1920-1929: verschil tussen versies

Uit Wikikids
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
(37 tussenliggende versies door dezelfde gebruiker niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
−
{{werk}}
+
'''1920-1929''', ofwel de '''jaren '20''' of derde [[decennium]] van de [[twintigste eeuw]] wordt vooral gekenmerkt door de nasleep van de [[Eerste wereldoorlog]]. De periode staat ook bekend als de eerste helft van het [[Interbellum (1919-1939)|interbellum]]. Specifiek wordt deze periode ook de ''[[roaring twenties]]'' genoemd, waarbij men als het ware de vrijheid viert.
−
'''1920-1929''', ofwel de '''jaren '20''' of derde [[decennium]] van de [[twintigste eeuw]] wordt vooral gekenmerkt door de nasleep van de [[Eerste wereldoorlog]]. De periode staat ook bekend als de eerste helft van het [[Interbellum (1919-1939)|interbellum]].
 
  
 
==Grote gebeurtenissen==
 
==Grote gebeurtenissen==
−
In dit overzicht zijn de belangrijkste gebeurtenissen van het derde decennium opgenomen. Per jaar is er (soms) een uitgebreider overzicht op Wikikids te vinden. Je wordt uitgenodigd dit verder aan te vullen.
+
In dit overzicht zijn de belangrijkste gebeurtenissen van het eerste decennium opgenomen die per [[jaar]] in een uitgebreider overzicht op Wikikids zijn te vinden. Je wordt uitgenodigd dit verder aan te vullen.
  
 
===[[1920]]===
 
===[[1920]]===
 +
* januari: Invoering algemeen kiesrecht ([[vrouwenkiesrecht]]) in Nederland.
 +
* januari: Een jaar na de invoering van de wet wordt de [[drooglegging]] van de Verenigde Staten effectief.
 +
* februari: De Amerikaanse pedagoog [[Helen Parkhurst]] start in het stadje Dalton, Massachusetts, het [[Daltononderwijs|Dalton Laboratory Plan]].
 +
* april: Poolse troepen vallen de Sovjet-Unie aan, de [[Pools-Russische Oorlog]] komt tot uitbarsting.
 +
* mei: Volkenbond kent [[Mandaatgebied Palestina|Palestina]] aan het [[Verenigd Koninkrijk]] toe als [[mandaatgebied]].
 +
* mei: De [[KLM]] opent haar eerste lijndienst: Amsterdam - Londen en het militaire vliegkamp [[Schiphol]] wordt de burgerluchthaven Schiphol.
 
* juni: [[Verdrag van Trianon]]
 
* juni: [[Verdrag van Trianon]]
 +
* oktober: [[Koningin Wilhelmina]] opent het [[Ir. D.F. Woudagemaal|Ir.D.F. Woudagemaal]] bij [[Lemmer]]
 +
* november: In Dublin, Ierland vinden gewelddadigheden plaats tijdens de [[Ierse Onafhankelijkheidsoorlog]], deze staan bekend als Bloody Sunday.
  
 
===[[1921]]===
 
===[[1921]]===
 +
* maart: [[Mongolië]] verklaart zich onafhankelijk van [[China]].
 +
* mei: Verkiezingen in Italië; facisten gaan er deel van uitmaken. [[Benito Mussolini]] wordt in het parlement gekozen.
 +
* juli: In Duitsland wordt de statenloze [[Adolf Hitler]] gekozen tot leider van de [[NSDAP]] met dictatoriale macht.
  
 
===[[1922]]===
 
===[[1922]]===
 +
* april: [[Jozef Stalin]] wordt Secretaris-generaal van de Communistische Partij van de [[Sovjet-Unie]], en daarmee na [[Lenin]] de machtigste man in de partij en het land.
 +
* juli: De Volkenbond stelt het Mandaat voor [[Volkenbondmandaat voor Palestina|Palestina]] vast.
 +
* september: (Nederland) - Beëdiging tweede kabinet-[[Charles Ruijs de Beerenbrouck|Ruys de Beerenbrouck]].
 +
* november: Graf van [[Toetanchamon]] wordt door de Brit [[Howard Carter]] ontdekt.
 +
* november: British Broadcasting Company, de voorloper van de [[BBC]], begint met [[radio]]-uitzendingen
 +
* december: Officiële oprichting van de [[Sovjet-Unie]].
  
