Spaans

Deze kaart toont alle landen waar Spaans een officiële taal is.

Spaans (español) of Castiliaans (castellano) is een Romaanse taal. De taal is familie van onder meer het Frans, het Italiaans, het Portugees en het Roemeens. Het Spaans is een echte wereldtaal. In totaal spreken 484 miljoen mensen Spaans als moedertaal. Na het Mandarijn (Chinees) heeft het Spaans de meeste moedertaalsprekers. Nog zo'n 75 tot 78 miljoen mensen spreken Spaans als vreemde taal. Als je die mensen zou meerekenen voor alle talen, zou het Spaans op de vierde plek staan. Dat is na het Engels, Mandarijn en Hindi.

De taal is officieel in 20 landen, waaronder Spanje, Mexico, Colombia, Argentinië, Peru, Chili en Cuba. In Latijns-Amerika wordt het Spaans zelfs als lingua franca gebruikt. Ook in het Afrikaanse land Equatoriaal-Guinea is het Spaans een officiële taal. Daarnaast wordt Spaans nog veel gesproken in de Verenigde Staten, de Filipijnen en de Westelijke Sahara. Daarnaast is het Spaans een officiële werktaal van de Verenigde Naties (VN).

Naam

In het Nederlands wordt de taal vaak het Spaans (español) genoemd. Soms wordt echter de naam Castiliaans (castellano) gebruikt. Beide termen verwijzen naar dezelfde taal. De naam "Castiliaans" is afgeleid van de regio Castilië. Die ligt in het midden van Spanje. Hier lag vroeger het koninkrijk Castilië, waaruit Spanje ontstaan is.

Officiële instanties noemen de taal vaak Spaans. Ook in Spanje, de Verenigde Staten, Mexico en Midden-Amerika gebruikt men vooral het woord Spaans. In Latijns-Amerika wordt de taal vaak aangeduid als Castiliaans. Die term werd na de onafhankelijkheid gebruikt. Men wilde namelijk niet dat Spanje hen nog op het gebied van taal zou overheersen. De naam Castiliaans wordt in Spanje gebruikt wanneer men een onderscheid wil maken tussen het Spaans en regionale talen (zoals Galicisch, Baskisch en Catalaans).

Verwarrend genoeg is het Castiliaans ook een dialect van het Spaans. Met Castiliaans-Spaans wordt namelijk het Spaans bedoeld dat in Spanje gesproken wordt. Dat verschilt weer van het Spaans in Latijns-Amerika. Beide termen hebben dus voor- en nadelen.

Letters en uitspraak

Alfabet

Spaans wordt geschreven in het Latijnse alfabet net als het Nederlands. Het Spaanse alfabet bestaat uit 27 letters. Dat is één letter meer dan het Nederlandse alfabet. In het Spaans komen de volgende letters voor met de naam (als in een abc-lied) erachter. Ook staat bij iedere letter aangegeven hoe die uitgesproken moet worden:

• A (a) als in plat
• B (be) als in bord
• C (se) als in kind of thin
• D (de) als in dat
• E (e) als in pet
• F (efe) als in fiets
• G (ge) als in goal of slecht
• H (hache) is een stille klank
• I (i) als in zien
• J (jota) als in slecht

• K (ca) als in kat
• L (ele) als in lang
• M (eme) als in mand
• N (ene) als in niet
• Ñ (eñe) als in Spanje
• O (o) als in bot of boot
• P (pe) als in pad
• Q (cu) als in kaas
• R (erre) wordt rollend uitgesproken
• S (ese) als in samen

• T (te) als in tegen
• U (u) als in doen
• V (uve) wordt als een b uitgesproken
• W (uve double) wordt als een v uitgesproken
• X (equis) wordt als een ks uitgesproken
• Y (i griega) wordt een j of ie uitgesproken
• Z (ceta) wordt als een Engelse th-klank of s uitgesproken

De "k" komt in het Spaans alleen bij leenwoorden uit andere talen voor.

