Nihonium

Portaal Scheikunde
Chemisch element

Symbool van Nihonium
Naam	Nihonium
Latijn
Symbool	Nh
Atoomnummer	113
Soort	Hoofdgroepmetaal
Kleur	Waarschijnlijk zilverachtig
Smeltpunt	voorspeld 430 ^oC
Kookpunt	voorspeld 1130 ^oC

Nihonium is een kunstmatig gemaakt chemisch element met het symbool Nh en atoomnummer 113 in het Periodiek Systeem van de scheikunde.

Voorkomen en eigenschappen

Het is extreem radioactief; de meest stabiele bekende zogeheten isotoop, nihonium-286, heeft een halfwaardetijd van ongeveer 10 seconden. Hierna vervalt het waarbij energie en radioactiviteit vrij komt. In het periodiek systeem is nihonium een transactinide-element in het p-blok. Het is lid van periode (rij) 7 en groep (kolom) 13, de boor-groep.

Er is heel weinig bekend over nihonium, omdat het slechts in zeer kleine hoeveelheden is gemaakt en die vervolgens binnen enkele seconden vervallen.

Er is berekend dat nihonium eigenschappen heeft die vergelijkbaar zijn met de lichtere elementen in groep 13: boor, aluminium, gallium, indium en thallium. Alle groep 13 elementen behalve boor zijn hoofdgroepmetalen, en nihonium zal naar verwachting ook een hoofdgroepmetaal zijn.

Geschiedenis

Van Nihonium werd voor het eerst gemeld dat het in 2003 werd gemaakt door een Russisch-Amerikaanse samenwerking bij het Joint Institute for Nuclear Research (JINR) in Dubna, Rusland, en in 2004 door een team van Japanse wetenschappers in RIKEN in Wakō, Japan. De bevestiging van hun beweringen in de daaropvolgende jaren omvatte onafhankelijke teams van wetenschappers die werkzaam waren in de Verenigde Staten, Duitsland, Zweden en China, evenals de oorspronkelijke eisers in Rusland en Japan. In 2015 heeft de IUPAC/IUPAP Joint Working Party het element erkend en de ontdekkings- en naamgevingsrechten voor het element aan RIKEN toegewezen. Het Riken-team stelde de naam nihonium voor in 2016, die in hetzelfde jaar werd goedgekeurd. De naam komt van de gemeenschappelijke Japanse naam voor Japan (日本, nihon).

Het GSI Helmholtz Center for Heavy Ion Research in Darmstadt, Duitsland, probeerde in 1998 en 2003 element 113 te synthetiseren (kunstmatig maken) via koude kernfusie, waarbij de isotoop bismut-209 werd beschoten met zink-70; maar beide pogingen waren niet succesvol.

In 1998 begon de JINR-LLNL-samenwerking hun poging op element 114, waarbij ze een doelwit van isotoop plutonium-244 beschoten met ionen van calcium-48. Ook nu waren de resultaten onzeker. In 1998 werd deze proef herhaalt en werd element 113 wel met zekerheid waargenomen.

Terwijl de JINR-LLNL-samenwerking fusiereacties met calcium-48 had bestudeerd, had een team van Japanse wetenschappers van het Riken Nishina Center for Accelerator-Based Science in Wakō, Japan, onder leiding van Kosuke Morita, koude fusiereacties bestudeerd. Het beschieten van Bismut-209 met Zink-70 bij Riken begon in september 2003. Het team ontdekte in juli 2004 een enkel atoom van element isoroop 113-278 en publiceerde hun resultaten in september. Ook dit element verviel. De vervalgegevens die ze zagen voor het alfaverval naar Bohrium-266 kwamen overeen met de gegevens van 2000, wat hun bewijs ondersteunde.

Wanneer de ontdekking van een nieuw element wordt geclaimd, komen de Joint Working Party (JWP) van de International Union of Pure and Applied Chemistry (IUPAC) en de International Union of Pure and Applied Physics (IUPAP) samen om de claims te onderzoeken.

Na een lange reeks van proeven in de verschillende laboratoria waarbij andere elementen ook werden ontdekt, kwam het verlossende antwoord. In december 2015 werden de conclusies van een nieuw JWP-rapport gepubliceerd door IUPAC in een persbericht, waarin de ontdekking van element 113 werd toegekend aan Riken; elementen 115, 117 en 118 werden toegekend aan de samenwerkingen met de JINR.