Arizona: verschil tussen versies

Versie van 1 mei 2023 18:11

Dit artikel gaat over de Amerikaanse staat Arizona. Zoek je een andere betekenis? Klik dan hier!

Arizona Grand Cayon State Copper State
Hoofdstad	Phoenix
Aantal inwoners	7.151.502 (2020)
Oppervlakte	295.254 km²
Gouverneur	Katie Hobbs (D)
Lid van de VS sinds	1912
Portaal Verenigde Staten

Een kaart van Arizona

Arizona is een van de 50 staten van de Verenigde Staten. Arizona ligt in het zuidwesten van het land. Het grenst in het westen aan Californië en Nevada, in het noorden aan Utah, in het oosten aan New Mexico en in het zuiden aan buurland Mexico. Arizona wordt ook wel de Grand Canyon State genoemd, aangezien de wereldberoemde Grand Canyon in de staat ligt. De hoofdstad van Arizona is Phoenix, wat ook de grootste stad van de staat is. In de staat wonen iets meer dan 7 miljoen mensen.

Oorspronkelijk werd Arizona bewoond door de Indianen, waaronder de Navajo. Nog altijd heeft Arizona heel inheemse volkeren, waaronder het grootste indianenreservaat van de Verenigde Staten. Arizona werd gekoloniseerd door de Spanjaarden. Na de onafhankelijkheid werd het onderdeel van Mexico, maar na de Amerikaans-Mexicaanse Oorlog werd Arizona overgedragen aan de Verenigde Staten in 1848. Arizona werd hierna een territorium en pas in 1912 een staat. Hiermee is Arizona na Alaska en de Hawaï de jongste staat van het land.

Arizona staat bekend om zijn warme en droge klimaat. Het ligt grotendeels in de woestijn en ook Monument Valley ligt in Arizona. Lang was Arizona een rode staat, waar de Republikeinse Partij veel aanhang had. Tegenwoordig wordt Arizona als een swing state gezien.

Geografie

Landschap

Het noordoosten van Arizona is een stuk groener dan de rest van de staat.

Arizona ligt ten zuidwesten van de Four Corners (het vierstatenpunt). Hier grenst Arizona aan New Mexico, Utah en Colorado. Arizona is de enige Amerikaanse staat zonder zomertijd. Dit betekent dat de inwoners van de staat de klok niet twee maal per jaar hoeven te verzetten. Overigens geldt de zomertijd wel in de indianenreservaten in het noordoosten van de staat.

Het grootste gedeelte van de staat bestaat uit woestijn. Arizona is hierdoor een erg droge staat. In de woestijnen zijn er vaak alleen cactussen, grassen en lage struiken. In sommige delen is er zelfs helemaal niets behalve zand en stenen. Het noordoosten van de staat bestaat grotendeels uit bosgebied. Hier liggen de uitlopers van de Rocky Mountains. Dit gebied wordt het Coloradoplateau genoemd. De belangrijkste rivier in de staat is de Colorado. De Colorado stroomt ook de door de Grand Canyon, wat als nationaal park beschermd is.

Ook heeft Arizona een een goed bwaarde krater van een meteoriet.

Grootste steden

Klimaat

Arizona heeft over het algemeen een woestijnklimaat. De winters zijn erg zacht en de zomers erg heet. Ook valt er weinig neerslag in de staat. Eigenlijk heeft Arizona maar twee seizoenen; het regenseizoen in de winter en het droogteseizoen in de zomer. In de zomer valt er amper regen. Wanneer er regen valt, valt er enorm veel binnen een korte tijd. Vaak komen er dan ook onweersbuien voor. Op sommige plaatsen is er een steppeklimaat of een savanneklimaat met iets meer regen en iets lagere temperaturen in de zomer. Ook komt er op sommige plaatsen een Middellands Zeeklimaat voor.

De staat heeft zo nu en dan te maken met droogtes, voornamelijk in de zomer. Door klimaatverandering kan dit in de toekomst toenemen.

