Fata Morgana (Efteling)
| Fata Morgana | |
| |
| Plein voor Fata Morgana | |
| Algemene informatie | |
|---|---|
| Locatie |  Efteling
|
| Soort attractie | Dark water ride Tow boat ride |
| Bouwer(s) | Intamin AG |
| Opdrachtgever | Efteling |
| Status | Geopend |
| Opening | 27 maart 1986 |
| Kosten | € 6,8 miljoen |
| Thematisering en muziek | |
| Thema | Duizend-en-één-nacht |
| Eigenschappen | |
| Topsnelheid | 0,55 m/s; 2 km/u |
| Baanlengte | 285 meter |
| Maximale hoogte | 0 meter |
| Ritduur | 8 minuten |
| Aantal voertuigen | 14 |
| Capaciteit | 1800 p/u |
| Onride foto | Aanwezig |
| Wachtrij | |
| Snelpas | Niet aanwezig |
| Single riders-rij | Niet aanwezig |
| Baby switch | Niet aanwezig |
| Website(s) | |
| Website | |
| op RCDB | |
Portaal  Attractieparken
| |
Fata Morgana is een attractie in de Efteling. De attractie is een zogeheten darkride. Dit is een overdekte attractie waarbij gasten in een voertuig langs verschillende scenes gaan. In de Fata Morgana zitten de gasten in een bootje dat door middel van touwen en draaischijven onder water wordt voortbewogen. De Fata Morgana staat in het teken van de verhalen van Duizend-en-één-nacht. Dit zijn een grote verzameling van sprookjes uit het Midden-Oosten. De naam Fata Morgana betekent luchtweerspiegeling, wat een effect is wat in de woestijnen van het Midden-Oosten vaak voorkomt. Door is effect lijkt het alsof er een oase of meer in de verte ligt, maar eigenlijk is dit de weerspiegeling van de lucht.
De attractie ligt in het themagebied Anderrijk tussen de Piraña en Aquanura. Fata Morgana is een van de grootste attracties in de Efteling qua oppervlakte, mede doordat het er nog een groot voorplein bij de attractie hoort. Binnenin varen de bezoekers langs allerlei scenes uit de Arabische wereld, zoals een arme wijk, een markt, een jungle en een paleis. In de scenes worden echte zaken en sprookjes met elkaar gecombineerd. Zo komen er zaken als djins en vliegende tapijten voor in de attractie. Overigens heeft de attractie geen verhaal, zoals bij veel andere attracties in het park wel het geval is. De attractie opende in 1986 als de eerste moderne darkride van de Benelux. Sindsdien is het een van de bekendste attracties in de Efteling.
Geschiedenis
1001-nachtshow
Na het succes van de Python en het Spookslot wordt een groot plan opgesteld in 1981. De Efteling bestond voor deze tijd voornamelijk uit simpelere attracties voor kleinere kinderen, zoals het Sprookjesbos en een grote speeltuin. Eind jaren 1970 wil de Efteling meer gezinnen en vooral jongeren naar het park trekken. Hierdoor wordt besloten om grotere en spannendere attracties te openen, zoals de Piraña. Er waren ook plannen voor een zogeheten 1001-nachtshow. Dit moest een darkride worden gebaseerd op het Midden-Oosten. Anton Pieck zelf had vele tekeningen gemaakt gebaseerd op de verhalen van Duizend-en-één-nacht. Het idee ontstond ook nadat ontwerpers van de Efteling in de Disney-attractie Pirates of the Caribbean geweest waren. In plaats van één verhaal werd besloten om bezoekers een bepaalde sfeer mee te geven. Hierdoor is er ook geen samenhangend verhaal tussen de scenes die bezoekers zien.