Positie en combinaties

De uitspraak van de Spaanse letters verschilt dus soms. De belangrijk:

• Wanneer een "c" door een "a", "o" of "u" opgevolgd wordt, spreekt men het als een "k" uit. Voorbeelden: casa (huis), color (kleur) en cultura (cultuur).
• Wanneer een "c" door een "e" of "i" opgevolgd wordt, spreekt men het als de Engelse th-klank uit. Voorbeelden: centro (centrum) en ciudad (stad).
• De "d" wordt uitgesproken zoals in het Nederlands. Wanneer de "d" aan het einde van een woord staat, wordt die vaak niet uitgesproken. Het woord verdad (waarheid) wordt uitgesproken als verdah.
• De "g" wordt normaal gesproken als de "g" in goal uitgesproken, zoals in gato (kat) en gasolina (benzine). Wanneer de "g" wordt opgevolgd door een "e" of "i", spreekt men het uit als een "ch". Voorbeelden zijn gente (mensen) en gigante (reus).
• De "u" wordt als een "oe" uitgesproken meestal zoals in Julio (juli). Wanneer een "g" of "q" voor de "u" staat, wordt de klinker niet uitgesproken zoals in guitarra (gitaar) en queso (kaas).
• De "y" wordt soms als een "j" uitgesproken, zoals in yo (ik) en ayer (gisteren). Het woord "y" (en) wordt echter als een "ie" uitgesproken.
• De "z" in Spanje anders uitgesproken dan in Latijns-Amerika. Spanjaarden spreken het uit als de Engelse th-klank. Latijns-Amerikanen spreken het uit als een sh.

De "h" wordt net als in het Frans niet uitgesproken. Het is een stille klank. Het woord hola (hallo) wordt uitgesproken als olaa.

Ook zijn er in het Spaans enkele combinaties van letters die hun eigen uitspraak hebben. De meest voorkomende klinkercombinaties zijn:

• De combinatie ll die uitgesproken wordt als lj. Voorbeelden zijn calle (straat), lluvia (regen) en caballo (paard).
• De combinatie rr die uitgesproken wordt als een sterk rollende r. Voorbeelden zijn tierra (aarde), carro (auto) en cerrar (sluiten).

De verkeerde uitspraak kan soms betekenen dat de betekenis van een woord veranderd. Zo betekent pero "maar", maar perro betekent "hond".

Diakritische tekens

De Ñ op een Spaans toetsenbord. Naast het Spaans wordt de letter ook gebruikt in onder meer het Baskisch, het Galicisch, het Chamorra, het Guaraní en het Aymara.

In het Spaans komen drie diakritische tekens voor. Het belangrijkste diakritische teken is het accent aigu. Dat teken komt voor op de klinkers "a" (á), "e" (é), "i" (í), "u" (ú) en "o" (ó). Het accent wordt in twee gevallen gebruikt:

• Voor de klemtoon. In het Spaans ligt de klemtoon op de voorlaatste lettergreep, wanneer het wordt eindigt op een klinker (a, e, i, o, u) of een "n". Wanneer het woord op een andere letter eindigt, ligt de klemtoon op de allerlaatste lettergreep. Sommige woorden vormen echter een uitzondering op die regel. In dat geval ligt de klemtoon op de klinker met de accent agui. Voorbeelden zijn información (informatie), Málaga en México.
• Voor woorden met meerdere betekenissen. Voorbeelden zijn el (het/de) en él (hij), mas (maar) en más (meer) en tu (jouw) en tú (jij). In chattaal laten Spaanstaligen die accenten vaak weg. Hierdoor moet je goed naar de context kijken.

