koeler dan in het binnenland. |
Het klimaat aan de kust is ook veel koeler dan in het binnenland. |
||
− | De laagste temperatuur ooit opgemeten in Mexico was -26 |
+ | De laagste temperatuur ooit opgemeten in Mexico was -26 °C en de hoogste was 50 °C. |
− | In gebieden waar het klimaat gematigd is, valt er minder dan 350 |
+ | In gebieden waar het klimaat gematigd is, valt er minder dan 350 mm regen per jaar. |
Mexico heeft een regenseizoen. |
Mexico heeft een regenseizoen. |
||
Die duurt van de maand [[mei]] tot [[oktober]]. |
Die duurt van de maand [[mei]] tot [[oktober]]. |
||
− | De gemiddelde temperatuur van heel Mexico is 19 |
+ | De gemiddelde temperatuur van heel Mexico is 19 °C. |
− | |||
− | == Fauna & Flora == |
||
+ | == Flora & Fauna == |
||
Mexico is een land met een diverse en speciale natuur. |
Mexico is een land met een diverse en speciale natuur. |
||
Met meer dan 200.000 soorten planten en dieren is Mexico een erg natuurlijk en milieuvriendelijk land. |
Met meer dan 200.000 soorten planten en dieren is Mexico een erg natuurlijk en milieuvriendelijk land. |
||
Regel 215: | Regel 202: | ||
== Politieke gezichtspunten == |
== Politieke gezichtspunten == |
||
− | |||
Mexico is een federale, democratische en constitutionele republiek. |
Mexico is een federale, democratische en constitutionele republiek. |
||
De regering is gebaseerd op een presidentieel stelsel. |
De regering is gebaseerd op een presidentieel stelsel. |
||
Regel 231: | Regel 217: | ||
=== De 8 belangrijkste partijen === |
=== De 8 belangrijkste partijen === |
||
+ | #Nationale Actie Partij van Mexico |
||
− | |||
− | + | #Partij van de Democratische Revolutie van Mexico |
|
+ | #Institutionele Revolutionaire Partij van Mexico |
||
− | |||
− | + | #Partij van de Arbeid van Mexico |
|
+ | #Groene Ecologische Partij van Mexico |
||
− | |||
+ | #Convergentie van Mexico |
||
− | * 3. [[Institutionele Revolutionaire Partij van Mexico]] |
||
+ | #Nieuwe Alliantie van Mexico |
||
− | |||
− | + | #Sociaaldemocratische Partij van Mexico |
|
− | |||
− | * 5. [[Groene Ecologische Partij van Mexico]] |
||
− | |||
− | * 6. [[Convergentie van Mexico]] |
||
− | |||
− | * 7. [[Nieuwe Alliantie van Mexico]] |
||
− | |||
− | * 8. [[Sociaaldemocratische Partij van Mexico]] |
||
=== Buitenlands beleid === |
=== Buitenlands beleid === |
||
− | [[Bestand:Felipe Calderon.jpg|200px|left|thumb|[[Felipe Calderón]], de huidige president van Mexico]] |
+ | [[Bestand:Felipe Calderon 20090130.jpg|200px|left|thumb|[[Felipe Calderón]], de huidige president van Mexico]] |
Mexico heeft banden met vele verschillende landen. |
Mexico heeft banden met vele verschillende landen. |
||
Het doet mee met vele lidmaatschappen. |
Het doet mee met vele lidmaatschappen. |
||
Regel 278: | Regel 256: | ||
Het leger is verdeeld in: |
Het leger is verdeeld in: |
||
− | * het |
+ | * het Mexicaanse Leger (130.000 soldaten) |
− | * de |
+ | * de Mexicaanse Marine (37.000 soldaten) |
− | * de |
+ | * de Mexicaanse Luchtmacht (8.000 soldaten) |
=== Mensenrechten === |
=== Mensenrechten === |
||
− | |||
De mensenrechten van Mexico waren vroeger niet zo goed. |
De mensenrechten van Mexico waren vroeger niet zo goed. |
||
Tegenwoordig is het wat beter, maar het is weer slecht geworden sinds het jaar 1992. |
Tegenwoordig is het wat beter, maar het is weer slecht geworden sinds het jaar 1992. |
||
Regel 290: | Regel 267: | ||
==== Seksuele moorden ==== |
==== Seksuele moorden ==== |
||
− | |||
Ongeveer 50 % van de vrouwen/jonge meisjes in Mexico lijdt aan geweld. |
Ongeveer 50 % van de vrouwen/jonge meisjes in Mexico lijdt aan geweld. |
||
Vooral de arme vrouwen/jonge meisjes worden vaak aangevallen met geweld. |
Vooral de arme vrouwen/jonge meisjes worden vaak aangevallen met geweld. |
||
Regel 316: | Regel 292: | ||
==== Drugshandel ==== |
==== Drugshandel ==== |
||
+ | Mexico is een levensgevaarlijk land met vele criminelen. Er zijn veel drugsdealers. |
||
− | |||
− | Mexico is een levensgevaarlijk land met vele criminelen. |
||
− | Vaak zijn er drugsverkopers. |
||
Van Mexico werden eerst tunnels gegraven naar de [[Verenigde Staten]] om drugs daar heen te brengen. |
Van Mexico werden eerst tunnels gegraven naar de [[Verenigde Staten]] om drugs daar heen te brengen. |
||
De Mexicaanse politie en de Amerikaanse Politie (FBI) hebben de tunnels ontdekt. |
De Mexicaanse politie en de Amerikaanse Politie (FBI) hebben de tunnels ontdekt. |
||
Regel 340: | Regel 314: | ||
In het begin van de 20e eeuw leefden 90 % van alle Mexicanen op het platteland of in dorpjes. |
In het begin van de 20e eeuw leefden 90 % van alle Mexicanen op het platteland of in dorpjes. |
||
Tegenwoordig wonen de meeste Mexicanen in de steden. |
Tegenwoordig wonen de meeste Mexicanen in de steden. |
||
− | De meest dichtstbevolkte plaatsen in Mexico zijn Mexico-Stad, [[Guadalajara]], [[Monterrey]] en [[Puebla]]. |
+ | De meest dichtstbevolkte plaatsen in Mexico zijn Mexico-Stad, [[Guadalajara (Jalisco)|Guadalajara]], [[Monterrey]] en [[Puebla]]. |
− | De minst bevolkte plaatsen in Mexico zijn vooral in [[Baja California Sur]], [[Campeche]] en [[Quintana Roo]]. |
+ | De minst bevolkte plaatsen in Mexico zijn vooral in [[Baja California Sur]], [[Campeche (staat)|Campeche]] en [[Quintana Roo]]. |
In [[1895]] sprak nog 17 % van de Mexicaanse bevolking nog de inheemse indiaanse taal. |
In [[1895]] sprak nog 17 % van de Mexicaanse bevolking nog de inheemse indiaanse taal. |
||
In [[2000]] sprak slechts nog 7 % van de Mexicaanse bevolking de inheemse indiaanse taal. |
In [[2000]] sprak slechts nog 7 % van de Mexicaanse bevolking de inheemse indiaanse taal. |
||
Regel 356: | Regel 330: | ||
=== Etniciteiten === |
=== Etniciteiten === |
||
− | |||
Mexico's etniciteiten zijn divers en verschillend. |
Mexico's etniciteiten zijn divers en verschillend. |
||
− | De meeste mensen |
+ | De meeste mensen Ze zijn een mix van mensen uit [[Spanje]] en de inheemse bevolking (mestizos) 79 %. |
− | Toch leven er nog kleine groepen indianen in Mexico. |
+ | Toch leven er nog kleine groepen indianen in Mexico (8 %). |
De grootste groep van de indianen is de [[Nahuatl]]-stam. |
De grootste groep van de indianen is de [[Nahuatl]]-stam. |
||
− | De blanke Mexicanen doen heel racistisch tegen de indianen (zie ook kopje mensenrechten). |
+ | De blanke Mexicanen (12 %)doen heel racistisch tegen de indianen (zie ook kopje mensenrechten). |
Een andere groep indianen die ook nog voorkomt zijn de huidige [[Maya's (nu)|Maya's]]. |
Een andere groep indianen die ook nog voorkomt zijn de huidige [[Maya's (nu)|Maya's]]. |
||
Zij leven niet meer zoals hun machtige voorouders. |
Zij leven niet meer zoals hun machtige voorouders. |
||
Regel 367: | Regel 340: | ||
In Mexico zijn verschillende gemeenschappen. |
In Mexico zijn verschillende gemeenschappen. |
||
Er zijn Amerikaanse, Spaanse, Guatemalaanse, Argentijnse, Colombiaanse, Hondurese, Duitse, Italiaanse, Indische, Cubaanse, El Salvadoraanse, Franse, Chinese, Russische, Canadese, Libanese, Joodse, Japanse, Uruguayaanse, Peruaanse en Koreaanse gemeenschappen in Mexico. |
Er zijn Amerikaanse, Spaanse, Guatemalaanse, Argentijnse, Colombiaanse, Hondurese, Duitse, Italiaanse, Indische, Cubaanse, El Salvadoraanse, Franse, Chinese, Russische, Canadese, Libanese, Joodse, Japanse, Uruguayaanse, Peruaanse en Koreaanse gemeenschappen in Mexico. |
||
− | + | ||
=== Godsdiensten === |
=== Godsdiensten === |
||
− | |||
Mexico is het tweede meest katholieke land ter wereld na [[Brazilië]] met 88 % katholiek. |
Mexico is het tweede meest katholieke land ter wereld na [[Brazilië]] met 88 % katholiek. |
||
Niet veel mensen hebben een andere godsdienst of geen godsdienst. |
Niet veel mensen hebben een andere godsdienst of geen godsdienst. |
||
De katholieke kerk in Mexico heeft wel meer dan 74.612.375 aanhangers. |
De katholieke kerk in Mexico heeft wel meer dan 74.612.375 aanhangers. |
||
− | Vooral in de staten [[Jalisco]], [[Aguascalientes]] en [[Guanajuato]] gelooft men veel in de katholieke kerk. |
+ | Vooral in de staten [[Jalisco]], [[Aguascalientes (staat)|Aguascalientes]] en [[Guanajuato]] gelooft men veel in de katholieke kerk. |
Minderheden van het christendom in Mexico zijn de protestantse kerk, oosterse ritus van het christendom en de orthodoxe kerk. |
Minderheden van het christendom in Mexico zijn de protestantse kerk, oosterse ritus van het christendom en de orthodoxe kerk. |
||
− | Protestanten wonen vooral in de staten [[Campeche]],[[Chiapas]] en [[Tabasco]]. |
+ | Protestanten wonen vooral in de staten [[Campeche (staat)|Campeche]],[[Chiapas]] en [[Tabasco (staat)|Tabasco]]. |
− | In de dichtbevolkte steden (zoals [[Mexico-Stad]], [[Guadalajara]], [[Monterrey]] en [[Puebla]]) worden ook andere godsdiensten beoefend. |
+ | In de dichtbevolkte steden (zoals [[Mexico-Stad]], [[Guadalajara (Jalisco)|Guadalajara]], [[Monterrey]] en [[Puebla]]) worden ook andere godsdiensten beoefend. |
De Indische immigranten hier zijn vaak [[moslim]], dus ze geloven in de [[islam]]. |
De Indische immigranten hier zijn vaak [[moslim]], dus ze geloven in de [[islam]]. |
||
Indiërs die niet in de islam geloven, geloven in het [[hindoeïsme]] en het [[sikhisme]]. |
Indiërs die niet in de islam geloven, geloven in het [[hindoeïsme]] en het [[sikhisme]]. |
||
Regel 382: | Regel 354: | ||
=== Talen === |
=== Talen === |
||
+ | {| class="toc" cellpadding="0" cellspacing="2" width="250px" style="float:left; margin: 0.5em 0.5em 0.5em 1em; padding: 0.5e text-align:left;clear:all; margin-left:3px; font-size:90%" |
||
− | |||
+ | | colspan="2" style="background:#FF1493; color:white;" align="center" bgcolor="#FF1493" | '''Belangrijkste inheemse talen van Mexico''' |
||
− | {| class="toc" cellpadding=0 cellspacing=2 width=250px style="float:left; margin: 0.5em 0.5em 0.5em 1em; padding: 0.5e text-align:left;clear:all; margin-left:3px; font-size:90%" |
||
− | |colspan=2 style="background:#FF1493; color:white;" align=center bgcolor="#FF1493" | '''Belangrijkste inheemse talen van Mexico'''<sup>1</sup> |
||
|- |
|- |
||
− | ! style="background:#FF69B4;" align=center | Taal |
+ | ! style="background:#FF69B4;" align="center" | Taal |
− | ! style="background:#FF69B4;" align=center | Aantal sprekers |
+ | ! style="background:#FF69B4;" align="center" | Aantal sprekers |
|- |
|- |
||
|[[Nahuatl]] |
|[[Nahuatl]] |
||
− | |align=right|1.659.029 |
+ | | align="right" |1.659.029 |
|- |
|- |
||
|[[Maya (taal)|Maya]] |
|[[Maya (taal)|Maya]] |
||
− | |align=right|892.723 |
+ | | align="right" |892.723 |
|- |
|- |
||
|[[Mixeeks]] |
|[[Mixeeks]] |
||
− | |align=right|510.801 |
+ | | align="right" |510.801 |
|- |
|- |
||
|[[Zapoteeks]] |
|[[Zapoteeks]] |
||
− | |align=right|505.992 |
+ | | align="right" |505.992 |
|- |
|- |
||
|[[Tzotzil (taal)|Tzotzil]] |
|[[Tzotzil (taal)|Tzotzil]] |
||
− | |align=right|356.349 |
+ | | align="right" |356.349 |
|- |
|- |
||
|[[Tzetal (taal)|Tzeltal]] |
|[[Tzetal (taal)|Tzeltal]] |
||
− | |align=right|336.448 |
+ | | align="right" |336.448 |
|- |
|- |
||
|[[Otomi (taal)|Otomí]] |
|[[Otomi (taal)|Otomí]] |
||
− | |align=right|327.319 |
+ | | align="right" |327.319 |
|- |
|- |
||
|[[Totonaca (taal)|Totonaca]] |
|[[Totonaca (taal)|Totonaca]] |
||
− | |align=right|271.847 |
+ | | align="right" |271.847 |
|- |
|- |
||
|[[Mazateeks]] |
|[[Mazateeks]] |
||
− | |align=right|246.198 |
+ | | align="right" |246.198 |
|- |
|- |
||
|[[Huasteeks]] |
|[[Huasteeks]] |
||
− | |align=right|173.233 |
+ | | align="right" |173.233 |
|- |
|- |
||
|} |
|} |
||
==== Binnenlandse en inheemse talen ==== |
==== Binnenlandse en inheemse talen ==== |
||
+ | Het [[Spaans]] is de officiële taal van Mexico. De taal wordt ook door de meeste Mexicanen gesproken. Maar 7 % van de bevolking spreekt het [[Nahuatl (taal)|Nahuatl]]. |
||
− | |||
+ | Dit is de taal van de indiaanse Nahuatl-stam. De regering van Mexico erkent officieel 63 inheemse talen. |
||
− | Het [[Spaans]] is de officiële taal van Mexico. |
||
− | De taal wordt ook door de meeste Mexicanen gesproken. |
||
− | Maar 7 % van de bevolking spreekt het [[Nahuatl (taal)|Nahuatl]]. |
||
− | Dit is de taal van de indiaanse Nahuatl-stam. |
||
− | De regering van Mexico erkent officieel 63 inheemse talen. |
||
Verder spreken de opvolgers van de [[Maya's]], de [[Maya's (nu)|Maya's]] van nu, het [[Yukatek Maya]]. |
Verder spreken de opvolgers van de [[Maya's]], de [[Maya's (nu)|Maya's]] van nu, het [[Yukatek Maya]]. |
||
==== Buitenlandse talen ==== |
==== Buitenlandse talen ==== |
||
− | |||
Vanwege dat Mexico zo dicht bij de [[Verenigde Staten]] ligt, spreekt men ook veel [[Engels]]. |
Vanwege dat Mexico zo dicht bij de [[Verenigde Staten]] ligt, spreekt men ook veel [[Engels]]. |
||
Het Engels komt vaak voor in de films, muziek enz. in de stedelijke centra. |
Het Engels komt vaak voor in de films, muziek enz. in de stedelijke centra. |
||
Regel 442: | Regel 408: | ||
Het dialect van het Duits wat hier gesproken wordt is [[Platduits]]. |
Het dialect van het Duits wat hier gesproken wordt is [[Platduits]]. |
||
Platduits is afgeleid van zowel het Duits als het [[Nedersaksisch]]. |
Platduits is afgeleid van zowel het Duits als het [[Nedersaksisch]]. |
||
− | Deze talen worden vooral gesproken in [[Chihuahua]], [[Zacatecas]], [[Durango]] en [[Campeche]]. |
+ | Deze talen worden vooral gesproken in [[Chihuahua (staat)|Chihuahua]], [[Zacatecas]], [[Durango]] en [[Campeche (staat)|Campeche]]. |
In Veracruz wordt ook nog [[Frans]] gesproken. |
In Veracruz wordt ook nog [[Frans]] gesproken. |
||
Andere steden waar ook Frans gesproken wordt zijn [[Jicaltepec]], [[Perote]], [[San Rafael]] en [[Mentidero]]. |
Andere steden waar ook Frans gesproken wordt zijn [[Jicaltepec]], [[Perote]], [[San Rafael]] en [[Mentidero]]. |
||
Regel 448: | Regel 414: | ||
=== Lijst met de 20 grootste steden van Mexico === |
=== Lijst met de 20 grootste steden van Mexico === |
||
− | |||
{| class="infobox" style="text-align:center; width:97%; margin-right:10px; font-size:90%" |
{| class="infobox" style="text-align:center; width:97%; margin-right:10px; font-size:90%" |
||
− | ! |
+ | ! colspan="11" align="center" | Lijst met de 20 grootste steden |
|- |
|- |
||
− | ! rowspan=23 width:150|<br> |
