Moldavië: verschil tussen versies
| Regel 101: | Regel 101: | ||
== Economie == |
== Economie == |
||
| − | Moldavië is |
+ | Moldavië is volgens de [[Wereldbank]] het armste land van [[Europa]] in 2016. Eén persoon per jaar verdient ongeveer rond de €2560, vaak zelfs minder. Het land heeft wel een goed [[klimaat]], waardoor er veel aan [[landbouw]] wordt gedaan, maar het heeft weinig natuurlijke bronnen. Daardoor was de [[economie]] sterk afhankelijk van de [[landbouw]]. Olie, steenkool en aardgas moeten allemaal worden gekocht, met name uit [[Rusland]]. Het ging de laatste decennia ook erg slecht, het [[Bruto nationaal product|BNP]] daalde aanzienlijk, maar sinds 2013 herstelde het BNP zich weer. In Moldavië betalen ze met de [[Moldavische leu]]. 18,0041 MDL is hetzelfde als 1 [[Euro]]. |
Moldavië is sterk afhankelijk van de [[landbouw]]. In 2013 zorgde de landbouw voor 14% van het [[Bruto nationaal product|BNP]]. Meer dan 26% van de beroepsbevolking werkt in de agrarische sector, de landbouw dus. Moldavië is een belangrijke producent van onder meer tomaten, appels, druiven, grapefruits, pruimen, abrikozen, kersen, perziken, [[tabak]] en [[wijn]]. Moldavië gebruikt meer dan 150.000 ha voor de wijnbouw. [[Vlees]] wordt ook veel geproduceerd. |
Moldavië is sterk afhankelijk van de [[landbouw]]. In 2013 zorgde de landbouw voor 14% van het [[Bruto nationaal product|BNP]]. Meer dan 26% van de beroepsbevolking werkt in de agrarische sector, de landbouw dus. Moldavië is een belangrijke producent van onder meer tomaten, appels, druiven, grapefruits, pruimen, abrikozen, kersen, perziken, [[tabak]] en [[wijn]]. Moldavië gebruikt meer dan 150.000 ha voor de wijnbouw. [[Vlees]] wordt ook veel geproduceerd. |
||
| Regel 107: | Regel 107: | ||
Ongeveer 13% van de beroepsbevolking werkt in de [[industrie]]. Belangrijke industriële producten zijn motors, tractors en auto-onderdelen. In 2013 waren [[Rusland]], [[Roemenië]], [[Duitsland]], [[Oekraïne]], [[Italië]], [[China]] en [[Wit-Rusland]] belangrijke [[import]]partners en [[export]]partners. |
Ongeveer 13% van de beroepsbevolking werkt in de [[industrie]]. Belangrijke industriële producten zijn motors, tractors en auto-onderdelen. In 2013 waren [[Rusland]], [[Roemenië]], [[Duitsland]], [[Oekraïne]], [[Italië]], [[China]] en [[Wit-Rusland]] belangrijke [[import]]partners en [[export]]partners. |
||
| − | Moldavië is onderontwikkeld op het gebied van [[toerisme]]. Het land is geen standaard toeristenbestemming. |
+ | Moldavië is onderontwikkeld op het gebied van [[toerisme]]. Het land is geen standaard toeristenbestemming. |
== Onderwijs == |
== Onderwijs == |
||
Versie van 2 dec 2016 14:27
| Republiek Moldavië Republica Moldova
| |
|---|---|
| Hoofdstad | Chisinau |
| Aantal inwoners | 2.597.100 (2021) |
| Oppervlakte | 33.846 km² |
| Regeringsvorm | Parlementaire republiek |
| President | Maia Sandu (sinds 2020) |
| Premier | Natalia Gavrilița (sinds 2021) |
| Godsdienst | Christendom (91,8%) Geen religie (5,5%) Overig (2,8%) |
| Taal | Roemeens (Română) |
| Munteenheid | Moldavische leu |
| Volkslied | Limba noastră |
| Nationale feestdag | 27 augustus |
| Landcode | MDA |
Moldavië is een land in Oost-Europa en grenst aan Oekraïne en Roemenië. Er wonen 3,6 miljoen mensen. De hoofdstad is Chisinau. In Moldavië spreken ze Roemeens. Moldavië is één van de armste landen van Europa. Het land is geen lid van de Europese Unie en ook niet van de NAVO.
