Vaticaanstad: verschil tussen versies

Huidige versie van 18 okt 2024 om 13:11

Staat Vaticaanstad Stato della Città del Vaticano Status Civitatis Vaticanae
Hoofdstad	Vaticaanstad
Aantal inwoners	573 (2019)
Oppervlakte	0,44 km²
Regeringsvorm	Pontificaat
Staatshoofd	Paus Franciscus (sinds 2013)
Kardinaal-secretaris	Pietro Parolin (sinds 2013)
Godsdienst	Rooms-katholiek (100%)
Talen	Latijn (Latina) Italiaans (Italiano)
Munteenheid	Euro
Volkslied	Inno e Marcia Pontificale
Nationale feestdag	13 maart
Landcode	VAT

Vaticaanstad is het kleinste land ter wereld. Vaticaanstad ligt midden in de stad Rome in Italië. Het is ook het enige land waar ze nog Latijn spreken. Vaticaanstad had in 2019 naar schatting zo'n 1000 inwoners. Vaticaanstad is geen lid van de Europese Unie maar gebruikt wel de euro. Het is de hoofdstad van de Rooms-Katholieke Kerk, waarover de paus de leiding heeft. Hij woont er met zijn staf; dat zijn allemaal mensen die hem helpen en adviseren.

Op het plein van het Vaticaanstad staat de kerk van de paus. Op het Sint-Pietersplein staat ook het huis van de paus. In de Sixtijnse Kapel worden de pausen gekozen.

Politie/leger

De stad heeft een politiedienst bestaande uit Zwitsers, de Zwitserse Garde, een overblijfsel van het oorspronkelijke leger van de paus. Het traditionele uniform is ontworpen door ene commandant Jules Repond en niet, zoals vaak wordt gedacht, door Michelangelo.De mensen van de Zwitserse Garde moeten Zwitserse, katholieke mannen zijn van minstens 180 cm lang.

Werelderfgoedlijst

Vaticaanstad staat sinds 1984 op de Werelderfgoedlijst van UNESCO. Bovendien heeft Vaticaanstad een eigen officiële website, een eigen radiostation, een eigen satelliet-tv en dagblad.

Geschiedenis

Vaticaan Museum

Dankzij Pepijn de Korte en zijn zoon Karel de Grote kon de paus beschikken over een gebied zo groot als Nederland. De hoofdstad was Rome. Dat bleef eeuwenlang zo tot aan de 19e eeuw. De paus had een Kerkelijke Staat, die een groot grondgebied had in Centraal- en Oost-Italië, waaronder Latium, de streek rond Rome. In 1866 veroverden de troepen van Garibaldi een groot deel van die staat, maar Latium bleef van de paus door de steun van de Franse keizer Napoleon III.

Toen in 1870 Napoleon III zijn troepen moest terugtrekken werden ook Latium en Rome aan Italië toegevoegd (dat in 1861 opgericht werd). De paus had in Italië zo goed als geen land meer.

De paus beschouwde zichzelf na het verlies van het grondgebied als gevangene van het Vaticaan en wilde het gebied niet verlaten. De pausen die hem opvolgden bleven zich verzetten tegen de verovering van Italië van de gebieden Latium en Rome. Dit duurde zo'n 60 jaar, tot 1929. Toen ondertekenden paus Pius XI en Mussolini het Verdrag van Lateranen. Hierin werd bepaald dat de paus een klein stukje grond toegewezen krijgt als zijn eigen staat, het huidige Vaticaanstad. Hoewel het land nu niet groter is dan 6 voetbalvelden, heeft de paus nog steeds veel invloed.

Bezitten buiten Vaticaanstad

Sint-Pietersplein.

In Rome

De Vaticaanse Tuinen.

