Hafnium
| Chemisch element | |
| |
| Hafnium kristallen | |
| Naam | Hafnium, van Hafnia (Latijn) |
| Symbool | Hf |
| Atoomnummer | 72 |
| Soort | Overgangsmetaal |
| Kleur | Zilvergrijs |
| Smeltpunt | 2233 oC |
| Kookpunt | 4603 oC |
Portaal  Scheikunde
| |
|---|---|
Hafnium is een chemisch element met symbool Hf en atoomnummer 72 in het Periodiek Systeem van de scheikunde.
Voorkomen
Het is een glanzend, zilvergrijs overgangsmetaal, dat chemisch lijkt op zirkonium en in veel zirkoon mineralen voorkomt. Hafnium is daarin bijna altijd aanwezig in hoeveelheden variërend van 1 tot 4%. Hafnium bestaat dus niet als een vrij element op aarde.
Een belangrijke bron van zirkoon (en dus van hafnium) ertsen zijn zware minerale zandertsafzettingen, de zogeheten pegmatieten, worden met name in Brazilië en Malawi gevonden, en in zogeheten carbonatietintrusies, in met name de Crown Polymetallic Deposit bij Mount Weld, West-Australië.
Hafnium in erts of mineraal
Zirkoon, een zirkonium erts. Hafnium is bijna altijd aanwezig in hoeveelheden variërend van 1 tot 4%.
Pegmatiet, een stollingsgesteente
Carbonatiet
Geschiedenis
Het bestaan ervan werd voorspeld door Dmitri Mendelejev in 1869, hoewel het pas in 1923 werd ontdekt door Dirk Coster en George de Hevesy, waardoor het 't op één na laatste stabiele element was dat werd ontdekt (de laatste is rhenium). Het werd uiteindelijk gevonden in het mineraal zirkoon uit Noorwegen door middel van röntgenspectroscopie-analyse. Hafnium is vernoemd naar Hafnia , de Latijnse naam voor Kopenhagen, waar het werd ontdekt.
Anton Eduard van Arkel en Jan Hendrik de Boer waren de eersten die het zuivere overgangsmetaal hafnium maakten in 1924.
Gebruik
Het grootste deel van het geproduceerde hafnium wordt gebruikt bij het maken van regelstaven voor kernreactoren.
Hafnium wordt gebruikt in legeringen met ijzer, titanium, niobium, tantaal en andere metalen. Een legering die wordt gebruikt voor vloeibare raketstraalpijpen, zoals bijvoorbeeld de hoofdmotor van de Apollo Lunar Modules (Apollo maanlander)
Hafnium wordt gebruikt om verbindingen naar microprocessoren in computers beter te laten werken.
Biologie
Hafnium heeft geen betekenis voor de biologie. Mensen die met hafnium werken lopen wel gevaar. Voorzichtigheid is dus geboden bij het bewerken van hafnium omdat het makkelijk ontbrandbaar is - fijne deeltjes kunnen spontaan ontbranden wanneer ze met lucht in aanraking komen. Chemische verbindingen die dit metaal bevatten, zul je maar zelden tegenkomen.
Veiligheid
Met name Hafnium in poedervorm metaal kan makkelijk ontbranden (mogelijk explosief)
Toepassingen
Straalpijp van de Apollo maanlander (achter de trap)
Hafnium verbeterd de verbindingen van een microprocessor
Opengewerkt model van een kernreactor met binnen in de regelstaven
Plaats in het periodiek systeem
| Periodiek systeem | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||