Kerndoelen van het basisonderwijs: verschil tussen versies
(waarschuwing i.v.m. letterlijke wettekst. alleen zichtbaar als je de tekst gaat aanpassen) |
k (Link naar doorverwijspagina Tafel gewijzigd in Tafel (rekenen) met DisamAssist) |
||
| (15 tussenliggende versies door 7 gebruikers niet weergegeven) | |||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
| + | {{Portaal beschikbaar|Kerndoelen|Deus_Kerndoelen.png}} |
||
| − | De 58 '''kerndoelen van het [[basisonderwijs]]''' zoals ze sinds [[2009]] in de [[wet]] staan. |
||
| + | [[Bestand:Onderwijs in Nederland.png|miniatuur|Onderwijs in Nederland]] |
||
| + | De 58 '''kerndoelen van het [[basisonderwijs]]''' (Primair Onderwijs - PO) zoals ze sinds [[2009]] in de [[wet]] staan. De eerste wet was van 2006. Vanaf 2022 worden de kerndoelen opnieuw onder de loep genomen en indien nodig aangepast (de actualisatie). |
||
| + | |||
| + | Naast de kerndoelen voor het PO heb je ze ook voor het [[Speciaal onderwijs|Speciaal Onderwijs]] (SO), Voortgezet Speciaal Onderwijs (VSO), het [[Voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs]] ([[Voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs|VMBO]]), [[HAVO]] en [[VWO]] en het [[Praktijkonderwijs]]. |
||
<!-- Ook al is de tekst hieronder moeilijk voor kinderen toch graag zo laten staan! Deze tekst is namelijk letterlijk de tekst van de echte kerndoelen zoals het in de wet staat. --> |
<!-- Ook al is de tekst hieronder moeilijk voor kinderen toch graag zo laten staan! Deze tekst is namelijk letterlijk de tekst van de echte kerndoelen zoals het in de wet staat. --> |
||
| + | De kerndoel-linken hieronder verwijzen naar de [[categorie]] die daar over gaat. Daar vind je verdere verwijzingen naar artikelen die op [[WikiKids]] beschreven staan. |
||
==[[Nederlands]]== |
==[[Nederlands]]== |
||
===Mondeling taalonderwijs=== |
===Mondeling taalonderwijs=== |
||
| − | 1 |
+ | [[:Categorie:Kerndoel01|Kerndoel 1]]: De [[leerling]]en leren informatie te verwerven uit gesproken [[taal]]. Ze leren tevens die informatie, mondeling of schriftelijk, gestructureerd weer te geven.<br />[[:Categorie:Kerndoel02|Kerndoel 2]]: De leerlingen leren zich naar vorm en inhoud uit te drukken bij het geven en vragen van informatie, het uitbrengen van verslag, het geven van uitleg, het instrueren en bij het discussiëren.<br />[[:Categorie:Kerndoel03|Kerndoel 3]]: De leerlingen leren [[informatie]] te beoordelen in [[discussie]]s en in een [[gesprek]] dat informatief of opiniërend van karakter is en leren met [[argument]]en te reageren. |
| − | 2. De leerlingen leren zich naar vorm en inhoud uit te drukken bij het geven en vragen van informatie, het uitbrengen van verslag, het geven van uitleg, het instrueren en bij het discussiëren.<br /> |
||
| − | 3. De leerlingen leren [[informatie]] te beoordelen in [[discussie]]s en in een [[gesprek]] dat informatief of opiniërend van karakter is en leren met [[argument]]en te reageren. |
||
===Schriftelijk taalonderwijs=== |
===Schriftelijk taalonderwijs=== |
||
| + | [[:Categorie:Kerndoel04|Kerndoel 4]]: De leerlingen leren informatie te achterhalen in informatieve en instructieve teksten, waaronder schema’s, tabellen en digitale bronnen.<br />[[:Categorie:Kerndoel05|Kerndoel 5]]: De leerlingen leren naar inhoud en vorm teksten te [[schrijven]] met verschillende functies, zoals: informeren, instrueren, overtuigen of plezier verschaffen.<br />[[:Categorie:Kerndoel06|Kerndoel 6]]: De leerlingen leren informatie en meningen te ordenen bij het lezen van school- en studieteksten en andere instructieve teksten, bij systematisch geordende bronnen, waaronder digitale.<br />[[:Categorie:Kerndoel07|Kerndoel 7]]: De leerlingen leren informatie en [[mening]]en te vergelijken en te beoordelen in verschillende teksten.<br />[[:Categorie:Kerndoel08|Kerndoel 8]]: De leerlingen leren informatie en meningen te ordenen bij het schrijven van een [[brief]], een [[verslag]], een [[formulier]] of een [[werkstuk]]. Zij besteden daarbij aandacht aan [[zinsbouw]], correcte [[spelling]], een leesbaar [[handschrift]], [[bladspiegel]], eventueel beeldende elementen en [[kleur]].<br />[[:Categorie:Kerndoel09|Kerndoel 9]]: De leerlingen krijgen plezier in het [[lezen]] en schrijven van voor hen bestemde [[verhaal|verhalen]], [[gedicht]]en en informatieve teksten. |
||
