Basketbal: verschil tussen versies
| (52 tussenliggende versies door 26 gebruikers niet weergegeven) | |||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
| + | {{Infobox sport |
||
| − | '''Basketbal''' is een [[sport]] die gespeeld wordt door twee ploegen van vijf spelers. Het doel is om te scoren in de [[korf]] van de tegenstander en te zorgen dat de tegenstander de bal niet krijgt of kan scoren. |
||
| + | | naam = Basketbal |
||
| + | | logo = Olympic pictogram Basketball.png |
||
| + | | afkorting = |
||
| + | | wereldbond = [[FIBA]] |
||
| + | | Europese bond = [[FIBA Europe]] |
||
| + | | olympisch comité = [[NOC*NSF]] |
||
| + | | nationale bond = [[Nederlandse Basketball Bond]] |
||
| + | | liga = |
||
| + | | afbeelding = |
||
| + | | onderschrift = |
||
| + | | website = https://www.basketball.nl/ |
||
| + | }} |
||
| + | [[Bestand:Basketball.jpg|250px|right|Een basketbal]] |
||
| + | '''Basketbal''' is een [[sport]] die gespeeld wordt door twee ploegen van vijf spelers. Zo'n team kan bestaan uit alleen maar jongens of meisjes of door elkaar. Het doel is om te scoren in de basket van de tegenstander en te zorgen dat de tegenstander de bal niet krijgt of kan scoren. |
||
| + | Bij basketbal moet je broek ongeveer tot aan je knieën zitten en je shirt tot ongeveer aan je bovenbeen. |
||
| − | ==Geschiedenis== |
||
| − | Basketbal is één van de weinige sporten die uit het niets werd uitgevonden. Dat gebeurde in 1891 door James Naismith, een [[sportleraar]]. Hij wilde een sport uitvinden die in de [[winter]]maanden buiten gespeeld kon worden. Veel mensen vonden basketbal leuk en het verspreidde zich snel over de hele [[Verenigde Staten]]. |
||
| + | == Geschiedenis == |
||
| − | Er ontstonden over heel Amerika professionele ploegen. Het was eerst nog maar een rommelige sport. En de [[wedstrijd|wedstrijden]] gingen meestal door in [[schuur|schuren]] of in danszalen. Dit verbeterde later nog. |
||
| + | Basketbal is één van de weinige sporten die uit het niets werd bedacht. Dat gebeurde in 1891 door James Naismith, een [[sportleraar]]. Hij wilde een sport bedenken die in de [[winter]]maanden buiten gespeeld kon worden. Veel mensen vonden zijn nieuwe sport (basketbal) leuk en het verspreidde zich snel over de hele [[Verenigde Staten]]. Er ontstonden in heel [[Amerika (continent)|Amerika]] professionele ploegen. Het was eerst nog maar een rommelige sport. De [[wedstrijd]]en waren meestal in [[schuur|schuren]] of danszalen. Dat veranderde later. |
||
| − | Basketbal stond voor het eerst in het programma van de [[Olympische Spelen]] in 1936. De Verenigde Staten |
+ | Basketbal stond voor het eerst in het programma van de [[Olympische Spelen]] in [[1936]]. De [[Verenigde Staten]] is (bijna) altijd het beste land geweest. Sinds [[1950]] worden er voor de mannen [[wereldkampioenschap]]pen georganiseerd. Ook hier zijn de beste spelers uit de Verenigde Staten, [[Joegoslavië]] en de [[Sovjet-Unie]]. Ook in het vrouwenbasketbal zijn de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie heel lang de beste ploegen geweest. |
| + | == Het veld == |
||
| − | Sinds 1950 worden er voor de mannen [[wereldkampioenschap|wereldkampioenschappen]] georganiseerd. Ook hier zijn de beste spelers uit de Verenigde Staten, [[Joegoslavië]] en de [[Sovjet-Unie]]. |
||
| + | [[Bestand:Basketball court fiba.svg|150px|miniatuur|right|Een basketbalveld van de bovenkant]] |
||