 
===[[1923]]===
 
===[[1923]]===
 +
* mei: Oprichting Belgische luchtvaartmaatschappij [[Sabena|SABENA]].
 +
* juli: De [[Nederlandse Seintoestellen Fabriek]] (NSF) verzorgt de eerste reguliere [[Hilversum]]se [[radio]]-uitzending, gepresenteerd door Willem Vogt.
 +
* september: De Turkse leiders [[Moestapha Kemal Pasha]] ([[Atatürk]]) en [[Ismet Pasha]] richten de Volksdivisie op, die [[Turkije]] tientallen jaren zal besturen.
 +
* november: De [[Bierkellerputsch]], een mislukte greep naar de macht in Beieren door de nationaalsocialistische [[NSDAP]] onder leiding van [[Adolf Hitler]].
  
 
===[[1924]]===
 
===[[1924]]===
 +
* januari: De eerste Nederlandse [[hoogoven]] in [[IJmuiden]] wordt in productie genomen.
 +
* januari: De Sovjet-Russische leider [[Vladimir Lenin|Lenin]] overlijdt. Als eerbetoon aan de overleden Lenin wordt de naam van [[Sint-Petersburg]] gewijzigd in [[Leningrad]].
 +
* februari: De Amerikaanse Computing Tabulating Recording Corp. verandert haar naam in [[IBM|International Business Machines Corp.]] (IBM). Hun kerntaak wordt de productie van [[rekenmachine]]s.
 +
* juli: Opening van [[Koninklijke Burgers' Zoo|Burgers' Natuurdierenpark]] in Arnhem.
 +
* augustus: Minister van Financiën [[Hendrikus Colijn|Colijn]] voert een rijwielbelasting in met het [[rijwielbelasting|fietsplaatje]].
 +
* oktober: De H-NACC, een [[Fokker|Fokker F.VII]], vertrekt met als vliegenier [[Jan van der Hoop]] vanaf het oude [[Schiphol]] voor de Eerste [[KLM]] vlucht naar [[Nederlands-Indië]].
 +
* november: Oprichting van de [[NCRV|Nederlandse Christelijke Radio Vereniging]] ([[NCRV]]).
  
 
===[[1925]]===
 
===[[1925]]===
 +
* januari: Coupe van [[Benito Mussolini|Mussolini]]. Hij laat door de Italiaanse koning het parlement ontbinden en gaat bij decreet regeren als Regeringsleider en Duce van het [[fascisme]] (Capo del Governo e Duce del Fascismo).
 +
* januari: In [[Albanië]] wordt de republiek uitgeroepen.
 +
* mei: [[Paul von Hindenburg|Von Hindenburg]] treedt aan als [[Rijkspresident]] van Duitsland als opvolger van de overleden [[Friedrich Ebert]].
 +
* juli: Op een deels onverhard circuit bij [[Rolde]] wordt de eerste [[TT Assen]] verreden
 +
* augustus: Beëdiging [[Hendrikus Colijn|eerste kabinet-Colijn]]. Het valt alweer in november.
 +
* november: Oprichting van de [[VARA]].
 +
* december: In Italië wordt de eerste [[autosnelweg]] ter wereld geopend. Het is de huidige [[A8 (Italië)|A8]], tussen [[Milaan (stad)|Milaan]] en [[Varese (stad)|Varese]].
  
 
===[[1926]]===
 
===[[1926]]===
 +
* januari: Oprichting van de Duitse luchtvaartmaatschappij [[Lufthansa]].
 +
* januari: [[John Logie Baird]] geeft de eerste [[Presentatie (voordracht)|demonstratie]] van een nieuwe uitvinding: de [[televisie]].
 +
* maart: Beëdiging van het eerste [[Dirk Jan de Geer|kabinet-De Geer]].
 +
* april: Prinses [[Elizabeth II van het Verenigd Koninkrijk]] wordt geboren.
 +
* juni: Demonstratie van de eerste [[mobiele telefoon|draadloze telefoon]] te [[Berlijn]].
 +
* juli: De [[Nationale Maatschappij der Belgische Spoorwegen]] (NMBS) wordt opgericht.
 +
* november: De eerste vestiging van de [[HEMA]] wordt geopend in Amsterdam.
 +
* december: Het Nederlandse parlement stemt in met de invoering van [[Wegenbelasting]] voor automobilisten.
  