Het complex van Sint-Jan van Lateranen.
De Basiliek van Santa Maria Maggiore.
De Sint-Paulus buiten de Muren.
Het Paleis van de Cancelleria.
Congregatie voor de Evangelisatie van de Volkeren.
Het paleis van Sint-Callixtus.
Het Palazzo del Sant'Offizio.
Het Palazzo dei Convertendi.
Het Vicariato-paleis.
Het Palazzo delle Congregazioni ai Propilei.
Het Palazzo Pio.
Het Pontificio Seminario Romano Minore.
Alle gebouwen op het Janiculum:
- Romence Pio Pauselijke College
- Pauselijke Oekraïense Universiteit van St. Josaphat
- Pauselijke Noord-Amerikaanse College
- Ziekenhuis van het Kindje Jezus
- De kerk en het klooster van St. Onofrio
- Pauselijke Stedelijke Universiteit
- Het gebied van Technical Services van de Heilige Stoel
- Het college International Santa Monica
- General curie van de Sociëteit van Jezus
- Instituut van het kind Maria
- Kerk van de Heiligen Michaël en Magnus
- Gebouwen van de Calasanziane Zusters
- De Zusters van Ons Huis en de gebouwen op Borgo Santo Spirito grenzend aan de curie van de jezuïeten

Buiten Rome

Het Pauselijk Paleis, Villa Barberini en de Villa Cybo met de tuinen eromheen in Castel Gandolfo.
Het gebied Santa Maria di Galeria. Hier staan de antennes van Radio Vaticaan.

Bezienswaardigheden

Hieronder zie je de belangrijkste bezienswaardigheden in Vaticaanstad:

Bevolking

De muur tussen Rome en Vaticaanstad.

In 2013 had Vaticaanstad 839 inwoners. De bevolking bestond uit geestelijken, zusters en de Zwitserse Garde. In Vaticaanstad werken ook nog eens 3000 mensen, maar deze wonen niet in Vaticaanstad zelf. Er bestaat ook een Vaticaans paspoort. Hiermee kunnen geestelijken over de wereld heen reizen en in sommige landen ook een diplomatieke status krijgen. In 2011 bezaten 594 een Vaticaans paspoort.

Bestuur

Vaticaanstad heeft een eigen bestuur. De macht over Vaticaanstad ligt bij de Pauselijke Commissie voor de Staat Vaticaanstad. Deze commissie bestaat uit vijf kardinalen en een president. De wetten in Italië gelden ook in Vaticaanstad. Vaticaanstad heeft ook een eigen politie en een eigen brandweer.

Economie

Vaticaanstad gebruikt de euro. Op de euro staat dan wel een afbeelding van de paus. Vaticaanstad handelt niet met andere landen. Bijna al het geld dat binnenkomt bestaat uit giften. Vaticaanstad heeft wel een eigen bank, het Instituut voor Religieuze Werken. Deze wordt ook wel de Vaticaanse bank genoemd.

Media

Vaticaanstad heeft de volgende dingen wat media betreft:

Een eigen dagblad, L'Osservatore Romano.
Een eigen landcode.
Een eigen staliet-tv.
Een eigen Radiozender, Radio Vaticaan.

De Sint Pieter buiten Vaticaanstad

In de 19e eeuw is in Oudenbosch de Sint-Pieter op een kleinere schaal nagebouwd. Vele elementen uit de immense Kathedraal zijn erin overgenomen. Veel Nederlanders gingen naar Oudenbosch omdat ze geen reis naar Rome konden betalen.

Fotogalerij

Vlag van het Vaticaan
Wapen van het Vaticaan
Locatie in Europa
Locatie binnen Rome (klik op het plaatje)

Videoclip

Een impressie van de Basiliek in Oudenbosch. Het begin is van de Sint Pieter in de Vaticaanstad

Externe link

	Landen, afhankelijke gebieden en niet-erkende staten in Europa
Albanië · Andorra · Armenië · Azerbeidzjan · België · Bosnië en Herzegovina · Bulgarije · Cyprus · Denemarken · Duitsland · Estland · Finland · Frankrijk · Georgië · Griekenland · Hongarije · IJsland · Ierland · Italië · Kazachstan · Kroatië · Letland · Liechtenstein · Litouwen · Luxemburg · Malta · Moldavië · Monaco · Montenegro · Nederland · Noord-Macedonië · Noorwegen · Oekraïne · Oostenrijk · Polen · Portugal · Roemenië · Rusland · San Marino · Servië · Slovenië · Slowakije · Spanje · Tsjechië · Turkije · Vaticaanstad · Verenigd Koninkrijk · Wit-Rusland · Zweden · Zwitserland Alle schuine landen liggen ook in een ander werelddeel. Afhankelijke gebieden: Ålandseilanden · Faeröer · Gibraltar · Guernsey · Jan Mayen · Jersey · Man · Spitsbergen Niet-erkende staten: Donetsk · Kosovo · Loegansk · Transnistrië · Tsjetsjenië