De trema wordt gebruikt op de "u" (ü) in sommige woorden. Dat zijn woorden waarbij de "g" wordt opgevolgd door een "u". In die gevallen wordt de "u" normaal niet uitgesproken. Wanneer er echter een "ü" staat, moet die wel uitgesproken worden. De "ü" wordt slechts bij een klein aantal woorden gebruikt zoals lingüística (taalkunde).

De tilde wordt gebruikt op de "n" (ñ) in sommige woorden. Dan moet de letter als een nj worden uitgesproken. Voorbeelden zijn España (Spanje), año (jaar) en señor (meneer). De ñ komt vrijwel alleen in het Spaans voor. Spaanse toetsenborden hebben zelfs een aparte knop voor de ñ.

Grammatica

Geslacht en lidwoorden

Geslacht	Enkelvoud	Meervoud
Bepaalde lidwoorden
Mannelijk	El hombre (de man)	Los hombres (de mannen)
Vrouwelijk	La mujer (de vrouw)	Las mujeres (de vrouwen)
Onbepaalde lidwoorden
Mannelijk	Un hombre (een man)	Unos hombres (een paar mannen)
Vrouwelijk	Una mujer (een vrouw)	Unas mujeres (een paar vrouwen)

In Spaans zijn alle zelfstandige naamwoorden mannelijk of vrouwelijk. In sommige gevallen is duidelijk welk geslacht het woord heeft. Zo zijn mannelijke personen en beroepen altijd mannelijk en vrouwelijke personen en beroepen altijd vrouwelijk. Woorden die eindigen op -o, -aje en -án zijn altijd mannelijk zoals niño (jongen), viaje (reis) en capitán (kapitein). Woorden die eindigen op -a, -ción, -dad en -tud zijn altijd vrouwelijk zoals niña (meisje), desición (beslissing), libertad (vrijheid) en juventud (jeugd). Daarnaast zijn er nog andere regels voor woorden die altijd een bepaald geslacht hebben. Toch zul je voor de meeste woorden het geslacht uit je hoofd moeten leren.

In het Spaans bestaan twee soorten lidwoorden. Ten eerste zijn er de bepaalde lidwoorden (de/het). Die kunnen verdeeld worden in mannelijk en vrouwelijk en in enkelvoud en meervoud. Ten tweede zijn er de onbepaalde lidwoorden (een). Ook die kunnen verdeeld worden in mannelijk en vrouwelijk en in enkelvoud en meervoud.

Een verschil tussen Spaans en Nederlands is dat onbepaalde lidwoorden ook meervoud kunnen zijn. In het Nederlands kun je niet zeggen een mannen of een moeders. In het Spaans is het correct op te zeggen unos hombres of unas madres. In dat geval betekent unos/-as "een paar".

Bijvoeglijke naamwoorden

In het Spaans worden de bijvoeglijke naamwoorden vaak achter het zelfstandig naamwoord gezet. "Een schattige hond" is dus un perro lindo in het Spaans. Wanneer je wil benadrukken dat de hond schattig is, kun je het bijvoeglijk naamwoord ook voor het zelfstandig naamwoord plaatsen. Dat wordt gedaan wanneer een spreker een eigenschap wil benadrukken.

De meeste bijvoeglijke naamwoorden eindigen in het Spaans op een -a of een -o. In dat geval speelt dus het geslacht van het zelfstandig naamwoord een rol. Een voorbeeld is la mujer bonita (de mooie vrouw). Ook wanneer het bijvoeglijk naamwoord later in de zin staat, krijgt het de uitgang van het woord naar het verwijst. Bijvoorbeeld La mujer es bonita (De vrouw is mooi). "Bonita" eindigt op een -a, omdat de het verwijst naar de vrouw (een vrouwelijk woord).

Niet alle Spaanse bijvoeglijke naamwoorden hebben een uitgang. Dat zijn woorden die eindigen op -e (zoals verde, groen), -ista (zoals optimista, optimistisch) of een medeklinker (zoals azul, blauw). Je zegt dus zowel un hombre optimista als una mujer optimista.

