Canada

Werk in uitvoering! Aan dit artikel wordt de komende uren of dagen nog gewerkt. Belangrijk: Laat dit sjabloon niet langer staan dan nodig is, anders ontmoedig je anderen om het artikel te verbeteren. De maximale houdbaarheid van dit sjabloon is twee weken na de laatste bewerking aan het artikel. Kijk in de geschiedenis of je het artikel kunt bewerken zonder een bewerkingsconflict te veroorzaken.

Dit artikel is nog niet af.

Over dit artikel en/of onderwerp bestaat er ook een portaal! Klik hier om het portaal te bekijken!

Canada Canada
Hoofdstad	Ottawa
Aantal inwoners	38.436.447 (2021)
Oppervlakte	9.984.670 km²
Regeringsvorm	Federale constitutionele monarchie
Koning	Charles III (sinds 2022)
Gouverneur-generaal	Mary Simon (sinds 2021)
Minister-president	Justin Trudeau (sinds 2015)
Religie	Christendom (67,2%) Geen religie (23,9%) Overig (8,8%)
Taal	Engels (English) Frans (français)
Munteenheid	Canadese dollar
Volkslied	O Canada (nationaal) God Save the King (koninklijk)
Nationale feestdag	1 juli
Landcode	CAN
Portaal Canada

Canada is een land in Noord-Amerika. Canada is na Rusland het grootste land ter wereld, maar ondanks de enorme grootte wonen er slechts iets meer dan 36 miljoen mensen. Het land grenst in het zuiden aan de Verenigde Staten]], in het westen aan de Amerikaanse staat Alaska en in het westen van land liggen het Deense overzeese gebied Groenland en het Franse overzeese gemeenschap Saint-Pierre en Miquelon. Canada grenst ook aan de Grote Oceaan, de Atlantische Oceaan en de Noordelijke IJszee. In het land wordt zowel Frans als Engels gesproken. De hoofdstad van Canada is Ottawa, maar andere grote steden zijn Toronto, Montreal en Vancouver.

Het gebied waar Canada nu ligt werd bewoond door allerlei inheemse volkeren. De Viking Leif Erikson was de eerste Europeaan die Canada kwam rond het jaar 1000. In de 16e eeuw werd Canada zowel gekoloniseerd door zowel de Fransen als de Britten. Na de Zevenjarige Oorlog gaven de Fransen hun bezittingen over aan de Britten. De Britten breidden Canada uit tot aan de Grote Oceaan. In 1867 werden alle koloniën in Canada verenigd tot één kolonie, de Canadese Confederatie. Canada kreeg een eigen regering, parlement en verkiezingen. Ook mocht het meer dingen zelf beslissen, al bleef Canada officieel onderdeel van het Verenigd Koninkrijk. Met het Statuut van Westminster van 1931 werd Canada technisch gezien onafhankelijk, maar dit werd pas officieel in 1982 toen Canada een grondwet aannam. Hoewel Canada een onafhankelijk land is, is de Britse koning(in) nog steeds het staatshoofd van het land. Hij/zij wordt vervangen door een gouverneur-generaal, maar het dagelijks bestuur wordt gedaan door de premier. De huidige premier van Canada is Justin Trudeau.

Canada staat bekend om zijn uitgestrekte bossen en meren, esdoornsiroop, bevers, mounties en poutine. Het symbool van het land is het esdoornblad, dat ook op de vlag staat. Canada staat bekend als een van de meest democratische en welvarende landen ter wereld. Het is lid van de NAVO, de Verenigde Naties, de G7 en de Gemenebest van Naties.

Geschiedenis

Inheemse geschiedenis

Eeuwenlang werd Canada bevolkt door indianen en Inuit’s. Ze stamden af van de eerste volkeren die zich daar vestigden tijdens de ijstijd. Ze ontwikkelden een cultuur, meestal van jacht en visvangst.

