Cesium: verschil tussen versies
k (→Voorkomen) |
(→Geschiedenis: aanvulling) |
||
| Regel 21: | Regel 21: | ||
De naam cesius komt van het Latijnse ''caesius'', hemelsblauw, vanwege zijn spectrale kleuren. In een spectrometer kan een element herkent worden aan de hand van de spectraallijnen dat het uitzend: | De naam cesius komt van het Latijnse ''caesius'', hemelsblauw, vanwege zijn spectrale kleuren. In een spectrometer kan een element herkent worden aan de hand van de spectraallijnen dat het uitzend: | ||
| − | [[Bestand:Caesium spectrum visible.png|gecentreerd|miniatuur|780x780px|Spectraallijnen van Cesium]] | + | [[Bestand:Caesium spectrum visible.png|gecentreerd|miniatuur|780x780px|Spectraallijnen van Cesium]]Van alle elementen die bij kamertemperatuur een vaste stof zijn, is cesium het zachtst. Het is een zeer kneedbaar, bleek metaal, dat donker wordt in aanwezigheid van sporen van [[Zuurstof (element)|zuurstof]] ("[[roest]]"). |
| + | |||
| + | Bij het testen van kernwapens in de jaren vijftig tot en met de jaren tachtig van de twintigste eeuw, kwam radioactief cesium in de atmosfeer vrij en keerde terug naar het aardoppervlak als onderdeel van radioactieve neerslag. | ||
| + | |||
| + | Het is het 45e meest voorkomende element in de aardkorst. Ongeveel 2 keer vaker dan [[zilver]] of [[kwik]]. | ||
| + | |||
| + | De belangrijkste en rijkste bekende bron van cesium is de Tanco-mijn aan het Bernic-meer in Manitoba, [[Canada]]. | ||
== Cesium in erts of mineraal == | == Cesium in erts of mineraal == | ||
| + | <gallery> | ||
| + | Bestand:Pollucite-RoyalOntarioMuseum-Jan18-09.jpg|Polluciet, een cesiummineraal | ||
| + | Bestand:Ferruccite, Avogadrite - Vesuvius, Italia.jpg|'''Avogadrite''' bevat [[kalium]] en cesium. | ||
| + | </gallery> | ||
== Geschiedenis == | == Geschiedenis == | ||
| + | De Duitse scheikundige [[Robert Bunsen]] en natuurkundige [[Gustav Kirchhoff]] ontdekten cesium in 1860 door de nieuw ontwikkelde methode van vlamspectroscopie. | ||
| + | |||
| + | Cesium was het eerste element dat werd ontdekt met een spectroscoop, die pas een jaar eerder door Bunsen en Kirchhoff was uitgevonden. | ||
| + | |||
| + | Het zuivere metaal werd uiteindelijk in 1882 apart gemaakt door de Duitse chemicus [[Carl Setterberg]]. | ||
== Gebruik == | == Gebruik == | ||
| + | Sinds de jaren negentig van de twintigste eeuw is de grootste toepassing van het element als ''cesiumformiaat'' voor boorvloeistoffen (smeermiddel van de boor), maar het heeft een hoeveelheid aan toepassingen bij de productie van elektriciteit, in elektronica en in de chemie. Het wordt ook gebruikt in atoomklokken. | ||
=== Biologie === | === Biologie === | ||
| + | Niet-radioactieve cesiumverbindingen zijn slechts licht giftig, maar omdat het zuivere metaal explosief met water te reageert, betekent dat cesium als een gevaarlijk materiaal moet worden gezien. Het wordt dan ook onder b.v. petroleum bewaard. De zogeheten ''radio-isotopen'' van cesium vormen een aanzienlijk gevaar voor de gezondheid en het milieu. | ||
== Toepassingen == | == Toepassingen == | ||
| + | <gallery> | ||
| + | Bestand:DiamondRig-SuperFoam.jpg|Cesium wordt gebruikt in boorvloeistof | ||
| + | Bestand:FOCS-1.jpg|Cesium in een zeer nauwkeurige atoomklok | ||
| + | </gallery> | ||