De Grand Canyon

Bezienswaardigheden

Monument Valley

Bezienswaardigheden:

Camp Verde
Desert Botancial Garden
Grand Canyon
Hoover Dam
Mesa Arts Museum
Montezuma Castle National Monument
Monument Valley
Organ Pipe Cactus National Monument
Pima Air & Space Museum
Sedona
Saguaro National Park
Wildlife World Zoo

Bevolking

Algemeen

Arizona heeft meer dan 7 miljoen inwoners. Het is een van de snelst groeiende staten van het land. Dit komt door mensen vanuit Californië die verhuizen naar Arizona. Ook is er veel immigratie vanuit Mexico. Arizona heeft ook een van de hoogste aantallen illegale immigranten. 56% van de inwoners bestaat uit blanke Amerikanen, 30% uit Latino's, 5,5% uit Afro-Amerikanen, 4,9% uit Indianen en 4,5% uit Aziatische Amerikanen. De meeste inwoners hebben een Engelse of Duitse achtergrond.

Een Navajo-man te paard

In het noordoosten van de staat wonen veel Navajo. De Navajo zijn een van de grootste inheemse volkeren van de Verenigde Staten. In Arizona ligt ook het grootste indianenreservaat van de Verenigde Staten, wat veel dingen zelf mag beslissen.

Taal

De officiële taal van Arizona is het Engels. Het Engels wordt gebruikt in de politiek, het onderwijs en de rechtspraak. Ook wordt het in het dagelijks leven gebruikt. De meeste inwoners spreken alleen Engels. De tweede taal is het Spaans, wat de moedertaal is van 21% van de bevolking. Voornamelijk Latino's spreken het Spaans thuis, maar kunnen meestal ook Engels. In sommige gevallen zijn zij tweetalig opgevoed. In het zuiden van de staat wordt meer Spaans gesproken dan in het noorden. Ook op school wordt Spaans gegeven als vreemde taal.

2% van de bevolking spreekt het Navajo. Na Alaska en Hawaï heeft Arizona een van de hoogste aantallen sprekers van een inheemse taal. Kleinere talen zijn Duits, Chinees, Tagalog en Vietnamees.

Religie

66% van de bevoling van Arizona is christelijk. Hiervan is 39% protestants, 21% katholiek, 5% Mormoons en 1% Jehova getuige. De belangrijkste protestantse stromingen zijn het baptisme en het methodisme. 27% van de bevoling hangt geen religie aan of is ongelovig.

Kleinere religies zijn het hindoeïsme, het jodendom en het boeddhisme.

Politiek

Statelijke politiek

Het parlementsgebouw van Arizona

Het dagelijks bestuur van Arizona ligt handen van een gouverneur. De gouverneur wordt iedere vier jaar in directe verkiezingen gekozen door de inwoners van de staat. Anders dan veel andere staten heeft Arizona geen officiële ambtswoning voor de gouverneur. De huidige gouverneur van de staat is Katie Hobbs van de Democratische Partij. Arizona heeft geen luitenant-gouverneur, terwijl andere staten deze wel hebben. Een luitenant-gouverneur vervangt de gouverneur en helpt hem. In plaats daarvan vangt een ander lid van de regering de gouverneur als deze overlijdt, opstapt of wordt afgezet. De leden van de regering worden ook door middel van verkiezingen door de bevolking gekozen.

Daarnaast heeft Arizona een parlement, genaamd de Arizona Legislature. Deze bestaat uit twee kamers:

Het Huis van Afgevaardigden, bestaande uit 60 leden die iedere twee jaar gekozen worden. Een afgevaardigde kan maximaal vier termijnen (acht jaar) dienen.
De Senaat, bestaande uit 30 leden die iedere twee jaar gekozen worden. Ook een senator kan maximaal vier termijnen (acht jaar) dienen.

De Republikeinse Partij heeft een kleine meerderheid in Arizona. De Democratische Partij neemt de overige zetels in beslag.

Bestuurlijke indeling

Een kaart van de county's van Arizona

Arizona is verdeeld in 15 county's. Dit zijn:

Federale politiek

Arizona was lange tijd een "rode staat". Dit betekent dat de Republikeinse Partij grote aanhang in de staat had. Sinds het jaar 2000 is Arizona een swing state, doordat het aantal Republikeinen afneemt en het aantal Democraten toeneemt. Dit komt doordat veel mensen uit het nabijgelegen Californië naar Arizona verhuizen. Deze mensen zijn vaak Democraten. In 1994 wist de Democraat Bill Clinton Arizona te winnen en in 2020 won Joe Biden de staat. Alle andere keren werd Arizona gewonnen door de Republikeinen. Toch als meer mensen naar Arizona verhuizen kan Arizona een "blauwe staat" in de toekomst zijn.