Europese kolonisatie

In 1497 bezochten de eerste Europeanen het land en in de 17de eeuw vestigden ze er kolonies. In de 18e eeuw streden Franse en Britse legers om de controle over het hele land. De Britten wonnen, maar in Quebec bleef, nu nog altijd, een grote Franse gemeenschap. Frankrijk heeft nog een kolonie in het oosten, die heet Saint-Pierre en Miquelon.

Bevolking

Bevolkingsgroepen

De meeste Canadezen hebben Europese voorouders die vanuit Groot-Brittannië, Frankrijk, Duitsland, Scandinavië en Italië naar Canada verhuisden.

Talen

De officiële talen van Canada zijn Frans en Engels. Het Frans wordt vooral gesproken in de provincie Québec, in het oosten van Canada. Ook spreekt men in Canada Chinees, Italiaans en indianentalen, de laatste 3 spreken slechts kleine groepen.

Geografie

Een meer in de bergen van Alberta.

Canada is met een oppervlakte van 9.984.670 km² het op één na grootste land ter wereld. Van oost naar west is het wel 6500 kilometer en van noord naar zuid 4600 km! Canada eist ook nog eens een groot deel van het poolgebied, maar dit wordt door andere landen niet erkend. De noordelijkst gelegen nederzetting ter wereld ligt in Canada: Alert. Dit kleine plaatsje had in 2001 75 inwoners. In heel Canada wonen 34.568.211 mensen. De bevolkingsdichtheid (het gemiddeld aantal personen per km²) is 3,5/km².

Landschap

De Cypress Hills.

In Canada heb je veel verschillende soorten landschappen. In het zuidoosten vind je de Appalachen, een grote bergketen die zich uitstrekt van het zuiden van de Verenigde Staten tot aan het Canadese schiereiland Gaspésie. In het zuiden, in de provincies Ontario en Quebec, heb je de Grote Meren en het laagland van St.Lawrence. In dit gebied liggen de beroemde Niagarawatervallen. Het gebied is zo'n 600 km lang. Het laagland heeft vruchtbare grond. Het Canadese Schild is het grootste landschap en grenst aan de Hudsonbaai. Hier zie je grote rotsformaties, heuvels, rivieren, kleine bergketens, moerassen en taiga's. In het binnenland van Canada, met name in Alberta en Saskatchewan, zie je grote vlaktes of prairies. Hier zie je veel landbouw. De rest van deze provincies bestaan uit met bos of gras bedekte heuvels en je ziet er grote rotsformaties. In het westen van het land zie je een deel van de Noord-Amerikaanse Cordillera. Hier liggen bergketens, waaronder de Coast Mountains en een deel van de Rocky Mountains. Daarnaast stromen er grote rivieren en er zijn zelfs gematigde regenwouden. Op de grens met Alaska ligt het St. Elias-gebergte. Hier vind je de hoogste berg van Canada: de Mount Logan met 5956 meter. In het St. Elias-gebergte heb je meer hoge bergen. Je vind er ook vele vulkanen als onderdeel van de Ring van Vuur. Als laatste heb je het Canadese Noordpoolgebied. Dit varieert van toendra's tot ijsgebieden.

Wateren en eilanden

De rivier de Mackenzie.

Het motto van Canada luidt: "A Mari usque ad Mare", wat Latijn is voor "Van zee tot zee". In het westen ligt de Grote Oceaan en de Atlantische Oceaan in het oosten. In het zuiden van Ontario heb je de Grote Meren en het Canadees Schild ligt aan de Hudsonbaai. Verder bestaat Canada uit wel 8,62% water (891.163 km² water) van de totale landmassa. Het is daarom ook niet zo gek dat Canada de langste kustlijn ter wereld heeft, namelijk 202.080 km! Het Great Bear Lake in Northwest Territories is het grootste meer dat volledig in Canada ligt. Het is bijna even groot als heel België! Naast deze heb je nog veel meer grote meren, zoals het Great Slave Lake, het Winnipegmeer en de meren in het zuiden van Ontario (Grote Meren). De Mackenzie is met 1738 km de langste van Canada en als je de zijrivieren meetelt kom je op 4240 km!

