Minister-president van Nederland: verschil tussen versies
Regel 87: | Regel 87: | ||
|- | |- | ||
| style="background:#D46B34" | || [[Bestand:Wim Schermerhorn 1946.jpg|125px]] || ir.<br> '''[[Wim Schermerhorn]]'''<br>[[Vrijzinnig Democratische Bond|(VDB)]] || [[Kabinet-Schermerhorn-Drees]] || 25 juni 1945 - 3 juli 1946 | | style="background:#D46B34" | || [[Bestand:Wim Schermerhorn 1946.jpg|125px]] || ir.<br> '''[[Wim Schermerhorn]]'''<br>[[Vrijzinnig Democratische Bond|(VDB)]] || [[Kabinet-Schermerhorn-Drees]] || 25 juni 1945 - 3 juli 1946 | ||
+ | |- | ||
+ | ! colspan="3" | Voorzitter van de ministerraad !! Regering !! Termijn !! Koning(in) | ||
+ | |- | ||
+ | | rowspan="3" style="background:#030081" | || rowspan="3" | [[Bestand:Pieter Gerbrandy radiorede op 1941-09-23 voor de BBC met microfoon.jpg|125px]] || rowspan="3" | prof. mr. dr. <br> '''[[Pieter Sjoerds Gerbrandy]]'''<br>[[Anti-Revolutionaire Partij|(ARP)]] || [[Kabinet-Gerbrandy III]] || 23 februari 1945 – 24 juni 1945 || rowspan="21" | [[Bestand:Queen Wilhelmina, by Thérèse Schwartze.jpg|125px]]<br>[[Wilhelmina der Nederlanden|'''Wilhelmina''']] | ||
+ | |- | ||
+ | | [[Kabinet-Gerbrandy II]] || 27 juli 1941 – 23 februari 1945 | ||
+ | |- | ||
+ | | [[Kabinet-Gerbrandy I]] || 3 september 1940 – 27 juli 1941 | ||
+ | |- | ||
+ | | style="background:#182149" | || [[Bestand:Dirk Jan de Geer.jpg|125px]] || jhr. mr.<br> '''[[Dirk Jan de Geer]]'''<br>[[Christelijk-Historische Unie|(CHU)]] || [[Kabinet-De Geer II]] || 10 augustus 1939 – 3 september 1940 | ||
+ | |- | ||
+ | | rowspan="4" style="background:#030081" | || rowspan="4" | [[Bestand:Hendrik Colijn (1925).jpg|125px]] || rowspan="4" | maj. <br> '''[[Hendrikus Colijn]]'''<br>[[Anti-Revolutionaire Partij|(ARP)]] || [[Kabinet-Colijn V]] || 25 juli 1939 – 10 augustus 1939 | ||
+ | |- | ||
+ | | [[Kabinet-Colijn IV]] || 24 juni 1937 – 25 juli 1939 | ||
+ | |- | ||
+ | | [[Kabinet-Colijn III]] || 31 juli 1935 – 24 juni 1937 | ||
+ | |- | ||
+ | | [[Kabinet-Colijn II]] || 26 mei 1933 – 23 juli 1935 | ||
+ | |- | ||
+ | | style="background:#1B524D" | || [[Bestand:Beerenbrouck.jpg|125px]] || jhr. mr.<br> '''[[Charles Ruijs de Beerenbrouck]]'''<br>[[Roomsch-Katholieke Staatspartij|(RKSP)]] || [[Kabinet-Ruijs de Beerenbrouck III]] || 10 augustus 1929 – 26 mei 1933 | ||
+ | |- | ||
+ | | style="background:#182149" | || [[Bestand:Dirk Jan de Geer.jpg|125px]] || jhr. mr.<br> '''[[Dirk Jan de Geer]]'''<br>[[Christelijk-Historische Unie|(CHU)]] || [[Kabinet-De Geer I]] || 8 maart 1926 – 10 augustus 1929 | ||
+ | |- | ||
+ | | style="background:#030081" | || [[Bestand:Hendrik Colijn (1925).jpg|125px]] || maj. <br> '''[[Hendrikus Colijn]]'''<br>[[Anti-Revolutionaire Partij|(ARP)]] || [[Kabinet-Colijn I]] || 4 augustus 1925 – 8 maart 1926 | ||
+ | |- | ||
