Lood (element): verschil tussen versies

Versie van 14 sep 2021 16:43

Werk in uitvoering
Aan dit artikel wordt de komende uren of dagen nog gewerkt.
Belangrijk: Laat dit sjabloon niet langer staan dan nodig is, anders ontmoedig je anderen om het artikel te verbeteren.
De maximale houdbaarheid van dit sjabloon is twee weken na de laatste bewerking aan het artikel.
Kijk in de geschiedenis of je het artikel kunt bewerken zonder een bewerkingsconflict te veroorzaken.

Werk in uitvoering
Aan dit artikel wordt nog hard gewerkt.

Portaal Scheikunde
Chemisch element

Een kleine grijze metalen kubus omringd door drie grijze metalen klompjes lood
Naam	Lood / Plumbum (Latijn)
Latijn
Symbool	Pb
Atoomnummer	82
Soort	Hoofdgroepmetaal
Kleur	metaalachtig grijs
Smeltpunt	327,5 ^oC
Kookpunt	1.749 ^oC

Lood is een blauw/wit metaal. Met het symbool Pb dat afkomstig is van de Latijnse naam Plumbum wat schietlood betekent. Het heeft het atoomnummer 82 in het Periodiek Systeem van de scheikunde.

Lood is een donkergrijs hoofdgroepmetaal. Het is erg zacht en handelbaar en het is een behoorlijk slechte geleider van elektriciteit. Lood is erg goed bestand tegen roest, maar het wordt dof onder invloed van lucht. Lood is een heel zwaar gesteente. Een blokje lood van 1 cm³ weegt 11,34 gram, wat meer is dan die van gewone metalen zoals ijzer (7,87 gram per cm³ ), koper (8,93 gram per cm³) en zink (7,14 gram per cm³).

Voorkomen

Het is een zwaar metaal dat compacter (dichter) is dan de meeste gangbare materialen. Lood is zacht en kneedbaar en heeft ook een relatief laag smeltpunt. Als het doorgesneden wordt, is het snijvlak van lood zilverachtig met een vleugje blauw; het verkleurt tot een doffe grijze kleur bij blootstelling aan lucht. Lood heeft het hoogste atoomnummer van elk stabiel element.

Lood wordt gemakkelijk uit zijn ertsen gewonnen; prehistorische mensen in West-Azië wisten er al van. Galena is een hoofderts van lood dat vaak ook zilver bevat. De belangstelling voor zilver hielp de wijdverbreide winning en het gebruik van lood door de oude Romeinen op gang te brengen. De loodproductie daalde na de val van Rome en bereikte geen vergelijkbaar niveau tot de Industriële Revolutie. In 2014 bedroeg de jaarlijkse wereldwijde productie van lood ongeveer tien miljoen ton, waarvan meer dan de helft uit recycling (hergebruik).

Geschiedenis

Lood in erts of mineraal

Galena met wat goudkleurig pyriet uit de Huanzala-mijn, Huallanca, Bolognesi, Ancash, Peru

Gebruik

Lood's hoge dichtheid, laag smeltpunt, vervormbaarheid en weinig gevoelig voor oxidatie ("roest"); maak het een nuttig metaal. Deze eigenschappen, gecombineerd met de relatieve overvloed van het metaal en lage kosten, resulteerden in het uitgebreide gebruik ervan in de bouw, loodgieterij, batterijen , kogels en schoten , gewichten, soldeer , tin , smeltbare legeringen , witte verf , gelode benzine en stralingsafscherming .

Biologie

Aan het einde van de 19e eeuw werd de toxiciteit (giftigheid) van lood erkend en het gebruik ervan is sindsdien in veel toepassingen teruggenomen. Veel landen staan echter nog steeds de verkoop toe van producten die mensen blootstellen aan lood, waaronder sommige soorten verf en kogels. Lood is een neurotoxine dat zich ophoopt in zachte weefsels en botten; het beschadigt het zenuwstelsel en verstoort de functie van biologische enzymen, waardoor neurologische aandoeningen ontstaan, zoals hersenbeschadiging en gedragsproblemen. Lood beïnvloedt ook de algemene gezondheid, cardiovasculaire (hart) en renale (nieren) systemen.

