Zuid-Afrika: verschil tussen versies
(→Talen) |
|||
(95 tussenliggende versies door 44 gebruikers niet weergegeven) | |||
Regel 1: | Regel 1: | ||
− | {{ |
+ | {{Zuid-Afrika}} |
+ | '''Zuid-Afrika''' is een land in het zuidelijkste stukje van [[Afrika]]. Het is één van de rijkste en welvarendste landen van Afrika. Zo'n 75% van de bevolking is gekleurd en ongeveer 25% is wit. |
||
− | [[Afbeelding:Zuid-Afrika.png|right]] |
||
+ | |||
− | [[Afbeelding:Zuid-Afrika satelliet.png|350px|right]] |
||
+ | Zuid-Afrika heeft veel officiële talen. Het grootste deel van de blanke bevolking spreekt [[Afrikaans]], dat is een taal die afstamt van het Nederlands en voor Nederlanders dus prima te verstaan is. |
||
− | [[Afbeelding:Flag of South Africa.png|350px|right]] |
||
+ | |||
− | == Algemene gegevens == |
||
− | + | In Zuid-Afrika ligt het zuidelijkste punt van Afrika: Kaap Agulhas. |
|
+ | |||
− | *De oppervlakte van Zuid-Afrika is ongeveer 1.220.000 km2. |
||
+ | [[Bestand:Kaap deGoede Hoop.JPG|300px]] |
||
− | *De hoofdstad van Zuid-Afrika is Pretoria. |
||
+ | [[Bestand:HPIM0711 (Medium).JPG|300px]] |
||
− | *[[Pretoria]] telt ongeveer 900.000 inwoners. |
||
− | *In Zuid-Afrika spreken ze het meest Engels en Afrikaans. |
||
− | *Van de inwoners is 75% zwart en 25% blank. |
||
− | *Van de inwoners is 68% christenen en 32% moslims. |
||
− | *In Zuid-Afrika kan je alleen betalen met de rand. |
||
− | *De Zuid-Afrikaanse vlag bestaat uit veel kleuren: rood, groen, geel, blauw, zwart en wit. [[http://images.google.nl/images?q=tbn:kkfBEM2BXifD8M:http://www.douanita.nl/vlag%2520zuid-afrika.gif]] |
||
− | *Kaap de Goede Hoop( het zuidelijkste puntje van Zuid-Afrika |
||
− | [[Afbeelding:Kaap deGoede Hoop.JPG|300px]] |
||
− | [[Afbeelding:HPIM0711 (Medium).JPG|300px]] |
||
== Geschiedenis == |
== Geschiedenis == |
||
− | Op 6 april 1652 was een groep [[Nederland]]se kolonisten op weg naar [[India]]. Om hun [[schip]] |
+ | Op 6 april 1652 was een groep [[Nederland]]se kolonisten op weg naar [[India]]. Om hun [[schip]] vol te laden met [[voedsel]], maakten zij een tussenstop in Zuid-Afrika. De doortrek naar India ging niet door, want de Nederlanders vonden Zuid-Afrika ook een aantrekkelijk land. De zwarte mensen die er woonden, werden aan de kant gezet, want de [[Nederlander]]s wilden de baas worden in het land. De Nederlanders vonden de oorspronkelijke bewoners (meer dan driekwart van de bevolking) veel minder belangrijk dan zichzelf. |
+ | |||
− | In 1984 werd de apartheid wettelijk vastgesteld: alles was gescheiden voor blanke en zwarte mensen. Nelson Mandela was hier tegen, hij ging in hoger protest en werd opgepakt door de regering. 26 jaar later is Nelson Mandela vrijgelaten en werd de apartheid afgeschaft. Toen is hij een tijd [[president]] geweest van Zuid-Afrika. |
||
+ | Toen de Britten (Engelsen) bij Zuid-Afrika kwamen, wilden zij er de baas worden in plaats van de Nederlanders. Dat ging niet zomaar. Er kwam een oorlog tussen de Afrikaners (de Nederlandse kolonisten) en de Britten. Deze oorlog werd de Boerenoorlog genoemd. Deze oorlog duurde van 1899 tot 1902. In de Boerenoorlog werden 6000 Afrikaners en 22.000 [[Brit]]ten gedood. De oorlog werd uiteindelijk gewonnen door de Britten. |
||
+ | |||
+ | De witte mensen in Zuid-Afrika (Afrikaners en Britten) vonden zichzelf nog steeds veel belangrijker dan de zwarten. De zwarten (de mensen die er al het langst woonden!) kregen steeds minder rechten. In 1948 werd de apartheid wettelijk vastgesteld (apartheidsregime). De witte en zwarte mensen kregen aparte scholen, aparte winkels, enzovoort. Je begrijpt wel dat de witte mensen daarbij het beste deel uitkozen. Nelson Mandela (een zwarte) protesteerde tegen de apartheid. Hij werd opgepakt door de regering en werd verbannen. In 1990 werd de apartheid afgeschaft. Nelson Mandela werd vrijgelaten. Hij werd [[president]] van Zuid-Afrika. |
||
+ | |||
+ | Nelson Mandela was president van Zuid-Afrika van 1994 tot 1999. Na hem volgden Thabo Mbeki (1999-2008), Kgalema Mothlante (2008-2009) en Jacob Zuma (2009-2018). De huidige president van Zuid-Afrika is Cyril Ramaphosa. |
||
== [[Nelson Mandela]] == |
== [[Nelson Mandela]] == |
||
− | Nelson Mandela werd geboren in |
+ | Nelson Mandela werd op 18 juli 1918 geboren in een dorpje genaamd Mvezo. Hij was de zoon van een man die het stamhoofd advies gaf. De vader van Nelson Mandela ging dood toen Nelson 9 jaar was. Op deze leeftijd verhuisde Nelson en ging als eerste van de familie naar school. |
+ | Toen Mandela zijn diploma had gehaald, mocht hij gaan studeren aan een universiteit. Zo ging hij rechten studeren. |
||
− | In Zuid |
+ | In Zuid-Afrika was toen de apartheidspolitiek (dat betekent dat er speciale [[Autobus|bus]]sen en [[trein]]en voor de zwarten en de blanken waren en [[winkel]]s en nog meer van zulke dingen, waarbij de blanken altijd betere dingen kregen. Er stond bijvoorbeeld soms op bankjes: alleen voor Europeanen). |
+ | De donkere mensen van Zuid-Afrika werden ook veel slechter behandeld dan de blanke mensen in Zuid-Afrika. Dit vond Nelson Mandela heel oneerlijk. |
