Tweede Wereldoorlog: verschil tussen versies

Uit Wikikids
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
(anne frank was een joods meisje dat vermoord werd.)
 
(379 tussenliggende versies door meer dan 100 gebruikers worden niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
  +
{{Portaal beschikbaar|Tweede Wereldoorlog|Deus Tweede wereldoorlog.png}}
−
De '''Tweede Wereldoorlog''' begon in [[Nederland]] op 10 [[mei]] 1940, op 5 [[mei]] 1945 was Nederland helemaal bevrijd.
 
  +
{{Infobox oorlog
  +
| Naam = Tweede Wereldoorlog
  +
| Afbeelding = [[Bestand:WW2Montage.PNG|250px]]
  +
| EersteDatum = 1 september 1939
  +
| TweedeDatum = 2 september 1945
  +
| Locatie = [[Europa (werelddeel)|Europa]], [[Stille Oceaan]], [[Midden-Oosten]], [[Zuidoost-Azië]], [[Middellandse Zeegebied]], [[Afrika]] en [[Atlantische Oceaan]]
  +
| Overwinning voor = De [[Geallieerden (Tweede Wereldoorlog)|Geallieerden]]
  +
| NaamStrijdendePartij1 = [[Geallieerden (Tweede Wereldoorlog)|Geallieerden]]
  +
| NaamStrijdendePartij2 = [[Asmogendheden]]
  +
| LedenStrijdendePartij1 = {{GB}} <br /> {{USA}} <br /> [[Bestand:Flag_of_the_Soviet_Union_(1923-1955).svg|25px]] [[Sovjet-Unie]] <br /> [[Bestand:Flag_of_the_Republic_of_China.svg|25px]] [[China]] <br /> {{FR}} <br /> <small> [[Geallieerden (Tweede Wereldoorlog)|En nog meer...]] </small>
  +
| LedenStrijdendePartij2 = [[Bestand:Flag_of_German_Reich_(1935%E2%80%931945).svg|25px]] [[Nazi-Duitsland|Duitse Rijk]] (Nazi-Duitsland) <br /> {{JP}} <br /> [[Bestand:Flag_of_Italy_(1861-1946).svg|25px]] [[Koninkrijk Italië (1861-1946)|Italië]] (tot 1943) <br /> <small> [[Asmogendheden|En nog meer...]] </small>
  +
| LeidersStrijdendePartij1 = [[Winston Churchill]] <br /> [[Franklin Roosevelt]] <br /> [[Harry Truman]] <br /> [[Jozef Stalin]] <br /> [[Chiang Kai-shek]] <br /> [[Charles de Gaulle]]
  +
| LeidersStrijdendePartij2 = [[Adolf Hitler]] <br /> [[Hirohito]] <br /> [[Hideki Tojo]] <br /> [[Benito Mussolini]]
  +
| TroepensterkteStrijdendePartij1 = ?
  +
| TroepensterkteStrijdendePartij2 = ?
  +
| VerliezenStrijdendePartij1 = 25.000.000 militairen <br /> 36.000.000 burgers
  +
| VerliezenStrijdendePartij2 = 8.000.000 militairen <br /> 4.000.000 burgers
  +
| Portaal = Tweede Wereldoorlog
  +
}}
  +
De '''Tweede Wereldoorlog''' was een hele grote [[oorlog]] tussen de [[asmogendheden]] en de [[Geallieerden (Tweede Wereldoorlog)|geallieerden]], die duurde van [[1939]] tot [[1945]].
   
  +
Bij de geallieerden zaten de landen onder andere het [[Verenigd Koninkrijk]], [[Frankrijk]], [[Canada]], de [[Sovjet-Unie]], [[Nederland]], [[België]] en de [[Verenigde Staten]]. Bij de asmogendheden zaten onder andere [[nazi-Duitsland]], [[Italië]] en [[Japan]].
−
== Het begin van de Tweede Wereldoorlog ==
  
   
  +
Uiteindelijk wonnen de [[Geallieerden (Tweede Wereldoorlog)|geallieerden]] de oorlog. De Tweede Wereldoorlog vond niet alleen plaats in [[Europa (continent)|Europa]], maar ook in [[Azië]], [[Afrika]], de [[Stille Oceaan]] en de [[Atlantische Oceaan]].
−
[[Adolf Hitler]] was in de jaren '30 van de 20e eeuw de rijkskanselier in [[Duitsland]] geworden. Hij volgde Paul von Hindeberg op. Hitler richtte de [[nazi]]-partij op. Iedereen, die tegen deze partij was werd opgepakt. Hij beloofde Duitsland een Derde rijk (Dritte Reich) met Arische supermensen (ubermenschen). De zogenaamde "untermenschen" ([[Zigeuners]], joden, polen, [[negers]]) wilde hij dood hebben.
  
   
  +
==Oorlog in Europa==
−
Hij liet ook wegen en fabrieken aanleggen en bouwen en, in [[augustus]] 1939 viel hij met een groot modern leger [[Polen]] binnen. [[Frankrijk]] en [[Verenigd Koninkrijk]] verklaarden de oorlog aan Duitsland. In 1940 viel Hitler nog veel meer landen binnen zoals Frankrijk, [[Nederland]], [[Luxemburg]] en [[België]].
 
  +
Om te weten hoe de Tweede Wereldoorlog is begonnen, moeten we eerst teruggaan naar de [[Eerste Wereldoorlog]] (1914-1918). Duitsland hoorde bij de landen die die oorlog hadden verloren en moest bij de [[Vrede van Versailles]] in 1919 grote delen van zijn grondgebied afstaan en een enorme oorlogsschatting betalen, wat het land aan de rand van de [[Economie|economische]] afgrond bracht. De regel was dat [[Defensie]] van Duitsland ook erg zou moeten inkrimpen en het land geen eigen leger meer mocht hebben. Bovendien was er geen schot gevallen in Duitsland. Daardoor konden allerlei (samenzwerings)theorieën ontstaan over de werkelijke reden van het verlies. Velen geloofden dat de soldaten aan het front in de steek waren gelaten door allerlei stakingen en opstanden, zoals de [[Spartacusopstand]]. Deze opstanden werden geïnspireerd door de [[Russische Revolutie]]. Omdat volgens veel Duitsers de [[Joden]] hierbij een belangrijke rol speelden, werd het [[antisemitisme]] sterk gevoed.
   
  +
Rond 1930 werd Duitsland ook nog eens getroffen door de wereldwijde economische crisis. Veel mensen waren werkloos. [[Adolf Hitler]] zag kans om daar op in te spelen via de politiek en deed in 1932 mee aan de verkiezingen met zijn eigen politieke partij, de [[NSDAP]]. Hij beloofde dat hij Duitsland een groot en machtig land zou maken met veel werk en welvaart. Hij won de verkiezingen en werd in 1933 [[rijkskanselier]] (wat ongeveer hetzelfde is als [[premier]]). Toen de [[president]] een jaar later overleed, nam Hitler ook zijn functie over en noemde zich de leider van het Duitse volk. In het Duits: ''Führer'' (spreek uit fuu-rur). Hitler liet fabrieken bouwen en autowegen aanleggen. Dat zorgde voor veel werk waardoor de werkloosheid verdween. Daarnaast bouwde hij aan een sterk leger, want hij was vast van plan de schande van het verlies van de Eerste Wereldoorlog uit te wissen. Ook speelde [[Nazicultuur|de toenmalige cultuur]] in Duitsland een rol in deze gebeurtenissen.
−
In 1941 viel hij ook [[Rusland]] binnen en, in [[december]] 1941 viel [[Japan]] de Verenigde Staten aan op [[Pearl Harbor]]. Omdat de Japanners de hele stille oceaan in hun macht wilden, en ze niet meer veel te vrezen hadden van de Europese landen (want die waren al aangevallen door Hitler) en dus vielen ze de Amerikanen aan op Pearl Harbor (dat ligt namelijk op [[Hawaï]]).
  
−
Ook Nederland werd in Nederlands Indie (Indonesie) aangevallen door de Japanners. Een vloot van Britse, Australische en Nederlandse schepen vocht zeeslagen tegen de Japanse vloot. De westerse vloot onder leiding van de dapper Nederlandse admiraal Karel Doorman werd verslagen. Doorman is met zijn schip ten onder gegaan.
  
   
−
==Een wereldoorlog==
 +
== Het begin ==
  +
[[Bestand:Wo2allianties.png|thumb|Welk land welke kant voornamelijk steunde in de Tweede Wereldoorlog (grenzen van 1938).]]
−
[[Afbeelding:Second_world_war_europe_animation_small.gif|right|frame|Oorlog in Europa. De landen met een blauwe kleur werden bezet door Duitsland en zijn bondgenoten. De rode kleur laat zien waar de geallieerden weer controle kregen. De Sovjet-Unie heeft een groene kleur. Zij sluiten zich in 1941 aan bij de geallieerden.]]
 
  +
In 1938 werd [[Oostenrijk]] door [[Duitsland]] bezet en in 1939 bezette Duitsland het westelijk deel van [[Tsjecho-Slowakije]]. Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk (de overwinnaars van de Eerste Wereldoorlog) zagen dit met zorgen aan. Maar toen Duitsland op 1 september 1939 [[Polen]] binnenviel om het grondgebied, dat het door het vredesverdrag in 1919 was kwijtgeraakt, te heroveren, werden ze boos en ze verklaarden op 3 september 1939 nazi-Duitsland de oorlog. Dat wordt vaak als het begin van de Tweede Wereldoorlog gezien.
   
  +
[[Adolf Hitler|Hitler]] had een verdrag met [[Jozef Stalin|Stalin]] gesloten, de leider van de [[Sovjet-Unie]]. Jozef Stalin was, net als Hitler, een [[Dictatuur|dictator]], die alle protesten vastbesloten de kop indrukte. Beide landen spraken af dat ze elkaar niet zouden aanvallen. Een week na de ondertekening van het verdrag viel Duitsland [[Polen]] aan. De [[Sovjet-Unie]] viel Polen vanaf de oostkant aan. Het bleek dat de twee landen in het diepste geheim ook hadden afgesproken elk een deel van Polen te bezetten. Polen werd bezet en gaf zich, na een maand dapper tegenstand te hebben geboden, over. De Sovjet-Unie wilde echter nog meer grondgebied bezitten. Dit leidde tot de [[Winteroorlog]].
−
De Tweede Wereldoorlog werd op verschillende plekken in de wereld gevoerd. De oorlog werd in [[Europa]] gevoerd maar ook in [[Afrika]], het Midden-Oosten, [[Verenigde Staten van Amerika|Verenigde Staten]] en [[Japan]].
 
   
  +
== Noorwegen en Denemarken ==
−
=== Volkerenmoord ===
  
  +
[[Noorwegen]] was een belangrijk land voor [[Nazi-Duitsland|Duitsland]] vanwege de strategische ligging en het ijzer. Daarom maakten de Duitsers allemaal plannen om Noorwegen te veroveren. Op 9 april 1940 viel Duitsland plotseling onverwacht Denemarken en Noorwegen binnen. Denemarken gaf zich al na zes uur over, de snelste overgave in de Tweede Wereldoorlog. Noorwegen vocht dapper terug, maar capituleerde op 10 juni [[1940]].
   
  +
== Nederland, België en Frankrijk ==
−
[[Hitler]] viel op 10 [[mei]] 1940 [[Nederland]] binnen. Nederland verzette zich, maar voor maar 5 dagen. [[Zeeland]] verzette zich 2 dagen langer. De koninklijke familie vluchtte snel naar [[Engeland]]. De [[Duitsland|Duitse]] soldaten waren in het begin nog redelijk vriendelijk. Ze stalen niet uit winkels en plunderden geen lege huizen.
 
  +
[[Bestand:Second_world_war_europe_animation_small.gif|right|frame|Oorlog in Europa. De landen met een blauwe kleur werden bezet door Duitsland en zijn bondgenoten. De rode kleur laat zien waar de geallieerden weer controle kregen. De Sovjet-Unie heeft een groene kleur. Zij sloten zich in 1941 aan bij de geallieerden.]]
  +
Nu Frankrijk Duitsland de oorlog had verklaard, was het voor de Duitsers van belang dit land te verslaan. Adolf Hitler had een plan opgesteld, waarbij de aanval, anders dan in de Eerste Wereldoorlog, niet alleen via [[België]] liep, maar ook door het neutrale [[Nederland]]. Op de dag dat de oorlog in Nederland begon (10 mei 1940) vielen de eerste slachtoffers. Bij de [[Grebbeberg]] bood een klein Nederlands leger dapper weerstand tegen de Duitsers [[Slag om de Grebbeberg|in een strijd]], maar verloor. De meeste wapens die Nederland had, waren erg verouderd, terwijl de Duitsers behalve over een grote overmacht, over het modernste materiaal beschikten. Hitler had immers jaren aan zijn leger gebouwd. Nederland had één tank, die is vastgelopen op de [[Grebbelinie]] tijdens de [[Slag om de Grebbeberg]]. Duitsland had er ongeveer 50.000.
   
