Mexico

Werk in uitvoering! Aan dit artikel wordt de komende uren of dagen nog gewerkt. Belangrijk: Laat dit sjabloon niet langer staan dan nodig is, anders ontmoedig je anderen om het artikel te verbeteren. De maximale houdbaarheid van dit sjabloon is twee weken na de laatste bewerking aan het artikel. Kijk in de geschiedenis of je het artikel kunt bewerken zonder een bewerkingsconflict te veroorzaken. Toelichting: Een klusje van Nin10do!

Dit artikel is nog niet af.

Verenigde Mexicaanse Staten Estados Unidos Mexicanos
Hoofdstad	Mexico-Stad
Aantal inwoners	126.014.024 (2021)
Oppervlakte	1.964.375 km² (2,3% water)
Regeringsvorm	Federale republiek
President	Andrés Manuel López Obrador (sinds 2018)
Godsdienst	Christendom (88,9%) Geen religie (10,6%) Overig (0,5%)
Taal	Spaans (Español)
Munteenheid	Mexicaanse peso
Volkslied	Himno Nacional Mexicano
Nationale feestdag	Grito de Dolores (16 september)
Landcode	MEX
Portaal Mexico

Mexico, de Mexicaanse Federatie of officieel de Verenigde Mexicaanse Staten is een federale constitutionele staat/land. Het is een land in Midden-Amerika/Noord-Amerika, grenzend aan de Verenigde Staten in het noorden, Belize en de Caraïbische Zee in het zuidoosten, Guatemala in het zuidwesten, de Grote Oceaan in het westen en de Golf van Mexico in het oosten. Ook enkele eilanden behoren tot Mexico. De hoofdstad is Mexico-Stad en ligt op 2240 meter boven de zeespiegel. Het land heeft ongeveer 111 miljoen inwoners. Mexico is het vijfde grootste land in Noord-Amerika, Midden-Amerika én Zuid-Amerika.

De naam "Mexico"

Bestand:Mexico wapen.gif

Het wapen van Mexico

Na de onafhankelijkheid van Spanje heette Mexico het zelfde als zijn hoofdstad Mexico-Stad. Mexico-Stad zou zijn gesticht als Ténochtitlan. De oorspronkelijke afkomst van het woord "Mexico" is volgens velen afgeleid van de Nahuatl-taal. Het is afgeleid van het Nahuatlaanse woord Mēxihtli of Mextli. Mēxihco betekent woonplaats van de Mēxihtli. Vele geleerden bedachten andere betekenissen voor deze naam. Een bekend voorbeeld daarvan is Bernardino de Sahagun, hij dacht dat de naam de navel van de maan betekende.

Geschiedenis

Mexico is een land met een lange en woeste geschiedenis. Er waren vroeger grote rijken gevestigd in het gebied waar nu Mexico ligt. Later zou het een kolonie worden van Spanje.

Prehistorie

De Olmeken

De eerste vestigingen in Mexico waren van een bepaald indianenvolk, genaamd de Olmeken. Deze cultuur had een hoge ontwikkeling tussen 1200 voor Christus en 500 voor Christus. Vooral ontwikkelde de cultuur zich aan de Golf van Mexico. De Olmeken leefden van de landbouw. Verder beoefende men hier ook de jacht en de visserij. Één van de meest bekende archeologische prehistorische opgravingen in Mexico is La Venta in de staat Tabasco. Hier zijn vele symmetrische gebouwen gevonden. La Venta leek op een klein dorp. De Olmeken ontwikkelden een speciale kalender en waren net zo geïnteresseerd in sterrenkunde en rekenen als hun opvolgers: de Azteken en de Maya's. Er werd ook een schrift met allemaal rare tekeningetjes en tekentjes ontwikkeld. Als gevolg van een grote natuurramp in het gebied waar de Olmeken leefden, verdween de cultuur plotseling. De Olmeekse cultuur is de moeder-cultuur van Mexico.