||
− | Nelson Mandéla was tegen de apartheidspolitiek. |
+ | Nelson Mandéla was tegen de apartheidspolitiek. Om wat tegen deze apartheidspolitiek te doen, ging Nelson Mandela bij een groep mensen werken. Zij noemden zichzelf het ANC. ANC staat voor: Afrikaans Nationaal Congres. Het ANC wilde gelijkheid voor iedereen in het land. |
+ | Nelson Mandela hield toespraken, dat vond de regering niet goed dus werd hij in de gevangenis gestopt. De [[gevangenis]] stond op het [[Robbeneiland]]. Toen Nelson Mandela in de gevangenis zat ging de apartheidspolitiek gewoon door. Zo mochten mensen eigenlijk geen foto's meer van Nelson Mandela delen. De regering vond dat de mensen Nelson Mandela moesten vergeten, maar dit lukte niet. Veel mensen hadden nog een foto van Mandela en deze deelden ze met iedereen. |
||
− | Na |
+ | Na 27 [[jaar]] kwam hij weer vrij. |
− | Dat kwam door de gekozen president Klerk in die tijd. |
+ | Dat kwam door de gekozen president De Klerk in die tijd. President De Klerk ging samen met andere mensen praten en overleggen. Zo gingen de zwarte burgers veel beter leven. |
Dat zorgde voor veel blijdschap in de wereld. |
Dat zorgde voor veel blijdschap in de wereld. |
||
− | Nelson Mandela werd op zijn 75e president van Zuid |
+ | Op 27 april 1990 kwam er een eind aan de apartheid. Alle Afrikanen waren toen gelijk en alle Afrikanen konden toen ook kiezen welke president ze wilden. Dat was de eerste verkiezing van Zuid-Afrika. Nelson Mandela werd op zijn 75e (1993) president van Zuid-Afrika. |
− | In december 1997 stopte hij met zijn werk als president. |
+ | In december 1997 stopte hij met zijn werk als president. Maar hij werd wel wereldberoemd. Mandela overleed op 5 december 2013. |
== Landschap == |
== Landschap == |
||
+ | Zuid-Afrika ligt in het meest zuidelijke puntje van het werelddeel [[Afrika]]. Ten westen van Zuid-Afrika ligt de [[Atlantische Oceaan]] en ten oosten de [[Indische Oceaan]]. |
||
+ | Zuid-Afrika is groot en heeft daarom verschillende landschappen. Grote delen van Zuid-Afrika zijn droog en hier groeit vooral [[gras]]. In het westen zijn er droge [[woestijn]]en en daar groeit helemaal geen gras, hier groeien veel [[cactus]]sen en harde grassoorten: [[Rozemarijn]] [[Tijm]] en [[hei]]de bijvoorbeeld. Aan de oostkust valt meer [[regen]] dan de in rest Zuid-Afrika, daar zijn dan ook meer [[Bos (landschap)|bossen]]. |
||
− | Zuid Afrika ligt in het meest zuidelijke puntje van het werelddeel [[Afrika]]. Ten westen van Zuid Afrika ligt de [[Atlantische Oceaan]] en ten oosten de [[Indische Oceaan]]. |
||
+ | De langste [[rivier]] van Zuid-Afrika is de Oranje met 2100 [[Kilometer|km]] lang. De hoogste [[berg]] is de Makheke, die is maar liefst 3461 [[meter]] hoog. De bergen liggen in het noorden van het land, daar ligt de eeuwige [[sneeuw]] vredig op de top. |
||
− | Zuid Afrika is groot en heeft daarom verschillende landschappen.Grote delen van Zuid-Afrika zijn droog en hier groeit vooral [[gras]]. In het westen zijn er droge [[woestijn]]en en daar groeit helemaal geen gras, hier groeien veel [[cactus]]sen en harde grassoorten: [[Rozemarijn]] [[Tijm]] en [[hei]]de bijvoorbeeld. Aan de oostkust valt meer [[regen]] dan de in rest Zuid-Afrika, daar zijn dan ook meer [[bos]]sen. |
||
− | |||
− | De langste [[rivier]] van Zuid Afrika is de Oranje met 2100 [[Kilometer|km]] lang.De hoogste [[berg]] is de Makheke, die is maar liefst 3461 [[meter]] hoog. De bergen liggen in het noorden van het land, daar ligt de eeuwige [[sneeuw]] vredig op de top. |
||
== Klimaat == |
== Klimaat == |
||
+ | De klimaat- en weersverschillen binnen Zuid-Afrika zijn heel groot. |
||
+ | In het westen zijn woestijnen. Het is daar heel droog. In het oosten valt het meeste regen. Maar omdat de meeste regen in de zomer valt, verdampt het water zo snel dat de planten er weinig aan hebben. In meer dan de helft van Zuid-Afrika valt minder dan 50 mm regen per jaar. Dat betekent dat een groot deel van het land heel droog is. De mensen in Zuid-Afrika zijn gewend aan de droge periodes. De rivieren zijn dan helemaal uitgedroogd, en alles wat groen was, wordt bruin. |
||
− | De weersverschillen in het westen en in het oosten van Zuid Afrika zijn heel groot. |
||
+ | De natuur in Zuid-Afrika kan hard toeslaan. Regelmatig razen stormen van de Indische Oceaan naar het vasteland van Zuid-Afrika. Deze stormen richten grote schade aan bij de oostkust. Wervelstormen, tornado’s en windhozen kunnen ook boven het land ontstaan. |
||
− | In het westen zijn woestijnen, daar is droog. In het oosten valt het meeste regen. Maar omdat de meeste regen in de zomer valt ,verdampt het water zo snel dat de planten er weinig aan hebben. In meer dan de helft van Zuid Afrika valt minder dan 50 mm regen per jaar. Dat betekent dat een groot deel van het land heel droog is . De droogtes van de periodes zijn heel gewoon: rivieren zijn droog ,en wat groen is wordt bruin. |
||
− | |||
− | De natuur in Zuid Afrika kan hard toeslaan.Regelmatig razen stormen van de Indische Oceaan naar het vaste land van Zuid-Afrika en het richt grote schade aan de oostkust. Wervelstormen, tornado’s en windhozen kunnen ook boven het land ontstaan. |