  +
Het Nederlandse leger wist echter twee slagen te winnen, de [[Slag om de Afsluitdijk]] en de belangrijke [[Slag om Den Haag]], dit waren de enige twee plekken in Europa waar de '[[Blitzkrieg]]' mislukte tijdens de [[Slag om Frankrijk]].
−
[[Afbeelding:Jodenster.gif|left|thumb|Een jodenster die joden gedwongen werden te dragen]]
  
−
Maar het werd erger toen de jodenvervolging in Nederland begon. Joden en [[Zigeuners]] (Roma & Sinti) werden apart gezet. Een tijdje later werden er joden en zigeuners van de straat afgeplukt en naar kamp [[Westerbork]] gebracht. Hier werden ze afgevoerd naar grotere concentratiekampen in Duitsland en [[Polen]], zoals [[Auschwitz]] of [[Bergen-Belsen]]. Daar werden ze slecht behandelt en vermoord.
 
   
  +
Als laatste verdedigingslinie had Nederland de [[Nieuwe Hollandse Waterlinie]], die van Amsterdam naar Noord-Brabant liep. Maar die is uiteindelijk niet gebruikt.
−
Hetzelfde gebeurde met homofielen, maar die woorden minder vaak genoemd. Homofielen werden gedwongen een roze driehoek te dragen, ze werden mishandelt, gemarteld, vermoord en in kampen tewerk gesteld. Dat overkwam ook communisten en Nederlanders die de vlag uithingen of hun steun betuigden voor het koningshuis.
  
   
  +
Op 14 mei 1940, na vijf dagen strijd, [[Bombardement van Rotterdam|bombardeerden de Duitsers Rotterdam]]. Het oude centrum van de stad werd grotendeels verwoest en ca. 800 mensen kwamen daarbij om. Hierdoor was Nederland genoodzaakt zich over te geven. De Duitsers dreigden namelijk ook Utrecht en andere Nederlandse steden te bombarderen. Op 15 mei 1940 tekende de Nederlandse opperbevelhebber, generaal [[Henri Winkelman]], de Nederlandse overgave. Door steun van Frankrijk bleef [[Zeeland]] nog drie dagen langer uit Duitse handen.
−
Aan het einde van de Tweede Wereldoorlog konden de Duitsers moeilijk joden en zigeuners vinden dus haalden ze sterke jonge jongens uit [[Nederland]], [[België]], [[Polen]], [[Duitsland]], en [[Italië]] om gedwongen in Duitse fabrieken te werken. Een bekende slachtoffer van de holocaust is [[Anne Frank]].
  
−
 
−
''' Er zijn bijna 6 miljoen joden gestorven. Er zijn 50 miljoen mensen gestorven in de oorlog, waaroner Homosexuelen, Zigeuners, Esperantisten en gehandicapten.'''
  
   
  +
De koninklijke familie, minister-president Gerbrandy en zijn regering vluchtten snel naar het vrije Groot-Brittannië. Vlak daarvoor hadden zij het regeringsgezag aan generaal Winkelman overgedragen. Tijdens de vijf jaar Duitse bezetting spraken zij de Nederlanders vanuit Engeland moed in, via [[Radio Oranje]]. Ze kwamen pas in 1945 terug toen de oorlog was afgelopen en alle gevaar was geweken. De Nederlanders, die vijf jaar lang hadden gezucht onder de Duitse terreur en honger hadden geleden, stonden met ingevallen wangen langs de weg met vlaggetjes te zwaaien toen de koningin terugkeerde naar Nederland. "Leve de koningin!" en "Oranje boven!" werd er luidkeels geroepen. De koningin was zichtbaar ontroerd.
−
===Anne Frank===
  
   
  +
[[België]] hield het iets langer vol dan Nederland en capituleerde na 18 dagen (de zogeheten [[Achttiendaagse veldtocht]]) op 28 mei 1940 en [[Frankrijk]] ten slotte op 25 juni 1940. Hitler had voor de Franse capitulatie speciaal de historische treinwagon laten overkomen, waarin Duitsland in 1918 de overgave had getekend. Nu moesten de Fransen in dezelfde treinwagon dezelfde vernedering ondergaan.
   
  +
Hierna zou Engeland aan de beurt komen. Om de invasie daarvan voor te bereiden, zou eerst het luchtruim moeten worden veroverd. Maar de Duitse "Luftwaffe" (luchtmacht) leed in de [[Slag om Engeland]] (zomer/herfst 1940) een onverwachte nederlaag tegen de Britse luchtmacht, de Royal Airforce. De invasie werd door Hitler noodgedwongen afgeblazen en uitgesteld.
−
Anne frank
  
   
  +
==De Balkan==
−
Anne frank werd geboren op 12 juni 1929 werd Anne Frank geboren in de Duitse stad Frankfurt am Main. De volgende dag maakte haar vader Otto Frank deze foto.
 
  +
Ook de [[Balkan]] werd aangevallen door de Duitsers en hun bondgenoten de [[Italië|Italianen]]. In 1939 werd Albanië bezet door de Italianen. Op 28 oktober 1940 werd [[Griekenland]] overgave aangeboden door Italië. De Grieken weigerden en hebben de Italianen terug naar Albanië gejaagd. Griekenland werd daarna aangevallen door Duitsland. In april 1941 werd ook [[Joegoslavië]] veroverd, dat daarna uiteenviel. [[Kroatië]] en [[Montenegro]] werden onafhankelijke staten en Servië kreeg een Duitse militaire bezetting. Griekenland werd pas op 31 mei verslagen na te zijn verslagen op het vaste land en daarna te hebben verloren van de Duitsers tijdens de [[Landing op Kreta]], waar ook veel [[Verenigd Koninkrijk|Engelsen]], [[Nieuw-Zeeland]]ers en [[Australië (land)|Australiërs]] gevangen werden genomen.
−
Op deze foto zie je Anne als baby. Ze werd geboren in het ziekenhuis. Nadat Anne uit het ziekenhuis kwam, woonde ze in een huis op de Marbachweg 307. Daar woonde ze samen met Otto (haar vader), Edith (haar moeder), en haar Margot (haar zus). Ze woonden op de eerste twee verdiepingen aan de rechterkant. Toen Anne werd geboren waren haar ouders 4 jaar getrouwd. Haar ouders zijn op 12 mei 1925 getrouwd in de Synagoge van Aken. Otto was toen 36 jaar oud en Edith 25 jaar.
 
  +
−
Otto Frank is in 1889 in Frankfurt am Main geboren. Edith is in Aken geboren, dat ligt vlakbij de Nederlandse grens. Eerst woonden Otto en Edith in het huis van Otto’s moeder. In 1927 verhuisden ze naar het huis aan de Marbachweg. Margot is op 16 februari 1926 geboren.
 
  +
==Sovjet-Unie==
−
De kinderen in de buurt hadden niet allemaal een Joodse achtergrond. Sommigen waren katholiek, anderen waren protestants of joods. De familie Frank was liberaal-joods. Dat wil zeggen dat ze zich verbonden voelden met de tradities van de joodse godsdienst, maar niet streng gelovig waren.Eind maart 1931 verhuisde de familie Frank. Ze gingen wonen in de Ganghoferstrasse 24. Daar was het voor de kinderen mooier en gezonder. Ze wilden graag een huis met een tuin waar Anne en Margot dan in konden spelen. Aan de Marbachweg 307 hadden ze alleen maar een klein balkon, waar ze in de zomer op konden zitten.
 
  +
De Duitsers probeerden ook de Sovjet-Unie te veroveren. Het plan dat ze daarvoor hadden uitgedacht heette [[Operatie Barbarossa]]. Vanaf het moment dat de Duitsers de Sovjet-Unie binnenvielen sloot de Sovjet-Unie zich aan bij de [[Geallieerden (Tweede Wereldoorlog)|geallieerden]], en vocht sindsdien ook in de tweede wereldoorlog (ook wel [[Grote Vaderlandse Oorlog]] of [[Grote Patriottische Oorlog]] genoemd). Op 22 juni 1941 viel Duitsland dit enorme land binnen. Ze veroverden grote gebieden en boekten aanvankelijk veel succes. Zo werd bijna de hele luchtmacht van de Sovjet-Unie binnen twee weken neergehaald. Ondanks de successen bleven de belangrijkste steden, Leningrad (het huidige [[Sint-Petersburg]]) en [[Moskou]] buiten bereik. Na de winter lanceerden de Russen een groot tegenoffensief. Dit was een grote morele klap voor de Duitsers, en de meeste verloren hun wil om te vechten.
−
In 1933 gaan Edith, Margot en Anne logeren bij de moeder van Edith in Aken. Ze woonde niet meer in Frankfurt am Main. De familie Frank had besloten om Duitsland te verlaten. Want er werden door Hitler steeds meer maatregelen tegen Joden genomen. De Joden in Duitsland waren bang voor de toekomst. De familie Frank was van plan om naar Nederland te vluchten. Otto Frank had het aanbod gekregen om in Amsterdam een nieuw bedrijf te beginnen. In de herfst van 1933 vond Otto Frank een geschikte woning in Amsterdam; de tweede etage van een huis aan het Merwedeplein. Het was in een nieuwbouwwijk. In hun buurt woonden meer joden die uit Duitsland waren gevlucht. In dit huis zouden ze wonen totdat ze later moesten onderduiken.
 
  +
−
Sinds 1934 ging Anne naar school. Eerst zat ze twee jaar in de kleuterklas van de Montessorischool. Die school was vlakbij het Merwedeplein. Ook Margot ging naar deze school.
 
  +
Ten slotte werd een van de beste en grootste legers van de Wehrmacht in de [[Slag om Stalingrad]], een stad die eigenlijk voor beide partijen vrijwel nutteloos was, in Zuidoost-Rusland ingesloten en gedwongen zich over te geven. De Russen hadden een onverbiddelijk moreel; ze waren bereid voor hun vaderland te sterven en gaven nooit op.
−
Op deze foto zit Anne in de klas van meneer van Gelder. Ze is zeven jaar en kan al aardig lezen en schrijven.
  
  +
−
 
  +
De nederlaag van Duitsland in Stalingrad werd het begin van het einde voor Duitsland. De Duitsers moesten steeds meer in de verdediging, in plaats van in de aanval, wat ze de afgelopen jaren hadden gedaan.
−
Zodra Anne en Margot konden schrijven ging er post naar het buitenland. Bij verjaardagen en andere gebeurtenissen stuurden ze een kaart of briefje naar hun familie. Maar ook schreven ze aan hun vroegere buurmeisje Gertrud in Frankfurt en aan Kathi, die hun huishoudelijke hulp was.
 
  +
−
Dit is een kaart die Anne in 1937 stuurt aan haar oude buurmeisje Gertrud. Anne is dan op bezoek bij haar oma in Aken. Dat Gertrud geen Nederlands kent, vergeet Anne niet. Ze schrijft: 'Deine Anne' ('je Anne')
  