+ | ! rowspan="23" width:150 |<br /> |
− | [[ |
+ | [[Bestand:Edificios en San Jerónimo, Monterrey Mexico.jpg|200px|Monterrey]]<br />[[Monterrey]]<br /> |
+ | |||
− | [[Afbeelding:CountryGDL.jpg|200px|Guadalajara]]<br>[[Guadalajara]]<br> |
||
+ | ! align="center" style="background:#f5f5f5;" | Nummer |
||
− | [[Afbeelding:Monterrey3.jpg|200px|Monterrey]]<br>[[Monterrey]]<br> |
||
+ | ! align="center" style="background:#f5f5f5;" | Stadsnaam |
||
− | [[Afbeelding:Pueblaskyline.jpg|200px|Puebla]]<br>[[Puebla]]<br> |
||
− | ! align=center style="background:#f5f5f5;" | |
+ | ! align="center" style="background:#f5f5f5;" | Stedelijke bevolking |
+ | ! rowspan="23" width:150 | |
||
− | ! align=center style="background:#f5f5f5;" | Stadsnaam |
||
+ | [[Bestand:Toluca.jpg|border|200px|Toluca]]<br />[[Toluca]]<br /> |
||
− | ! align=center style="background:#f5f5f5;" | Stedelijke bevolking |
||
+ | [[Bestand:Acapulco - Visto desde la Capilla Ecuménica de la Paz.JPG|200px|Acapulco]]<br />[[Acapulco]]<br /> |
||
− | ! rowspan=23 width:150| |
||
− | [[ |
+ | [[Bestand:Acueducto de Noche y tormenta.jpg|200px|Santiago de Querétaro]]<br />[[Santiago de Querétaro]]<br /> |
− | [[Afbeelding:Acapulco.JPG|200px|Acapulco]]<br>[[Acapulco]]<br> |
||
− | [[Afbeelding:EstadioLeon Noche.jpg|200px|Leon (Mexico)]]<br>[[Léon (Mexico)|Léon]]<br> |
||
− | [[Afbeelding:Acueducto de Noche y tormenta.jpg|200px|Santiago de Querétaro]]<br>[[Santiago de Querétaro]]<br> |
||
|- |
|- |
||
− | | align=center style="background:#f0f0f0;" | 1 ||align=left | '''[[Mexico-Stad]]''' ||align=left | 18.847.433 |
+ | | align="center" style="background:#f0f0f0;" | 1 || align="left" | '''[[Mexico-Stad]]''' || align="left" | 18.847.433 |
|- |
|- |
||
− | | align=center style="background:#f0f0f0;" | 2 ||align=left | '''[[Guadalajara]]''' ||align=left | 4.095.853 |
+ | | align="center" style="background:#f0f0f0;" | 2 || align="left" | '''[[Guadalajara (Jalisco)|Guadalajara]]''' || align="left" | 4.095.853 |
|- |
|- |
||
− | | align=center style="background:#f0f0f0;" | 3 ||align=left | '''[[Monterrey]]''' ||align=left | 3.664.331 |
+ | | align="center" style="background:#f0f0f0;" | 3 || align="left" | '''[[Monterrey]]''' || align="left" | 3.664.331 |
|- |
|- |
||
− | | align=center style="background:#f0f0f0;" | 4 ||align=left | '''[[Puebla]]''' ||align=left | 2.109.049 |
+ | | align="center" style="background:#f0f0f0;" | 4 || align="left" | '''[[Puebla]]''' || align="left" | 2.109.049 |
|- |
|- |
||
− | | align=center style="background:#f0f0f0;" | 5 ||align=left | '''[[Toluca]]''' ||align=left | 1.610.786 |
+ | | align="center" style="background:#f0f0f0;" | 5 || align="left" | '''[[Toluca]]''' || align="left" | 1.610.786 |
|- |
|- |
||
− | | align=center style="background:#f0f0f0;" | 6 ||align=left | '''[[Tijuana]]''' ||align=left | 1.483.992 |
+ | | align="center" style="background:#f0f0f0;" | 6 || align="left" | '''[[Tijuana]]''' || align="left" | 1.483.992 |
|- |
|- |
||
− | | align=center style="background:#f0f0f0;" | 7 ||align=left | '''[[Léon (Mexico)|Léon]]''' ||align=left | 1.425.210 |
+ | | align="center" style="background:#f0f0f0;" | 7 || align="left" | '''[[Léon (Mexico)|Léon]]''' || align="left" | 1.425.210 |
|- |
|- |
||
− | | align=center style="background:#f0f0f0;" | 8 || align=left | '''[[Ciudad Juarez]]''' ||align=left | 1.313.338 |
+ | | align="center" style="background:#f0f0f0;" | 8 || align="left" | '''[[Ciudad Juarez]]''' || align="left" | 1.313.338 |
|- |
|- |
||
− | | align=center style="background:#f0f0f0;" | 9 ||align=left | '''[[Torreon]]''' ||align=left | 1.110.890 |
+ | | align="center" style="background:#f0f0f0;" | 9 || align="left" | '''[[Torreon]]''' || align="left" | 1.110.890 |
|- |
|- |
||
− | | align=center style="background:#f0f0f0;" | 10 ||align=left | '''[[San Luis Potosi]]''' ||align=left | 1.104.034 |
+ | | align="center" style="background:#f0f0f0;" | 10 || align="left" | '''[[San Luis Potosi]]''' || align="left" | 1.104.034 |
|- |
|- |
||
− | | align=center style="background:#f0f0f0;" | 11 ||align=left | '''[[Santiago de Querétaro]]''' ||align=left | 1.014.705 |
+ | | align="center" style="background:#f0f0f0;" | 11 || align="left" | '''[[Santiago de Querétaro]]''' || align="left" | 1.014.705 |
|- |
|- |
||
− | | align=center style="background:#f0f0f0;" | 12 ||align=left | '''[[Merida]]''' ||align=left | 897.740 |
+ | | align="center" style="background:#f0f0f0;" | 12 || align="left" | '''[[Merida]]''' || align="left" | 897.740 |
|- |
|- |
||
− | | align=center style="background:#f0f0f0;" | 13 ||align=left | '''[[Mexicali]]''' ||align=left | 855.962 |
+ | | align="center" style="background:#f0f0f0;" | 13 || align="left" | '''[[Mexicali]]''' || align="left" | 855.962 |
|- |
|- |
||
− | | align=center style="background:#f0f0f0;" | 14 ||align=left | '''[[Aguascalientes]]''' ||align=left | 805.666 |
+ | | align="center" style="background:#f0f0f0;" | 14 || align="left" | '''[[Aguascalientes (staat)|Aguascalientes]]''' || align="left" | 805.666 |
|- |
|- |
||
− | | align=center style="background:#f0f0f0;" | 15 ||align=left | '''[[Tampico]]''' ||align=left | 803.196 |
+ | | align="center" style="background:#f0f0f0;" | 15 || align="left" | '''[[Tampico]]''' || align="left" | 803.196 |
|- |
|- |
||
− | | align=center style="background:#f0f0f0;" | 16 ||align=left | '''[[Culiacan]]''' ||align=left | 793.730 |
+ | | align="center" style="background:#f0f0f0;" | 16 || align="left" | '''[[Culiacan]]''' || align="left" | 793.730 |
|- |
|- |
||
− | | align=center style="background:#f0f0f0;" | 17 ||align=left | '''[[Cuernavaca]]''' ||align=left | 787.556 |
+ | | align="center" style="background:#f0f0f0;" | 17 || align="left" | '''[[Cuernavaca]]''' || align="left" | 787.556 |
|- |
|- |
||
− | | align=center style="background:#f0f0f0;" | 18 ||align=left | '''[[Acapulco]]''' ||align=left | 786.830 |
+ | | align="center" style="background:#f0f0f0;" | 18 || align="left" | '''[[Acapulco]]''' || align="left" | 786.830 |
|- |
|- |
||
− | | align=center style="background:#f0f0f0;" | 19 ||align=left | '''[[Chihuahua (stad)|Chihuahua]]''' ||align=left | 784.882 |
+ | | align="center" style="background:#f0f0f0;" | 19 || align="left" | '''[[Chihuahua (stad)|Chihuahua]]''' || align="left" | 784.882 |
|- |
|- |
||
− | | align=center style="background:#f0f0f0;" | 20 ||align=left | '''[[Morelia]] ||align=left | 776.467 |
+ | | align="center" style="background:#f0f0f0;" | 20 || align="left" | '''[[Morelia]] '''|| align="left" | 776.467 |
|} |
|} |
||
=== Volkslied === |
=== Volkslied === |
||
− | [[Bestand: |
+ | [[Bestand:Coat_of_arms_of_Mexico.svg|200px|left|thumb|Het wapen van Mexico]] |
− | [[Bestand:Flag of Mexico. |
+ | [[Bestand:Flag of Mexico.svg|200px|right|thumb|De vlag van Mexico]] |
Het volkslied van Mexico heet [[Himno Nacional Mexicano]], het is beter bekend als ''Mexicanos al grito de guerra'' (=Mexicanen, op de roep van de oorlog!). |
Het volkslied van Mexico heet [[Himno Nacional Mexicano]], het is beter bekend als ''Mexicanos al grito de guerra'' (=Mexicanen, op de roep van de oorlog!). |
||
De componist van dit lied was [[Jaime Nunó]] en de tekst was van [[Francisco González Bocanegra]]. |
De componist van dit lied was [[Jaime Nunó]] en de tekst was van [[Francisco González Bocanegra]]. |
||
Regel 527: | Regel 489: | ||
'''al sonoro rugir del cañón!''' |
'''al sonoro rugir del cañón!''' |
||
{{--}} |
{{--}} |
||
+ | |||
=== De Mexicaanse vlag === |
=== De Mexicaanse vlag === |
||
− | Het groen van de Mexicaanse vlag betekent onafhankelijkheid. |
+ | Het groen van de Mexicaanse vlag betekent onafhankelijkheid, het wit betekent het geloof en het rood het bloed van de Mexicaanse mensen. |
− | Het wit betekent het geloof en het rood het bloed van de Mexicaanse mensen. |
||
Het rood staat ook voor de gelijkheid van de Mexicaanse mensen. |
Het rood staat ook voor de gelijkheid van de Mexicaanse mensen. |
||
In het midden van de vlag staat het wapen van Mexico. |
In het midden van de vlag staat het wapen van Mexico. |
||
Regel 536: | Regel 498: | ||
In het jaar [[1821]] werd de vlag door het bevrijdingsleger van Mexico ontworpen. |
In het jaar [[1821]] werd de vlag door het bevrijdingsleger van Mexico ontworpen. |
||
Tot [[1823]] en van [[1865]] tot [[1867]] droeg de adelaar de Mexicaanse keizerskroon. |
Tot [[1823]] en van [[1865]] tot [[1867]] droeg de adelaar de Mexicaanse keizerskroon. |
||
− | De huidige |
+ | De huidige vlag is ontworpen in [[1968]]. |
=== Bestuurlijke Indeling === |
=== Bestuurlijke Indeling === |
||
Regel 553: | Regel 515: | ||
Die hebben ook een termijn van drie jaar lang. |
Die hebben ook een termijn van drie jaar lang. |
||
− | <center> |
+ | <div style="text-align: center;"> |
{| class="wikitable" |
{| class="wikitable" |
||
|- style="background: deepskyblue;" |
|- style="background: deepskyblue;" |
||
Regel 563: | Regel 525: | ||
|} |
|} |
||
|- style="background: #efefef;" |
|- style="background: #efefef;" |
||
− | | width=250 style="background:pink;" align=center | '''Naam van de staat''' |
+ | | width="250" style="background:pink;" align="center" | '''Naam van de staat''' |
− | | width=200 style="background:pink;" align=center | '''Hoofdstad''' |
+ | | width="200" style="background:pink;" align="center" | '''Hoofdstad''' |
− | | width="80;" style="background:pink;" align=center | '''Bevolking (1-1-2009)''' |
+ | | width="80;" style="background:pink;" align="center" | '''Bevolking (1-1-2009)''' |
− | | width="80;" style="background:pink;" align=center | '''Oppervlakte (in km²)''' |
+ | | width="80;" style="background:pink;" align="center" | '''Oppervlakte (in km²)''' |
|- |
|- |
||
− | |bgcolor="#E0FFFF"|(1)[[Aguascalientes]] |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" |(1)[[Aguascalientes (staat)|Aguascalientes]] |
− | |bgcolor="#E0FFFF"|[[Aguascalientes (Aguascalientes)|Aguascalientes]] |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" |[[Aguascalientes (Aguascalientes)|Aguascalientes]] |
− | |bgcolor="#E0FFFF"| 1.133.137 |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" | 1.133.137 |
− | |bgcolor="#E0FFFF"| 5.625 |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" | 5.625 |
|- |
|- |
||
− | |bgcolor="#E0FFFF"|(2)[[Baja California]] |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" |(2)[[Baja California]] |
− | |bgcolor="#E0FFFF"| [[Mexicali]] |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" | [[Mexicali]] |
− | |bgcolor="#E0FFFF"| 3.122.408 |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" | 3.122.408 |
− | |bgcolor="#E0FFFF"| 71.546 |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" | 71.546 |
|- |
|- |
||
− | |bgcolor="#E0FFFF"|(3)[[Baja California Sur]] |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" |(3)[[Baja California Sur]] |
− | |bgcolor="#E0FFFF"|[[La Paz (Baja California Sur)|La Paz]] |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" |[[La Paz (Baja California Sur)|La Paz]] |
− | |bgcolor="#E0FFFF"| 558.425 |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" | 558.425 |
− | |bgcolor="#E0FFFF"| 73.943 |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" | 73.943 |
|- |
|- |
||
− | |bgcolor="#E0FFFF"|(4)[[Campeche]] |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" |(4)[[Campeche (staat)|Campeche]] |
− | |bgcolor="#E0FFFF"|[[San Francisco de Campeche]] |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" |[[San Francisco de Campeche]] |
− | |bgcolor="#E0FFFF"| 791.322 |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" | 791.322 |
− | |bgcolor="#E0FFFF"| 57.727 |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" | 57.727 |
|- |
|- |
||
− | |bgcolor="#E0FFFF"|(5)[[Chiapas]] |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" |(5)[[Chiapas]] |
− | |bgcolor="#E0FFFF"|[[Tuxtla Gutiérrez]] |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" |[[Tuxtla Gutiérrez]] |
− | |bgcolor="#E0FFFF"| 4.483.886 |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" | 4.483.886 |
− | |bgcolor="#E0FFFF"| 73.681 |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" | 73.681 |
|- |
|- |
||
− | |bgcolor="#E0FFFF"|(6)[[Chihuahua]] |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" |(6)[[Chihuahua (staat)|Chihuahua]] |
− | |bgcolor="#E0FFFF"|[[Chihuahua (Chihuahua)|Chihuahua]] |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" |[[Chihuahua (Chihuahua)|Chihuahua]] |
− | |bgcolor="#E0FFFF"| 3.376.062 |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" | 3.376.062 |
− | |bgcolor="#E0FFFF"| 247.487 |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" | 247.487 |
|- |
|- |
||
− | |bgcolor="#E0FFFF"|(7)[[Coahuila]] |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" |(7)[[Coahuila]] |
− | |bgcolor="#E0FFFF"|[[Saltillo]] |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" |[[Saltillo]] |
− | |bgcolor="#E0FFFF"| 2.615.574 |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" | 2.615.574 |
− | |bgcolor="#E0FFFF"| 151.445 |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" | 151.445 |
|- |
|- |
||
− | |bgcolor="#E0FFFF"|(8)[[Colima]] |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" |(8)[[Colima]] |
− | |bgcolor="#E0FFFF"|[[Colima (Colima)|Colima]] |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" |[[Colima (Colima)|Colima]] |
− | |bgcolor="#E0FFFF"| 597.043 |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" | 597.043 |
− | |bgcolor="#E0FFFF"| 5.627 |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" | 5.627 |
|- |
|- |
||
− | |bgcolor="#E0FFFF"|(9)[[Durango]] |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" |(9)[[Durango]] |
− | |bgcolor="#E0FFFF"|[[Victoria de Durango]] |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" |[[Victoria de Durango]] |
− | |bgcolor="#E0FFFF"| 1.547.597 |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" | 1.547.597 |
− | |bgcolor="#E0FFFF"| 123.367 |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" | 123.367 |
|- |
|- |
||
− | |bgcolor="#E0FFFF"|(10)[[Guanajuato]] |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" |(10)[[Guanajuato]] |
− | |bgcolor="#E0FFFF"| [[Guanajuato (Guanajuato)|Guanajuato]] |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" | [[Guanajuato (Guanajuato)|Guanajuato]] |