| − | 4. De leerlingen leren informatie te achterhalen in informatieve en instructieve teksten, waaronder schema’s, tabellen en digitale bronnen.<br /> |
||
| + | |||
| − | 5. De leerlingen leren naar inhoud en vorm teksten te [[schrijven]] met verschillende functies, zoals: informeren, instrueren, overtuigen of plezier verschaffen.<br /> |
||
| − | 6. De leerlingen leren informatie en meningen te ordenen bij het lezen van school- en studieteksten en andere instructieve teksten, bij systematisch geordende bronnen, waaronder digitale.<br /> |
||
| − | 7. De leerlingen leren informatie en [[mening]]en te vergelijken en te beoordelen in verschillende teksten.<br /> |
||
| − | 8. De leerlingen leren informatie en meningen te ordenen bij het schrijven van een [[brief]], een [[verslag]], een [[formulier]] of een [[werkstuk]]. Zij besteden daarbij aandacht aan [[zinsbouw]], correcte [[spelling]], een leesbaar [[handschrift]], [[bladspiegel]], eventueel beeldende elementen en [[kleur]].<br /> |
||
| − | 9. De leerlingen krijgen plezier in het [[lezen]] en schrijven van voor hen bestemde [[verhaal|verhalen]], [[gedicht]]en en informatieve teksten. |
||
===Taalbeschouwing, waaronder strategieën=== |
===Taalbeschouwing, waaronder strategieën=== |
||
| − | 10 |
+ | [[:Categorie:Kerndoel10|Kerndoel 10]]: De leerlingen leren bij de doelen onder «mondeling taalonderwijs» en «schriftelijk taalonderwijs» strategieën te herkennen, te verwoorden, te gebruiken en te beoordelen.<br />[[:Categorie:Kerndoel11|Kerndoel 11]]: De leerlingen leren een aantal taalkundige principes en regels. Zij kunnen in een zin het [[onderwerp]], het [[werkwoordelijk gezegde]] en delen van dat gezegde onderscheiden.<br />De leerlingen kennen |
| − | 11. De leerlingen leren een aantal taalkundige principes en regels. Zij kunnen in een zin het [[onderwerp]], het [[werkwoordelijk gezegde]] en delen van dat gezegde onderscheiden.<br /> |
||
| − | De leerlingen kennen<br /> |
||
* regels voor het spellen van [[werkwoord]]en; |
* regels voor het spellen van [[werkwoord]]en; |
||
* regels voor het spellen van andere woorden dan werkwoorden; |
* regels voor het spellen van andere woorden dan werkwoorden; |
||
* regels voor het gebruik van [[leesteken]]s. |
* regels voor het gebruik van [[leesteken]]s. |
||
| − | 12 |
+ | [[:Categorie:Kerndoel12|Kerndoel 12]]: De leerlingen verwerven een adequate [[woordenschat]] en [[strategie]]ën voor het begrijpen van voor hen onbekende woorden. Onder «woordenschat» vallen ook begrippen die het leerlingen mogelijk maken over taal te denken en te spreken. |
| + | |||
==[[Engels]]== |
==[[Engels]]== |
||
| + | [[:Categorie:Kerndoel13|Kerndoel 13]]: De leerlingen leren informatie te verwerven uit eenvoudige gesproken en geschreven Engelse teksten.<br />[[:Categorie:Kerndoel14|Kerndoel 14]]: De leerlingen leren in het Engels informatie te vragen of geven over eenvoudige onderwerpen en zij ontwikkelen een attitude waarbij ze zich durven uit te drukken in die taal.<br />[[:Categorie:Kerndoel15|Kerndoel 15]]: De leerlingen leren de [[schrijfwijze]] van enkele eenvoudige woorden over alledaagse onderwerpen.<br />[[:Categorie:Kerndoel16|Kerndoel 16]]: De leerlingen leren om [[woordbetekenis]]sen en schrijfwijzen van Engelse woorden op te zoeken met behulp van het [[woordenboek]]. |
||
| − | 13. De leerlingen leren informatie te verwerven uit eenvoudige gesproken en geschreven Engelse teksten.<br /> |
||
| + | |||
| − | 14. De leerlingen leren in het Engels informatie te vragen of geven over eenvoudige onderwerpen en zij ontwikkelen een attitude waarbij ze zich durven uit te drukken in die taal.<br /> |
||
| − | 15. De leerlingen leren de [[schrijfwijze]] van enkele eenvoudige woorden over alledaagse onderwerpen.<br /> |
||
| − | 16. De leerlingen leren om [[woordbetekenis]]sen en schrijfwijzen van Engelse woorden op te zoeken met behulp van het [[woordenboek]]. |
||
==[[Friese taal]]== |
==[[Friese taal]]== |
||
===Mondeling taalonderwijs=== |
===Mondeling taalonderwijs=== |
||
| + | [[:Categorie:Kerndoel17|Kerndoel 17]]: De leerlingen ontwikkelen een positieve attitude ten opzichte van het gebruik van Fries door henzelf en anderen.<br />[[:Categorie:Kerndoel18|Kerndoel 18]]: De leerlingen leren informatie te verwerven uit gesproken Fries. Het gaat om teksten die informatie geven, plezier verschaffen, meningen of aanwijzingen bevatten over voor hen bekende onderwerpen.<br />[[:Categorie:Kerndoel19|Kerndoel 19]]: De leerlingen leren zich naar inhoud en vorm in het Fries uit te drukken in situaties uit hun dagelijks leven waarin zij informatie vragen of geven over een onderwerp waarmee zij vertrouwd zijn. |