  +
De Russen wisten de Duitsers helemaal terug te dringen naar Berlijn, waar Duitsland zich uiteindelijk na het verliezen van de [[Slag om Berlijn]] in mei 1945 overgaf aan de Russen.
  +
  +
Deze gevechten samen vormden het oostfront. De Sovjets hadden echter door onder andere verouderde tactieken (die meer leken op de [[Eerste Wereldoorlog]], waarbij recht op de vijand af werd gestormd) meer verliezen dan de Duitsers. Een van de belangrijkste redenen dat het wel door de Sovjets werd gewonnen was omdat ze oneindig veel manschappen en tanks hadden. Tijdens de winteroorlog waren er ook [[Finland|Finnen]] die zeiden: "Er zijn meer Ivans (spotnaam voor Sovjets) dan wij kogels hebben".
  +
  +
== Noord-Afrika ==
  +
  +
Ook in Noord-Afrika, in Egypte, Tunesië en Libië werd gevochten en leverden de Duitsers en de Italianen slag met de Britten en de Fransen.
  +
  +
==Azië==
  +
  +
In Azië begon de oorlog eigenlijk al in 1937, tijdens het [[Marco Polo-brug Incident]], veroorzaakt door [[Japan]]se [[expansiedrift]] en het eeuwige gedoe tussen Japan en China. De Japanners wilden behalve [[China]] ook [[Birma]], de [[Britse Raj]] ([[India]]), [[Nederlands-Indië]], de [[Filipijnen]], [[Frans Indochina]], [[Siam]] ([[Thailand]]), [[Australië (land)|Australië]] en nog veel meer veroveren. Siam werd echter bondgenoot van Japan en heette vanaf toen Thailand. Toen maakten de Japanners de fout om ook de [[VS]] aan te vallen met de [[Aanval op Pearl Harbor]] op 7 december 1941, op [[Hawaï]] in de [[Stille Oceaan]]. Het boterde al een tijd niet tussen de VS en Japan. De Amerikanen bezaten in Zuidoost-Azië de Filipijnen als kolonie en hadden er ook nog allerlei andere belangen. Japan wilde daarentegen over heel Zuidoost-Azië heersen en als het even kon over de hele Stille Oceaan. Maar na de aanval op Pearl Harbor was driekwart van de Amerikaanse vloot uitgeschakeld en had Japan voorlopig vrij spel. Het bezette grote delen van Zuidoost-Azië (waaronder de Filipijnen en Nederlands-Indië). Bij de [[Slag bij Midway]] werd een deel van de [[keizerlijke Japanse Marine]] verslagen, dit betekende samen met de [[Slag om Guadacanal]] het keerpunt van de oorlog in de Stille Oceaan. Stukje bij beetje werd Japan teruggedreven en uiteindelijk, in augustus 1945, dwongen twee Amerikaanse [[atoombom]]men op Japan de Japanners tot overgave. De twee gebombardeerde steden [[Hiroshima (stad)|Hiroshima]] en [[Nagasaki]] werden volledig verwoest en er vielen hierbij in totaal bijna 250.000 doden.
  +
  +
== Bombardementen ==
  +
Duitsland viel in 1940 Groot-Brittannië aan. Het lukte de Duitsers niet om dit land te bezetten, maar de Duitsers gingen elke dag door met het bombarderen van Engelse steden. Ook de geallieerden bombardeerden Duitse steden, evenals Duitse linies in bezette gebieden. Deze bombardementen leken lang niet zo nauwkeurig. De bommenwerpers, die eerst als superwapens werden beschouwd, waren in de eerste jaren van de oorlog niet in staat om doeltreffend te bombarderen, ongeveer maar 30% van de bommen viel op bebouwd gebied. Ondanks de vele bommen die afzwaaiers waren, kwamen heel veel mensen om het leven. Door de Duitsers werden er grote bombardementen uitgevoerd op de Europese steden [[Warschau]], [[Rotterdam]] en [[Londen]]. De geallieerden hebben ook veel steden gebombardeerd, onder andere [[Dresden]] (25.000 doden), [[Hamburg]] (40.000 doden) en [[Tokio]] (100.000 doden). De Amerikanen hebben in 1945 twee atoombommen afgevuurd op de Japanse steden Hiroshima en Nagasaki, waardoor de Japanse keizer zich overgaf.
  +
  +
==V-raketten==
  +
  +
De V-1 was een onbemande vliegende bom die door de Duitsers was ontworpen. De bom bevatte wel meer dan 800 kilo springstof. Er werden er wel meer dan 10.000 afgevuurd richting [[Londen]], maar ook richting bijvoorbeeld [[Antwerpen (stad)|Antwerpen]]. De Engelsen waren doodsbang voor dit nieuwe wapen. De Engelse luchtmacht wist deze raketten wel steeds vaker in de lucht onschadelijk te maken. Dit deden de Engelsen door naast de bom te gaan vliegen en met de vleugel van hun eigen vliegtuig, de bom aan te tikken. De bom veranderde dan van richting of stortte gelijk neer. De V1 was geen 'slimme' raket. Hij werd afgeschoten en als de brandstof op was, stortte hij neer. De Duitsers moesten dus precies uitrekenen hoeveel brandstof zij in de bom moesten doen. Na de V1 kwamen de Duitsers met een nieuwe, snellere raket, de V2. Deze raket bevatte wel 2000 kilo springstof! Dit wapen werd afgevuurd richting [[Londen]] en [[Parijs]].
  +
  +
==Nederland in oorlogstijd==
  +
[[Bestand:Battle-of-the-Netherlands-WOII-ani.gif|thumb|250px|Het verloop van de strijd in mei 1940]]
  +
Maar wat gebeurde er nu in Nederland toen het Nederlandse leger in mei 1940 was verslagen? De Duitsers gingen in Nederland veel verbieden. Boeken van Joodse schrijvers (de Duitsers waren wreed tegen Joden) mochten niet meer gelezen of verkocht worden. Radio's werden verboden en het was verboden om Britse of Amerikaanse berichten te lezen of te beluisteren. De kranten mochten alleen nog aardige dingen schrijven over de Duitsers en Adolf Hitler. Dat hij zo'n grote kindervriend was en veel van dieren hield. Want anders zouden mensen misschien tegen hem zijn. En dat was juist niet de bedoeling! Dat zou tot opstanden leiden en dat is niet handig. Zo kon hij veel gemakkelijker dingen doen, omdat hij meer macht had.
  +
  +
==Europa en Azië tijdens de veroveringen==
  +
===Duitsland===
  +
[[File:Manchuguo_Poster.harmony_of_J,C_and_Mpeople.jpg|thumbnail|200px|Een Japanse [[propaganda]]poster waar [[Mantsjoerije]] en [[Japans-China|veroverd China]] ook op staan, de bevolking in die gebieden werd echter slecht behandeld]]
  +
Hoe de Duitsers zich gedroegen tijdens de bezetting van een gebied had voornamelijk te maken met de inwoners van dat gebied. In Nederland werden mensen heel anders behandeld dan in Rusland. Dit had te maken met de rassenleer van de nazi's. Ze vonden de Germaanse volken, zoals Duitsers en ook Nederlanders, meer waard dan andere volken. In Nederland, toen de Duitsers het bezet hadden, werd de bevolking grotendeels goed behandeld. Voor sommige mensen in Nederland, die tot de [[Joden]] of [[Zigeuners]] behoorden, door de nazi's als ''verderfelijke volken'' bestempeld, liep het veel anders. Zij werden massaal opgepakt en vermoord of aan het werk gezet in een [[concentratiekamp]]. In het oosten van Europa woonden echter geen Germaanse maar Slavische volkeren, door de nazi's als ''minderwaardige volkeren'' gezien. Zij werden net als de Joden vreselijk behandeld en er werden vele van hen vermoord. Waar er voor de Nederlanders weinig gebeurde werd er in Oost-Europa aan massamoorden gedaan.
  +
  +
===Sovjet-Unie===
  +
Toen de communisten aan de macht kwamen in Rusland werden ze zeer populair omdat ook zij de armoede en werkloosheid verminderden. Maar na het verdrag va Brest-Litovsk raakten ze veel gebied kwijt. De Sovjet-Unie was net als Duitsland uit op meer gebieden. Ze veroverden Estland, Letland en Litouwen. Deze gebieden werden echter slecht behandeld en er heerste grote armoede, uit deze gebieden werden veel mensen naar Russische concentratiekampen gestuurd. Maar als je je goed aan de regels hield en niets mis deed volgens het regime was er niet veel aan de hand. Ook werd de landbouw vergroot. Veel mensen uit deze gebieden waren blij toen ze door Duitsland werden veroverd, omdat ze dachten dat de Duitsers hun land wilde bevrijdden, maar dat viel tegen toen Duitsland gewoon de gebieden voor zichzelf hielden. Tijdens de Russische verovering van Polen werden duizenden Poolse soldaten gevangengenomen. Een groot deel van deze personen zijn geëxecuteerd. Tijdens de veroveringen aan het einde van de oorlog werden ook veel Duitse personen in [[Oost-Pruisen]] gedood of opgesloten. Na de Tweede Wereldoorlog werden ook veel gevluchte Polen en Tsjecho-Slovaken die voor Engeland werkten, zoals [[Witold Pilecki]], [[Karel Janoušek]] en piloten uit het [[RAF No.303 squadron]] opgesloten. Vele van deze soldaten werden in 1946 en 1947 geëxecuteerd met als reden 'landverraad', in werkelijkheid wilden de Sovjets van deze personen af.
  +
  +
===Japan===
  +
Verreweg het slechtste leven had je als je in Japans veroverd gebied leefde. In deze gebieden werden veel personen willekeurig geëxecuteerd, werden burgers als doelwit gezien en werden Chinese dorpjes gebombardeerd. Tijdens de Amerikaanse verovering van [[Okinawa]] doken er veel mensen op (die jarenlang werden onderdrukt) uit ondergrondse tunnels. Toen de Japanners zich terugtrokken werd iedereen die niet meewilde zwaar gestraft. Na de [[Doolittle-Raid]] werden de Amerikaanse bemanning van de vliegtuigen door de Chinezen in veroverde gebieden naar vrij China geholpen. Toen de Japanners hier achter kwamen werden 150.000 onschuldige Chinezen gedood. De grootste oorlogsmisdaden in de Tweede Wereldoorlog werden dus niet gepleegd door Duitsland, maar door Japan. Andere voorbeelden zijn het lot van inwoners in [[Nanking]] en [[Singapore]], bij beide steden werden duizenden inwoners vermoord en gewonde soldaten in ziekenhuizen voor de ogen van verplegers doodgestoken. Krijgsgevangen hadden vaak ook een slecht leven, ze kregen nauwelijks te eten. Een ander van Japanse oorlogsmisdaden was de "Bataan Death March" hierbij moesten duizenden Amerikaanse soldaten honderden kilometers lopen naar een concentratiekamp. Als je dan achteropraakte, viel of ging zitten werd je doodgeschoten of -geslagen.
  +
  +
==De Jodenvervolging==
  +
[[Bestand:Yellowstar.jpg|left|thumb|Een Jodenster]]
  +
Van de Joden hield Hitler helemaal niet. Volgens Hitler waren de Joden de schuld van de crisis die in de jaren 30 voor zoveel ellende en werkloosheid had gezorgd. Weldra verschenen er op winkeldeuren en op de deuren van scholen, zwembaden en bij parken bordjes "Verboden voor Joden". Ze mochten ook niet meer telefoneren en niet meer met de tram. Joden moesten zelfs een Jodenster op. Zo kon iedereen zien dat ze Joods waren. Dit was nog maar het begin.
  +
  +
Later moesten de Joden van Hitler weg uit Nederland (en naar ergens anders in Europa waar Duitsland het voor het zeggen had). Joodse families kregen een brief thuisgestuurd met daarin een datum en tijdstip waarop zij zich moesten melden op één van de verzamelpunten. Op die verzamelpunten moesten ze soms wel dagen wachten voordat ze weggevoerd werden. Families die zich niet melden op zo'n verzamelpunt moesten zich vanaf dat moment verstoppen voor de Duitsers. Joden die zich gemeld hadden reisden eerst met de trein naar [[Kamp Westerbork]] in [[Drenthe]]. Van daaruit gingen ze gelijk of na een paar dagen naar vernietigings- of [[concentratiekamp]]en als [[Bergen-Belsen]] en [[Auschwitz (concentratiekamp)|Auschwitz]]. Daar werden ze, als ze al niet omkwamen door de barre omstandigheden in de kampen of werden doodgeknuppeld, vaak vrijwel meteen na aankomst vergast. Hun eigendommen thuis waren natuurlijk allang verbeurd verklaard, dat wil zeggen afgepakt.
  +
  +
== Februaristaking ==
  +
In het begin van de bezetting waren de Duitsers nog vriendelijk en beleefd tegen de Nederlanders. Ze betaalden voor alle dingen die ze uit de winkel kochten en gedroegen zich best netjes. Ze gedroegen zich een beetje alsof ze op vakantie waren. Maar dat veranderde al snel. Zo werden de namen van straten die genoemd waren naar leden van het [[Koninklijk Huis]], naar linkse politici of naar Joden, veranderd. De Nederlandse bevolking merkte dit gelijk en zo kwam er steeds meer verzet onder de bevolking. In februari 1941 was er twee dagen lang een grote staking om een signaal af te geven, de [[Februaristaking]]. Twee dagen lang lag het [[openbaar vervoer]] stil. Trams, treinen en bussen reden niet. Iedereen die meedeed aan de staking werd opgepakt.
  +
  +
De Duitsers grepen hard in en hierbij vielen 9 doden en 24 zwaargewonden. Steden waar gestaakt werd, moesten een boete betalen. Zo moest Amsterdam 15 miljoen gulden betalen. Dit is (omgerekend naar nu) ongeveer 7 miljoen Euro.
  +
  +
Willem Wever heeft een filmpje gemaakt over de Joodse kinderen in de oorlog hoe ze worden bevrijd en hoe ze daar behandeld worden. Je ziet het in dit filmpje: [http://www.youtube.com/watch?v=7ZIvzOg1bd4 Willem Wever].
  +
  +
==Verzet==
  +
{{Zieook|Zie ook [[Verzet in de Tweede Wereldoorlog]] voor meer informatie over dit onderwerp}}
  +
  +
In de Tweede Wereldoorlog was er veel verzet. Omdat de kranten [[censuur|gecensureerd]] waren en het luisteren naar de Engelse zenders verboden was (later moesten de radio's zelfs worden ingeleverd) maakten veel mensen hun eigen krant. Ondergrondse kranten heetten die. Een paar bleven de hele oorlog lang, zoals [[het Parool]], de Waarheid (van de communisten) en andere waren er maar eventjes.
  +
  +
Sommige mensen schreven letters op de muren. Zoals "'''OZO'''" Oranje Zal Overwinnen, de "'''V'''" van Victorie of de "'''W'''" van Wilhelmina. Mensen veranderden de nieuwe Duitse straatnamen weer. Zo werd Berlijnstraat Moffenstraat. Een mof was een scheldnaam voor de Duitsers in de Tweede Wereldoorlog. Die gebruikten de Nederlanders dan ook vaak. Ook droegen Oranjegezinde Nederlanders dubbeltjes waar een haakje achter zat gemonteerd als knopen. Op het dubbeltje stond namelijk het hoofd van Koningin Wilhelmina.
  +
  +
In de oorlog moest iedereen persoonsbewijzen hebben. Vaak werden die door mensen uit het verzet nagemaakt (vervalst). Die waren dan voor onderduikers of voor zichzelf. Ook werden er vergunningen voor bijvoorbeeld het hebben van een fiets of papieren dat je bij de Duitse politie hoorde allemaal nagemaakt. Heel erg handig voor een overval. Veel mensen uit het verzet hielpen onderduikers aan eten, maar in de oorlog werd het voedsel verdeeld met voedselbonnen. Het was een hele klus om voedselbonnen na te maken. Stelen ging dan een stuk sneller. Het was erg gevaarlijk zo’n overval waar je goed op voorbereid moest zijn en je moest wapens hebben, maar die waren nergens meer in Nederland te vinden. Na de Duitse inval was het verboden om wapens in huis te hebben. Maar in Engeland waren nog wel wapens. Met een speciaal soort apparaat ([[Telegraaf (apparaat)|telegraaf]]) die verbinding maakte met Engeland werd er [[morse]]taal overgebracht. Morsetaal bestaat uit piepjes. Die piepjes werden weer vertaalt naar gewone taal en als alles goed ging werden er vanuit Engeland echt wapens gebracht. Radio Oranje gaf met geheime codes door waar en wanneer die droppingen plaats vonden. Het moest op een afgelegen plek gebeuren waar niemand was. Het gebeurde ’s nachts als het donker was. Dan werd er een teken gegeven met lampen aan de piloot. Dan liet hij zijn lading zakken. Het kwam met parachutes naar beneden. Vaak lukte zo’n dropping, maar soms hadden de Duitsers het in de gaten en schoten ze iedereen dood. Dat kwam vaak doordat ze waren verraden. Maar als zo’n dropping lukte hadden de mensen uit het verzet echt wapens en dan kon de overval beginnen. In Haarlem zat een kantoor die voedselbonnen verdeelde. Het werd vaak overvallen door speciale knokploegen van het verzet. Soms besloot het verzet iemand dood te schieten als er mensenlevens op het spel stonden en als er bijvoorbeeld een onderduiker gezien was.
  +
  +
Als je betrapt werd voor al deze dingen, kwam je al snel in de gevangenis van Scheveningen. In die tijd heette dit “het Oranjehotel.” Zo werden er 20.000 mensen opgepakt voor hun verzet. Veel mensen werden vanwege hun verzet doodgeschoten. Andere zaten maanden vast. Velen van het verzet hebben beseft hoe gevaarlijk het was wat ze deden. Maar ze streden voor het vaderland.
  +
  +
Het zou nog tot 5 mei 1945 duren voordat heel Nederland bevrijd was van de Duitsers. Zuid-Nederland was al in 1944 bevrijd, maar door de geallieerde nederlaag in de [[Slag om Arnhem]] volgden het noorden en westen van het land pas acht maanden later. Het westen moest eerst nog door een barre [[Hongerwinter]] heen.
  +
  +
==Het einde van de oorlog==
  +
De [[Geallieerden (Tweede Wereldoorlog)|geallieerden]] hebben in 1942 geprobeerd om aan land te komen in [[Frankrijk]] tijdens [[Raid op Dieppe|Operatie Jubilee]]. Deze actie mislukte volledig. Op 6 juni [[1944]] vielen de geallieerden, na heel veel voorbereiding, de Duitsers aan op de stranden van [[Normandië]] in [[Frankrijk]]. "D-Day" (spreek uit: díédee) wordt die dag genoemd. Dat is Engels voor Decision Day, de dag van de beslissing. Het was de eerste dag van [[Operatie Overlord]], het begin van de bevrijding van [[Europa (werelddeel)|West-Europa]]. Eerst wilde [[Dwight D. Eisenhower|Eisenhower]], de bevelhebber van de geallieerden en opperbevelhebber van Engeland, de invasie op 5 [[juni]] houden, maar toen woedde er voor de kust een hevige storm. Eerst landden 's nachts parachutisten om een gat in de Duitse linies te slaan. En daarna landden er [[infanteristen]] op het [[strand]].
 
