Lijst van winnaars van de Nobelprijs voor de Vrede

Werk in uitvoering
Aan dit artikel wordt de komende uren of dagen nog gewerkt.
Belangrijk: Laat dit sjabloon niet langer staan dan nodig is, anders ontmoedig je anderen om het artikel te verbeteren.
De maximale houdbaarheid van dit sjabloon is twee weken na de laatste bewerking aan het artikel.
Kijk in de geschiedenis of je het artikel kunt bewerken zonder een bewerkingsconflict te veroorzaken.

Werk in uitvoering
Aan dit artikel wordt nog hard gewerkt.

Hieronder vindt je een overzicht van de winnaars van de Nobelprijs voor de Vrede. De prijs wordt sinds 1901 uitgereikt door het Noors Nobelcomité. Dat bestaat uit vijf leden van het parlement van Noorwegen (de Storting). De Nobelprijs voor de Vrede is de enige Nobelprijs die in Noorwegen wordt uitgereikt. De andere prijzen worden in Zweden uitgereikt.

De Nobelprijs wordt jaarlijks uitgereikt aan "een persoon die zich inzet voor de vrede tussen landen, de afschaffing of verkleining van legers of het houden of promoten van vredescongressen". De prijs kan ook aan meerdere personen en zelfs organisaties worden gegeven. Inmiddels is de Nobelprijs voor de Vrede ook bedoeld voor personen en organisaties die zich inzetten voor democratie of de rechten van minderheden en andere groepen.

Winnaars

1901-1909

Jaar		Land	Inzet/reden
1901	Henri Dunant	Zwitserland	"Voor zijn humanitaire inzet om gewonde soldaten te helpen en hierdoor internationaal begrip te creëren."
1901	Frédéric Passy	Frankrijk	"Voor zijn levenslange werk voor internationale vredesconferenties, diplomatiek en arbitrage."
1902	Élie Ducommun	Zwitserland	"Voor zijn onvermoeid en vaardig voorzitterschap van het Internationaal Bureau voor de Vrede."
1902	Charles Albert Gobat	Zwitserland	"Voor zijn leiderschap van de Interparlementaire Unie."
1903	William Randal Cremer	Verenigd Koninkrijk	"Voor zijn levenslange en gewijde inzet voor ideeën over arbitrage en vrede."
1904	Institut de Droit International	België	"Voor hun streven naar vreedzame banden tussen landen en het maken van wetgeving voor oorlogen."
1905	Bertha von Suttner	Oostenrijk-Hongarije	"Voor haar moed om op te staan tegen oorlog."
1906	Theodore Roosevelt	Verenigde Staten	"Voor zijn rol in de beëindiging van de Russisch-Japanse Oorlog."
1907	Ernesto Teodoro Moneta	Italië	"Voor zijn werk voor betere diplomatieke banden tussen Italië en Frankrijk."
1907	Louis Renault	Frankrijk	"Voor zijn inzet voor de uitkomsten van Haagse Conventies van 1899 en 1907."
1908	Klas Pontus Arnoldson	Zweden	"Voor hun inzet levenslange strijd voor vrede als politici, vredesleiders, redenaars en schrijvers."
1908	Fredrik Bajer	Denemarken
1909	Auguste Beernaert	België	"Voor hun prominente positie in de internationale beweging voor vrede en arbitrage."
1909	Paul Henri d'Estournelles de Constant	Frankrijk