Flora en fauna

Canada heeft een hele rijke fauna. Dat betekent dat er veel verschillende soorten dieren leven. In de vele wateren in en rond Canada leven veel vissoorten, maar de bekendste en meest voorkomende is de zalm. Als je meer naar het noorden gaat, kun je ook orka's en walvissen tegenkomen. Ook ijsberen, zwarte beren en grizzlyberen komen veel voor. Andere veelvoorkomende landdieren zijn de eland, poolvos, sneeuwhaas, muskusos, lemming, grijze wolf, eekhoorn en de lynx.

Steden

Toronto

De grootste steden van het land zijn (met inwoneraantal):

1. Toronto - 2.503.281 2. Montreal - 1.637.563 3. Calgary - 1.019.942 4. Ottawa (hoofdstad) - 812.129 5. Edmonton - 730.372 6. Mississauga - 706.000 7. Winnipeg - 633.451 8. Vancouver - 578.041 9. Hamilton - 504.559 10.Quebec - 491.542

Klimaat

Het westen van Canada heeft een warm en vochtig klimaat. Van vocht verzadigde wolken worden door het gebergte omhoog gedwongen en laten hun lading regen op de westelijke hellingen vallen, waardoor het er heel vochtig is. In het zuidwesten waar het het warmst is, is het klimaat ideaal voor gematigde regenwouden. De provincies in het oosten hebben ook relatief warme zomers.

Het subarctisch klimaat en het poolklimaat heerst voor een groot deel over Canada en zorgt voor korte zomers en lange, donkere winters. De temperatuur is er maar een tot vier maanden boven nul en dan ontdooit alleen maar het dunne bovenste laagje van de grond. In het noorden komt de zon 's winters maar net boven de horizon uit, en in de zomer gaan hij nooit helemaal onder. Door dit strenge klimaat is een groot deel van Canada ongeschikt voor permanente bewoning, hoewel er een volk is, de Eskimo's, dat er al eeuwenlang woont en goed bestand is tegen de winterse kou.

Politiek

Staatsinrichting

Canada is een parlementaire democratie. Het is ook één van de commonwealth realms. Dit betekent dat de Britse koning(in) het staatshoofd van Canada is (wat ik ook in bijv. Australië het geval is). Net als in het VK zelf heeft de koning(in) geen invloed op de politiek. Zij wordt vertegenwoordigd door een secretaris-generaal. Deze heeft ook geen politieke macht en is namens de koning(in) aanwezig bij evenementen en herdenkingen.

Sinds 1931 heeft Canada zelfbestuur, maar het land heeft pas sinds 1982 een grondwet. Dit betekende dat elke wet die goed was gekeurd door het Canadese parlement ook nog eens door het Britse parlement goedgekeurd moest worden. De reden dat het maken van de grondwet zo lang duurde was dat ze mensen het niet eens waren over hoeveel provincies er nodig waren voor een meerderheid voor het veranderen van de grondwet. Bij de grondwet van 1982 zijn ook nog eens alle wetten van tussen 1931 en 1982 toegevoegd; waardoor het één van de langste grondwetten ter wereld is.

De macht in Canada is verdeeld onder de regering, de rechters en het parlement. De regering wordt geleid door een premier, tegenwoordig Justin Trudeau. Het parlement bestaat uit twee kamers. Dit is het Lagerhuis en de Senaat. Aangezien in Canada een districtenstelsel heeft, heeft iedere provincie een vast aantal zetels. De politieke partij die de meeste stemmen in een provincie haalt, krijgt alle zetels voor die provincie.

Politieke partijen

Net als in de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk zijn hier door eigenlijk twee grote partijen; de centrum-rechtse Conservative Party en de centrum-linkse Liberal Party. Daarnaast zijn er nog twee kleinere partijen, namelijk de linkse New Democratic Party en de Bloc Québécois. Bloc Québécois komt op voor de rechten van de Franstaligen in Québec en wil Québec van Canada afscheiden.