||
== Dierenwereld == |
== Dierenwereld == |
||
+ | Er leven in Zuid-Afrika veel dieren in het wild, die wij alleen maar uit de dierentuin kennen: [[wrattenzwijn]]en, [[buffel]]s, [[giraf]]fen, [[zebra]]´s, [[luipaard]]en, [[olifant]]en, [[struisvogel]]s en nog veel meer. |
||
− | |||
− | Er leven in Zuid Afrika veel dieren in het wild: [[wrattenzwijn]]en, [[buffel]]s, [[giraff]]en, [[zebra]]´s, [[luipaard]]en, [[olifant]]en, [[struisvogel]]s en nog veel meer. |
||
− | |||
Deze struisvogels leven op een struisvogelfarm in Zuid-Afrika. |
Deze struisvogels leven op een struisvogelfarm in Zuid-Afrika. |
||
Regel 71: | Regel 67: | ||
</gallery> |
</gallery> |
||
− | Het Krugerpark is een groot wildpark in Zuid |
+ | Het Krugerpark is een groot wildpark in Zuid-Afrika. Hier leven allerlei dieren in het wild. |
Het park grenst aan het land [[Mozambique]] en is maar liefst 400 [[km]] lang. |
Het park grenst aan het land [[Mozambique]] en is maar liefst 400 [[km]] lang. |
||
− | Veel toeristen komen hierheen. |
+ | Veel toeristen komen hierheen. De 'Big Five' (vijf grootste dieren van Zuid-Afrika) leven er. De 'Big Five' zijn de [[buffel]], de [[leeuw]], het [[luipaard]], de [[olifant]] en de witte [[neushoorn]]. Toeristen rijden zelf of met een [[Autobus|bus]] door het Krugerpark en gaan op zoek naar de dieren. Als ze geluk hebben, komt er een dier heel dicht bij. De toeristen maken heel veel foto's. |
− | Verder rij je met een [[bus]] door het Krugerpark en zoek je dieren om je heen.Als je gelukt hebt…dan komt een dier vlak bij je staan. Soms komt er een dier op de auto. |
||
− | En geloof me dan maak je er heel veel foto’s van. |
||
== Bevolking == |
== Bevolking == |
||
− | In Zuid-Afrika leven veel verschillende volken.< |
+ | In Zuid-Afrika leven veel verschillende volken.<br /> Je kunt bijvoorbeeld denken aan de Boeren, de Zoeloes en de Khoikhoi. Over deze volken vertellen we wat. |
− | Er zijn onder andere Boeren, het Zoeloe volk en de Khoikhoi.<BR> |
||
− | Over deze volken vertellen we wat. |
||
+ | ===Boeren of Afrikaners=== |
||
+ | De Boeren of Afrikaners zijn de witte inwoners van Zuid-Afrika. Ze komen vooral uit Nederland en Engeland, maar ook uit bijvoorbeeld Duitsland en Frankrijk. Ze zijn naar Zuid-Afrika gekomen toen het nog een kolonie was. |
||
+ | ===Zoeloes=== |
||
− | ''Boeren of Afrikanen'' |
||
+ | De Zoeloes hebben een donkere huid en donker kroeshaar. Vaak dragen ze weinig kleren. Wanneer ze in een stad wonen of winkels bekijken, dragen ze de mooiste kleren die ze hebben. |
||
+ | Een Zoeloedorp heet een kraal. Elk huis lijkt op een bijenkorf. Het is gemaakt van houten palen en heeft een rieten dak. De jongens helpen de vaders bij zorgen voor de koeien. De jongste kinderen helpen ook, bijvoorbeeld door de geiten te melken. |
||
+ | De meisjes helpen hun moeders. Zij moeten op de baby’s passen als hun moeders aan het werk zijn. De vrouwen zorgen voor het huishouden, koken en maken nieuwe kleren. Vroeger vochten de zoeloemannen vaak; Dat konden ze goed. Zij doen nu net alsof ze vechten, als ze een speciale dans doen. |
||
+ | ===Khoikhoi=== |
||
− | Boeren of Afrikanen zijn de blanke inwoners van Zuid-Afrika, die bijvoorbeeld uit Nederland, Duitsland, en Frankrijk komen. |
||
+ | De Khoikhoi (of de hottentotten) leven in een droge westelijke gebieden aan de rand van de woestijn. Zij leven als nomaden. Dit betekent dat ze steeds verhuizen van de ene plek naar de andere. Onderweg leven ze van struisvogeleieren, fruit, noten en dieren (waar ze met speren en pijl en boog op jagen). Ze halen water diep uit de grond. Dit bewaren ze in lege struisvogeleieren. In 1800 namen de Nederlanders een Khoikoi vrouw mee naar Nederland: Saartje Baartman. De mensen in Nederland vonden haar er vreemd uitzien en dachten dat ze een dier was. De vrouw is als snel overleden: Ze kon niet goed tegen het koude Nederlandse klimaat. |
||
− | |||
− | |||
− | ''De Zoeloes'' |
||
− | |||
− | Zij hebben een donkere huid en donker kroeshaar. Vaak dragen ze weinig kleren. Maar wanneer ze in een stad wonen of winkels bekijken, dragen ze het mooiste wat ze hebben. |
||
− | Een Zoeloedorp heet een kraal. Elk huis lijkt op een bijenkorf. Het is gemaakt van houten palen en heeft een rieten dak. De jongens helpen de vaders bij hoeden van de koeien. De jongste kinderen helpen ook, bijvoorbeeld door de geiten te melken. |
||
− | De meisjes helpen hun moeders. Zij moeten op de baby’s passen als hun moeders aan het werk zijn. De vrouwen koken een soort pap. De vrouwen maken nieuwe jurken, die ze aan trekken als ze naar de stad gaan. Vroeger vochten de zoeloemannen vaak; |
||
− | Dat konden ze goed. Zij doen nu net alsof ze vechten, als ze een speciale dans doen. |
||
− | |||
− | |||
− | ''De Khoikhoi'' |
||
− | |||
− | De khoikhoi (of de hottentotten) leven in een droge westelijke gebieden aan de rand van de woestijn. Zij leven als nomaden. Ze gaan steeds van de ene plek naar de andere. Onderweg leven ze van fruit, noten en antilopen waar ze met speren en pijl en boog op jagen. Het water wat ze diep uit de grond halen, bewaren ze in lege struisvogeleieren. |
