Dysprosium: verschil tussen versies
(Aanvulling) |
|||
| Regel 16: | Regel 16: | ||
== Voorkomen == | == Voorkomen == | ||
| − | Dysprosium wordt in de natuur nooit als een vrij metaalachtig element aangetroffen, hoewel het in verschillende mineralen wordt aangetroffen, zoals ''xenotime, fergusonite , gadoliniet , euxeniet , polycrase , blomstrandine , monaziet'' en ''bastnasite'', vaak met [[erbium]] en [[holmium]] of andere zeldzame aardelementen. | + | Dysprosium wordt in de natuur nooit als een vrij metaalachtig element aangetroffen, hoewel het in verschillende mineralen wordt aangetroffen, zoals ''xenotime, fergusonite , gadoliniet , euxeniet , polycrase , blomstrandine , monaziet'' en ''bastnasite'', vaak met [[erbium]] en [[holmium]] of andere zeldzame aardelementen. Dysprosium wordt voornamelijk gewonnen uit monazietzand. |
| + | |||
| + | Jaarlijks wordt wereldwijd ongeveer 100 ton dysprosium gemaakt waarvan 99% in [[Volksrepubliek China|China]]. | ||
== Dysprosium in erts of mineraal == | == Dysprosium in erts of mineraal == | ||
| Regel 25: | Regel 27: | ||
Bestand:Euxenite - Vegusdal, Norvegia 01.jpg|'''Euxeniet''' | Bestand:Euxenite - Vegusdal, Norvegia 01.jpg|'''Euxeniet''' | ||
Bestand:Polycrase-(Y)-619586.jpg|'''Polycrase''' | Bestand:Polycrase-(Y)-619586.jpg|'''Polycrase''' | ||
| + | Bestand:Aeschynite-(Y)-180743.jpg|'''Blomstrandine''' | ||
| + | Bestand:Monazite-(Ce)-164025.jpg|'''Monaziet''' | ||
| + | Bestand:Bastnaesit Burundi.jpg|'''Bastnasite''' | ||
</gallery> | </gallery> | ||
| Regel 33: | Regel 38: | ||
== Gebruik == | == Gebruik == | ||
| + | Dysprosium wordt gebruikt, in combinatie met vanadium en andere elementen, bij het maken van [[laser]]-materialen en verlichting. | ||
| + | |||
| + | Omdat dysprosium en zijn verbindingen zeer gevoelig zijn voor magnetisatie, worden ze gebruikt in verschillende toepassingen voor gegevensopslag, zoals in [[Harde schijf|harde schijven]] in computers. Er is steeds meer vraag naar dysprosium voor de permanente magneten die worden gebruikt in elektrische automotoren en windturbine-generatoren. | ||
| + | |||
| + | Zouten van dysprosium worden in zogeheten gasontladingslampen gebruikt om bepaalde kleuren te verkrijgen. | ||
=== Biologie === | === Biologie === | ||
| + | Bepaalde dysprosium verbindingen zijn brandbaar en giftig. | ||
| + | |||
| + | == Veiligheid == | ||
| + | <gallery> | ||
| + | Bestand:GHS-pictogram-flamme.svg|Bepaalde dysprosium verbindingen zijn brandbaar | ||
| + | Bestand:GHS-pictogram-exclam.svg|Bepaalde dysprosium verbindingen zijn giftig | ||
| + | </gallery> | ||
== Toepassingen == | == Toepassingen == | ||
Versie van 2 nov 2021 22:42
|
|
| Chemisch element | |
| |
| Stukjes dysprosium | |
| Naam | Dysprosium |
| Symbool | Dy |
| Atoomnummer | 66 |
| Soort | Lanthanide |
| Kleur | Zilverwit |
| Smeltpunt | 1407 oC |
| Kookpunt | 2562 oC |
Portaal  Scheikunde
| |
|---|---|
Dysprosium is een chemisch element met het symbool Dy en atoomnummer 66 in het Periodiek Systeem van de scheikunde. Het is een zacht, kneedbaar, zilverwit metaal dat langzaam verkleurt bij blootstelling aan lucht. Het behoort tot de lanthaniden reeks, een groep van 15 op elkaar lijkende elementen tussen lanthaan en lutetium in het periodiek systeem, waarvan lanthaan de eerste en het prototype is. Dysprosium wordt traditioneel gerekend tot de zeldzame aardelementen.
Voorkomen
Dysprosium wordt in de natuur nooit als een vrij metaalachtig element aangetroffen, hoewel het in verschillende mineralen wordt aangetroffen, zoals xenotime, fergusonite , gadoliniet , euxeniet , polycrase , blomstrandine , monaziet en bastnasite, vaak met erbium en holmium of andere zeldzame aardelementen. Dysprosium wordt voornamelijk gewonnen uit monazietzand.
Jaarlijks wordt wereldwijd ongeveer 100 ton dysprosium gemaakt waarvan 99% in China.
Dysprosium in erts of mineraal
Xenotime
Fergusoniet
Gadoliniet
Euxeniet
Polycrase
Blomstrandine
Monaziet
Bastnasite
-619586.jpg)
-180743.jpg)
-164025.jpg)
Geschiedenis
Dysprosium werd voor het eerst ontdekt in 1886 door Paul Émile Lecoq de Boisbaudran, maar het kon toen nog niet in zuivere vorm worden vrij gemaakt tot de ontwikkeling van de zogeheten ionen uitwisselings technieken in de jaren vijftig.
Het kostr Boisbaudran veel moeite om het element vrij te maken. Toen hij daarin slaagde, noemde hij het element dysprosium van het Griekse dysprositos(δυσπρόσιτος), wat betekent "moeilijk te krijgen".
Gebruik
Dysprosium wordt gebruikt, in combinatie met vanadium en andere elementen, bij het maken van laser-materialen en verlichting.
Omdat dysprosium en zijn verbindingen zeer gevoelig zijn voor magnetisatie, worden ze gebruikt in verschillende toepassingen voor gegevensopslag, zoals in harde schijven in computers. Er is steeds meer vraag naar dysprosium voor de permanente magneten die worden gebruikt in elektrische automotoren en windturbine-generatoren.
Zouten van dysprosium worden in zogeheten gasontladingslampen gebruikt om bepaalde kleuren te verkrijgen.
Biologie
Bepaalde dysprosium verbindingen zijn brandbaar en giftig.
Veiligheid
Bepaalde dysprosium verbindingen zijn brandbaar
Bepaalde dysprosium verbindingen zijn giftig
Toepassingen
Plaats in het periodiek systeem
| Periodiek systeem | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||