Persoonsvormen

Het Spaans heeft een heleboel persoonsvormen. Dit kopje is daarom een kleine introductie. Dit kopje richt zich enkel op de basis voor de persoonlijke voornaamwoorden en de bezittelijke voornaamwoorden. Voor de bezittelijke naamwoorden is het woord casa (huis) als voorbeeld genomen. Voor de eerste en tweede persoon meervoud zijn er twee voorbeelden. Dat komt omdat dan wel een onderscheid gemaakt wordt op basis van geslacht.

Persoon	Persoonlijke voornaamwoorden	Bezittelijke voornaamwoorden
		Enkelvoud	Meervoud
Enkelvoud
1	yo (ik)	mi casa (mijn huis)	mis casas (mijn huizen)
2	tú/vos (jij) usted (u)	tu casa (jouw huis)	tus casas (jouw huizen)
3	él (hij/het) ella (zij/het)	su casa (zijn/haar huis)	sus casas (zijn/haar huizen)
Meervoud
1	nosotros/nosotras (wij)	nuestra casa (ons huis) nuestro carro (onze auto)	nuestras casas (onze huizen) nuestros carros (onze auto's)
2	vosotros/vosotras (jullie) ustedes (jullie)	vuestra casa (jullie huis) vuestro carro (jullie auto)	vuestras casas (jullie huizen) vuestros carros (jullie auto's)
3	ellos (hen, mannelijk) ellas (hen, vrouwelijk)	su casa (hun huis)	sus casas (hun huizen)

In de tabel zie je soms twee woorden staan. Dan gaat het om regionale verschillen. Het woord jij kan in het Spaans vertaald worden als tú en vos. In Spanje en veel landen in Latijns-Amerika wordt tú gezegd. In sommige landen als Paraguay en Chili gebruikt men soms vos. Tú is echter de meest gebruikte vorm. Datzelfde is met vosotros en ustedes. Het woord vosotros wordt gebruikt in Spanje in informele situaties en ustedes in formele situaties. In Latijns-Amerika kent men alleen de vorm ustedes. Die wordt in beide situaties gebruikt.

Werkwoorden

Het Spaans staat bekend om zijn vele werkwoordtijden. Afhankelijk van hoe je ze telt, zijn het er 16 tot 18. Voor Nederlandstaligen kunnen die tijden soms moeilijk zijn. In het Nederlands gebruikt men namelijk zinsconstructies in plaats van de tijden. In het Spaans zijn die constructies vervangen door tijden. Om een korte introductie te geven, wordt hier alleen de onvoltooid tegenwoordige tijd behandeld.

Werkwoorden kunnen verdeeld worden in regelmatige en onregelmatige werkwoorden. De regelmatige werkwoorden werken volgens bepaalde regels. Zij krijgen een regelmatige uitgang gebaseerd op hun uitgang. Bij de regelmatige werkwoorden komen drie uitgangen voor: -ar, -er en -ir. In onderstaande tabel zijn als voorbeelden hablar (praten), comer (eten) en vivir (leven) genomen. Je kunt de uitgangen gebruiken voor andere regelmatige werkwoorden. Bij de onregelmatige werkwoorden moet je de uitgangen allemaal apart uit je hoofd leren. In het Spaans zijn er er meer dan honderd onregelmatige werkwoorden. De meest voorkomende onregelmatige werkwoorden staan in de tabel.