| + | Het veld waar de mensen basketbal op spelen heet een basketbalveld. Het is een rechthoekig veld met aan elk uiteinde een basket (een soort goal). Als je binnen speelt is de ondergrond meestal van hardhout (meestal eikenhout). Als je buiten speelt is het meestal [[asfalt]]. De grote van het veld is volgens de [[National Basketball Association|NBA]] 94 feet lang en 50 [[feet]] breed. Maar een [[FIBA]]-veld is 28 bij 15 [[meter]] (26 bij 14 meter kan ook voorkomen). Dat is een iets kleiner veld. De baskets hangen 3,05 meter hoog (bij jeugdwedstrijden hangen ze maar op 2,60 meter). De baskets staan 1,575 meter vóór de achterlijn. De netje waar je in moet gooien is 0,45 meter breed en het bord is 1,80 meter breed. Op het veld zijn verder nog twee zij- en achterlijnen. Er is ook nog een vrijeworplijn, die zit op 5,60 meter afstand van de achterlijn. Er is ook nog een cirkel om de basket heen, die noem je de bucket. |
||
| + | == Regels == |
||
| − | Ook in het vrouwenbasketbal zijn de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie heel lang de beste ploegen geweest. |
||
| − | |||
| + | === Spelers en wisselen === |
||
| + | In de originele regels van Naismith stond niet hoeveel spelers er in het veld moesten staan. In [[1900]] werd het normaal dat er 5 spelers in het veld stonden. Iedere speler mocht steeds gewisseld worden, behalve als hij 5 fouten had gemaakt. Vanaf [[1921]] mocht iedere speler maar 2 keer gewisseld worden, vanaf [[1934]] mocht je 3 keer gewisseld worden. Vanaf [[1945]] mocht iedere speler zo vaak wisselen als het maar kon. Het is verboden (voor de coach) om de spelers te coachen onder de wedstrijd. Maar vanaf [[1949]] kun je een time-uit krijgen en dan kun je diegene coachen. |
||
| + | === Tijd === |
||
| + | De eerste tijdslimiet kwam in [[1933]]. Een team moest binnen 10 seconden over de middenlijn komen als ze in balbezit waren. In [[2000]] veranderde de FIBA het is 8 seconden. Een jaar later deed de NBA dat ook. In [[1936]] kwam de driesecondenregel. Van die regel mochten aanvallende spelers niet langer dan 3 seconden in de bucket blijven. De regels was ervoor bedoeld dat de (grote) spelers niet met elkaar gingen stoeien/vechten onder de basket. Nu vinden ze hem vooral handig omdat spelers de bal niet té dicht bij de basket kunnen opwachten. |
||
| + | In [[1954]] werd er de schotklok toegevoegd bij de NBA. Het team dat de bal had moest een keer proberen te scoren in 24 seconden. Als de bal de ring aanraakt of de andere team pakt de bal af, dan wordt de schotklok opnieuw op 24 seconden gezet. Maar als dat niet zo is, heeft de speler (of het hele team) een overtreding gemaakt en gaat de bal naar het andere team. Twee jaar later maakte de FIBA ook zo'n regel maar dan met 30 seconden tijd. Vanaf [[2000]] gebruikt de FIBA dezelfde 24-secondenregel als de NBA. Als de bal nog onderweg was naar de ring, maar de 24 seconden waren al over, was dat toch een overtreding. Vanaf [[2003]] hebben ze dit veranderd, maar dan moest de bal wel de ring raken. Anders was het nog steeds een overtreding. Er zijn 4 manieren om opnieuw 24 seconden te krijgen: |
||
| + | * Als de bal de ring raakt |
||
| + | * Als de tegenpartij de bal krijgt |
||
| + | * Als er een overtreding wordt gemaakt |
||
| + | * Als de bal met de voet wordt geraakt |
||
| + | === Overtredingen en vrije worpen === |
||
| − | Basketbal is één van de populairste sporten te wereld, in Amerika zelfs dé populairste! Het is allemaal begonnen toen een Amerikaanse docent in 1892 een balspel voor zijn leerlingen verzon waarbij de bal in een perzikmandje moest worden gegooid. |
||
