Frans: verschil tussen versies

Versie van 12 sep 2023 14:15

Landen waar Frans wordt gesproken.
     Belangrijkste taal
     Officiële taal
     Tweede taal
     Minderheidstaal

Percentage Franssprekenden in Europa. Hoe donkerder, hoe meer mensen Frans kennen.

Het Frans (français) behoort tot de Romaanse talen en komt voort uit het Latijn. Er zijn over de hele wereld veel gebieden, landen en continenten te vinden waar Frans wordt gesproken, in totaal zijn het er 45: Frankrijk, Monaco, Waals Gewest (België), een deel van Zwitserland, Afrika; een groot deel van Noord-Afrika en bijna heel Centraal-Afrika, Madagascar, Canada; Oost-Canada als moedertaal en West-Canada als bestuurtaal, Vietnam en Frans-Guyana.

Een paar woorden en zinnen in het Frans vertaald:

Nederlands	Frans	Uitspraak
ik	je	zje
jij	tu	tuu
hij	il	iel
zij	elle	el
wij	nous	noe
jullie	vous	voe
u	vous	voe
zij/ze m.	ils	iel
zij/ze vr.	elles	el

(De h spreek je niet uit) Verder zie je dat hij en zij, en zij/ze m. hetzelfde zijn. Je kunt ze onder andere onderscheiden door naar de contekst te kijken, of misschien zie je naar wie hij/zij praat?

Nederlands	Frans	Uitspraak
Ik spreek geen Frans	Je ne parle pas français	zje ne parle pa fransè
Ik heet ...	Je m'appelle ....	zje mappèll ...
Ik ben ...	Je suis ...	zje swie
Hoe heet jij?	Comment tu t'appelles?	comman tuu tappell?
Ik ben .. jaar oud	J'ai ... ans	zjee ... an

Gebruik en verspreiding

Het Frans is een wereldtaal. Vroeger was het Frans de voertaal van de adel, het koninklijk hof en de rijke bovenklasse. Dit kwam o.a. door de invloed van Frankrijk, wat een tijdje het belangrijkste land ter wereld was. Ook werden dingen uit Frankrijk (zoals mode, literatuur en wetenschap) erg populair in de rest van Europa. Voornamelijk rijke mensen begonnen zich daarom "Frans" te gedragen, waardoor zij ook Frans met elkaar spraken. Dit waren voornamelijk edelen en koninklijke hoven, maar ook een deel van de burgerij. Dit was het geval in heel Europa en bleef zo tot in de 19e eeuw.

In de 20e eeuw begon het Engels het Frans steeds meer te verdringen als wereldtaal. Dit kwam door de macht van de Verenigde Staten. Waar de Britse bovenklasse vaak Frans met elkaar sprak was dit niet zo in de Verenigde Staten. De Amerikanen hadden zelfs geen eigen adel. Tegenwoordig is het Engels de belangrijkste internationale taal. Desondanks heeft het Frans nog altijd een belangrijke rol in o.a. Europa en West-Afrika. Daardoor is het Frans nog altijd een van de meest gesproken talen ter wereld.

Officiële taal

Het Frans is de officiële taal in 28 landen. In sommige van deze landen is het Frans de enige officiële taal. De landen met verschillende officiële talen waaronder het Frans zijn aangegeven met een (*). De 28 landen waar Frans officieel is zijn:

Ook op alle overzeese gebieden van Frankrijk, zoals Frans-Guyana, Nieuw-Caledonië en Frans-Polynesië, is het Frans de officiële taal.

Internationale organisaties

Ook veel internationale organisaties gebruiken het Frans als bestuurstaal. In de Europese Unie is het Frans een erkende taal, zoals de meeste officiële talen van de lidstaten. Na het Engels wordt het Frans het meest gebruikt in de Europese Unie. Samen met het Engels en Duits is het Frans een van de drie vergadertalen bij de vergaderingen van de Europese Raad. Het Hof van Justitie van de Europese Unie in Luxemburg gebruikt enkel het Frans als werktaal.

Samen met Spaans, Engels, Russisch, Chinees en Arabisch is het Frans een van de zes werktalen van de Verenigde Naties. Dit betekent dat personen tijdens de vergaderingen en bijeenkomsten in een van deze zes talen kunnen spreken.

Andere organisaties met Frans als officiële taal of een van de officiële talen zijn de NAVO, het Rode Kruis, het Internationaal Strafhof, UNESCO, de Afrikaanse Unie, Interpol, het Internationaal Olympisch Comité, de Latijnse Unie en Amnesty International. Daarnaast bestaat er nog de Francophonie, een samenwerkingsverband tussen voornamelijk Franstalige landen.

De cijfers tot 15

Nederlands	Frans	Uitspraak
één	un	eun
twee	deux	deu
drie	trois	trwà
vier	quatre	katr
vijf	cinq	seink
zes	six	sies
zeven	sept	set
acht	huit	wiet
negen	neuf	nuf (doffe 'e')
tien	dix	dies
elf	onze	onzeh
twaalf	douze	doez
dertien	treize	trèz
veertien	quatorze	katorz
vijftien	quinze	kènz

Het werkwoord être (zijn)

Nederlands	Frans	Uitspraak
Ik ben...	Je suis...	sje swie...
Jij bent...	Tu es...	tu è...
Hij is...	Il est	il è...
Zij is...	Elle est...	El è...
Het is...	C'est...	Sè...
We zijn...	Nous sommes...	Noe som
Jullie zijn/U bent...	Vous êtes...	Voez ète...
Zij (mannelijk) zijn...	Ils sont...	Il son...
Zij (vrouwelijk) zijn...	Elles sont...	El son...
Het zijn...	Ce sont...	Se son...