De oorspronkelijke attractie zou komen te liggen op het eiland met de waterval in de Siervijver. In 1979 waren plannen om hier een groot paleis om te zetten waar bezoekers binnenscénes te zien krijgen. Een groot deel van de attractie zou zich echter in de openlucht afspelen, waar bezoekers rustig over de Siervijver voeren. In 1981 wordt op de Siervijver de attractie Gondoletta geopend voor bezoekers. Deze attractie was oorspronkelijk bedoeld om het ritsysteem voor de Fata Morgana te testen. Het idee was om Gondoletta uiteindelijk om te bouwen naar de Fata Morgana door het eiland in de vijver tot een paleis om te bouwen. Dit is nooit gebeurd, aangezien de ontwerpers dachten dat het eiland te klein was. Ze geloofden niet dat bezoekers eerst een hele tocht over een leeg meer wilden maken om uiteindelijk een paar scenes te zijn. In het oorspronkelijke ontwerp zou slechts een klein gedeelte van de attractie zich binnen bevinden. Ook bleek Gondoletta erg populair te zijn, voornamelijk bij oudere bezoekers, waardoor Gondoletta nog steeds bestaat.
In plaats daarvan wordt een gedeelte van de toenmalige roeivijver drooggelegd voor de bouw van de attractie. De attractie bevond zich hierdoor in een uithoek van het park.
Ontwerp en bezoek aan Marokko
De Fata Morgana is grotendeels ontworpen door Ton van der Ven. Hij gebruikte de tekeningen van Anton Pieck als inspiratie. Pieck was in 1937 naar Marokko gegaan en had daar veel tekeningen gemaakt. In 1943 tekende Pieck ook veel sprookjes uit Duizend-en-één-nacht als onderdeel van een Nederlandse vertaling van het werk. Beide verzamelingen worden door Van der Ven gebruikt. Overigens is niet de gehele attractie ontworpen door Van der Ven. De gevangenisscene is door Henry Knoet ontworpen, Peter van Ostade ontwierp de bewegingen van de figuren en Jan Verhoeven heeft de route van de rit bedacht. Voor de attractie werd ook bezoek gebracht aan Marokko. Hier werden allerlei Oosterse spullen gekocht die in de attractie gebruikt zijn. Deze spullen zijn vanuit Marokko naar Nederland overgekomen speciaal voor de bouw van Fata Morgana.
In het oorspronkelijk ontwerp zouden de bezoekers door paleiswachters worden achtervolgt tijdens de rit. Op verschillende plekken in de attractie zou men de schaduwen van de wachters kunnen zien bewegen. Nog altijd zijn er veel ramen aanwezig waar deze scenes zich zouden moeten afspelen. In de scene met de krokodillen zou de achterkant van een bootje moeten verdwijnen in een nis. Hierdoor zou het lijken alsof een bootje langs de krokodillen was gegaan, maar in plaats daarvan verscheen een tovenaar die een opening voor hen maakte. De nis was echter te klein voor het bootje, waardoor dit nooit is uitgevoerd. Aan het einde van de attractie zouden oorspronkelijk alle belangrijke figuren van de rit samen zijn gekomen om de bezoekers uit te zwaaien, maar ook deze scene is nooit uitgevoerd.
Bouw
Oorspronkelijk zou de Fata Morgana openen in 1984. De attractie heette toen nog Verboden Stad. De opening werd uitgesteld, aangezien de plannen steeds groter werden. Ook de techniek voor de poppen leverde vertragingen op. Hierdoor werden simpelere attracties geopend in de tussentijd, zoals Halve Maen en de Bob. Om in 1984 een attractie te kunnen openen wordt Carnaval Festival gebouwd. Deze attractie is niet door de Efteling gemaakt om tijd te besparen. In 1983 wordt begonnen met de bouw van de attractie. De roeivijver werd hierdoor deels drooggelegd. Later werd de roeivijver afgegraven tot de gevel van Fata Morgana. De poppen voor de attractie zijn bijna allemaal door de Efteling zelf gemaakt. Enkel de dieren zijn door een ander bedrijf ingekocht.