 
===[[1927]]===
 
===[[1927]]===
 +
* januari: Start van de aanleg van de [[Afsluitdijk]].
 +
* mei: Eerstesteenlegging van het [[Olympisch Stadion Amsterdam]] door [[Hendrik van Mecklenburg-Schwerin|Prins Hendrik]].
 +
* mei: [[Charles Lindbergh]] maakt met zijn eenmansvliegtuig Spirit of St. Louis, een verbouwde Ryan hoogdekker, de eerste solovlucht non stop [[New York]]-[[Parijs]] in 33 uur en 20 minuten.
 +
* juni: De [[Ford (automerk)|Ford Model T]] gaat uit productie. Er zijn in totaal 15.007.033 stuks in Amerika gebouwd.
 +
* juli: [[Soekarno]] richt in [[Bandoeng]] de Perserikatan Nasional Indonesia (PNI) op. De PNI wil een nationale staat [[Indonesië]] oprichten, die het hele gebied van [[Nederlands-Indië]] zou omvatten.
 +
* augustus: in [[Laren (Noord-Holland)|Laren]] heeft een frontale botsing plaats op de tramlijn naar Amsterdam. Vier mensen komen om het leven. De [[Gooische Stoomtram]] wordt vanwege eerdere ongelukken op dit traject de Gooise moordenaar genoemd.
  
 
===[[1928]]===
 
===[[1928]]===
 +
* april: Eerste [[telefoon]]gesprek tussen [[Nederland]] en [[Nederlands-Indië]].
 +
* mei: De Duitse [[NSDAP]] is met 12 zetels voor het eerst vertegenwoordigd in de [[Rijksdag]], het Duitse parlement.
 +
* mei: Op [[Dominion Day]] wordt bij het hijsen van de vlag in de [[Unie van Zuid-Afrika]] voor het eerst naast God Save the King het Die Stem van Suid-Afrika gezongen.
 +
* juli: Opening van de [[Olympische Zomerspelen 1928|Olympische Spelen in Amsterdam]] door Prins Hendrik.
 +
* september: Eerste vlucht van het [[luchtschip]] Graf Zeppelin, de grootste [[zeppelin]] tot dusverre gebouwd.
 +
* september: Steamboat Willie van [[Walt Disney]], de eerste [[tekenfilm]] met geluid, wordt vertoond met daarin voor het eerst [[Mickey Mouse]].
 +
* september: [[Alexander Fleming]] ontdekt toevallig [[penicilline]].
 +
* december: De natuurkundige [[Hans Wilhelm Geiger]] vindt de vervolgens naar hem vernoemde [[geigerteller]] uit.
  
 
===[[1929]]===
 
===[[1929]]===
 +
* januari: De eerste [[strip]] van [[Kuifje]] verschijnt.
 +
* maart: [[Herbert Hoover]] beëdigd als 31e [[president van de Verenigde Staten]].
 +
* april: Het [[Paleis voor Volksvlijt]] in Amsterdam wordt door brand verwoest.
 +
* mei: De [[Oscars]] worden voor de eerste keer uitgereikt. Alle kandidaten zijn [[stomme film]]s.
 +
* augustus: Beëdiging derde kabinet-[[Charles Ruijs de Beerenbrouck|Ruys de Beerenbrouck]].
 +
* augustus: Op het Joods Wereldcongres te Zürich wordt het [[Joods Agentschap voor Palestina]] opgericht. Het zal de Joodse immigratie begeleiden en de Joodse gemeenschap besturen.
 +
* augustus: Bij de [[Westmuur]] in Jeruzalem komt het tot een gewelddadige confrontatie tussen Arabieren en Joden, het begin van de [[onlusten in Palestina 1929]].
 +
* oktober: [[Beurskrach]] in [[New York]], "Zwarte Donderdag", begin van de wereldwijde [[Grote Depressie]].
 +
  
 
{{Sjabloon:Navigatie decennium}}
 
{{Sjabloon:Navigatie decennium}}
 
[[Categorie:Eerste Wereldoorlog]]
 
[[Categorie:Eerste Wereldoorlog]]
 
[[Categorie:Decennium]]
 
[[Categorie:Decennium]]

Versie van 5 okt 2025 17:30

1920-1929, ofwel de jaren '20 of derde decennium van de twintigste eeuw wordt vooral gekenmerkt door de nasleep van de Eerste wereldoorlog. De periode staat ook bekend als de eerste helft van het interbellum. Specifiek wordt deze periode ook de roaring twenties genoemd, waarbij men als het ware de vrijheid viert.