+ | | rowspan="2" style="background:#1B524D" | || rowspan="2" | [[Bestand:Beerenbrouck.jpg|125px]] || rowspan="2" | jhr. mr.<br> '''[[Charles Ruijs de Beerenbrouck]]'''<br>[[Roomsch-Katholieke Staatspartij|(RKSP)]] || [[Kabinet-Ruijs de Beerenbrouck II]] || 18 september 1922 – 4 augustus 1925 | ||
+ | |- | ||
+ | | [[Kabinet-Ruijs de Beerenbrouck I]] || 9 september 1918 – 18 september 1922 | ||
+ | |- | ||
+ | | style="background:#ffd700 | || [[Bestand:Pieter Cort van der Linden.jpg|125px]] || mr. dr. <br> '''[[Pieter Cort van der Linden]]'''<br>[[Liberalisme|(Liberaal)]] || [[Kabinet-Cort van der Linden]] || 29 augustus 1913 – 9 september 1918 | ||
+ | |- | ||
+ | | style="background:#030081" | || [[Bestand:TheoHeemskerk.jpg|125px]] || mr.<br> '''[[Theo Heemskerk]]'''<br>[[Anti-Revolutionaire Partij|(ARP)]] || [[Kabinet-Heemskerk]] || 12 februari 1908 – 29 augustus 1913 | ||
+ | |- | ||
+ | | style="background:orange" | || [[Bestand:Theo de Meester.jpg|125px]] || mr.<br> '''[[Theo de Meester]]'''<br>[[Liberale Unie|(LU)]] || [[Kabinet-De Meester]] || 17 augustus 1905 – 12 februari 1908 | ||
+ | |- | ||
+ | | style="background:#030081" | || [[Bestand:Abraham Kuyper 1905 (1).jpg|125px]] || dr. ds.<br> '''[[Abraham Kuyper]]'''<br>[[Anti-Revolutionaire Partij|(ARP)]] || [[Kabinet-Kuyper]] || 1 augustus 1901 – 17 augustus 1905 | ||
+ | |- | ||
+ | | style="background:orange" | || [[Bestand:NicolaasPierson.jpg|125px]] || mr.<br> '''[[Nicolaas Pierson]]'''<br>[[Liberale Unie|(LU)]] || [[Kabinet-De Meester]] || 27 juli 1897 – 1 augustus 1901 | ||
+ | |- | ||
+ | | style="background:#ffe474" | || [[Bestand:Joan Röell.jpg|125px]] || mr.<br> '''[[Joan Röell]]'''<br>[[Conservatief-liberalisme|(Gematigd liberaal)]] || [[Kabinet-Roëll]] || 9 mei 1894 – 27 juli 1897 | ||
+ | |- | ||
+ | | style="background:#ffd700" | || [[Bestand:GijsbertvanTienhoven.jpg|125px]] || prof. mr.<br> '''[[Gijsbert van Tienhoven]]'''<br>[[Liberalisme|(Liberaal)]] || [[Kabinet-Van Tienhoven]] || 21 augustus 1891 – 9 mei 1894 | ||
+ | |- | ||
+ | | style="background:#030081" | || [[Bestand:Æneas Mackay ca. 1901.jpg|125px]] || mr. <br> [[Æneas Mackay|'''Æneas''' baron '''Mackay''']]<br>[[Anti-Revolutionaire Partij|(ARP)]] || [[Kabinet-Mackay]] || 21 april 1888 – 21 augustus 1891 | ||
+ | |- | ||
+ | | style="background:#3a5795" | || [[Bestand:Jan Heemskerk Azn (1818-1897), after Heinrich Wilhelm Wollrabe.jpg|125px]] || mr. <br> '''[[Jan Heemskerk Abrahamszoon|Jan Heemskerk Azn.]]'''<br>[[Conservatisme|(Conservatief)]] || [[Kabinet-Heemskerk Abrahamszoon|Kabinet-Heemskerk Azn.]]|| 23 april 1883 – 21 april 1888 || rowspan="17" | [[Bestand:Portrait of King Willem III of the Netherlands, Nicolaas Pieneman (1856).jpg|125px]]<br>[[Willem III der Nederlanden|'''Willem III''']] | ||
+ | |- | ||
