Ruud Lubbers
| Ruud Lubbers | |
|---|---|
| |
| Lubbers in 1985 | |
| Naam voluit | Rudolphus Franciscus Marie Lubbers |
| Geboren | 7 mei 1939 |
| Geboren te | Rotterdam |
| Overleden | 14 februari 2018 |
| Overleden te | Rotterdam |
| Partij | KVP (1964-1980) CDA (vanaf 1980) |
| Functie | Minister-president van Nederland |
| Aantreden | 4 november 1982 |
| Aftreden | 22 augustus 1994 |
| Voorganger | Dries van Agt |
| Opvolger | Wim Kok |
Portaal  Politiek
| |
Ruud Lubbers (voornamen voluit Rudolphus Franciscus Marie), geboren 7 mei 1939 in Rotterdam, overleden aldaar 14 februari 2018, was een Nederlands politicus (CDA) en voormalig minister-president. Hij is bekend vanwege de verlaging van de staatsschulden en de beslissing omtrent de plaatsing van de kruisraketten.
Studietijd en eerste kennismaking met de politiek
Lubbers kwam uit een katholiek milieu. Zijn middelbare opleiding volgde hij bij de paters jezuïeten in Nijmegen. In 1962 studeerde hij aan de (huidige) Erasmus-Universiteit in Rotterdam af als econoom. Daarna trad hij in dienst van het constructiebedrijf van zijn vader in Krimpen aan den IJssel en nam daarvan, toen zijn vader was overleden, samen met zijn broer Rob de leiding over.
Ruud Lubbers was van jongs af aan politiek geïnteresseerd. Al snel werd hij lid van de KVP, de Katholieke Volkspartij, die later (1980) opging in het CDA.
Minister in kabinet-Den Uyl
In 1973 kreeg Lubbers Den Uyl aan de telefoon. Die had al veel moois gehoord over de jonge econoom. Of die geen zin had om minister van Economische Zaken te worden in zijn kabinet? Lubbers dacht eerst nog aan een grap, maar nadat Den Uyl hem had verzekerd, dat hij het toch echt zelf was, hapte hij toe en bekleedde deze functie tot het kabinet in 1977 viel. Hij kreeg al gauw te maken met de oliecrisis (door de oorlog tussen Israël en de Arabieren in 1973) en de gevolgen daarvan met de autoloze zondag. Het was duidelijk dat Nederland voortaan zuinig moest zijn met energie, want "Het zou nooit meer zijn zoals het was", zo verklaarde Den Uyl voor de televisie. Lubbers had allerlei tips voor de mensen in petto: doe een uur eerder de gordijnen dicht, dan blijft de warmte in huis.
In 1978 werd Lubbers leider van de gezamenlijke fracties van KVP, ARP en CHU in de Tweede Kamer. In 1980 gingen de KVP, ARP en CHU samen samen op in een nieuwe partij, het CDA. Ook daarbij speelde Lubbers een belangrijke rol. Hij werd leider van het CDA.
Minister-president van drie kabinetten
Van 1982 tot 1994 was Lubbers premier van drie opeenvolgende kabinetten. Het eerste kabinet-Lubbers (1982-86), dat bestond uit CDA en VVD, bleef de hele termijn van vier jaar lang regeren. Het kreeg te kampen met een zware economische crisis. Er heerste grote werkloosheid: 800.000 in 1983. "Dat het een miljoen wordt, ga ik niet meemaken", sprak Lubbers. Zijn kabinet nam forse maatregelen. Ambtenaren moesten inleveren en er werd drastisch bezuinigd, wat veel maatschappelijk verzet (stakingen, betogingen) opriep. En er was op 29 oktober 1983 een grote demonstratie in Den Haag tegen de plaatsing van kruisraketten. De VS wilde deze kruisraketten op Nederlands grondgebied plaatsen, om zo beter tegen de Sovjet-Unie te kunnen strijden. Veel Nederlanders wilden de wapens echter niet op hun land. De demonstratie had 500.000 deelnemers, de grootste demonstratie ooit in Nederland. Lubbers zag ze vanuit het raam van zijn werkkamer voorbijtrekken. "Het aantal voorstanders is nog altijd vele malen groter dan deze stoet van tegenstanders", zo meende hij. De regering ging daarom toch akkoord met het plaatsen van kruisraketten. Hij heeft daarom in 1984 besloten om alle raketten te plaatsen als de Sovjet Unie zelf ook raketten bij zou plaatsen. Hij heeft daarvoor veel overleg gevoerd met Amerikaanse en Russische leiders. het heeft ertoe geleid dat de Russen geen raketten bij hebben geplaatst. Daardoor hoefden in Nederland ook geen Amerikaanse raketten te worden bijgeplaatst. Deze beslissing heeft gezorgd voor een ontspannener klimaat in de tijd van de Koude Oorlog. Mede daardoor heeft de nieuwe leider Michail Gorbatsjov een goede kans gehad om de relaties met de westerse leiders te verbeteren.
