Schoonspringen
| Schoonspringen | |
| |
| Aangesloten bij | |
| Olympisch comité | NOC*NSF |
| Nationale bond | Koninklijke Nederlandse Zwembond |
Portaal  Sport
| |
Schoonspringen of duiken is de sport van springen of vallen in het water (zwembad) vanaf een platform of springplank, meestal tijdens het uitvoeren van acrobatiek. Schoonspringen is een internationaal erkende sport die deel uitmaakt van de Olympische Zomerspelen. Het is ook een recreatief tijdverdrijf.
Schoonspringers hebben veel van dezelfde kenmerken als gymnasten en dansers, waaronder kracht, flexibiliteit, kinesthetisch beoordelingsvermogen (weten dat je valt en dat je op tijd moet uitstrekken) en luchtbewustzijn. Sommige professionele duikers waren oorspronkelijk gymnasten of dansers, aangezien beide sporten vergelijkbare kenmerken hebben als duiken. Dmitri Sautin heeft het record voor de meeste gewonnen Olympische duikmedailles, door tussen 1992 en 2008 in totaal acht medailles te winnen.
Geschiedenis
Hoewel duiken al sinds de oudheid een populair tijdverdrijf over de hele wereld is, werden de eerste moderne duik- en schoonspringwedstrijden in de jaren 1880 in Engeland gehouden. De exacte oorsprong van de sport is onduidelijk, hoewel het waarschijnlijk voortkomt uit het duiken aan het begin van zwemwedstrijden. In het boek Swimming van Ralph Thomas uit 1904 worden Engelse rapporten vermeld van duikrecords die teruggaan tot ten minste 1865. De uitgave uit 1877 van British Rural Sports door John Henry Walsh maakt melding van een "Mr. Young" duik. 56 voet (17 m) in 1870, en stelt ook dat 25 jaar eerder een zwemmer genaamd Drake 53 voet (16 m) kon afleggen.
De English Amateur Swimming Association (destijds de Swimming Association of Great Britain genoemd) startte voor het eerst een " dompelkampioenschap " in 1883. Het duikkampioenschap werd stopgezet in 1937. In 1994 werd ook het synchroonspringen geïntroduceerd. Hierbij springen twee spring(st)ers gelijktijdig van een plank of platform en maken dan synchroon dezelfde sprong.
De enige Nederlandse wereldkampioen was Edwin Jongejans die in 1991 de eerste wereldkampioen op de 1-meterplank werd.
Duiksprongen
In competitie wordt naar de duiken verwezen door een systeem van drie- of viercijferige nummers. De letter om de positie aan te geven wordt toegevoegd aan het einde van het nummer. Elke vorm (duikfiguur) heeft z'n eigen hoeveelheid punten.
Het eerste cijfer van het nummer geeft de duikgroep aan zoals hierboven gedefinieerd.
Voor groep 1 t/m 4 bestaat het nummer uit drie cijfers en een letter van het alfabet. Het derde cijfer staat voor het aantal halve salto's. Het tweede cijfer is 0 of 1, waarbij 0 staat voor een normale salto en 1 voor een "vliegende" variatie van de basisbeweging (dat wil zeggen) de eerste halve salto wordt uitgevoerd in de rechte positie en vervolgens wordt de snoek- of plooivorm aangenomen ). Er is al jaren geen enkele vliegduik op hoog niveau beoefend.
Bijvoorbeeld:
- 101A - voorwaartse duik rechtdoor
- 203C – Anderhalve salto achterover, plooi
- 305C - omgekeerde twee-en-een-halve salto, plooi
- 113B - anderhalve salto naar voren vliegen, snoek
- 104C - dubbele salto's voor, plooi
Voor groep 5 heeft het duiknummer 4 cijfers. Het eerste cijfer geeft aan dat het een draaiende duik is. Het tweede cijfer geeft de groep (1–4) van de onderliggende beweging aan; het derde cijfer geeft het aantal halve salto's aan en het vierde cijfer geeft het aantal halve wendingen aan.
Bijvoorbeeld:
- 5211A - terugduik, halve draai, rechte positie.
- 5337D - Anderhalve salto omkeren met drie en een halve draai, in de vrije positie.
Voor Groep 6 – Armstand – heeft het duiknummer drie of vier cijfers: drie cijfers voor duiken zonder draaiing en vier voor duiken met draaiing.
Bij niet-draaiende armstandduiken geeft het tweede cijfer de draairichting aan (0 = geen rotatie, 1 = voorwaarts, 2 = achterwaarts, 3 = achterwaarts, 4 = binnenwaarts) en het derde cijfer geeft het aantal halve salto's aan. Duiken met een naar binnen draaiende armstand zijn nog nooit uitgevoerd en worden over het algemeen als fysiek onmogelijk beschouwd.
Bijvoorbeeld:
- 600A – armstand duik recht
- 612B - armstand voorwaartse salto snoek
- 624C - dubbele salto achterover in armstand
Voor duiken met draaiende armstand heeft het duiknummer weer 4 cijfers, maar in plaats van te beginnen met het cijfer 5, blijft het cijfer 6 het eerste cijfer, wat aangeeft dat de "twister" zal worden uitgevoerd vanaf een armstand. Het tweede cijfer geeft de draairichting aan - zoals hierboven, de derde is het aantal halve salto's en de vierde is het aantal halve draaiingen:
bijvoorbeeld 6243D – armstand achterover dubbele salto met anderhalve draai in de vrije positie
Al deze duiken worden geleverd met DD (moeilijkheidsgraad), dit is een indicatie van hoe moeilijk/complex een duik is. De score die de duik krijgt, wordt vermenigvuldigd met de DD (ook wel tarief genoemd) om de duik een eindscore te geven. Voordat een duiker deelneemt aan wedstrijden, moet hij een "lijst" opstellen, dit is een aantal mogelijke duiken en verplichte duiken. De 'optionals' hebben een DD-limiet. Dit betekent dat een duiker X een aantal duiken moet selecteren en dat de gecombineerde DD-limiet niet hoger mag zijn dan de limiet die is vastgesteld door de wedstrijd/organisatie enz.
Tot halverwege de jaren negentig werd het tarief bepaald door de FINA-duikcommissie en konden duikers alleen kiezen uit het aanbod van duikfiguren in de door de Fédération Internationale de Natation (FINA ) gepubliceerde tarieftabel. Sindsdien wordt het tarief berekend door middel van een formule op basis van verschillende factoren zoals het aantal draai- en salto's, de hoogte, de groep etc., en staat het duikers vrij om nieuwe combinaties in te dienen. Deze wijziging werd doorgevoerd omdat er te vaak nieuwe duiken werden uitgevonden voor een jaarlijkse bijeenkomst om de voortgang van de sport te volgen. Het is voor een jury dus best moeilijk om een sprong te beoordelen en punten te geven.
Links
| Olympische sporten | 
| ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
|||||||||