||
| − | 17. De leerlingen ontwikkelen een positieve attitude ten opzichte van het gebruik van Fries door henzelf en anderen.<br /> |
||
| + | |||
| − | 18. De leerlingen leren informatie te verwerven uit gesproken Fries. Het gaat om teksten die informatie geven, plezier verschaffen, meningen of aanwijzingen bevatten over voor hen bekende onderwerpen.<br /> |
||
| − | 19. De leerlingen leren zich naar inhoud en vorm in het Fries uit te drukken in situaties uit hun dagelijks leven waarin zij informatie vragen of geven over een onderwerp waarmee zij vertrouwd zijn. |
||
===Schriftelijk taalonderwijs=== |
===Schriftelijk taalonderwijs=== |
||
| − | 20 |
+ | [[:Categorie:Kerndoel20|Kerndoel 20]]: De leerlingen leren informatie te verwerven uit teksten in het Fries in frequent voorkomende teksttypen (zoals artikelen in jeugdrubrieken, liedjes, verhalen).<br />[[:Categorie:Kerndoel21|Kerndoel 21]]: De leerlingen leren eenvoudige teksten in het Fries te schrijven over alledaagse onderwerpen met het doel met anderen over die onderwerpen te communiceren. |
| + | |||
| − | 21. De leerlingen leren eenvoudige teksten in het Fries te schrijven over alledaagse onderwerpen met het doel met anderen over die onderwerpen te communiceren. |
||
===Taalbeschouwing, waaronder strategieën=== |
===Taalbeschouwing, waaronder strategieën=== |
||
| − | 22 |
+ | [[:Categorie:Kerndoel22|Kerndoel 22]]: De leerlingen verwerven een woordenschat van frequent gebruikte Friese woorden en strategieën voor het begrijpen van voor hen onbekende woorden. |
| + | |||
==[[Rekenen]]/[[wiskunde]]== |
==[[Rekenen]]/[[wiskunde]]== |
||
===Wiskundig inzicht en handelen=== |
===Wiskundig inzicht en handelen=== |
||
| + | [[:Categorie:Kerndoel23|Kerndoel 23]]: De leerlingen leren wiskundetaal gebruiken.<br />[[:Categorie:Kerndoel24|Kerndoel 24]]: De leerlingen leren praktische en formele reken-wiskundige problemen op te lossen en redeneringen helder weer te geven.<br />[[:Categorie:Kerndoel25|Kerndoel 25]]: De leerlingen leren aanpakken bij het oplossen van reken-wiskundeproblemen te onderbouwen en leren oplossingen te beoordelen. |
||
| − | 23. De leerlingen leren wiskundetaal gebruiken.<br /> |
||
| + | |||
| − | 24. De leerlingen leren praktische en formele reken-wiskundige problemen op te lossen en redeneringen helder weer te geven.<br /> |
||
| − | 25. De leerlingen leren aanpakken bij het oplossen van reken-wiskundeproblemen te onderbouwen en leren oplossingen te beoordelen. |
||
===[[Getal]]len en bewerkingen=== |
===[[Getal]]len en bewerkingen=== |
||
| − | 26 |
+ | [[:Categorie:Kerndoel26|Kerndoel 26]]: De leerlingen leren structuur en samenhang van aantallen, [[geheel getal|gehele getallen]], [[kommagetal]]len, [[breuk]]en, [[procent]]en en [[verhouding]]en op hoofdlijnen te doorzien en er in praktische situaties mee te rekenen.<br />[[:Categorie:Kerndoel27|Kerndoel 27]]: De leerlingen leren de basisbewerkingen met gehele getallen in elk geval tot 100 snel uit het hoofd uitvoeren, waarbij [[optellen]] en [[aftrekken]] tot 20 en de [[Tafel (rekenen)|tafel]]s van buiten gekend zijn.<br />[[:Categorie:Kerndoel28|Kerndoel 28]]: De leerlingen leren schattend tellen en [[rekenen]].<br />[[:Categorie:Kerndoel29|Kerndoel 29]]: De leerlingen leren handig optellen, aftrekken, [[vermenigvuldigen]] en [[delen]].<br />[[:Categorie:Kerndoel30|Kerndoel 30]]: De leerlingen leren schriftelijk optellen, aftrekken, vermenigvuldigen en delen volgens meer of minder verkorte standaardprocedures.<br />[[:Categorie:Kerndoel31|Kerndoel 31]]: De leerlingen leren de [[rekenmachine]] met inzicht te gebruiken. |
| + | |||
| − | 27. De leerlingen leren de basisbewerkingen met gehele getallen in elk geval tot 100 snel uit het hoofd uitvoeren, waarbij [[optellen]] en [[aftrekken]] tot 20 en de [[tafel]]s van buiten gekend zijn.<br /> |
||
| − | 28. De leerlingen leren schattend tellen en [[rekenen]].<br /> |
||
| − | 29. De leerlingen leren handig optellen, aftrekken, [[vermenigvuldigen]] en [[delen]].<br /> |
||
| − | 30. De leerlingen leren schriftelijk optellen, aftrekken, vermenigvuldigen en delen volgens meer of minder verkorte standaardprocedures.<br /> |
||
