Maria II van Engeland
Maria (Mary) (St. James's Palace, Londen, Engeland, 30 april 1662 - Kensington Palace, Londen, 28 december 1694) was koningin van Engeland, Schotland en Ierland tussen 1689 en 1695. Ze regeerde samen met haar man, de Nederlandse stadhouder Willem III. Willem III en Maria II regeerden samen als koningspaar. Maria II kwam uit het huis Stuart.
Maria II was protestants, terwijl haar vader Jacobus II katholiek was. Haar vader trok te veel macht naar zich toe. Veel Engelsen waren het hiermee niet eens. Voor een samenzwering werden Willem III en Maria II koning en koningin van Engeland, Schotland en Ierland. Dit wordt de Glorious Revolution genoemd. Na Maria's dood bleef Willem III nog enkele jaren zelf regeren als koning. Hij werd weer opgevolgd door Maria's zus Anna. Onder Willem III en Maria II werd begonnen met het verenigen van Engeland en Schotland. Ook werd de macht van het parlement erkend, waarmee een eeuwenlange strijd tussen het parlement en de koning was opgelost.
Levensloop
Jeugd
Zij was de oudste dochter van de latere koning Jacobus II van Engeland en zijn vrouw Anne Hyde. Toen Maria geboren werd was haar oom, koning Karel II, aan de macht. Maria had één jongere zus, de latere koningin Anna. Hun moeder zorgde ervoor dat beide dochters een protestantse opvoeding kregen. Op 4 november 1677 trouwde ze met Willem III van Oranje-Nassau op 15-jarige leeftijd. Ze was al snel zwanger, maar kreeg een miskraam. Daarna is het haar nooit meer gelukt om zwanger te worden. Dit maakte haar erg ongelukkig, net als haar zus.
In 1685 werd haar vader koning van Engeland, Schotland en Ierland. Hierdoor werd zij automatisch de troonopvolger. Haar vader was niet heel erg geliefd. Hij was katholiek en Engeland was grotendeels protestants. Ook trok hij steeds meer macht naar zich toe, waardoor hij in conflict kwam met het parlement. Men verwachtte dat de protestantse Maria II de troon zou opvolgen en deze problemen dan zouden zijn opgelost. Hierdoor kwam het volk niet in opstand. Jacobus II kreeg echter een zoon, die een katholieke opvoeding kreeg. Hij werd de nieuwe troonopvolger. Engeland vreesde voor een katholieke dynastie. Dit leidde tot een samenzwering om dit te voorkomen.
Glorious Revolution
De samenzwering leidde uiteindelijk tot de Glorious Revolution. Maria's man, stadhouder Willem III, was één van de belangrijkste protestantse vorsten in Europa. Een aantal Engelse parlementsleden vroegen of Willem III samen met zijn vrouw Maria II koning en koningin van Engeland, Schotland en Ierland wilde worden. Voor beide landen was dit voordelig. De zeeoorlogen tussen Nederland en Engeland zouden hierdoor stoppen, Engeland stond weer onder een protestantse vorst en een bondgenootschap met aartsvijand Frankrijk was voorkomen.
In 1688 namen Maria en haar man Willem de Britse troon over van haar vader, die door hun afgezet werd tijdens de Glorious Revolution. Na het tekenen van de Bill of Rights werden "Willem & Maria" officieel staatshoofd. Willem en Maria wisten Engeland snel te overtuigen, maar er weerstand in het katholieke Schotland en Ierland. In Ierland werd Jacobus II definitief in de slag aan de Boyne verslagen in 1690.
Koningin van Engeland
De Bill of Rights maakte direct een einde aan de eeuwenlange strijd tussen het parlement en de koning. Het parlement kreeg hierdoor vastgelegde rechten en de koning accepteerde deze. Dit was de basis van de parlementaire democratie in Engeland. Volgens de afspraak zou de één door regeren als de ander zou overlijden. Als de overgeblevene zou overlijden zou de troon over worden gedragen aan de kinderen van Willem en Maria. Aangezien het paar nog geen kinderen had (of ooit zou hebben) werd Maria's zus, Anna, de officiële troonopvolger.
Onder Willem en Maria werden de eerste plannen gemaakt om Schotland en Engeland te verenigen in één land. Beide zouden dit land nooit hebben gezien, aangezien dit pas in 1707 gebeurde. De rechten die aan de katholieken werden gegeven werden teruggedraaid. Pas onder koningin Victoria in de 19e eeuw kregen alle geloven gelijke rechten. Over het algemeen bestuurde Willem het land en bestuurde Maria de kerk. Maria bemoeide zich weinig met politieke zaken. In 1695 overleed Maria aan pokken en werd begraven in Westminster Abbey.
Zoals afgesproken regeerde Willem III verder tot aan zijn dood in 1702. Hierna werd de troon overgedragen aan koningin Anna. Toen zij kinderloos stierf in 1714 werd de troon overgedragen aan het dichtstbijzijnde protestantse familielid, koning George I.
| Koningen van Engeland, Schotland en het Verenigd Koninkrijk | |||
|---|---|---|---|
| Engeland (tot 1603 · lijst) Alfred de Grote (871-899) · Eduard de Oudere (899-924) · Æthelstan (924-939) · Edmund I de Geweldige (939-946) · Edred (946-955) · Edwy (955-959) · Edgar de Vreedzame (959-975) · Eduard de Martelaar (975-978) · Ethelred II (978-1016) · Sven Gaffelbaard (1013-1014) · Edmund II (1016) · Knoet de Grote (1016-1035) · Harold I (1035-1040) · Hardeknoet (1040-1042) · Eduard de Belijder (1042-1066) · Harold II (1066) · Edgar II (1066) · Willem I de Veroveraar (1066-1087) · Willem II (1087-1100) · Hendrik I (1100-1135) · Stefanus (1135-1154) · Hendrik II (1154-1189) · Richard I (1189-1199) · Jan (1199-1216) · Hendrik III (1216-1272) · Eduard I (1239-1307) · Eduard II (1307-1327) · Eduard III (1327-1377) · Richard II (1377-1399) · Hendrik IV (1399-1413) · Hendrik V (1413-1422) · Hendrik VI (1422-1461) · Eduard IV (1461-1470; eerste keer) · Hendrik VI (1470-1471) · Eduard IV (1471-1483) · Eduard V (1483) · Richard III (1483-1485) · Hendrik VII (1485-1509) · Hendrik VIII (1509-1547) · Eduard VI (1547-1553) · Jane (1553) · Maria I (1553-1558) · Elizabeth I (1558-1603) Schotland (tot 1603) Engeland, Schotland en Ierland (1603-1707 · lijst) Verenigd Koninkrijk (en Ierland) (1707-heden · lijst) |
|||