Israël

Staat Israël מדינת ישראל دولة اسرائيل
Hoofdstad	Jeruzalem (door de meeste landen en de VN wordt Jeruzalem niet erkend als hoofdstad, maar Tel Aviv)
Aantal inwoners	9.484.220 (2022)
Oppervlakte	22.072 km²
Regeringsvorm	Parlementaire republiek
President	Yitzhak Herzog (sinds 2021)
Premier	Yair Lapid (sinds 2022)
Godsdienst	Jodendom (74,2%) Islam (17,8%) Christendom (2,0%) Druzen (1,6%) Overig/geen (4,4%)
Taal	Hebreeuws (עברית) Arabisch (العَرَبِية)
Munteenheid	Israëlische sjekel
Volkslied	Hatikwa
Nationale feestdag	Onafhankelijkheidsdag (14 mei)
Landcode	ISR
Portaal Israël

Israël (officieel de Staat Israël) is een land in het Midden-Oosten. Israël grenst aan Libanon, Syrië, Jordanië en Egypte en ligt aan de Middellandse Zee. Het land heeft zo'n 7,8 miljoen inwoners, en de hoofdstad is, volgens Israël zelf Jeruzalem (veel andere landen erkennen Jeruzalem als hoofdstad niet. Voor de meeste andere landen is dat Tel Aviv). Zowel Israël als de Palestina claimen Jeruzalem als hoofdsad. Het is de enige staat in het Midden-Oosten waarvan de meerderheid van de inwoners geen moslim is, er wonen namelijk vooral joden.

Geschiedenis

Vroege geschiedenis

De geschiedenis van Israël is een van de meest rumoerige landgeschiedenissen die er is.

Ruim 4000 jaar geleden was het land vooral bevolkt door nomaden en volken. In de Tenach wordt beschreven hoe Abraham van God de opdracht krijgt om vanuit Mesopotamië naar het Beloofde Land te trekken. Als hij daar is krijgt hij de opdracht om zijn zoon Izaak te offeren voor God als een test voor het geloof. Echter op het laatste moment moet hij een lam offeren. Op een Egyptische steen van 1209 v.C. wordt er voor het eerst vermelding gemaakt van een volk dat de naam Israël draagt, hoewel het waarschijnlijk is dat ze er al wat eerder woonden. De Israëlieten werden in de loop van de eeuwen door letterlijk tientallen volken aangevallen en bedreigd en tot een paar maal toe zijn ze bijna uitgeroeid, maar ze hebben wonderlijk genoeg toch stand gehouden.

Een van de volken die er eerst woonden, de Filistijnen, kreeg het aan de stok met Israël, maar ze verloren en de Filistijnen waren daarna compleet verdwenen als volk.

Romeinse tijd en Middeleeuwen

Jeruzalem in de Romeinse tijd

Israël, dat toen nog Judea heette, werd een Romeinse provincie in het jaar 6. Ook werd rond die tijd Jezus geboren. In het jaar 66 begonnen de joden te rebelleren tegen de Romeinse overheerser, waarna Jeruzalem werd belegerd en er een grote slachting onder de Joden plaatsvond. Tussen 132 en 135 na Christus vindt er opnieuw een opstand plaats. Ook die wordt neergeslagen en de Romeinen verbannen de Joden uit hun land. De verspreiding van de joden over de wereld heet de diaspora.

Ongeveer 1500 jaar geleden veroverden de Arabieren veel landen in het Midden-Oosten. Dat geldt ook voor het Beloofde land. Tijdens de Kruistochten is Jeruzalem een kleine 100 jaar in handen van kruisridders geweest, maar verder waren de moslims de baas. Dat was vanaf 500 jaar geleden het Ottomaanse Rijk. Dat werd na de Eerste Wereldoorlog Turkije. Nadat ze door de Britten verslagen werd, besloot de wereldgemeenschap dit Ottomaanse Rijk op te splitsen. Wat nu Israël en Jordanië heet, werd toen weer Palestina genoemd en kwam onder Brits bestuur te staan.

tot 1947

Door de bezetting van de Britten en de steeds groter wordende stroom Joodse immigranten uit Europa en Amerika kwamen de bewoners van Palestina in opstand, geholpen door de buurlanden. Joodse milities vochten aan de zijde van de Britten tijdens de Eerste Wereldoorlog. Het gebied Palestina (dus Israël en Jordanië) werd door de Volkenbond aan de Joden gegeven in de Balfour-verklaring, die vanaf toen ook openlijk een thuisland gingen opbouwen.

Sinds de Engelsen deze beslissing hebben genomen ontstonden er vechtpartijen in het land. De Arabieren die in het gebied woonden waren bang hun land kwijt te raken aan de joden die vanuit de hele wereld naar het gebied trokken. Toen de joden in de 2e wereldoorlog in Europe veel gevaar liepen, hadden veel joden weinig andere keuze dan naar Palestina te trekken. Na de 2e wereldoorlog zijn de Verenigde Naties opgericht. Één van de eerste beslissingen van de VN probeerde dit probleem op te lossen. De oplossing die werd voorgesteld was het oprichten van 2 staten. Één land voor de joden en één land voor de Arabieren. De Arabieren vonden de oplossing die de VN maakte niet goed. Dit omdat de Arabieren niet wilden dat de joden een eigen land zouden krijgen. Toen de oplossing van de VN niet tot het gewenste resultaat leidde ontstond er een groter gevecht dan daarvoor ooit was geweest tussen de joden en de Arabieren. Tijdens deze veroveringen zijn veel Palestijnse Arabieren de regio ontvlucht. Hoewel veel joden ook Palestijnen werden genoemd, gingen veel arabieren zich Palestijn noemen, maar eigenlijk is er nooit tot op de dag van vandaag een land geweest dat Palestina heette. Palestina is een gebied en geen land met een volk en een volkslied of eigen autonomie. Israel is sinds 1948 wel een officieel erkend land.