Het 2de kabinet-Lubbers (1986-89), ook weer van CDA en VVD, viel na drie jaar door een motie van wantrouwen van de VVD-fractie in de Tweede Kamer zelf. De regering was van plan de belastingaftrek van reiskosten te verlagen; de fractie was daar tegen.
Het 3de kabinet-Lubbers (1989-94) bestond uit CDA en PvdA en en regeerde de hele termijn van vier jaar. Minister van Financiën was Wim Kok van de PvdA, die in die hoedanigheid in 1991 een 'tijdelijke' verhoging van de benzineaccijns (belasting op benzine) invoerde. Dat werd bekend als het Kwartje van Kok. De luxe regelingen van de WAO en WW werden versobert. Ze waren steeds meer onbetaalbaar geworden.
Lubbers hield het na drie kabinetten onder zijn leiding voor gezien. Aan de Kamerverkiezingen van 1994 deed hij niet meer mee. Zijn opvolger was Elco Brinkman. Maar toen Brinkman aankondigde de AOW te willen verlagen, verklaarde Lubbers dat hij zelf niet op Brinkman wilde stemmen. Door deze ruzie binnen de partij verloor het CDA bij de verkiezingen van 1994 20 zetels en kwam daarna niet in de regering. Dankzij de kabinetten Lubbers was de grote staatsschuld en het hoge begrotingstekort verleden tijd.
Hoge Commissaris voor de Vluchtelingen
Lubbers zelf werd in 2001 Hoge Commissaris voor de Vluchtelingen van de Verenigde Naties (UNHCR). In 2004 beschuldigde een medewerkster hem van seksueel grensoverschrijdend gedrag. Lubbers ontkende, maar de geruchten bleven bestaan. Daarom besloot Lubbers in 2005 af te treden.
Na die tijd was Lubbers nog in allerlei functies actief, meestal als universitair docent of was hij betrokken bij milieuorganisaties. Ook was hij in 2006 en 2010 informateur. Dat is iemand die helpt bij het samenstellen van een nieuw kabinet, na de verkiezingen.
|
Ministers en staatssecretarissen in het kabinet-Lubbers I (CDA en VVD) |
| |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
|||||||||||
|
|
Ministers en staatssecretarissen in het kabinet-Lubbers II (CDA en VVD) |
| |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
|||||||||||
|
|
Ministers en staatssecretarissen in het kabinet-Lubbers III (CDA en PvdA) |
| |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
|||||||||||
|
|
Minister-presidenten van Nederland |
| |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
|||||||||
|
Christen-Democratisch Appèl · (CDA) | 
| |
|---|---|---|---|
| Partijleiders: Van Agt · Lubbers · Brinkman · Heerma · De Hoop Scheffer · Balkenende · Verhagen · Van Haersma Buma · De Jonge · Hoekstra · Bontenbal Fractievoorzitters Tweede Kamer: Van Agt · Aantjes · Lubbers · Van Agt · Lubbers · De Vries · Brinkman · Enneüs Heerma · De Hoop Scheffer · Balkenende · Verhagen · Van Geel · Van Haersma Buma · Pieter Heerma · Hoekstra · Pieter Heerma · Henri Bontenbal |
|||