Bestuurlijke indeling

In de tijd toen Canada ontstond waren een paar huidige provincies er nog niet. De laatste provincie die erbij is gekomen, is Newfoundland in 1949. Het huidige Canada telt tien provincies en drie territories. Nunavut is er in 1999 als laatste territory bijgekomen. De provincies mogen veel zelf beslissen en dragen zelf de verantwoordelijkheid voor het onderwijs en de gezondheidszorg. De territories vallen onder het centrale gezag van de regering in Ottawa.

Bestuurlijke indeling van Canada.

Canada is verdeeld in 10 provincies en 3 territoria.

Porvincie/Territorium	Hoofdstad	Inwonersaantal	Oppervlakte
Brits-Columbia	Victoria	4.327.431	944.735 km²
Alberta	Edmonton	3.413.464	661.848 km²
Saskatchewan	Regina	1.033.381	651.036 km²
Manitoba	Winnipeg	1.178.491	647.797 km²
Ontario	Toronto	13.505.900	1.076.395 km²
Québec	Québec	7.669.100	1.542.056 km²
New Brunswick	Fredericton	748.439	72.908 km²
Nova Scotia	Halifax	934.172	55.284 km²
Prins Edwardeiland	Charlottetown	140.204	5660 km²
Newfoundland en Labrador	St. John's	508.955	405.212 km²
Yukon Territorium	Whitehorse	31.151	482.443 km²
Northwest Territories	Yellowknife	41.929	1.346.106 km²
Nunavut Territorium	Iqaluit	30.850	2.093.190 km²

Economie

Land- en mijnbouw

Mineralen hebben een grote rol gespeeld in de groei van de Canadese economie. Canada is de grootste producent ter wereld van zinkerts en uranium, en de op één na grootste van nikkel en asbest.

De overvloed aan bossen heeft van Canada het tweede grootste exportland gemaakt van houtpulp en zachthout. Tien procent van de Canadese actieve bevolking (= volwassenen, zonder bejaarden) werkt in de houtverwerkende industrie. Brits-Columbia, Québec en Ontario zijn de belangrijkste houtproducerende provincies.

Industrie en dienstensector

Om naar Canada te mogen reizen is een eTA of een visum benodigd voor mensen uit Nederland en België. Een eTA is een electronic Travel Authorization, een reistoestemming om Canada te mogen inreizen. Een eTA Canada kan online worden aangevraagd terwijl een visum middels een afspraak bij de ambassade dient te worden aangevraagd. Als je geen visum of eTA hebt voordat je naar Canada reist, mag je ook het vliegtuig niet in doordat deze aan het paspoort worden gekoppeld. Een eTA Canada is na afgifte 5 jaar geldig waarbij je bij elk verblijf in Canada 6 maanden mag verblijven.

Het centrum van de Canadese industrie bevindt zich op de westelijke oever van Lake Ontario, een gebied dat bekendstaat als het Gouden Hoefijzer. Canadese bedrijven verwerken voedsel, auto's, staal, chemische producten en papier. De dienstensector kent een grote bloei.

Bronnen

	Landen en afhankelijk gebieden in Noord-Amerika
Antigua en Barbuda · Bahama's · Barbados · Belize · Canada · Costa Rica · Cuba · Dominica · Dominicaanse Republiek · El Salvador · Grenada · Guatemala · Haïti · Honduras · Jamaica · Mexico · Nicaragua · Panama · Saint Kitts en Nevis · Saint Lucia · Saint Vincent en de Grenadines · Trinidad en Tobago · Verenigde Staten Afhankelijke gebieden: Amerikaanse Maagdeneilanden · Anguilla · Aruba · Bermuda · Bonaire · Britse Maagdeneilanden · Clipperton · Curaçao · Groenland · Guadeloupe · Kaaimaneilanden · Martinique · Montserrat · Puerto Rico · Saba · Saint-Barthélemy · Saint-Martin (FR) · Saint-Pierre en Miquelon · Sint Eustatius · Sint Maarten (NL) · Turks- en Caicoseilanden