Barium
| Chemisch element | |
| |
| Naam | Barium, van Barys (Grieks) |
| Symbool | Ba |
| Atoomnummer | 56 |
| Soort | Aardalkalimetaal |
| Kleur | Zilverachtig |
| Smeltpunt | 727 oC |
| Kookpunt | 1845 oC |
Portaal  Scheikunde
| |
|---|---|
Barium is een chemisch element met het symbool Ba en atoomnummer 56 in het Periodiek Systeem van de scheikunde. Het is het vijfde element in groep (kolom) 2 en is een zacht, zilverachtig aardalkalimetaal. Vanwege zijn hoge chemische reactiviteit (reageert snel met andere elementen) wordt zuiver barium in de natuur nooit als vrij element aangetroffen.
Voorkomen
De meest voorkomende mineralen zijn barium bariet (bariumsulfaat , BaSO4) en witheriet (bariumcarbonaat, BaCO3). De naam barium is afkomstig van de stof "baryta", van het Griekse βαρὺς (barys), wat "zwaar" betekent.
De belangrijkste vindplaatsen bevinden zich in Groot-Brittannië, Roemenië en Rusland. China is goed voor meer dan 50% van de productie van bariet.
Barium in erts of mineraal
Bariet, (bariumsulfaat , BaSO4)
Witheriet, (bariumcarbonaat, BaCO3)
Benitoiet is een zeldzame blauwe fluoriserende barium mineraal en edelsteen
Geschiedenis
Alchemisten (de vroegere chemici) in de vroege middeleeuwen wisten van sommige bariummineralen. Ze werden tot deze mineralen aangetrokken omdat ze na blootstelling aan licht jarenlang zouden gloeien.
Carl Scheele stelde vast dat bariet in 1774 een nieuw element bevatte, maar kon geen barium isoleren, alleen bariumoxide. Johan Gottlieb Gahn isoleerde twee jaar later ook bariumoxide in soortgelijke onderzoeken. Barium werd voor het eerst apart gemaakt door elektrolyse van gesmolten bariumzouten in 1808 door Sir Humphry Davy in Engeland.
Bariumsulfaat werd voor het eerst toegepast als een radiocontrastmiddel in röntgen-beeldvorming van het spijsverteringsstelsel in 1908. Ook wel bekend als het barium-papje.
Gebruik
Barium kent weinig industriële toepassingen. Van oudsher werd het gebruikt als een zogeheten getter voor vacuümbuizen (soort TL buizen). Het wordt toegevoegd aan staal en gietijzer om de structuur te verbeteren. Bariumverbindingen worden aan vuurwerk toegevoegd om een groene kleur te geven. Bariumsulfaat wordt gebruikt als onoplosbaar toevoegsel aan olieput boorvloeistof, en in een zuivere vorm, als röntgenkristallografie contrastmiddel voor het in beeld brengen van het menselijke maagdarmkanaal.
Barium wordt gebruikt in een legering met nikkel voor bougies (vonk makers in een automotor).
Biologie
In water oplosbare bariumverbindingen zijn giftig en zijn gebruikt als rodenticiden (knaagdierenvergif).
Net als magnesium is het makkelijk ontbrandbaar.
Veiligheid
In water oplosbare bariumverbindingen zijn giftig
Bariummetaal is makkelijk ontbrandbaar
Toepassingen
De dikke darm wordt op een röntgenfoto zichtbaar door de contrastvloeistof met Barium erin.
Barium in groen vuurwerk
Doos met rattengif
Bougies voor in een automotor
Plaats in het periodiek systeem
| Periodiek systeem | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||