Geschiedenis
Vroeger werd Moldavië bewoond door de zwervende Skythen en later ook door Thraciërs. In 106 na Christus werd het gebied toegevoegd aan het Romeinse Rijk. Na een 165-jarige bezetting werd Moldavië bewoond door meerdere volken. De Hongaren waren ook nog een tijd de baas in Moldavië. In 1349 werd door prins Bogdan een onafhankelijk Moldavisch prinsdom gesticht. Eerst werd het prinsdom Bogdanië genoemd en later werd het vernoemd naar de rivier de Moldova. In 1512 werd Moldavië schatplichtig aan het Ottomaanse Rijk. De Ottomanen bepaalden ook wie de bestuurder was in Moldavië. Het land werd nog meerdere keren aangevallen door andere volken. Bessarabië, het gebied waar nu Moldavië ligt, werd na de Russisch-Turkse oorlog en het verdrag van Boekarest in 1812 geannexeerd (ingenomen) door Rusland. In 1858 werd een stuk van Moldavië ingelijfd bij Walachije (zuidelijke deel van Roemenië). Al in 1861 smolt het gebied samen tot Roemenië.
In 1917, toen de Eerste Wereldoorlog aan de gang was, brak de Russische Revolutie uit. Bessarabië riep de Onafhankelijke Democratische Moldavische Republiek uit. In februari 1918 werd, verklaarde de republiek zich helemaal onafhankelijk van Rusland. Al snel sloot ze zich bij Roemenië aan. Tussen de twee wereldoorlogen bleef Moldavië bij Roemenië horen. In 1940 werd Bessarabië geannexeerd door de Sovjet-Unie, dat in het Molotov-Ribbentroppact tussen Hitler en Stalin in 1939 was afgesproken. Het grootste deel van Moldavië behoorde tot de Moldavische Socialistische Sovjetrepubliek, een republiek van de Sovjet-Unie. Tussen 1941 en 1944 was Bessarabië weer Roemeens. De joodse bevolking werd grotendeels vermoord.
Na de Tweede Wereldoorlog behoorde Moldavië weer tot de Sovjet-Unie. Jozef Stalin, de leider van de communistische Sovjet-Unie, wilde alle inwoners van Moldavië russificeren. Ook werden alle banden met Roemenië verbroken. Tussen 1945 en 1947 heerste er in het land een hongersnood door een langdurige droogte. Veel mensen hadden het zwaar onder het communisme. Mensen verbouwden gewassen op het land, wat later werd ingenomen door de regering. Daardoor bleef er weinig over voor de bevolking. De Moldaviërs streefden naar onafhankelijkheid.
Op 27 augustus 1991 werd in Chisinau de onafhankelijke republiek verklaard, nadat in 1991 de Sovjet-Unie uit elkaar was gevallen. Het Roemeens werd de officiële landstaal en Cyrillische alfabet werd vervangen door het Latijnse schrift. Wel was er in de jaren erna een burgeroorlog, omdat sommige delen van Moldavië niet bij de Moldavische Republiek wilden horen. Gagaoezië in het zuiden van het land blijft een autonome regio met een eigen hoofdstad. Transnistrië is een soort onafhankelijk ministaatje, dat eigenlijk door geen enkel land als onafhankelijk land wordt gezien. Het is dan ook gewoon onderdeel van Moldavië.
Indeling
Moldavië bestaat sinds 2003 uit 37 administratief-territoriale eenheden: 32 districten, 3 grote steden en 2 Territoriale Eenheden.
Territoriale Eenheden
- Gagaoezië (161.200 inwoners in 2012 - 1848,46 km²)
- Transnistrië (537.000 inwoners in 2007 - 4.163 km²)
Grote Steden
- Bălți (149.200 inwoners in 2012 - 78,01 km²)
- Bender (? - ?)