| + | Pas in [[1909]] mocht je (wel maar een keer) dribbelen met de bal. Daarvoor mocht je maar één keer stuiteren en daarna mocht je niet eens op de basket schieten. Vanaf [[1900]] kwam de regel dat als je met de bal in je handen liep dat de bal naar de tegenstander ging. Dat telt als een overtreding/fout. Vanaf [[1900]] mocht je ook de bal ook niet met de vuist slaan, dan ging de bal ook naar de tegenstander. In [[1930]] kwam er een regel waarbij een verdedigende speler de bal niet meer dan 5 seconden mocht hebben anders kwam er een sprongbal. |
||
| + | In [[1895]] was een vrije worp 4,6 [[meter]] van de basket af, daarvoor moest je vanaf 6,1 meter gooien. Vanaf [[1924]] moest de speler waartegen de fout was begaan zelf de vrije worp nemen. In [[1998]] kwam er een nieuwe regel van de [[NBA]] die inhield dat als er binnen een [[cirkel]] van 1,22 meter rondom de basket een fout werd gemaakt (door de aanvallers), die niet telde. Die regel kwam er omdat er anders verdedigende spelers onder de basket blijven wachten tot de aanvallers daar een fout maakten en zij daardoor een vrije worp kregen. |
||
| − | De afmetingen van het veld zijn 28 m bij 15 m. Er wordt 4x 10 minuten gespeeld met 2x 5 spelers. Voor meer informatie over de precieze afmetingen van bijvoorbeeld het vrije worp-gebied of de basketsteun verwijzen we je naar www.basketbal.nl. |
||
| − | Het doel van basketbal is de basketbal in de basket van de tegenpartij te werpen en te voorkomen dat de andere ploeg balbezit krijgt of een doelpunt maakt. Klinkt simpel, maar zoals bij de meeste sporten zijn er een hoop regels om alles in goede banen te leiden. |
||
| − | Elk kwart (van de wedstrijd) begint met een sprongbal. Twee spelers van ieder team bevinden zich op hun aanvalshelft in de middencirkel. De rest van de spelers staat buiten de cirkel. De scheidsrechter gooit de bal recht omhoog. Nadat de bal het hoogste punt gehaald heeft, mogen de spelers de bal naar een van hun medespelers tikken. Een sprongbal kan ook plaatsvinden als een aanvaller en een verdediger beide de bal vasthebben. Deze sprongbal vindt dan plaats in de dichtstbijzijnde cirkel. |
||
| − | Na een doelpunt mag de partij die het doelpunt tegen krijgt, direct de bal vanachter de achterlijn uit nemen. Als de bal uit is, mag de partij die de bal niet als laatste heeft aangeraakt, de bal uitnemen op de plaats waar hij over de lijn is gegaan. De bal is uit wanneer hij buiten het veld op de grond gekomen of als hij door een speler wordt aangeraakt die buiten het veld staat. |
||
| + | === Scores === |
||
| − | Bij onderstaande overtredingen geldt telkens dezelfde straf: de andere partij mag een inworp nemen achter de zijlijn, zo dicht mogelijk bij de plaats van de overtreding. |
||
| + | Eerst werden de scores gewoon bijgehouden (scoren was 1 punt). Toen de vrije worp kwam was dat (toen) ook gewoon 1 punt. In [[1886]] kreeg een velddoelpunt (een doelpunt die in het veld gemaakt is) 2 punten en een vrije worp 1 punt. De ABA maakte in [[1967]] een lijn op het veld, als je achter die lijn scoorde kreeg je 3 punten in plaats van 2 (normaal). De [[FIBA]] kreeg die regel pas in [[1984]]. De bucket van de NBA werden in [[1951]] verbreed van 1,8 naar 3,7 meter. |
||
| + | ==Records== |
||
| − | Loopregel |
||
| + | *Meeste rondjes rond het middel in 30 seconden: 68- Corey Rich |
||
| − | Bij de loopregel heb je met drie begrippen te maken: |
||
| + | *Meeste stuiten in 1 minuut: 444- Thaneswar Guragai |
||
| − | 1. Lopen |
||
| + | *Langste tijd 3 draaiend: 7,5 sec- Thomas Connors |
||
| − | 2. Pivotvoet |
||
| + | *Langste tijd draaiend op 1 vinger: 10 min 33 sec |