 
  +
In het voorjaar van 1945 vielen de troepen van de Sovjet-Unie (Rusland) en Amerika het toenamlige Duitsland binnen. Rond de maand april bereikten deze twee landen elkaar midden in Duitsland en werd Duitsland eigenlijk opgesplitst in twee delen. Adolf Hitler besefte bij deze inval, dat er niets meer te winnen was voor hem. Hierdoor pleegde hij op 30 april 1945 zelfmoord. Dit deed hij in zijn bunker samen met zijn vrouw Eva Braun, met wie hij kort ervoor getrouwd was. Hij stelde nog een laatste testament (schriftelijke verklaring) op. Hierin was vermeld wie de volgende twee leiders werden van Duitsland. Eén van deze twee nieuwe leiders pleegde één dag na Hitler ook zelfmoord
−
In 1933 is Otto Frank begonnen met zijn nieuwe bedrijf. Het bedrijf heet Opekta Werke en verkoopt pectine. Pectine is een vruchtenpoeder dat je nodig hebt als je zelf jam wilt maken. Veel mensen doen dat omdat het veel goedkoper en lekkerder is dan jam uit de winkel.
 
  +
−
Op deze foto zie je Miep en Otto Frank. Miep werkt bij Otto op kantoor. Er ontstaat een vriendschap tussen Miep en de familie Frank. Regelmatig gaat Miep met haar verloofde Jan Gies bij de Franks op bezoek. Miep en Otto praten veel over wat er allemaal in Duitsland gebeurt. Ook Miep is fel tegen Hitler en de nazi's.
 
  +
Op 1 mei 1945 tekende de Duitsers de overgave aan de geallieerden. Op 4 mei 1945 werd deze overgave geaccepteerd door de geallieerden, alleen waren de gevechten nog niet afgelopen. Midden in de maand mei werd er namelijk nog steeds gevochten, ook in Nederland werd er nog steeds gevochten. Rond 20 mei 1945 beëindigde de Duitsers het gevecht in Texel tegen [[Georgië|Georgische]] opstandelingen die eerst in het Duitse leger dienden. De Candezen kwamen na zo'n twee weken op Texel aan en de Duitsers gaven zich over. Heel [[Nederland]] vierde feest en het leek dat niks de vreugde meer kon verstoren, maar toch gebeurde er nog iets verschrikkelijks. Op de Dam in [[Amsterdam]] waren er nog Duitse soldaten die zich nog niet hadden overgegeven. Op 7 mei (2 dagen na de bevrijding) werd er vanuit een huis in de wilde weg geschoten. Iedereen zocht dekking voor de kogels. Ze schuilden achter lantaarnpalen en een draaiorgeltje dat stond te spelen. Toch vielen er 19 doden en raakten 117 mensen gewond voordat de daders werden gepakt. De slachtoffers die hierbij vielen waren de laatste slachtoffers die de Duitsers maakten in ons land. Het was afgelopen voor de [[Wehrmacht]] en na 5 jaar oorlog voeren sjokten Duitse soldaten over de Afsluitdijk terug naar Duitsland
−
 
−
 
−
 
−
 
−
Dit is het paspoort van Oma Hollander. Oma Hollander uit Aken kwam in maart 1939 bij de familie Frank wonen. In Duitsland was de situatie voor joden bijna ondraaglijk geworden. De haat en het geweld tegen de joden waren groot. Het is een wonder dat oma Hollander in Nederland werd toegelaten. Veel joodse vluchtelingen werden aan de grens teruggestuurd. Oma was ziek en zwak en lag vaak op bed.
 
−
Een kenmerk van Margot was ze is rustiger dan Anne en luisterde beter naar haar ouders. Ze hield haar kleren netjes, in tegenstelling tot Anne. Daarom werd Margot's gedrag Anne vaak als voorbeeld voorgehouden. Soms was Anne jaloers op Margot omdat ze zo goed kon leren. Maar ook omdat sommige mensen zeiden dat van de twee meisjes Margot het mooist en het meest intelligent was.
 
−
 
−
Deze foto van Anne is ergens op straat genomen, in 1939. Anne hield van lachen, geschiedenis, filmsterren, Griekse mythologie, schrijven, katten, honden en jongens. Ze had een hele kring van vrienden en vriendinnen. Anne ging graag naar feestjes en naar de ijswinkel "Oase" in de buurt. Elke dag fietste ze naar school, waar ze veel kletste. En daarvoor kreeg ze regelmatig strafwerk.
  
−
 
−
Een jaar later, het is zomer 1940. Anne zit op het platje aan de achterkant van hun huis. Hier zat Anne vaak te lezen als het mooi weer was. Het land was bezet. Er was nog niet erg veel van te merken, behalve dat er vreemde soldaten door de straten liepen. Maar die gedroegen zich meestal keurig. In het geheim werden er allerlei maatregelen tegen de joden voorbereidt, maar niemand wist daar nog iets van…
  
−
Op 1 december 1940 verhuisde het bedrijf van Otto Frank naar een ander pand: Prinsengracht 263.
 
−
 
−
Anne op de Montessorischool in 1941. Dit was haar laatste jaar op de basisschool. Na de zomervakantie van 1941 kregen joodse kinderen te horen dat ze niet meer naar de school van hun keuze mochten. Joden moesten voortaan naar een joodse school, met alleen joodse leerkrachten, afgezonderd van hun niet-joodse leeftijdgenoten. Anne en Margot gingen toen naar het Joods Lyceum. Maar daar bleef het niet bij. In haar dagboek schreef Anne later: ``Jodenwet volgde op jodenwet en onze vrijheid werd zeer beknot. Joden moeten een jodenster dragen; joden moeten hun fietsen afgeven; joden mogen niet in de tram; joden mogen niet in een auto, ook niet in een particuliere; joden mogen alleen van 15.00 - 17.00 uur boodschappen doen; joden mogen alleen maar naar een joodse kapper; joden mogen vanaf 20.00 's avonds tot 6.00 uur 's ochtends niet op straat; (...). Zo ging ons leventje door en we mochten dit niet en dat niet. Jacques zegt altijd tegen me: Ík durf niets meer te doen, want ik ben bang dat het niet mag'.``
  
−
 
−
Op 16 Juli 1941 trouwden Miep en Jan Gies. Ook de familie Frank was voor de trouwerij uitgenodigd. Otto en Anne lopen hier tussen de andere bruiloftsgasten. Edith Frank was thuisgebleven omdat oma Hollander erg ziek was. Oma zal niet lang meer leven. Anne schreef: ‘’In de zomer van 1941 werd oma heel ziek. Ze moest geopereerd worden en van mijn verjaardag kwam niet veel. En ze schreef een tijdje later: ‘’Oma stierf in januari 1942. Niemand weet hoeveel ik aan haar denk en nog van haar houd.``
 
−
 
−
Op 6 Juli 1942, 's-morgens in alle vroegte, verliet de familie Frank het huis aan het Merwedeplein. Acht jaar lang hebben ze daar gewoond. De meeste spullen moesten ze achterlaten. Ook de poes Moortje. Anne schreef: ‘’Niemand weet hoeveel ik aan haar denk. Altijd als ik aan haar denk, krijg ik er tranen van in mijn ogen.`` (12 juli 1942)
  
−
De familie Frank liep van het Merwedeplein naar het Achterhuis aan de Prinsengracht. Margot die met Miep op de fiets al eerder vertrokken was, had dus een risico genomen. Anne en haar ouders liepen de ongeveer vier kilometer naar de Prinsengracht.
 
−
De onderduikers waren volledig afhankelijk van hun helpers. Alle helpers werkten op het kantoor en waren de naaste medewerkers van Otto Frank. Links onder zit Miep Gies De man met de bril is Johannes Kleiman naast Miep zit Otto Frank de man die langs Johannes staat is Victor Kugler en de vrouw die langs Otto Frank zit heet Bep Voskuijl.
 
−
De arrestering van de onderduikers
  
−
Het is een warme zomerdag. Zoals gewoonlijk gaat Otto Frank 's-morgens naar de kamer van Peter om hem Engelse les te geven. Het is een dag zoals alle andere. Meneer Frank kijkt op zijn horloge. Het is bijna half elf. Hij wil beginnen. Op dat moment heft Peter zijn hand op. Hij kijkt geschrokken. Van beneden komt het geluid, vreemde mannenstemmen, schreeuwende, bedreigende stemmen. Enkele minuten daarvoor zijn vijf mannen plotseling het kantoorgebouw binnengekomen. Een van hen is in het uniform van de Duitse politie. De anderen zijn in burgerkleren. Waarschijnlijk zijn het Nederlandse nazi's. Miep, Bep, Johannes en Victor zijn in het kantoor. De mannen weten alles. Victor moet meekomen. Ze gaan naar boven. Bij de boekenkast trekken de mannen hun revolver. De kast wordt opengemaakt en ze gaan naar binnen. Even later komt een van de Nederlandse nazi's de kamer van Peter binnen met een getrokken pistool. Otto en Peter gaan naar beneden. Daar zien ze alle andere onderduikers, ook Annen en Margot, met de handen omhoog staan. Op een korte, afgebeten toon vraagt Karl Silberbauer, want zo heet de agent, om geld en sieraden. Hij pakt een aktetas en schudt die leeg op de grond. Het zijn de dagboekpapieren van Anne. Het geld en de sieraden stopt hij in die tas. Karl Silberbauer gelooft niet dat de onderduikers ruim twee jaar lang in het achterhuis verstopt hebben gezeten. Dan wijst Otto Frank hem op de groeistreepjes van Anne op de muur.
  
