Tsjechië

Werk in uitvoering! Aan dit artikel wordt de komende uren of dagen nog gewerkt. Belangrijk: Laat dit sjabloon niet langer staan dan nodig is, anders ontmoedig je anderen om het artikel te verbeteren. De maximale houdbaarheid van dit sjabloon is twee weken na de laatste bewerking aan het artikel. Kijk in de geschiedenis of je het artikel kunt bewerken zonder een bewerkingsconflict te veroorzaken.

Dit artikel is nog niet af.

Tsjechische Republiek Česká republika
Hoofdstad	Praag
Aantal inwoners	10.524.167 (2021)
Oppervlakte	78.865 km²
Regeringsvorm	Republiek
President	Miloš Zeman (sinds 2013)
Premier	Petr Fiala (sinds 2021)
Godsdienst	Geen religie (56,9%) Geen antwoord (30,1%) Christendom (11,7%) Overig (1,2%)
Taal	Tsjechisch (Čeština)
Munteenheid	Tsjechische kroon
Volkslied	Kde domov můj
Nationale feestdag	28 oktober
Landcode	CZE

Tsjechië of eigenlijk de Tsjechische republiek is een land in Centraal-Europa. De hoofdstad is Praag. In het noorden grenst het aan Polen, in het oosten aan Slowakije, in het zuiden aan Oostenrijk en in het westen aan Duitsland. Tsjechië hoorde tot 1993 bij Tsjecho-Slowakije.

Geschiedenis

Vroege geschiedenis

Al vanaf de Steentijd leefden er mensen in en rond Tsjechië. De Boii, afstammelingen van de Kelten die tot 600 voor Christus in Tsjechië leefden, bleven wel op dit grondgebied wonen. De landstreek Bohemen is naar het volk Boii vernoemd. De Germanen en de Romeinen hebben er ook nog een tijd gewoond. Er zijn nog steeds oude Romeinse bouwwerken te vinden bij de rivier de Donau. In de vijfde en zesde eeuw n. Ch. bewoonden Slavische volken Tsjechië. Zo ontstonden de Tsjechische stammen. In de 9e eeuw stichtte Svatopluk, die toen de macht had, een groot rijk met grote delen van Polen en Hongarije erbij. Dit werd een belangrijke Europese macht. In de tiende eeuw, na de dood van Svatopluk, viel het rijk uit elkaar door invallen van de Magyaren (Hongaren). Dit volk vestigde zich in het Slowaakse gebied. De leiders van Bohemen vroegen hulp aan de Franken om zich tegen de indringers te verdedigen. Omdat de Franken rooms-katholiek waren, werd dit geloof verspreid over Tsjechië. In Bohemen waren de Tsjechen de belangrijkste stam en ze kregen de macht over de andere stammen die daar in de buurt woonden. Hierna werden nog een aantal rijken gevormd, maar de heersers hielden de macht niet lang vol.

Late geschiedenis

Op 28 oktober 1918 werd de onafhankelijkheid uitgeroepen, nadat Tsjechië een aantal eeuwen lang afhankelijk is geweest van verschillende grote rijken, zoals die van de Luxemburgers, Habsburgers en Oostenrijk-Hongarije. Al vanaf het begin van de 19e eeuw werden de Tsjechen zich steeds meer bewust van hun eigenheid, zoals hun eigen taal en cultuur. In Bohemen begon de industrie te ontwikkelen. Veel mensen verhuisden van het platteland naar de stad. De landbouw werd zo minder belangrijk. Tsjecho-Slowakije werd dus na de Eerste Wereldoorlog onafhankelijk van Oostenrijk-Hongarije en werd een republiek.

De Duitse gebieden in Bohemen en Moravië werden in maart 1939 door Adolf Hitler ingenomen. Duitsland had de Tsjechische industrie nodig voor wapens. Verzetsstrijders probeerden dit te voorkomen. Jozef Tiso, een Slowaak, stichtte in 1939 de Eerste Slowaakse Republiek. Een deel van Tsjechië werd nu onafhankelijk. De Eerste Slowaakse Republiek sloot zich aan bij de asmogendheden. De asmogendheden verloren de oorlog.

Na de Tweede Wereldoorlog werden Tsjechië en de Eerste Slowaakse Republiek weer één land. De communisten kregen de macht, de Sovjet-Unie. Op 1 januari 1993 werd Tsjechië een eigen republiek, net zoals Slowakije. In 1999 is Tsjechië toegetreden tot de NAVO en op 1 mei 2004 is het toegetreden tot de Europese Unie.

Indeling

Bestand:Regio's Tsjechië.png

De 14 regio's van Tsjechië.

Tsjechië is verdeeld in 14 regio's (Tsjechisch:Kraj). Zie de kaart hiernaast.

Letter Naam Hoofdstad K Karlsbad Karlsbad P Pilsen Pilsen C Zuid-Bohemen České Budějovice S Midden-Bohemen Wordt bestuurd vanuit Praag A Praag Praag U Ústí nad Labem Ústí nad Labem L Liberec Liberec

Letter Naam Hoofdstad H Hradec Králové Hradec Králové E Pardubice Pardubice M Olomouc Olomouc T Moravië-Silezië Ostrava Z Zlín Zlín B Zuid-Moravië Brno J Vysočina Jihlava

Het land

Tsjechië heeft een oppervlakte van 78.865 km², waarvan 2% water is. Het land is ongeveer even groot als de Benelux. Dat zijn Nederland, België en Luxemburg samen. In Tsjechië wonen 10.180.000 mensen. Dat zijn 130 mensen per vierkante kilometer. Die bevolkingsdichtheid is redelijk laag. In Nederland zijn het 466 per km². Tsjechië ligt in Centraal-Europa. Dat is ongeveer het midden van Europa. Tsjechië grenst in het noorden en westen aan Duitsland, in het noorden aan Polen, in het westen aan Slowakije en in het zuiden aan Oostenrijk. De grens met Duitsland is het langste, 810 kilometer.