In 1985 wordt tenslotte met het decor begonnen. Om de lichten en speciale effecten goed af te stellen wordt een speciaal wagentje gemaakt. Dit moest aangezien de vaargeul nog leeg was. Om de lichten goed af te stellen moest men op de ooghoogte van de bezoekers zitten. Op het laatste moment werden alle scenes nog rijkelijk gedecoreerd met spullen uit Marrakesh. Drie dagen voor de opening was het plein pas afgewerkt. Oorspronkelijk zou de naam van de attractie Fata Medina zijn geweest, verwijzend naar de Arabische stad Medina. Voor veel moslims is dit een heilige stad en zij hadden bezwaar tegen de naam. Hierdoor werd de attractie verandert naar Fata Morgana.
Nog voor de opening van de attractie ontdekt de Efteling dat Walibi Belgium een kopie van Fata Morgana geopend heeft. Hierdoor vermoedt de Efteling dat Walibi bij de Efteling heeft gespioneerd. Uiteindelijk bleek dat er ook echt een medewerker was die de plannen verklapte aan Walibi. Walibi opende een kleinere versie van de attractie met enkele verandering, genaamd Het Paleis van Ali Baba, in 1985 (een jaar voor de Efteling). Volgens de Efteling was deze attractie een stuk kleiner en goedkoper. Het Paleis van Ali Baba werd overigens gesloten in 2002 en in 2018 volledig afgebroken.
Opening
De Fata Morgana wordt uiteindelijk geopend in 1986. De opening vond plaats op 18 juni met veel medewerkers verkleed in Marokkaanse kleding en dieren uit de Veulenweide gebruikt voor acts. Er worden zelfs kamelen gebruikt om gasten naar de Fata Morgana te leiden. De officiële opening vindt vervolgens plaats met speeches van onder anderen Anton Pieck. Hierna hebben gasten de kans om de attractie te bereiken en na afloop is er een groot feest.
Latere aanpassingen
Na de opening zijn er een aantal aanpassingen geweest. Rondom de tovenaar in de eerste scene was oorspronkelijk een rookgordijn. Dit raakte begin jaren 1990 kapot. Aangezien het elke keer stuk ging na het repareren, werd deze in 2006 helemaal verwijderd. In 1991 werd een winkeltje naast de attractie geopend. Sinds 1995 moeten gasten verplicht door deze winkel heen om de attractie te kunnen verlaten. In deze winkel worden speciale oosterse spullen verkocht. Het geluidssysteem wordt volledig vervangen in 1992 door een digitale versie. Oorspronkelijk waren er geluidsbanden, maar tegenwoordig is dit niet meer het geval. De wachtrij buiten is sinds 1993 overdekt met een afkapping.
In 1995 wordt een kleine evenementenhal tussen de wachtrij en de toiletten geopend. Deze evenementenhal wordt gebruikt voor bedrijfsfeesten en evenementen van de Efteling, zoals een lego-tentoonstelling. Het plein voor de attractie wordt opnieuw betegeld in 1997. Het gehele gebouw werd in 2001 opnieuw geschilderd in donkerdere kleuren. Vanaf 2009 worden de maskers van verschillende poppen een voor een vervangen door nieuwe. Kort na de opening in 1986 was de grote djin stil komen te staan. In 2011 werd deze uiteindelijk gerepareerd.
In 2014 worden er mistgordijnen in de attractie geplaatst. In 2016 wordt de wachtrij meer aangekleed met muurschilderingen van verschillende dieren. In 2017 gaat de attractie voor twee weken dicht om het veiligheidssysteem te verbeteren. In het geval dat de attractie ontruimd moet worden, komen er nu luchtkussens en valhekken omhoog om gasten sneller uit de bootjes te krijgen. In 2018 vond de laatste grote onderhoudsbeurt plaats. Toen werden alle kunstplanten in de eerste en laatste scene vervangen. Oorspronkelijk moesten deze planten ieder jaar met een brandwerend zoutoplossing ingespoten worden, maar tegenwoordig is dit niet meer het geval. Ook werden de lampen in de attractie vervangen door nieuwere.