- Chisinau (794.800 inwoners in 2012 - 571,64 km²)
Districten
Het land
Moldavië ligt in Oost-Europa. Het land heeft een oppervlakte van 33.846 km², waarvan 1,4% water. Het grootste deel van Moldavië ligt tussen de rivieren de Proet in het westen en de Dnjestr in het oosten. In het westen grenst het land aan Roemenië, in het noorden, oosten en zuiden ligt Oekraïne. Het noorden is heuvelachtig. Het hoogste punt is de Dealul Bălănești, 429 meter hoog. Het midden van Moldavië is vooral begroeid met bos. Ongeveer drie vierde van het landoppervlak is vruchtbaar. De Dnjestr en de Proet zijn de belangrijkste rivieren. De Proet is een zijrivier van de Donau.
Klimaat
Moldavië heeft een gematigd landklimaat met warme en lange zomers, de gemiddelde temperatuur is 21,4°C in juli. Lange, droge periodes kunnen er ook voorkomen. Er zijn korte, zachte en droge winters. De gemiddelde januaritemperatuur is –3,5°C. Per jaar valt er in het zuiden zo'n 488 mm regen en in het noorden tot 617 mm. Vaak vallen zware regenbuien met onweer aan het begin van de zomer of in oktober. Dan valt er ook de meeste regen.
Werelderfgoed
Moldavië heeft één plek op de Werelderfgoedlijst van UNESCO staan, namelijk:
- Geodetische boog van Struve (sinds 2005 - cultuurerfgoed - loopt door Noorwegen, Zweden, Finland, Rusland, Estland, Letland, Litouwen, Wit-Rusland, Moldavië en Oekraïne)
Bevolking
In Moldavië wonen 3.583.288 mensen (2014). In 2013 waren het er 3.619.925 en in 2004 3.388.071. Er wonen 106 mensen per vierkante kilometer. De levensverwachting voor mannen is 66 jaar en voor vrouwen 74 jaar. De bevolkingsgroei is wel negatief. Er sterven 12 baby's per 1000 levendgeborenen. De meeste mensen zijn Roemeens, maar vinden zichzelf toch een Moldaviër. Verder zijn er nog veel Oekraïners (282.000), Russen (201.000), 148.000 Gagaoezen (een Turks volk) en 66.000 Bulgaren. Ongeveer 98% van de bevolking hoort bij de Oosters-orthodoxe Kerk, eigenlijk allemaal bij de Roemeens-orthodoxe Kerk of bij de Russisch-orthodoxe Kerk. Verder leven er 3600 joden, 12.000 zigeuners en kleine groepen katholieken en baptisten. De officiële taal van het land is Roemeens. Voor 2013 werd de Roemeense taal die in Moldavië gesproken werd "Moldavisch" genoemd.
Steden
Meer dan de helft van de inwoners woont in de steden. De grootste steden in het land zijn:
Politiek
Moldavië is een republiek. De president wordt gerekend als het staatshoofd. Sinds 16 maart 2012 is Nicolae Timofti de president. Om de vier jaar wordt door het parlement een president gekozen. De premier is de regeringsleider. Sinds 2013 is Iurie Leancă de premier. Sinds 1993 is er een algemeen kiesrecht, waarbij iedere burger kiesrecht heeft. Vanaf 18 jaar mag je stemmen.
Economie
Moldavië is volgens de Wereldbank het armste land van Europa in 2016. Eén persoon per jaar verdient ongeveer rond de €2560, vaak zelfs minder. Het land heeft wel een goed klimaat, waardoor er veel aan landbouw wordt gedaan, maar het heeft weinig natuurlijke bronnen. Daardoor was de economie sterk afhankelijk van de landbouw. Olie, steenkool en aardgas moeten allemaal worden gekocht, met name uit Rusland. Het ging de laatste decennia ook erg slecht, het BNP daalde aanzienlijk, maar sinds 2013 herstelde het BNP zich weer. In Moldavië betalen ze met de Moldavische leu. 18,0041 MDL is hetzelfde als 1 Euro.