||
== Talen == |
== Talen == |
||
− | + | De Afrikaanse taal lijkt veel op het Nederlands. De woorden klinken vaak hetzelfde, maar worden vaak anders geschreven. |
|
− | [[ |
+ | [[Bestand:AfrikaansHollands.JPG|thumb]] |
− | Van 15 jaar en ouder kan 81.8 % schrijven en lezen: 81.9 % mannen en 81.7 % vrouwen. |
+ | In Zuid-Afrika kan ruim 80% van de bevolking schrijven en lezen. Van de personen van 15 jaar en ouder kan 81.8 % schrijven en lezen: 81.9 % mannen en 81.7 % vrouwen. |
+ | Behalve Afrikaans worden er ook andere talen gesproken in Zuid-Afrika: |
||
− | |||
− | Behalve Afrikaans worden er ook andere talen gesproken in Zuid Afrika: |
||
* Zoeloe 24% |
* Zoeloe 24% |
||
* Xhosa 18% |
* Xhosa 18% |
||
Regel 120: | Regel 104: | ||
Een aantal Afrikaanse woorden: |
Een aantal Afrikaanse woorden: |
||
− | * Barbecue |
+ | * [[Barbecue]] is braai |
− | * Computer |
+ | * [[Computer]] is rekenaar |
− | * Chirurg is |
+ | * [[Chirurg]] is snydokter/chirurg |
− | * Metro is moltrein |
+ | * [[Metro]] is moltrein/ metro |
− | * Lift is |
+ | * [[Lift]] is hysbak |
− | * Milkshake |
+ | * [[Milkshake]] is melkskommel |
− | * Pindakaas is |
+ | * [[Pindakaas]] is grondboontjebotter |
− | * Stoplicht is robot |
+ | * [[Stoplicht]] is robot/verkeerslig |
− | * Scooter is bromponie |
+ | * [[Scooter]] is bromponie |
− | * Snack is |
+ | * [[Snack]] is peuselhappie |
− | * Dankje is dankie |
+ | * Dankje is dankie |
− | * Niet vast houden |
+ | * Niet vast houden is moenie vashou nie |
− | * Baby is baba |
+ | * [[Baby]] is baba |
− | * Foto is kiekie |
+ | * [[Foto]] is kiekie/foto |
− | * |
+ | * [[Tunnel]] is tonnel |
− | * |
+ | * Wij is ons |
− | * Ons is wij |
||
== Godsdienst == |
== Godsdienst == |
||
+ | Ongeveer driekwart van de Zuid-Afrikaanse bevolking is christelijk. |
||
+ | De christelijke zwarten zijn vaak lid van The African Independent Churches. |
||
− | Meer dan driekwart van de Zuid Afrikaanse bevolking is christelijk. |
||
+ | De christelijke blanken zijn meestal lid van de Calvinistische Nederduitse Gereformeerde kerk. Van deze kerk zijn ongeveer 1.350.000 mensen lid. De leider heet Desmond Tutu. |
||
− | De grootste groep gelovigen van de zwarten behoren tot de onafhankelijke kerken van de zwarten: The African Independent Churches. |
||
− | De grootste groep blanke gelovigen in Zuid Afrika horen bij de Calvinistische Nederduitse Gereformeerde kerk. Die bestaat uit ruim 1.350.000 leden. De leider heet Desmonol Tutu. |
||
In 1984 kreeg hij de Nobelprijs voor de vrede. |
In 1984 kreeg hij de Nobelprijs voor de vrede. |
||
+ | |||
In 1986 werd hij benoemt tot aardbisschop. |
In 1986 werd hij benoemt tot aardbisschop. |
||
− | Hij heeft z’n hele leven campagne gevoerd tegen apartheid. |
||
+ | Hij heeft z’n hele leven geprotesteerd tegen de apartheid. |
||
De godsdiensten zijn zo verdeeld over Zuid-Afrika: |
De godsdiensten zijn zo verdeeld over Zuid-Afrika: |
||
+ | * 68 % Christenen. |
||
− | |||
− | + | * 2 % Moslims. |
|
+ | * 1.5 % Hindoes. |
||
− | |||
+ | * 28.5 % Natuurgodsdiensten. |
||
− | 2 % Moslims. |
||
− | |||
− | 1.5 % Hindoes. |
||
− | |||
− | 28.5 % Natuurgodsdiensten. |
||
== Onderwijs == |
== Onderwijs == |
||
+ | Voor het jaar 1993 gingen lang niet alle kinderen in Zuid-Afrika naar school. |
||
+ | Tijdens de apartheidspolitiek gold de leerplicht (plicht om naar school te gaan) alleen voor de blanken. Scholen voor zwarte kinderen waren vaak arm en konden minder goed onderwijs geven dan de scholen voor blanken. Veel zwarte kinderen maakten hun school niet af. |
||
+ | Klassen met meer dan 50 kinderen waren bij de zwarten heel gewoon. De blanken hadden klassen met maar 15 tot 20 kinderen. |
||
+ | * In 1975: 55 zwarten per leerkracht en 20 blanken. |
||
− | Voor 1993 gingen lang niet alle kinderen naar school. |
||
+ | * In 1981: 45 zwarten en 18 blanken. |
||
− | Tijdens de apartheidspolitiek gold de leerplicht (plicht om naar school te gaan) alleen voor Europeanen. Scholen voor zwarte kinderen waren minder goed dan scholen voor blanken.Veel kinderen maakten hun school niet eens af. |
||
+ | * In 1994: 45 zwarten en 15 blanken. |
||
− | Klassen met 50 kinderen of meer waren bij de zwarten heel gewoon. |
||
+ | Sinds 1993 geldt de leerplicht voor alle kinderen, zwart of blank. Maar nog steeds gaat niet iedereen naar school. Veel zwarte ouders zijn te arm om schoolgeld te betalen voor hun kinderen. |
||
− | |||
− | In 1975: 55 zwarten per leerkracht en 20 blanken. |
||
− | |||
− | In 1981: 45 zwarten en 18 blanken. |
||
− | |||
− | In 1994: 45 zwarten en 15 blanken. |
||
− | |||
− | |||
− | Sinds 1993 geldt de leerplicht voor alle kinderen, zwart of blank. |
||
− | Maar nog steeds gaat niet iedereen naar school. |
||
− | Veel ouders zijn te arm om school te betalen. |
||
== Gezondheidszorg == |
== Gezondheidszorg == |
||
