Victor Marijnen
| Victor Marijnen | |
|---|---|
.jpg)
| |
| Marijnen in 1963 | |
| Naam voluit | Victor Gerard Marie Marijnen |
| Geboren | 21 februari 1917 |
| Geboren te | Arnhem |
| Overleden | 5 april 1975 |
| Overleden te | Den Haag |
| Partij | Katholieke Volkspartij (KVP) |
| Functie | Minister-president van Nederland |
| Aantreden | 24 juli 1963 |
| Aftreden | 14 april 1965 |
| Voorganger | Jan de Quay |
| Opvolger | Jo Cals |
Portaal  Politiek
| |
Victor Gerard Marie Marijnen (geboren op 21 februari 1917 in Arnhem en overleden op 5 april 1975 in Den Haag) was een Nederlands politicus van de Katholieke Volkspartij (KVP), wat een van de voorlopers van het CDA is. Marijnen was van 1963 tot 1965 minister-president van Nederland.
Marijnen was aanvankelijk minister van Landbouw en Visserij in de regering van premier Jan de Quay. In 1963 werd hij premier in een centrumrechts kabinet bestaande uit de KVP, de ARP, de CHU en de VVD. Dit kabinet is vooral bekend door de crisis om het omroepstelsel, wat in 1965 leidde tot de val van zijn kabinet. Marijnen werd vervolgens opgevolgd door Jo Cals. De crisis over het omroepstelsel werd nog vóór de verkiezingen van 1967 opgelost.
Na zijn premierschap werd Marijnen lid van de Tweede Kamer en later burgemeester van Den Haag.
Levensloop
Jeugd en opleiding
Marijnen werd geboren op 21 februari 1917 in de Gelderse stad Arnhem. Hij kwam uit de middenklasse en ging studeerde uiteindelijk rechten aan de Universiteit van Nijmegen. In 1941 studeerde hij af.
Werk
Na zijn opleiding ging Marijnen voor verschillende ministeries werken als ambtenaar, waaronder het ministerie van Handel en het ministerie van Landbouw. Daarnaast werd hij secretaris van de Algemene Katholieke Werkgeversvereniging en het Katholiek Verbond van Werkgeversvakverenigingen. In 1949 werd hij ook voorzitter van de Stichting van de Landbouw.
Marijnen werd in 1959 benoemd tot minister van Landbouw in de regering van Jan de Quay. De Quays regering was succesvol en de Katholieke Volkspartij (KVP) werd opnieuw de grootste tijdens de verkiezingen van 1963. De Quay wilde echter niet opnieuw premier worden, aangezien hij hier geen plezier in had. Aangezien Marijnen het erg goed deed als minister, droeg de KVP hem voor als premier.
Minister-president
Marijnens kabinet bestond uit dezelfde partijen als zijn voorganger. Hij leidde een centrumrechts kabinet bestaande uit de Katholieke Volkspartij (KVP), de Anti-Revolutionaire Partij (ARP), de Christelijk-Historische Unie (CHU) en de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (VVD). Marijnen was premier tijdens een periode van welvaart en een groeiende economie. Ook kon het kabinet meeliften op de successen van het vorige kabinet en de gestegen inkomsten door de verkoop van aardgas uit Groningen.
Een van de problemen waarmee het kabinet te maken had was het huwelijk van prinses Irene met de Spaanse prins Carlos Hugo de Bourbon Parma. Prins Carlos maakte namelijk aanspraak op de Spaanse troon, terwijl de banden tussen Nederland en Spanje tamelijk slecht waren. Dit kwam vooral doordat Spanje toentertijd een dictatuur onder Francisco Franco was. Ook was Irene protestants, terwijl Carlos katholiek was. Vooral de Nederlandse protestanten hadden hier moeite mee. Het kabinet weigerde toestemming voor het huwelijk te geven. Uiteindelijk mocht Irene toch trouwen met Carlos, maar verloor haar recht op troonopvolging.
Tijdens de jaren 1960 was er in Nederland enkel nog publieke televisie die door de overheid werd betaald. Er was één televisiezender en verschillende omroepen. Deze omroepen vertegenwoordigden allemaal één groep tijdens de verzuiling. Zo werden de katholieken door de Katholieke Radio Omroep (KRO) vertegenwoordigd. In de jaren 1960 pleitte de VVD voor het toestaan van commerciële televisie, wat door reclame-inkomsten betaald wordt. Enkele jaren daarvoor was commerciële televisie al in het Verenigd Koninkrijk legaal gemaakt. De VVD werd hierin gesteund door de CHU. De KVP, de ARP en alle televisieomroepen (behalve de liberale AVRO) waren tegen commerciële televisie. In 1964 ontstond er ruzie in de regering toen de piratenzender TV Noordzee vanaf een olieplatform uitzond. De zender werd uiteindelijk verboden, maar de discussie over commerciële televisie laaide opnieuw op. Marijnen lukte het niet om de ruzie op te lossen. Op 27 februari 1965 diende hij vervolgens zijn ontslag in.
Latere leven
Marijnen werd opgevolgd door premier Jo Cals die een nieuwe regering wist te stichten zonder verkiezingen. De crisis over het omroepbestel had geen gevolgen voor de Nederlandse politiek. Nog voor de verkiezingen van 1967 kwam er een nieuwe wet. Commerciële televisie bleef verboden, maar nieuwe omroepen konden worden toegelaten. Pas in 1988 werd commerciële televisie in Nederland legaal.
Na zijn premierschap ging Marijnen de Tweede Kamer in, maar vertrok in 1966. Tussen 1965 en 1968 was hij voorzitter van Openbaar Lichaam Rijnmond. Hierna werd hij benoemd tot burgemeester van Den Haag, wat hij bleef tot aan zijn dood. In 1975 overleed Marijnen aan de gevolgen van een hartinfarct.
Bronnen
- Het artikel op Wikipedia
- Pagina op parlement.com
- Kockelmans, Fons (2022). Victor Marijnen, de minst bekende naoorlogse premier via Historiek.