== Plaats in het periodiek systeem == | == Plaats in het periodiek systeem == | ||
{{Periodiek systeem}} | {{Periodiek systeem}} | ||
Versie van 17 okt 2021 12:34
 |
Werk in uitvoering! Aan dit artikel wordt de komende uren of dagen nog gewerkt. Belangrijk: Laat dit sjabloon niet langer staan dan nodig is, anders ontmoedig je anderen om het artikel te verbeteren. De maximale houdbaarheid van dit sjabloon is twee weken na de laatste bewerking aan het artikel. Kijk in de geschiedenis of je het artikel kunt bewerken zonder een bewerkingsconflict te veroorzaken. |
|
Dit artikel is nog niet af. |
| Chemisch element | |
| |
| Ampul met cesium | |
| Naam | Cesium |
| Symbool | Cs |
| Atoomnummer | 55 |
| Soort | Alkalimetaal |
| Kleur | Zilverachtig-goud |
| Smeltpunt | 28,5 oC |
| Kookpunt | 671 oC |
Portaal  Scheikunde
| |
|---|---|
Cesium is een chemisch element met het symbool Cs en atoomnummer 55 in het Periodiek Systeem van de scheikunde.
Voorkomen
Cesium heeft vergelijkbare eigenschappen met die van rubidium en kalium.
Cesium wordt voornamelijk gewonnen uit het mineraal polluciet.
De naam cesius komt van het Latijnse caesius, hemelsblauw, vanwege zijn spectrale kleuren. In een spectrometer kan een element herkent worden aan de hand van de spectraallijnen dat het uitzend:
Van alle elementen die bij kamertemperatuur een vaste stof zijn, is cesium het zachtst. Het is een zeer kneedbaar, bleek metaal, dat donker wordt in aanwezigheid van sporen van zuurstof ("roest").
Bij het testen van kernwapens in de jaren vijftig tot en met de jaren tachtig van de twintigste eeuw, kwam radioactief cesium in de atmosfeer vrij en keerde terug naar het aardoppervlak als onderdeel van radioactieve neerslag.
Het is het 45e meest voorkomende element in de aardkorst. Ongeveel 2 keer vaker dan zilver of kwik.
De belangrijkste en rijkste bekende bron van cesium is de Tanco-mijn aan het Bernic-meer in Manitoba, Canada.
Cesium in erts of mineraal
Polluciet, een cesiummineraal
Avogadrite bevat kalium en cesium.
Geschiedenis
De Duitse scheikundige Robert Bunsen en natuurkundige Gustav Kirchhoff ontdekten cesium in 1860 door de nieuw ontwikkelde methode van vlamspectroscopie.
Cesium was het eerste element dat werd ontdekt met een spectroscoop, die pas een jaar eerder door Bunsen en Kirchhoff was uitgevonden.
Het zuivere metaal werd uiteindelijk in 1882 apart gemaakt door de Duitse chemicus Carl Setterberg.
Gebruik
Sinds de jaren negentig van de twintigste eeuw is de grootste toepassing van het element als cesiumformiaat voor boorvloeistoffen (smeermiddel van de boor), maar het heeft een hoeveelheid aan toepassingen bij de productie van elektriciteit, in elektronica en in de chemie. Het wordt ook gebruikt in atoomklokken.
Biologie
Niet-radioactieve cesiumverbindingen zijn slechts licht giftig, maar omdat het zuivere metaal explosief met water te reageert, betekent dat cesium als een gevaarlijk materiaal moet worden gezien. Het wordt dan ook onder b.v. petroleum bewaard. De zogeheten radio-isotopen van cesium vormen een aanzienlijk gevaar voor de gezondheid en het milieu.
Toepassingen
Cesium wordt gebruikt in boorvloeistof
- FOCS-1.jpg
Cesium in een zeer nauwkeurige atoomklok
Plaats in het periodiek systeem
| Periodiek systeem | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||