− | |bgcolor="#E0FFFF"| 5.033.276 |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" | 5.033.276 |
− | |bgcolor="#E0FFFF"| 30.621 |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" | 30.621 |
|- |
|- |
||
− | |bgcolor="#E0FFFF"|(11)[[Guerrero]] |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" |(11)[[Guerrero]] |
− | |bgcolor="#E0FFFF"| [[Chilpancingo de los Bravo]] |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" | [[Chilpancingo de los Bravo]] |
− | |bgcolor="#E0FFFF"| 3.143.292 |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" | 3.143.292 |
− | |bgcolor="#E0FFFF"| 63.794 |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" | 63.794 |
|- |
|- |
||
− | |bgcolor="#E0FFFF"|(12)[[Hidalgo]] |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" |(12)[[Hidalgo]] |
− | |bgcolor="#E0FFFF"| [[Pachuca de Soto]] |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" | [[Pachuca de Soto]] |
− | |bgcolor="#E0FFFF"| 2.415.461 |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" | 2.415.461 |
− | |bgcolor="#E0FFFF"| 20.856 |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" | 20.856 |
|- |
|- |
||
− | |bgcolor="#E0FFFF"|(13)[[Jalisco]] |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" |(13)[[Jalisco]] |
− | |bgcolor="#E0FFFF"| [[Guadalajara (Jalisco)|Guadalajara]] |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" | [[Guadalajara (Jalisco)|Guadalajara]] |
− | |bgcolor="#E0FFFF"| 6.989.304 |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" | 6.989.304 |
− | |bgcolor="#E0FFFF"| 78.630 |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" | 78.630 |
|- |
|- |
||
− | |bgcolor="#E0FFFF"|(14)[[Estado de México]] |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" |(14)[[Estado de México]] |
− | |bgcolor="#E0FFFF"|[[Toluca de Lerdo]] |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" |[[Toluca de Lerdo]] |
− | |bgcolor="#E0FFFF"| 14.739.060 |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" | 14.739.060 |
− | |bgcolor="#E0FFFF"| 22.333 |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" | 22.333 |
|- |
|- |
||
− | |bgcolor="#E0FFFF"|(15)[[Michoacán]] |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" |(15)[[Michoacán]] |
− | |bgcolor="#E0FFFF"| [[Morelia]] |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" | [[Morelia]] |
− | |bgcolor="#E0FFFF"| 3.971.225 |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" | 3.971.225 |
− | |bgcolor="#E0FFFF"| 58.667 |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" | 58.667 |
|- |
|- |
||
− | |bgcolor="#E0FFFF"|(16)[[Morelos]] |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" |(16)[[Morelos]] |
− | |bgcolor="#E0FFFF"| [[Cuernavaca]] |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" | [[Cuernavaca]] |
− | |bgcolor="#E0FFFF"| 1.668.343 |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" | 1.668.343 |
− | |bgcolor="#E0FFFF"| 4.892 |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" | 4.892 |
|- |
|- |
||
− | |bgcolor="#E0FFFF"|(17)[[Nayarit]] |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" |(17)[[Nayarit]] |
− | |bgcolor="#E0FFFF"| [[Tepic]] |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" | [[Tepic]] |
− | |bgcolor="#E0FFFF"| 968.257 |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" | 968.257 |
− | |bgcolor="#E0FFFF"| 27.862 |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" | 27.862 |
|- |
|- |
||
− | |bgcolor="#E0FFFF"|(18)[[Nuevo León]] |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" |(18)[[Nuevo León]] |
− | |bgcolor="#E0FFFF"| [[Monterrey]] |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" | [[Monterrey]] |
− | |bgcolor="#E0FFFF"| 4.420.909 |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" | 4.420.909 |
− | |bgcolor="#E0FFFF"| 64.203 |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" | 64.203 |
|- |
|- |
||
− | |bgcolor="#E0FFFF"|(19)[[Oaxaca]] |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" |(19)[[Oaxaca]] |
− | |bgcolor="#E0FFFF"| [[Oaxaca de Juárez]] |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" | [[Oaxaca de Juárez]] |
− | |bgcolor="#E0FFFF"| 3.551.710 |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" | 3.551.710 |
− | |bgcolor="#E0FFFF"| 93.343 |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" | 93.343 |
|- |
|- |
||
− | |bgcolor="#E0FFFF"|(20)[[Puebla]] |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" |(20)[[Puebla (staat)|Puebla]] |
− | |bgcolor="#E0FFFF"| [[Puebla de Zaragoza]] |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" | [[Puebla de Zaragoza]] |
− | |bgcolor="#E0FFFF"| 5.624.104 |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" | 5.624.104 |
− | |bgcolor="#E0FFFF"| 34.251 |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" | 34.251 |
|- |
|- |
||
− | |bgcolor="#E0FFFF"|(21)[[Querétaro]] |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" |(21)[[Querétaro]] |
− | |bgcolor="#E0FFFF"| [[Santiago de Querétaro]] |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" | [[Santiago de Querétaro]] |
− | |bgcolor="#E0FFFF"| 1.705.267 |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" | 1.705.267 |
− | |bgcolor="#E0FFFF"| 11.658 |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" | 11.658 |
|- |
|- |
||
− | |bgcolor="#E0FFFF"|(22)[[Quintana Roo]] |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" |(22)[[Quintana Roo]] |
− | |bgcolor="#E0FFFF"| [[Chetumal]] |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" | [[Chetumal]] |
− | |bgcolor="#E0FFFF"| 1.290.323 |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" | 1.290.323 |
− | |bgcolor="#E0FFFF"| 42.535 |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" | 42.535 |
|- |
|- |
||
− | |bgcolor="#E0FFFF"|(23)[[San Luis Potosí]] |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" |(23)[[San Luis Potosí]] |
− | |bgcolor="#E0FFFF"| [[San Luis Potosí (San Luis Potosí)|San Luis Potosí]] |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" | [[San Luis Potosí (San Luis Potosí)|San Luis Potosí]] |
− | |bgcolor="#E0FFFF"| 2.479.450 |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" | 2.479.450 |
− | |bgcolor="#E0FFFF"| 61.165 |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" | 61.165 |
|- |
|- |
||
− | |bgcolor="#E0FFFF"|(24)[[Sinaloa]] |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" |(24)[[Sinaloa]] |
− | |bgcolor="#E0FFFF"| [[Culiacán Rosales]] |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" | [[Culiacán Rosales]] |
− | |bgcolor="#E0FFFF"| 2.650.499 |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" | 2.650.499 |
− | |bgcolor="#E0FFFF"| 57.331 |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" | 57.331 |
|- |
|- |
||
− | |bgcolor="#E0FFFF"|(25)[[Sonora]] |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" |(25)[[Sonora]] |
− | |bgcolor="#E0FFFF"| [[Hermosillo]] |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" | [[Hermosillo]] |
− | |bgcolor="#E0FFFF"| 2.499.263 |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" | 2.499.263 |
− | |bgcolor="#E0FFFF"| 184.946 |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" | 184.946 |
|- |
|- |
||
− | |bgcolor="#E0FFFF"|(26)[[Tabasco]] |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" |(26)[[Tabasco (staat)|Tabasco]] |
− | |bgcolor="#E0FFFF"| [[Villahermosa (Tabasco)|Villahermosa]] |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" | [[Villahermosa (Tabasco)|Villahermosa]] |
− | |bgcolor="#E0FFFF"| 2.045.294 |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" | 2.045.294 |
− | |bgcolor="#E0FFFF"| 24.747 |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" | 24.747 |
|- |
|- |
||
− | |bgcolor="#E0FFFF"|(27)[[Tamaulipas]] |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" |(27)[[Tamaulipas]] |
− | |bgcolor="#E0FFFF"| [[Ciudad Victoria]] |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" | [[Ciudad Victoria]] |
− | |bgcolor="#E0FFFF"| 3.174.134 |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" | 3.174.134 |
− | |bgcolor="#E0FFFF"| 80.148 |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" | 80.148 |
|- |
|- |
||
− | |bgcolor="#E0FFFF"|(28)[[Tlaxcala]] |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" |(28)[[Tlaxcala]] |
− | |bgcolor="#E0FFFF"| [[Tlaxcala de Xicohténcatl]] |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" | [[Tlaxcala de Xicohténcatl]] |
− | |bgcolor="#E0FFFF"| 1.127.331 |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" | 1.127.331 |
− | |bgcolor="#E0FFFF"| 3.997 |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" | 3.997 |
|- |
|- |
||
− | |bgcolor="#E0FFFF"|(29)[[Veracruz]] |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" |(29)[[Veracruz]] |
− | |bgcolor="#E0FFFF"| [[Xalapa-Enríquez]] |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" | [[Xalapa-Enríquez]] |
− | |bgcolor="#E0FFFF"| 7.270.413 |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" | 7.270.413 |
− | |bgcolor="#E0FFFF"| 71.856 |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" | 71.856 |
|- |
|- |
||
− | |bgcolor="#E0FFFF"|(30)[[Yucatán]] |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" |(30)[[Yucatán]] |
− | |bgcolor="#E0FFFF"| [[Mérida (Yucatán)|Mérida]] |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" | [[Mérida (Yucatán)|Mérida]] |
− | |bgcolor="#E0FFFF"| 1.909.965 |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" | 1.909.965 |
− | |bgcolor="#E0FFFF"| 39.671 |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" | 39.671 |
|- |
|- |
||
− | |bgcolor="#E0FFFF"|(31)[[Zacatecas]] |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" |(31)[[Zacatecas]] |
− | |bgcolor="#E0FFFF"| [[Zacatecas (Zacatecas)|Zacatecas]] |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" | [[Zacatecas (Zacatecas)|Zacatecas]] |
− | |bgcolor="#E0FFFF"| 1.380.633 |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" | 1.380.633 |
− | |bgcolor="#E0FFFF"| 75.416 |
+ | | bgcolor="#E0FFFF" | 75.416 |
|} |
|} |
||
− | </ |
+ | </div> |
== Cultuur == |
== Cultuur == |
||
− | [[Bestand: |
+ | [[Bestand:232901774 10376f0786.jpg|300px|right|thumb|[[Charrería]], de nationale sport van Mexico]] |
De Mexicaanse cultuur is afgeleid van de indiaanse cultuur en de Spaanse cultuur en is een puzzel van vele diverse culturen. |
De Mexicaanse cultuur is afgeleid van de indiaanse cultuur en de Spaanse cultuur en is een puzzel van vele diverse culturen. |
||
De katholieke kerk is overgenomen van de Spanjaarden. |
De katholieke kerk is overgenomen van de Spanjaarden. |
||
Regel 733: | Regel 695: | ||
=== Vriendschapsbanden & Gemeenschap === |
=== Vriendschapsbanden & Gemeenschap === |
||
− | |||
Een familie in Mexico heeft vaak een goeie band met elkaar. |
Een familie in Mexico heeft vaak een goeie band met elkaar. |
||
De grootouders, ooms, tantes, ouders enz. wonen allemaal samen in een huis. |
De grootouders, ooms, tantes, ouders enz. wonen allemaal samen in een huis. |
||
Regel 744: | Regel 705: | ||
=== Mexicaanse films/bioscoop === |
=== Mexicaanse films/bioscoop === |
||
− | |||
De geschiedenis van de Mexicaanse films/bioscoop gaat terug tot het begin van de 20e eeuw. |
De geschiedenis van de Mexicaanse films/bioscoop gaat terug tot het begin van de 20e eeuw. |
||
De meeste Mexicaanse films zijn ontwikkeld tijdens de [[Mexicaanse Revolutie]]. |
De meeste Mexicaanse films zijn ontwikkeld tijdens de [[Mexicaanse Revolutie]]. |
||
− | De eerste film was "[[El Presidente de la República Paseando a Caballo en el Bosque de Chapultepec]]". |
||
Er kwamen veel films tijdens de Mexicaanse Revolutie, omdat er veel hilarische momenten/gebeurtenissen waren. |
Er kwamen veel films tijdens de Mexicaanse Revolutie, omdat er veel hilarische momenten/gebeurtenissen waren. |
||
Van het jaar [[1896]] tot het jaar [[1929]] waren er nog maar alleen 'stomme films' (=films zonder geluid). |
Van het jaar [[1896]] tot het jaar [[1929]] waren er nog maar alleen 'stomme films' (=films zonder geluid). |
||
Regel 772: | Regel 731: | ||
Vele Mexicaanse liederen zijn beroemd over de hele wereld. |
Vele Mexicaanse liederen zijn beroemd over de hele wereld. |
||
Bij Mexicaanse muziek gebruikt men vaak een gitaar als muziekinstrument. |
Bij Mexicaanse muziek gebruikt men vaak een gitaar als muziekinstrument. |
||
− | De Mexicaanse muziek is erg populair in [[Europa]]. |
+ | De Mexicaanse muziek is erg populair in [[Europa (werelddeel)|Europa]]. |
Er is weinig bekend van de indiaanse muziek. |
Er is weinig bekend van de indiaanse muziek. |
||
De Indianen hadden geen snaarinstrumenten. |
De Indianen hadden geen snaarinstrumenten. |
||
Regel 833: | Regel 792: | ||
Boksen is een goede rage van Mexico. |
Boksen is een goede rage van Mexico. |
||
Mexico heeft best veel Olympische kampioenen in boksen. |
Mexico heeft best veel Olympische kampioenen in boksen. |
||
− | |||
− | ==== Bekende sporters ==== |
||
− | [[Bestand:Rafael Marquez.jpg|300px|right|thumb|[[Rafael Márquez]]]] |
||
− | * [[Raúl Alcalá]] (1964- ), wielrenner |
||
− | |||
− | * [[Marco Antonio Barrera]] (1974- ), bokser |
||
− | |||
− | * [[Cuauhtémoc Blanco]] (1973- ), voetballer |
||
− | |||
− | * [[Jared Borgetti]] (1973- ), voetballer |
||
− | |||
− | * [[Jorge Campos]] (1966- ), voetballer |
||
− | |||
− | * [[Ana Guevara]] (1977- ), atlete |
||
− | |||
− | * [[Eddie Guerrero]] (1968- ), worstelaar |
||
− | |||
− | * [[Ricardo Lopez]] (1966- ), bokser |
||
− | |||
− | * [[Rafael Márquez]] (1979- ), voetballer |
||
− | |||
− | * [[Erik Morales]] (1976- ), bokser |
||
− | |||
− | * [[Hugo Sánchez]] (1958- ), voetballer |
||
− | |||
− | * [[El Santo]] (1917-1984), worstelaar en acteur |
||
− | |||
− | * [[Carlos Torre Repetto]] (1904-1978), schaker |
||
=== Literatuur === |
=== Literatuur === |
||
Regel 873: | Regel 804: | ||
=== Feestdagen === |
=== Feestdagen === |
||
− | [[Bestand: |
+ | [[Bestand:DiaDeMuertosXochimilcoDFMexico 011.jpg|300px|right|thumb|De [[Dag van de Doden]]]] |
Mexico heeft vele speciale feesten en evenementen die men nergens ter wereld kent. |
Mexico heeft vele speciale feesten en evenementen die men nergens ter wereld kent. |
||
Een goed voorbeeld is de [[Dag van de Doden]]. |
Een goed voorbeeld is de [[Dag van de Doden]]. |
||
Regel 888: | Regel 819: | ||