+ | In Zuid-Afrika was tot 1993 de gezondheidszorg voor blanken veel beter dan voor zwarten. Blanken hadden meer geld voor ziekenhuizen, klinieken en artsen. De blanken werden gemiddeld 73 jaar oud en de zwarten 63 jaar! Dit kwam vooral door het feit dat de gezondheidszorg voor zwarten niet zo belangrijk werd gevonden. |
||
+ | ===Ziektes=== |
||
− | In Zuid-Afrika was tot 1993 de gezondheidszorg voor blanken veel beter dan voor zwarten. |
||
+ | ====[[Malaria]]==== |
||
− | Er was meer geld voor ziekenhuizen, klinieken en artsen voor blanken. |
||
+ | Mala-aria betekent slechte lucht. Malaria is een heel gevaarlijke ziekte in de (sub)tropen. De malariamug brengt de ziekte over van de ene mens naar de andere. |
||
− | Het was dan zo dat de blanken gemiddeld 73 jaar werden en zwarten gemiddeld 63 jaar. |
||
+ | Na 8-10 dagen komen de eerste verschijnselen voor (koorts, koude rillingen, spierpijn en hoofdpijn). Eerst voel je je vaak grieperig voor je deze verschijnselen krijgt. Als er niets gebeurt tegen deze ziekte, kun je er zelfs aan sterven! |
||
− | Als je een zwart persoon was, en bijvoorbeeld een nieuwe nier nodig had, was het wel eens zo dat je veel te lang moest wachten en dan ging je dood voordat er nog iets gebeurd was. |
||
− | Maar blanken waren al geholpen in de tussentijd met hetzelfde terwijl eigenlijk de zwarte aan de beurt was. |
||
− | |||
− | |||
− | ''Malaria'' |
||
− | |||
− | Mala-aria betekent slechte lucht. Malaria is een van de bedreigde ziekten in de (sub)tropen. |
||
− | En wordt veroorzaakt door malariamug. |
||
− | De ziekte wordt van mens op mens overgebracht door een steek van de mug. |
||
− | Na 8-10 dagen komen de eerste verschijnselen voor. |
||
− | Zoals koorts, koude rillingen spierpijn en hoofdpijn. |
||
− | Eerst voel je je vaak grieperig voor je deze verschijnselen krijgt. En als je er niets tegen doet kan je het je hele leven houden of er aan doodgaan, zo erg is het. |
||
− | |||
− | |||
− | ''Andere ziekten'' |
||
− | |||
− | Nog meer ziektes in Zuid-Afrika zijn Hondsdolheid, Worminfectie, Tuberculose. |
||
− | Cholera en Gele Koorts dat zijn andere tropische ziekten. Gele Koorts is een erg zeldzame ziekte en wordt veroorzaakt door het Gele Koorts [[virus]]. Heel veel mensen in Zuid-Afrika sterven tegenwoordig aan [[aids]]. |
||
+ | ====Andere ziekten==== |
||
− | == Gemaakt door: == |
||
+ | In Zuid-Afrika komen veel meer ziektes voor dan in Nederland. Dit komt vooral door het warme klimaat en de slechte hygiëne (Het land is veel minder schoon dan Nederland). Voorbeelden van deze ziektes zijn Hondsdolheid, Worminfectie, Tuberculose, Cholera en Gele Koorts. Heel veel mensen in Zuid-Afrika sterven tegenwoordig aan [[aids]]. |
||
+ | ==The Coons == |
||
− | De leerlingen uit groep 8 van basisschool 'De Valkenheuvel' in Driebergen. |
||
+ | [[Bestand:IMG_0282.JPG|left|thumb|200px]] [[Bestand:IMG_0286.JPG|left|thumb|200px]] |
||
+ | [[Bestand:IMG_0290.JPG|left|thumb|200px]] |
||
+ | Coon Carnaval ontstond in de 19e eeuw, in de tijd van de slavernij. Twee januari was de enige vrije dag van de Afrikaanstalige moslimslaven. Op die dag vierden ze feest. Vrouwen, mannen en kinderen deden mee aan de parade. Iedereen was kleurrijk verkleed, er werd gezongen en gedanst. |
||
+ | In 1848 groeide het feest. Het Verenigd Koninkrijk was toen de baas over Kaapstad. Een groep Amerikaanse minstrelen maakten zichzelf zwart, dit sloeg erg aan bij de lokale bevolking. De ‘kleurlingen’ besloten het omgekeerde te doen en schreven spottende liedjes over hun vroegere meesters. |
||
+ | Vandaag de dag is Coon Carnaval nog steeds een groot feest bij de kleurlingen in Kaapstad. Er zijn 169 verschillende groepen die deelnemen aan dit feest. Elke groep heeft zijn eigen drie kleuren, die terug te vinden zijn in de kleding. Het feest begint op twee januari en gaat door tot het tweede weekend in februari. Elk weekend strijden de groepen tegen elkaar voor de titel beste zang, mars of voor de mooiste kleding. |
||
+ | {{Navigatie Afrikaanse Unie}} |
||
+ | {{Navigatie landen Afrika}} |
||
+ | {{Navigatie Gemenebest van Naties}} |
||
− | [[ |
+ | [[Categorie:Landen van Afrika]] |
+ | [[Categorie:Gemenebest van Naties]] |
Huidige versie van 11 apr 2024 om 12:34
Republiek Zuid-Afrika Republiek van Suid-Afrika Republic of South Africa +9 andere officiële namen | |
---|---|
Hoofdsteden | Pretoria (bestuurlijke macht) Kaapstad (wetgevende macht) Bloemfontein (rechtsprekende macht) |
Aantal inwoners | 60.142.978 (2021) |
Oppervlakte | 1.221.037 km² |
Regeringsvorm | Parlementaire republiek |
President | Cyril Ramaphosa (sinds 2018) |
Godsdienst | Christendom (78%) Geen religie (10,9%) Traditionele religies (4,4%) Overig (6,7%) |
Taal | Afrikaans, Engels, Ndebele, Noord-Sotho, Swazi, Tsonga, Tswana, Venda, Xhosa, Zoeloe en Zuid-Sotho |
Munteenheid | Rand |
Volkslied | Nkosi Sikelel iAfrica & Die Stem van Suid-Afrika |
Motto | !ke e: /xarra //ke |
Nationale feestdag | 27 april |
Landcode | ZAF |
Zuid-Afrika is een land in het zuidelijkste stukje van Afrika. Het is één van de rijkste en welvarendste landen van Afrika. Zo'n 75% van de bevolking is gekleurd en ongeveer 25% is wit.
