Kazachstan

	Op deze afbeelding zit copyright
	Stichting WikiKids heeft toestemming gekregen van de auteur om deze afbeelding op WikiKids te gebruiken. Deze afbeelding mag je niet zomaar kopiëren en ergens anders op internet zetten. Je mag het werk dus niet kopiëren, veranderen, en verspreiden.

Waarschuwing!

Stoppen, Kazachstan! De bewerkingen die je met je klasgenoten hebt gedaan op WikiKids zijn echt niet oké. Jullie school is daarom door een moderator geblokkeerd. Dat betekend dat jullie vanaf school WikiKids voor een bepaalde tijd niet meer kunnen bewerken. Dit is jullie laatste waarschuwing. Als er na deze waarschuwing nog een keer gekliederd wordt dan zullen we contact opnemen met jullie school om verdere maatregelen te treffen. Geen dossier gevonden voor Gebruiker:Kazachstan, klik hier om er een aan te maken. Volgende actie: Zie de richtlijnen

Waarschuwing!

Stoppen, Kazachstan! De bewerkingen die jij hebt gedaan op WikiKids zijn echt niet oké. Je bent daarom door een moderator geblokkeerd en kunt WikiKids voor een bepaalde tijd niet meer bewerken. Dit is je laatste waarschuwing, ga je na deze blokkade door met deze bewerkingen dan zul je opnieuw en langer geblokkeerd worden. Als je gedrag echt niet door de beugel kan is het mogelijk dat we je persoonlijke gegevens gebruiken om contact op te nemen met je school of ouders. Geen dossier gevonden voor Gebruiker:Kazachstan, klik hier om er een aan te maken. Volgende actie: Zie de richtlijnen

Account blokkeren	Bijdragen	Onderdrukte bijdragen
Blokkeerlogboek	Filterlogboek	Verwijderde bijdragen

Welkom in de Boomhut!
	Welkom in de Boomhut van WikiKids! Hier kun je als gebruiker je vragen stellen aan andere gebruikers of moderatoren over hoe WikiKids werkt, en hoe je kan helpen. Heb je een vraag? Klik dan op "nieuw bericht" bovenaan de pagina of klik hieronder om direct een nieuwe vraag te stellen! Oude vragen vind je in het archief van de Boomhut. Klik hier om een vraag over WikiKids te stellen!

Dit is echt je laatste kans!

Attentie, Kazachstan! Dit is de derde keer dat we je aanspreken. Het oefenen of kliederen op andere pagina's is echt niet de bedoeling! Er is maar één pagina op WikiKids waar je mag oefenen of kliederen en dat is de Zandbak (klik hier). Je bent nu voor 1 dag geblokkeerd, lees deze tekst goed door! Snap je iets niet? Stel dan een vraag aan ons. Wanneer je na deze blokkade toch doorgaat met oefenen of kliederen op andere pagina's dan zul je steeds langer geblokkeerd worden. We hopen dat dit niet nodig is. De Zandbak (klik hier) - Alleen op deze pagina mag je kliederen of oefenen! Help! Ik snap het niet en wil iets vragen (klik hier) Geen dossier gevonden voor Gebruiker:Kazachstan, klik hier om er een aan te maken. Volgende actie: 3 dagen ban, 1 week ban, 1 maand ban, 3 maanden ban (verdubbelingsregeling)

Account 1 dag blokkeren	Account 1 week blokkeren	Bijdragen
Account 3 dagen blokkeren	Blokkeerlogboek	Verwijderde bijdragen

Nu moet je even goed opletten!

Let op, Kazachstan! We hebben je al een keer verteld dat je niet op de juiste plek aan het oefenen bent met WikiKids. Dit hebben we nu voor de tweede keer verwijderd. Er is maar één pagina op WikiKids waar je mag oefenen of kliederen en dat is de Zandbak. Het kan zijn dat je nu voor 1 uur geblokkeerd bent, we willen graag dat je dit uur gebruikt om deze tekst goed door te lezen. Snap je iets niet? Stel dan een vraag op deze pagina! Wanneer je hierna nog een keer oefent buiten de zandbak dan zullen we je helaas voor 1 dag moeten blokkeren. De Zandbak (klik hier) - Op deze pagina moet je verder gaan met kliederen of oefenen! Help! Ik snap er niks van en wil een vraag stellen (klik hier) Volgende actie: {{zb-3}} + 1 dag ban

Account 1 uur blokkeren	Bijdragen
Blokkeerlogboek	Verwijderde bijdragen

Aan het oefenen met WikiKids?