Gebergtes

Langs de grenzen zijn veel bergen te vinden. In het zuidwesten bijvoorbeeld ligt het Bohemer woud, in het noordwesten het Ertsgebergte en in het noorden Sudeten, het Reuzengebergte. In het oosten met de grens van Slowakije ligt de Beskiden en de Witte Karpaten. De Sněžka is met 1603 meter de hoogste berg van Tsjechië en het ligt in het Reuzengebergte. De meeste hoge bergen zijn in het Reuzengebergte te vinden. Het laagste punt van Tsjechië is 115 meter, in de buurt van het plaatsje Děčín in het noordwesten van het land.

Wateren

In Tsjechië ontspringen aan aantal grote rivieren. De Elbe ontspringt in het Reuzengebergte en stroomt richting Duitsland. Deze is wel meer dan 1100 kilometer lang. Een andere grote rivier is de Oder. Deze stroomt vanuit de Sudeten via Polen naar Duitsland. De Moldau is de langste rivier van Tsjechië met 440 kilometer. Er zijn niet zo veel natuurlijke meren in Tsjechië. Het grootste kunstmatige meer is het Rožmberk-meer met ongeveer een oppervlakte van 500 hectare.

Klimaat

Tsjechië ligt in het midden van Europa en ook een beetje in het oosten. In het westen heerst een gematigd landklimaat, met neerslag het hele jaar door, ongeveer 450 tot 650 mm per jaar. Het verschil in temperatuur in de winter en in de zomer is er niet heel groot. In het oosten heerst een echt landklimaat met hete zomers en koude winters. Omdat het hier erg bergachtig is, valt er meer neerslag dan in de lage delen van Tsjechië. In de bergen kan wel 1000 tot 2000 mm regen per jaar vallen. In de bergen ligt vaak sneeuw. In de zomer wordt het er erg warm, maar de gemiddelde temperatuur in de bergen is dan zo'n 11 graden. In de steden ligt die gemiddelde temperatuur rond de 19 graden. Begin oktober komt de temperatuur meestal weer onder de 10 graden. In de hoofdstad Praag is de gemiddelde temperatuur in januari 9,5°C en in de zomermaanden ligt die boven de 30°C.

Natuur

Tsjechië heeft veel natuurparken. Er zijn bergen, rivieren en veel dieren en bossen te vinden. Meer dan in de Benelux.

Godsdienst

De meeste Tsjechen zijn ongelovig. Ongeveer 30% is Rooms-katholiek, maar weinig mensen gaan naar kerk. Daarnaast zijn er hussieten, Boheemse broeders, evangelisten, orthodoxen, baptisten, herhutter, methodisten en joden. 73% van de Tsjechen noemt zichzelf atheïst (niet-gelovig).

Fotogalerij

• Tsjechië lokatie.png

  Lokatie in Europa

• 

  Satelietfoto

• Flag of the Czech Republic.png

  Vlag van Tsjechië

• Tjechië wapen.gif

  Wapen van Tsjechië

Externe link

• CIA worldfactbook

	Europese Unie
Lidstaten: België · Bulgarije · Cyprus · Denemarken · Duitsland · Estland · Finland · Frankrijk · Griekenland · Hongarije · Ierland · Italië · Kroatië · Letland · Litouwen · Luxemburg · Malta · Nederland · Oostenrijk · Polen · Portugal · Roemenië · Slovenië · Slowakije · Spanje · Tsjechië · Zweden Ultraperifere gebieden: Frankrijk: Frans-Guyana · Guadeloupe · Martinique · Mayotte · Réunion · Saint-Martin Portugal: Azoren · Madeira Spanje: Canarische Eilanden Kandidaat-lidstaten: Albanië · Bosnië en Herzegovina · Moldavië · Montenegro · Noord-Macedonië · Oekraïne · Servië · Turkije

	Landen, afhankelijke gebieden en niet-erkende staten in Europa
Albanië · Andorra · Armenië · Azerbeidzjan · België · Bosnië en Herzegovina · Bulgarije · Cyprus · Denemarken · Duitsland · Estland · Finland · Frankrijk · Georgië · Griekenland · Hongarije · IJsland · Ierland · Italië · Kazachstan · Kroatië · Letland · Liechtenstein · Litouwen · Luxemburg · Malta · Moldavië · Monaco · Montenegro · Nederland · Noord-Macedonië · Noorwegen · Oekraïne · Oostenrijk · Polen · Portugal · Roemenië · Rusland · San Marino · Servië · Slovenië · Slowakije · Spanje · Tsjechië · Turkije · Vaticaanstad · Verenigd Koninkrijk · Wit-Rusland · Zweden · Zwitserland Alle schuine landen liggen ook in een ander werelddeel. Afhankelijke gebieden: Ålandseilanden · Faeröer · Gibraltar · Guernsey · Jan Mayen · Jersey · Man · Spitsbergen Niet-erkende staten: Donetsk · Kosovo · Loegansk · Transnistrië · Tsjetsjenië