−
 
−
Hier zie je Karl Silberbauer die de onderduikers heeft gearresteerd.
  
−
De acht onderduikers werden op 4 Augustus 1944 in een gesloten vrachtwagen naar het bureau van de Duitse politie gebracht. Dat is gevestigd in twee schoolgebouwen die de Duitsers in beslag hadden genomen. De dag na hun arrestatie werden de onderduikers overgebracht naar een ander gebouw en daarin een cel gestopt.
  
−
De onderduikers mochten ook nog wat kleren inpakken. Daar hadden ze niets aan zodra ze bij het kamp zijn aangekomen moeten ze die toch inleveren. Van tevoren werden ze in een vrachtauto naar een gebouw van de Duitse politie gebracht. Ook Victor Kugler en Johannes Kleiman werden gearresteerd en meegenomen. Later werden ze in een kamp opgesloten. Ze zullen het beiden overleven. Het wordt stil op de Prinsengracht. Miep en Bep zijn niet meegenomen. Ze zijn bang dat de mannen elk moment terugkomen om hen te arresteren. Aan het eind van de middag gingen ze naar boven samen met Jan Gies en Van Maaren, de magazijnknecht. Ze gingen het Achterhuis binnen. Daar was het een grote chaos. Op de grond zagen ze de dagboekpapieren van Anne. Die namen ze mee naar beneden, samen met andere papieren en boeken. Ook de fotoboeken van de familie Frank zaten daarbij. De dagboekpapieren stopte Miep in een la van haar bureau en deed deze op slot. Ongeveer een week later werd het hele Achterhuis in opdracht van de Duitsers leeggehaald. Het is tot op de dag van vandaag een raadsel gebleven wie de onderduikers aan de Duitsers verraden heeft. De onderduikers zaten vier dagen in een cel. Op 8 augustus werden ze overgebracht naar het kamp Westerbork. De hele maand augustus bleven ze daar in de zogenaamde strafbarak. Ze zijn 'strafgevangenen' omdat ze zichzelf niet hadden gemeld, maar als onderduikers waren opgepakt.
  
−
Op 3 september 1944 gingen de onderduikers samen met ruim duizend anderen met het laatste treintransport naar het concentratiekamp Auschwitz in Polen. Drie dagen lang zaten ze met ongeveer zeventig anderen in een goederenwagon. In de nacht van 5 september kwamen ze in Auschwitz aan. Daar werd ruim de helft van alle mensen nog dezelfde dag vermoord. Onder hen waren alle kinderen onder de vijftien jaar gedood. Anne ontkwam hieraan, ze was net vijftien geworden. De mannen werden van de vrouwen gescheiden. De meesten zouden elkaar nooit weer zien. De vrouwen moesten naar het vrouwenkampin Birkenau lopen. Edith Frank en haar beide dochters bleven bij elkaar. Mevrouw Van Pels (Van Daan) ging ook naar dat vrouwenkamp. Otto Frank, Peter van Pels (Van Daan) en Fritz Pfeffer (Albert Dussel) gingen naar het mannenkamp. De omstandigheden in Auschwitz waren vreselijk. De gevangenen kregen bijna niets te eten. Dagelijks stierven grote aantallen mensen door ondervoeding en ziekte. Medicijnen waren er niet. Elke dag werden er mensen zonder aanleiding door de bewakers doodgeslagen. Ook werden er elke dag weer nieuwe groepen gevangenen vergast. Niemand was zijn leven zeker. Elke dag kon de laatste zijn. Fritz Pfeffer kwam in het concentratiekamp Neuengamme terecht. Hij stierf daar op 20 december 1944.
 
−
De Russische legers naderden uit het oosten en de andere geallieerde legers uit het westen. De Duitsers wisten dat ze de oorlog verloren hadden. Ze wilden de sporen van hun misdaden zoveel mogelijk uitwissen. Veel kampen werden ontruimd en afgebroken. Soms schoten ze de gevangenen dood en begroeven hen in massagraven. Er werden ook veel gevangenen overgebracht naar andere concentratiekampen, die verder weg lagen van het front.
  
−
Hieronder zie je de namenlijst van het laatste transport van Westerbork naar Auschwitz staat ook de familie Frank.
  
−
 
−
Eind oktober 1944 moesten Anne en Margot hun moeder achterlaten. De twee meisjes werden, net als mevrouw Van Pels, naar het concentratiekamp Bergen-Belsen overgebracht. Ook daar waren de omstandigheden onvoorstelbaar. Het was ijzig koud, er was bijna niets te eten, het kamp was overvol en er heersten besmettelijke ziekten. Edith Frank leefde nog twee maanden in Auschwitz. Op 6 januari 1945 stierf zij. Peter Van Pels werd op 16 januari, net als de meeste andere gevangenen, uit Auschwitz weggevoerd door de SS-bewakers. Dat was tien dagen voordat het Russcische leger Auschwitz bevrijdde. Op 5 mei 1945 stierf hij in het kamp Mauthausen in Oostenrijk. Mevrouw Van Pels bleef maar kort in Bergen-Belsen. Ze kwam via Buchenwald in Theresienstadt terecht. Ze overleed daar in het voorjaar van 1945. Margot en Anne probeerden in Bergen-Belsen te overleven. Met een groot aantal andere vrouwen sliepen ze in een overvolle, onverwarmde barak. Enkele vrouwen die het kamp hadden overleefd, hadden Anne en Margot daar gezien en gesproken. 'En daar heb ik dan weer Anne en haar zus Margot ontmoet. Ze waren onherkenbaar, doordat hun haren waren afgeknipt en ze hadden het koud.'(Mevrouw Van Amerongen-Frankfoorder)
  
−
Deze foto's van Bergen-Belsen zijn vlak na de bevrijding gemaakt.
  
−
 
−
In maart 1945 stierf Margot. Enkele dagen erna overleed ook Anne. Een paar weken later, in april, werd het kamp door de Engelsen bevrijd.
  
−
Otto Frank was de enige van de onderduikers die de oorlog had overleefd. Hij was nog in Auschwitz toen de Russen het kamp op 27 januari 1945 bevrijdden. Hij wilde terug naar Amsterdam, maar in Nederland was het nog oorlog. Op 5 maart 1945 begon Otto aan de lange terugreis naar Amsterdam. De Russen brachten hem, samen met anderen, naar de havenplaats Odessa aan de Zwarte Zee. Van Odessa ging hij per schip naar Marseille, in Frankrijk vandaar ging hij per trein en vrachtauto naar Amsterdam. Toen hij aankwam bij het achterhuis kwam hij er achter dat iedereen die was ondergedoken gestorven was. Otto Frank ging bij Miep en Jan Gies wonen. In 1952 verhuisde Otto naar Basel. Een jaar later trouwde hij met Elfriede Geiringer.
  
   
  +
Op 5 juli 1945 tekende de vier grootste landen van dat moment het document in berlijn. Deze gebeurtenis staat bekend als de <nowiki>''Conferentie van Potsdam''</nowiki>. Bij deze conferentie werd er een nieuwe Duitse regering gekozen en er werden afspraken gemaakt over het herstel van de oorlog.
   
  +
Op 15 augustus 1945 was de Tweede Wereldoorlog echt ten einde, toen ook Japan zich had overgegeven. Japan capituleerde uiteindelijk ook door middel van de nucleaire aanvallen op Hiroshima en Nagasaki.
−
=== [[D-day|D-Day]] ===
  
   
  +
Er zijn in deze oorlog tussen de 50 en 70 miljoen mensen gestorven. Dat zijn er verschrikkelijk veel. Er zijn ongeveer 22.000.000 militairen gestorven in de strijd, maar er zijn meer onschuldige burgers gestorven. Ongeveer 40 miljoen, waarvan 6 miljoen joden die zijn vervolgd en vermoord. Aan het oostfront zijn er heel veel mensen gestorven. De [[Sovjet-Unie]] verloor ongeveer 25 miljoen mensen, waarvan ongeveer 12 miljoen onschuldige burgers.
−
Op 6 [[juni]] 1944 vielen de gealliëerden de Duitsers aan op het strand van Normandië, [[Frankrijk]].
  
−
Dit was het begin van de bevrijding van [[Europa]]. Eerst wilde eisenhower de invasie op 5 [[juni]] houden, maar toen woedde er voor de kust een hevige storm. Eerst landden 's nachts parachutisten om een gat in de duitse linies te maken. En daarna landden er [[infanteristen]] op het [[strand]].
 
   
  +
De meeste burgerdoden vielen door bombardementen, gevechten en vervolgingen. Zo vielen bij een verwoestend bombardement op [[Dresden]] duizenden burgerdoden.
−
De parachutisten (paratroepers) moesten in het donker uit een [[vliegtuig]] springen om tegen de vijand te vechten. Ze hadden nette droppingszones, al waren ze daar niet erg netjes in gedropt.
 
   
  +
== Na de oorlog ==
−
Dit gaf grote problemen.ze moesten elkaar eerst allemaal zoeken, maar dat ging niet zo snel.
  
  +
[[Bestand:Deutschland Besatzungszonen 1945 1946.png|miniatuur|246x246px|Het bezette Duitsland na de oorlog]]
−
Tegen de tijd dat ze elkaar gevonden hadden was een groot deel al gesneuveld. Toen de duitsers zagen dat de invasie aan de gang was, maakten ze een soort waterlinie.
 
  +
Na de oorlog werd [[Duitsland]] in eerste instantie in vier stukken verdeeld. De [[Sovjet-Unie]], de [[Verenigde Staten]], het [[Verenigd Koninkrijk]] en [[Frankrijk]] kregen een stuk van Duitsland. Ook de hoofdstad [[Berlijn]] werd onder de 4 overwinnaars verdeeld. Later ontstonden twee delen, [[Bondsrepubliek Duitsland (1949-1990)|West-Duitsland]] en [[DDR|Oost-Duitsland]]. Ook de [[wederopbouw]] begon. Wel bleef er jarenlang spanning rond de twee grootmachten, tussen de [[Sovjet-Unie]] (DDR) en de overige geallieerden (BRD). Dit heet de zogenaamde [[Koude Oorlog]]. In [[Nederland]] wilden de Nederlanders de oorlog zo snel mogelijk vergeten. Het land en de [[economie]] moesten weer opgebouwd worden. De [[wederopbouw]] van ons land heeft in totaal 15 jaar geduurd, met hulp van de Amerikanen met het [[Marshallplan]]. Na een heftige oorlog van vier jaar aan de andere kant van de wereld werd [[Nederlands-Indië]] onafhankelijk van ons land. Later werden de [[NAVO]] en de [[Europese Unie]] opgericht. [[Duitsland]] werd in 1990 weer één land, de huidige [[Duitsland|Bondsrepubliek Duitsland]].
   
  +
==Externe links==
−
Ze lieten een stuk achter de duinen vollopen met water zodat de geallieerden op het strand moeilijk landinwaarts konden trekken. Ook voor de paratroepers was dit ook onhandig want daardoor landde een groot deel van de paratroepers in het water. Daar verdronken ze, landden in een Duitse patrouille en er gebeurden veel meer nare dingen. Je hebt ook verschillende spellen en films over D-Day.
  
  +
===Videolinks===
−
'''de duitsers '''verdedigden hun strand''' met een '''muur''' daarop '''machineguns erop!''' '''de amerikanen''' konden zich '''schuilen achter duinen'''.
  
  +
* [https://www.youtube.com/watch?v=F7VOkMbOuU8&list=PLi_srCikhtggb0XZKcFfRUFK8Zew21W5y&index=43/ Achtergronden van het racisme en fascisme van Hitler]
−
Voordat ze er waren werden er wel wat mensen '''dood geknalt'''. vielen van 5 kanten aan vlak bij elkaar.1 en 2 amerikanen 3 en 5 britsen en 4 canada.
  
−
'''
  
   
  +
===Opdrachten Links===
−
==Videolinks==
  
  +
* [https://www.webkwestie.nl/wo2/ Webkwestie - webquest De Tweede Wereldoorlog]
−
* [http://cgi.omroep.nl/cgi-bin/streams?/teleacnot/beeldbank/20051221_hitler01_high.wmv Adolf Hitler]
  
  +
* [https://www.webkwestie.nl/verzetwo2/ Webkwestie - webquest Het verzet in de Tweede Wereldoorlog]
−
* [http://cgi.omroep.nl/cgi-bin/streams?/teleacnot/beeldbank/20051221_hitler02_high.wmv De opkomst van Hitler]
  
  +
* [[Wikikids:Spelletjes/Quiz Tweede Wereldoorlog|Quiz]]
−
* [http://cgi.omroep.nl/cgi-bin/streams?/teleacnot/beeldbank/20051221_hitler03_high.wmv Hitler aan de macht]
  
−
* [http://cgi.omroep.nl/cgi-bin/streams?/teleacnot/beeldbank/20040130_bommenrotterdam01_high.wmv Nederland in oorlog]
  
−
* [http://cgi.omroep.nl/cgi-bin/streams?/teleacnot/beeldbank/20040130_bommenrotterdam02_high.wmv Bommen op Rotterdam]
  
−
* [http://cgi.omroep.nl/cgi-bin/streams?/teleacnot/beeldbank/20040130_bommenrotterdam03_high.wmv Luchtalarm, 14 mei 1940]
  
−
* [http://cgi.omroep.nl/cgi-bin/streams?/teleacnot/beeldbank/20040224_februaristaking01_high.wmv Februaristaking]
  
−
* [http://cgi.omroep.nl/cgi-bin/streams?/teleacnot/beeldbank/20040524_februaristaking02_high.wmv Februaristaking 2]
  
−
* [http://cgi.omroep.nl/cgi-bin/streams?/teleacnot/beeldbank/20030623_brugtever01_high.wmv Een brug te ver, slag om Arnhem]
  
−
* [http://cgi.omroep.nl/cgi-bin/streams?/teleacnot/beeldbank/20030623_brugtever02_high.wmv Arnhem, september 1944, een ooggetuige]
  
−
* [http://cgi.omroep.nl/cgi-bin/streams?/teleacnot/beeldbank/20041216_hongerwinter01_high.wmv Honger in de winter 1944-1945]
  
−
* [http://cgi.omroep.nl/cgi-bin/streams?/teleacnot/beeldbank/20041216_hongerwinter02_high.wmv Een koude hongerige winter]
  
−
* [http://cgi.omroep.nl/cgi-bin/streams?/teleacnot/beeldbank/20070328_onderduiken01_high.wmv Een onderduiker is iemand die zich verbergt.]
  