Grote gebeurtenissen

In dit overzicht zijn de belangrijkste gebeurtenissen van het eerste decennium opgenomen die per jaar in een uitgebreider overzicht op Wikikids zijn te vinden. Je wordt uitgenodigd dit verder aan te vullen.

1920

1921

  • maart: Mongolië verklaart zich onafhankelijk van China.
  • mei: Verkiezingen in Italië; facisten gaan er deel van uitmaken. Benito Mussolini wordt in het parlement gekozen.
  • juli: In Duitsland wordt de statenloze Adolf Hitler gekozen tot leider van de NSDAP met dictatoriale macht.

1922

  • april: Jozef Stalin wordt Secretaris-generaal van de Communistische Partij van de Sovjet-Unie, en daarmee na Lenin de machtigste man in de partij en het land.
  • juli: De Volkenbond stelt het Mandaat voor Palestina vast.
  • september: (Nederland) - Beëdiging tweede kabinet-Ruys de Beerenbrouck.
  • november: Graf van Toetanchamon wordt door de Brit Howard Carter ontdekt.
  • november: British Broadcasting Company, de voorloper van de BBC, begint met radio-uitzendingen
  • december: Officiële oprichting van de Sovjet-Unie.

1923

1924

1925

  • januari: Coupe van Mussolini. Hij laat door de Italiaanse koning het parlement ontbinden en gaat bij decreet regeren als Regeringsleider en Duce van het fascisme (Capo del Governo e Duce del Fascismo).
  • januari: In Albanië wordt de republiek uitgeroepen.
  • mei: Von Hindenburg treedt aan als Rijkspresident van Duitsland als opvolger van de overleden Friedrich Ebert.
  • juli: Op een deels onverhard circuit bij Rolde wordt de eerste TT Assen verreden
  • augustus: Beëdiging eerste kabinet-Colijn. Het valt alweer in november.
  • november: Oprichting van de VARA.
  • december: In Italië wordt de eerste autosnelweg ter wereld geopend. Het is de huidige A8, tussen Milaan en Varese.

1926

1927

  • januari: Start van de aanleg van de Afsluitdijk.
  • mei: Eerstesteenlegging van het Olympisch Stadion Amsterdam door Prins Hendrik.
  • mei: Charles Lindbergh maakt met zijn eenmansvliegtuig Spirit of St. Louis, een verbouwde Ryan hoogdekker, de eerste solovlucht non stop New York-Parijs in 33 uur en 20 minuten.
  • juni: De Ford Model T gaat uit productie. Er zijn in totaal 15.007.033 stuks in Amerika gebouwd.
  • juli: Soekarno richt in Bandoeng de Perserikatan Nasional Indonesia (PNI) op. De PNI wil een nationale staat Indonesië oprichten, die het hele gebied van Nederlands-Indië zou omvatten.
  • augustus: in Laren heeft een frontale botsing plaats op de tramlijn naar Amsterdam. Vier mensen komen om het leven. De Gooische Stoomtram wordt vanwege eerdere ongelukken op dit traject de Gooise moordenaar genoemd.

1928

1929


Navigatie decennium

Twintigste eeuw
1900-1909 ofwel de jaren '00 van de twintigste eeuw - 1910-1919 - 1920-1929 - 1930-1939 - 1940-1949 - 1950-1959 - 1960-1969 - 1970-1979 - 1980-1989 - 1990-1999
Eén-en-twintigste eeuw
2000-2009 ofwel de jaren '00 van de Eén-en-twintigste eeuw - 2010-2019

Afkomstig van Wikikids , de interactieve Nederlandstalige Internet-encyclopedie voor en door kinderen. "https://wikikids.nl/index.php?title=1920-1929&oldid=978466"