Einsteinium

Portaal Scheikunde
Chemisch element

Einsteinium monster
Naam	Einsteinium
Latijn
Symbool	Es
Atoomnummer	99
Soort
Kleur	Zilverwit
Smeltpunt	860 ^oC
Kookpunt	996 ^oC

Einsteinium is een chemisch element met het symbool Es en atoomnummer 99 in het Periodiek Systeem van de scheikunde. Het is een zacht, kneedbaar, zilverwit metaal dat langzaam verkleurt bij blootstelling aan lucht.

De actinoïde, ook wel actinide serie omvat de 15 metallische chemische elementen met atoomnummers 89-103, (actinium tot Lawrencium). De actinoïde serie kreeg zijn naam van het eerste element in de serie, actinium. Het (informele) chemische symbool An wordt gebruikt in algemene discussies over actinoïde chemie om te verwijzen naar een actinoïde.

Einsteinium is een typisch metaal. Het heeft een zilverachtige kleur (maar verkleuren in de lucht), een relatief hoge dichtheid en plasticiteit (kneedbaarheid). Het kan bij wijze van spreken worden gesneden met een mes. Net als de andere actiniden is einsteinium radioactief en zal dus ook radioactief afval geven. Het is pyrofoor, vooral wanneer het fijn verdeeld is, dat wil zeggen dat het spontaan ontbrandt bij reactie met lucht bij kamertemperatuur.

Voorkomen

Einsteinium werd ontdekt als een onderdeel van het puin van de eerste waterstofbomexplosie in 1952. De meest voorkomende isotoop einsteinium-253 wordt kunstmatig gemaakt door het verval (afbraak waarbij radioactiviteit en energie vrij komt) van californium -253 in een paar speciale krachtige kernreactoren met een totale opbrengst in de orde van één milligram einsteinium per jaar. Einsteinium-253 vervalt op zijn beurt tot berkelium-249 en vervolgens tot californium-249.

De hoge radioactiviteit van einsteinium-253 geeft een zichtbare gloed. Einsteinium is het element met het hoogste atoomnummer dat in zuivere vorm in macroscopische hoeveelheden is waargenomen, en dit was de gewone kortlevende isotoop einsteinium-253. Omdat het element maar zo kort en er weinig van bestaat is het moeilijk te bestuderen.

Einsteinium kan ook in kleine hoeveelheden worden gemaakt door lichtere actiniden te bombarderen (beschieten) met neutronen in speciale kernreactoren ofwel cyclotrons (deeltjesversnellers)

Geschiedenis

Het ontploffen van Ivy-Mike, de eerste waterstofbom

Einsteinium werd voor het eerst ontdekt in december 1952 door Albert Ghiorso en zijn medewerkers van de University of California, Berkeley in samenwerking met de Argonne en Los Alamos National Laboratories, in de gevolgen van de Ivy Mike- kerntest. De test werd uitgevoerd op 1 november 1952 op het Enewetak-atol in de Stille Oceaan en was de eerste succesvolle test van een waterstofbom.

De resultaten van Ivy Mike werden pas in 1955 vrijgegeven en gepubliceerd vanwege de koude oorlog tussen Amerika en Rusland. Het element is vernoemd naar Albert Einstein.

Gebruik

Er zijn momenteel bijna geen praktische toepassingen voor buiten ingewikkeld wetenschappelijk onderzoek. In het bijzonder werd einsteinium gebruikt om in 1955 voor het eerst 17 atomen van het nieuwe element mendelevium te maken.

Biologie

Einsteinium zeer radioactief en worden bij inname als zeer gevaarlijk voor de gezondheid gezien. Chemici die er mee moeten werken moeten beschermende maatregelen nemen.