Klassiek Mexico

De Azteken als baas in het noorden

De Azteken waren een volk dat oorspronkelijk uit Noord-Amerika kwamen. Ze waren nomaden die zich eerst Chica's noemden. Volgens een legende zouden ze op een dag ergens vestigen waar een cactus met een slang en een arend stond. De cactus stond op de plaats waar nu het huidige Mexico-Stad ligt. Ze veranderden van nomaden tot een landbouw-volk. Hun cultuur was nog indrukwekkender en dan de Olmeekse cultuur. Op de plaats waar nu Mexico-Stad ligt werd Ténochtitlan gesticht. De stad lag op een meer. Hier waren prachtige hoge piramides en tempels. In de tempels waren vele bloederige mensenoffers. De bekendste, grootste en mooiste tempel was de Zonnetempel. De Maya's ontwikkelden een apart alfabet en bestudeerden de natuur en de hemel. Ze waren ook erg goed in rekenen zoals hun voorouders: de Olmeken. De hoogontwikkelde beschaving van de Azteken eindigde toen de Spanjaard Cortés hun aanviel. De koning die toen regeerde over het Azteekse Rijk, genaamd Montezuma, werd ontvoerd door Cortés en vermoord. Het Azteekse Rijk werd een kolonie van Spanje en Ténochtitlan werd helemaal verwoest.

De Maya's als baas in het zuiden

Toen de Azteken de baas over het noorden waren van Mexico, werden de Maya's de baas van het zuiden van Mexico. Ze leefden in een uitgebreid gebied rond Zuid-Mexico, Belize, Honduras en Guatemala. Ook zij hadden een hoogontwikkelde cultuur. Ze handelden vaak met de Azteken en hun zuidelijke buren: de Inca's. De Maya's konden nog beter rekenen dan de Azteken. De Maya's hadden niet een land, maar verschillende stadstaten. De grootste steden waren Palenque, Tikal, Copán, Bonampak, Yaxchilán en Chitchén Itzá. Elke stad werd geregeerd door een koning en priesters. De koningen hadden prachtige grote paleizen. Op een moment hield de cultuur van de Maya's op. Over de prachtige gebouwen kwamen dikke lagen oerwoud te liggen. Niemand weet hoe de Maya's aan hun einde zijn gekomen.

Een nieuwe nomaden-periode

Het Teotihuacan-volk

Toen de twee grootste beschavingen van Mexico (die van de Maya's en de Azteken) eindigden, vestigde zich een nieuw volk in het noordoosten van Mexico: de Teotihuacan. Dit gebied werd ook wel de Vallei van Mexico genoemd. De Teotihuacan woonden in een droge regio van Mexico. Hun huizen waren van steen met een rieten dak. Later vestigden ze zich ook rond het verlaten Ténochtitlan.

Koloniale periode

Na de val van Ténochtitlan, hoorde Mexico bij Spanje. Het werd een officiële kolonie. Mexico werd Nieuw-Spanje genoemd. Men begon te werken met de mijnbouw in Mexico. De belangrijkste handelsposten in Mexico waren Veracruz (aan de Golf van Mexico) en Acapulco (aan de Grote Oceaan). Er kwam een bloeiende handel en Veracruz en Acapulco werden grote havensteden. De cultuur van de indianen die leefden in Mexico werd beïnvloed door de Spanjaarden.

Onafhankelijkheid

De Spanjaarden die gevestigd waren in Mexico, wilden een eigen land vormen in plaats van een kolonie van Spanje blijven. De Spaanse koning en koningin vonden dat niet goed. Er kwamen vele opstandelingen, demonstranten en protesterende mensen. Daarna zou er een revolutie komen. Na vele overwinningen trokken de Spanjaarden zich een beetje terug. De Spanjaarden werden zo bang dat ze zich overgaven. Vele andere koloniën van Spanje (zoals Chili, Peru en Colombia) werden samen met Mexico onafhankelijk van Spanje. Mexico werd onafhankelijk in het jaar 1825.