==== Feestdagen-tabel ==== |
==== Feestdagen-tabel ==== |
||
− | {| |
+ | {| class="wikitable" |
|----- |
|----- |
||
! Datum |
! Datum |
||
Regel 896: | Regel 827: | ||
| 1 [[januari]] || [[Nieuwjaar]] || Eerste dag van het Westerse jaar |
| 1 [[januari]] || [[Nieuwjaar]] || Eerste dag van het Westerse jaar |
||
|- |
|- |
||
− | | 5 [[februari]] |
+ | | 5 [[februari]] || [[Dag van de Grondwet (Mexico)|Dag van de Grondwet]] || Dag ter ere het begin van de Mexicaanse grondwet |
|- |
|- |
||
| 20 [[maart]] || [[Expropiación Petrolera]] || Dag ter ere het begin van de olie-winning in Mexico |
| 20 [[maart]] || [[Expropiación Petrolera]] || Dag ter ere het begin van de olie-winning in Mexico |
||
Regel 910: | Regel 841: | ||
| 16 [[september]] || [[Grito de Dolores]] || Nationale feestdag van Mexico en dag ter ere de onafhankelijkheid van [[Spanje]] |
| 16 [[september]] || [[Grito de Dolores]] || Nationale feestdag van Mexico en dag ter ere de onafhankelijkheid van [[Spanje]] |
||
|- |
|- |
||
− | | 12 [[oktober]] || [[Día de la Raza]] || Feest ter ere dat Columbus [[Amerika]] ontdekte |
+ | | 12 [[oktober]] || [[Día de la Raza]] || Feest ter ere dat Columbus [[Amerika (continent)|Amerika]] ontdekte |
|- |
|- |
||
| 1 [[november]] en 2 [[november]] || [[Dag van de Doden]] || Herdenkingsdag aan de Mexicaanse doden |
| 1 [[november]] en 2 [[november]] || [[Dag van de Doden]] || Herdenkingsdag aan de Mexicaanse doden |
||
Regel 935: | Regel 866: | ||
Rond de 18e eeuw werden de schilderijen/schilderingen minder religieus. |
Rond de 18e eeuw werden de schilderijen/schilderingen minder religieus. |
||
+ | [[Bestand:PanoramaMexico.jpg|1000px|center|thumb|Een panorama van Maya-ruïnes in Mexico]] |
||
− | ===== Lijst met bekende schilders uit de 20e eeuw ===== |
||
− | {{Kolommen2 |
||
− | |Kolom1= |
||
− | * [[David Alfaro Siqueiros]], schilder en muur-schilder |
||
− | * [[Raúl Anguiano]], meetkundige, muur-schilder en graficus |
||
− | * [[Marta Chapa]], olieverf-schilder. |
||
− | * [[Joaquin Clausell]], olieverf-schilder |
||
− | * [[Miguel Conde]], schilder, tekenaar en graficus |
||
− | * [[Vladimir Cora]], schilder, beeldhouwer, olieverf-schilder, acrylverf-schilder |
||
− | * [[Pedro Coronel]], schilder, beeldhouwer, tekenaar en graficus |
||
− | * [[Rafael Coronel]] olieverf-schilder, melancholie-schilder |
||
− | * [[Miguel Covarrubias]], [[Art Deco]], cartoon-tekenaar |
||
− | * [[Jose Luis Cuevas]], schilder, beeldhouwer |
||
− | * [[Gunther Gerzso]], olieverf-schilder, surrealist |
||
− | * [[Francisco Goitia]], olieverf-schilder |
||
− | * [[Jorge González Camarena]], schilder, beeldhouwer en moralist |
||
− | * [[Saturnino Herran]], tekenaar, aquarelverf-schilder, olieverf-schilder |
||
− | |Kolom2= |
||
− | * [[María Izquierdo (schilder)|María Izquierdo]], olieverf-schilder, surrealist en muur-schilder |
||
− | * [[Frida Kahlo]], olieverf-schilder, surrealist. |
||
− | * [[Gerardo Murillo]], olieverf-schilder, muur-schilder. |
||
− | * [[Juan O'Gorman]], muur-schilder |
||
− | * [[Paul O'Higgins]], muur-schilder |
||
− | * [[Jose Clemente Orozco]], muur-schilder |
||
− | * [[Jose Guadalupe Posada]], graveerder |
||
− | * [[Diego Rivera]], schilder en muur-schilder |
||
− | * [[Federico Cantu]], muur-schilder, graficus en beeldhouwer. |
||
− | * [[Juan Soriano]], schilder |
||
− | * [[Rufino Tamayo]], olieverf-schilder, muur-schilder |
||
− | * [[Francisco Toledo]], schilder, beeldhouwer en keramist. |
||
− | * [[Remedios Varo]], schilder en surrealist. |
||
− | * [[Alfredo Zalce]], muur-schilder, graficus en beeldhouwer. |
||
− | }} |
||
− | [[Bestand:PanoramaMexico.jpg|1000px|center|thumb|Een panorama van Maya-ruïnes in Mexico]] |
||
− | {{--}} |
||
==== Mini-piñata's ==== |
==== Mini-piñata's ==== |
||
[[Bestand:Alebrijes.jpg|400px|right|thumb|Mooie mini-piñata's]] |
[[Bestand:Alebrijes.jpg|400px|right|thumb|Mooie mini-piñata's]] |
||
Regel 983: | Regel 880: | ||
In de verjaardags-piñata wordt snoep in gestopt en dan mag het jarige kind met blinddoek de verjaardags-piñata open slaan. |
In de verjaardags-piñata wordt snoep in gestopt en dan mag het jarige kind met blinddoek de verjaardags-piñata open slaan. |
||
De snoepjes vallen als het goed is eruit en dan gaat het kind lekker snoepen. |
De snoepjes vallen als het goed is eruit en dan gaat het kind lekker snoepen. |
||
− | |||
− | ==== Lijst met bekendste moderne Mexicaanse architecten ==== |
||
− | |||
− | {{Kolommen3 |
||
− | |Kolom1= |
||
− | * [[Abraham Zabludovsky]] |
||
− | * [[Agustín Landa Verdugo]] |
||
− | * [[Augusto H. Álvarez]] |
||
− | * [[Augusto Pérez Palacios]] |
||
− | * [[Carlos Obregón Santacilia]] |
||
− | * [[Carlos Lazo Barreiro]] |
||
− | * [[Enrique Del Moral]] |
||
− | * [[Enrique de la Mora]] |
||
− | * [[Enrique Guerrero Larrañaga]] |
||
− | * [[Enrique Yáñez]] |
||
− | * [[Fernando Barbará Zetina]] |
||
− | |Kolom2= |
||
− | * [[Francisco J. Serrano]] |
||
− | * [[Luis Barragán Morfín]] |
||
− | * [[Ignacio Díaz Morales]] |
||
− | * [[José Villagrán García]] |
||
− | * [[Jorge González Reyna]] |
||
− | * [[Juan O'Gorman]] |
||
− | * [[Juan Sordo Madaleno]] |
||
− | * [[Manuel Rocha Díaz]] |
||
− | * [[Mario Pani Darqui]] |
||
− | * [[Mathias Goeritz]] |
||
− | * [[Ramón Torres Martínez]] |
||
− | * [[Vladimir Kaspé]] |
||
− | |Kolom3= |
||
− | [[Bestand:Tijuana-performers.jpg|300px|right|thumb|[[Norteña]]]] |
||
− | }} |
||
== Onderwijs == |
== Onderwijs == |
||
− | |||
De mensen in Mexico kunnen al duizenden jaren schrijven, al sinds de tijd van de [[Azteken]] en de [[Maya's]]. |
De mensen in Mexico kunnen al duizenden jaren schrijven, al sinds de tijd van de [[Azteken]] en de [[Maya's]]. |
||
Maar 1,9 % van alle mensen in Mexico is analfabeet. |
Maar 1,9 % van alle mensen in Mexico is analfabeet. |
||
Regel 1.034: | Regel 898: | ||
== Economie == |
== Economie == |
||
+ | {| class="toc" cellpadding="0" cellspacing="2" width="400px" style="float:left; margin: 2em 2em 2em 2em; padding: 0.5e text-align:left;clear:all; margin-left:25px; font-size:90%" |
||
− | |||
+ | | colspan="3" style="background:#lime; color:darkgreen;" align="center" bgcolor="lime" |'''De landbouw productie van Mexico''' |
||
− | {| class="toc" cellpadding=0 cellspacing=2 width=400px style="float:left; margin: 2em 2em 2em 2em; padding: 0.5e text-align:left;clear:all; margin-left:25px; font-size:90%" |
||
− | |colspan=3 style="background:#lime; color:darkgreen;" align=center bgcolor="lime"|'''De landbouw productie van Mexico''' |
||
|- |
|- |
||
Regel 1.044: | Regel 907: | ||
|- |
|- |
||
| style="background:deepskyblue;" |[[Avocado]] |
| style="background:deepskyblue;" |[[Avocado]] |
||
− | | style="background:deepskyblue;" align=right| 1.040.390 |
+ | | style="background:deepskyblue;" align="right" | 1.040.390 |
− | | style="background:deepskyblue;" align=right| 1 |
+ | | style="background:deepskyblue;" align="right" | 1 |
|- |
|- |
||
|[[Ui]]en en [[Sjalot]] |
|[[Ui]]en en [[Sjalot]] |
||
− | |align=right|1.130.660 |
+ | | align="right" |1.130.660 |
− | |align=right|1 |
+ | | align="right" |1 |
|- |
|- |
||
| style="background:deepskyblue;" |[[Citroen]]en en [[Limoen]]en |
| style="background:deepskyblue;" |[[Citroen]]en en [[Limoen]]en |
||
− | | style="background:deepskyblue;" align=right|1.824.890 |
+ | | style="background:deepskyblue;" align="right" |1.824.890 |
− | | style="background:deepskyblue;" align=right|1 |
+ | | style="background:deepskyblue;" align="right" |1 |
|- |
|- |
||
|[[Saffloer]] |
|[[Saffloer]] |
||
− | |align=right|212.765 |
+ | | align="right" |212.765 |
− | |align=right|1 |
+ | | align="right" |1 |
|- |
|- |
||
| style="background:deepskyblue;" | [[Rund]]vlees |
| style="background:deepskyblue;" | [[Rund]]vlees |
||
− | | style="background:deepskyblue;" align=right| 79.507 |
+ | | style="background:deepskyblue;" align="right" | 79.507 |
− | | style="background:deepskyblue;" align=right| 2 |
+ | | style="background:deepskyblue;" align="right" | 2 |
|- |
|- |
||
|[[Noot|Noten]] |
|[[Noot|Noten]] |
||
− | |align=right|95.150 |
+ | | align="right" |95.150 |
− | |align=right|2 |
+ | | align="right" |2 |
|- |
|- |
||
| style="background:deepskyblue;" | [[Papaja]]'s |
| style="background:deepskyblue;" | [[Papaja]]'s |
||
− | | style="background:deepskyblue;" align=right| 955.694 |
+ | | style="background:deepskyblue;" align="right" | 955.694 |
− | | style="background:deepskyblue;" align=right| 2 |
+ | | style="background:deepskyblue;" align="right" | 2 |
|- |
|- |
||
|[[Chilipeper]]s |
|[[Chilipeper]]s |
||
− | |align=right|1.853.610 |
+ | | align="right" |1.853.610 |
− | |align=right|2 |
+ | | align="right" |2 |
|- |
|- |
||
| style="background:deepskyblue;" | [[Boon|Bonen]] zonder schillen |
| style="background:deepskyblue;" | [[Boon|Bonen]] zonder schillen |
||
− | | style="background:deepskyblue;" align=right| 93.000 |
+ | | style="background:deepskyblue;" align="right" | 93.000 |
− | | style="background:deepskyblue;" align=right| 3 |
+ | | style="background:deepskyblue;" align="right" | 3 |
|- |
|- |
||
|[[Sinaasappel]]en |
|[[Sinaasappel]]en |
||
− | |align=right|3.969.810 |
+ | | align="right" |3.969.810 |
− | |align=right|3 |
+ | | align="right" |3 |
|- |
|- |
||
| style="background:deepskyblue;" | [[Anijs]] en [[Venkel]] |
| style="background:deepskyblue;" | [[Anijs]] en [[Venkel]] |
||
− | | style="background:deepskyblue;" align=right|32.500 |
+ | | style="background:deepskyblue;" align="right" |32.500 |
− | | style="background:deepskyblue;" align=right|3 |
+ | | style="background:deepskyblue;" align="right" |3 |
|- |
|- |
||
− | |[[Kip]] |
+ | |[[Kip (vogel)|Kippenvlees]] |
− | |align=right|2.245.000 |
+ | | align="right" |2.245.000 |
− | |align=right|3 |
+ | | align="right" |3 |
|- |
|- |
||
| style="background:deepskyblue;" | [[Asperge]]s |
| style="background:deepskyblue;" | [[Asperge]]s |
||
− | | style="background:deepskyblue;" align=right|67.247 |
+ | | style="background:deepskyblue;" align="right" |67.247 |
− | | style="background:deepskyblue;" align=right|4 |
+ | | style="background:deepskyblue;" align="right" |4 |
|- |
|- |
||
− | |[[Mango]]'s |
+ | |[[Mango (vrucht)|Mango]]'s |
− | |align=right|1.503.010 |
+ | | align="right" |1.503.010 |
− | |align=right|4 |
+ | | align="right" |4 |
|- |
|- |
||
| style="background:deepskyblue;" | [[Maïs]] |
| style="background:deepskyblue;" | [[Maïs]] |
||
− | | style="background:deepskyblue;" align=right|20.000.000 |
+ | | style="background:deepskyblue;" align="right" |20.000.000 |
− | | style="background:deepskyblue;" align=right|4 |
+ | | style="background:deepskyblue;" align="right" |4 |
|- |
|- |
||
|} |
|} |
||
+ | |||
− | </div> |
||
− | [[Bestand:Santa fe3mxc.jpg|300px|right|thumb|Het economie-centrum van [[Mexico-Stad]]]] |
||
Tijdens de koloniale periode was Mexico een [[landbouw]]land. |
Tijdens de koloniale periode was Mexico een [[landbouw]]land. |
||
Later zou men ook veel werken aan de [[mijnbouw]], want er is erg veel [[zilver]] in Mexico. |
Later zou men ook veel werken aan de [[mijnbouw]], want er is erg veel [[zilver]] in Mexico. |
||
Regel 1.137: | Regel 999: | ||
=== Export per land in percentage (volgens [[2005]]) === |
=== Export per land in percentage (volgens [[2005]]) === |
||
− | * [[Bestand:Flag of the United States. |
+ | * [[Bestand:Flag of the United States (Pantone).svg|25px]] [[Verenigde Staten]] 88,4 % |
− | * [[Bestand:Flag of Canada. |
+ | * [[Bestand:Flag of Canada.svg|25px]] [[Canada]] 2,0 % |
− | * [[Bestand:Flag of Germany. |
+ | * [[Bestand:Flag of Germany.svg|25px]] [[Duitsland]] 0,9 % |
− | * [[Bestand:Flag of Spain. |
+ | * [[Bestand:Flag of Spain.svg|25px]] [[Spanje]] 0,8 % |
− | * [[Bestand:Flag of Netherlands Antilles. |
+ | * [[Bestand:Flag of Netherlands Antilles.svg|25px]] [[Nederlandse Antillen]] 0,6 % |
− | * [[Bestand:Flag of Japan. |
+ | * [[Bestand:Flag of Japan.svg|25px]] [[Japan]] 0,4% |
− | * [[Bestand:Flag of the United Kingdom. |
+ | * [[Bestand:Flag of the United Kingdom.svg|25px]] [[Verenigd Koninkrijk]] 0,4 % |
− | * [[Bestand:Flag of Venezuela. |
+ | * [[Bestand:Flag of Venezuela.svg|25px]] [[Venezuela]] 0,4 % |
* Overig 6,1 % |
* Overig 6,1 % |
||
|Kolom2= |
|Kolom2= |
||
=== Import per land in percentage (volgens [[2005]]) === |
=== Import per land in percentage (volgens [[2005]]) === |
||
− | * [[Bestand:Flag of the United States. |
+ | * [[Bestand:Flag of the United States (Pantone).svg|25px]] [[Verenigde Staten]] 68,4 % |
− | * [[Bestand:Flag of Japan. |
+ | * [[Bestand:Flag of Japan.svg|25px]] [[Japan]] 4,7 % |
− | * [[Bestand:Flag of Germany. |
+ | * [[Bestand:Flag of Germany.svg|25px]] [[Duitsland]] 3,6 % |
− | * [[Bestand:Flag of Canada. |
+ | * [[Bestand:Flag of Canada.svg|25px]] [[Canada]] 2,5 % |
− | * [[Bestand:Flag of the People's Republic of China. |
+ | * [[Bestand:Flag of the People's Republic of China.svg|25px]] [[China]] 2,2 % |
− | * [[Bestand:Flag of South Korea. |
+ | * [[Bestand:Flag of South Korea.svg|25px]] [[Zuid-Korea]] 2,1 % |
− | * [[Bestand: |
+ | * [[Bestand:Flag_of_the_Republic_of_China.svg|25px]] [[Taiwan]] 1,6 % |
− | * [[Bestand:Flag of Italy. |
+ | * [[Bestand:Flag of Italy.svg|25px]] [[Italië]] 1,6 % |
* Overig 13,3 % |
* Overig 13,3 % |
||
}} |
}} |
||
== Vervoer, transport en verkeer == |
== Vervoer, transport en verkeer == |
||
+ | {| class="toc" cellpadding="0" cellspacing="2" width="250px" style="float:left; margin: 0.5em 0.5em 0.5em 1em; padding: 0.5e text-align:left;clear:all; margin-left:3px; font-size:90%" |
||
− | [[Bestand:Avenida Carlos Lazo.jpg|300px|right|thumb|Een ingang tot [[Mexico-Stad]]]] |
||
+ | | colspan="2" style="background:#deepskyblue; color:white;" align="center" bgcolor="deepskyblue" |'''Vervoer-statistieken van Mexico''' |
||
− | {| class="toc" cellpadding=0 cellspacing=2 width=250px style="float:left; margin: 0.5em 0.5em 0.5em 1em; padding: 0.5e text-align:left;clear:all; margin-left:3px; font-size:90%" |
||
− | |colspan=2 style="background:#deepskyblue; color:white;" align=center bgcolor="deepskyblue"|'''Vervoer-statistieken van Mexico''' |
||
|- |
|- |
||
− | ! colspan=2 style="background:#7FFFD4; color:black" | '''Wegen''' |
+ | ! colspan="2" style="background:#7FFFD4; color:black" | '''Wegen''' |
|- |
|- |