Zuid-Afrika heeft veel officiële talen. Het grootste deel van de blanke bevolking spreekt Afrikaans, dat is een taal die afstamt van het Nederlands en voor Nederlanders dus prima te verstaan is.
In Zuid-Afrika ligt het zuidelijkste punt van Afrika: Kaap Agulhas.
Geschiedenis
Op 6 april 1652 was een groep Nederlandse kolonisten op weg naar India. Om hun schip vol te laden met voedsel, maakten zij een tussenstop in Zuid-Afrika. De doortrek naar India ging niet door, want de Nederlanders vonden Zuid-Afrika ook een aantrekkelijk land. De zwarte mensen die er woonden, werden aan de kant gezet, want de Nederlanders wilden de baas worden in het land. De Nederlanders vonden de oorspronkelijke bewoners (meer dan driekwart van de bevolking) veel minder belangrijk dan zichzelf.
Toen de Britten (Engelsen) bij Zuid-Afrika kwamen, wilden zij er de baas worden in plaats van de Nederlanders. Dat ging niet zomaar. Er kwam een oorlog tussen de Afrikaners (de Nederlandse kolonisten) en de Britten. Deze oorlog werd de Boerenoorlog genoemd. Deze oorlog duurde van 1899 tot 1902. In de Boerenoorlog werden 6000 Afrikaners en 22.000 Britten gedood. De oorlog werd uiteindelijk gewonnen door de Britten.
De witte mensen in Zuid-Afrika (Afrikaners en Britten) vonden zichzelf nog steeds veel belangrijker dan de zwarten. De zwarten (de mensen die er al het langst woonden!) kregen steeds minder rechten. In 1948 werd de apartheid wettelijk vastgesteld (apartheidsregime). De witte en zwarte mensen kregen aparte scholen, aparte winkels, enzovoort. Je begrijpt wel dat de witte mensen daarbij het beste deel uitkozen. Nelson Mandela (een zwarte) protesteerde tegen de apartheid. Hij werd opgepakt door de regering en werd verbannen. In 1990 werd de apartheid afgeschaft. Nelson Mandela werd vrijgelaten. Hij werd president van Zuid-Afrika.
Nelson Mandela was president van Zuid-Afrika van 1994 tot 1999. Na hem volgden Thabo Mbeki (1999-2008), Kgalema Mothlante (2008-2009) en Jacob Zuma (2009-2018). De huidige president van Zuid-Afrika is Cyril Ramaphosa.
Nelson Mandela
Nelson Mandela werd op 18 juli 1918 geboren in een dorpje genaamd Mvezo. Hij was de zoon van een man die het stamhoofd advies gaf. De vader van Nelson Mandela ging dood toen Nelson 9 jaar was. Op deze leeftijd verhuisde Nelson en ging als eerste van de familie naar school. Toen Mandela zijn diploma had gehaald, mocht hij gaan studeren aan een universiteit. Zo ging hij rechten studeren.
In Zuid-Afrika was toen de apartheidspolitiek (dat betekent dat er speciale bussen en treinen voor de zwarten en de blanken waren en winkels en nog meer van zulke dingen, waarbij de blanken altijd betere dingen kregen. Er stond bijvoorbeeld soms op bankjes: alleen voor Europeanen). De donkere mensen van Zuid-Afrika werden ook veel slechter behandeld dan de blanke mensen in Zuid-Afrika. Dit vond Nelson Mandela heel oneerlijk.
Nelson Mandéla was tegen de apartheidspolitiek. Om wat tegen deze apartheidspolitiek te doen, ging Nelson Mandela bij een groep mensen werken. Zij noemden zichzelf het ANC. ANC staat voor: Afrikaans Nationaal Congres. Het ANC wilde gelijkheid voor iedereen in het land. Nelson Mandela hield toespraken, dat vond de regering niet goed dus werd hij in de gevangenis gestopt. De gevangenis stond op het Robbeneiland. Toen Nelson Mandela in de gevangenis zat ging de apartheidspolitiek gewoon door. Zo mochten mensen eigenlijk geen foto's meer van Nelson Mandela delen. De regering vond dat de mensen Nelson Mandela moesten vergeten, maar dit lukte niet. Veel mensen hadden nog een foto van Mandela en deze deelden ze met iedereen.
Na 27 jaar kwam hij weer vrij. Dat kwam door de gekozen president De Klerk in die tijd. President De Klerk ging samen met andere mensen praten en overleggen. Zo gingen de zwarte burgers veel beter leven. Dat zorgde voor veel blijdschap in de wereld.
Op 27 april 1990 kwam er een eind aan de apartheid. Alle Afrikanen waren toen gelijk en alle Afrikanen konden toen ook kiezen welke president ze wilden. Dat was de eerste verkiezing van Zuid-Afrika. Nelson Mandela werd op zijn 75e (1993) president van Zuid-Afrika. In december 1997 stopte hij met zijn werk als president. Maar hij werd wel wereldberoemd. Mandela overleed op 5 december 2013.
Landschap
Zuid-Afrika ligt in het meest zuidelijke puntje van het werelddeel Afrika. Ten westen van Zuid-Afrika ligt de Atlantische Oceaan en ten oosten de Indische Oceaan.
Zuid-Afrika is groot en heeft daarom verschillende landschappen. Grote delen van Zuid-Afrika zijn droog en hier groeit vooral gras. In het westen zijn er droge woestijnen en daar groeit helemaal geen gras, hier groeien veel cactussen en harde grassoorten: Rozemarijn Tijm en heide bijvoorbeeld. Aan de oostkust valt meer regen dan de in rest Zuid-Afrika, daar zijn dan ook meer bossen.