Moderne Tijd

19e eeuw

Na de nationale onafhankelijkheid werd Mexico voor een korte tijd een keizerrijk, genaamd: het Eerste Mexicaanse Keizerrijk. De keizer werd Agustín de Iturbide. Na een paar maanden was Mexico geen keizerrijk meer, maar een republiek. Dat kwam door een financiële crisis. Agustín de Iturbide probeerde nog de republikeinen aan te vallen, maar werd uiteindelijk gevangen genomen en verbannen. Mexico werd gesplitst in een aantal provincies, samen werd Mexico de Verenigde provincies van Midden-Amerika genoemd. Mexico-Stad werd de hoofdstad en de zetel van de regering. Mexico kreeg ruzie met de Verenigde Staten over het strook land bij de rivier de Rio Grande. De Rio Grande stroomt langs de grens van beide landen. De Verenigde Staten werden boos en bezette Mexico van het jaar 1846 tot het jaar 1848. Vele gebieden van Mexico werden veroverd door de Verenigde Staten. Mexico kreeg een conflict met Frankrijk. Daardoor kwam er een oorlog. Mexico veranderde weer in een keizerrijk, genaamd: het Tweede Mexicaanse Keizerrijk. Het keizerrijk zou eindigen en weer in een republiek veranderen.

20e eeuw

In Mexico waren vele opstanden over de politieke partijen. Vooral toen de Mexicaan Obregon de baas van Mexico werd. Obregon werd het hoofd van Mexico in het jaar 1920. Omdat vele Mexicanen Obregon zo haatten, kwam er een oorlog: de Cristero Oorlog. Het volk was erg tegen Obregon. Daarom werden er nieuwe verkiezingen gehouden. Dit keer werd Obregon weer gekozen. Hij werd deze keer vermoord door het volk. In 1994 werd Mexico vrienden met Canada en de Verenigde Staten. De eerste president van Mexico werd Vicente Fox.

Geografie

Bestand:Mexico sateliet.png

Een satelliet van Mexico

Algemeen

Mexico ligt in het zuidelijke uiteinde van Noord-Amerika en in het noordelijke uiteinde van Midden-Amerika. De kustlijn van Mexico is erg lang. Rond Mexico zijn talrijke eilanden. Mexico heeft twee grote bergketens. In het westen ligt het Sierra Madre Occidentale Gebergte. De hoogste berg in dit gebergte is de Cerro Gordo met 3340 meter. In het noordoosten van Mexico ligt het Sierra Madre Oriëntale Gebergte. De hoogste berg in dit gebergte is de Peña Nevada met 3664 meter. In de buurt hier van ligt de Chihuahua-woestijn. In het midden van Mexico ligt het Eje Neovolcánico Gebergte. Tussen deze drie gebergtes ligt de Mexicaanse Hoogvlakte die ook wel de Sierras Transversales genoemd wordt. Verder zijn er ook nog het Sierra de California Gebergte en het Sierra Madre de Sur Gebergte. De Mexicaanse kust aan de Grote Oceaan is langer dan de kust aan de Golf van Mexico. Mexico is het enige land dat twee baaien bevat in twee verschillende oceanen. Bekende kenmerken van Mexico zijn het schiereiland Yucatan en het schiereiland Baja California.

Rivieren & Meren

In Mexico zijn weinig rivieren, op het schiereiland Yucatan ligt wel een grote rivier, de Rio Hondo. Andere grote rivieren zijn de Suchiate, de Rio Lerma en de Usumacinta. De grens met Belize wordt gevormd door een kanaal aan de Rio Hondo. De Rio Bravo is de allerlangste rivier van heel Mexico. De rivier de Usumacinta vormt de grens met Guatemala. De Rio Lerma en de Rio Balsas monden in de Grote Oceaan. Een andere belangrijke rivier is de Colorado Rivier die ook door de Verenigde Staten stroomt. In Mexico zijn ook binnenlandse rivieren (dat betekent dat de rivieren niet in zee monden). Een bekende binnenlandse rivier is de Rio Casas Grandes die in de Chihuahua-woestijn ligt. De meeste rivieren in Mexico hebben weinig water. Bijna geen van hen is bevaarbaar. In Mexico zijn talrijke meren en vijvers. De belangrijkste is het Chapalameer in de Mexicaanse staat Jalisco. Andere grote meren zijn het Meer van Patzcuaro, het Zirahuénmeer en het Cuitzeomeer. De laatste drie opgenoemde meren liggen allemaal in de Mexicaanse staat Michoacán.