   
−
==Informatie links==
 +
===Informatie links===
  +
* [https://historiek.net/adolf-hitler-fuhrer-derde-rijk/60303/ Adolf Hitler]
−
* [http://www.WOII.tk WO II]
  
  +
* [https://historiek.net/hoe-kwam-adolf-hitler-aan-de-macht-animatie/63953/ De opkomst van Hitler op Historiek.net]
−
* [http://www.woii.tk Tweede wereldoorlog]
  
−
* [http://webje-wo2.yurls.net/ Webje Tweede Wereldoorlog]
 +
* [https://historiek.net/tweede-wereldoorlog/ Artikelen over de Tweede Wereldoorlog]
  +
* [[Portaal:Tweede Wereldoorlog]]
−
* [http://webje-wereldoorlogen.yurls.net/ Webje Wereldoorlogen]
  
  +
* [https://www.cijfers.net/wo2.html cijfers.net wo2]
   
−
[[Categorie:De Tweede Wereldoorlog| ]]
 +
{{Navigatie Tweede Wereldoorlog Oostfront}}
  +
{{Navigatie Tweede Wereldoorlog Westfront}}
  +
{{Navigatie Tweede Wereldoorlog Stille Oceaan}}
  +
{{Navigatie Tweede Wereldoorlog Italiaanse Front}}
  +
{{Navigatie tien tijdvakken}}
   
  +
[[Categorie:Tweede Wereldoorlog| ]]
  +
[[Categorie:Oorlog]]
   
  +
[[ca:Segona Guerra Mundial]]
−
[[Categorie:Leger]]
  
  +
[[en:Second World War]]
  +
[[es:Segunda Guerra Mundial]]
  +
[[fr:Seconde Guerre mondiale]]
  +
[[it:Seconda guerra mondiale]]

Huidige versie van 19 feb 2024 om 22:10

Deus Tweede wereldoorlog.png Over dit artikel en/of onderwerp bestaat er ook een portaal! Klik hier om het portaal te bekijken!
Tweede Wereldoorlog

WW2Montage.PNG

Datum 1 september 1939 - 2 september 1945
Locatie Europa, Stille Oceaan, Midden-Oosten, Zuidoost-Azië, Middellandse Zeegebied, Afrika en Atlantische Oceaan
Overwinning voor De Geallieerden
Resultaat
Strijdende partijen
Geallieerden Asmogendheden
Flag of the United Kingdom (3-5).svg Verenigd Koninkrijk
Vlag van de Verenigde Staten Verenigde Staten
Flag of the USSR (1936-1955).svg Sovjet-Unie
Flag of the Republic of China.svg China
Vlag van Frankrijk Frankrijk
En nog meer... 		Flag of Germany (1935–1945).svg Duitse Rijk (Nazi-Duitsland)
Vlag van Japan Japan
Flag of Italy (1861–1946).svg Italië (tot 1943)
En nog meer...
Leiders
Winston Churchill
Franklin Roosevelt
Harry Truman
Jozef Stalin
Chiang Kai-shek
Charles de Gaulle 		Adolf Hitler
Hirohito
Hideki Tojo
Benito Mussolini
Troepensterkte
? ?
Verliezen
25.000.000 militairen
36.000.000 burgers 		8.000.000 militairen
4.000.000 burgers
Portaal Portal.svg Geschiedenis

De Tweede Wereldoorlog was een hele grote oorlog tussen de asmogendheden en de geallieerden, die duurde van 1939 tot 1945.

Bij de geallieerden zaten de landen onder andere het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, Canada, de Sovjet-Unie, Nederland, België en de Verenigde Staten. Bij de asmogendheden zaten onder andere nazi-Duitsland, Italië en Japan.

Uiteindelijk wonnen de geallieerden de oorlog. De Tweede Wereldoorlog vond niet alleen plaats in Europa, maar ook in Azië, Afrika, de Stille Oceaan en de Atlantische Oceaan.

Oorlog in Europa

Om te weten hoe de Tweede Wereldoorlog is begonnen, moeten we eerst teruggaan naar de Eerste Wereldoorlog (1914-1918). Duitsland hoorde bij de landen die die oorlog hadden verloren en moest bij de Vrede van Versailles in 1919 grote delen van zijn grondgebied afstaan en een enorme oorlogsschatting betalen, wat het land aan de rand van de economische afgrond bracht. De regel was dat Defensie van Duitsland ook erg zou moeten inkrimpen en het land geen eigen leger meer mocht hebben. Bovendien was er geen schot gevallen in Duitsland. Daardoor konden allerlei (samenzwerings)theorieën ontstaan over de werkelijke reden van het verlies. Velen geloofden dat de soldaten aan het front in de steek waren gelaten door allerlei stakingen en opstanden, zoals de Spartacusopstand. Deze opstanden werden geïnspireerd door de Russische Revolutie. Omdat volgens veel Duitsers de Joden hierbij een belangrijke rol speelden, werd het antisemitisme sterk gevoed.

Rond 1930 werd Duitsland ook nog eens getroffen door de wereldwijde economische crisis. Veel mensen waren werkloos. Adolf Hitler zag kans om daar op in te spelen via de politiek en deed in 1932 mee aan de verkiezingen met zijn eigen politieke partij, de NSDAP. Hij beloofde dat hij Duitsland een groot en machtig land zou maken met veel werk en welvaart. Hij won de verkiezingen en werd in 1933 rijkskanselier (wat ongeveer hetzelfde is als premier). Toen de president een jaar later overleed, nam Hitler ook zijn functie over en noemde zich de leider van het Duitse volk. In het Duits: Führer (spreek uit fuu-rur). Hitler liet fabrieken bouwen en autowegen aanleggen. Dat zorgde voor veel werk waardoor de werkloosheid verdween. Daarnaast bouwde hij aan een sterk leger, want hij was vast van plan de schande van het verlies van de Eerste Wereldoorlog uit te wissen. Ook speelde de toenmalige cultuur in Duitsland een rol in deze gebeurtenissen.

Het begin

Welk land welke kant voornamelijk steunde in de Tweede Wereldoorlog (grenzen van 1938).

In 1938 werd Oostenrijk door Duitsland bezet en in 1939 bezette Duitsland het westelijk deel van Tsjecho-Slowakije. Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk (de overwinnaars van de Eerste Wereldoorlog) zagen dit met zorgen aan. Maar toen Duitsland op 1 september 1939 Polen binnenviel om het grondgebied, dat het door het vredesverdrag in 1919 was kwijtgeraakt, te heroveren, werden ze boos en ze verklaarden op 3 september 1939 nazi-Duitsland de oorlog. Dat wordt vaak als het begin van de Tweede Wereldoorlog gezien.

Hitler had een verdrag met Stalin gesloten, de leider van de Sovjet-Unie. Jozef Stalin was, net als Hitler, een dictator, die alle protesten vastbesloten de kop indrukte. Beide landen spraken af dat ze elkaar niet zouden aanvallen. Een week na de ondertekening van het verdrag viel Duitsland Polen aan. De Sovjet-Unie viel Polen vanaf de oostkant aan. Het bleek dat de twee landen in het diepste geheim ook hadden afgesproken elk een deel van Polen te bezetten. Polen werd bezet en gaf zich, na een maand dapper tegenstand te hebben geboden, over. De Sovjet-Unie wilde echter nog meer grondgebied bezitten. Dit leidde tot de Winteroorlog.

Noorwegen en Denemarken

Noorwegen was een belangrijk land voor Duitsland vanwege de strategische ligging en het ijzer. Daarom maakten de Duitsers allemaal plannen om Noorwegen te veroveren. Op 9 april 1940 viel Duitsland plotseling onverwacht Denemarken en Noorwegen binnen. Denemarken gaf zich al na zes uur over, de snelste overgave in de Tweede Wereldoorlog. Noorwegen vocht dapper terug, maar capituleerde op 10 juni 1940.

Nederland, België en Frankrijk

Oorlog in Europa. De landen met een blauwe kleur werden bezet door Duitsland en zijn bondgenoten. De rode kleur laat zien waar de geallieerden weer controle kregen. De Sovjet-Unie heeft een groene kleur. Zij sloten zich in 1941 aan bij de geallieerden.

Nu Frankrijk Duitsland de oorlog had verklaard, was het voor de Duitsers van belang dit land te verslaan. Adolf Hitler had een plan opgesteld, waarbij de aanval, anders dan in de Eerste Wereldoorlog, niet alleen via België liep, maar ook door het neutrale Nederland. Op de dag dat de oorlog in Nederland begon (10 mei 1940) vielen de eerste slachtoffers. Bij de Grebbeberg bood een klein Nederlands leger dapper weerstand tegen de Duitsers in een strijd, maar verloor. De meeste wapens die Nederland had, waren erg verouderd, terwijl de Duitsers behalve over een grote overmacht, over het modernste materiaal beschikten. Hitler had immers jaren aan zijn leger gebouwd. Nederland had één tank, die is vastgelopen op de Grebbelinie tijdens de Slag om de Grebbeberg. Duitsland had er ongeveer 50.000.

Het Nederlandse leger wist echter twee slagen te winnen, de Slag om de Afsluitdijk en de belangrijke Slag om Den Haag, dit waren de enige twee plekken in Europa waar de 'Blitzkrieg' mislukte tijdens de Slag om Frankrijk.

Als laatste verdedigingslinie had Nederland de Nieuwe Hollandse Waterlinie, die van Amsterdam naar Noord-Brabant liep. Maar die is uiteindelijk niet gebruikt.

Op 14 mei 1940, na vijf dagen strijd, bombardeerden de Duitsers Rotterdam. Het oude centrum van de stad werd grotendeels verwoest en ca. 800 mensen kwamen daarbij om. Hierdoor was Nederland genoodzaakt zich over te geven. De Duitsers dreigden namelijk ook Utrecht en andere Nederlandse steden te bombarderen. Op 15 mei 1940 tekende de Nederlandse opperbevelhebber, generaal Henri Winkelman, de Nederlandse overgave. Door steun van Frankrijk bleef Zeeland nog drie dagen langer uit Duitse handen.

De koninklijke familie, minister-president Gerbrandy en zijn regering vluchtten snel naar het vrije Groot-Brittannië. Vlak daarvoor hadden zij het regeringsgezag aan generaal Winkelman overgedragen. Tijdens de vijf jaar Duitse bezetting spraken zij de Nederlanders vanuit Engeland moed in, via Radio Oranje. Ze kwamen pas in 1945 terug toen de oorlog was afgelopen en alle gevaar was geweken. De Nederlanders, die vijf jaar lang hadden gezucht onder de Duitse terreur en honger hadden geleden, stonden met ingevallen wangen langs de weg met vlaggetjes te zwaaien toen de koningin terugkeerde naar Nederland. "Leve de koningin!" en "Oranje boven!" werd er luidkeels geroepen. De koningin was zichtbaar ontroerd.

België hield het iets langer vol dan Nederland en capituleerde na 18 dagen (de zogeheten Achttiendaagse veldtocht) op 28 mei 1940 en Frankrijk ten slotte op 25 juni 1940. Hitler had voor de Franse capitulatie speciaal de historische treinwagon laten overkomen, waarin Duitsland in 1918 de overgave had getekend. Nu moesten de Fransen in dezelfde treinwagon dezelfde vernedering ondergaan.

Hierna zou Engeland aan de beurt komen. Om de invasie daarvan voor te bereiden, zou eerst het luchtruim moeten worden veroverd. Maar de Duitse "Luftwaffe" (luchtmacht) leed in de Slag om Engeland (zomer/herfst 1940) een onverwachte nederlaag tegen de Britse luchtmacht, de Royal Airforce. De invasie werd door Hitler noodgedwongen afgeblazen en uitgesteld.