Onafhankelijkheid en na 1948

David Ben-Gurion roept de onafhankelijkheid uit

Zie ook Arabisch-Israëlisch conflict

Op 14 mei 1948 riep Ben-Gurion de onafhankelijkheid uit, omdat de Britten na de Eerste Wereldoorlog hadden afgesproken het land maar voor een een bepaalde tijd te besturen, en dat was die dag erna afgelopen.

De volgende dag, 15 mei dus, vielen troepen uit Arabische landen Israël binnen. Uiteindelijk wist het Israëlische leger de Arabische troepen te verslaan. Daarbij veroverde Israël meer grondgebied.

Bevolking

Verkeersborden in het Hebreeuws, Arabisch en Engels

Israël heeft 8.238.300 inwoners. Daarvan is 75% Joods en 21% Arabisch. Het Hebreeuws en het Arabisch zijn de officiële talen, maar ook het Engels wordt veel gebruikt. Zo zijn alle verkeersborden drietalig.

De twee grootste geloven zijn het jodendom en de islam. Er wonen ook christelijke immigranten en ook een deel van de Arabische bevolking is christelijk. Voor alle drie de geloven is Israël, en dan vooral Jeruzalem, een heilige plaats. Ook het kleine Bahá'í geloof heeft Israël als heilige plaats, maar dan niet Jeruzalem, maar Haifa.

De Knesset van binnen; een soort van "Tweede Kamer"

Regering

Israël is een Republiek en heeft een parlementaire democratie. Dat houdt in dat Israël een parlement, kabinet en premier heeft (net als in Nederland), maar ook een president. De president heeft een symbolische functie, net als in Nederland de koning een symbolische functie heeft. Het parlement zetelt in het zogenaamde Knesset, maar is erg verdeeld. Daardoor is het moeilijk om een coalitie te vormen tussen verschillende partijen. De huidige premier, Benjamin Netanyahu, heeft de grootste partij, Likoed. Netanyahu heeft met vier partijen een coalitie gevormd: Kulanu, HaBajiet HaJehoedie, Shas en Jahadoet ha-Torah ha-Meoechèdèt. Niettemin heeft de coalitie weinig steun in het parlement.

Geografie

De Jordaan

Klimaat

In Israël heerst een middellands zeeklimaat. Dit betekent dat de zomers over het algemeen heet en droog zijn, en de winters nat en zacht. De meeste regen valt aan zee in de winter en het voorjaar.

Heel af en toe valt er wel eens sneeuw in Israël, maar dat komt bijna nooit voor.

Natuur

Het zuidelijke deel van Israël (ongeveer 60% van het land) is voor het grootste deel woestijn, deze woestijn heet de Negev. In het uiterste noordoosten, op de Golanhoogten (een betwist gebied), vind je wel bergen waar je kunt skiën. Het landschap in Israël is dus overal anders.

De oostgrens met Jordanië wordt gevormd door de rivier de Jordaan. Deze rivier mondt uit in de Dode Zee. Dit is het laagste punt op aarde. Deze Doze Zee is eigenlijk geen zee, maar een meer. Het water is zo zout dat je met gemak blijft drijven. Er zijn veel drijvende toeristen en dagjesmensen die een boekje lezen te vinden.

In het westen van Israël ligt de Middellandse Zee. Langs de kust wonen de meeste mensen. In het uiterste zuiden van Israël ligt de stad Eilat. Eilat ligt aan de Rode Zee, ingeklemd tussen Jordanië en Egypte. Hier komen veel toeristen om van de zon, de zee en het strand te genieten.

• 

  De Negevwoestijn

• 

  Het laagste (droge) punt van de wereld

• 

  Een krantje lezen op de Dode Zee

• 

  Het Meer van Tiberias in het noorden, waar het een stuk groener is

• 

  Een acaciaboom

• 

  Zon, zee en strand in Eilat

• 

  Een Nubische steenbok in de Negev

Steden

Zo'n 92% van de Israëli's woont in een stad. Hieronder staan de zes grootste steden:

Lijst met de 6 grootste steden
Tel Aviv Haifa	Nummer	Stad	Inwoners	District	Risjon Letsion Asjdod Petach Tikwa
	1	Tel Aviv	414.600	Tel Aviv
	2	Haifa	272.200	Haifa
	3	Risjon Letsion	235.100	Centraal
	4	Asjdod	214.900	Zuidelijk
	5	Petach Tikwa	213.900
	6	Jeruzalem	815.300	Jeruzalem.

Andere bekende plaatsen in het land zijn Nazareth, Beër Sjeva, Akko en Eilat.

Videoclips

• Het offer van Abraham in het Beloofde Land
• Jeruzalem en haar geschiedenis