Noordelijke Marianen

Noordelijke Marianen Northern Mariana Islands Notte Mariånas
Hoofdstad	Saipan
Aantal inwoners	55.650 (2022)
Oppervlakte	457 km²
Regeringsvorm	Overzees gebiedsdeel van de Verenigde Staten
Godsdienst	Rooms-katholicisme
Taal	Engels (English) Chamorro (Finuʼ Chamorro) Caroliniaans (Refaluwasch)
Munteenheid	Amerikaanse dollar
Volkslied	Gi Talo Gi Halom Tase
Landcode	MP
Portaal Verenigde Staten

De Noordelijke Marianen zijn een eilandengroep en territorium van de Verenigde Staten. De Noordelijke Marianen liggen in de Grote Oceaan ten noorden van Guam. Hoewel Guam technisch gezien tot de eilandengroep behoort, heeft het de status van een apart territorium. De groep bestaat uit 14 verschillende eilanden. Op de Noordelijke Marianen worden drie talen gesproken; Engels, Chamorra en Caroliniaans. De hoofdstad van de Noordelijke Marianen is het grootste eiland; Saipan. Op de eilanden wonen samen zo'n 55.650 mensen.

De eilanden waren eeuwenlang door allerlei volkeren die van onder andere de Filipijnen naar de Noordelijke Marianen emigreerden. In de 16e eeuw werden de Noordelijke Marianen ontdekt door de Spanjaarden, die het onderdeel maakten van hun kolonie in de Filipijnen. Na de Spaans-Amerikaanse Oorlog van 1898 kwamen de Filipijnen en Guam in de handen van de Verenigde Staten, terwijl de Noordelijke Marianen werden verkocht naar Duitsland. Na de Eerste Wereldoorlog werden de eilanden overgedragen aan Japan en na de Tweede Wereldoorlog kwamen ze in de handen van de Amerikanen. In 1978 werden de Noordelijke Marianen een Amerikaans territorium, waarmee ze het jongste Amerikaanse territorium zijn.

De Marianentrog, de diepste plek ter wereld, ligt in de buurt van de Noordelijke Marianen.

Geschiedenis

Inheemse geschiedenis

De Noordelijke Marianen waren een van de eerste eilanden in Oceanië waar mensen naartoe verhuisden. De Noordelijke Marianen zijn bijzonder, omdat de eerste inwoners uit de Filipijnen kwamen. Andere eilanden in het gebied werden namelijk vooral bewoond door mensen uit Polynesië. De eerste inwoners kwamen tussen 1.500 en 1.400 v.Chr. naar de eilanden toe. In de eerste eeuw n.Chr. kwamen er ook mensen uit Indonesië naar de eilanden toe. De oorspronkelijke inwoners kregen later van de Spanjaarden de naam Chamorra's. Dit was afgeleid van het woord Chamorri. Dit werd door de inwoners gebruikt voor hun kastensysteem.

De stenen huizen in 1902

De inwoners van de eilanden hadden stenen huizen, die op pilaren gebouwd werden. Overigens waren deze huizen al in verval toen de Spanjaarden aankwamen. Volgens de inwoners zelf hadden hun voorouders "superkrachten" om dit te doen. Vooralsnog blijft veel onduidelijk over deze periode.

Spaanse koloniale periode

In 1521 kwam de ontdekkingsreiziger Ferdinand Magellaan naar de Noordelijke Marianen toe. Hoewel hij Portugees was, voer hij voor de Spaanse koning. Het bezoek van Magellaan leidde meteen tot conflicten. De Chamorra hadden weinig privébezit en dachten daarom dat zij het schip van Magellaan konden gebruiken. Magellaan dacht dat de inwoners van hem stalen en dit leidde tot een strijd. In 1565 werden de Noordelijke Marianen onderdeel van de Spaanse kolonie Spaans Oost-Indië. De eilanden werden bestuurd vanuit Guam, waar de gouverneur van de eilanden zat.

De eilanden kregen hun naam in 1668 van Diego Luis de San Vitores. De eilanden zijn vernoemd naar Mariana van Oostenrijk, de vrouw van de Spaanse koning Filips IV. De Spanjaarden brachten ook Europese ziektes mee naar de eilanden. Hierdoor overleed 90 tot 95% van de inheemse bevolking. Vanaf de 17e eeuw begonnen de Spanjaarden ook om de inwoners te bekeren tot de Rooms-katholieke kerk. In de 19e eeuw verhuisden er ook veel mensen uit de Carolina-eilanden naar de Noordelijke Marianen.

De Duitsers en Japanners

De Japanse periode op de eilanden

Na de Spaans-Amerikaanse Oorlog van 1898 werd het eiland Guam aan de Verenigde Staten gegeven. Guam was tot 1898 ook onderdeel van dezelfde kolonie als de Noordelijke Marianen. De Spanjaarden mochten de Noordelijke Marianen houden, maar besloten deze te verkopen. In 1899 werden de Noordelijke Marianen verkocht aan Duitsland, dat toen een koloniaal rijk aan het bouwen was. Hoewel de Amerikanen eerst plannen hadden om alle Marianen in te nemen, besloten zij dit niet te doen. De Duitsers maakten de Noordelijke Marianen onderdeel van de kolonie Duits Nieuw-Guinea.