Klimaat

Mexico ligt op de Kreeftskeerkring. Het klimaat in Mexico verschilt van regio. In het noorden kan het bijvoorbeeld hartstikke warm woorden vanwege de droge woestijnen en in het zuiden is het een vochtig en tropisch klimaat met regenwouden en oerwouden. De gebieden van Mexico die hoger gelegen zijn, zijn warmer dan de lage en vlakke gebieden. In het zuidoosten zijn moerassen. Het klimaat aan de kust is ook veel koeler dan in het binnenland. De laagste temperatuur ooit opgemeten in Mexico was -26 ° C en de hoogste was 50 ° C. In gebieden waar het klimaat gematigd is, valt er minder dan 350 mm regen per jaar. Mexico heeft een regenseizoen. Die duurt van de maand mei tot oktober. De gemiddelde temperatuur van heel Mexico is 19 ° C.

Fauna & Flora

Mexico is een land met een diverse en speciale natuur. Met meer dan 200.000 soorten planten en dieren is Mexico een erg natuurlijk en milieuvriendelijk land. Er zijn ongeveer 735 soorten reptielen, ongeveer 450 soorten zoogdieren en ongeveer 290 soorten amfibieën. Over planten gesproken, heeft Mexico ongeveer 26.000 verschillende soorten planten. Wel zo'n 170.000 km² (vierkante kilometer) van heel Mexico behoort tot natuurlijke en milieuvriendelijke plaatsen. Er zijn 34 biosferen (een soort eco-systemen), 64 nationale parken (=extra beschermde natuurgebieden), 4 natuurlijke monumenten, 26 fauna-flora beschermgebieden, 4 gebieden met een gewone natuurlijke bescherming en 17 natuur-heiligdommen.

Politieke gezichtspunten

Mexico is een federale, democratische en constitutionele republiek. De regering is gebaseerd op een presidentieel stelsel. De president van Mexico is het staatshoofd, de opperbevelhebber én de regeringsleider van Mexico. Felipe Calderón is de huidige president van Mexico. Mexico heeft veel politieke partijen. De politiek van Mexico is een tweekamerstelsel (dan is er een Eerste Kamer en een Tweede Kamer). De kamers bestaan uit een kabinet van ministers, die noem je ook wel "staatssecretarissen". Ook is er een Huis van Afgevaardigden en een Senaat. Net zoals in Nederland worden er verkiezingen gehouden voor de politieke partijen. De drie belangrijkste en grootste partijen van Mexico zijn: de Nationale Actie Partij van Mexico (afgekort: PAN), de Partij van de Democratische Revolutie van Mexico (afgekort PRD) en de Institutionele Revolutionaire Partij van Mexico (afgekort PRI). De PRI is de oudste partij van alle drie de partijen. In de twintigste eeuw was de PRI de belangrijkste partij van Mexico. De belangrijkste partij van nu is de Nationale Actie Partij.

De 8 belangrijkste partijen

• 1. Nationale Actie Partij van Mexico

• 2. Partij van de Democratische Revolutie van Mexico

• 3. Institutionele Revolutionaire Partij van Mexico

• 4. Partij van de Arbeid van Mexico

• 5. Groene Ecologische Partij van Mexico

• 6. Convergentie van Mexico

• 7. Nieuwe Alliantie van Mexico

• 8. Sociaaldemocratische Partij van Mexico

Buitenlands beleid

Mexico heeft banden met vele verschillende landen. Het doet mee met vele lidmaatschappen. Een belangrijke economische partner van Mexico is de Verenigde Staten. Mexico doet mee aan de militaire missies van de Verenigde Naties. Mexico speelt een grote rol in de politiek van de wereld. Vroeger had Mexico een hele goede band met Zuid-Amerika en Midden-Amerika. Tegenwoordig heeft het een betere band met Noord-Amerika.

Lijst van lidmaatschappen

Dit zijn de organisaties waar Mexico lid van is:

• Verenigde Naties
• Organisatie van Amerikaanse Staten
• Noord-Amerikaanse Vrijhandelsovereenkomst
• Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling
• Veiligheids- en Welvaartsalliantie van Noord-Amerika
• G8+5
• Caricom
• Raad van Europa
• Organisatie van Niet-gebonden Landen
• Zuid-Amerikaanse Statengemeenschap

Strijdkrachten

Wel 175.000 mensen uit Mexico werken in het leger van Mexico. Het leger is verdeeld in:

• het Mexicaanse Leger (130.000 soldaten)
• de Mexicaanse Marine (37.000 soldaten)
• de Mexicaanse Luchtmacht (8.000 soldaten)

Mensenrechten

De mensenrechten van Mexico waren vroeger niet zo goed. Tegenwoordig is het wat beter, maar het is weer slecht geworden sinds het jaar 1992. Er is geweld tegen vrouwen/jonge meisjes en marteling tegen indianen. De mensenrechten in het zuiden van Mexico zijn slechter dan het noorden van Mexico (het deel wat aan de Verenigde Staten grenst).