Welkom, Kazachstan! Het ziet er naar uit dat je aan het oefenen bent met WikiKids. Dat lijkt zo omdat je misschien gekke woorden, zomaar wat letters, smileys of wikicode hebt toegevoegd aan een artikel. Helaas hebben we dit moeten verwijderen omdat het niet thuis hoort in een artikel. Omdat je hier voor de eerste keer bent vinden we het niet erg dat je dit hebt gedaan, maar we willen wel aan je vragen om verder te gaan met oefenen op de juiste plek. Je kunt oefenen in onze speciale WikiKids:Zandbak. Op deze pagina mag je oefenen en kliederen, zolang je maar netjes blijft. Wil je daarom vanaf nu de zandbak gebruiken? De Zandbak - Hier moet je verder gaan met oefenen! Regels - Lees de WikiKids regels eens door. De snelcurus - Een handleiding om te leren werken met WikiKids. Het Kidsportaal - Hier vind je alle informatie over bewerken op WikiKids. De Boomhut - Heb je nog vragen of snap je iets niet? Stuur ons een bericht! Volgende actie: {{zb-2}} + 1 uur ban

Je bent geblokkeerd!

Beste Kazachstan, De bewerkingen die jij hebt gedaan op WikiKids kunnen absoluut niet door de beugel! We hebben je daarom voor langere tijd geblokkeerd. Als je na deze blokkade door gaat met dit gedrag dan zal een volgende blokkade twee keer zo lang duren. Als je niet stopt zul je permanent geblokkeerd worden van WikiKids. Bij misbruik van meerdere accounts volgt bij de tweede overtreding meteen een permanente blokkade. Meer informatie over je blokkade vind je hieronder. Ben je het niet eens met deze blokkade? Dan kun je contact opnemen met de moderator die je geblokkeerd via deze pagina (klik hier). Geen dossier gevonden voor Gebruiker:Kazachstan, klik hier om er een aan te maken. Volgende actie: volg de richtlijnen

Ongewenste gebruikersnaam!
	Hey, Kazachstan! Welkom op WikiKids! Helaas is de gebruikersnaam die je hebt gekozen niet toegestaan. Daarom hebben we je account moeten blokkeren. Je kunt direct een nieuw account aanmaken via deze pagina (klik hier). Als je wilt weten welke gebruikersnamen wél mogen, klik dan hier. Registreren - Maak direct een nieuw account aan met een andere naam.

Account permanent blokkeren	Bijdragen
Blokkeerlogboek	Verwijderde bijdragen

.

Republiek Kazachstan Қазақстан Республикасы Республика Казахстан
Hoofdstad	Astana
Aantal inwoners	19.175.392 (2022)
Oppervlakte	2.724.900 km²
Regeringsvorm	Presidentiële republiek
President	Kassym-Jomart Tokayev (sinds 2019)
Premier	Alihan Smaiylov (sinds 2022)
Godsdienst	Islam (72%) Christendom (23,1%) Overig (5%) Geen religie (4%)
Taal	Kazachs (Қазақ тілі) Russisch (Русский)
Munteenheid	Tenge
Volkslied	Meniñ Qazaqstanım
Nationale feestdag	25 oktober
Landcode	KAZ

Kazachstan is een land in Europa en Azië. Kazachstan is een zogeheten transcontinentale staat, aangezien het op twee verschillende continenten ligt. Het grootste gedeelte van het land ligt in Azië; slechts 10% van het land ligt in Europa. Kazachstan grenst in het noorden aan Rusland, in het oosten aan de volksrepubliek China en in het zuiden aan Kirgizië, Turkmenistan en Oezbekistan. Ook grenst Kazachstan aan de Kaspische Zee in het zuidwesten. Kazachstan heeft zo'n 19 miljoen inwoners. De hoofdstad van het land is Astana. Het is het op acht na grootste land ter wereld. In Kazachstan wordt zowel Russisch als Kazachs gesproken.