Hoofdsteden in Europa

Onafhankelijke staten:

Amsterdam · Andorra la Vella · Athene · Belgrado · Berlijn · Bern · Boedapest · Boekarest · Bratislava · Brussel · Chisinau · Dublin · Helsinki · Kiev · Kopenhagen · Lissabon · Ljubljana · Londen · Luxemburg · Madrid · Minsk · Monaco · Moskou · Nicosia · Oslo · Parijs · Podgorica · Praag · Pristina · Reykjavik · Riga · Rome · San Marino · Sarajevo · Skopje · Sofia · Stockholm · Tallinn · Tirana · Vaduz · Valletta · Vaticaanstad · Vilnius · Warschau · Wenen · Zagreb

Afhankelijke gebieden:

Douglas · Gibraltar · Longyearbyen · Mariehamn · Saint Helier · Saint Peter Port · Tórshavn

@@ Regel 1: / Regel 1: @@
 {{Vaticaanstad}}
-'''Vaticaanstad''' is het kleinste land ter wereld. Vaticaanstad ligt midden in de stad [[Rome]] in [[Italië]]. Het is ook het enige land waar ze nog [[Latijn]] spreken. Vaticaanstad heeft maar circa 300 inwoners. Vaticaanstad is geen lid van de [[Europese Unie]] maar gebruikt wel de [[euro]]. Het is de hoofdstad van de [[Rooms-Katholieke Kerk]], waarover de [[paus]] de leiding heeft. Hij woont er met zijn staf, dat zijn allemaal mensen die hem helpen en adviseren.
+'''Vaticaanstad''' is het kleinste land ter wereld. Vaticaanstad ligt midden in de stad [[Rome]] in [[Italië]]. Het is ook het enige land waar ze nog [[Latijn]] spreken. Vaticaanstad had in 2019 naar schatting zo'n 1000 inwoners. Vaticaanstad is geen lid van de [[Europese Unie]] maar gebruikt wel de [[euro]]. Het is de hoofdstad van de [[Rooms-Katholieke Kerk]], waarover de [[paus]] de leiding heeft. Hij woont er met zijn staf; dat zijn allemaal mensen die hem helpen en adviseren.
 Op het plein van het Vaticaanstad staat de kerk van de [[paus]]. Op het [[Sint-Pietersplein]] staat ook het huis van de paus. In de [[Sixtijnse Kapel]] worden de pausen gekozen.
+==Politie/leger==
-De stad heeft een politiedienst bestaande uit Zwitsers, de [[Zwitserse Garde]], een overblijfsel van het oorspronkelijke leger van de paus. Het traditionele uniform is ontworpen door ene commandant Jules Repond en niet, zoals vaak wordt gedacht, door [[Michelangelo]].
+De stad heeft een politiedienst bestaande uit Zwitsers, de [[Zwitserse Garde]], een overblijfsel van het oorspronkelijke leger van de paus. Het traditionele uniform is ontworpen door ene commandant Jules Repond en niet, zoals vaak wordt gedacht, door [[Michelangelo]].De mensen van de Zwitserse Garde moeten Zwitserse, katholieke mannen zijn van minstens 180&nbsp;cm lang.
+==Werelderfgoedlijst==
 Vaticaanstad staat sinds 1984 op de [[Werelderfgoedlijst]] van [[UNESCO]]. Bovendien heeft Vaticaanstad een eigen officiële website, een eigen radiostation, een eigen satelliet-tv en [[dagblad]].
 ==Geschiedenis==
-[[Afbeelding:Vaticaan Museum.jpg|right|300px|thumb|Vaticaan Museum]]
+[[Bestand:Vaticaan Museum.jpg|right|300px|thumb|Vaticaan Museum]]
-De paus had lang een [[Kerkelijke Staat]], die een groot grondgebied had in Centraal- en Oost-Italië, waaronder [[Latium]], de streek rond Rome. In 1866 veroverden de troepen van [[Garibaldi]] een groot deel van die staat, maar Latium bleef van de paus door de steun van de [[Frankrijk|Franse]] steun van keizer [[Napoleon III]].