+ | | style="background:#002147" | || [[Bestand:C.Th. Lynden van Sandenburg.jpg|125px]] || mr. <br> [[Constantijn Theodoor van Lynden van Sandenburg|'''Constantijn Theodoor''' graaf '''van Lynden van Sandenburg''']]<br>[[Antirevolutionair|(Antirevolutionair)]] || [[Kabinet-Van Lynden van Sandenburg]] || 20 augustus 1879 – 23 april 1883 | ||
+ | |- | ||
+ | | style="background:#96960a" | || [[Bestand:JanKappeynevandeCoppello.jpg|125px]] || mr. <br> '''[[Jan Kappeyne van de Coppello]]'''<br>[[Liberalisme|(Radicaal liberaal)]] || [[Kabinet-Kappeyne van de Coppello]] || 3 november 1877 – 20 augustus 1879 | ||
+ | |- | ||
+ | | style="background:#3a5795" | || [[Bestand:Jan Heemskerk Azn (1818-1897), after Heinrich Wilhelm Wollrabe.jpg|125px]] || mr. <br> '''[[Jan Heemskerk Abrahamszoon|Jan Heemskerk Azn.]]'''<br>[[Conservatisme|(Conservatief)]] || [[Kabinet-Heemskerk-Van Lynden van Sandenburg]] || 27 augustus 1874 – 3 november 1877 | ||
+ | |- | ||
+ | | style="background:orange" | || [[Bestand:Gerrit de Vries.jpg|125px]] || mr. dr.<br> '''[[Gerrit de Vries Abrahamszoon|Gerrit de Vries Azn.]]'''<br>[[Johan Rudolph Thorbecke|(Thorbeckiaans liberaal)]] || [[Kabinet-De Vries-Fransen van de Putte]] || 6 juli 1872 – 27 augustus 1874 | ||
+ | |- | ||
+ | | style="background:orange" | || [[Bestand:Johan Heinrich Neuman - Johan Rudolf Thorbecke (cropped).jpg|125px]] || dr.<br> '''[[Johan Rudolph Thorbecke]]'''<br>[[Liberalisme|(Thorbeckiaans liberaal)]] || [[Kabinet-Thorbecke III]] || 4 januari 1871 – 6 juli 1872 | ||
+ | |- | ||
+ | | style="background:orange" | || [[Bestand:VanBosse.jpg|125px]] || mr.<br> '''[[Pieter Philip van Bosse]]'''<br>[[Johan Rudolph Thorbecke|(Thorbeckiaans liberaal)]] || [[Kabinet-Van Bosse-Fock]] || 4 juni 1868 – 4 januari 1871 | ||
+ | |- | ||
+ | | style="background:#3a5795" | || [[Bestand:Julius van Zuylen van Nijevelt (cropped).jpg|125px]] || mr. <br>[[Jules van Zuylen van Nijevelt|'''Julius''' graaf '''van Zuylen van Nijevelt''']]<br>[[Conservatisme|(Conservatief)]] || [[Kabinet-Heemskerk-Van Lynden van Sandenburg]] || 1 juni 1866 – 4 juni 1868 | ||
+ | |- | ||
+ | | style="background:#e35134" | || [[Bestand:Portrait of Isaac Dignus Fransen van de Putte by Léon Bonnat Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed B298.jpg|125px]] || '''[[Isaäc Dignus Fransen van de Putte]]'''<br>[[Vooruitstrevend|(Vooruitstrevend]] [[Liberalisme|liberaal)]] || [[Kabinet-Fransen van de Putte]] || 10 februari 1866 – 1 juni 1866 | ||
+ | |- | ||
+ | | style="background:orange" | || [[Bestand:Johan Heinrich Neuman - Johan Rudolf Thorbecke (cropped).jpg|125px]] || dr.<br> '''[[Johan Rudolph Thorbecke]]'''<br>[[Liberalisme|(Thorbeckiaans liberaal)]] || [[Kabinet-Thorbecke II]] || 1 februari 1862 – 10 februari 1866 | ||
+ | |- | ||
+ | | rowspan="2" style="background:#ffe474" | || [[Bestand:Schelto van Heemstra.jpg|125px]] || mr. dr.<br> [[Schelto van Heemstra|'''Schelto''' graaf '''van Heemstra''']]<br>[[Conservatief-liberalisme|(Pragmatisch liberaal)]] || rowspan="2" | [[Kabinet-Van Zuylen van Nijevelt-Van Heemstra]] || rowspan="2" | 14 maart 1861 – 1 februari 1862 | ||