Veiligheid

Toepassingen

Plaats in het periodiek systeem

Periodiek systeem

18e

H

He

2 →

Li

Be

B

C

N

O

F

Ne

3 →

Na

Mg

Al

Si

P

S

Cl

Ar

4 →

K

Ca

Sc

Ti

V

Cr

Mn

Fe

Co

Ni

Cu

Zn

Ga

Ge

As

S

e

Br

Kr

5 →

Rb

Sr

Y

Zr

Nb

Mo

Tc

Ru

Rh

Pd

Ag

Cd

In

Sn

Sb

Te

I

Xe

6 →

Cs

Ba

*

Hf

Ta

W

Re

Os

Ir

Pt

Au

Hg

Tl

Pb

Bi

Po

At

Rn

7 →

Fr

Ra

**

Rf

Db

Sg

Bh

Hs

Mt

Ds

Rg

Cn

Nh

Fl

Mc

Lv

Ts

Og

↓

*

La

Ce

Pr

Nd

Pm

Sm

Eu

Gd

Tb

Dy

Ho

Er

Tm

Yb

Lu

**

Ac

Th

Pa

U

Np

Pu

Am

Cm

Bk

Cf

Es

Fm

Md

No

Lr

@@ Regel 13: / Regel 13: @@
 | kookpunt = 1.749 <!-- Kookpunt in celsius -->
 }}
-'''Lood''' is een blauw/wit [[metaal]]. Het is erg zacht en handelbaar en het is een behoorlijk slechte geleider van [[elektriciteit]]. Lood is erg goed bestand tegen [[roest]], maar het wordt dof onder invloed van lucht. Lood is een heel [[zwaar]] gesteente.
+'''Lood''' is een blauw/wit [[metaal]]. Met het symbool '''Pb''' dat afkomstig is van de [[Latijn|Latijnse]] naam ''Plumbum'' wat [[schietlood]] betekent. Het heeft het [[atoomnummer]] 82 in het [[Periodiek systeem|Periodiek Systeem]] van de [[scheikunde]].
+Lood is een donkergrijs hoofdgroepmetaal. Het is erg zacht en handelbaar en het is een behoorlijk slechte geleider van [[elektriciteit]]. Lood is erg goed bestand tegen [[roest]], maar het wordt dof onder invloed van lucht. Lood is een heel [[zwaar]] gesteente. Een blokje lood van 1 cm<sup>3</sup>  weegt 11,34 gram, wat meer is dan die van gewone metalen zoals [[IJzer (element)|ijzer]] (7,87 gram per cm<sup>3</sup> ), [[Koper (element)|koper]] (8,93 gram per cm<sup>3</sup>) en [[Zink (element)|zink]] (7,14 gram per cm<sup>3</sup>).
+== Voorkomen ==
+Het is een zwaar metaal dat ''compacter'' (dichter) is dan de meeste gangbare materialen. Lood is zacht en kneedbaar en heeft ook een relatief laag smeltpunt. Als het doorgesneden wordt, is het snijvlak van lood zilverachtig met een vleugje blauw; het verkleurt tot een doffe grijze kleur bij blootstelling aan lucht. Lood heeft het hoogste atoomnummer van elk stabiel element.
+Lood wordt gemakkelijk uit zijn ertsen gewonnen; prehistorische mensen in West-Azië wisten er al van. ''Galena'' is een hoofderts van lood dat vaak ook [[zilver]] bevat. De belangstelling voor zilver hielp de wijdverbreide winning en het gebruik van lood door de oude [[Romeinen]] op gang te brengen. De loodproductie daalde na de val van [[Rome]] en bereikte geen vergelijkbaar niveau tot de [[Industriële revolutie|Industriële Revolutie]]. In 2014 bedroeg de jaarlijkse wereldwijde productie van lood ongeveer tien miljoen ton, waarvan meer dan de helft uit [[recycling]] (hergebruik).
+== Geschiedenis ==
+== Lood in erts of mineraal ==
+<gallery>
+Bestand:Galena - Huallanca, Bologesi, Ancash, Peru.jpg|Galena met wat goudkleurig [[pyriet]] uit de Huanzala-mijn, Huallanca, Bolognesi, Ancash, [[Peru]]
+</gallery>
+== Gebruik ==
+Lood's hoge dichtheid, laag smeltpunt, vervormbaarheid en weinig gevoelig voor oxidatie ("[[roest]]"); maak het een nuttig [[metaal]]. Deze eigenschappen, gecombineerd met de relatieve overvloed van het metaal en lage kosten, resulteerden in het uitgebreide gebruik ervan in de bouw, loodgieterij, batterijen , kogels en schoten , gewichten, soldeer , tin , smeltbare legeringen , witte verf , gelode benzine en stralingsafscherming .
+=== Biologie ===
+Aan het einde van de 19e eeuw werd de toxiciteit (giftigheid) van lood erkend en het gebruik ervan is sindsdien in veel toepassingen teruggenomen. Veel landen staan echter nog steeds de verkoop toe van producten die mensen blootstellen aan lood, waaronder sommige soorten [[verf]] en [[Munitie|kogels]]. Lood is een neurotoxine dat zich ophoopt in zachte [[Weefsel|weefsels]] en [[botten]]; het beschadigt het [[zenuwstelsel]] en verstoort de functie van biologische [[Enzym|enzymen]], waardoor neurologische aandoeningen ontstaan, zoals hersenbeschadiging en [[Gedragsprobleem|gedragsproblemen]]. Lood beïnvloedt ook de algemene gezondheid, ''cardiovasculaire'' (hart) en ''renale'' (nieren) systemen.
+== Veiligheid ==
+== Toepassingen ==
+== Plaats in het periodiek systeem ==
 {{periodiek systeem}}
-[[Categorie:Elementen]]
+[[Categorie:Chemische elementen]]
+[[Categorie:Scheikunde]]