1910-1919

Jaar	Winnaar		Land	Inzet/reden
1910		Internationaal Bureau voor de Vrede	Zwitserland	"Voor het handelen als een link tussen vredesorganisaties in verschillende landen en hen te helpen om een wereldwijde vredesbeweging te vormen."
1911		Tobias Asser	Nederland	"Voor zijn rol als medeoprichter van Institut de Droit International, initiatiefnemer van de Haagse Conferentie voor Internationaal Privaatrecht en pionier op het gebied van internationale relaties."
1911		Alfred Fried	Oostenrijk-Hongarije	"Voor zijn inzet om de grootste oorzaak van oorlog onder het licht te brengen en te bestrijden: het gebrek aan internationale rechtelijke relaties."
1912		Elihu Root	Verenigde Staten	"Voor het brengen van meer begrip tussen landen in Noord- en Zuid-Amerika en het initiatief nemen voor belangrijke beslissingen tussen de Verenigde Staten en andere landen."
1913		Henri La Fontaine	België	"Voor zijn ongeëvenaarde bijdrage aan vreedzaam internationalisme."
1914	Niet uitgereikt vanwege de Eerste Wereldoorlog.
1915
1916
1917		Internationaal Comité van het Rode Kruis	Zwitserland	"Voor zijn pogingen om gewonde soldaten, oorlogsgevangenen en hun familieleden te verzorgen."
1918	Niet uitgereikt vanwege de Eerste Wereldoorlog.
1919		Woodrow Wilson	Verenigde Staten	"Voor zijn rol als oprichter van de Volkerenbond."

1920-1929

Jaar	Winnaar		Land	Inzet/reden
1920		Léon Bourgeois	Frankrijk	"Voor zijn lange bijdrage aan vrede en rechtvaardigheid en zijn rol bij de oprichting van de Volkenbond."
1921		Hjalmar Branting	Zweden	"Voor hun levenslange bijdragen aan vrede en georganiseerd internationalisme."
1921		Christian Lange	Noorwegen
1922		Fridtjof Nansen	Noorwegen	"Voor zijn leidende rol in de terugkeer van oorlogsgevangenen naar hun land van oorsprong, internationaal ontlastingswerk en hoge commissaris van de Volkenbond voor vluchtelingen."
1923	Niet uitgereikt
1924	Niet uitgereikt
1925		Austen Chamberlain	Verenigd Koninkrijk	"Voor zijn cruciale rol bij het volstand brengen van het verdrag van Locarno."
1925		Charles Dawes	Verenigde Staten	"Voor zijn cruciale rol bij het volstand brengen van het Dawesplan."
1926		Aristide Briand	Frankrijk	"Voor hun rol bij het volstand brengen van het verdrag van Locarno."
1926		Gustav Stresemann	Duitsland
1927		Ferdinand Buisson	Frankrijk	"Voor hun rol bij het ontstaan van een positieve mening over internationale samenwerking en vrede in Frankrijk en Duitsland."
1927		Ludwig Quidde	Duitsland
1928	Niet uitgereikt
1929		Frank Billings Kellogg	Verenigde Staten	"Voor zijn cruciale rol in de volstandbrenging van het Briand-Kelloggpact."

1930-1939

Jaar	Winnaar		Land	Inzet/reden
1930		Nathan Söderblom	Zweden	"Voor het promoten van christelijke eenheid en het helpen van het creëren van een houding die nodig is om vrede tussen landen werkelijkheid te maken."
1931		Jane Addams	Verenigde Staten	"Voor hun ijverige steun voor de heropleving van het ideaal van vrede en het idee van vrede in hun eigen land en over de gehele wereld een nieuw leven in blazen."
1931		Nicholas Murray Butler	Verenigde Staten
1932	Niet uitgereikt.
1933		Norman Angell	Verenigd Koninkrijk	"Voor het ontmaskeren van de illusie van oorlog met de pen en een overtuigend pleidooi voor internationale vrede en samenwerking."
1934		Arthur Henderson	Verenigd Koninkrijk	"Voor zijn onvermoeibare strijd en moedige inzet als voorzitter van de ontwapeningsconferentie van de Volkenbond tussen 1931 en 1934."
1935		Carl von Ossietzky	Duitsland	"Voor zijn intense liefde voor de vrijheid van gedachte en meningsuiting en zijn waardevolle bijdrage aan de vrede."
1936		Carlos Saaverdra Lamas	Argentinië	"Voor zijn rol als vader van het Saavadra Lamasvedrag dat gebruikt werd om de Chaco-oorlog tussen Bolivia en Paraguay te beëindigen."
1937		Robert Cecil	Verenigd Koninkrijk	"Voor zijn eindeloze steun voor de Volkenbond, ontwapening en vrede."
1938		Office international Nansen pour les réfugiés	Volkenbond	"Voor het voortzetten van het werk van Fridtjof Nansen voor vluchtelingen door heel Europa."
1939	Niet uitgereikt vanwege de Tweede Wereldoorlog.

