Neon: verschil tussen versies

Versie van 11 sep 2021 14:22

Portaal Scheikunde
Chemisch element

Een neon-lamp die oranje is
Naam	Neon / Novum (Latijn)
Latijn
Symbool	Ne
Atoomnummer	10
Soort	Edelgas
Kleur	Kleurloos
Smeltpunt	−248,6 ^oC
Kookpunt	−246 ^oC

Werk in uitvoering
Aan dit artikel wordt de komende uren of dagen nog gewerkt.
Belangrijk: Laat dit sjabloon niet langer staan dan nodig is, anders ontmoedig je anderen om het artikel te verbeteren.
De maximale houdbaarheid van dit sjabloon is twee weken na de laatste bewerking aan het artikel.
Kijk in de geschiedenis of je het artikel kunt bewerken zonder een bewerkingsconflict te veroorzaken.

Werk in uitvoering
Aan dit artikel wordt nog hard gewerkt.

Neon is een chemisch element met als symbool de letters Ne en atoomnummer 10 in het periodiek systeem. Het is een kleurloos en reukloos gas dat een oranjerode gloed vertoont wanneer het in een elektrisch veld wordt geplaatst (zie afbeelding).

De naam neon is afgeleid van het Griekse woord νέον, het enkelvoud van νέος (Neos), wat nieuw betekent (In het Latijn Novum).

Voorkomen

Hoewel neon een veel voorkomend chemisch element is in het universum en het zonnestelsel (het is de vijfde in kosmische overvloed na waterstof, helium, zuurstof en koolstof), is het zeldzaam op aarde.

Geschiedenis

Neon is in 1898 ontdekt door William Ramsay en Morris Travers. Het werd ontdekt (samen met krypton en xenon).

Neon werd ontdekt toen Ramsay een luchtmonster afkoelde totdat het een vloeistof werd, de vloeistof vervolgens opwarmde en de gassen opving terwijl ze kookten. De gassen stikstof, zuurstof en argon waren geïdentificeerd (herkend), maar de resterende gassen werden geïsoleerd (afgescheiden) in een periode van zes weken die begon eind mei 1898. De eerste die werd geïdentificeerd was krypton. Het volgende, nadat krypton was verwijderd, was een gas dat een helder rood licht gaf onder elektrische ontlading. Dit gas, dat in juni 1898 werd geïdentificeerd, kreeg de naam "Neon", de Griekse analoog van het Latijnse novum ('nieuw') dat door de zoon van Ramsay werd voorgesteld. De karakteristieke briljante rood-oranje kleur die uitgezonden wordt door gasvormig neon bij elektrische bekrachtiging werd onmiddellijk opgemerkt. Travers schreef later: "de gloed van karmozijnrood licht uit de buis vertelde zijn eigen verhaal en was een gezicht om bij stil te staan en nooit te vergeten."

Het weinig voorkomen van Neon verhinderde een snelle toepassing voor verlichting. Na 1902 produceerde Air Liquide, het bedrijf van Georges Claude, industriële hoeveelheden neon als bijproduct van tot vloeistof gemaakte lucht (door samenpersing). In december 1910 demonstreerde Claude moderne neonverlichting op basis van een afgesloten neonbuis. Claude probeerde korte tijd neonbuizen voor binnenverlichting te verkopen vanwege hun lichtsterkte, maar de markt mislukte omdat eventuele kopers bezwaar maakten tegen de kleur. In 1912 begon de medewerker van Claude neonontladingsbuizen te verkopen als opvallende reclamebordenen en dat had meteen meer succes. Men kon kennismaken met de eerste Neonbuizen in 1923 in de VS. Het ging om twee grote neonreclames die werden gekocht door een autodealer in Los Angeles Packard. De gloed en de opvallende rode kleur maakten neonreclame compleet anders dan die van de concurrentie. De felle kleur en levendigheid van neon paste goed bij de smaak van de toenmalige Amerikaanse samenleving, wat duidt op een 'eeuw van vooruitgang'.

Neon speelde een rol in het leren begrijpen van de aard van atomen in 1913. JJ Thomson maakte een proefopstelling dat de voorloper van wat we nu een massaspectrometer noemen.

Gebruik

Er zijn twee heel verschillende soorten neonverlichting die algemeen worden gebruikt. Neon-gloeilampen zijn over het algemeen klein, de meeste werken tussen 100 en 250 volt. Tegenwoordig heb je ook light-emitting diodes (LED's). Deze eenvoudige neonapparaten waren de voorlopers van plasmaschermen en plasma-televisieschermen.

Neonreclames werken bij veel hogere spanningen (2-15 kilovolt ), en de lichtgevende glazen buizen (TL -tube-light) zijn gewoonlijk meters lang. De glazen buizen worden vaak gevormd in vormen en letters voor bewegwijzering, maar ook voor op gebouwen en kunstzinnige toepassingen. Denk hierbij ook aan Neonbuizen op kermisattracties. Andere kleuren zijn overigens afkomstig van andere gassen, hoewel ze wel vaak Neonbuizen worden genoemd.