+ | |- | ||
+ | | [[Bestand:JPPZuylen.jpg|125px]] || <br> [[Jacob Pieter Pompejus van Zuylen van Nijevelt|'''Jacob''' baron '''van Zuylen van Nijevelt''']]<br>[[Conservatief-liberalisme|(Gematigd liberaal)]] | ||
+ | |- | ||
+ | | style="background:#ffe474" | || [[Bestand:VanHall.jpg|125px]] || mr. dr.<br> [[Floris Adriaan van Hall|'''Floris Adriaan''' baron '''van Hall''']]<br>[[Conservatief-liberalisme|(Conservatief-liberaal)]] || [[Kabinet-Van Hall-Van Heemstra]] || 23 februari 1860 – 14 maart 1861 | ||
+ | |- | ||
+ | | style="background:#3a5795" | || [[Bestand:Rochussen.jpg|125px]] || g.g.<br>'''[[Jan Jacob Rochussen]]'''<br>[[Conservatisme|(Conservatief)]] || [[Kabinet-Rochussen]] || 18 maart 1858 – 23 februari 1860 | ||
+ | |- | ||
+ | | style="background:#002147" | || [[Bestand:JJLvdBrugghen.jpg|125px]] || mr.<br>'''[[Justinus van der Brugghen]]'''<br>[[Antirevolutionair|(Antirevolutionair)]] || [[Kabinet-Van der Brugghen]] || 1 juli 1856 – 18 maart 1858 | ||
+ | |- | ||
+ | | style="background:#ffe474" | || [[Bestand:VanHall.jpg|125px]] || mr. dr.<br> [[Floris Adriaan van Hall|'''Floris Adriaan''' baron '''van Hall''']]<br>[[Conservatief-liberalisme|(Conservatief-liberaal)]] || [[Kabinet-Van Hall-Donker Curtius]] || 19 april 1853 – 1 juli 1856 | ||
+ | |- | ||
+ | | style="background:orange" | || [[Bestand:Johan Heinrich Neuman - Johan Rudolf Thorbecke (cropped).jpg|125px]] || dr.<br> '''[[Johan Rudolph Thorbecke]]'''<br>[[Liberalisme|(Thorbeckiaans liberaal)]] || [[Kabinet-Thorbecke I]] || 1 november 1849 – 19 april 1853 | ||
+ | |- | ||
+ | | style="background:#ffd700" | || [[Bestand:JMdeKempenaer.jpg|125px]] || dr. mr.<br> '''[[Jacobus Mattheüs de Kempenaer]]'''<br>[[Liberalisme|(Liberaal)]] || [[Kabinet-De Kempenaer-Donker Curtius]] || 21 november 1848 – 1 november 1849 || rowspan="2" | [[Bestand:WillemIINL3.jpg|125px]]<br>[[Willem II der Nederlanden|'''Willem II''']] | ||
+ | |- | ||
+ | | style="background:#ffe474" | || [[Bestand:Gerrit Schimmelpenninck.jpg|125px]] ||[[Gerrit Schimmelpenninck|'''Gerrit''' graaf '''Schimmelpenninck''']]<br>[[Conservatief-liberalisme|(Gematigd liberaal)]] || [[Kabinet-Schimmelpenninck]] || 25 maart 1848 – 21 november 1848 | ||
|- | |- | ||
|} | |} |
Versie van 5 jan 2020 04:48
De minister-president (ook "premier" genoemd) is de regeringsleider van Nederland. Officieel is dat eigenlijk de koning, maar meestal wordt de minister-president eronder verstaan. Hoewel de minister-president in feite minder te zeggen heeft dan bijvoorbeeld een president, heeft hij (een "zij" heeft Nederland nog nooit gehad) veel invloed in binnen- en buitenland. De huidige minister-president van Nederland is Mark Rutte, van de VVD.