| − | 31. De leerlingen leren de [[rekenmachine]] met inzicht te gebruiken. |
||
===[[Meten]] en [[meetkunde]]=== |
===[[Meten]] en [[meetkunde]]=== |
||
| − | 32 |
+ | [[:Categorie:Kerndoel32|Kerndoel 32]]: De leerlingen leren eenvoudige meetkundige problemen op te lossen.<br />[[:Categorie:Kerndoel33|Kerndoel 33]]: De leerlingen leren meten en leren te rekenen met [[eenheid|eenheden]] en [[maat|maten]], zoals bij [[tijd]], [[geld]], [[lengte]], [[omtrek]], [[oppervlakte]], [[inhoud]], [[gewicht]], [[snelheid]] en [[temperatuur]]. |
| + | |||
| − | 33. De leerlingen leren meten en leren te rekenen met [[eenheid|eenheden]] en [[maat|maten]], zoals bij [[tijd]], [[geld]], [[lengte]], [[omtrek]], [[oppervlakte]], [[inhoud]], [[gewicht]], [[snelheid]] en [[temperatuur]]. |
||
==[[Oriëntatie]] op jezelf en de [[wereld]]== |
==[[Oriëntatie]] op jezelf en de [[wereld]]== |
||
===[[Mens]] en [[samenleving]]=== |
===[[Mens]] en [[samenleving]]=== |
||
| + | [[:Categorie:Kerndoel34|Kerndoel 34]]: De leerlingen leren zorg te dragen voor de lichamelijke en psychische [[gezondheid]] van henzelf en anderen.<br />[[:Categorie:Kerndoel35|Kerndoel 35]]: De leerlingen leren zich [[redzaam]] te gedragen in [[sociaal]] opzicht, als [[verkeer]]sdeelnemer en als [[consument]].<br />[[:Categorie:Kerndoel36|Kerndoel 36]]: De leerlingen leren hoofdzaken van de [[Nederland]]se en [[Europa (werelddeel)|Europese]] [[staatsinrichting]] en hun rol als [[burger]].<br />[[:Categorie:Kerndoel37|Kerndoel 37]]: De leerlingen leren zich te gedragen vanuit respect voor algemeen aanvaarde [[normen en waarden|waarden en normen]].<br />[[:Categorie:Kerndoel38|Kerndoel 38]]: De leerlingen leren hoofdzaken over [[geestelijke stroming]]en die in de Nederlandse [[multiculturele samenleving]] een belangrijke rol spelen, en ze leren [[respect]]vol om te gaan met [[seksualiteit]] en met [[diversiteit]] binnen de samenleving, waaronder [[seksuele diversiteit]].<br />[[:Categorie:Kerndoel39|Kerndoel 39]]: De leerlingen leren met zorg om te gaan met het [[milieu]]. |
||
| − | 34. De leerlingen leren zorg te dragen voor de lichamelijke en psychische [[gezondheid]] van henzelf en anderen.<br /> |
||
| + | |||
| − | 35. De leerlingen leren zich [[redzaam]] te gedragen in [[sociaal]] opzicht, als [[verkeer]]sdeelnemer en als [[consument]].<br /> |
||
| ⚫ | |||
| − | 36. De leerlingen leren hoofdzaken van de [[Nederland]]se en [[Europa|Europese]] [[staatsinrichting]] en hun rol als [[burger]].<br /> |
||
| + | [[:Categorie:Kerndoel40|Kerndoel 40]]: De leerlingen leren in de eigen omgeving veel voorkomende [[plant]]en en [[dier]]en onderscheiden en benoemen en leren hoe ze functioneren in hun [[leefomgeving]].<br />[[:Categorie:Kerndoel41|Kerndoel 41]]: De leerlingen leren over de bouw van [[planten]], [[dieren]] en [[mens]]en en over de vorm en functie van hun [[Lichaamsdeel|lichaamsonderdelen]].<br />[[:Categorie:Kerndoel42|Kerndoel 42]]: De leerlingen leren onderzoek doen aan materialen en natuurkundige verschijnselen, zoals [[licht]], [[geluid]], [[electriciteit]], [[kracht]], [[magnetisme]] en temperatuur.<br />[[:Categorie:Kerndoel43|Kerndoel 43]]: De leerlingen leren hoe je weer en [[klimaat]] kunt beschrijven met behulp van temperatuur, [[neerslag]] en [[wind]].<br />[[:Categorie:Kerndoel44|Kerndoel 44]]: De leerlingen leren bij producten uit hun eigen omgeving relaties te leggen tussen de werking, de vorm en het [[materiaal]]gebruik.<br />[[:Categorie:Kerndoel45|Kerndoel 45]]: De leerlingen leren oplossingen voor technische problemen te [[ontwerpen]], deze uit te voeren en te [[evalueren]].<br />[[:Categorie:Kerndoel46|Kerndoel 46]]: De leerlingen leren dat de positie van de [[Aarde (planeet)|aarde]] ten opzichte van de [[zon]] leidt tot [[natuurverschijnsel]]en zoals [[seizoen]]en en dag-/nachtritme. |
||
| − | 37. De leerlingen leren zich te gedragen vanuit respect voor algemeen aanvaarde [[normen en waarden|waarden en normen]].<br /> |
||
| + | |||
| − | 38. De leerlingen leren hoofdzaken over [[geestelijke stroming]]en die in de Nederlandse [[multiculturele samenleving]] een belangrijke rol spelen, en ze leren [[respect]]vol om te gaan met [[seksualiteit]] en met [[diversiteit]] binnen de samenleving, waaronder [[seksuele diversiteit]].<br /> |
||
| + | ===Ruimte ([[aardrijkskunde]]) === |
||
| − | 39. De leerlingen leren met zorg om te gaan met het [[milieu]]. |
||