Dagen

Nederlands	Frans	Uitspraak
Maandag	Lundi	Lundi
Dinsdag	Mardi	Màrdie
Woensdag	Mercredi	Merkredie
Donderdag	Jeudi	Zjeudie.
Vrijdag	Vendredi	Vendredie
Zaterdag	Samedi	Sàmedi
Zondag	Dimanche	Diemansch

In Nederland

Frans was vroeger langere tijd in Nederland een voertaal dit kwam omdat Frankrijk een belangrijke positie had in de wereld en veel edelen Frans spraken. Ook was Nederland een tijdje lang onderdeel van Frankrijk. Gedurende de 20e eeuw werd deze positie ingenomen door het Engels.

Franse leenwoorden in het Nederlands

In het Nederlands komen veel Franse leenwoorden voor. Enkele voorbeelden vindt je hieronder:

Romaanse talen
Aragonees · Aroemeens · Arpitaans · Asturisch · Catalaans · Corsicaans · Dalmatisch · Frans · Friulisch · Galicisch · Gascoons (Aranees) · Istriotisch · Istro-Roemeens Italiaans · Ladinisch · Ladino · Mozarabisch · Napolitaans · Occitaans · Portugees · Reto-Romaans · Roemeens · Sardijns · Spaans · Venetiaans

@@ Regel 41: / Regel 41: @@
 | Ik ben .. jaar oud  || J'ai ... ans   || ''zjee ... an''
 |}
-==Frans als officiële taal==
+==Gebruik en verspreiding==
+Het Frans is een [[wereldtaal]]. Vroeger was het Frans de voertaal van de [[adel]], het koninklijk hof en de rijke bovenklasse. Dit kwam o.a. door de invloed van Frankrijk, wat een tijdje het belangrijkste land ter wereld was. Ook werden dingen uit Frankrijk (zoals mode, literatuur en wetenschap) erg populair in de rest van Europa. Voornamelijk rijke mensen begonnen zich daarom "Frans" te gedragen, waardoor zij ook Frans met elkaar spraken. Dit waren voornamelijk edelen en koninklijke hoven, maar ook een deel van de [[burgerij]]. Dit was het geval in heel Europa en bleef zo tot in de 19e eeuw.
+In de 20e eeuw begon het [[Engels]] het Frans steeds meer te verdringen als wereldtaal. Dit kwam door de macht van de Verenigde Staten. Waar de Britse bovenklasse vaak Frans met elkaar sprak was dit niet zo in de Verenigde Staten. De Amerikanen hadden zelfs geen eigen adel. Tegenwoordig is het Engels de belangrijkste internationale taal. Desondanks heeft het Frans nog altijd een belangrijke rol in o.a. Europa en West-Afrika. Daardoor is het Frans nog altijd een van de meest gesproken talen ter wereld.
+===Officiële taal===
 Het Frans is de officiële taal in 28 landen. In sommige van deze landen is het Frans de enige officiële taal. De landen met verschillende officiële talen waaronder het Frans zijn aangegeven met een (*). De 28 landen waar Frans officieel is zijn:
 {{Kolommen2
@@ Regel 75: / Regel 80: @@
 * {{CH}} (*)
 }}
 Ook op alle overzeese gebieden van Frankrijk, zoals [[Frans-Guyana]], [[Nieuw-Caledonië]] en [[Frans-Polynesië]], is het Frans de officiële taal.
+===Internationale organisaties===
+Ook veel internationale organisaties gebruiken het Frans als bestuurstaal. In de [[Europese Unie]] is het Frans een erkende taal, zoals de meeste officiële talen van de lidstaten. Na het Engels wordt het Frans het meest gebruikt in de Europese Unie. Samen met het Engels en [[Duits]] is het Frans een van de drie vergadertalen bij de vergaderingen van de [[Europese Raad]]. Het [[Hof van Justitie van de Europese Unie]] in Luxemburg gebruikt enkel het Frans als werktaal.
+Samen met [[Spaans]], Engels, [[Russisch]], [[Chinees]] en [[Arabisch]] is het Frans een van de zes werktalen van de [[Verenigde Naties]]. Dit betekent dat personen tijdens de vergaderingen en bijeenkomsten in een van deze zes talen kunnen spreken.
+Andere organisaties met Frans als officiële taal of een van de officiële talen zijn de [[NAVO]], het [[Rode Kruis]], het [[Internationaal Strafhof]], [[UNESCO]], de [[Afrikaanse Unie]], [[Interpol]], het [[Internationaal Olympisch Comité]], de [[Latijnse Unie]] en [[Amnesty International]]. Daarnaast bestaat er nog de [[Francophonie]], een samenwerkingsverband tussen voornamelijk Franstalige landen.
 ==De cijfers tot 15==