1940-1949

Jaar	Winnaar		Land	Inzet/reden
1940	Niet uitgereikt vanwege de Tweede Wereldoorlog.
1941
1942
1943
1944		Internationaal Comité van het Rode Kruis	Zwitserland	"Voor het belangrijke werk tijdens de oorlog voor de menselijkheid."
1945		Cordell Hull	Verenigde Staten	"Voor zijn onvermoeibare werk voor internationaal begrip en doorslaggevende rol bij het ontstaan van de Verenigde Naties."
1946		Emily Greene Balch	Verenigde Staten	"Voor haar levenslange werk voor de vrede."
1946		John Raleigh Mott	Verenigde Staten	"Voor zijn bijdrage voor de creatie van een religieus broederschap dat vrede promoot over de gehele wereld."
1947		De Quakers	Verenigd Koninkrijk Verenigde Staten	"Voor hun pionierswerk in de internationale vredesbeweging en hun medelijdende inzet voor menselijk lijden, waarbij zij vrede tussen landen steunen."
1948	Niet uitgereikt omdat "er geen geschikte levende kandidaten waren". Die boodschap was een verwijzing naar de pas vermoorde Mohandas Gandhi.
1949		John Boyd Orr	Verenigd Koninkrijk	"Voor zijn levenslange inspanning om honger en gebruik te overwinnen, waardoor hij hielp een belangrijke oorzaak van oorlogen en militaire conflicten weg te nemen."

1950-1959

Jaar	Winnaar		Land	Inzet/reden
1950		Ralph Bunche	Verenigde Staten	"Voor zijn werk als onderhandelaar in Palestina tussen 1948 en 1949."
1951		Léon Jouhaux	Frankrijk	"Voor het wijden van zijn leven aan het bevechten van oorlog door het promoten van sociale rechtvaardigheid en broederschap tussen mensen en landen."
1952		Albert Schweitzer	Duitsland Frankrijk	"Voor zijn altruïsme, eerbied voor het leven en onvermoeid humanitair werk dat het idee van broederschap tussen mensen en landen een nieuw leven inblies."
1953		George Marshall	Verenigde Staten	"Voor het voorstellen en opstellen van een plan (de Marshallhulp) voor het economisch herstel van Europa."
1954		Bureau van de Hoge Commissaris van de Verenigde Naties voor de Vluchtelingen	Verenigde Naties	"Voor zijn pogingen om de wonden van oorlogen te helen door het bieden van hulp aan en bescherming van vluchtelingen wereldwijd."
1955	Niet uitgereikt
1956	Niet uitgereikt
1957		Lester B. Pearson	Canada	"Voor zijn cruciale bijdrage aan het inschakelen van de interventiemacht van de Verenigde Naties tijdens de Suezcrisis."
1958		Dominique Pire	België	"Voor zijn pogingen voor vluchtelingen te helpen om hun kampen te verlaten en terug te keren naar een leven van vrijheid en waardigheid."
1959		Philip Noel-Baker	Verenigd Koninkrijk	"Voor zijn lange bijdrage aan ontwapening en vrede."

1960-1969

Jaar	Winnaar		Land	Inzet/reden
1960		Albert Lutuli	Zuid-Afrika	"Voor zijn geweldloze strijd tegen de Apartheid."
1961		Dag Hammarskjöld	Zweden	"Voor het ontwikkelen van de Verenigde Naties in een effectieve en constructieve internationale organisatie, die instaat is om leven te geven aan de principes en doelen uit het Handvest van de Verenigde Naties."
1962		Linus Pauling	Verenigde Staten	"Voor zijn strijd tegen de nucleaire wapenwedloop tussen het Oosten en Westen."
1963		Internationaal Comité van het Rode Kruis	Zwitserland	"Voor het promoten van de principes uit de Geneefse Conventies en samenwerking met de Verenigde Naties."
1963		Internationale Federatie van Rode Kruis- en Rode Halve Maanverenigingen	Zwitserland
1964		Martin Luther King Jr.	Verenigde Staten	"Voor zijn geweldloze strijd voor burgerrechten van Afro-Amerikanen."
1965		UNICEF	Verenigde Naties	"Voor hun inzet om de solidariteit tussen landen te verbeteren en de verschillen tussen rijke en arme landen gelijk te trekken."
1966	Niet uitgereikt
1967	Niet uitgereikt
1968		René Cassin	Frankrijk	"Voor zijn strijd voor de mensenrechten zoals in de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens staat."
1969		Internationale Arbeidsorganisatie	Verenigde Naties	"Voor het creëren van internationale wetgeving om bepaalde vormen van arbeidsrechten in ieder land vast te stellen."