De langste rivier van Zuid-Afrika is de Oranje met 2100 km lang. De hoogste berg is de Makheke, die is maar liefst 3461 meter hoog. De bergen liggen in het noorden van het land, daar ligt de eeuwige sneeuw vredig op de top.
Klimaat
De klimaat- en weersverschillen binnen Zuid-Afrika zijn heel groot.
In het westen zijn woestijnen. Het is daar heel droog. In het oosten valt het meeste regen. Maar omdat de meeste regen in de zomer valt, verdampt het water zo snel dat de planten er weinig aan hebben. In meer dan de helft van Zuid-Afrika valt minder dan 50 mm regen per jaar. Dat betekent dat een groot deel van het land heel droog is. De mensen in Zuid-Afrika zijn gewend aan de droge periodes. De rivieren zijn dan helemaal uitgedroogd, en alles wat groen was, wordt bruin.
De natuur in Zuid-Afrika kan hard toeslaan. Regelmatig razen stormen van de Indische Oceaan naar het vasteland van Zuid-Afrika. Deze stormen richten grote schade aan bij de oostkust. Wervelstormen, tornado’s en windhozen kunnen ook boven het land ontstaan.
Dierenwereld
Er leven in Zuid-Afrika veel dieren in het wild, die wij alleen maar uit de dierentuin kennen: wrattenzwijnen, buffels, giraffen, zebra´s, luipaarden, olifanten, struisvogels en nog veel meer.
Deze struisvogels leven op een struisvogelfarm in Zuid-Afrika.
Het Krugerpark is een groot wildpark in Zuid-Afrika. Hier leven allerlei dieren in het wild. Het park grenst aan het land Mozambique en is maar liefst 400 km lang. Veel toeristen komen hierheen. De 'Big Five' (vijf grootste dieren van Zuid-Afrika) leven er. De 'Big Five' zijn de buffel, de leeuw, het luipaard, de olifant en de witte neushoorn. Toeristen rijden zelf of met een bus door het Krugerpark en gaan op zoek naar de dieren. Als ze geluk hebben, komt er een dier heel dicht bij. De toeristen maken heel veel foto's.
Bevolking
In Zuid-Afrika leven veel verschillende volken.
Je kunt bijvoorbeeld denken aan de Boeren, de Zoeloes en de Khoikhoi. Over deze volken vertellen we wat.
Boeren of Afrikaners
De Boeren of Afrikaners zijn de witte inwoners van Zuid-Afrika. Ze komen vooral uit Nederland en Engeland, maar ook uit bijvoorbeeld Duitsland en Frankrijk. Ze zijn naar Zuid-Afrika gekomen toen het nog een kolonie was.
Zoeloes
De Zoeloes hebben een donkere huid en donker kroeshaar. Vaak dragen ze weinig kleren. Wanneer ze in een stad wonen of winkels bekijken, dragen ze de mooiste kleren die ze hebben. Een Zoeloedorp heet een kraal. Elk huis lijkt op een bijenkorf. Het is gemaakt van houten palen en heeft een rieten dak. De jongens helpen de vaders bij zorgen voor de koeien. De jongste kinderen helpen ook, bijvoorbeeld door de geiten te melken. De meisjes helpen hun moeders. Zij moeten op de baby’s passen als hun moeders aan het werk zijn. De vrouwen zorgen voor het huishouden, koken en maken nieuwe kleren. Vroeger vochten de zoeloemannen vaak; Dat konden ze goed. Zij doen nu net alsof ze vechten, als ze een speciale dans doen.
Khoikhoi
De Khoikhoi (of de hottentotten) leven in een droge westelijke gebieden aan de rand van de woestijn. Zij leven als nomaden. Dit betekent dat ze steeds verhuizen van de ene plek naar de andere. Onderweg leven ze van struisvogeleieren, fruit, noten en dieren (waar ze met speren en pijl en boog op jagen). Ze halen water diep uit de grond. Dit bewaren ze in lege struisvogeleieren. In 1800 namen de Nederlanders een Khoikoi vrouw mee naar Nederland: Saartje Baartman. De mensen in Nederland vonden haar er vreemd uitzien en dachten dat ze een dier was. De vrouw is als snel overleden: Ze kon niet goed tegen het koude Nederlandse klimaat.
Talen
De Afrikaanse taal lijkt veel op het Nederlands. De woorden klinken vaak hetzelfde, maar worden vaak anders geschreven.
In Zuid-Afrika kan ruim 80% van de bevolking schrijven en lezen. Van de personen van 15 jaar en ouder kan 81.8 % schrijven en lezen: 81.9 % mannen en 81.7 % vrouwen.
Behalve Afrikaans worden er ook andere talen gesproken in Zuid-Afrika:
- Zoeloe 24%
- Xhosa 18%
- Afrikaans 13%
- Noord Sotho 19%
- Tswana 8%
- Engels 8%
- Tsjonga 4%
- Twazi 3%
- Venda 2%
- Zuid ndebele 2%
Een aantal Afrikaanse woorden:
- Barbecue is braai
- Computer is rekenaar
- Chirurg is snydokter/chirurg
- Metro is moltrein/ metro
- Lift is hysbak
- Milkshake is melkskommel
- Pindakaas is grondboontjebotter
- Stoplicht is robot/verkeerslig
- Scooter is bromponie
- Snack is peuselhappie
- Dankje is dankie
- Niet vast houden is moenie vashou nie
- Baby is baba
- Foto is kiekie/foto
- Tunnel is tonnel
- Wij is ons
Godsdienst
Ongeveer driekwart van de Zuid-Afrikaanse bevolking is christelijk.
De christelijke zwarten zijn vaak lid van The African Independent Churches.
De christelijke blanken zijn meestal lid van de Calvinistische Nederduitse Gereformeerde kerk. Van deze kerk zijn ongeveer 1.350.000 mensen lid. De leider heet Desmond Tutu.
In 1984 kreeg hij de Nobelprijs voor de vrede.
In 1986 werd hij benoemt tot aardbisschop.
Hij heeft z’n hele leven geprotesteerd tegen de apartheid.
De godsdiensten zijn zo verdeeld over Zuid-Afrika:
- 68 % Christenen.
- 2 % Moslims.
- 1.5 % Hindoes.
- 28.5 % Natuurgodsdiensten.