||
! style="background:#E0FFFF;" | '''Type''' |
! style="background:#E0FFFF;" | '''Type''' |
||
Regel 1.171: | Regel 1.032: | ||
|- |
|- |
||
|Totaal wegen |
|Totaal wegen |
||
− | |align=right|352.072 |
+ | | align="right" |352.072 |
|- |
|- |
||
|Onbekende wegen |
|Onbekende wegen |
||
− | |align=right|55.984 |
+ | | align="right" |55.984 |
|- |
|- |
||
|Onverharde wegen |
|Onverharde wegen |
||
− | |align=right|22.663 |
+ | | align="right" |22.663 |
|- |
|- |
||
|Verharde wegen |
|Verharde wegen |
||
− | |align=right|152.089 |
+ | | align="right" |152.089 |
|- |
|- |
||
|Wegen met twee rijstroken |
|Wegen met twee rijstroken |
||
− | |align=right|110.367 |
+ | | align="right" |110.367 |
|- |
|- |
||
|Wegen met vier of meer rijstroken |
|Wegen met vier of meer rijstroken |
||
− | |align=right|10.969 |
+ | | align="right" |10.969 |
|- |
|- |
||
− | ! colspan=2 style="background:#7FFFD4; color:black" | '''Spoorwegen''' |
+ | ! colspan="2" style="background:#7FFFD4; color:black" | '''Spoorwegen''' |
|- |
|- |
||
|Totale lengte |
|Totale lengte |
||
− | |align=right|26.662 |
+ | | align="right" |26.662 |
|- |
|- |
||
− | ! colspan=2 style="background:#7FFFD4; color:black" | '''Luchthavens''' |
+ | ! colspan="2" style="background:#7FFFD4; color:black" | '''Luchthavens''' |
|- |
|- |
||
! style="background:#E0FFFF;" | '''Type''' |
! style="background:#E0FFFF;" | '''Type''' |
||
Regel 1.199: | Regel 1.060: | ||
|- |
|- |
||
|Internationale luchthavens |
|Internationale luchthavens |
||
− | |align=right|47 |
+ | | align="right" |47 |
|- |
|- |
||
|Nationale luchthavens |
|Nationale luchthavens |
||
− | |align=right|14 |
+ | | align="right" |14 |
|- |
|- |
||
− | ! colspan=2 style="background:#7FFFD4; color:black" | '''Havens''' |
+ | ! colspan="2" style="background:#7FFFD4; color:black" | '''Havens''' |
|- |
|- |
||
|Totaal |
|Totaal |
||
− | |align=right|108 |
+ | | align="right" |108 |
|- |
|- |
||
|} |
|} |
||
Regel 1.220: | Regel 1.081: | ||
De grootste luchthaven ligt in Mexico-Stad. |
De grootste luchthaven ligt in Mexico-Stad. |
||
Een andere grote luchthaven is [[Cancún International Airport]]. |
Een andere grote luchthaven is [[Cancún International Airport]]. |
||
− | Door Mexico-Stad, [[Monterrey]] en [[Guadalajara]] zijn uitgebreide [[metro]]-stelsels. |
+ | Door Mexico-Stad, [[Monterrey]] en [[Guadalajara (Jalisco)|Guadalajara]] zijn uitgebreide [[metro]]-stelsels. |
In Mexico-Stad is ook nog een [[monorail]]. |
In Mexico-Stad is ook nog een [[monorail]]. |
||
Mexico heeft 108 havens (!). |
Mexico heeft 108 havens (!). |
||
Regel 1.227: | Regel 1.088: | ||
=== Lijst van de belangrijkste internationale luchthavens in Mexico === |
=== Lijst van de belangrijkste internationale luchthavens in Mexico === |
||
− | * |
+ | * Internationale Luchthaven Benita Juárez (luchthaven van [[Mexico-Stad]]) |
− | * |
+ | * Internationale Luchthaven Don Miguel Hidalgo y Costilla (luchthaven van [[Guadalahara]]) |
− | * |
+ | * Internationale Luchthaven Mariano Escobedo (luchthaven van [[Monterrey]]) |
− | * |
+ | * Internationale Luchthaven van Cancún |
− | * |
+ | * Internationale Luchthaven Generaal Juan N. Álvarez (luchthaven van [[Acapulco]]) |
− | * |
+ | * Internationale Luchthaven Generaal Rodolfo Sánchez Taboada (luchthaven van [[Mexicali]]) |
− | * |
+ | * Internationale Luchthaven Generaal Abelardo L. Rodriguez (luchthaven van [[Tijuana]]) |
− | * |
+ | * Internationale Luchthaven Licenciado Jezus Teran Peredo (luchthaven van [[Aguascalientes (stad)|Aguascalientes]]) |
− | * |
+ | * Internationale Luchthaven Generaal Heriberto Jara (luchthaven van [[Veracruz]]) |
− | * |
+ | * Internationale Luchthaven Generaal Ignacio Pesqueira García (luchthaven van [[Hermosillo]]) |
− | * |
+ | * Internationale Luchthaven Del Bajío (luchthaven van [[Guanajuato]]) |
− | * |
+ | * Internationale Luchthaven Generaal Leobardo C. Ruiz (luchthaven van [[Zacatecas]]) |
− | * |
+ | * Internationale Luchthaven Licenciado Gustavo Díaz Ordaz (luchthaven van [[Puerto Vallarta]]) |
− | * |
+ | * Internationale Luchthaven Amado Nervo (luchthaven van [[Tepic]]) |
{{--}} |
{{--}} |
||
+ | |||
== Communicatie & Media == |
== Communicatie & Media == |
||
Regel 1.267: | Regel 1.129: | ||
De belangrijkste sport-krant is de ''[[Daily Record]]''. |
De belangrijkste sport-krant is de ''[[Daily Record]]''. |
||
Mexico heeft de beste water-instellingen en sanitaire voorzieningen van [[Midden-Amerika]] en [[Zuid-Amerika]]. |
Mexico heeft de beste water-instellingen en sanitaire voorzieningen van [[Midden-Amerika]] en [[Zuid-Amerika]]. |
||
− | De kwaliteit van het water is toch erg vies in tegenstelling met [[Canada]], de [[Verenigde Staten]], [[Europa]] enzovoort. |
+ | De kwaliteit van het water is toch erg vies in tegenstelling met [[Canada]], de [[Verenigde Staten]], [[Europa (werelddeel)|Europa]] enzovoort. |
Het water is het meest vies in de armste landelijke gebieden. |
Het water is het meest vies in de armste landelijke gebieden. |
||
Regel 1.286: | Regel 1.148: | ||
[[Chitchen Itza]] is een Maya-tempel die wordt beschouwd tot de 7 nieuwe [[wereldwonder]]en. |
[[Chitchen Itza]] is een Maya-tempel die wordt beschouwd tot de 7 nieuwe [[wereldwonder]]en. |
||
De meerderheid van de toeristen in Mexico komt uit [[Canada]] of de [[Verenigde Staten]]. |
De meerderheid van de toeristen in Mexico komt uit [[Canada]] of de [[Verenigde Staten]]. |
||
− | Een andere belangrijke groep toeristen komt uit [[Europa]]. |
+ | Een andere belangrijke groep toeristen komt uit [[Europa (werelddeel)|Europa]]. |
Mexico heeft een prachtige cultuur die beïnvloed is door de indiaanse cultuur en de Europese/Spaanse cultuur. |
Mexico heeft een prachtige cultuur die beïnvloed is door de indiaanse cultuur en de Europese/Spaanse cultuur. |
||
In Mexico zijn veel reisbureaus. |
In Mexico zijn veel reisbureaus. |
||
Regel 1.322: | Regel 1.184: | ||
==== Lijst van de 20 landen die het meest op vakantie naar Mexico gaan ==== |
==== Lijst van de 20 landen die het meest op vakantie naar Mexico gaan ==== |
||
− | {| |
+ | {| class="wikitable" |
+ | |- |
||
− | |- style="background:#E0FFFF; color:#FF4500;" |
||
− | ! |
+ | ! Positie!! Land!! Positie!! Land |
|- |
|- |
||
| 1 ||{{USA}}||11||{{NO}} |
| 1 ||{{USA}}||11||{{NO}} |
||
Regel 1.349: | Regel 1.211: | ||
==== Bekende trekpleisters-lijst ==== |
==== Bekende trekpleisters-lijst ==== |
||
+ | {{Kolommen2 |
||
− | {{Kolommen3 |
||
|Kolom1= |
|Kolom1= |
||
===== Stranden ===== |
===== Stranden ===== |
||
Regel 1.377: | Regel 1.239: | ||
* [[Mexico-Stad]] |
* [[Mexico-Stad]] |
||
− | * [[Guadalajara]] |
+ | * [[Guadalajara (Jalisco)|Guadalajara]] |
* [[Monterrey]] |
* [[Monterrey]] |
||
* [[Villahermosa]] |
* [[Villahermosa]] |
||
Regel 1.385: | Regel 1.247: | ||
* [[Torreon]] |
* [[Torreon]] |
||
* [[Saltillo]] |
* [[Saltillo]] |
||
− | * [[Aguascalientes]] |
+ | * [[Aguascalientes (stad)|Aguascalientes]] |
* [[Piedras Negras]] |
* [[Piedras Negras]] |
||
* [[Tlalnepantla]] |
* [[Tlalnepantla]] |
||
Regel 1.418: | Regel 1.280: | ||
* [[Merida]] |
* [[Merida]] |
||
* [[San Juan de Los Lagos]] |
* [[San Juan de Los Lagos]] |
||
− | * [[Guadalajara]] |
+ | * [[Guadalajara (Jalisco)|Guadalajara]] |
* [[Puebla]] |
* [[Puebla]] |
||
* [[Queretaro]] |
* [[Queretaro]] |
||
Regel 1.426: | Regel 1.288: | ||
* [[San Cristobal de las Casas]] |
* [[San Cristobal de las Casas]] |
||
* [[Oaxaca]] |
* [[Oaxaca]] |
||
− | * [[Aguascalientes]] |
+ | * [[Aguascalientes (stad)|Aguascalientes]] |
* [[Zacatecas]] |
* [[Zacatecas]] |
||
* [[Zamora de Hidalgo]] |
* [[Zamora de Hidalgo]] |
||
Regel 1.432: | Regel 1.294: | ||
* [[Taxco]] |
* [[Taxco]] |
||
* [[Campeche]] |
* [[Campeche]] |
||
− | |Kolom3= |
||
− | ===== Bekende dorpen ===== |
||
− | |||
− | * [[Mexcaltitlán]] |
||
− | * [[Huasca de Ocampo]] |
||
− | * [[Real de Catorce]] |
||
− | * [[Tepoztlan]] |
||
− | * [[Tepotzotlan]] |
||
− | * [[Tecolotlán]] |
||
− | * [[Tapalpa]] |
||
− | * [[Comala]] |
||
− | * [[Dolores Hidalgo]] |
||
− | * [[Cuetzalan]] |
||
− | * [[Izamal]] |
||
− | * [[Tequila]] |
||
− | * [[Real del Monte]] |
||
− | * [[Parras de la Fuente]] |
||
− | * [[Valle de Bravo]] |
||
− | * [[Mazamitla]] |
||
− | * [[Alamos]] |
||
− | * [[Tlalpujahua]] |
||
− | * [[Cosalá]] |
||
− | * [[Bernal]] |
||
− | * [[Coatepec]] |
||
− | * [[Papantla]] |
||
− | * [[Royal Seating]] |
||
− | * [[Bronxville]] |
||
− | * [[Santiago (Mexico)]] |
||
− | * [[Todos Santos]] |
||
− | * [[Bacalar]] |
||
− | * [[Jerez de García Salinas]] |
||
− | * [[Huamantla]] |
||
− | * [[Creel]] |
||
− | * [[Mendez Capulalpam]] |
||
− | * [[Fuerte]] |
||
− | * [[Palisades]], [[Metztitlan]] |
||
− | |||
− | ===== Bekende natuurgebieden ===== |
||
− | |||
− | * [[Koperkloof]] |
||
− | * [[Cañón del Sumidero]] |
||
− | * [[Grot van Zwaluwen]] |
||
}} |
}} |
||
== Wist je dat... == |
== Wist je dat... == |
||
− | [[Bestand: |
+ | [[Bestand:Can047eue.jpg|300px|right|thumb|Een [[chihuahua (hond)|chihuahua]], 's werelds kleinste hond]] |
* ... Mexico vroeger Nieuw-Spanje werd genoemd? |
* ... Mexico vroeger Nieuw-Spanje werd genoemd? |
||
* ... 15°-33° N, 86°-117° W de coördinaten van Mexico zijn? |
* ... 15°-33° N, 86°-117° W de coördinaten van Mexico zijn? |
||
Regel 1.484: | Regel 1.304: | ||
* ... de bekendste woestijn van Mexico de [[Chihuahua-woestijn]] is? |
* ... de bekendste woestijn van Mexico de [[Chihuahua-woestijn]] is? |
||
* ... de kleinste hond ter wereld, de [[Chihuahua (hond)|Chihuahua]], uit Mexico komt? |
* ... de kleinste hond ter wereld, de [[Chihuahua (hond)|Chihuahua]], uit Mexico komt? |
||
− | * ... [[Mexico-stad]], de hoofdstad van Mexico, de 2e grootste stad van de hele wereld is qua bevolking? |
||
− | |||
− | == Filmpjes == |
||
− | |||
− | <youtube>CYI_xSew_uc</youtube> |
||
− | <youtube>YtHcXtWxeMY</youtube> |
||
== Zie ook == |
== Zie ook == |
||
+ | * [[Mexico-Stad]] |
||
− | |||
− | * [[Mexico-stad]] |
||
* [[Chihuahua (hond)]] |
* [[Chihuahua (hond)]] |
||
* [[Acapulco]] |
* [[Acapulco]] |
||
− | == Externe |
+ | == Externe link == |
+ | * [https://www.gob.mx/en/ Officiële site van de Mexicaanse overheid in het Engels] |
||
− | |||
− | * [http://www.presidencia.gob.mx/ Officiële site van de Mexicaanse overheid] |
||
− | |||
− | * [http://www.inegi.gob.mx/inegi/default.asp Nationaal instituut voor de statistiek] |
||
== Bronnen == |
== Bronnen == |
||
* ''informatie van Wikipedia'' |
* ''informatie van Wikipedia'' |
||
− | * ''informatie uit het boek "De Grote Wereldatlas" |
+ | * ''informatie uit het boek "De Grote Wereldatlas"'' |
* ''informatie uit het boek "Grote Spectrum Encyclopedie Deel 12/Malta-Myceense beschaving"'' |
* ''informatie uit het boek "Grote Spectrum Encyclopedie Deel 12/Malta-Myceense beschaving"'' |
||
* ''informatie uit het boek "Geografica"'' |
* ''informatie uit het boek "Geografica"'' |
||
Regel 1.512: | Regel 1.322: | ||
{{Navigatie landen Noord-Amerika}} |
{{Navigatie landen Noord-Amerika}} |
||
+ | |||
− | [[Categorie:Landen]] |
||
− | [[Categorie:Mexico]] |
+ | [[Categorie:Mexico| ]] |
+ | [[Categorie:Landen van Noord-Amerika]] |
||
+ | |||
+ | [[de:Mexiko]] |
||
+ | [[en:Mexico]] |
||
+ | [[es:México]] |
||
+ | [[fr:Mexique]] |
||
+ | [[it:Messico]] |
||
+ | [[ru:Мексика]] |
Huidige versie van 25 nov 2022 om 10:45
Over dit artikel en/of onderwerp bestaat er ook een portaal! Klik hier om het portaal te bekijken! |
Verenigde Mexicaanse Staten Estados Unidos Mexicanos | |
---|---|
Hoofdstad | Mexico-Stad |
Aantal inwoners | 126.014.024 (2021) |
Oppervlakte | 1.964.375 km² (2,3% water) |
Regeringsvorm | Federale republiek |
President | Andrés Manuel López Obrador (sinds 2018) |
Godsdienst | Christendom (88,9%) Geen religie (10,6%) Overig (0,5%) |
Taal | Spaans (Español) |
Munteenheid | Mexicaanse peso |
Volkslied | Himno Nacional Mexicano |
Nationale feestdag | Grito de Dolores (16 september) |
Landcode | MEX |
Portaal Mexico |
Mexico, de Mexicaanse Federatie of officieel de Verenigde Mexicaanse Staten is een federale constitutionele staat/republiek/land. Het is een land in Midden-Amerika/Noord-Amerika, grenzend aan de Verenigde Staten in het noorden, Belize en de Caraïbische Zee in het zuidoosten, Guatemala in het zuidwesten, de Grote Oceaan in het westen en de Golf van Mexico in het oosten. Ook enkele eilanden behoren tot Mexico. De hoofdstad is de miljoenenstad Mexico-Stad en ligt op wel 2240 meter boven de zeespiegel. Het land heeft ongeveer zo'n 111 miljoen inwoners. Mexico is het op vijf na grootste land van het Amerikaanse continent (dus Noord-Amerika, Midden-Amerika én Zuid-Amerika bij elkaar).
De naam Mexico
Na de onafhankelijkheid van Spanje heette Mexico het zelfde als zijn hoofdstad Mexico-Stad. Mexico-Stad zou zijn gesticht als Ténochtitlan. De oorspronkelijke afkomst van het woord "Mexico" is volgens velen afgeleid van de Nahuatl-taal. Het is afgeleid van het Nahuatlaanse woord Mēxihtli of Mextli. Mēxihco betekent woonplaats van de Mēxihtli. Vele geleerden bedachten andere betekenissen voor deze naam. Een bekend voorbeeld daarvan is Bernardino de Sahagun, hij dacht dat de naam de navel van de maan betekende.
Geschiedenis
Mexico is een land met een lange en woeste geschiedenis. Er waren vroeger grote rijken gevestigd in het gebied waar nu Mexico ligt. Later zou het een kolonie worden van Spanje.
Prehistorie
De Olmeken
De eerste vestigingen in Mexico waren van een bepaald indianenvolk, genaamd de Olmeken. Deze cultuur had een hoge ontwikkeling tussen 1200 voor Christus en 500 voor Christus. Vooral ontwikkelde de cultuur zich aan de Golf van Mexico. De Olmeken leefden van de landbouw. Verder beoefende men hier ook de jacht en de visserij. Één van de meest bekende archeologische prehistorische opgravingen in Mexico is La Venta in de staat Tabasco. Hier zijn vele symmetrische gebouwen gevonden. La Venta leek op een klein dorp. De Olmeken ontwikkelden een speciale kalender en waren net zo geïnteresseerd in sterrenkunde en rekenen als hun opvolgers: de Azteken en de Maya's. Er werd ook een schrift met allemaal rare tekeningetjes en tekentjes ontwikkeld. Als gevolg van een grote natuurramp in het gebied waar de Olmeken leefden, verdween de cultuur plotseling. De Olmeekse cultuur is de moeder-cultuur van Mexico.