Persoon	Regelmatige werkwoorden			Onregelmatige werkwoorden (belangrijkste voorbeelden)
	hablar (praten)	comer (eten)	vivir (leven)	ser (zijn, permanent)	estar (zijn, tijdelijk)	tener (hebben, bezitten)	haber (hebben, hulpwerkwoord)
yo	hablo	como	vivo	soy	estoy	tengo	he
tú	hablas	comes	vives	eres	estás	tienes	has
él/ela/usted	habla	come	vive	es	está	tiene	ha
nosotros	hablamos	comemos	vivimos	somos	estamos	tenemos	hemos
vosotros	habláis	coméis	vivís	sois	estáis	tenéis	habéis
eles/elas	hablan	comen	viven	son	están	tienen	han

In het Spaans zijn er dus twee verschillende werkwoorden voor zijn. Het woord ser wordt gebruikt voor dingen die permanent zijn. Estar wordt gebruikt voor dingen die tijdelijk zijn. Bijvoorbeeld: (Yo) soy Pablo (Ik ben Pablo). Je kunt ervanuit gaan dat iemands naam iets permanents is. Wanneer je in een supermarkt bent, zeg je (Yo) estoy en supermercado. Je gebruikt "estar" in dat geval, omdat je niet voor altijd in een supermarkt zal zijn.

Er zijn ook twee verschillende werkwoorden voor hebben. Het woord haber wordt als hulpwerkwoord gebruikt in andere werkwoordtijden. Een voorbeeld is: (Él) ha llegado tarde (hij is laat gekomen). Het woord tener wordt gebruikt als het gaat om bezitten of voelen. Een voorbeeld is: (Yo) tengo un gato (Ik heb een kat).

Zinsopbouw

In 2007 bezocht de Spaanse koning Juan Carlos I de Ibero-Amerikaanse top in Santiago. De Spaanse premier José Luis Rodríguez Zapatero werd toen onderbroken door de Venezolaanse president Hugo Chávez. De Spaanse koning reageerde op Chávez met de zin ¿Por qué no te callas? (Waarom hou je niet je kop?). In de Spaanstalige wereld groeide dat moment uit tot een meme.

In het Spaans worden de persoonlijke voornaamwoorden vaak weggelaten. Dat komt doordat ieder werkwoord zijn eigen vervoeging heeft. Hierdoor maakt het werkwoord al duidelijk om welke persoon het gaat. In plaats van Yo estoy cansado (ik ben moe) zegt men estoy cansado (ben moe). Het werkwoord "estoy" maakt al duidelijk dat het om jezelf gaat. In sommige gevallen worden persoonlijke voornaamwoorden toch uitgesproken. Dan wil men benadrukken om wie het gaat. Dus als je zegt Yo estoy cansado benadruk je dat je écht moe bent.

Daarnaast zijn de leestekens in het Spaans nog iets anders. Naast het normale vraagteken (?) heeft het Spaans ook een omgedraaid vraagteken (¿). Ook is er naast het normale uitroepteken (!) een omgekeerd uitroepteken (¡). Die omgekeerde tekens worden aan het begin van de zin gezet. De normale staan aan het einde van de zin. Om voorbeelden te geven:

• ¡Hasta la vista! (Tot ziens!)
• ¡No pasarán! (Ze zullen er niet doorraken!)
• ¿Tienes un perro? (Heb je een hond?)
• ¿Cuántos años tienes? (Hoe oud ben je?)

In chattaal laten Spaanstaligen dat omgekeerde teken vaak weg.

Verspreiding

Officiële taal

Het Spaans is een officiële taal in 20 landen. In de meeste landen is het Spaans de enige officiële taal. Sommige landen hebben echter meerdere officiële talen, waaronder Spaans. Die andere officiële talen staan dan tussen haakjes weergeven:

• Argentinië
• Bolivia (samen 36 inheemse talen)
• Chili
• Colombia
• Costa Rica
• Cuba
• Dominicaanse Republiek
• Ecuador
• El Salvador
• Equatoriaal-Guinea (samen met Frans en Portugees)

• Guatemala
• Honduras
• Mexico
•  Nicaragua
• Panama
• Paraguay (samen met Guaraní)
• Peru
• Spanje
• Uruguay
• Venezuela

Veel van deze landen hebben op regionaal vlak enkele regionale talen. Zo worden in Spanje het Baskisch, het Catalaans en het Galicisch erkend als officiële regionale talen. In Latijns-Amerika worden inheemse talen (zoals Quechua en Aymara) erkend.