||
| − | 3. Voortbewegen van de bal |
||
| − | Lopen: voortbewegen terwijl je de bal in de handen hebt (dus niet wanneer je dribbelt met de bal). Lopen is een overtreding bij basketbal. |
||
| − | Pivotvoet: de voet die tijdens het draaien op één voet (pivoteren) op dezelfde plaats blijft. |
||
| − | Voortbewegen met de bal: tijdens een pass of doelpoging mag de pivotvoet loskomen van de grond, maar niet meer op de grond komen voordat de bal de handen verlaten heeft. Verder mag de speler bij de start van een dribbel de pivotvoet niet optillen voordat de bal de handen heeft verlaten. Daarom leer je op school waarschijnlijk dat je begint met dribbelen door je start en je stuit tegelijkertijd te doen. |
||
| − | Een overtreding van de loopregel is bijvoorbeeld de "second dribble": dit is het dribbelen, vastpakken van de bal en weer verder dribbelen. |
||
| + | {{Navigatie olympische sporten}} |
||
| − | Meenemen van de bal |
||
| − | Dit is het geval wanneer de hand van de dribbelende speler zich onder de bal bevindt. |
||
| − | Drie seconden regel |
||
| − | Als aanvaller mag je niet langer dan drie seconden in de aanvalsbucket van de tegenpartij zijn. Bij elke doelpoging of bij het verlaten en weer betreden van de bucket gaan opnieuw de drie seconden in. |
||
| − | Vijf seconden regel |
||
| − | Als je stilstaat met de bal in de handen, moet je binnen vijf seconden passen, schieten of dribbelen. |
||
| − | Persoonlijke fout |
||
| − | Dit is een overtreding tegen je tegenstander, waarbij er sprake is van ongeoorloofd lichamelijk contact. Dit is lichamelijk contact waarvan je tegenstander nadeel heeft. Een persoonlijke fout kan gemaakt worden door een aanvaller of een verdediger. Wanneer er een persoonlijke fout wordt gemaakt tijdens een doelpoging, dan: |
||
| − | 1. volgt er 1 vrije worp vanachter de vrije worp lijn als er een doelpunt gemaakt werd; |
||
| − | 2. volgen er 2 vrije worpen als de doelpoging mis ging; |
||
| − | 3. volgen er 3 vrije worpen als de doelpoging mis ging vanachter de drie-punts lijn. |
||
| − | Als er een persoonlijke fout wordt gemaakt tijdens het gewone spel, volgt de gebruikelijke straf. Een speler moet bij 5 persoonlijke fouten in een wedstrijd verlaten. Deze speler mag dan wel vervangen worden door een teamgenoot. |
||
| + | <!-- LAAT STAAN A.U.B. --> |
||
| − | De ploeg die het meeste punten heeft na het verstrijken van de totale speeltijd, heeft gewonnen. Het aantal punten dat je krijgt voor een doelpunt, is afhankelijk van de plek waarvandaan je scoort. Je krijgt: |
||
| + | [[Categorie:Balsport]] |
||
| − | • 2 punten: voor een score binnen de drie-punts lijn. |
||
| + | [[Categorie:Teamsport]] |
||
| − | • 3 punten: voor een score buiten de drie-punts lijn. |
||
| − | • 1 punt: voor iedere vrije worp. |
||
| − | De kleding bestaat uit een shirt en een short, welke verschillende kleuren mogen hebben. Echter moeten ze beide aan voor- en achterkant dezelfde overheersende kleur hebben. Bij officiële wedstrijden moet er aan de voor- en achterkant van het shirt een nummer gedragen worden (dat nummer ligt tussen de 4 en 15). Basketballers spelen meestal met hoge of half-hoge schoenen ter ondersteuning van de enkels. De enkels worden namelijk zwaar belast tijdens het spel. |
||
| − | |||
| − | Vrije worp |
||
| − | Een vrije worp wordt genomen vanachter de vrije worp lijn . Vijf spelers mogen zich als volgt opstellen aan de bucketlijnen. Ze mogen de bucket inlopen zodra de bal de handen van de werper verlaten heeft. De overige spelers stellen zich op in dit gebied. |