Moldavië is sterk afhankelijk van de landbouw. In 2013 zorgde de landbouw voor 14% van het BNP. Meer dan 26% van de beroepsbevolking werkt in de agrarische sector, de landbouw dus. Moldavië is een belangrijke producent van onder meer tomaten, appels, druiven, grapefruits, pruimen, abrikozen, kersen, perziken, tabak en wijn. Moldavië gebruikt meer dan 150.000 ha voor de wijnbouw. Vlees wordt ook veel geproduceerd.
Ongeveer 13% van de beroepsbevolking werkt in de industrie. Belangrijke industriële producten zijn motors, tractors en auto-onderdelen. In 2013 waren Rusland, Roemenië, Duitsland, Oekraïne, Italië, China en Wit-Rusland belangrijke importpartners en exportpartners.
Moldavië is onderontwikkeld op het gebied van toerisme. Het land is geen standaard toeristenbestemming.
Onderwijs
Rond 1900 was analfabetisme op het platteland normaal. In 1992 was dat nog maar 8% van de bevolking. In 1940 studeerden heel weinig mensen, 10 per 10.000. Door de overheersing van de Sovjet-Unie was dat aantal opgelopen tot 120 per 10.000 mensen. Rond de jaren 90 werd ook Roemeens op school gegeven, Roemeense cultuur en Roemeense geschiedenis. Nu heb je in Moldavië 10 jaar basiseducatie. Daarna kan je eventueel naar een technische school of naar een hogeschool. Er studeren enkele duizenden Moldavische studenten in Roemenië. Begin 1995 had Moldavië tien instellingen voor hoger onderwijs. De Moldova State University is een universiteit in Chisinau, opgericht in 1946. Er studeren meer dan 20.000 studenten. Een andere is de Technical University of Moldova, een technische universiteit. Deze is in 1964 opgericht en inmiddels heeft het instituut 18.000 studenten.
Vervoer
Air Moldova is de nationale Moldavische luchtvaartmaatschappij. Één van de internationale luchthavens is Luchthaven Chișinău. In 2012 verwerkte het vliegveld 1.220.000 mensen. Iets meer dan een kwart van de passagiers kiest als bestemming voor Moskou, daarna volgen Istanboel, Antalya, Verona en München. Met de trein reizen binnen Moldavië is goedkoper dan met het vliegtuig, maar de treinen zijn vaak slecht en hebben geen directe verbinding met de rest van Europa. De kwaliteit van de wegen in Moldavië varieert van redelijk tot slecht. Soms zitten wegen vol met gaten.
Fotogalerij
- Moldavië lokatie.png
Locatie in Europa
- Moldavië.png
Satellietfoto
- Flag of Moldova.png
Vlag van Moldavië
- Wapen Moldavië.png
Wapen van Moldavië
- Moldavië comwapen.gif
Wapen van Moldavië in de Sovjet-Unie periode
Externe link
| Landen, afhankelijke gebieden en niet-erkende staten in Europa | 
| ||
|---|---|---|---|
| Albanië · Andorra · Armenië · Azerbeidzjan · België · Bosnië en Herzegovina · Bulgarije · Cyprus · Denemarken · Duitsland · Estland · Finland · Frankrijk · Georgië · Griekenland · Hongarije · IJsland · Ierland · Italië · Kazachstan · Kroatië · Letland · Liechtenstein · Litouwen · Luxemburg · Malta · Moldavië · Monaco · Montenegro · Nederland · Noord-Macedonië · Noorwegen · Oekraïne · Oostenrijk · Polen · Portugal · Roemenië · Rusland · San Marino · Servië · Slovenië · Slowakije · Spanje · Tsjechië · Turkije · Vaticaanstad · Verenigd Koninkrijk · Wit-Rusland · Zweden · Zwitserland Alle schuine landen liggen ook in een ander werelddeel. Afhankelijke gebieden: Ålandseilanden · Faeröer · Gibraltar · Guernsey · Jan Mayen · Jersey · Man · Spitsbergen |
|||