Daarnaast heeft het Spaans nog een officiële status in:

• Puerto Rico, samen met het Engels. Puerto Rico is geen onafhankelijk land, maar een overzees gebied van de Verenigde Staten.
• Westelijke Sahara, samen met het Arabisch. De Westelijke Sahara is een niet-volledig erkende staat. Marokko heeft voor het grootste gedeelte controle over het gebied.

Tussen 1973 en 1987 was het Spaans ook een officiële taal op de Filipijnen.

In de Verenigde Staten

Bovenstaande kaart toont het percentage van de bevolking dat thuis Spaans spreekt. Hoe donkerder de kleur, des te meer mensen spreken Spaans thuis.

In de Verenigde Staten spreken zo'n 60.000.000 mensen Spaans. Dat komt neer op ongeveer 19% van de Amerikaanse bevolking. Het enige land met meer Spaanstaligen is Mexico. Toch is het Spaans geen officiële taal in de Verenigde Staten. Voornamelijk in het zuiden van de Verenigde Staten aan de Mexicaanse grens wordt Spaans gesproken. Staten als Californië, Arizona, New Mexico, Texas en Florida heeft een grote Spaanstalige minderheid. Ook in grote steden als Chicago en New York City zijn er grote Spaanstalige gemeenschappen. Het grootste deel van hen zijn Spaanstalige Latino's. Veel jongere Latino's zijn tweetalig opgevoed. Zij spreken thuis Spaans en Engels op school of werk.

Enkel op het eiland Puerto Rico wordt Spaans (naast het Engels) als officiële taal erkend. In New Mexico heeft het Spaans min of meer dezelfde status als het Engels. Toch stelt de wet dat New Mexico geen officiële taal is. In sommige van die staten is er een discussie om het Spaans naast het Engels officieel te maken. Toch hebben veel staten in het zuiden van het land wel regelingen getroffen voor Spaanstaligen. Zo kunnen tolken Spaanstaligen helpen bij rechtszaken, zijn veel overheidswebsites ook in het Spaans en worden politieke campagnes zelfs in het Spaans gemaakt. In de Verenigde Staten zijn er daarnaast ook veel Spaanstalige media zoals kranten, televisie en radio. Na het Engels is het Spaans de meest onderwezen taal op Amerikaanse scholen.

Andorra, Belize en Gibraltar

Ook Andorra, Belize en Gibraltar hebben een grote Spaanstalige meerderheid. Andorra is een klein land tussen Frankrijk en Spanje. In Andorra is het Catalaans de officiële taal. Toch spreekt 48% van de bevolking ook Spaans. Leerlingen leren Spaans op school. Daarnaast komen veel Spaanse toeristen naar Andorra. Ook is het Spaans belangrijk voor de economie van het land.

Gibraltar is een Brits overzees gebied in het zuidoosten van Spanje. In het gebied is Engels de officiële taal. Toch spreekt zo'n 75% van de bevolking ook Spaans. Veel inwoners van Gibraltar gaan namelijk regelmatig naar Spanje. Zo steken de grens over voor voorzieningen die zij niet in Gibraltar hebben. Dat leidde zelfs tot een mix tussen Engels en Spaans: het Llanito.

Belize is het enige land in Midden-Amerika dat Engelstalig is. In de voormalige Britse kolonie spreekt 54% van de bevolking Spaans. Belize heeft namelijk veel handel met Spaanstalige landen zoals Mexico, Guatemala en Honduras.

Spaans als wereldtaal

De mate van kennis van het Spaans in Europese landen.