1970-1979

Jaar	Winnaar		Land	Inzet/reden
1970		Norman Ernest Borlaug	Verenigde Staten	"Voor het geven van een nieuwe hoop: de Groene Revolutie."
1971		Willy Brandt	Duitsland	"Voor het beginnen van een betekenisvolle dialoog tussen het Oosten en Westen."
1972	Niet uitgereikt
1973		Henry Kiessinger	Verenigde Staten	"Voor hun samenwerking om een wapenstilstand tijdens de Vietnamoorlog in 1973 te bereiken."
1973		Lê Đức Thọ (weigerde de prijs)	Noord-Vietnam
1974		Seán MacBride	Ierland	"Voor zijn inzet voor de bescherming en ontwikkeling van mensenrechten over de gehele wereld."
1974		Eisaku Satō	Japan	"Voor zijn inzet om de situatie in het Pacifische randgebied te stabiliseren en het tekenen van het Non-proliferatieverdrag."
1975		Andrej Sacharov	Sovjet-Unie	"Voor zijn strijd voor mensenrechten in de Sovjet-Unie en voor de ontwapening in en samenwerking tussen alle landen."
1976		Betty Williams	Verenigd Koninkrijk	"Voor hun moedige inzet voor het stichten van een beweging om de gewapende conflicten in Noord-Ierland (The Troubles) te beëindigen."
1976		Mairead Corrigan	Verenigd Koninkrijk
1977		Amnesty International	Verenigd Koninkrijk	"Voor wereldwijd respect voor mensenrechten."
1978		Anwar Sadat	Egypte	"Voor hun samenwerking tijdens de onderhandelingen voor vrede tussen Egypte en Israël in 1978 (de Camp David-akkoorden)."
1978		Menachem Begin	Israël
1979		Moeder Teresa	India	"Voor haar werk om lijdende mensen te helpen."

1980-1989

Jaar		Land	Inzet/reden
1980	Adolfo Pérez Esquivel	Argentinië	"Voor het zijn van een inspiratie voor onderdrukte mensen, vooral in Latijns-Amerika."
1981	Bureau van de Hoge Commissaris van de Verenigde Naties voor de Vluchtelingen	Verenigde Naties	"Voor het steunen van de fundamentele rechten van vluchtelingen."
1982	Alva Myrdal	Zweden	"Voor hun werk voor ontwapening en nucleairvrije en wapenvrije zones (het Verdrag van Tlatelolco)."
1982	Alfonso García Robles	Mexico
1983	Lech Wałęsa	Polen	"Voor zijn geweldloze strijd voor onafhankelijke vakbonden en mensenrechten in Polen."
1984	Desmond Tutu	Zuid-Afrika	"Voor zijn rol als verenigd leider in een geweldloze campagne om het probleem van apartheid in Zuid-Afrika op te lossen."
1985	International Physicians for the Prevention of Nuclear War	Verenigde Staten	"Voor het verspreiden van betrouwbare informatie en het bewustmaken van de catastrofale gevolgen van een kernoorlog."
1986	Elie Wiesel	Verenigde Staten (geboren in Roemenië)	"Voor zijn rol als boodschapper voor de mensheid met de boodschap van vrede, boetedoening en waardigheid."
1987	Óscar Arias	Costa Rica	"Voor zijn werk voor blijvende vrede in Centraal-Amerika."
1988	De VN-vredesmachten	Verenigde Naties	"Voor het voorkomen van gewapende conflicten en het creëren van een situatie voor onderhandeling."
1989	Tenzin Gyatso	India (geboren in Tibet)	"Voor het pleiten voor vreedzame oplossingen gebaseerd op tolerantie en gemeenschappelijk respect om het historische en culturele erfgoed van zijn volk te beschermen."