In het gebied waar Kazachstan nu ligt, woonden vroeger verschillende volkeren. Deze volkeren waren nomade, waardoor zijn geen vaste woonplaats hadden. Hierdoor waren er verschillende kleinere landen, waaronder het khanaat van de Karachaniden. Tussen de 12e en 14e eeuw was Kazachstan onderdeel van het Mongoolse Rijk. Hierna werd het Kazachse Kanaat opgericht. Dit werd steeds kleiner, aangezien de Russen hun rijk uitbreidden. Tegen 1847 was geheel Kazachstan door de Russen veroverd. Onder de Sovjet-Unie werd Kazachstan een eigen deelrepubliek. Kazachstan werd uiteindelijk onafhankelijk in 1991. Kazachstan werd hierna een dictatuur onder Noersoeltan Nazarbajev. Sinds zijn dood in 2019 probeert de nieuwe president Kassim-Zjomart Tokajev het land te veranderen en democratischer te maken.

Kazachstan is een multicultureel land met 50 verschillende volkeren. De meeste inwoners zijn Russisch of Kazachs. Vooral in de steden en in het noorden van het land wordt het Russisch gesproken. Het Kazachs wordt meer gesproken op het platteland en in het zuiden. Het land bestaat grotendeels uit steppes en is rijk aan grondstoffen.

Geschiedenis

Sovjetperiode

• Kazachse Socialistische Sovjetrepubliek 1936-1991
• Russische Socialistische Federatieve Sovjetrepubliek 1920-1991
• Sovjet-Unie 1917-1991
• Voorlopige Regering 1917-1917 Oktober
• Keizerrijk Rusland 1721–1917
• Tsaardom Rusland 1547–1721

Bevolking

Taal

In Kazachstan zijn er twee officiële talen, namelijk het Kazachs en het Russisch. Het Kazachs is een Turkse taal en familie van het Turks, het Kirgizisch en het Turkmeens. Het wordt geschreven in zowel het Latijnse als Cyrillische alfabet, maar vanaf 2025 wordt alleen het Latijnse alfabet gebruikt voor het schrijven van de taal. Het Russisch wordt als moedertaal gesproken door de Russische minderheden in het noorden van Kazachstan. Zowel het Kazachs als het Russisch hebben dezelfde status en beide talen worden door de overheid gebruikt. 74% van de bevolking spreekt Kazachs en 89% spreekt Russisch. Veel sprekers van het Kazachs spreken ook Russisch als vreemde taal.

Daarnaast zijn er nog altijd minderheidstalen die door de Kazachse overheid erkend worden. Dit zijn het Duits, het Tadzjieks, het Tataars, het Turks, het Oekraïens, het Oeigoers en het Oezbeeks.

Kunst en cultuur

Feestdagen

Militaire parades tijdens de overwinning in de Tweede Wereldoorlog

Kazachstan viert zowel christelijke als islamitische feestdagen. Zo is het offerfeest een vrije dag in Kazachstan. Daarnaast worden nog de feestdagen van de Russisch-Orthodoxe Kerk gevierd, zoals orthodox kerstmis. Het verschil met de kerst in West-Europa is dat kerstmis volgens de orthodoxe kerk in januari valt. Andere vrije dagen zijn:

• Nieuwjaarsdag (1 januari)
• Internationale vrouwendag (8 maart)
• Noroez (paar dagen in maart; de viering van het voorjaar)
• Overwinningsdag (9 mei; overwinning in de Tweede Wereldoorlog)
• Dag van de Bescherming van het Moederland (10 mei; overwinning in de Tweede Wereldoorlog)
• Dag van de Grondwet (30 augustus)
• Dag van de eerste president (1 december)
• Onafhankelijkheidsdag (16 december)

Muziek

De dombra; een van de bekendste muziekinstrumenten uit Kazachstan

Kazachstan heeft verschillende soorten traditionele muziek. Er zijn twee soorten traditionele muziek. Als eerste is er küy. Dit is muziek die wordt opgevoerd door één persoon met tekst op de achtergrond. De tweede soort is koormuziek dat vaak door groepen vrouwen wordt opgevoerd bij feesten en trouwerijen. Deze koormuziek gaat vaak over traditionele liederen over de voorvaderen, de liefde, wijze lessen en historische gebeurtenissen. Beide soorten muziek worden opgevoerd met traditionele Kazachse muziekinstrumenten, zoals de dombra, de mondharp en de kobyz.

Toen Kazachstan onderdeel werd van het Russische Keizerrijk kwamen klassieke muziek en opera naar Kazachstan toe. De Sovjets probeerden om de traditionele Kazachse muziek onderdeel te maken van de Sovjetmuziek. Hierdoor werden veel muziekinstrumenten aangepast, zodat deze klopten met de Russische. Na de onafhankelijkheid leefde de traditionele muziek weer op, maar er ontstonden ook veel nieuwe genres. Rapmuziek en hiphop zijn erg populair in Kazachstan.