Het Spaans is een lingua franca (internationale taal). In 2023 had de taal zo'n 468 miljoen moedertaalsprekers. Daarnaast spreken nog zo'n 75 tot 78 miljoen mensen het Spaans als vreemde taal. Na het Engels, het Mandarijn en het Hindi is het Spaans de grootste taal qua aantal sprekers. Ook is het Spaans na Engels en Mandarijn de meest gesproken taal op het internet. Spaans heeft daarom een belangrijke status. Het is een officiële taal in verschillende internationale organisaties zoals de Verenigde Naties (VN), de Europese Unie (EU), de Organisatie van Amerikaanse Staten (OAS), de Organisatie van Ibero-Amerikaanse landen, het Rode Kruis, de Mercosur, de Andesgemeenschap en de Unie van Zuid-Amerikaanse Staten.

In verschillende landen wordt het Spaans daarom als vreemde taal geleerd op school. In Europa wordt het Spaans (buiten Spanje) voornamelijk onderwezen in Andorra, Gibraltar, Frankrijk, Portugal, Italië, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk. Door migratie van Spaanse arbeidsmigranten hebben Frankrijk, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk een grote Spaanstalige meerderheid. In Suriname en op Curaçao, Aruba en Bonaire spreken veel mensen Spaans als vreemde taal. Naast het Engels is het Spaans de meest onderwezen taal in de landen. Dat heeft vooral economische redenen, omdat de gebieden dicht bij Spaanstalige landen liggen.

In Nederland en België wordt Spaans op sommige middelbare scholen als vak gegeven. Na het Engels, het Frans en het Duits is Spaans de meest onderwezen taal. In Nederland is er een trend dat scholen in plaats van Frans of Duits Spaans als vreemde taal geven. Het is onduidelijk hoeveel mensen in België en Nederland Spaans spreken. De schattingen liggen vaak tussen de 1% en 5%.

Variëteiten en dialecten

Door de verspreiding heeft het Spaans een groot aantal variëteiten en nog meer dialecten. Die variëteiten kunnen flink van elkaar verschillen. De belangrijkste variëteiten zijn:

Een verdeling van de Spaanse variëteiten

• Andalusisch: dat wordt gesproken in de Spaanse regio Andalusië.
• Andes-Spaans: dat wordt gesproken in Ecuador, Bolivia, Peru, het noorden van Chili, noordwesten van Argentinië en zuiden van Colombia.
• Canarisch-Spaans: dat wordt gesproken op de Canarische Eilanden.
• Caraïbisch Spaans: dat wordt gesproken in Cuba, de Dominicaanse Republiek, Puerto Rico, Panama en de Caraïbische kust van Venezuela en Colombia.
• Castiliaans-Spaans: dat wordt gesproken in het midden van Spanje.
• Centraal-Amerikaans Spaans: dat wordt gesproken van Guatemala tot Costa Rica.
• Chileens-Spaans: dat wordt gesproken in Chili.
• Colombiaans-Spaans: dat wordt gesproken in Colombia.
• Mexicaans-Spaans: dat wordt gesproken in Mexico.
• Murcia-Spaans: dat wordt gesproken in de Spaanse regio Murcia.
• Paraguyaans-Spaans: dat wordt gesproken in Paraguay, Noord-Argentinië en Oost-Bolivia.
• Rioplatense-Spaans: dat wordt gesproken in Oost-Argentinië en Uruguay.
• Venezolaans-Spaans: dat wordt gesproken in Venezuela.

Die variëteiten kunnen weer verdeeld worden in dialecten. De variëteiten hebben elk hun eigen verschillen in uitspraak, woordenschat en grammatica. De grootste verschillen zitten tussen het Spaans uit Spanje en het Spaans uit Latijns-Amerika. Toch zijn er in beide regio's ook regionale verschillen. Zo is het Mexicaans-Spaans anders dan het Spaans in Argentinië. Het Spaans in Argentinië is namelijk erg beïnvloed door het Italiaans, waardoor sommige klanken anders uitgesproken worden.