||
| − | |||
| − | Tijd |
||
| − | De speeltijd begint te lopen wanneer: |
||
| − | 1. De bal bij een sprongbal wordt geraakt. |
||
| − | 2. Een vrije worp mis gaat en de bal wordt aangeraakt door een speler. |
||
| − | 3. De bal na een inworp in het veld wordt geraakt door een speler. |
||
| − | De tijd stopt wanneer: |
||
| − | 1. Er een overtreding is begaan. |
||
| − | 2. De speeltijd is verstreken. |
||
| − | 3. Er een time-out wordt aangevraagd. |
||
| − | 4. Er wordt gescoord in de laatste 2 minuten van het vierde kwart of elke verlenging. |
||
| − | Verlengd wordt er bij een gelijke stand. Een basketbalwedstrijd kan dus in principe nooit eindigen in een gelijkspel. De complete, officiële spelregels kan je vinden op www.basketbal.nl.vroeger |
||
| − | Vroeger was het ook zo er zijn waarschijnlijk maar een paar dingetjes aangepast. |
||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | {{Wikipedia|http://nl.wikipedia.org/wiki/Basketbal}} |
||
| − | |||
| − | <!--Laten staan!--> |
||
| − | [[Categorie:Sporten]] |
||
Huidige versie van 10 apr 2024 om 15:25
| Basketbal | |
| |
| Aangesloten bij | |
| Wereldbond | FIBA |
| Europese bond | FIBA Europe |
| Olympisch comité | NOC*NSF |
| Nationale bond | Nederlandse Basketball Bond |
| Website https://www.basketball.nl/ | |
Portaal  Sport
| |
Basketbal is een sport die gespeeld wordt door twee ploegen van vijf spelers. Zo'n team kan bestaan uit alleen maar jongens of meisjes of door elkaar. Het doel is om te scoren in de basket van de tegenstander en te zorgen dat de tegenstander de bal niet krijgt of kan scoren.
Bij basketbal moet je broek ongeveer tot aan je knieën zitten en je shirt tot ongeveer aan je bovenbeen.
Geschiedenis
Basketbal is één van de weinige sporten die uit het niets werd bedacht. Dat gebeurde in 1891 door James Naismith, een sportleraar. Hij wilde een sport bedenken die in de wintermaanden buiten gespeeld kon worden. Veel mensen vonden zijn nieuwe sport (basketbal) leuk en het verspreidde zich snel over de hele Verenigde Staten. Er ontstonden in heel Amerika professionele ploegen. Het was eerst nog maar een rommelige sport. De wedstrijden waren meestal in schuren of danszalen. Dat veranderde later.
Basketbal stond voor het eerst in het programma van de Olympische Spelen in 1936. De Verenigde Staten is (bijna) altijd het beste land geweest. Sinds 1950 worden er voor de mannen wereldkampioenschappen georganiseerd. Ook hier zijn de beste spelers uit de Verenigde Staten, Joegoslavië en de Sovjet-Unie. Ook in het vrouwenbasketbal zijn de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie heel lang de beste ploegen geweest.
Het veld
Het veld waar de mensen basketbal op spelen heet een basketbalveld. Het is een rechthoekig veld met aan elk uiteinde een basket (een soort goal). Als je binnen speelt is de ondergrond meestal van hardhout (meestal eikenhout). Als je buiten speelt is het meestal asfalt. De grote van het veld is volgens de NBA 94 feet lang en 50 feet breed. Maar een FIBA-veld is 28 bij 15 meter (26 bij 14 meter kan ook voorkomen). Dat is een iets kleiner veld. De baskets hangen 3,05 meter hoog (bij jeugdwedstrijden hangen ze maar op 2,60 meter). De baskets staan 1,575 meter vóór de achterlijn. De netje waar je in moet gooien is 0,45 meter breed en het bord is 1,80 meter breed. Op het veld zijn verder nog twee zij- en achterlijnen. Er is ook nog een vrijeworplijn, die zit op 5,60 meter afstand van de achterlijn. Er is ook nog een cirkel om de basket heen, die noem je de bucket.