De Balkan

Ook de Balkan werd aangevallen door de Duitsers en hun bondgenoten de Italianen. In 1939 werd Albanië bezet door de Italianen. Op 28 oktober 1940 werd Griekenland overgave aangeboden door Italië. De Grieken weigerden en hebben de Italianen terug naar Albanië gejaagd. Griekenland werd daarna aangevallen door Duitsland. In april 1941 werd ook Joegoslavië veroverd, dat daarna uiteenviel. Kroatië en Montenegro werden onafhankelijke staten en Servië kreeg een Duitse militaire bezetting. Griekenland werd pas op 31 mei verslagen na te zijn verslagen op het vaste land en daarna te hebben verloren van de Duitsers tijdens de Landing op Kreta, waar ook veel Engelsen, Nieuw-Zeelanders en Australiërs gevangen werden genomen.

Sovjet-Unie

De Duitsers probeerden ook de Sovjet-Unie te veroveren. Het plan dat ze daarvoor hadden uitgedacht heette Operatie Barbarossa. Vanaf het moment dat de Duitsers de Sovjet-Unie binnenvielen sloot de Sovjet-Unie zich aan bij de geallieerden, en vocht sindsdien ook in de tweede wereldoorlog (ook wel Grote Vaderlandse Oorlog of Grote Patriottische Oorlog genoemd). Op 22 juni 1941 viel Duitsland dit enorme land binnen. Ze veroverden grote gebieden en boekten aanvankelijk veel succes. Zo werd bijna de hele luchtmacht van de Sovjet-Unie binnen twee weken neergehaald. Ondanks de successen bleven de belangrijkste steden, Leningrad (het huidige Sint-Petersburg) en Moskou buiten bereik. Na de winter lanceerden de Russen een groot tegenoffensief. Dit was een grote morele klap voor de Duitsers, en de meeste verloren hun wil om te vechten.

Ten slotte werd een van de beste en grootste legers van de Wehrmacht in de Slag om Stalingrad, een stad die eigenlijk voor beide partijen vrijwel nutteloos was, in Zuidoost-Rusland ingesloten en gedwongen zich over te geven. De Russen hadden een onverbiddelijk moreel; ze waren bereid voor hun vaderland te sterven en gaven nooit op.

De nederlaag van Duitsland in Stalingrad werd het begin van het einde voor Duitsland. De Duitsers moesten steeds meer in de verdediging, in plaats van in de aanval, wat ze de afgelopen jaren hadden gedaan.

De Russen wisten de Duitsers helemaal terug te dringen naar Berlijn, waar Duitsland zich uiteindelijk na het verliezen van de Slag om Berlijn in mei 1945 overgaf aan de Russen.

Deze gevechten samen vormden het oostfront. De Sovjets hadden echter door onder andere verouderde tactieken (die meer leken op de Eerste Wereldoorlog, waarbij recht op de vijand af werd gestormd) meer verliezen dan de Duitsers. Een van de belangrijkste redenen dat het wel door de Sovjets werd gewonnen was omdat ze oneindig veel manschappen en tanks hadden. Tijdens de winteroorlog waren er ook Finnen die zeiden: "Er zijn meer Ivans (spotnaam voor Sovjets) dan wij kogels hebben".

Noord-Afrika

Ook in Noord-Afrika, in Egypte, Tunesië en Libië werd gevochten en leverden de Duitsers en de Italianen slag met de Britten en de Fransen.

Azië

In Azië begon de oorlog eigenlijk al in 1937, tijdens het Marco Polo-brug Incident, veroorzaakt door Japanse expansiedrift en het eeuwige gedoe tussen Japan en China. De Japanners wilden behalve China ook Birma, de Britse Raj (India), Nederlands-Indië, de Filipijnen, Frans Indochina, Siam (Thailand), Australië en nog veel meer veroveren. Siam werd echter bondgenoot van Japan en heette vanaf toen Thailand. Toen maakten de Japanners de fout om ook de VS aan te vallen met de Aanval op Pearl Harbor op 7 december 1941, op Hawaï in de Stille Oceaan. Het boterde al een tijd niet tussen de VS en Japan. De Amerikanen bezaten in Zuidoost-Azië de Filipijnen als kolonie en hadden er ook nog allerlei andere belangen. Japan wilde daarentegen over heel Zuidoost-Azië heersen en als het even kon over de hele Stille Oceaan. Maar na de aanval op Pearl Harbor was driekwart van de Amerikaanse vloot uitgeschakeld en had Japan voorlopig vrij spel. Het bezette grote delen van Zuidoost-Azië (waaronder de Filipijnen en Nederlands-Indië). Bij de Slag bij Midway werd een deel van de keizerlijke Japanse Marine verslagen, dit betekende samen met de Slag om Guadacanal het keerpunt van de oorlog in de Stille Oceaan. Stukje bij beetje werd Japan teruggedreven en uiteindelijk, in augustus 1945, dwongen twee Amerikaanse atoombommen op Japan de Japanners tot overgave. De twee gebombardeerde steden Hiroshima en Nagasaki werden volledig verwoest en er vielen hierbij in totaal bijna 250.000 doden.

Bombardementen

Duitsland viel in 1940 Groot-Brittannië aan. Het lukte de Duitsers niet om dit land te bezetten, maar de Duitsers gingen elke dag door met het bombarderen van Engelse steden. Ook de geallieerden bombardeerden Duitse steden, evenals Duitse linies in bezette gebieden. Deze bombardementen leken lang niet zo nauwkeurig. De bommenwerpers, die eerst als superwapens werden beschouwd, waren in de eerste jaren van de oorlog niet in staat om doeltreffend te bombarderen, ongeveer maar 30% van de bommen viel op bebouwd gebied. Ondanks de vele bommen die afzwaaiers waren, kwamen heel veel mensen om het leven. Door de Duitsers werden er grote bombardementen uitgevoerd op de Europese steden Warschau, Rotterdam en Londen. De geallieerden hebben ook veel steden gebombardeerd, onder andere Dresden (25.000 doden), Hamburg (40.000 doden) en Tokio (100.000 doden). De Amerikanen hebben in 1945 twee atoombommen afgevuurd op de Japanse steden Hiroshima en Nagasaki, waardoor de Japanse keizer zich overgaf.

V-raketten

De V-1 was een onbemande vliegende bom die door de Duitsers was ontworpen. De bom bevatte wel meer dan 800 kilo springstof. Er werden er wel meer dan 10.000 afgevuurd richting Londen, maar ook richting bijvoorbeeld Antwerpen. De Engelsen waren doodsbang voor dit nieuwe wapen. De Engelse luchtmacht wist deze raketten wel steeds vaker in de lucht onschadelijk te maken. Dit deden de Engelsen door naast de bom te gaan vliegen en met de vleugel van hun eigen vliegtuig, de bom aan te tikken. De bom veranderde dan van richting of stortte gelijk neer. De V1 was geen 'slimme' raket. Hij werd afgeschoten en als de brandstof op was, stortte hij neer. De Duitsers moesten dus precies uitrekenen hoeveel brandstof zij in de bom moesten doen. Na de V1 kwamen de Duitsers met een nieuwe, snellere raket, de V2. Deze raket bevatte wel 2000 kilo springstof! Dit wapen werd afgevuurd richting Londen en Parijs.

Nederland in oorlogstijd

Het verloop van de strijd in mei 1940

Maar wat gebeurde er nu in Nederland toen het Nederlandse leger in mei 1940 was verslagen? De Duitsers gingen in Nederland veel verbieden. Boeken van Joodse schrijvers (de Duitsers waren wreed tegen Joden) mochten niet meer gelezen of verkocht worden. Radio's werden verboden en het was verboden om Britse of Amerikaanse berichten te lezen of te beluisteren. De kranten mochten alleen nog aardige dingen schrijven over de Duitsers en Adolf Hitler. Dat hij zo'n grote kindervriend was en veel van dieren hield. Want anders zouden mensen misschien tegen hem zijn. En dat was juist niet de bedoeling! Dat zou tot opstanden leiden en dat is niet handig. Zo kon hij veel gemakkelijker dingen doen, omdat hij meer macht had.

Europa en Azië tijdens de veroveringen

Duitsland

Een Japanse propagandaposter waar Mantsjoerije en veroverd China ook op staan, de bevolking in die gebieden werd echter slecht behandeld

Hoe de Duitsers zich gedroegen tijdens de bezetting van een gebied had voornamelijk te maken met de inwoners van dat gebied. In Nederland werden mensen heel anders behandeld dan in Rusland. Dit had te maken met de rassenleer van de nazi's. Ze vonden de Germaanse volken, zoals Duitsers en ook Nederlanders, meer waard dan andere volken. In Nederland, toen de Duitsers het bezet hadden, werd de bevolking grotendeels goed behandeld. Voor sommige mensen in Nederland, die tot de Joden of Zigeuners behoorden, door de nazi's als verderfelijke volken bestempeld, liep het veel anders. Zij werden massaal opgepakt en vermoord of aan het werk gezet in een concentratiekamp. In het oosten van Europa woonden echter geen Germaanse maar Slavische volkeren, door de nazi's als minderwaardige volkeren gezien. Zij werden net als de Joden vreselijk behandeld en er werden vele van hen vermoord. Waar er voor de Nederlanders weinig gebeurde werd er in Oost-Europa aan massamoorden gedaan.

Sovjet-Unie

Toen de communisten aan de macht kwamen in Rusland werden ze zeer populair omdat ook zij de armoede en werkloosheid verminderden. Maar na het verdrag va Brest-Litovsk raakten ze veel gebied kwijt. De Sovjet-Unie was net als Duitsland uit op meer gebieden. Ze veroverden Estland, Letland en Litouwen. Deze gebieden werden echter slecht behandeld en er heerste grote armoede, uit deze gebieden werden veel mensen naar Russische concentratiekampen gestuurd. Maar als je je goed aan de regels hield en niets mis deed volgens het regime was er niet veel aan de hand. Ook werd de landbouw vergroot. Veel mensen uit deze gebieden waren blij toen ze door Duitsland werden veroverd, omdat ze dachten dat de Duitsers hun land wilde bevrijdden, maar dat viel tegen toen Duitsland gewoon de gebieden voor zichzelf hielden. Tijdens de Russische verovering van Polen werden duizenden Poolse soldaten gevangengenomen. Een groot deel van deze personen zijn geëxecuteerd. Tijdens de veroveringen aan het einde van de oorlog werden ook veel Duitse personen in Oost-Pruisen gedood of opgesloten. Na de Tweede Wereldoorlog werden ook veel gevluchte Polen en Tsjecho-Slovaken die voor Engeland werkten, zoals Witold Pilecki, Karel Janoušek en piloten uit het RAF No.303 squadron opgesloten. Vele van deze soldaten werden in 1946 en 1947 geëxecuteerd met als reden 'landverraad', in werkelijkheid wilden de Sovjets van deze personen af.

Japan

Verreweg het slechtste leven had je als je in Japans veroverd gebied leefde. In deze gebieden werden veel personen willekeurig geëxecuteerd, werden burgers als doelwit gezien en werden Chinese dorpjes gebombardeerd. Tijdens de Amerikaanse verovering van Okinawa doken er veel mensen op (die jarenlang werden onderdrukt) uit ondergrondse tunnels. Toen de Japanners zich terugtrokken werd iedereen die niet meewilde zwaar gestraft. Na de Doolittle-Raid werden de Amerikaanse bemanning van de vliegtuigen door de Chinezen in veroverde gebieden naar vrij China geholpen. Toen de Japanners hier achter kwamen werden 150.000 onschuldige Chinezen gedood. De grootste oorlogsmisdaden in de Tweede Wereldoorlog werden dus niet gepleegd door Duitsland, maar door Japan. Andere voorbeelden zijn het lot van inwoners in Nanking en Singapore, bij beide steden werden duizenden inwoners vermoord en gewonde soldaten in ziekenhuizen voor de ogen van verplegers doodgestoken. Krijgsgevangen hadden vaak ook een slecht leven, ze kregen nauwelijks te eten. Een ander van Japanse oorlogsmisdaden was de "Bataan Death March" hierbij moesten duizenden Amerikaanse soldaten honderden kilometers lopen naar een concentratiekamp. Als je dan achteropraakte, viel of ging zitten werd je doodgeschoten of -geslagen.

De Jodenvervolging

Een Jodenster

Van de Joden hield Hitler helemaal niet. Volgens Hitler waren de Joden de schuld van de crisis die in de jaren 30 voor zoveel ellende en werkloosheid had gezorgd. Weldra verschenen er op winkeldeuren en op de deuren van scholen, zwembaden en bij parken bordjes "Verboden voor Joden". Ze mochten ook niet meer telefoneren en niet meer met de tram. Joden moesten zelfs een Jodenster op. Zo kon iedereen zien dat ze Joods waren. Dit was nog maar het begin.

Later moesten de Joden van Hitler weg uit Nederland (en naar ergens anders in Europa waar Duitsland het voor het zeggen had). Joodse families kregen een brief thuisgestuurd met daarin een datum en tijdstip waarop zij zich moesten melden op één van de verzamelpunten. Op die verzamelpunten moesten ze soms wel dagen wachten voordat ze weggevoerd werden. Families die zich niet melden op zo'n verzamelpunt moesten zich vanaf dat moment verstoppen voor de Duitsers. Joden die zich gemeld hadden reisden eerst met de trein naar Kamp Westerbork in Drenthe. Van daaruit gingen ze gelijk of na een paar dagen naar vernietigings- of concentratiekampen als Bergen-Belsen en Auschwitz. Daar werden ze, als ze al niet omkwamen door de barre omstandigheden in de kampen of werden doodgeknuppeld, vaak vrijwel meteen na aankomst vergast. Hun eigendommen thuis waren natuurlijk allang verbeurd verklaard, dat wil zeggen afgepakt.