Neon wordt gebruikt in bliksemafleiders, televisiebuizen en helium-neonlasers. Vloeibaar gemaakt neon wordt in de handel gebruikt als een koelmiddel in toepassingen die niet het lagere temperatuurbereik nodig hebben zoals dat wel haalbaar is met de veel koudere helium-koeling.

Toepassingen

Neonletters bij bloemist
Door combinaties van verschillende gassen en fluorescerende coatings (laagjes) in de buis kunnen enorm veel kleuren ontstaan.
Televisie met LED scherm
Kathode-straal-buis (TV-buis of beeldbuis) van inmiddels ouderwetse televisie
Neon-gloeilamp, bijvoorbeeld gebruikt als waarschuwingslampje in het dashboard van een auto.

Plaats in het periodiek systeem

Periodiek systeem

18e

H

He

2 →

Li

Be

B

C

N

O

F

Ne

3 →

Na

Mg

Al

Si

P

S

Cl

Ar

4 →

K

Ca

Sc

Ti

V

Cr

Mn

Fe

Co

Ni

Cu

Zn

Ga

Ge

As

S

e

Br

Kr

5 →

Rb

Sr

Y

Zr

Nb

Mo

Tc

Ru

Rh

Pd

Ag

Cd

In

Sn

Sb

Te

I

Xe

6 →

Cs

Ba

*

Hf

Ta

W

Re

Os

Ir

Pt

Au

Hg

Tl

Pb

Bi

Po

At

Rn

7 →

Fr

Ra

**

Rf

Db

Sg

Bh

Hs

Mt

Ds

Rg

Cn

Nh

Fl

Mc

Lv

Ts

Og

↓

*

La

Ce

Pr

Nd

Pm

Sm

Eu

Gd

Tb

Dy

Ho

Er

Tm

Yb

Lu

**

Ac

Th

Pa

U

Np

Pu

Am

Cm

Bk

Cf

Es

Fm

Md

No

Lr

Dit artikel is een beginnetje. Je wordt uitgenodigd op bewerk te klikken om dit artikel aan te vullen.

Meer informatie over dit onderwerp vind je hier:
Tekst: Wikipedia • NPO Kennis • Google
Afbeeldingen: Wikimedia Commons (oud) • WikiKids Beeldbank
Clipjes: Schooltv • Beeld & Geluid • YouTube

Dit artikel is een beginnetje.

Maak een account aan en help mee!