+Dankzij [[Pepijn de Korte]] en zijn zoon [[Karel de Grote]] kon de paus beschikken over een gebied zo groot als Nederland. De hoofdstad was [[Rome]]. Dat bleef eeuwenlang zo tot aan de 19e eeuw. De paus had een [[Kerkelijke Staat]], die een groot grondgebied had in Centraal- en Oost-Italië, waaronder [[Latium]], de streek rond Rome. In 1866 veroverden de troepen van [[Garibaldi]] een groot deel van die staat, maar Latium bleef van de paus door de steun van de [[Frankrijk|Franse]] keizer [[Napoleon III]].
-Toen in 1870 [[Napoleon III]] zijn troepen moest terugtrekken werden ook [[Latium]] en [[Rome]] aan Italië toegevoegd (dat in 1861 opgericht werd). De paus had in Italië zo goed als geen macht meer.
+Toen in 1870 [[Napoleon III]] zijn troepen moest terugtrekken werden ook [[Latium]] en [[Rome]] aan Italië toegevoegd (dat in 1861 opgericht werd). De paus had in Italië zo goed als geen land meer.
-De paus beschouwde zichzelf na het verlies van het grondgebied als ''gevangene van het Vaticaan'' en wilde het gebied niet verlaten. De pausen die hem opvolgden bleven zich verzetten tegen de verovering van Italië van de gebieden Latium en Rome. Dit duurde zo'n 60 jaar, tot 1929. Toen ondertekenden [[paus Pius XI]] en [[Benito Mussolini|Mussolini]] het ''Verdrag van Lateranen''. Hiereen werd bepaald dat de paus een klein stukje grond toegewezen krijgt als zijn eigen staat, het huidige Vaticaanstad.
+De paus beschouwde zichzelf na het verlies van het grondgebied als ''gevangene van het Vaticaan'' en wilde het gebied niet verlaten. De pausen die hem opvolgden bleven zich verzetten tegen de verovering van Italië van de gebieden Latium en Rome. Dit duurde zo'n 60 jaar, tot 1929. Toen ondertekenden [[paus Pius XI]] en [[Benito Mussolini|Mussolini]] het ''Verdrag van Lateranen''. Hierin werd bepaald dat de paus een klein stukje grond toegewezen krijgt als zijn eigen staat, het huidige Vaticaanstad. Hoewel het land nu niet groter is dan 6 voetbalvelden, heeft de paus nog steeds veel invloed.
 ==Bezitten buiten Vaticaanstad==
-[[Afbeelding:Sint-Pietersplein.jpg|right|300px|thumb|Sint-Pietersplein.]]
+[[Bestand:Place-Saint-Pierre-foule.jpg|right|300px|thumb|Sint-Pietersplein.]]
 ===In Rome===
-[[Afbeelding:Vaticaan Tuin.jpg|right|300px|thumb|De Vaticaanse Tuinen.]]
+[[Bestand:Vaticaan Tuin.jpg|right|300px|thumb|De Vaticaanse Tuinen.]]
 *Het complex van [[Sint-Jan van Lateranen]].
 *De [[Basiliek van Santa Maria Maggiore]].
@@ Regel 34: / Regel 36: @@
 *Alle gebouwen op het Janiculum:
 **Romence Pio Pauselijke College
-**Pauselijke Oekraïnse Universiteit van St. Josaphat
+**Pauselijke Oekraïense Universiteit van St. Josaphat
 **Pauselijke Noord-Amerikaanse College
 **Ziekenhuis van het Kindje Jezus
@@ Regel 60: / Regel 62: @@
 ==Bevolking==
-[[Afbeelding:Vaticaan Muur.jpg|right|300px|thumb|De muur tussen [[Rome]] en Vaticaanstad.]]
+[[File:Vatican 3.jpg|right|300px|thumb|De muur tussen [[Rome]] en Vaticaanstad.]]
-In 2013 had Vaticaanstad 839 inwoners. De bevolking bestond uit geestelijken, zusters en de Zwitserse Garde. In Vaticaanstad werken ook nog eens 3000 mensen, maar deze wonen niet in Vaticaanstad zelf. Er bestaat ook een Vaticaans paspoort. Hiermee kunnen geestelijken over de wereld heen reizen en kunnen in sommige landen ook een diplomatieke status krijgen. In 2011 bezaten 594 een Vaticaans paspoort.