1990-1999

Jaar		Land	Inzet/reden
1990	Michail Gorbatsjov	Sovjet-Unie	"Voor zijn leidende rol in de radicale veranderingen tussen het Oosten en het Westen."
1991	Aung San Suu Kyi	Myanmar	"Voor haar vreedzame strijd voor democratie en mensenrechten."
1992	Rigoberta Menchu	Guatemala	"Voor haar inzet voor sociale rechtvaardigheid en verzoening gebaseerd op de respect voor de rechten van inheemse volkeren."
1993	Nelson Mandela	Zuid-Afrika	"Voor hun werk voor een vreedzame beëindiging van de Apartheid en de creatie van een nieuw, democratisch Zuid-Afrika."
1993	Frederik Willem de Klerk	Zuid-Afrika
1994	Yasser Arafat	Palestina	"Voor inzet voor het creëren van vrede in het Midden-Oosten."
	Yitzhak Rabin	Israël
	Shimon Peres	Israël
1995	Josef Rotblat	Polen	"Voor hun inzet om de rol van nucleaire wapens in politiek te beëindigen en (uiteindelijk) deze wapens uit te bannen."
1995	Pugwash Conferences on Science and World Affairs	Canada
1996	Carlos Filipe Ximenes Belo	Oost-Timor	Voor hun werk voor een goede en vreedzame oplossing voor het conflict in Oost-Timor."
1996	José Ramos-Horta	Oost-Timor
1997	International Campaign to Ban Landmines	Zwitserland	"Voor hun werk voor het verbieden en ontmantelen van landmijnen."
1997	Jody Williams	Verenigde Staten
1998	John Hume	Ierland	"Voor hun inzet voor het vinden van een vreedzame oplossing voor het conflict in Noord-Ierland (The Troubles)."
1998	David Trimble	Verenigd Koninkrijk
1999	Artsen Zonder Grenzen	Zwitserland	"In erkenning van het humanitaire pionierswerk van de organisatie op verschillende continenten."

2000-2009

Jaar		Land	Inzet/reden
2000	Kim Dae-jung	Zuid-Korea	"Voor zijn werk voor democratie en mensenrechten in Zuid-Korea en Oost-Azië in het algemeen en voor zijn vrede en verzoening met Noord-Korea in het specifieke."
2001	Verenigde Naties	Verenigde Naties	"Voor hun werk voor een beter georganiseerde en vreedzamere wereld."
2001	Kofi Annan	Ghana
2002	Jimmy Carter	Verenigde Staten	"Voor zijn decennia van onvermoeide inzet voor het vinden van vreedzame oplossingen voor internationale conflicten, voor democratie en mensenrechten, en het promoten van economische en sociale ontwikkeling."
2003	Shirin Ebadi	Iran	"Voor haar inzet voor democratie en mensenrechten. Ze richt zich vooral op de rechten van vrouwen en kinderen."
2004	Wangari Muta Maathai	Kenia	"Voor haar bijdrage aan duurzame ontwikkeling, democratie en vrede."
2005	Internationaal Atoomenergieagentschap	Verenigde Naties	"Voor hun inzet om te voorkomen dat nucleaire energie ingezet wordt voor militair gebruik en zorgen dat nucleaire energie enkel gebruikt wordt voor vreedzame doelen op de meest veilig mogelijke manier."
2005	Mohamed ElBaradei	Egypte
2006	Muhammed Yunus	Bangladesh	"Voor hun inzet voor de creatie van sociale en economische ontwikkeling van onder af."
2006	Grameen Bank	Bangladesh
2007	Intergovernmental Panel on Climate Change	Verenigde Naties	"Voor hun inzet voor het opbouwen en de verspreiding van kennis over klimaatverandering en het opstellen van maatregelen die nodig zijn om dat tegen te gaan."
2007	Al Gore	Verenigde Staten
2008	Martti Athisaari	Finland	"Voor zijn belangrijke bijdrage voor de oplossing van conflicten op verschillende continenten."
2009	Barack Obama	Verenigde Staten	"Voor zijn buitengewone inzet om internationale diplomatiek en samenwerking tussen mensen te versterken."