@@ Regel 15: / Regel 15: @@
 '''Neon''' is een [[chemisch element]] met als symbool de letters '''Ne''' en [[atoomnummer]] 10 in het [[Periodiek systeem|periodiek systeem]]. Het is een kleurloos en reukloos gas dat een oranjerode gloed vertoont wanneer het in een elektrisch veld wordt geplaatst (zie afbeelding).
-De naam neon is afgeleid van het Griekse woord νέον, het enkelvoud van νέος (''neos''), wat nieuw betekent.
+De naam neon is afgeleid van het Griekse woord νέον, het enkelvoud van νέος (''Neos''), wat nieuw betekent (In het [[Latijn]] ''Novum'').
 == Voorkomen ==
@@ Regel 23: / Regel 23: @@
 Neon is in [[1898]] ontdekt door [[William Ramsay]] en [[Morris Travers]]. Het werd ontdekt (samen met [[krypton]] en [[xenon]]).
-Neon werd ontdekt toen Ramsay een luchtmonster afkoelde totdat het een vloeistof werd, de vloeistof vervolgens opwarmde en de gassen opving terwijl ze kookten. De gassen [[Stikstof (element)|stikstof]], [[Zuurstof (element)|zuurstof]] en [[argon]] waren ''geïdentificeerd'' (herkend), maar de resterende gassen werden ''geïsoleerd'' (afgescheiden) in een periode van zes weken die begon eind mei 1898. De eerste die werd geïdentificeerd was [[krypton]]. Het volgende, nadat krypton was verwijderd, was een gas dat een helder rood licht gaf onder elektrische ontlading. Dit gas, dat in juni werd geïdentificeerd, kreeg de naam "neon", de Griekse analoog van het Latijnse ''novum'' ('nieuw')  dat door de zoon van Ramsay werd gesuggereerd. De karakteristieke briljante rood-oranje kleur die uitgezonden wordt door gasvormig neon bij elektrische bekrachtiging werd onmiddellijk opgemerkt. Travers schreef later: "de gloed van karmozijnrood licht uit de buis vertelde zijn eigen verhaal en was een gezicht om bij stil te staan en nooit te vergeten."
+Neon werd ontdekt toen Ramsay een luchtmonster afkoelde totdat het een vloeistof werd, de vloeistof vervolgens opwarmde en de gassen opving terwijl ze kookten. De gassen [[Stikstof (element)|stikstof]], [[Zuurstof (element)|zuurstof]] en [[argon]] waren ''geïdentificeerd'' (herkend), maar de resterende gassen werden ''geïsoleerd'' (afgescheiden) in een periode van zes weken die begon eind mei 1898. De eerste die werd geïdentificeerd was [[krypton]]. Het volgende, nadat krypton was verwijderd, was een gas dat een helder rood licht gaf onder elektrische ontlading. Dit gas, dat in juni 1898 werd geïdentificeerd, kreeg de naam "Neon", de Griekse analoog van het Latijnse ''novum'' ('nieuw')  dat door de zoon van Ramsay werd voorgesteld. De karakteristieke briljante rood-oranje kleur die uitgezonden wordt door gasvormig neon bij elektrische bekrachtiging werd onmiddellijk opgemerkt. Travers schreef later: "de gloed van karmozijnrood licht uit de buis vertelde zijn eigen verhaal en was een gezicht om bij stil te staan en nooit te vergeten."
+Het weinig voorkomen van Neon verhinderde een snelle toepassing voor verlichting. Na 1902 produceerde Air Liquide, het bedrijf van Georges Claude, industriële hoeveelheden neon als bijproduct van tot vloeistof gemaakte lucht (door samenpersing). In december 1910 demonstreerde Claude moderne neonverlichting op basis van een afgesloten neonbuis. Claude probeerde korte tijd neonbuizen voor binnenverlichting te verkopen vanwege hun lichtsterkte, maar de markt mislukte omdat eventuele kopers bezwaar maakten tegen de kleur. In 1912 begon de medewerker van Claude neonontladingsbuizen te verkopen als opvallende reclamebordenen en dat had meteen meer succes. Men kon kennismaken met de eerste Neonbuizen in 1923 in de VS. Het ging om twee grote neonreclames die werden gekocht door een autodealer in Los Angeles Packard. De gloed en de opvallende rode kleur maakten neonreclame compleet anders dan die van de concurrentie. De felle kleur en levendigheid van neon paste goed bij de smaak van de toenmalige Amerikaanse samenleving, wat duidt op een 'eeuw van vooruitgang'.
+Neon speelde een rol in het leren begrijpen van de aard van atomen in 1913. JJ Thomson maakte een proefopstelling dat de voorloper van wat we nu een massaspectrometer noemen.
 == Gebruik ==
-Neon wordt veel gebruik in lampen om deze te laten gloeien. Deze lampen heten neon-lampen. Ze schijnen dan vaak oranje. Hiernaast is een plaatje van hoe dat eruit ziet.
+Er zijn twee heel verschillende soorten neonverlichting die algemeen worden gebruikt. Neon-gloeilampen zijn over het algemeen klein, de meeste werken tussen 100 en 250 [[Volt (eenheid)|volt]]. Tegenwoordig heb je ook light-emitting diodes (LED's). Deze eenvoudige neonapparaten waren de voorlopers van [[Plasmascherm|plasmaschermen]] en plasma-televisieschermen.
+Neonreclames werken bij veel hogere spanningen (2-15 kilovolt ), en de lichtgevende glazen buizen (TL -tube-light) zijn gewoonlijk meters lang. De glazen buizen worden vaak gevormd in vormen en letters voor bewegwijzering, maar ook voor op gebouwen en kunstzinnige toepassingen. Denk hierbij ook aan Neonbuizen op [[Kermis|kermisattracties]]. Andere kleuren zijn overigens afkomstig van andere gassen, hoewel ze wel vaak Neonbuizen worden genoemd.
+Neon wordt gebruikt in bliksemafleiders, televisiebuizen en helium-neonlasers. Vloeibaar gemaakt neon wordt in de handel gebruikt als een koelmiddel in toepassingen die niet het lagere temperatuurbereik nodig hebben zoals dat wel haalbaar is met de veel koudere [[helium]]-koeling.
 == Toepassingen ==
+<gallery>
+Bestand:FLORIST (neon sign).jpg|Neonletters bij bloemist
+Bestand:Coloful light 1.JPG|Door combinaties van verschillende gassen en fluorescerende coatings (laagjes) in de buis kunnen enorm veel kleuren ontstaan.
+Bestand:Samsung LED TV.jpg|Televisie met LED scherm
+Bestand:Crt14.jpg|Kathode-straal-buis (TV-buis of beeldbuis) van inmiddels ouderwetse televisie
+Bestand:AC powered NE-2 type neon lamp close-up.jpg|Neon-gloeilamp, bijvoorbeeld gebruikt als waarschuwingslampje in het dashboard van een auto.
+</gallery>
 == Plaats in het periodiek systeem ==