| + | [[:Categorie:Kerndoel47|Kerndoel 47]]: De leerlingen leren de [[ruimtelijke inrichting]] van de eigen [[omgeving]] te vergelijken met die in omgevingen elders, in [[binnenland|binnen-]] en [[buitenland]], vanuit de perspectieven [[landschap]], [[wonen]], [[werken]], [[bestuur]], [[verkeer]], [[recreatie]], [[welvaart]], [[cultuur]] en [[levensbeschouwing]]. In ieder geval wordt daarbij aandacht besteed aan twee lidstaten van de [[Europese Unie]] en twee [[Land (staat)|landen]] die in [[2004]] lid werden, de [[Verenigde Staten]] en een land in [[Azië]], [[Afrika]] en [[Zuid-Amerika]].<br />[[:Categorie:Kerndoel48|Kerndoel 48]]: [[Kind]]eren leren over de maatregelen die in Nederland genomen worden/werden om [[bewoning]] van door [[water]] bedreigde [[gebied]]en mogelijk te maken.<br />[[:Categorie:Kerndoel49|Kerndoel 49]]: De leerlingen leren over de mondiale ruimtelijke spreiding van [[bevolking]]sconcentraties en [[godsdienst]]en, van [[klimaat|klimaten]], [[energiebron]]nen en van [[natuurlandschap]]pen zoals [[vulkaan|vulkanen]], [[woestijn]]en, [[tropisch regenwoud|tropische regenwouden]], [[hooggebergte]]n en [[rivier]]en.<br />[[:Categorie:Kerndoel50|Kerndoel 50]]: De leerlingen leren omgaan met [[kaart]] en [[Atlas (naslagwerk)|atlas]], beheersen de basis[[topografie]] van Nederland, Europa en de rest van de wereld en ontwikkelen een eigentijds geografisch wereldbeeld. |
||
| ⚫ | |||
| + | |||
| − | 40. De leerlingen leren in de eigen omgeving veel voorkomende [[plant]]en en [[dier]]en onderscheiden en benoemen en leren hoe ze functioneren in hun [[leefomgeving]].<br /> |
||
| + | ===Tijd ([[Geschiedenis]])=== |
||
| − | 41. De leerlingen leren over de bouw van planten, dieren en mensen en over de vorm en functie van hun onderdelen.<br /> |
||
| ⚫ | [[:Categorie:Kerndoel51|Kerndoel 51]]: De leerlingen leren gebruik te maken van eenvoudige historische bronnen, zoals aanwezig in ons [[cultureel erfgoed]], en ze leren aanduidingen van tijd en [[tijdsindeling]] te hanteren.<br />[[:Categorie:Kerndoel52|Kerndoel 52]]: De leerlingen leren over kenmerkende aspecten van de volgende [[tijdvak]]ken: [[jager]]s en [[boer]]en; [[Oude Grieken|Grieken]] en [[Romeinse Rijk|Romeinen]]; [[monnik]]en en [[ridder]]s; [[stad|steden]] en [[staat|staten]]; [[ontdekker]]s en [[hervormer]]s; [[regent]]en en [[Vorst (heerser)|vorsten]]; [[pruik]]en en [[revolutie]]s; burgers en [[stoommachine]]s; [[wereldoorlog]]en en [[holocaust]]; [[televisie]] en [[computer]]. De vensters van de [[canon van Nederland]] dienen als uitgangspunt ter [[illustratie]] van de tijdvakken.<br />[[:Categorie:Kerndoel53|Kerndoel 53]]: De leerlingen leren over de belangrijke historische [[persoon|personen]] en [[gebeurtenis]]sen uit de Nederlandse [[geschiedenis]] en kunnen die aan de hand van voorbeelden verbinden met de wereldgeschiedenis. |
||
| − | 42. De leerlingen leren onderzoek doen aan materialen en natuurkundige verschijnselen, zoals [[licht]], [[geluid]], [[electriciteit]], [[kracht]], [[magnetisme]] en temperatuur.<br /> |
||
| + | |||
| − | 43. De leerlingen leren hoe je weer en [[klimaat]] kunt beschrijven met behulp van temperatuur, [[neerslag]] en [[wind]].<br /> |
||
| − | 44. De leerlingen leren bij producten uit hun eigen omgeving relaties te leggen tussen de werking, de vorm en het [[materiaal]]gebruik.<br /> |
||
| − | 45. De leerlingen leren oplossingen voor technische problemen te [[ontwerpen]], deze uit te voeren en te [[evalueren]].<br /> |
||
| − | 46. De leerlingen leren dat de positie van de aarde ten opzichte van de [[zon]] leidt tot [[natuurverschijnsel]]en zoals [[seizoen]]en en dag-/nachtritme. |
||
| − | ===[[Ruimte]]=== |
||
| − | 47. De leerlingen leren de [[ruimtelijke inrichting]] van de eigen [[omgeving]] te vergelijken met die in omgevingen elders, in [[binnenland|binnen-]] en [[buitenland]], vanuit de perspectieven [[landschap]], [[wonen]], [[werken]], [[bestuur]], [[verkeer]], [[recreatie]], [[welvaart]], [[cultuur]] en [[levensbeschouwing]]. In ieder geval wordt daarbij aandacht besteed aan twee lidstaten van de [[Europese Unie]] en twee [[land]]en die in [[2004]] lid werden, de [[Verenigde Staten]] en een land in [[Azië]], [[Afrika]] en [[Zuid-Amerika]].<br /> |
||
| − | 48. [[Kind]]eren leren over de maatregelen die in Nederland genomen worden/werden om [[bewoning]] van door [[water]] bedreigde [[gebied]]en mogelijk te maken.<br /> |