Februaristaking

In het begin van de bezetting waren de Duitsers nog vriendelijk en beleefd tegen de Nederlanders. Ze betaalden voor alle dingen die ze uit de winkel kochten en gedroegen zich best netjes. Ze gedroegen zich een beetje alsof ze op vakantie waren. Maar dat veranderde al snel. Zo werden de namen van straten die genoemd waren naar leden van het Koninklijk Huis, naar linkse politici of naar Joden, veranderd. De Nederlandse bevolking merkte dit gelijk en zo kwam er steeds meer verzet onder de bevolking. In februari 1941 was er twee dagen lang een grote staking om een signaal af te geven, de Februaristaking. Twee dagen lang lag het openbaar vervoer stil. Trams, treinen en bussen reden niet. Iedereen die meedeed aan de staking werd opgepakt.

De Duitsers grepen hard in en hierbij vielen 9 doden en 24 zwaargewonden. Steden waar gestaakt werd, moesten een boete betalen. Zo moest Amsterdam 15 miljoen gulden betalen. Dit is (omgerekend naar nu) ongeveer 7 miljoen Euro.

Willem Wever heeft een filmpje gemaakt over de Joodse kinderen in de oorlog hoe ze worden bevrijd en hoe ze daar behandeld worden. Je ziet het in dit filmpje: Willem Wever.

Verzet

Zie ook Verzet in de Tweede Wereldoorlog voor meer informatie over dit onderwerp

In de Tweede Wereldoorlog was er veel verzet. Omdat de kranten gecensureerd waren en het luisteren naar de Engelse zenders verboden was (later moesten de radio's zelfs worden ingeleverd) maakten veel mensen hun eigen krant. Ondergrondse kranten heetten die. Een paar bleven de hele oorlog lang, zoals het Parool, de Waarheid (van de communisten) en andere waren er maar eventjes.

Sommige mensen schreven letters op de muren. Zoals "OZO" Oranje Zal Overwinnen, de "V" van Victorie of de "W" van Wilhelmina. Mensen veranderden de nieuwe Duitse straatnamen weer. Zo werd Berlijnstraat Moffenstraat. Een mof was een scheldnaam voor de Duitsers in de Tweede Wereldoorlog. Die gebruikten de Nederlanders dan ook vaak. Ook droegen Oranjegezinde Nederlanders dubbeltjes waar een haakje achter zat gemonteerd als knopen. Op het dubbeltje stond namelijk het hoofd van Koningin Wilhelmina.

In de oorlog moest iedereen persoonsbewijzen hebben. Vaak werden die door mensen uit het verzet nagemaakt (vervalst). Die waren dan voor onderduikers of voor zichzelf. Ook werden er vergunningen voor bijvoorbeeld het hebben van een fiets of papieren dat je bij de Duitse politie hoorde allemaal nagemaakt. Heel erg handig voor een overval. Veel mensen uit het verzet hielpen onderduikers aan eten, maar in de oorlog werd het voedsel verdeeld met voedselbonnen. Het was een hele klus om voedselbonnen na te maken. Stelen ging dan een stuk sneller. Het was erg gevaarlijk zo’n overval waar je goed op voorbereid moest zijn en je moest wapens hebben, maar die waren nergens meer in Nederland te vinden. Na de Duitse inval was het verboden om wapens in huis te hebben. Maar in Engeland waren nog wel wapens. Met een speciaal soort apparaat (telegraaf) die verbinding maakte met Engeland werd er morsetaal overgebracht. Morsetaal bestaat uit piepjes. Die piepjes werden weer vertaalt naar gewone taal en als alles goed ging werden er vanuit Engeland echt wapens gebracht. Radio Oranje gaf met geheime codes door waar en wanneer die droppingen plaats vonden. Het moest op een afgelegen plek gebeuren waar niemand was. Het gebeurde ’s nachts als het donker was. Dan werd er een teken gegeven met lampen aan de piloot. Dan liet hij zijn lading zakken. Het kwam met parachutes naar beneden. Vaak lukte zo’n dropping, maar soms hadden de Duitsers het in de gaten en schoten ze iedereen dood. Dat kwam vaak doordat ze waren verraden. Maar als zo’n dropping lukte hadden de mensen uit het verzet echt wapens en dan kon de overval beginnen. In Haarlem zat een kantoor die voedselbonnen verdeelde. Het werd vaak overvallen door speciale knokploegen van het verzet. Soms besloot het verzet iemand dood te schieten als er mensenlevens op het spel stonden en als er bijvoorbeeld een onderduiker gezien was.

Als je betrapt werd voor al deze dingen, kwam je al snel in de gevangenis van Scheveningen. In die tijd heette dit “het Oranjehotel.” Zo werden er 20.000 mensen opgepakt voor hun verzet. Veel mensen werden vanwege hun verzet doodgeschoten. Andere zaten maanden vast. Velen van het verzet hebben beseft hoe gevaarlijk het was wat ze deden. Maar ze streden voor het vaderland.

Het zou nog tot 5 mei 1945 duren voordat heel Nederland bevrijd was van de Duitsers. Zuid-Nederland was al in 1944 bevrijd, maar door de geallieerde nederlaag in de Slag om Arnhem volgden het noorden en westen van het land pas acht maanden later. Het westen moest eerst nog door een barre Hongerwinter heen.

Het einde van de oorlog

De geallieerden hebben in 1942 geprobeerd om aan land te komen in Frankrijk tijdens Operatie Jubilee. Deze actie mislukte volledig. Op 6 juni 1944 vielen de geallieerden, na heel veel voorbereiding, de Duitsers aan op de stranden van Normandië in Frankrijk. "D-Day" (spreek uit: díédee) wordt die dag genoemd. Dat is Engels voor Decision Day, de dag van de beslissing. Het was de eerste dag van Operatie Overlord, het begin van de bevrijding van West-Europa. Eerst wilde Eisenhower, de bevelhebber van de geallieerden en opperbevelhebber van Engeland, de invasie op 5 juni houden, maar toen woedde er voor de kust een hevige storm. Eerst landden 's nachts parachutisten om een gat in de Duitse linies te slaan. En daarna landden er infanteristen op het strand.

In het voorjaar van 1945 vielen de troepen van de Sovjet-Unie (Rusland) en Amerika het toenamlige Duitsland binnen. Rond de maand april bereikten deze twee landen elkaar midden in Duitsland en werd Duitsland eigenlijk opgesplitst in twee delen. Adolf Hitler besefte bij deze inval, dat er niets meer te winnen was voor hem. Hierdoor pleegde hij op 30 april 1945 zelfmoord. Dit deed hij in zijn bunker samen met zijn vrouw Eva Braun, met wie hij kort ervoor getrouwd was. Hij stelde nog een laatste testament (schriftelijke verklaring) op. Hierin was vermeld wie de volgende twee leiders werden van Duitsland. Eén van deze twee nieuwe leiders pleegde één dag na Hitler ook zelfmoord

Op 1 mei 1945 tekende de Duitsers de overgave aan de geallieerden. Op 4 mei 1945 werd deze overgave geaccepteerd door de geallieerden, alleen waren de gevechten nog niet afgelopen. Midden in de maand mei werd er namelijk nog steeds gevochten, ook in Nederland werd er nog steeds gevochten. Rond 20 mei 1945 beëindigde de Duitsers het gevecht in Texel tegen Georgische opstandelingen die eerst in het Duitse leger dienden. De Candezen kwamen na zo'n twee weken op Texel aan en de Duitsers gaven zich over. Heel Nederland vierde feest en het leek dat niks de vreugde meer kon verstoren, maar toch gebeurde er nog iets verschrikkelijks. Op de Dam in Amsterdam waren er nog Duitse soldaten die zich nog niet hadden overgegeven. Op 7 mei (2 dagen na de bevrijding) werd er vanuit een huis in de wilde weg geschoten. Iedereen zocht dekking voor de kogels. Ze schuilden achter lantaarnpalen en een draaiorgeltje dat stond te spelen. Toch vielen er 19 doden en raakten 117 mensen gewond voordat de daders werden gepakt. De slachtoffers die hierbij vielen waren de laatste slachtoffers die de Duitsers maakten in ons land. Het was afgelopen voor de Wehrmacht en na 5 jaar oorlog voeren sjokten Duitse soldaten over de Afsluitdijk terug naar Duitsland

Op 5 juli 1945 tekende de vier grootste landen van dat moment het document in berlijn. Deze gebeurtenis staat bekend als de ''Conferentie van Potsdam''. Bij deze conferentie werd er een nieuwe Duitse regering gekozen en er werden afspraken gemaakt over het herstel van de oorlog.

Op 15 augustus 1945 was de Tweede Wereldoorlog echt ten einde, toen ook Japan zich had overgegeven. Japan capituleerde uiteindelijk ook door middel van de nucleaire aanvallen op Hiroshima en Nagasaki.

Er zijn in deze oorlog tussen de 50 en 70 miljoen mensen gestorven. Dat zijn er verschrikkelijk veel. Er zijn ongeveer 22.000.000 militairen gestorven in de strijd, maar er zijn meer onschuldige burgers gestorven. Ongeveer 40 miljoen, waarvan 6 miljoen joden die zijn vervolgd en vermoord. Aan het oostfront zijn er heel veel mensen gestorven. De Sovjet-Unie verloor ongeveer 25 miljoen mensen, waarvan ongeveer 12 miljoen onschuldige burgers.

De meeste burgerdoden vielen door bombardementen, gevechten en vervolgingen. Zo vielen bij een verwoestend bombardement op Dresden duizenden burgerdoden.

Na de oorlog

Het bezette Duitsland na de oorlog

Na de oorlog werd Duitsland in eerste instantie in vier stukken verdeeld. De Sovjet-Unie, de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk kregen een stuk van Duitsland. Ook de hoofdstad Berlijn werd onder de 4 overwinnaars verdeeld. Later ontstonden twee delen, West-Duitsland en Oost-Duitsland. Ook de wederopbouw begon. Wel bleef er jarenlang spanning rond de twee grootmachten, tussen de Sovjet-Unie (DDR) en de overige geallieerden (BRD). Dit heet de zogenaamde Koude Oorlog. In Nederland wilden de Nederlanders de oorlog zo snel mogelijk vergeten. Het land en de economie moesten weer opgebouwd worden. De wederopbouw van ons land heeft in totaal 15 jaar geduurd, met hulp van de Amerikanen met het Marshallplan. Na een heftige oorlog van vier jaar aan de andere kant van de wereld werd Nederlands-Indië onafhankelijk van ons land. Later werden de NAVO en de Europese Unie opgericht. Duitsland werd in 1990 weer één land, de huidige Bondsrepubliek Duitsland.

Externe links

Videolinks

Opdrachten Links

Informatie links


Tweede Wereldoorlog Oostfront
Polen · Balkan · Barbarossa · Minsk · Charkov (1) · Finland · Leningrad · Moskou · Rzjev · Charkov (2) · Stalingrad · Charkov (3) · Koersk · Winteroorlog · Bagration · Warschau · Laplandoorlog · Wisła-Oderoffensief · Oost-Pruisenoffensief · Neder-Silezische offensief · Operatie Sonnenwende · Berlijn · Praag
Tweede Wereldoorlog Westfront
Nederland - België - Frankrijk - Duinkerke - Engeland - Dieppe · Normandië · Cobra · Parijs · Dragoon · Market Garden · Hürtgenwald · Overloon · Aken · Schelde · Siegfriedlinie · Elzas · Ardennen · Colmar Pocket · Remagen · Plunder · Operatie Lumberjack
Tweede Wereldoorlog Stille Oceaan
Land: Marco Polobrug Incident · China · Frans Indochina (1) · Frans Indochina (2) · Pearl Harbor · Hongkong· Malaya · Filipijnen · Bataan · Singapore · Nederlands-Indië · Sumatra · Borneo · Timor · Nieuw-Guinea · Guadalcanal · Micronesië · Marianen · Iwo Jima · Okinawa · Hiroshima · Nagasaki · Zee: Javazee · Koraalzee · Midway · Savo · Oostelijke Salomonseilanden · Santa Cruzeilanden · Filipijnenzee · Golf van Leyte
Tweede Wereldoorlog (Afrikaans) Italië
Frankrijk (Italië) · Albanië · Griekenland · Sicilië (Husky) · Tobroek · Brevity · Battleaxe (Solum) · Gazala · El Alamein (1) · El Alamein (2) · Anzio · Monte Cassino · San Marino · Biscari
De tien tijdvakken van de Nederlandse geschiedenis
jagers en boeren · Grieken en Romeinen · monniken en ridders · steden en staten · ontdekkers en hervormers · regenten en vorsten · pruiken en revoluties · burgers en stoommachines · wereldoorlogen · televisie en computer
Afkomstig van Wikikids , de interactieve Nederlandstalige Internet-encyclopedie voor en door kinderen. "https://wikikids.nl/index.php?title=Tweede_Wereldoorlog&oldid=843284"