Sport

In Kazachstan beoefent 30% van de bevolking een sport in zijn of haar vrije tijd. Er zijn een hoop sportclubs in Kazachstan. Het land heeft ook verschillende internationale wedstrijden georganiseerd. Kazachstan doet sinds de onafhankelijkheid mee aan de Olympische Spelen. Op de Olympische Spelen is het land vooral succesvol in boksen. Ook worden er veel wintersporten in het land beoefend, zoals bandy, skiën en ijshockey.

Het mausoleum van Hodja Ahmed Yasavi

Andere populaire sporten in Kazachstan zijn wielrennen, voetbal en rugby.

Werelderfgoed

In Kazachstan liggen vijf objecten die op de werelderfgoedlijst van UNESCO staan. Dit zijn:

• Het mausoleum van Hodja Ahmed Yasavi
• Rotsgraveringen in het archeologisch landschap van Tamgaly
• Saryarka-steppe en Meren van Noord-Kazachstan
• Zijderoute: het wegennetwerk van de Chang'an-Tiensjancorridor (deels in China en Kirgizië)
• Westelijke Tiensjan (deels in Kirgizië en Oezbekistan)

Eten en drinken

Besbarmaq, een van de belangrijkste gerechten uit de Kazachse keuken

De Kazachse keuken heeft nog veel oude gerechten. In Kazachstan zijn er vier soorten vlees; schapen-, kamelen-, paarden- en rundvlees. Rund- en schapenvlees wordt vooral in het dagelijks leven gegeten. Paarden- en kamelenvlees wordt alleen tijdens speciale gelegenheden gebruikt. Dit vlees wordt in verschillende gerechten gebruikt, zoals besbarmaq, palaw en qazy. Basbarmaq wordt ook wel "vijf vingers" genoemd, aangezien het met de hand wordt gegeten. Gerechten worden vaak opgediend in volgorde van belangrijkheid. De belangrijkste persoon krijgt eerst zijn eten en de minst belangrijke als laatste. Vaak worden pepers, uien, rijst en knoflook bij het vlees gegeten. Daarnaast spelen melkproducten een belangrijke rol, zoals zure room en kaas. Qazmaq is een soort van zure room die vaak met thee wordt gegeten. Ayran is een soort van zure melk die in veel gerechten gebruikt wordt. Nadat bloem in de Kazachstan terecht kwam, ontstonden veel broodsoorten. Hiervoor ontstonden ook veel deeggerechten, zoals bawyrsaq, shelpek, shek-shek en mänti. Veel van deze gerechten dienen ook als nagerecht.

Aangezien Kazachen vroeger nomaden waren, heeft de Kazachse keuken veel eenvoudige gerechten. Dit komt doordat de nomaden weinig kookspullen hadden. Het vlees wordt vaak door de kokende zelf geslacht, waarbij de kinderen en gasten de beste stukken vlees krijgen. In Kazachstan wordt aan een lage tafel gegeten (een dastarqan), waarop een servies staat met zilveren decoraties. Bij maaltijden wordt traditioneel thee gedronken. Hierbij is een speciale theeceremonie. Hoe minder thee een gast krijgt, hoe meer respect iemand voor die gast heeft. Als iemand veel thee krijgt, betekent dat de host verwacht dat de gast snel zal vertrekken.

Politiek

Staatsinrichting

Bestand:Парламент Казахстана 2017.jpg

Het parlementsgebouw van Kazachstan

Kazachstan is een constitutionele republiek. Dit betekent dat het land een grondwet heeft en het staatshoofd van Kazachstan is een president. Vanaf de onafhankelijkheid in 1991 tot 2019 werd Kazachstan geregeerd door president Noersoeltan Nazarbajev. Sinds 2019 wordt het land bestuurd door Kassim-Zjomart Tokajev. De president wordt geholpen door een premier. Hoewel Kazachstan volgens de grondwet een democratie is, is er weinig democratie in het land. Kazachstan heeft geen eerlijke of vrije verkiezingen en er is haast geen vrijheid van meningsuiting. De president van Kazachstan heeft erg veel macht en mag een nieuwe wet tegenhouden. Sinds 2019 maakt Kazachstan wel democratische hervormingen. President Tokajev heeft er bijvoorbeeld voor gezorgd dat politieke partijen makkelijker gevormd kunnen worden. In 2022 heeft de president ook wetgeving aangenomen om meer macht aan het parlement over te dragen.