Onderwijs
Voor het jaar 1993 gingen lang niet alle kinderen in Zuid-Afrika naar school. Tijdens de apartheidspolitiek gold de leerplicht (plicht om naar school te gaan) alleen voor de blanken. Scholen voor zwarte kinderen waren vaak arm en konden minder goed onderwijs geven dan de scholen voor blanken. Veel zwarte kinderen maakten hun school niet af. Klassen met meer dan 50 kinderen waren bij de zwarten heel gewoon. De blanken hadden klassen met maar 15 tot 20 kinderen.
- In 1975: 55 zwarten per leerkracht en 20 blanken.
- In 1981: 45 zwarten en 18 blanken.
- In 1994: 45 zwarten en 15 blanken.
Sinds 1993 geldt de leerplicht voor alle kinderen, zwart of blank. Maar nog steeds gaat niet iedereen naar school. Veel zwarte ouders zijn te arm om schoolgeld te betalen voor hun kinderen.
Gezondheidszorg
In Zuid-Afrika was tot 1993 de gezondheidszorg voor blanken veel beter dan voor zwarten. Blanken hadden meer geld voor ziekenhuizen, klinieken en artsen. De blanken werden gemiddeld 73 jaar oud en de zwarten 63 jaar! Dit kwam vooral door het feit dat de gezondheidszorg voor zwarten niet zo belangrijk werd gevonden.
Ziektes
Malaria
Mala-aria betekent slechte lucht. Malaria is een heel gevaarlijke ziekte in de (sub)tropen. De malariamug brengt de ziekte over van de ene mens naar de andere. Na 8-10 dagen komen de eerste verschijnselen voor (koorts, koude rillingen, spierpijn en hoofdpijn). Eerst voel je je vaak grieperig voor je deze verschijnselen krijgt. Als er niets gebeurt tegen deze ziekte, kun je er zelfs aan sterven!
Andere ziekten
In Zuid-Afrika komen veel meer ziektes voor dan in Nederland. Dit komt vooral door het warme klimaat en de slechte hygiëne (Het land is veel minder schoon dan Nederland). Voorbeelden van deze ziektes zijn Hondsdolheid, Worminfectie, Tuberculose, Cholera en Gele Koorts. Heel veel mensen in Zuid-Afrika sterven tegenwoordig aan aids.
The Coons
Coon Carnaval ontstond in de 19e eeuw, in de tijd van de slavernij. Twee januari was de enige vrije dag van de Afrikaanstalige moslimslaven. Op die dag vierden ze feest. Vrouwen, mannen en kinderen deden mee aan de parade. Iedereen was kleurrijk verkleed, er werd gezongen en gedanst. In 1848 groeide het feest. Het Verenigd Koninkrijk was toen de baas over Kaapstad. Een groep Amerikaanse minstrelen maakten zichzelf zwart, dit sloeg erg aan bij de lokale bevolking. De ‘kleurlingen’ besloten het omgekeerde te doen en schreven spottende liedjes over hun vroegere meesters. Vandaag de dag is Coon Carnaval nog steeds een groot feest bij de kleurlingen in Kaapstad. Er zijn 169 verschillende groepen die deelnemen aan dit feest. Elke groep heeft zijn eigen drie kleuren, die terug te vinden zijn in de kleding. Het feest begint op twee januari en gaat door tot het tweede weekend in februari. Elk weekend strijden de groepen tegen elkaar voor de titel beste zang, mars of voor de mooiste kleding.
Afrikaanse Unie | |||
---|---|---|---|
Algerije · Angola · Sahrawi Arabische Democratische Republiek · Benin · Botswana · Burkina Faso · Burundi · Centraal-Afrikaanse Republiek · Comoren · Congo-Brazzaville · Congo-Kinshasa · Djibouti · Egypte · Equatoriaal-Guinea · Eritrea · Eswatini · Ethiopië · Gabon · Gambia · Ghana · Guinee · Guinee-Bissau · Ivoorkust · Kaapverdië · Kameroen · Kenia · Lesotho · Liberia · Libië · Madagaskar · Malawi · Mali · Marokko · Mauritanië · Mauritius · Mozambique · Namibië · Niger · Nigeria · Oeganda · Rwanda · Sao Tomé en Principe · Senegal · Seychellen · Sierra Leone · Somalië · Soedan · Tanzania · Tsjaad · Togo · Tunesië · Zambia · Zimbabwe · Zuid-Afrika · Zuid-Soedan |
Landen in Afrika | |||
---|---|---|---|
Algerije · Angola · Benin · Botswana · Burkina Faso · Burundi · Centraal-Afrikaanse Republiek · Comoren · Congo-Brazzaville · Congo-Kinshasa · Djibouti · Egypte · Equatoriaal-Guinea · Eritrea · Eswatini · Ethiopië · Gabon · Gambia · Ghana · Guinee · Guinee-Bissau · Ivoorkust · Kaapverdië · Kameroen · Kenia · Lesotho · Liberia · Libië · Madagaskar · Malawi · Mali · Mauritanië · Mauritius · Marokko · Mozambique · Namibië · Niger · Nigeria · Oeganda · Rwanda · Sao Tomé en Principe · Senegal · Seychellen · Sierra Leone · Somalië · Soedan · Tanzania · Tsjaad · Togo · Tunesië · Zambia · Zimbabwe · Zuid-Afrika · Zuid-Soedan
Afhankelijke gebieden: Mayotte · Réunion · Sint-Helena, Ascension en Tristan da Cunha Overige gebieden: Westelijke Sahara |
Landen van de Gemenebest van Naties | |||
---|---|---|---|
Antigua en Barbuda · Australië · Bahama's · Bangladesh · Barbados · Belize · Botswana · Brunei · Canada · Cyprus · Dominica · Eswatini · Fiji · Ghana · Grenada · Guyana · India · Jamaica · Kameroen · Kenia · Kiribati · Lesotho · Malawi · Maldiven · Maleisië · Malta · Mauritius · Mozambique · Namibië · Nauru · Nieuw-Zeeland · Nigeria · Oeganda · Pakistan · Papoea-Nieuw-Guinea · Rwanda · Saint Kitts en Nevis · Saint Lucia · Saint Vincent en de Grenadines · Salomonseilanden · Samoa · Seychellen · Sierra Leone · Singapore · Sri Lanka · Tanzania · Tonga · Trinidad en Tobago · Tuvalu · Vanuatu · Verenigd Koninkrijk · Zambia · Zuid-Afrika |