+In 2013 had Vaticaanstad 839 inwoners. De bevolking bestond uit geestelijken, zusters en de Zwitserse Garde. In Vaticaanstad werken ook nog eens 3000 mensen, maar deze wonen niet in Vaticaanstad zelf. Er bestaat ook een Vaticaans paspoort. Hiermee kunnen geestelijken over de wereld heen reizen en in sommige landen ook een diplomatieke status krijgen. In 2011 bezaten 594 een Vaticaans paspoort.
 ==Bestuur==
-Vaticaanstad heeft een eigen bestuur. De macht over Vaticaanstad ligt bij de [[Pauselijke Commissie voor de Staat Vaticaanstad]]. Deze commissie bestaat uit 5 kardinalen en een president. De wetten in Italië gelden ook in Vaticaanstad. Vaticaanstad heeft ook een eigen politie en een eigen brandweer.
+Vaticaanstad heeft een eigen bestuur. De macht over Vaticaanstad ligt bij de [[Pauselijke Commissie voor de Staat Vaticaanstad]]. Deze commissie bestaat uit vijf kardinalen en een president. De wetten in Italië gelden ook in Vaticaanstad. Vaticaanstad heeft ook een eigen politie en een eigen brandweer.
 ==Economie==
-Vaticaanstad gebruikt wel de euro. Op de euro staat dan wel een afbeelding van de paus. Vaticaanstad handelt niet met andere landen. Bijna al het geld dat binnenkomt bestaat uit giften. Vaticaanstad heeft wel een eigen bank, het [[Instituut voor Religieuze Werken]]. Deze wordt ook wel de Vaticaanse bank genoemd.
+Vaticaanstad gebruikt de euro. Op de euro staat dan wel een afbeelding van de paus. Vaticaanstad handelt niet met andere landen. Bijna al het geld dat binnenkomt bestaat uit giften. Vaticaanstad heeft wel een eigen bank, het [[Instituut voor Religieuze Werken]]. Deze wordt ook wel de Vaticaanse bank genoemd.
 ==Media==
@@ Regel 73: / Regel 75: @@
 *Een eigen dagblad, [[L'Osservatore Romano]].
 *Een eigen landcode.
-*Een eigen staliet-tv.
+*Een eigen staliet-[[tv]].
 *Een eigen Radiozender, [[Radio Vaticaan]].
+==De Sint Pieter buiten Vaticaanstad==
+In de 19e eeuw is in [[Oudenbosch]] de Sint-Pieter op een kleinere schaal nagebouwd. Vele elementen uit de immense [[Kathedraal]] zijn erin overgenomen. Veel Nederlanders gingen naar Oudenbosch omdat ze geen reis naar Rome konden betalen.
 ==Fotogalerij==
 <gallery>
-Afbeelding:Flag of the Vatican City.png|Vlag van het Vaticaan
+Afbeelding:Flag of the Vatican City.svg|Vlag van het Vaticaan
 Afbeelding:Vatikaan stad wapen.gif|Wapen van het Vaticaan
-Afbeelding:Vaticaanstad lokatie.png|Locatie in Europa
+Afbeelding:Europe location VAT.png|Locatie in Europa
-Afbeelding:Vaticaanstad Locatie Rome.PNG|Locatie binnen Rome (klik op het plaatje)
+File:Rome - Vatican.PNG|Locatie binnen Rome (klik op het plaatje)
 </gallery>
+==Videoclip==
+* [https://www.youtube.com/watch?v=AhM_lEJpPiA&list=PLi_srCikhtghrNa6Ti1d4aSyPQzQ3JI63&index=48/ Een impressie van de Basiliek in Oudenbosch. Het begin is van de Sint Pieter in de Vaticaanstad]
 ==Externe link==
@@ Regel 88: / Regel 96: @@
 * [http://www.vatican.va/ Officiële website Vaticaanstad]
 * [http://www.vatican.va/news_services/television/ De Vaticaanse televisiezender]
 {{Navigatie Landen Europa}}
 {{Navigatie Hoofdsteden Europa}}
-[[Categorie:Landen]]
 [[Categorie:Hoofdstad in Europa]]
 [[Categorie:Rome]]
 [[Categorie:Landen van Europa]]
+[[de:Vatikanstadt]]
 [[en:Vatican City]]
 [[fr:Vatican]]