Het land heeft daarnaast nog een parlement, wat uit twee kamers bestaat:

• De Majilis, bestaande uit 107 leden. Hiervan vertegenwoordigen 98 leden een kiesdistrict in Kazachstan en 9 leden worden gekozen door het gezamenlijke volk.
• De Senaat, bestaande uit 48 leden. Hiervan stuurt ieder oblast en iedere autonome stad twee senatoren naar de Senaat. De overige 15 senatoren worden door de president gekozen. De leden van de senaat zijn officieel onafhankelijk, waardoor ze geen lid zijn van een politieke partij.

De grootste partij van Kazachstan is Amarat, de partij van de president. Deze partij heeft dan ook een grote meerderheid in het parlement. Er zijn kleinere partijen in het parlement, maar deze steunen de regering volledig of grotendeels.

Bestuurlijke indeling

Kazachstan is opgedeeld in 14 oblasten (soort van provincies) en drie qalalar (onafhankelijke steden). Deze "qalalar" (enkelvoud: "qala") vallen dus niet onder een oblast. Hierbij gaat het om steden met erg veel inwoners. Hieronder zie je een overzicht van de oblasten en qalalar. De qalalar zijn aangegeven met een sterretje (*).

De provincies van Kazachstan

1. Oblast Almaty
2. Qala Almaty *
3. Oblast Aqmola
4. Oblast Aqtöbe
5. Qala Astana *
6. Oblast Atıraw
7. Qala Bajkonoer *
8. Oblast Oost-Kazachstan
9. Oblast Mañğıstaw
10. Oblast Noord-Kazachstan

11. Oblast Pavlodar

12. Oblast Karaganda

13. Oblast Qostanay

14. Oblast Qızılorda

15. Oblast Türkistan

16. Oblast Batıs Qazaqstan

17. Oblast Jambıl

Buitenlandse politiek

De Kazachse president Tokajev met de Russische president Vladimir Poetin

Kazachstan is lid van verschillende internationale organisaties, zoals de Verenigde Naties en de Turkse Raad. Daarnaast is Kazachstan lid van de Euroaziatische Economische Unie, waar Rusland en Wit-Rusland ook lid van zijn. Kazachstan heeft goede banden met Rusland, aangezien het land erg afhankelijk is van de Russische economie. Zo verkoopt Kazachstan veel grondstoffen aan Rusland en krijgt ook economische steun van Rusland. Ook heeft Rusland een militaire basis in Kazachstan. Onder president Noersultan probeerde Kazachstan een bemiddelaar te zijn tussen Rusland en de Verenigde Staten, maar koos ook vaak de kant van Rusland. Onder president Tokajev houdt Kazachstan zich meer neutraal. Zo steunde Kazachstan de Russische inval van Oekraïne niet, maar wees deze ook niet af.

Over het algemeen heeft Kazachstan goede banden met zijn buurlanden. De banden met Kirgizië en Oezbekistan zijn altijd al sterk geweest. De band met Turkmenistan is erg wisselvallig. Over het algemeen heeft Kazachstan goede banden met China. China wil namelijk via Kazachstan een spoorlijn aanleggen naar Europa. Toch heeft Kazachstan ook kritiek op de behandeling van de Oeigoeren in Xinjiang.

Economie

	Landen, afhankelijke gebieden en niet-erkende staten in Europa
Albanië · Andorra · Armenië · Azerbeidzjan · België · Bosnië en Herzegovina · Bulgarije · Cyprus · Denemarken · Duitsland · Estland · Finland · Frankrijk · Georgië · Griekenland · Hongarije · IJsland · Ierland · Italië · Kazachstan · Kroatië · Letland · Liechtenstein · Litouwen · Luxemburg · Malta · Moldavië · Monaco · Montenegro · Nederland · Noord-Macedonië · Noorwegen · Oekraïne · Oostenrijk · Polen · Portugal · Roemenië · Rusland · San Marino · Servië · Slovenië · Slowakije · Spanje · Tsjechië · Turkije · Vaticaanstad · Verenigd Koninkrijk · Wit-Rusland · Zweden · Zwitserland Alle schuine landen liggen ook in een ander werelddeel. Afhankelijke gebieden: Ålandseilanden · Faeröer · Gibraltar · Guernsey · Jan Mayen · Jersey · Man · Spitsbergen Niet-erkende staten: Donetsk · Kosovo · Loegansk · Transnistrië · Tsjetsjenië