Seksuele moorden

Ongeveer 50 % van de vrouwen/jonge meisjes in Mexico lijdt aan geweld. Vooral de arme vrouwen/jonge meisjes worden vaak aangevallen met geweld. De ergste plaats waar deze dingen is in Ciudad Juárez. Jaarlijks worden er honderden vrouwen uit deze stad verkracht en daarna vermoord. Dit gebeurde sinds het jaar 1992. De criminelen wachten de vrouwen/jonge meisjes van hun werk of school af. Vooral als jonge meisjes bij de bushalte moeten wachten. Vrouwen/jonge meisjes van 19 tot 21 jaar zijn het meest slachtoffer van de verkrachters. In Ciudad Juárez zijn vele criminelen als maffia en drugsverkopers. Zij proberen vrouwen/jonge meisjes te kidnappen om te verkrachten. Dan verkopen ze die naar een plek waar prostitutie is. Als ze dat niet willen, dan worden de vrouwen/jonge meisjes vermoord. In 2001 heeft de Mexicaanse politie dode lijken van verkrachte vrouwen/jonge meisjes gevonden in de woestijn. De verkrachters en moordenaars gaan nog steeds door met dit verschrikkelijke gedoe.

Marteling

De inheemse bevolking van Mexico (indianen) worden vaak gediscrimineerd door de blanke Mexicanen die oorspronkelijk uit Spanje komen. Ze worden dan ook gemarteld en vermoord. Vooral in de staten: Chiapas, Jalisco, Oaxaca en Quintana Roo werden veel mensen gemarteld. Er kwamen demonstranten die wilden dat de indianen gemarteld werden. De politie trad op en de demonstranten hielden op. Toch worden er nog steeds indianen gemarteld.

Drugshandel

Mexico is een levensgevaarlijk land met vele criminelen. Vaak zijn er drugsverkopers. Van Mexico werden eerst tunnels gegraven naar de Verenigde Staten om drugs daar heen te brengen. De Mexicaanse politie en de Amerikaanse Politie (FBI) hebben de tunnels ontdekt. Ook brengen mensen drugs over de grens via bussen, vrachtwagens en auto's. De meest voorkomende drugs die naar de Verenigde Staten worden gebracht is marihuana. Er wordt veel marihuana stiekem verbouwd in Mexico.

Bestuurlijke Indeling

Bestand:Mexicostad.jpg

Mexico-Stad

Mexico heeft 31 staten. De president geeft 31 verschillende personen de macht om de toezichthouder te worden over de staten. Zo'n persoon noem je een gouverneur. Om de zes jaar wordt er een gouverneur gekozen voor de staat. De staten zijn weer verdeeld in gemeenten. Er zijn in totaal 2438 gemeentes in Mexico. De staat met de meeste gemeentes van allemaal is de staat Oaxaca met 570 gemeentes. In tegenstelling hebben de staten Baja California en Baja California Sur elk maar 5 gemeenten. Elke gemeente heeft zijn eigen burgemeester. Om de drie jaar wordt er een nieuwe gekozen. Naast de burgemeester zijn er ook de gemeenteraad en de wethouders. Die hebben ook een termijn van drie jaar lang.