Term
Minister-president betekent letterlijk "minister-voorzitter". De premier is namelijk het hoofd van de ministerraad (= alle ministers, zonder de staatssecretarissen). Sinds 1945 bestaat de term minister-president. Daarvóór werd de premier altijd aangeduid als de "Voorzitter van de Ministerraad".
De premier is meestal lid van de grootste regeringspartij in de Tweede Kamer. Zodra er een coalitie is (= een meerderheid in het parlement als de grootste partij zelf geen meerderheid heeft), krijgt de premier als "formateur" de taak een kabinet (= ministers + staatssecretarissen) te vormen. Vervolgens worden deze beëdigd door de koning. Dan is de minister-president officieel in functie.
Taak

Officieel is de premier de voorzitter van het kabinet. Bij afwezigheid of ziekte wordt hij vervangen door een vicepremier. Die wordt bij de vorming van het kabinet aangewezen door de premier. Meestal komt een vicepremier uit de andere regeringspartij(en) binnen de coalitie. De huidige vicepremier is minister Lodewijk Asscher, van de PvdA.
De premier beheert de agenda van het kabinet en bestuurt de wekelijkse vergaderingen. Ook geeft hij persconferenties om de besluiten van het kabinet toe te lichten. In deze persconferenties geeft de minister-president toelichting over de lopende politieke zaken. Wekelijks is hij te gast bij het NOS-programma NOS Gesprek met de minister-president. Daar bespreekt hij met een politiek verslaggever het nieuws.
Minister van Algemene Zaken
De premier heeft ook een eigen bureau met adviseurs en medewerkers, het ministerie van Algemene Zaken. Hij staat aan het hoofd van dit ministerie en wordt daarom ook de minister van Algemene Zaken genoemd. De adviseurs komen samen in het Torentje (het kantoor van de premier) en hebben een eigen pand tot hun beschikking. De minister-president krijgt van de overheid een ambtswoning , het Catshuis.
Het Koninklijk Huis
De minister-president onderhoudt ook het contact met de koninklijke familie. Dikwijls komt de premier bij de koning op bezoek om het regeringsbeleid met hem te bespreken. De koning blijft immers het staatshoofd van Nederland. De premier staat naast de koning als de bordesfoto wordt genomen. Dat is een foto van de ministers (zonder de staatssecretarissen) met de koning.
Internationaal boegbeeld
De premier is ook "het gezicht" van Nederland bij internationale bijeenkomsten. Bij de Europese Commissie laat hij zijn stem namens Nederland horen. Ook legt de premier bezoeken af bij bondgenoten om te praten over de stand van zaken. Hij heeft een speciaal regeringsvliegtuig tot zijn beschikking. Soms speelt de Nederlandse minister-president een rol in internationale kwesties, zoals die rond de MH17.