2010-2019

Jaar		Land	Inzet/reden
2010	Liu Xiaobo	China	"Voor zijn lange en geweldloze strijd voor fundamentele mensenrechten in China."
2011	Ellen Johnson Sirleaf	Liberia	"Voor hun geweldloze strijd voor de veiligheid van vrouwen en vrouwenrechten op het gebied van vredeswerk."
	Leymah Gbowee	Liberia
	Tawakkol Karman	Jemen
2012	Europese Unie	Europese Unie	"Voor hun inzet voor vrede, democratie en mensenrechten gedurende zes decennia."
2013	Organisatie voor het Verbod op Chemische Wapens	Nederland	"Voor hun inzet om chemische wapens te verbieden."
2014	Kailash Satyarthi	India	"Voor hun strijd tegen de onderdrukking van kinderen en jonge mensen en voor het recht dat alle kinderen onderwijs kunnen volgen."
2014	Malala Yousafzai	Pakistan
2015	Kwartet voor Nationale Dialoog in Tunesië	Tunesië	"Voor hun beslissende bijdrage in het brengen van democratie naar Tunesië na de Jasmijnrevolutie in 2011."
2016	Juan Manuel Santos	Colombia	"Voor zijn inzet om de Colombiaanse Burgeroorlog te beëindigen die al meer dan 50 jaar aan de gang is."
2017	Internationale Campagne tot Afschaffing van Kernwapens	Zwitserland	"Voor hun werk om aandacht te vragen voor de catastrofale, humanitaire gevolgen van het gebruik van kernwapens en hun baanbrekende inzet om die wapens via een verdrag te verbieden."
2018	Denis Mukwege	Congo-Kinshasa	"Voor hun inzet om seksueel geweld als een wapen bij oorlogen en conflicten te beëindigen."
2018	Nadia Murad	Irak
2019	Abiy Ahmed	Ethiopië	"Voor zijn inzet om vrede en samenwerking te bereiken vooral op het gebied van het Ethiopische grensconflict met Eritrea."

2020-2029

Jaar		Land	Inzet/reden
2020	Wereldvoedselprogramma	Verenigde Naties	"Voor hun inzet om honger tegen te gaan, het verbeteren van de levensomstandigheden in conflictgebieden en hun inzet om te voorkomen dat honger als oorlogswapen gebruikt wordt."
2021	Maria Ressa	Filipijnen	"Voor hun inzet om vrijheid van meningsuiting veilig te stellen. Dat is een voorwaarde voor democratie en blijvende vrede."
2021	Dmitri Moeratov	Rusland
2022	Ales Bjaljazki	Wit-Rusland	"De winnaars staan voor de samenleving in hun thuislanden. Ze hebben vele jaren het recht om macht te bekritiseren en de fundamentele mensenrechten beschermd. Ze hebben een buitengewone inzet gedaan om oorlogsmisdaden, mensenrechtenschendingen en machtsmisbruik te registreren. Samen staan zij voor een samenleving van vrede en vrijheid."
	Memorial	Rusland
	Centrum voor Burgerlijke Vrijheden	Oekraïne
2023	Narges Mohammadi	Iran	"Voor haar strijd tegen de onderdrukking van vrouwen in Iran en haar strijd voor mensenrechten en vrijheid voor iedereen."
2024	Nihon Hidankyo	Japan	"Voor hun inzet voor een wereld vrij van nucleaire wapens en voor het laten zien door middel van hibakusha dat die wapens nooit meer gebruikt moeten worden."
2025	María Corina Machado	Venezuela	"Voor haar onvermoeide inzet van het promoten van mensenrechten voor de mensen in Venezuela en haar strijd om een vreedzame transitie van dictatuur naar democratie te bereiken."