De Duitsers bleven de eilanden houden tot het einde van de Eerste Wereldoorlog. De Volkenbond (voorloper van de Verenigde Naties) besloot uiteindelijk dat de eilanden een mandaatgebied (soort van kolonie) van Japan werden. In deze tijd verhuisden er veel Japanners, maar ook veel Koreanen naar de eilanden toe. Rond 1939 woonden er 137.000 mensen op de eilanden, waarvan 77.000 uit Japan zelf. Na de aanval op Pearl Harbor lanceerden de Japanners een invasie op Guam, dat tot de Verenigde Staten behoorde. Tijdens de slag bij Siapan in 1945 vielen de Amerikanen de Noordelijke Marianen binnen.

Sinds de Tweede Wereldoorlog

Na de Tweede Wereldoorlog werden de Noordelijke Marianen samen met andere eilanden in het gebied (zoals Palau, Micronesia en de Marshalleilanden) overgedragen aan de Amerikanen. De eilanden werden mandaatgebieden van de Verenigde Staten. Palau, Micronesia en de Marshalleilanden zouden later zelfstandige landen worden. De Noordelijke Marianen bleven bij de Verenigde Staten en werden hierdoor 1978 (na een referendum) officieel een Amerikaans territorium. In 1969 was er ook een referendum om van Guam en de Noordelijke Marianen één territorium te maken. Hoewel de inwoners van de Noordelijke Marianen dit wilden, wilden de inwoners van Guam dit niet.

In 1981 moest het eiland Pagan worden ontruimd na een vulkaanuitbarsting. In 1986 kwam een orkaan aan land en zorgde voor veel schade. In 1990 kregen de eilanden te maken met een aardbeving. Sinds 2009 hebben de Noordelijke Marianen een lid in het Amerikaans Huis van Afgevaardigden zonder stemrecht.

Geografie

Asuncion-eiland

Landschap

De Noordelijke Marianen worden omgeven door de Grote Oceaan. Zij maken samen met Guam deelt uit van de Marianen, een eilandengroep.

De Noordelijke Marianen kunnen in twee delen worden verdeeld; noord en zuid. De eilanden in het zuiden bestaan uit kalksteen, terwijl de noordelijke eilanden zijn ontstaan door vulkanisme. Op verschillende eilanden zijn hier ook actieve vulkanen. Slechts een vijfde van de grond op de Noordelijke Marianen is bruikbaar voor de landbouw.

Rondom de eilanden zijn grote koraalriffen met vele vissoorten. Door overbevissing zijn veel vissoorten bedreigd. Ook is er vervuiling van de grond op de eilanden, waardoor ook het grondwater op sommige eilanden vervuild is.

Een kaart van de Noordelijke Marianen

Eilanden

De eilanden van de Noordelijke Marianen zijn:

1. Agrihan
2. Aguijan
3. Alamagan
4. Anatahan
5. Asuncion-eiland
6. Farallon de Medinilla
7. Farallon de Pajaros

8. Guguan

9. Maug-eilanden

10. Pagan

11. Saipan

12. Sarigan

13. Rota

14. Tinian

Klimaat

De Noordelijke Marianen hebben een tropisch klimaat met hoge temperaturen gedurende het gehele jaar. De temperaturen schommelen een beetje door het jaar heen. Eigenlijk hebben de eilanden maar twee seizoenen; het droogteseizoen en het regenseizoen. Het droogteseizoen duurde van december tot juni en het regenseizoen duurde van juli en november. Overigens valt er in het droogteseizoen ook regen op de eilanden, aangezien ze omgeven zijn door water. Toch valt er in het droogteseizoen veel minder regen als in het regenseizoen.

Op de eilanden kunnen orkanen voorkomen.

Bevolking

Algemeen

De Noordelijke Marianen hebben zo'n 47.000 inwoners. Tegenwoordig neemt het aantal inwoners af. Sinds 2000 zijn er zo'n 14.000 mensen van de eilanden vertrokken. De Noordelijke Marianen zijn hierdoor het Amerikaans territorium met de minste inwoners, na Amerikaans-Samoa. Veel inwoners vertrekken naar het vasteland van de Verenigde Staten en Hawaï, aangezien er meer werk is. Vooral jongeren kiezen er ook voor om naar de Verenigde Staten te gaan voor hun studie. Zo'n 50% van de bevolking hebben een Aziatische migratieachtergrond. Zij hebben voorouders uit landen als de Filipijnen, China, Korea, Japan en Bangladesh. 35% van de bevolking heeft een Pacifische migratieachtergrond. Zij hebben voorouders uit de kleinere eilanden in de Grote Oceaan, waaronder Palau, Tonga en Samoa.