Regels
Spelers en wisselen
In de originele regels van Naismith stond niet hoeveel spelers er in het veld moesten staan. In 1900 werd het normaal dat er 5 spelers in het veld stonden. Iedere speler mocht steeds gewisseld worden, behalve als hij 5 fouten had gemaakt. Vanaf 1921 mocht iedere speler maar 2 keer gewisseld worden, vanaf 1934 mocht je 3 keer gewisseld worden. Vanaf 1945 mocht iedere speler zo vaak wisselen als het maar kon. Het is verboden (voor de coach) om de spelers te coachen onder de wedstrijd. Maar vanaf 1949 kun je een time-uit krijgen en dan kun je diegene coachen.
Tijd
De eerste tijdslimiet kwam in 1933. Een team moest binnen 10 seconden over de middenlijn komen als ze in balbezit waren. In 2000 veranderde de FIBA het is 8 seconden. Een jaar later deed de NBA dat ook. In 1936 kwam de driesecondenregel. Van die regel mochten aanvallende spelers niet langer dan 3 seconden in de bucket blijven. De regels was ervoor bedoeld dat de (grote) spelers niet met elkaar gingen stoeien/vechten onder de basket. Nu vinden ze hem vooral handig omdat spelers de bal niet té dicht bij de basket kunnen opwachten.
In 1954 werd er de schotklok toegevoegd bij de NBA. Het team dat de bal had moest een keer proberen te scoren in 24 seconden. Als de bal de ring aanraakt of de andere team pakt de bal af, dan wordt de schotklok opnieuw op 24 seconden gezet. Maar als dat niet zo is, heeft de speler (of het hele team) een overtreding gemaakt en gaat de bal naar het andere team. Twee jaar later maakte de FIBA ook zo'n regel maar dan met 30 seconden tijd. Vanaf 2000 gebruikt de FIBA dezelfde 24-secondenregel als de NBA. Als de bal nog onderweg was naar de ring, maar de 24 seconden waren al over, was dat toch een overtreding. Vanaf 2003 hebben ze dit veranderd, maar dan moest de bal wel de ring raken. Anders was het nog steeds een overtreding. Er zijn 4 manieren om opnieuw 24 seconden te krijgen:
- Als de bal de ring raakt
- Als de tegenpartij de bal krijgt
- Als er een overtreding wordt gemaakt
- Als de bal met de voet wordt geraakt
Overtredingen en vrije worpen
Pas in 1909 mocht je (wel maar een keer) dribbelen met de bal. Daarvoor mocht je maar één keer stuiteren en daarna mocht je niet eens op de basket schieten. Vanaf 1900 kwam de regel dat als je met de bal in je handen liep dat de bal naar de tegenstander ging. Dat telt als een overtreding/fout. Vanaf 1900 mocht je ook de bal ook niet met de vuist slaan, dan ging de bal ook naar de tegenstander. In 1930 kwam er een regel waarbij een verdedigende speler de bal niet meer dan 5 seconden mocht hebben anders kwam er een sprongbal.
In 1895 was een vrije worp 4,6 meter van de basket af, daarvoor moest je vanaf 6,1 meter gooien. Vanaf 1924 moest de speler waartegen de fout was begaan zelf de vrije worp nemen. In 1998 kwam er een nieuwe regel van de NBA die inhield dat als er binnen een cirkel van 1,22 meter rondom de basket een fout werd gemaakt (door de aanvallers), die niet telde. Die regel kwam er omdat er anders verdedigende spelers onder de basket blijven wachten tot de aanvallers daar een fout maakten en zij daardoor een vrije worp kregen.
Scores
Eerst werden de scores gewoon bijgehouden (scoren was 1 punt). Toen de vrije worp kwam was dat (toen) ook gewoon 1 punt. In 1886 kreeg een velddoelpunt (een doelpunt die in het veld gemaakt is) 2 punten en een vrije worp 1 punt. De ABA maakte in 1967 een lijn op het veld, als je achter die lijn scoorde kreeg je 3 punten in plaats van 2 (normaal). De FIBA kreeg die regel pas in 1984. De bucket van de NBA werden in 1951 verbreed van 1,8 naar 3,7 meter.
Records
- Meeste rondjes rond het middel in 30 seconden: 68- Corey Rich
- Meeste stuiten in 1 minuut: 444- Thaneswar Guragai
- Langste tijd 3 draaiend: 7,5 sec- Thomas Connors
- Langste tijd draaiend op 1 vinger: 10 min 33 sec
| Olympische sporten | 
| ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
|||||||||