||
| − | 49. De leerlingen leren over de mondiale ruimtelijke spreiding van [[bevolking]]sconcentraties en [[godsdienst]]en, van [[klimaat|klimaten]], [[energiebron]]nen en van [[natuurlandschap]]pen zoals [[vulkaan|vulkanen]], [[woestijn]]en, [[tropisch regenwoud|tropische regenwouden]], [[hooggebergte]]n en [[rivier]]en.<br /> |
||
| − | 50. De leerlingen leren omgaan met [[kaart]] en [[atlas]], beheersen de basis[[topografie]] van Nederland, Europa en de rest van de wereld en ontwikkelen een eigentijds geografisch wereldbeeld. |
||
| − | ===Tijd=== |
||
| − | 51. De leerlingen leren gebruik te maken van eenvoudige historische bronnen, zoals aanwezig in ons [[cultureel erfgoed]], en ze leren aanduidingen van tijd en [[tijdsindeling]] te hanteren.<br /> |
||
| ⚫ | |||
| − | 53. De leerlingen leren over de belangrijke historische [[persoon|personen]] en [[gebeurtenis]]sen uit de Nederlandse [[geschiedenis]] en kunnen die aan de hand van voorbeelden verbinden met de wereldgeschiedenis. |
||
==Kunstzinnige oriëntatie== |
==Kunstzinnige oriëntatie== |
||
| − | 54 |
+ | [[:Categorie:Kerndoel54|Kerndoel 54]]: De leerlingen leren [[beeld]]en, [[taal]], [[muziek]], [[spel]] en [[beweging]] te gebruiken om er [[gevoelens]] en [[ervaring]]en mee uit te drukken en om er mee te [[communiceren]].<br />[[:Categorie:Kerndoel55|Kerndoel 55]]: De leerlingen leren op eigen werk en dat van anderen te [[reflecteren]].<br />[[:Categorie:Kerndoel56|Kerndoel 56]]: De leerlingen verwerven enige [[kennis]] over en krijgen [[waardering]] voor [[aspect]]en van [[Erfgoed|cultureel erfgoed]]. |
| − | 55. De leerlingen leren op eigen werk en dat van anderen te [[reflecteren]].<br /> |
||
| − | 56. De leerlingen verwerven enige [[kennis]] over en krijgen [[waardering]] voor [[aspect]]en van cultureel erfgoed. |
||
==[[Bewegingsonderwijs]]== |
==[[Bewegingsonderwijs]]== |
||
| − | 57 |
+ | [[:Categorie:Kerndoel57|Kerndoel 57]]: De leerlingen leren op een verantwoorde manier deelnemen aan de omringende [[bewegingscultuur]] en leren de hoofdbeginselen van de belangrijkste [[bewegingsvorm|bewegings-]] en [[spelvorm]]en ervaren en uitvoeren.<br />[[:Categorie:Kerndoel58|Kerndoel 58]]: De leerlingen leren samen met anderen op een respectvolle manier aan [[bewegingsactiviteit]]en deelnemen, [[afspraak|afspraken]] maken over het reguleren daarvan, de eigen bewegingsmogelijkheden inschatten en daarmee bij activiteiten rekening houden. |
| − | 58. De leerlingen leren samen met anderen op een respectvolle manier aan [[bewegingsactiviteit]]en deelnemen, [[afspraak|afspraken]] maken over het reguleren daarvan, de eigen bewegingsmogelijkheden inschatten en daarmee bij activiteiten rekening houden. |
||
==Externe link== |
==Externe link== |
||
* [http://wetten.overheid.nl/BWBR0018844 De wet] |
* [http://wetten.overheid.nl/BWBR0018844 De wet] |
||
| + | * [https://www.slo.nl/sectoren/po/ Meer over de Kerndoelen Basisonderwijs bij de ontwikkelaar ervan, het SLO in Enschede] |
||
| − | [[Categorie: |
+ | [[Categorie:Kerndoelen]] |
Huidige versie van 22 nov 2024 om 19:18
|
Over dit artikel en/of onderwerp bestaat er ook een portaal! Klik hier om het portaal te bekijken! |
De 58 kerndoelen van het basisonderwijs (Primair Onderwijs - PO) zoals ze sinds 2009 in de wet staan. De eerste wet was van 2006. Vanaf 2022 worden de kerndoelen opnieuw onder de loep genomen en indien nodig aangepast (de actualisatie).
Naast de kerndoelen voor het PO heb je ze ook voor het Speciaal Onderwijs (SO), Voortgezet Speciaal Onderwijs (VSO), het Voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs (VMBO), HAVO en VWO en het Praktijkonderwijs.
De kerndoel-linken hieronder verwijzen naar de categorie die daar over gaat. Daar vind je verdere verwijzingen naar artikelen die op WikiKids beschreven staan.
Nederlands
Mondeling taalonderwijs
Kerndoel 1: De leerlingen leren informatie te verwerven uit gesproken taal. Ze leren tevens die informatie, mondeling of schriftelijk, gestructureerd weer te geven.
Kerndoel 2: De leerlingen leren zich naar vorm en inhoud uit te drukken bij het geven en vragen van informatie, het uitbrengen van verslag, het geven van uitleg, het instrueren en bij het discussiëren.
Kerndoel 3: De leerlingen leren informatie te beoordelen in discussies en in een gesprek dat informatief of opiniërend van karakter is en leren met argumenten te reageren.