Klassiek Mexico
De Azteken als baas in het noorden
De Azteken waren een volk dat oorspronkelijk uit Noord-Amerika kwamen. Ze waren nomaden die zich eerst Chica's noemden. Volgens een legende zouden ze op een dag ergens vestigen waar een cactus met een slang en een arend stond. De cactus stond op de plaats waar nu het huidige Mexico-Stad ligt. Ze veranderden van nomaden tot een landbouw-volk. Hun cultuur was nog indrukwekkender en dan de Olmeekse cultuur. Op de plaats waar nu Mexico-Stad ligt werd Tenochtitlan gesticht. De stad lag op een meer. Hier waren prachtige hoge piramides en tempels. In de tempels waren vele bloederige mensenoffers. De bekendste, grootste en mooiste tempel was de Zonnetempel. De Maya's ontwikkelden een apart alfabet en bestudeerden de natuur en de hemel. Ze waren ook erg goed in rekenen zoals hun voorouders: de Olmeken. De hoogontwikkelde beschaving van de Azteken eindigde toen de Spanjaard Cortés hun aanviel. De koning die toen regeerde over het Azteekse Rijk, genaamd Montezuma, werd ontvoerd door Cortés en vermoord. Het Azteekse Rijk werd een kolonie van Spanje en Ténochtitlan werd helemaal verwoest.
De Maya's als baas in het zuiden
Toen de Azteken de baas over het noorden waren van Mexico, werden de Maya's de baas van het zuiden van Mexico. Ze leefden in een uitgebreid gebied rond Zuid-Mexico, Belize, Honduras en Guatemala. Ook zij hadden een hoogontwikkelde cultuur. Ze handelden vaak met de Azteken en hun zuidelijke buren: de Inca's. De Maya's konden nog beter rekenen dan de Azteken. De Maya's hadden niet een land, maar verschillende stadstaten. De grootste steden waren Palenque, Tikal, Copán, Bonampak, Yaxchilán en Chitchén Itzá. Elke stad werd geregeerd door een koning en priesters. De koningen hadden prachtige grote paleizen. Op een moment hield de cultuur van de Maya's op. Over de prachtige gebouwen kwamen dikke lagen oerwoud te liggen. Niemand weet hoe de Maya's aan hun einde zijn gekomen.
Een nieuwe nomaden-periode
Het Teotihuacan-volk
Toen de twee grootste beschavingen van Mexico (die van de Maya's en de Azteken) eindigden, vestigde zich een nieuw volk in het noordoosten van Mexico: de Teotihuacan. Dit gebied werd ook wel de Vallei van Mexico genoemd. De Teotihuacan woonden in een droge regio van Mexico. Hun huizen waren van steen met een rieten dak. Later vestigden ze zich ook rond het verlaten Ténochtitlan.
Koloniale periode
Na de val van Ténochtitlan, hoorde Mexico bij Spanje. Het werd een officiële kolonie. Mexico werd Nieuw-Spanje genoemd. Men begon te werken met de mijnbouw in Mexico. De belangrijkste handelsposten in Mexico waren Veracruz (aan de Golf van Mexico) en Acapulco (aan de Grote Oceaan). Er kwam een bloeiende handel en Veracruz en Acapulco werden grote havensteden. De cultuur van de indianen die leefden in Mexico werd beïnvloed door de Spanjaarden.
Onafhankelijkheid
De Spanjaarden die gevestigd waren in Mexico, wilden een eigen land vormen in plaats van een kolonie van Spanje blijven. De Spaanse koning en koningin vonden dat niet goed. Er kwamen vele opstandelingen, demonstranten en protesterende mensen. Daarna zou er een revolutie komen. Na vele overwinningen trokken de Spanjaarden zich een beetje terug. De Spanjaarden werden zo bang dat ze zich overgaven. Vele andere koloniën van Spanje (zoals Chili, Peru en Colombia) werden samen met Mexico onafhankelijk van Spanje. Mexico werd onafhankelijk in het jaar 1825.
Moderne Tijd
19e eeuw
Na de nationale onafhankelijkheid werd Mexico voor een korte tijd een keizerrijk, genaamd: het Eerste Mexicaanse Keizerrijk. De keizer werd Agustín de Iturbide. Na een paar maanden was Mexico geen keizerrijk meer, maar een republiek. Dat kwam door een financiële crisis. Agustín de Iturbide probeerde nog de republikeinen aan te vallen, maar werd uiteindelijk gevangengenomen en verbannen. Mexico werd gesplitst in een aantal provincies, samen werd Mexico de Verenigde provincies van Midden-Amerika genoemd. Mexico-Stad werd de hoofdstad en de zetel van de regering. Mexico kreeg ruzie met de Verenigde Staten over het strook land bij de rivier de Rio Grande. De Rio Grande stroomt langs de grens van beide landen. De Verenigde Staten werden boos en bezette Mexico van het jaar 1846 tot het jaar 1848. Vele gebieden van Mexico werden veroverd door de Verenigde Staten. Mexico kreeg een conflict met Frankrijk. Daardoor kwam er een oorlog. Mexico veranderde weer in een keizerrijk, genaamd: het Tweede Mexicaanse Keizerrijk. Het keizerrijk zou eindigen en weer in een republiek veranderen.
20e eeuw
In Mexico waren vele opstanden over de politieke partijen. Vooral toen de Mexicaan Obregon de baas van Mexico werd. Obregon werd het hoofd van Mexico in het jaar 1920. Omdat vele Mexicanen Obregon zo haatten, kwam er een oorlog: de Cristero Oorlog. Het volk was erg tegen Obregon. Daarom werden er nieuwe verkiezingen gehouden. Dit keer werd Obregon weer gekozen. Hij werd deze keer vermoord door het volk. In 1994 werd Mexico vrienden met Canada en de Verenigde Staten. De eerste president van Mexico werd Vicente Fox.
Geografie
Algemeen
Mexico ligt in het zuidelijke uiteinde van Noord-Amerika en in het noordelijke uiteinde van Midden-Amerika. De kustlijn van Mexico is erg lang. Rond Mexico zijn talrijke eilanden. Mexico heeft twee grote bergketens. In het westen ligt het Sierra Madre Occidentale Gebergte. De hoogste berg in dit gebergte is de Cerro Gordo met 3340 meter. In het noordoosten van Mexico ligt het Sierra Madre Oriëntale Gebergte. De hoogste berg in dit gebergte is de Peña Nevada met 3664 meter. In de buurt hier van ligt de Chihuahua-woestijn. In het midden van Mexico ligt het Eje Neovolcánico Gebergte. Tussen deze drie gebergtes ligt de Mexicaanse Hoogvlakte die ook wel de Sierras Transversales genoemd wordt. Verder zijn er ook nog het Sierra de California Gebergte en het Sierra Madre de Sur Gebergte. De Mexicaanse kust aan de Grote Oceaan is langer dan de kust aan de Golf van Mexico. Mexico is het enige land dat twee baaien bevat in twee verschillende oceanen. Bekende kenmerken van Mexico zijn het schiereiland Yucatan en het schiereiland Baja California.
Rivieren & Meren
In Mexico zijn weinig rivieren, op het schiereiland Yucatan ligt wel een grote rivier, de Rio Hondo. Andere grote rivieren zijn de Suchiate, de Rio Lerma en de Usumacinta. De grens met Belize wordt gevormd door een kanaal aan de Rio Hondo. De Rio Bravo is de allerlangste rivier van heel Mexico. De rivier de Usumacinta vormt de grens met Guatemala. De Rio Lerma en de Rio Balsas monden in de Grote Oceaan. Een andere belangrijke rivier is de Colorado Rivier die ook door de Verenigde Staten stroomt. In Mexico zijn ook binnenlandse rivieren (dat betekent dat de rivieren niet in zee monden). Een bekende binnenlandse rivier is de Rio Casas Grandes die in de Chihuahua-woestijn ligt. De meeste rivieren in Mexico hebben weinig water. Bijna geen van hen is bevaarbaar. In Mexico zijn talrijke meren en vijvers. De belangrijkste is het Chapalameer in de Mexicaanse staat Jalisco. Andere grote meren zijn het Meer van Patzcuaro, het Zirahuénmeer en het Cuitzeomeer. De laatste drie opgenoemde meren liggen allemaal in de Mexicaanse staat Michoacán.
Klimaat
Mexico ligt op de Kreeftskeerkring. Het klimaat in Mexico verschilt van regio. In het noorden kan het bijvoorbeeld hartstikke warm woorden vanwege de droge woestijnen en in het zuiden is het een vochtig en tropisch klimaat met regenwouden en oerwouden. De gebieden van Mexico die hoger gelegen zijn, zijn warmer dan de lage en vlakke gebieden. In het zuidoosten zijn moerassen. Het klimaat aan de kust is ook veel koeler dan in het binnenland. De laagste temperatuur ooit opgemeten in Mexico was -26 °C en de hoogste was 50 °C. In gebieden waar het klimaat gematigd is, valt er minder dan 350 mm regen per jaar. Mexico heeft een regenseizoen. Die duurt van de maand mei tot oktober. De gemiddelde temperatuur van heel Mexico is 19 °C.
Flora & Fauna
Mexico is een land met een diverse en speciale natuur. Met meer dan 200.000 soorten planten en dieren is Mexico een erg natuurlijk en milieuvriendelijk land. Er zijn ongeveer 735 soorten reptielen, ongeveer 450 soorten zoogdieren en ongeveer 290 soorten amfibieën. Over planten gesproken, heeft Mexico ongeveer 26.000 verschillende soorten planten. Wel zo'n 170.000 km² (vierkante kilometer) van heel Mexico behoort tot natuurlijke en milieuvriendelijke plaatsen. Er zijn 34 biosferen (een soort eco-systemen), 64 nationale parken (=extra beschermde natuurgebieden), 4 natuurlijke monumenten, 26 fauna-flora beschermgebieden, 4 gebieden met een gewone natuurlijke bescherming en 17 natuur-heiligdommen.
Politieke gezichtspunten
Mexico is een federale, democratische en constitutionele republiek. De regering is gebaseerd op een presidentieel stelsel. De president van Mexico is het staatshoofd, de opperbevelhebber én de regeringsleider van Mexico. Felipe Calderón is de huidige president van Mexico. Mexico heeft veel politieke partijen. De politiek van Mexico is een tweekamerstelsel (dan is er een Eerste Kamer en een Tweede Kamer). De kamers bestaan uit een kabinet van ministers, die noem je ook wel "staatssecretarissen". Ook is er een Huis van Afgevaardigden en een Senaat. Net zoals in Nederland worden er verkiezingen gehouden voor de politieke partijen. De drie belangrijkste en grootste partijen van Mexico zijn: de Nationale Actie Partij van Mexico (afgekort: PAN), de Partij van de Democratische Revolutie van Mexico (afgekort PRD) en de Institutionele Revolutionaire Partij van Mexico (afgekort PRI). De PRI is de oudste partij van alle drie de partijen. In de twintigste eeuw was de PRI de belangrijkste partij van Mexico. De belangrijkste partij van nu is de Nationale Actie Partij.
De 8 belangrijkste partijen
- Nationale Actie Partij van Mexico
- Partij van de Democratische Revolutie van Mexico
- Institutionele Revolutionaire Partij van Mexico
- Partij van de Arbeid van Mexico
- Groene Ecologische Partij van Mexico
- Convergentie van Mexico
- Nieuwe Alliantie van Mexico
- Sociaaldemocratische Partij van Mexico
Buitenlands beleid
Mexico heeft banden met vele verschillende landen. Het doet mee met vele lidmaatschappen. Een belangrijke economische partner van Mexico is de Verenigde Staten. Mexico doet mee aan de militaire missies van de Verenigde Naties. Mexico speelt een grote rol in de politiek van de wereld. Vroeger had Mexico een hele goede band met Zuid-Amerika en Midden-Amerika. Tegenwoordig heeft het een betere band met Noord-Amerika.
Lijst van lidmaatschappen
Dit zijn de organisaties waar Mexico lid van is:
- Verenigde Naties
- Organisatie van Amerikaanse Staten
- Noord-Amerikaanse Vrijhandelsovereenkomst
- Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling
- Veiligheids- en Welvaartsalliantie van Noord-Amerika
- G8+5
- Caricom
- Raad van Europa
- Organisatie van Niet-gebonden Landen
- Zuid-Amerikaanse Statengemeenschap
Strijdkrachten
Wel 175.000 mensen uit Mexico werken in het leger van Mexico. Het leger is verdeeld in:
- het Mexicaanse Leger (130.000 soldaten)
- de Mexicaanse Marine (37.000 soldaten)
- de Mexicaanse Luchtmacht (8.000 soldaten)
Mensenrechten
De mensenrechten van Mexico waren vroeger niet zo goed. Tegenwoordig is het wat beter, maar het is weer slecht geworden sinds het jaar 1992. Er is geweld tegen vrouwen/jonge meisjes en marteling tegen indianen. De mensenrechten in het zuiden van Mexico zijn slechter dan het noorden van Mexico (het deel wat aan de Verenigde Staten grenst).
Seksuele moorden
Ongeveer 50 % van de vrouwen/jonge meisjes in Mexico lijdt aan geweld. Vooral de arme vrouwen/jonge meisjes worden vaak aangevallen met geweld. De ergste plaats waar deze dingen is in Ciudad Juárez. Jaarlijks worden er honderden vrouwen uit deze stad verkracht en daarna vermoord. Dit gebeurde sinds het jaar 1992. De criminelen wachten de vrouwen/jonge meisjes van hun werk of school af. Vooral als jonge meisjes bij de bushalte moeten wachten. Vrouwen/jonge meisjes van 12 tot 21 jaar zijn het meest slachtoffer van de verkrachters. In Ciudad Juárez zijn vele criminelen als maffia en drugsverkopers. Zij proberen vrouwen/jonge meisjes te kidnappen om te verkrachten. Dan verkopen ze die naar een plek waar prostitutie is. Als ze dat niet willen, dan worden de vrouwen/jonge meisjes vermoord. In 2001 heeft de Mexicaanse politie dode lijken van verkrachte vrouwen/jonge meisjes gevonden in de woestijn. De verkrachters en moordenaars gaan nog steeds door met dit verschrikkelijke gedoe.
Marteling
De inheemse bevolking van Mexico (indianen) worden vaak gediscrimineerd door de blanke Mexicanen die oorspronkelijk uit Spanje komen. Ze worden dan ook gemarteld en vermoord. Vooral in de staten: Chiapas, Jalisco, Oaxaca en Quintana Roo werden veel mensen gemarteld. Er kwamen demonstranten die wilden dat de indianen gemarteld werden. De politie trad op en de demonstranten hielden op. Toch worden er nog steeds indianen gemarteld.
Drugshandel
Mexico is een levensgevaarlijk land met vele criminelen. Er zijn veel drugsdealers. Van Mexico werden eerst tunnels gegraven naar de Verenigde Staten om drugs daar heen te brengen. De Mexicaanse politie en de Amerikaanse Politie (FBI) hebben de tunnels ontdekt. Ook brengen mensen drugs over de grens via bussen, vrachtwagens en auto's. De meest voorkomende drugs die naar de Verenigde Staten worden gebracht is marihuana. Er wordt veel marihuana stiekem verbouwd in Mexico.
Bevolking
Tijdens de 19e eeuw verdubbelde de Mexicaanse bevolking niet. Dit duurde tot de 20e eeuw. De bevolking steeg enorm van 1930 tot 1980. Vooral in Mexico-Stad steeg de bevolking veel. Mexico-Stad werd een metropool en nu is Mexico-Stad de tweede dichtstbevolkte stad van de hele wereld na Tokio. De groeicijfers waren meer dan 3 % van de bevolking. Na 20 jaar verdubbelde de Mexicaanse bevolking. Er wordt verwacht dat Mexico als snel 120 miljoen inwoners gaat krijgen. Maar de bevolking begon minder te groeien in de periode van het jaar 1995 en het jaar 2000. De gemiddelde levensverwachting steeg van 36 in 1895 tot 72 in 2000. In het begin van de 20e eeuw leefden 90 % van alle Mexicanen op het platteland of in dorpjes. Tegenwoordig wonen de meeste Mexicanen in de steden. De meest dichtstbevolkte plaatsen in Mexico zijn Mexico-Stad, Guadalajara, Monterrey en Puebla. De minst bevolkte plaatsen in Mexico zijn vooral in Baja California Sur, Campeche en Quintana Roo. In 1895 sprak nog 17 % van de Mexicaanse bevolking nog de inheemse indiaanse taal. In 2000 sprak slechts nog 7 % van de Mexicaanse bevolking de inheemse indiaanse taal. Inheemse gemeenschappen werden verdreven door de met meerdere Mexicanen die oorspronkelijk uit Spanje kwamen. De Verenigde Staten is het land waar de meeste Mexicanen wonen na Mexico. Vroeger zijn veel Mexicanen over de grens met de Verenigde Staten gevlucht. In de Verenigde Staten leven wel ongeveer zo'n 38 miljoen inwoners. De Mexicanen hier in de Verenigde Staten leven vooral in de Amerikaanse staten: Californië, Texas, New Mexico en Illinois. Een andere plek waar veel Mexicanen wonen is Canada. Het Europese land met de meeste Mexicanen van de hele wereld is Duitsland. De vierde bestemming waar veel Mexicanen wonen is Spanje. Er leven hier ongeveer zo'n 5.825 Mexicanen. Verder zijn er nog Mexicaanse gemeenschappen in het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, Zwitserland, Japan en België.