In het Amerikaans Congres wordt Arizona vertegenwoordigd door 9 afgevaardigden en twee senatoren. Van de negen afgevaardigden zijn er zes Democraat en drie Republikein. De senatoren namens Arizona kwamen bijna altijd van de Republikeinse Partij. Tegenwoordig is één senator (Mark Kelly) lid van de Democratische Partij. De andere senator (Kyrsten Sinema) is onafhankelijk, maar stemt wel vaak mee met de Democraten. De gematigde Republikein John McCain kwam uit Arizona. Hij deed in 2008 mee aan de presidentsverkiezingen, maar verloor van Barack Obama.

	Bestuurlijke indeling van de Verenigde Staten van Amerika (lijst)
Alabama - Alaska - Arizona - Arkansas - Californië - Colorado - Connecticut - Delaware - Florida - Georgia - Hawaï - Idaho - Illinois - Indiana - Iowa - Kansas - Kentucky - Louisiana - Maine - Maryland - Massachusetts - Michigan - Minnesota - Mississippi - Missouri - Montana - Nebraska - Nevada - New Hampshire - New Jersey - New Mexico - New York - North Carolina - North Dakota - Ohio - Oklahoma - Oregon - Pennsylvania - Rhode Island - South Carolina - South Dakota - Tennessee - Texas - Utah - Vermont - Virginia - Washington - West Virginia - Wisconsin - Wyoming Niet-onafhankelijke gebieden en federaal district van de Verenigde Staten Amerikaans-Samoa - Guam - Noordelijke Marianen - Puerto Rico - Amerikaanse Maagdeneilanden - Washington D.C. - Kleine afgelegen eilanden van de Verenigde Staten

@@ Regel 96: / Regel 96: @@
 ===Statelijke politiek===
 [[File:AZ_State_Capitol_Building_80635.JPG|left|300px|thumb|Het parlementsgebouw van Arizona]]
-Het dagelijks bestuur van Arizona ligt handen van een [[gouverneur]]. De gouverneur wordt iedere vier jaar in directe verkiezingen gekozen door de inwoners van de staat. Anders dan veel andere staten heeft Arizona geen officiële ambtswoning voor de gouverneur. De huidige gouverneur van de staat is [[Katie Hobbs] van de [[Democratische Partij]]. Arizona heeft geen [[luitenant-gouverneur]], terwijl andere staten deze wel hebben. Een luitenant-gouverneur vervangt de gouverneur en helpt hem. In plaats daarvan vangt een ander lid van de regering de gouverneur als deze overlijdt, opstapt of wordt afgezet. De leden van de regering worden ook door middel van verkiezingen door de bevolking gekozen.
+Het dagelijks bestuur van Arizona ligt handen van een [[gouverneur]]. De gouverneur wordt iedere vier jaar in directe verkiezingen gekozen door de inwoners van de staat. Anders dan veel andere staten heeft Arizona geen officiële ambtswoning voor de gouverneur. De huidige gouverneur van de staat is [[Katie Hobbs]] van de [[Democratische Partij]]. Arizona heeft geen [[luitenant-gouverneur]], terwijl andere staten deze wel hebben. Een luitenant-gouverneur vervangt de gouverneur en helpt hem. In plaats daarvan vangt een ander lid van de regering de gouverneur als deze overlijdt, opstapt of wordt afgezet. De leden van de regering worden ook door middel van verkiezingen door de bevolking gekozen.
 Daarnaast heeft Arizona een parlement, genaamd de ''Arizona Legislature''. Deze bestaat uit twee kamers:

Grootste steden van Arizona
Phoenix Mesa	Nummer	Stad	Inwoners	County	Tucson Chandler
	1.	Phoenix	1.660.272	Maricopa County
	2.	Tucson	545.975	Pima County
	3.	Mesa	508.958	Maricopa County
	4.	Chandler	257.165	Maricopa County
	5.	Scottsdale	255.310	Maricopa County
	6.	Glendale	250.702	Maricopa County
	7.	Gilbert	248.279	Maricopa County
	8.	Tempe	192.364	Maricopa County
	9.	Peoria	172.259	Maricopa County
	10.	Surprise	138.161	Maricopa County