Schriftelijk taalonderwijs
Kerndoel 4: De leerlingen leren informatie te achterhalen in informatieve en instructieve teksten, waaronder schema’s, tabellen en digitale bronnen.
Kerndoel 5: De leerlingen leren naar inhoud en vorm teksten te schrijven met verschillende functies, zoals: informeren, instrueren, overtuigen of plezier verschaffen.
Kerndoel 6: De leerlingen leren informatie en meningen te ordenen bij het lezen van school- en studieteksten en andere instructieve teksten, bij systematisch geordende bronnen, waaronder digitale.
Kerndoel 7: De leerlingen leren informatie en meningen te vergelijken en te beoordelen in verschillende teksten.
Kerndoel 8: De leerlingen leren informatie en meningen te ordenen bij het schrijven van een brief, een verslag, een formulier of een werkstuk. Zij besteden daarbij aandacht aan zinsbouw, correcte spelling, een leesbaar handschrift, bladspiegel, eventueel beeldende elementen en kleur.
Kerndoel 9: De leerlingen krijgen plezier in het lezen en schrijven van voor hen bestemde verhalen, gedichten en informatieve teksten.
Taalbeschouwing, waaronder strategieën
Kerndoel 10: De leerlingen leren bij de doelen onder «mondeling taalonderwijs» en «schriftelijk taalonderwijs» strategieën te herkennen, te verwoorden, te gebruiken en te beoordelen.
Kerndoel 11: De leerlingen leren een aantal taalkundige principes en regels. Zij kunnen in een zin het onderwerp, het werkwoordelijk gezegde en delen van dat gezegde onderscheiden.
De leerlingen kennen
- regels voor het spellen van werkwoorden;
- regels voor het spellen van andere woorden dan werkwoorden;
- regels voor het gebruik van leestekens.
Kerndoel 12: De leerlingen verwerven een adequate woordenschat en strategieën voor het begrijpen van voor hen onbekende woorden. Onder «woordenschat» vallen ook begrippen die het leerlingen mogelijk maken over taal te denken en te spreken.
Engels
Kerndoel 13: De leerlingen leren informatie te verwerven uit eenvoudige gesproken en geschreven Engelse teksten.
Kerndoel 14: De leerlingen leren in het Engels informatie te vragen of geven over eenvoudige onderwerpen en zij ontwikkelen een attitude waarbij ze zich durven uit te drukken in die taal.
Kerndoel 15: De leerlingen leren de schrijfwijze van enkele eenvoudige woorden over alledaagse onderwerpen.
Kerndoel 16: De leerlingen leren om woordbetekenissen en schrijfwijzen van Engelse woorden op te zoeken met behulp van het woordenboek.
Friese taal
Mondeling taalonderwijs
Kerndoel 17: De leerlingen ontwikkelen een positieve attitude ten opzichte van het gebruik van Fries door henzelf en anderen.
Kerndoel 18: De leerlingen leren informatie te verwerven uit gesproken Fries. Het gaat om teksten die informatie geven, plezier verschaffen, meningen of aanwijzingen bevatten over voor hen bekende onderwerpen.
Kerndoel 19: De leerlingen leren zich naar inhoud en vorm in het Fries uit te drukken in situaties uit hun dagelijks leven waarin zij informatie vragen of geven over een onderwerp waarmee zij vertrouwd zijn.
Schriftelijk taalonderwijs
Kerndoel 20: De leerlingen leren informatie te verwerven uit teksten in het Fries in frequent voorkomende teksttypen (zoals artikelen in jeugdrubrieken, liedjes, verhalen).
Kerndoel 21: De leerlingen leren eenvoudige teksten in het Fries te schrijven over alledaagse onderwerpen met het doel met anderen over die onderwerpen te communiceren.
Taalbeschouwing, waaronder strategieën
Kerndoel 22: De leerlingen verwerven een woordenschat van frequent gebruikte Friese woorden en strategieën voor het begrijpen van voor hen onbekende woorden.
Rekenen/wiskunde
Wiskundig inzicht en handelen
Kerndoel 23: De leerlingen leren wiskundetaal gebruiken.
Kerndoel 24: De leerlingen leren praktische en formele reken-wiskundige problemen op te lossen en redeneringen helder weer te geven.
Kerndoel 25: De leerlingen leren aanpakken bij het oplossen van reken-wiskundeproblemen te onderbouwen en leren oplossingen te beoordelen.
Getallen en bewerkingen
Kerndoel 26: De leerlingen leren structuur en samenhang van aantallen, gehele getallen, kommagetallen, breuken, procenten en verhoudingen op hoofdlijnen te doorzien en er in praktische situaties mee te rekenen.
Kerndoel 27: De leerlingen leren de basisbewerkingen met gehele getallen in elk geval tot 100 snel uit het hoofd uitvoeren, waarbij optellen en aftrekken tot 20 en de tafels van buiten gekend zijn.
Kerndoel 28: De leerlingen leren schattend tellen en rekenen.
Kerndoel 29: De leerlingen leren handig optellen, aftrekken, vermenigvuldigen en delen.
Kerndoel 30: De leerlingen leren schriftelijk optellen, aftrekken, vermenigvuldigen en delen volgens meer of minder verkorte standaardprocedures.
Kerndoel 31: De leerlingen leren de rekenmachine met inzicht te gebruiken.
Meten en meetkunde
Kerndoel 32: De leerlingen leren eenvoudige meetkundige problemen op te lossen.