Etniciteiten
Mexico's etniciteiten zijn divers en verschillend. De meeste mensen Ze zijn een mix van mensen uit Spanje en de inheemse bevolking (mestizos) 79 %. Toch leven er nog kleine groepen indianen in Mexico (8 %). De grootste groep van de indianen is de Nahuatl-stam. De blanke Mexicanen (12 %)doen heel racistisch tegen de indianen (zie ook kopje mensenrechten). Een andere groep indianen die ook nog voorkomt zijn de huidige Maya's. Zij leven niet meer zoals hun machtige voorouders. De kleinste groep indianen is de Kiliwa die slechts met tientallen in Baja California wonen. In Mexico zijn verschillende gemeenschappen. Er zijn Amerikaanse, Spaanse, Guatemalaanse, Argentijnse, Colombiaanse, Hondurese, Duitse, Italiaanse, Indische, Cubaanse, El Salvadoraanse, Franse, Chinese, Russische, Canadese, Libanese, Joodse, Japanse, Uruguayaanse, Peruaanse en Koreaanse gemeenschappen in Mexico.
Godsdiensten
Mexico is het tweede meest katholieke land ter wereld na Brazilië met 88 % katholiek. Niet veel mensen hebben een andere godsdienst of geen godsdienst. De katholieke kerk in Mexico heeft wel meer dan 74.612.375 aanhangers. Vooral in de staten Jalisco, Aguascalientes en Guanajuato gelooft men veel in de katholieke kerk. Minderheden van het christendom in Mexico zijn de protestantse kerk, oosterse ritus van het christendom en de orthodoxe kerk. Protestanten wonen vooral in de staten Campeche,Chiapas en Tabasco. In de dichtbevolkte steden (zoals Mexico-Stad, Guadalajara, Monterrey en Puebla) worden ook andere godsdiensten beoefend. De Indische immigranten hier zijn vaak moslim, dus ze geloven in de islam. Indiërs die niet in de islam geloven, geloven in het hindoeïsme en het sikhisme. De Chinezen, Japanners en de Koreanen geloven vooral in het boeddhisme, het confucianisme, het taoïsme en het shintoïsme.
Talen
Belangrijkste inheemse talen van Mexico | |
Taal | Aantal sprekers |
---|---|
Nahuatl | 1.659.029 |
Maya | 892.723 |
Mixeeks | 510.801 |
Zapoteeks | 505.992 |
Tzotzil | 356.349 |
Tzeltal | 336.448 |
Otomí | 327.319 |
Totonaca | 271.847 |
Mazateeks | 246.198 |
Huasteeks | 173.233 |
Binnenlandse en inheemse talen
Het Spaans is de officiële taal van Mexico. De taal wordt ook door de meeste Mexicanen gesproken. Maar 7 % van de bevolking spreekt het Nahuatl. Dit is de taal van de indiaanse Nahuatl-stam. De regering van Mexico erkent officieel 63 inheemse talen. Verder spreken de opvolgers van de Maya's, de Maya's van nu, het Yukatek Maya.
Buitenlandse talen
Vanwege dat Mexico zo dicht bij de Verenigde Staten ligt, spreekt men ook veel Engels. Het Engels komt vaak voor in de films, muziek enz. in de stedelijke centra. In Mexico wordt ook het Venetiaans gesproken. Dat is zo, omdat vroeger de stad Puebla door Italianen werd gesticht. Die Italianen kwamen uit de stad Venetië, vandaar dus. Bijna alle inwoners van Puebla spreken nu Venetiaans. In Veracruz spreekt men ook Venetiaans. Het Duits wordt ook gesproken in Mexico. Het dialect van het Duits wat hier gesproken wordt is Platduits. Platduits is afgeleid van zowel het Duits als het Nedersaksisch. Deze talen worden vooral gesproken in Chihuahua, Zacatecas, Durango en Campeche. In Veracruz wordt ook nog Frans gesproken. Andere steden waar ook Frans gesproken wordt zijn Jicaltepec, Perote, San Rafael en Mentidero. Er wordt ook Catalaans, Baskisch, Arabisch, Hebreeuws, Jiddisch, Sefardisch gesproken in Mexico.
Lijst met de 20 grootste steden van Mexico
Lijst met de 20 grootste steden | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Nummer | Stadsnaam | Stedelijke bevolking | ||||||||
1 | Mexico-Stad | 18.847.433 | ||||||||
2 | Guadalajara | 4.095.853 | ||||||||
3 | Monterrey | 3.664.331 | ||||||||
4 | Puebla | 2.109.049 | ||||||||
5 | Toluca | 1.610.786 | ||||||||
6 | Tijuana | 1.483.992 | ||||||||
7 | Léon | 1.425.210 | ||||||||
8 | Ciudad Juarez | 1.313.338 | ||||||||
9 | Torreon | 1.110.890 | ||||||||
10 | San Luis Potosi | 1.104.034 | ||||||||
11 | Santiago de Querétaro | 1.014.705 | ||||||||
12 | Merida | 897.740 | ||||||||
13 | Mexicali | 855.962 | ||||||||
14 | Aguascalientes | 805.666 | ||||||||
15 | Tampico | 803.196 | ||||||||
16 | Culiacan | 793.730 | ||||||||
17 | Cuernavaca | 787.556 | ||||||||
18 | Acapulco | 786.830 | ||||||||
19 | Chihuahua | 784.882 | ||||||||
20 | Morelia | 776.467 |
Volkslied
Het volkslied van Mexico heet Himno Nacional Mexicano, het is beter bekend als Mexicanos al grito de guerra (=Mexicanen, op de roep van de oorlog!). De componist van dit lied was Jaime Nunó en de tekst was van Francisco González Bocanegra. In het jaar 1854 werd dit lied het volkslied van Mexico. Hieronder is het refrein van het lied in het Spaans:
Mexicanos al grito de guerra
el acero aprestad y el bridón.
Y retiemble en sus centros la tierra,
al sonoro rugir del cañón.
¡Y retiemble en sus centros la tierra,
al sonoro rugir del cañón!
De Mexicaanse vlag
Het groen van de Mexicaanse vlag betekent onafhankelijkheid, het wit betekent het geloof en het rood het bloed van de Mexicaanse mensen. Het rood staat ook voor de gelijkheid van de Mexicaanse mensen. In het midden van de vlag staat het wapen van Mexico. Het wapen stelt een legende voor met een adelaar op een cactus met een slang in zijn snavel. In het jaar 1821 werd de vlag door het bevrijdingsleger van Mexico ontworpen. Tot 1823 en van 1865 tot 1867 droeg de adelaar de Mexicaanse keizerskroon. De huidige vlag is ontworpen in 1968.
Bestuurlijke Indeling
Mexico heeft 31 staten. De president geeft 31 verschillende personen de macht om de toezichthouder te worden over de staten. Zo'n persoon noem je een gouverneur. Om de zes jaar wordt er een gouverneur gekozen voor de staat. De staten zijn weer verdeeld in gemeenten. Er zijn in totaal 2438 gemeentes in Mexico. De staat met de meeste gemeentes van allemaal is de staat Oaxaca met 570 gemeentes. In tegenstelling hebben de staten Baja California en Baja California Sur elk maar 5 gemeenten. Elke gemeente heeft zijn eigen burgemeester. Om de drie jaar wordt er een nieuwe gekozen. Naast de burgemeester zijn er ook de gemeenteraad en de wethouders. Die hebben ook een termijn van drie jaar lang.
| ||||||||
Naam van de staat | Hoofdstad | Bevolking (1-1-2009) | Oppervlakte (in km²) | |||||
(1)Aguascalientes | Aguascalientes | 1.133.137 | 5.625 | |||||
(2)Baja California | Mexicali | 3.122.408 | 71.546 | |||||
(3)Baja California Sur | La Paz | 558.425 | 73.943 | |||||
(4)Campeche | San Francisco de Campeche | 791.322 | 57.727 | |||||
(5)Chiapas | Tuxtla Gutiérrez | 4.483.886 | 73.681 | |||||
(6)Chihuahua | Chihuahua | 3.376.062 | 247.487 | |||||
(7)Coahuila | Saltillo | 2.615.574 | 151.445 | |||||
(8)Colima | Colima | 597.043 | 5.627 | |||||
(9)Durango | Victoria de Durango | 1.547.597 | 123.367 | |||||
(10)Guanajuato | Guanajuato | 5.033.276 | 30.621 | |||||
(11)Guerrero | Chilpancingo de los Bravo | 3.143.292 | 63.794 | |||||
(12)Hidalgo | Pachuca de Soto | 2.415.461 | 20.856 | |||||
(13)Jalisco | Guadalajara | 6.989.304 | 78.630 | |||||
(14)Estado de México | Toluca de Lerdo | 14.739.060 | 22.333 | |||||
(15)Michoacán | Morelia | 3.971.225 | 58.667 | |||||
(16)Morelos | Cuernavaca | 1.668.343 | 4.892 | |||||
(17)Nayarit | Tepic | 968.257 | 27.862 | |||||
(18)Nuevo León | Monterrey | 4.420.909 | 64.203 | |||||
(19)Oaxaca | Oaxaca de Juárez | 3.551.710 | 93.343 | |||||
(20)Puebla | Puebla de Zaragoza | 5.624.104 | 34.251 | |||||
(21)Querétaro | Santiago de Querétaro | 1.705.267 | 11.658 | |||||
(22)Quintana Roo | Chetumal | 1.290.323 | 42.535 | |||||
(23)San Luis Potosí | San Luis Potosí | 2.479.450 | 61.165 | |||||
(24)Sinaloa | Culiacán Rosales | 2.650.499 | 57.331 | |||||
(25)Sonora | Hermosillo | 2.499.263 | 184.946 | |||||
(26)Tabasco | Villahermosa | 2.045.294 | 24.747 | |||||
(27)Tamaulipas | Ciudad Victoria | 3.174.134 | 80.148 | |||||
(28)Tlaxcala | Tlaxcala de Xicohténcatl | 1.127.331 | 3.997 | |||||
(29)Veracruz | Xalapa-Enríquez | 7.270.413 | 71.856 | |||||
(30)Yucatán | Mérida | 1.909.965 | 39.671 | |||||
(31)Zacatecas | Zacatecas | 1.380.633 | 75.416 |
Cultuur
De Mexicaanse cultuur is afgeleid van de indiaanse cultuur en de Spaanse cultuur en is een puzzel van vele diverse culturen. De katholieke kerk is overgenomen van de Spanjaarden. De Mexicaanse bevolking is erg trots op hun cultuur. Mexicanen volgen vaak de cultuur van hun voorouders op.
Vriendschapsbanden & Gemeenschap
Een familie in Mexico heeft vaak een goeie band met elkaar. De grootouders, ooms, tantes, ouders enz. wonen allemaal samen in een huis. Als iemand in het huis nood heeft, dan gaat de rest diegene helpen. De baas van de familie is de vader. Moeders hebben bijna nergens recht op en moet zorgen voor het huishouden en de kinderen. Vooral op het platteland gebeuren dit soort dingen nog. Gemeenschappen in Mexico worden gewaardeerd. Men houdt van sterke familiebanden en goede samenleving.
Mexicaanse films/bioscoop
De geschiedenis van de Mexicaanse films/bioscoop gaat terug tot het begin van de 20e eeuw. De meeste Mexicaanse films zijn ontwikkeld tijdens de Mexicaanse Revolutie. Er kwamen veel films tijdens de Mexicaanse Revolutie, omdat er veel hilarische momenten/gebeurtenissen waren. Van het jaar 1896 tot het jaar 1929 waren er nog maar alleen 'stomme films' (=films zonder geluid). De eerste bioscopen van Mexico bestonden alleen maar in Mexico-Stad. Er waren toen alleen maar 1-minuut films (!) in Mexico. De bioscopen en films begonnen populair te worden in het jaar 1911. Zelfs veldslagen tijdens de Mexicaanse Revolutie die gefilmd werden, kon je zien in de bioscoop. Later kwamen er ook romantische films met knappe acteurs en actrices. De bekendste actrices uit deze tijd waren Lupe Vélez en Dolores del Río. De bekendste acteur acteur uit deze tijd was Ramón Novarro. In de jaren '20 van de vorige eeuw werden zeer weinig films geproduceerd, omdat de Amerikanen uit Hollywood (Los Angeles) te goede films produceerden. Daarom verhuisden deze acteurs voor een tijd naar Hollywood. In de jaren '30 van de vorige eeuw brak er een goede tijd uit. De drie bekende filmsterren kwamen weer terug in Mexico. Er kwamen nog veel meer sterren. De filmindustrie ging erg goed. Deze tijd werd de Gouden Eeuw van de Mexicaanse Filmindustrie genoemd. Bekende nieuwe sterren waren Cantinflas en Pedro Infante. Cantinflas had als bijnaam de Mexicaanse Charlie Chaplin.
Muziek
De Mexicaanse muziek is heel mooi en afgeleid van vele soorten muziek. Vele Mexicaanse liederen zijn beroemd over de hele wereld. Bij Mexicaanse muziek gebruikt men vaak een gitaar als muziekinstrument. De Mexicaanse muziek is erg populair in Europa. Er is weinig bekend van de indiaanse muziek. De Indianen hadden geen snaarinstrumenten. Ze hadden wel blaasinstrumenten en slaginstrumenten. Er zijn weinig Indiaanse muziekinstrumenten opgegraven. Men weet wel dat de Indianen van zang en muziek hielden. De fluiten werden toen van klei of riet gemaakt. Later is de muziek in Spaanse muziek veranderd. Een paar mannen spelen een gitaar of accordeon en zingen. Dan is er soms een danseres die gaat dansen. De mannen hebben vaak een brede hoed. Dit noem je norteño-muziek. De Mexicaanse muziek heeft soms zelfs Afrikaanse en Aziatische invloeden. In Mexico houdt men ook van rock-muziek. Vele jongeren houden van deze muziek. Vooral in de grote steden zijn veel rock-optredens. Men houdt ook van ballad en bolero. Ballad en Bolero zijn twee soorten rustige muziek, vaak met een gitaar. Van oorsprong komen allebei de soorten muziek uit het Caraïbisch gebied. Het werd opgenomen op het schiereiland Yucatan en werd een rage en populairiteit.
De Mexicaanse keuken
De Mexicaanse keuken is erg veel afgeleid van de Spanjaarden. Mexicanen houden van pittig eten, zoals pepers. Ook eet men veel maïs. Een beroemd Mexicaans gerechten zijn burrito's en taco's. Burrito's en taco's worden gemaakt van maïszetmeel. Dan lijken ze op pannenkoeken. In deze zogenaamde "pannenkoeken" stopt men allerlei groente en vlees. Ook eet men maïschips of beter bekend als nacho's erbij. De nacho's moet je dippen in een speciale avocado-saus: guacamole, als je burrito's wilt eten. Als je taco's wil eten, moet je de nacho's in een pittige chili-saus dippen. Ingrediënten die je bijna niet kunt missen in Mexicaans eten zijn maïs, pepers, bonen, pompoenen, avocado's, zoete aardappelen, tomaten, cacao, suiker en nog veel meer ingrediënten. Vlees dat vaak wordt gegeten is vooral rundvlees, varkensvlees en kippenvlees. Chocola is een traditioneel gerecht van Mexico. Vroeger werd van cacao een drankje gemaakt voor de koning van het Azteekse rijk. De bedienden stopten er dan suiker in en veranderden het in chocolademelk. In Mexico eet men ook graag rijst.
Sport
In Mexico worden veel sporten beoefend. De nationale sport van Mexico is charrería. Dit is een soort race van vee-ranches/paarden. Bij deze sport draagt men prachtige, mooie, versierde kleding. Langs de kant van de races wordt muziek gespeeld en gezongen. In Mexico houdt men ook van moderne sporten. Voorbeelden zijn basketbal, voetbal, honkbal, Baskische pelota en boksen. Voetbal is erg populair in Mexico. Mexico heeft een eigen eredivisie. Het Mexicaanse voetbalelftal van onder de 17 jaar heeft de Wereldkampioenschappen gewonnen in Peru, 2005. Honkbal is de meest populairste sport in het noorden en het zuidoosten van Mexico. Er zijn vaak diverse nationale wedstrijden en competities. Basketbal is vooral populair in de gebieden aan de Grote Oceaan. Ook in het zuidoosten van Mexico houdt men van basketbal. Baskisch Pelota is een traditioneel Spaans soort tennis. Er is geen net tussen beiden en om een punt te scoren moet je de bal tegen de muur slaan. Mexico heeft ooit 2 gouden Olympische medailles voor pelota gekregen. Boksen is een goede rage van Mexico. Mexico heeft best veel Olympische kampioenen in boksen.
Literatuur
De indiaanse literatuur speelde vroeger een grote rol in de Mexicaanse literatuur. Maar de boeken met literatuur werden door de Spanjaarden verbrand. Daarom is er weinig waard gebleven en weten we dus weinig over de indiaanse literatuur. Vanaf de 20e eeuw begon men moderne literatuur te schrijven. Vele literatuur-schrijvers werden geboren. Één van de grootste literatuur-schrijvers van Midden-Amerika en Zuid-Amerika is de Mexicaan Juan Rulfo. Hij werd beroemd door de boeken: Pedro Páramo en El Llano en de lama's.
Feestdagen
Mexico heeft vele speciale feesten en evenementen die men nergens ter wereld kent. Een goed voorbeeld is de Dag van de Doden. Op die dag worden er allemaal schedels gemaakt van suiker en snoep. Men draagt ook prachtige, enge en wonderbaarlijke kostuums. Dit feest wordt gevierd in de 2 eerste dagen van de maand november. De Mexicanen bezoeken dan de graven van hun familie of beste vrienden die al gestorven zijn. De nationale feestdag van Mexico is 16 september. Op die dag werd Mexico onafhankelijk van Spanje. Tegenwoordig worden er allemaal leuke activiteiten gehouden op 16 september, maar ook op andere feesten. Voorbeelden zijn vuurwerk afschieten, huizen en kerken versieren, miss-verkiezingen houden, stierengevechten, danswedstrijden, hanengevechten, sport-wedstrijden (zoals voetbalcompetities) en nog veel meer. Het belangrijkste feest van Mexico is echter 12 december: de verschijning van de Maagd van Guadalupe.