Taal

Een kerk op de Noordelijke Marianen

De Noordelijke Marianen hebben drie officiële talen. Dit zijn het Engels, het Chamorra en het Caroliniaans. Het Engels wordt vooral in de politiek gebruikt. Chamorra en Caroliniaans worden beide gebruikt door de inheemse volkeren met dezelfde naam. De meeste inwoners spreken Engels; soms als eerste en soms als tweede taal. In het verleden was er nog een taal op de Noordelijke Marianen, het Tanapag, maar dit is uitgestorven.

Minderheidstalen zijn het Tagalog en het Chinees. In het verleden werd het Spaans op de eilanden gesproken door de Spaanse kolonisten. Hoewel er nog veel Spaanse plaats- en straatnamen zijn, wordt het Spaans niet meer gesproken op de Noordelijke Marianen.

Religie

De meeste inwoners van de Noordelijke Marianen zijn aanhanger van het christendom. Zo'n 64,1% van de inwoners is aanhanger van de Rooms-Katholieke kerk en nog zo'n 16% is protestants. De reden dat de Noordelijke Marianen katholiek zijn heeft te maken met de Spaanse koloniale periode. De Spanjaarden brachten de katholieke kerk naar de Noordelijke Marianen. Later brachten de Amerikanen het protestantisme. Zo'n 10% van de bevolking is boeddhistisch en 5.3% is aanhanger van een volksreligie.

Daarnaast zijn er nog andere kleinere religies, zoals het jodendom, de islam en het hindoeïsme. 1% van de bevolking heeft geen religie.

Politiek

Het parlementsgebouw van de Noordelijke Marianen

De Noordelijke Marianen zijn een territorium van de Verenigde Staten, net als onder andere Puerto Rico en Guam. Dit betekent dat de inwoners Amerikaans staatsburger zijn en de eilanden onderdeel zijn van de VS. Toch kunnen de inwoners van de eilanden niet stemmen in de Amerikaans presidentsverkiezingen en de eilanden zijn niet vertegenwoordigt in het Amerikaans Congres. Overigens hebben de Noordelijke Marianen wel een afgevaardigde in het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden, maar deze kan niet stemmen. De Noordelijke Marianen kunnen daarentegen wel meer dingen beslissen als Amerikaanse staat.

Het dagelijkse bestuur van de Noordelijke Marianen is in handen van een gouverneur. De gouverneur wordt gekozen door de inwoners van de eilanden elke vier jaar. De huidige gouverneur van Noordelijke Marianen is Ralph Torres van de Republikeinse Partij. Daarnaast is er nog een parlement, dat uit twee kamers bestaat:

• Het Huis van Afgevaardigden, bestaande uit 20 leden, die elke twee jaar gekozen worden.
• De Senaat, bestaande uit 9 leden, die elke vier jaar gekozen worden.

Net als op het vasteland van de Verenigde Staten zijn er op de Noordelijke Marianen twee grote partijen; de Democratische Partij en de Republikeinse Partij. Toch zijn er ook een hoop onafhankelijke leden, die niet tot een partij behoren.

Economie

Een van de stranden van de Noordelijke Marianen

De belangrijkste bron van inkomsten van de Noordelijke Marianen zijn het toerisme. Toeristen komen voor de stranden, natuur en warme temperaturen naar de eilanden toe. Op de eilanden zijn er verschillende resorts en hotels. De meeste toeristen komen uit China en Zuid-Korea. Daarnaast is de landbouw erg belangrijk. Op de Noordelijke Marianen worden vruchten als meloen, kokosnoot, broodfruit, graan en tomaten verbouwd.

Daarnaast werken er veel Chinezen op de eilanden, voornamelijk in de textielindustrie. Op de eilanden staan namelijk veel kledingfabrieken. Op de Noordelijke Marianen is er namelijk een lager minimumloon als in de rest van de Verenigde Staten.

	Bestuurlijke indeling van de Verenigde Staten van Amerika (lijst)
Alabama - Alaska - Arizona - Arkansas - Californië - Colorado - Connecticut - Delaware - Florida - Georgia - Hawaï - Idaho - Illinois - Indiana - Iowa - Kansas - Kentucky - Louisiana - Maine - Maryland - Massachusetts - Michigan - Minnesota - Mississippi - Missouri - Montana - Nebraska - Nevada - New Hampshire - New Jersey - New Mexico - New York - North Carolina - North Dakota - Ohio - Oklahoma - Oregon - Pennsylvania - Rhode Island - South Carolina - South Dakota - Tennessee - Texas - Utah - Vermont - Virginia - Washington - West Virginia - Wisconsin - Wyoming Niet-onafhankelijke gebieden en federaal district van de Verenigde Staten Amerikaans-Samoa - Guam - Noordelijke Marianen - Puerto Rico - Amerikaanse Maagdeneilanden - Washington D.C. - Kleine afgelegen eilanden van de Verenigde Staten