De kaart van de Mexicaanse staten met nummers. De legenda zie hieronder.
Naam van de staat	Hoofdstad	Bevolking (1-1-2009)	Oppervlakte (in km²)
(1)Aguascalientes	Aguascalientes	1.133.137	5.625
(2)Baja California	Mexicali	3.122.408	71.546
(3)Baja California Sur	La Paz	558.425	73.943
(4)Campeche	San Francisco de Campeche	791.322	57.727
(5)Chiapas	Tuxtla Gutiérrez	4.483.886	73.681
(6)Chihuahua	Chihuahua	3.376.062	247.487
(7)Coahuila	Saltillo	2.615.574	151.445
(8)Colima	Colima	597.043	5.627
(9)Durango	Victoria de Durango	1.547.597	123.367
(10)Guanajuato	Guanajuato	5.033.276	30.621
(11)Guerrero	Chilpancingo de los Bravo	3.143.292	63.794
(12)Hidalgo	Pachuca de Soto	2.415.461	20.856
(13)Jalisco	Guadalajara	6.989.304	78.630
(14)Estado de México	Toluca de Lerdo	14.739.060	22.333
(15)Michoacán	Morelia	3.971.225	58.667
(16)Morelos	Cuernavaca	1.668.343	4.892
(17)Nayarit	Tepic	968.257	27.862
(18)Nuevo León	Monterrey	4.420.909	64.203
(19)Oaxaca	Oaxaca de Juárez	3.551.710	93.343
(20)Puebla	Puebla de Zaragoza	5.624.104	34.251
(21)Querétaro	Santiago de Querétaro	1.705.267	11.658
(22)Quintana Roo	Chetumal	1.290.323	42.535
(23)San Luis Potosí	San Luis Potosí	2.479.450	61.165
(24)Sinaloa	Culiacán Rosales	2.650.499	57.331
(25)Sonora	Hermosillo	2.499.263	184.946
(26)Tabasco	Villahermosa	2.045.294	24.747
(27)Tamaulipas	Ciudad Victoria	3.174.134	80.148
(28)Tlaxcala	Tlaxcala de Xicohténcatl	1.127.331	3.997
(29)Veracruz	Xalapa-Enríquez	7.270.413	71.856
(30)Yucatán	Mérida	1.909.965	39.671
(31)Zacatecas	Zacatecas	1.380.633	75.416

Economie

Tijdens de koloniale periode was Mexico een landbouwland. Later zou men ook veel werken aan de mijnbouw, want er is erg veel zilver in Mexico. In Mexico was tijdens de koloniale periode niet veel industrie. Langzamerhand ontwikkelde de industrie van Mexico. In de 19e eeuw kwam er veel textielindustrie. Vooral in de Vallei van Puebla en de Vallei van Mexico. Mexico was 's werelds eerste olieproducent-en exporteur. In de industrie produceerde men nu ook staal en elektriciteit. Tijdens de jaren '70 tot '80 brak er een financiële crisis uit in Mexico. Mexico moest toen veel schulden betalen. Mexico was toen failliet. De crisis eindigde, maar in 1994 dompelde Mexico weer in een andere crisis. In 2006 zou deze crisis eindigen. De Mexicaanse economie groeide vanaf toen enorm.

Export per land in percentage (volgens 2005)

• Verenigde Staten 88,4 %
• Canada 2,0 %
• 25px Duitsland 0,9 %
• Spanje 0,8 %
• 25px Nederlandse Antillen 0,6 %
• Japan 0,4%
• Verenigd Koninkrijk 0,4 %
• Venezuela 0,4 %
• Overig 6,1 %

Import per land in percentage (volgens 2005)

• Verenigde Staten 68,4 %
• Japan 4,7 %
• 25px Duitsland 3,6 %
• Canada 2,5 %
• 25px China 2,2 %
• Zuid-Korea 2,1 %
• Taiwan 1,6 %
• Italië 1,6 %
• Overig 13,3 %

	Landen en afhankelijk gebieden in Noord-Amerika
Antigua en Barbuda · Bahama's · Barbados · Belize · Canada · Costa Rica · Cuba · Dominica · Dominicaanse Republiek · El Salvador · Grenada · Guatemala · Haïti · Honduras · Jamaica · Mexico · Nicaragua · Panama · Saint Kitts en Nevis · Saint Lucia · Saint Vincent en de Grenadines · Trinidad en Tobago · Verenigde Staten Afhankelijke gebieden: Amerikaanse Maagdeneilanden · Anguilla · Aruba · Bermuda · Bonaire · Britse Maagdeneilanden · Clipperton · Curaçao · Groenland · Guadeloupe · Kaaimaneilanden · Martinique · Montserrat · Puerto Rico · Saba · Saint-Barthélemy · Saint-Martin (FR) · Saint-Pierre en Miquelon · Sint Eustatius · Sint Maarten (NL) · Turks- en Caicoseilanden