Beschrijving
Gebouw en voorplein
De Fata Morgana heeft een vrij groot gebouw. Het ligt aan de Vlonderplas, waar Aquanura wordt opgevoerd. Langs de zijde van de Vlonderplas zijn er ook verschillende kades, waar bezoekers kunnen kijken. Aan deze zijde is de Fata Morgana ontworpen met verschillende koepeltjes en torentjes. De muren beatten bijna geen ramen, aangezien hier achter zich de attractie bevindt. Dichter bij de spoorlijn bevinden zich het grote plein, waar onder andere de ingang van de attractie ligt. Daarnaast bevinden zich toiletten, een eettentje (Oase) en een winkeltje (De Bazaar) zich aan dit plein. Het winkeltje en het eettentje zijn ook in de stijl van het Midden-Oosten. Op het plein staan verschillende plantenbakken met enkele tropische planten, zoals palmbomen. Ook zijn er verschillende fonteinen te vinden.
De hoogste toren van de attractie bevindt zich waar de bezoekers naar de wachtrij binnengaat. Deze wordt aangegeven door een minaret van maar liefst 25 meter hoog. Hier bevindt zich een groot hekwerk, wat meestal gesloten is. Enkel op hele rustige dagen wordt deze ingang gebruikt, maar anders moeten de bezoekers buiten in de wachtrij wachten. Mindervalide bezoekers gaan altijd via deze toren de attractie binnen.
Wachtrij
Het grootste gedeelte van de wachtrij bevindt zich buiten onder een afdakje. Hier vindt je ook een groot, verhoogd podium. In het verleden werden hier op drukke dagen voorstellingen opgevoerd voor de wachtenden. Vaak waren dit acts met buikdansers, maar tegenwoordig wordt het podium haast niet meer gebruikt.
Via een ingang naast de grote toren gaan bezoekers de attractie binnen. Hier is een wachtrij langs de muren aan het plafond. Beneden bevindt zich een groot water met een grote draaischijf waar de bezoekers in en uitstappen. De wachtenden komen aan het einde van de wachtrij op de draaischijf terecht, waar ze in hun bootje stappen. Degene die de attractie hebben bezocht stappen via dezelfde draaischijf weer uit.
Mindervalide bezoekers hebben eigen platform en wachtrij die veel dichter bij de draaischijf is. Deze is gelijkvloers, waardoor het instappen makkelijker wordt.
Rit
Let op!
Hieronder staat een samenvatting van een rit van een attractie. Soms is het niet leuk om te weten hoe het afloopt |
.jpg)
Buiten stapt men in de rij, die vervolgens onder de toren door naar binnen gaat. Hier is de opstapplaats. Als men eenmaal in de boot zit vaart men naar de eerste scene, het oerwoud. Men ziet een paleis in de woestijn, wat vervolgens oplost in het niets (een zogeheten luchtweerspiegeling). Men vaart verder door de jungle langs slangen en komt uiteindelijk bij een tovenaar, die de poort van de stad opent en zo de bezoekers uit de jungle weg lijdt. Men vaart door de buitenwijken, langs bedelaars en een markt. Ook komt men langs een chirurgijn en vliegende tapijten. Echter zitten de bewoners van de stad niet te wachten op de bezoekers. Men wordt gewaarschuwd terug te keren, maar vaart door.
Langs krokodillen vaart men door de stadspoort die dichtvalt. Men gaat door de kerkers van de Pasja, tot dat men weer de tovenaar tegenkomt. Deze wijst de weg naar het paleis van de Pasja. Men ziet de haven, de tijgers en andere kamers van het paleis tot dat men in de troonzaal komt. Een band speelt en de Pasja viert feest. Veertig andere gasten genieten mee. Vervolgens komt bij de reusachtige djinn terecht, die de schatkamer bewaakt. Men ontmoet de tovenaar weer, maar verdwijnt. Men vaart door een storm en een kantelende kamer.
Uiteindelijk keert men weer terug in de jungle en de rit is afgelopen.
Wist je dat...
- ...de Fata Morgana de eerste darkride is waar echt vuur in brand? Nog steeds hebben onder meer de fakkels echte vlammen.
- ...er een Suske en Wiske-album verscheen in 1988 genaamd "Fata Morgana"? Dit album staat in teken van deze attractie.
- ...er is de Fata Morgana maar liefst 130 animatronics gebruikt worden?
Galerij
.jpg)
Weblinks