Feestdagen-tabel
Datum | Naam feest | Waar over het feest gaat |
---|---|---|
1 januari | Nieuwjaar | Eerste dag van het Westerse jaar |
5 februari | Dag van de Grondwet | Dag ter ere het begin van de Mexicaanse grondwet |
20 maart | Expropiación Petrolera | Dag ter ere het begin van de olie-winning in Mexico |
21 maart | Geboorte van Benito Juárez | De dag ter ere de geboorte van de oude president Benito Juárez |
30 april | Kinderdag | De dag ter ere de Mexicaanse kinderen |
1 mei | Dag van de Arbeid | Feest ter ere de arbeid van de hele wereld |
5 mei | Cinco de Mayo | Viering van de overwinning in de Slag bij Puebla |
16 september | Grito de Dolores | Nationale feestdag van Mexico en dag ter ere de onafhankelijkheid van Spanje |
12 oktober | Día de la Raza | Feest ter ere dat Columbus Amerika ontdekte |
1 november en 2 november | Dag van de Doden | Herdenkingsdag aan de Mexicaanse doden |
12 december | Verschijning van de Maagd van Guadelupe | Herdenkingsdag aan de verschijning van de Maagd van Guadelupe |
25 december | Eerste Kerstdag | Viering van de Eerste Kerstdag |
26 december | Tweede Kerstdag | Viering van de Tweede Kerstdag |
31 december | Oudejaar | Viering van oudejaarsavond |
Kunst
Schilderijen
Schilderijen zijn één van de oudste Mexicaanse kunsten. Ze zijn bijna overal aanwezig: in winkels, bioscopen, enzovoort. De vroegste schilderijen waren oude Maya-muurschilderingen. De alleroudste van allemaal bestaat al ongeveer 7500 jaar lang en is gevonden in een grot te Baja California. Er zijn ook prachtige fresco's gevonden in Mexico. Muurschilderingen waren in de 16e eeuw erg belangrijk voor religieuze gebouwen. Rond de 18e eeuw werden de schilderijen/schilderingen minder religieus.
Mini-piñata's
In Mexico maakt men heel speciaal en mooi houtsnijwerk. Die dingen worden soms ook van verschillende soorten papier/karton gemaakt. De werkjes zijn heel fleurig met allerlei kleuren. Het papier, hout of karton wordt mooi beschilderd. Dit noem je piñata's. De bedenker van dit goede idee is Pedro Lopez Linares in het jaar 1936. Als het een groot ding is, wordt het een verjaardags-piñata. Kinderen vragen vaak voor hun verjaardag een verjaardags-piñata in de vorm welke ze willen. In de verjaardags-piñata wordt snoep in gestopt en dan mag het jarige kind met blinddoek de verjaardags-piñata open slaan. De snoepjes vallen als het goed is eruit en dan gaat het kind lekker snoepen.
Onderwijs
De mensen in Mexico kunnen al duizenden jaren schrijven, al sinds de tijd van de Azteken en de Maya's. Maar 1,9 % van alle mensen in Mexico is analfabeet. Het onderwijs van Mexico is redelijk goed. Inheemse mensen in Mexico (=indianen) zitten vaak op een tweetalige school, omdat ze ook hun eigen taal moeten leren. Mexico heeft erg veel universiteiten en middelbare scholen. In 2005 waren er wel ongeveer zo'n 3 miljoen studenten van de middelbare school in Mexico (!). Toen waren er ook nog ongeveer zo'n 300.000 leerkrachten op de middelbare school. De middelbare scholen in Mexico ontvangen educatief materiaal via het bedrijf Edu-za. Op 21 september 1551 werd de eerste universiteit van Mexico opgericht. De universiteit heette de Koninklijke en Pauselijke Universiteit van Mexico. Op 22 september 1910 werd de Nationale Autonome Universiteit van Mexico opgericht. Drie personen die ooit op deze universiteit hebben gezeten, hebben de Nobelprijs gewonnen. Mensen uit Mexico gaan vaak studeren in het buitenland, voor de hoop van een goed onderwijs. Vaak gaan de Mexicanen naar de Verenigde Staten en Canada.
Economie
De landbouw productie van Mexico | ||
Product | Aantal producten | Aantal locaties wereldwijd |
---|---|---|
Avocado | 1.040.390 | 1 |
Uien en Sjalot | 1.130.660 | 1 |
Citroenen en Limoenen | 1.824.890 | 1 |
Saffloer | 212.765 | 1 |
Rundvlees | 79.507 | 2 |
Noten | 95.150 | 2 |
Papaja's | 955.694 | 2 |
Chilipepers | 1.853.610 | 2 |
Bonen zonder schillen | 93.000 | 3 |
Sinaasappelen | 3.969.810 | 3 |
Anijs en Venkel | 32.500 | 3 |
Kippenvlees | 2.245.000 | 3 |
Asperges | 67.247 | 4 |
Mango's | 1.503.010 | 4 |
Maïs | 20.000.000 | 4 |
Tijdens de koloniale periode was Mexico een landbouwland. Later zou men ook veel werken aan de mijnbouw, want er is erg veel zilver in Mexico. In Mexico was tijdens de koloniale periode niet veel industrie. Langzamerhand ontwikkelde de industrie van Mexico. In de 19e eeuw kwam er veel textielindustrie. Vooral in de Vallei van Puebla en de Vallei van Mexico. Mexico was 's werelds eerste olieproducent-en exporteur. In de industrie produceerde men nu ook staal en elektriciteit. Tijdens de jaren '70 tot '80 brak er een financiële crisis uit in Mexico. Mexico moest toen veel schulden betalen. Mexico was toen failliet. De crisis eindigde, maar in 1994 dompelde Mexico weer in een andere crisis. In 2006 zou deze crisis eindigen. De Mexicaanse economie groeide vanaf toen enorm. Vele Mexicanen uit het buitenland maken Mexico ook rijk. Het wordt per jaar geschat op 70 miljard dollar (!). Volgens de gegevens van de Wereldbank is het BBP (Bruto Binnenlands Product) per persoon in Mexico hoger dan de rest van Midden-Amerika en Zuid-Amerika (zonder Brazilië). Brazilië is het machtigste van Midden-Amerika en Zuid-Amerika. Mexico staat als tweede op de lijst. De verdeling van de rijkdom in Mexico is niet eerlijk. Sommige mensen zijn hartstikke rijk en sommige mensen zijn straatarm. Van 1994 tot 1995 was er een financiële crisis in Mexico. De olie-industrie in Mexico is volledig onder controle van het staatsbedrijf Petroleos Mexicanos (afgekort Pemex). Het is de derde grootste olie-producent van de wereld, de zesde in het verkoop van olie en het grootste olie-bedrijf van heel Midden-Amerika en Zuid-Amerika. In Mexico zijn ook veel oliereserves. Alleen mist Mexico de technologie om de olie uit de reserves te halen.
Vervoer, transport en verkeer
Vervoer-statistieken van Mexico | |
Wegen | |
---|---|
Type | Lengte (in km) |
Totaal wegen | 352.072 |
Onbekende wegen | 55.984 |
Onverharde wegen | 22.663 |
Verharde wegen | 152.089 |
Wegen met twee rijstroken | 110.367 |
Wegen met vier of meer rijstroken | 10.969 |
Spoorwegen | |
Totale lengte | 26.662 |
Luchthavens | |
Type | Totaal |
Internationale luchthavens | 47 |
Nationale luchthavens | 14 |
Havens | |
Totaal | 108 |
Het wegen-netwerk van Mexico is een van de grootste in Midden-Amerika en Zuid-Amerika. Volgens de Minister van Verkeer en Vervoer in Mexico zijn de wegen in totaal 352.072 mijl lang. De snelwegen in Mexico hebben vaak wel 4 rijbanen. Bij sommige tunnels, wegen en bruggen moet je tol betalen. In Mexico zijn ook spoorwegen. De spoorwegen worden vooral gebruikt voor de transport. In Mexico zijn veel luchthavens en zeehavens. De grootste luchthaven ligt in Mexico-Stad. Een andere grote luchthaven is Cancún International Airport. Door Mexico-Stad, Monterrey en Guadalajara zijn uitgebreide metro-stelsels. In Mexico-Stad is ook nog een monorail. Mexico heeft 108 havens (!). De belangrijkste havens in Mexico zijn die van Veracruz en die van Manzanillo.
Lijst van de belangrijkste internationale luchthavens in Mexico
- Internationale Luchthaven Benita Juárez (luchthaven van Mexico-Stad)
- Internationale Luchthaven Don Miguel Hidalgo y Costilla (luchthaven van Guadalahara)
- Internationale Luchthaven Mariano Escobedo (luchthaven van Monterrey)
- Internationale Luchthaven van Cancún
- Internationale Luchthaven Generaal Juan N. Álvarez (luchthaven van Acapulco)
- Internationale Luchthaven Generaal Rodolfo Sánchez Taboada (luchthaven van Mexicali)
- Internationale Luchthaven Generaal Abelardo L. Rodriguez (luchthaven van Tijuana)
- Internationale Luchthaven Licenciado Jezus Teran Peredo (luchthaven van Aguascalientes)
- Internationale Luchthaven Generaal Heriberto Jara (luchthaven van Veracruz)
- Internationale Luchthaven Generaal Ignacio Pesqueira García (luchthaven van Hermosillo)
- Internationale Luchthaven Del Bajío (luchthaven van Guanajuato)
- Internationale Luchthaven Generaal Leobardo C. Ruiz (luchthaven van Zacatecas)
- Internationale Luchthaven Licenciado Gustavo Díaz Ordaz (luchthaven van Puerto Vallarta)
- Internationale Luchthaven Amado Nervo (luchthaven van Tepic)
Communicatie & Media
In Mexico heeft al sinds 1990 media. Er kwamen speciale telefoon-en communicatiebedrijven in Mexico. Ook kwam er een televisie-instituut: het Mexicaanse Instituut voor Televisie. Vroeger waren er nog maar twee televisie-omroepen in Mexico: Televisa en TV Azteca. Televisa is de grootste Spaanstalige media van de hele wereld. Op deze zender zijn vaak soaps (romantische series). De steden aan de grens met de Verenigde Staten ontvangen Amerikaanse televisie-zenders. Nu heeft Mexico 733 verschillende televisie-zenders. Mexico-Stad heeft een paar eigen televisie-zenders. Dit zijn ze: XEIPN-TV (ook wel Kanaal 11 van Mexico), XEIMT-TV (ook wel Kanaal 22 van Mexico), XHTVM-TV (ook wel Project 40 van Mexico), XHRAE-TV (ook wel Cadena Tres). In Mexico zijn ook nog radio-bedrijven. Mexico heeft er ongeveer 1590, waarvan 4 bij Mexico-Stad horen. Verschillende universiteiten in Mexico hebben hun eigen radio-zender. Het grootste telefoon-bedrijf in Mexico is Telmex. Wel 80 % van Mexicaanse gezinnen heeft een telefoon. In de straten in de steden staan vaak telefooncellen. Niet echt veel mensen gebruiken moderne communicatie/media/technologie in Mexico. Mexico heeft meer dan 111 miljoen inwoners en slechts ongeveer zo'n 23.260.330 inwoners gebruiken deze moderne dingen. Daarom is er zelfs in de armste dorpen/plaatsen van het land minstens één computer-station/internetverbinding. De belangrijkste kranten van Mexico (op alfabet) zijn: de El Universal, de La Jornada en de Reforma. In de grote steden en in de staten zijn lokale kranten. De belangrijkste sport-krant is de Daily Record. Mexico heeft de beste water-instellingen en sanitaire voorzieningen van Midden-Amerika en Zuid-Amerika. De kwaliteit van het water is toch erg vies in tegenstelling met Canada, de Verenigde Staten, Europa enzovoort. Het water is het meest vies in de armste landelijke gebieden.
Toerisme
Toerisme in Mexico is een belangrijke activiteit voor de economie van Mexico. Mexico heeft erg veel toerisme. Mexico staat als 8e waar de meeste toeristen van de hele wereld naar toe gaan. In 2006 kwamen er wel ongeveer zo'n 21,4 miljoen toeristen/bezoekers in Mexico. Mexico is de eerste bestemming voor alle landen in Midden-Amerika en Zuid-Amerika. Het aantal inkomst van toerisme in 2006 was 12,17 miljard Amerikaanse dollar (!). In 2005 bedroeg het geld aan toerisme 5,7 % van het nationale inkomen. De belangrijkste toeristische trekpleisters van Mexico zijn de prachtige oude tempels en ruïnes van de Olmeken, de Azteken, de Maya's en de Teotihuacan. Verder zijn de vroegere koloniale steden, de prachtige stranden en badplaatsen belangrijk voor het toerisme. Chitchen Itza is een Maya-tempel die wordt beschouwd tot de 7 nieuwe wereldwonderen. De meerderheid van de toeristen in Mexico komt uit Canada of de Verenigde Staten. Een andere belangrijke groep toeristen komt uit Europa. Mexico heeft een prachtige cultuur die beïnvloed is door de indiaanse cultuur en de Europese/Spaanse cultuur. In Mexico zijn veel reisbureaus. De laatste tijd gaat het iets minder goed met het toerisme in Mexico, vanwege de verschrikkelijke Mexicaanse Griep.
De Mexicaanse kusten
De kusten van Mexico liggen vaak vol met prachtige stranden. Die worden vaak bezocht door toeristen/bezoekers.
Atlantische kust
Op het schiereiland Yucatan zijn de populairste stranden van Mexico. De bekendste badplaats en stad hier is Cancún. Hier zijn prachtige hotels en strand-resorts. Een ander bekend strand is het strand van het eiland Isla Mujeres. Ten zuiden Cancún zijn eco-parken en nog meer badplaatsen. Ook ligt er een historische Maya-stad in het zuiden van Cancún, genaamd: Tulum.
Pacifische kust
Aan de Grote Oceaan zijn ook populaire stranden, de populairste daarvan heet Acapulco. Er zijn hier ook erg veel hotels als in Cancún. Een bekende sport die hier vaak wordt gehouden is diepzeeduiken. Sommige duikers springen gewoon van een hoge rots in het koraalrijke water. De zee hier is lekker diep met veel koraal en vissen. Ten zuiden van Acapulco liggen het surf-vakantieoord Puerto Escondido, de haven van Puerto Angel en de natuurlijke stranden van Zipolite. Ten noorden van Acapulco liggen het vakantieoord Ixtapa en het vissersdorp Zihuatanejo. Nog verder naar het noorden zijn de wilde en ruige kusten van de Mexicaanse staat Michoacan. Verder aan de Pacifische kust zijn ook de stad Mazatlan en de badplaats Puerto Vallarta populair. Een bekend zwart strand hier is Cuyutlan. Op het zuidelijkste puntje van het schiereiland Baja California ligt de stad Cabo San Lucas die beroemd is geworden om zijn stranden en marlijn-visserij. Vlak bij de Amerikaanse grens, ook op Baja California, ligt de stad San Felipe.
Lijst van de 20 landen die het meest op vakantie naar Mexico gaan
Positie | Land | Positie | Land |
---|---|---|---|
1 | Verenigde Staten | 11 | Noorwegen |
2 | Canada | 12 | België |
3 | Duitsland | 13 | Zweden |
4 | Spanje | 14 | Rusland |
5 | Italië | 15 | Colombia |
6 | Verenigd Koninkrijk | 16 | China |
7 | Japan | 17 | Chili |
8 | Nederland | 18 | Guatemala |
9 | Zwitserland | 19 | Denemarken |
10 | Argentinië | 20 | Finland |
Bekende trekpleisters-lijst
Wist je dat...
- ... Mexico vroeger Nieuw-Spanje werd genoemd?
- ... 15°-33° N, 86°-117° W de coördinaten van Mexico zijn?
- ... de Piek van Orizaba de hoogste berg van Mexico is?
- ... de Piek van Orizaba 5636 m hoog is?
- ... de bekendste woestijn van Mexico de Chihuahua-woestijn is?
- ... de kleinste hond ter wereld, de Chihuahua, uit Mexico komt?
Zie ook
Externe link
Bronnen
- informatie van Wikipedia
- informatie uit het boek "De Grote Wereldatlas"
- informatie uit het boek "Grote Spectrum Encyclopedie Deel 12/Malta-Myceense beschaving"
- informatie uit het boek "Geografica"
- informatie uit het boek "De vlaggen van de wereld"
Landen en afhankelijk gebieden in Noord-Amerika | |||
---|---|---|---|
Antigua en Barbuda · Bahama's · Barbados · Belize · Canada · Costa Rica · Cuba · Dominica · Dominicaanse Republiek · El Salvador · Grenada · Guatemala · Haïti · Honduras · Jamaica · Mexico · Nicaragua · Panama · Saint Kitts en Nevis · Saint Lucia · Saint Vincent en de Grenadines · Trinidad en Tobago · Verenigde Staten Afhankelijke gebieden: Amerikaanse Maagdeneilanden · Anguilla · Aruba · Bermuda · Bonaire · Britse Maagdeneilanden · Clipperton · Curaçao · Groenland · Guadeloupe · Kaaimaneilanden · Martinique · Montserrat · Puerto Rico · Saba · Saint-Barthélemy · Saint-Martin (FR) · Saint-Pierre en Miquelon · Sint Eustatius · Sint Maarten (NL) · Turks- en Caicoseilanden |