Kerndoel 33: De leerlingen leren meten en leren te rekenen met eenheden en maten, zoals bij tijd, geld, lengte, omtrek, oppervlakte, inhoud, gewicht, snelheid en temperatuur.
Oriëntatie op jezelf en de wereld
Mens en samenleving
Kerndoel 34: De leerlingen leren zorg te dragen voor de lichamelijke en psychische gezondheid van henzelf en anderen.
Kerndoel 35: De leerlingen leren zich redzaam te gedragen in sociaal opzicht, als verkeersdeelnemer en als consument.
Kerndoel 36: De leerlingen leren hoofdzaken van de Nederlandse en Europese staatsinrichting en hun rol als burger.
Kerndoel 37: De leerlingen leren zich te gedragen vanuit respect voor algemeen aanvaarde waarden en normen.
Kerndoel 38: De leerlingen leren hoofdzaken over geestelijke stromingen die in de Nederlandse multiculturele samenleving een belangrijke rol spelen, en ze leren respectvol om te gaan met seksualiteit en met diversiteit binnen de samenleving, waaronder seksuele diversiteit.
Kerndoel 39: De leerlingen leren met zorg om te gaan met het milieu.
Natuur en techniek (Technologie)
Kerndoel 40: De leerlingen leren in de eigen omgeving veel voorkomende planten en dieren onderscheiden en benoemen en leren hoe ze functioneren in hun leefomgeving.
Kerndoel 41: De leerlingen leren over de bouw van planten, dieren en mensen en over de vorm en functie van hun lichaamsonderdelen.
Kerndoel 42: De leerlingen leren onderzoek doen aan materialen en natuurkundige verschijnselen, zoals licht, geluid, electriciteit, kracht, magnetisme en temperatuur.
Kerndoel 43: De leerlingen leren hoe je weer en klimaat kunt beschrijven met behulp van temperatuur, neerslag en wind.
Kerndoel 44: De leerlingen leren bij producten uit hun eigen omgeving relaties te leggen tussen de werking, de vorm en het materiaalgebruik.
Kerndoel 45: De leerlingen leren oplossingen voor technische problemen te ontwerpen, deze uit te voeren en te evalueren.
Kerndoel 46: De leerlingen leren dat de positie van de aarde ten opzichte van de zon leidt tot natuurverschijnselen zoals seizoenen en dag-/nachtritme.
Ruimte (aardrijkskunde)
Kerndoel 47: De leerlingen leren de ruimtelijke inrichting van de eigen omgeving te vergelijken met die in omgevingen elders, in binnen- en buitenland, vanuit de perspectieven landschap, wonen, werken, bestuur, verkeer, recreatie, welvaart, cultuur en levensbeschouwing. In ieder geval wordt daarbij aandacht besteed aan twee lidstaten van de Europese Unie en twee landen die in 2004 lid werden, de Verenigde Staten en een land in Azië, Afrika en Zuid-Amerika.
Kerndoel 48: Kinderen leren over de maatregelen die in Nederland genomen worden/werden om bewoning van door water bedreigde gebieden mogelijk te maken.
Kerndoel 49: De leerlingen leren over de mondiale ruimtelijke spreiding van bevolkingsconcentraties en godsdiensten, van klimaten, energiebronnen en van natuurlandschappen zoals vulkanen, woestijnen, tropische regenwouden, hooggebergten en rivieren.
Kerndoel 50: De leerlingen leren omgaan met kaart en atlas, beheersen de basistopografie van Nederland, Europa en de rest van de wereld en ontwikkelen een eigentijds geografisch wereldbeeld.
Tijd (Geschiedenis)
Kerndoel 51: De leerlingen leren gebruik te maken van eenvoudige historische bronnen, zoals aanwezig in ons cultureel erfgoed, en ze leren aanduidingen van tijd en tijdsindeling te hanteren.
Kerndoel 52: De leerlingen leren over kenmerkende aspecten van de volgende tijdvakken: jagers en boeren; Grieken en Romeinen; monniken en ridders; steden en staten; ontdekkers en hervormers; regenten en vorsten; pruiken en revoluties; burgers en stoommachines; wereldoorlogen en holocaust; televisie en computer. De vensters van de canon van Nederland dienen als uitgangspunt ter illustratie van de tijdvakken.
Kerndoel 53: De leerlingen leren over de belangrijke historische personen en gebeurtenissen uit de Nederlandse geschiedenis en kunnen die aan de hand van voorbeelden verbinden met de wereldgeschiedenis.
Kunstzinnige oriëntatie
Kerndoel 54: De leerlingen leren beelden, taal, muziek, spel en beweging te gebruiken om er gevoelens en ervaringen mee uit te drukken en om er mee te communiceren.
Kerndoel 55: De leerlingen leren op eigen werk en dat van anderen te reflecteren.
Kerndoel 56: De leerlingen verwerven enige kennis over en krijgen waardering voor aspecten van cultureel erfgoed.
Bewegingsonderwijs
Kerndoel 57: De leerlingen leren op een verantwoorde manier deelnemen aan de omringende bewegingscultuur en leren de hoofdbeginselen van de belangrijkste bewegings- en spelvormen ervaren en uitvoeren.
Kerndoel 58: De leerlingen leren samen met anderen op een respectvolle manier aan bewegingsactiviteiten deelnemen, afspraken maken over het reguleren daarvan, de eigen bewegingsmogelijkheden inschatten en daarmee bij activiteiten rekening houden.