Dat roept de vraag op: kunnen Spaanstaligen elkaar verstaan? Over het algemeen wel. Spaanstalige films, televisieseries en muziek worden vaak in andere Spaanstalige landen ook gekeken en beluisterd. Zo worden veel telenovela's opgenomen in het Mexicaans-Spaans en vervolgens in heel Latijns-Amerika bekeken. Hierdoor weten veel Spaanstaligen de verschillen tussen de dialecten. Het is vergelijkbaar met Vlaamse series in Nederland of Nederlandse series in Vlaanderen. Engelstalige films worden vaak genasynchroniseerd in twee of drie variëteiten van het Spaans. Vaak wordt dan gesproken voor Castiliaans-Spaans en Mexicaans-Spaans. In sommige gevallen worden ook Spaanstalige producties in andere variëteit ingesproken.

Woordenschat

Tot 10 tellen

Nederlands	Spaans	Uitspraak
Eén	Uno	oeno
Twee	Dos	dos
Drie	Tres	tres
Vier	Cuatro	kwatro
Vijf	Cinco	cinko (slissende c)
Zes	Seis	seis
Zeven	Siete	sjète
Acht	Ocho	otsjo
Negen	Nueve	noewève
Tien	Diez	djez

Voorstellen

Nederlands	Spaans	Uitspraak
Hoe heet jij?	¿Cómo te llamas?	komo te jamas
Ik heet...	Me llamo	me jamo

Groeten

Nederlands	Spaans	Uitspraak
Hallo	Hola	ola

Kleuren

Nederlands	Spaans	Uitspraak
Wit	Blanco	blanko
Rood	Rojo	rocho
Blauw	Azul	athoel (zet je tong tegen je tanden)
Groen	Verde	berde
Bruin	Marrón	maaron
Geel	Amarillo	amarie-jo
Zwart	Negro	negro (g als in goal)

Dagen

Nederlands	Spaans	Uitspraak
Maandag	Lunes	loenes
Dinsdag	Martes	martes
Woensdag	Miercoles	mjerkoles
Donderdag	Jueves	choewèbes
Vrijdag	viernes	bjernes
Zaterdag	Sabado	sabado
Zondag	Domingo	domingo (g als in goal)
Welke dag is het vandaag?	¿qué día es hoy?	ke diea es oj?

Spaanse leenwoorden in het Nederlands

In het Nederlands komen een aantal Spaanse leenwoorden voor. Die woorden verwijzen voornamelijk naar dieren, gerechten en andere culturele zaken. Sommige van die woorden komen uit inheemse talen in Latijns-Amerika. Vervolgens zijn zij via het Spaans (en Portugees) in het Nederlands terechtgekomen. Voorbeelden zijn:

• Aioli (knoflookdip)
• Alligator (soort krokodil)
• Avocado (groente)
• Cacao (ingrediënt voor chocolade)
• Calamares (inktvisringen)
• Cargo (lading)
• Cava (alcoholische drank)
• Chocolade (zoete versnapering)
• Commando (bevel)
• Coyote (priariwolf)
• Escapade (dolle streek)
• Embargo (verbod op handel of communicatie)
• Gamba (garnaalsoort)
• Guerrilla (gewapende, niet-militaire groep)

• Flamenco (Spaanse dans)
• Lasso (werptouw)
• Macho (overdreven stoere/aggressieve man)
• Mojito (alcoholische drank)
• Paella (visgerecht)
• Patio (binnenplaats)
• Poncho (soort van jas)
• Salsa (bepaalde saus)
• Siësta (middagslaap)
• Sigaar en sigaret*
• Sombrero (Mexicaanse hoed)
• Tapas (kleine gerechten)
• Tequila (alcoholische drank)
• Tomaat (groente)*

De woorden tomaat, sigaar en sigaret komen uit het Spaans, maar de spelling en uitspraak zijn aangepast aan de Nederlandse taal.