Britse Lagerhuisverkiezingen 2024: verschil tussen versies

Huidige versie van 9 jul 2024 om 19:42

Britse Lagerhuisverkiezingen 2024
← 2019	2029 →

Land	Verenigd Koninkrijk

Datum	4 juli 2024
Uitslag
Kiesgerechtigd	48.214.128 personen
Opgekomen	28.805.931 personen
Opkomst	59,75%
Parlement	Lagerhuis (Verenigd Koninkrijk)
Te verdelen	650 zetels

	Labour Party Keir Starmer 9.731.363 stemmen 33,78% 412 zetels

	Conservative Party Rishi Sunak 6.827.112 stemmen 23,70% 121 zetels

	Liberal Democrats Ed Davey 3.519.199 stemmen 12,22% 72 zetels
Hierboven staan alleen de grootste partijen; de volledige resultaten staan verder in dit artikel.
Kaart


Regering
Kabinet	Starmer
Samenstelling	Labour Party (412 van de 650 zetels)
Richting	Centrumlinks
Signatuur	Sociaaldemocratisch

Vorige premier ← Rishi Sunak (Conservative)	Volgende premier Keir Starmer (Labour) →
Portaal Politiek

De Britse Lagerhuisverkiezingen 2024 werden gehouden op 4 juli 2024. Bij deze verkiezingen worden de 650 leden van het Britse Lagerhuis verkozen. De Lagerhuisleden voeren hun werk niet alleen uit, maar zijn meestal aangesloten bij een grotere politieke partij die het beste bij hen past.

De verkiezingen werden voor het eerst in 14 jaar weer gewonnen door de Labour Party van Keir Starmer. Hoewel de Conservatieve Partij meer stemmen kreeg, wonnen de Liberalen meer kieskringen (Engels: constituencies). Dit heeft te maken met het Britse kiessysteem.

Achtergrond

Hoewel de Lagerhuisverkiezingen normaal elke vijf jaar gehouden worden, besloot Sunak, toen nog premier van het Verenigd Koninkrijk, vervroegde verkiezingen uit te schrijven. De verkiezingen zouden eigenlijk pas op 28 januari 2025 worden gehouden. In het Verenigd Koninkrijk mag de premier vervroegde verkiezingen uitschrijven.

Het Britse Lagerhuis wordt verkozen door middel van een districtenstelsel of kieskringenstelsel (Engels: first-past-the-post). Hierbij vertegenwoordigt elk parlementslid een specifiek deel van het land. Het voordeel van dit systeem is dat kiezers zo meer betrokken zijn bij de parlementsleden. Toch heeft dit systeem ook een nadeel: een partij met meer stemmen kan minder zetels krijgen dan een partij met minder stemmen. Politieke partijen die verspreid over het land nét genoeg kiezers hebben, hebben bij dit systeem een voordeel. Partijen die héél veel kiezers in een klein gebied hebben zitten, hebben een nadeel. Hierdoor kon het bij deze verkiezingen gebeuren dat het rechts-populistische Reform UK met 14,29% van stemmen maar vijf zetels won, terwijl de liberale Liberal Democrats met 12,22% van de stemmen welgeteld 72 zetels kregen. Liberale kiezers bevonden zich namelijk breder verspreid over een groot deel van Zuid-Engeland, een deel van Londen en een deel van het noorden van Schotland, terwijl de stemmers van Reform UK vooral in Essex, Norfolk, Lincolnshire en Nottinghamshire zaten.

Deze verkiezingen waren ook uitzonderlijk, omdat de Labour Party met bijna 34% erin slaagde om 63% van de zetels in handen te krijgen. Hoewel het in landen met een districten- of kieskringenstelsel gebruikelijk is dat een partij die rond de 40% van de stemmen heeft een meerderheid kan winnen, is het nog niet eerder voorgekomen dat de winnende partij (naar verhouding) bijna twee keer zoveel zetels (63%) als stemmen (34%) kreeg.

Een oorzaak hiervan is dat veel rechtse kiezers verdeeld waren tussen de Conservative Party en Reform UK; als kiezers van deze partijen zich achter één van deze partijen had geschaard, dan zou Labour de verkiezigen misschien niet hebben gewonnen. Daarnaast hebben veel kiezers van de Liberal Democrats tactisch op Labour gestemd om de Conservatieven uit de regering te krijgen. Hierdoor had Labour op veel plekken in het Verenigd Koninkrijk nét genoeg kiezers om de grootste te worden in veruit meeste kieskringen.

Deelnemende partijen

Hieronder worden de 13 grootste en belangrijkste partijen vermeld.

		Richting	Stroming
Conservative Party Conservatieve Partij (Conservative)	Rishi Sunak Richmond and Northallerton	Centrumrechts tot rechts	Conservatisme Unionisme Economisch liberalisme
Labour Party Partij van de Arbeid (Labour)	Keir Starmer Holborn and St Pancras	Centrumlinks	Sociaaldemocratie Democratisch socialisme
Scottish National Party Schotse Nationale Partij (SNP)	John Swinney geen zetel	Centrumlinks	Schots separatisme Sociaaldemocratie
Liberal Democrats Liberaaldemocraten (Lib Dems)	Ed Davey Kingston and Surbiton	Centrum tot centrumlinks	Liberalisme Sociaalliberalisme Europeanisme
Democratic Unionist Party Democratisch-Unionistische Partij (DUP)	Gavin Robinson Belfast East	Centrumrechts tot rechts	Conservatisme Nationaalconservatisme Unionisme
Sinn Féin Wijzelf (SF)	Michelle O'Neill geen zetel	Links	Iers republicanisme Democratisch socialisme
Plaid Cymru Partij van Wales (Plaid)	Rhun ap Iorwerth Ynys Môn	Centrumlinks tot links	Regionalisme Sociaaldemocratie Groene politiek
Social Democratic and Labour Party Sociaaldemocratische Arbeiderspartij (SDLP)	Colum Eastwood Foyle	Centrumlinks	Iers republicanisme Sociaaldemocratie
Green Party of England and Wales Groene Partij van Engeland en Wales (Greens)	Carnla Denyer & Adrian Ramsay Bristol Central & Waveney Valley	Links	Groene politiek Progressivisme
Alliance Party of Northern Ireland Alliantiepartij van Noord-Ierland (Alliance)	Naomi Long geen zetel	Centrum	Liberalisme Europeanisme
Reform UK Hervorm het VK (Reform)	Nigel Farage Clacton	Rechts	Rechts-populisme Euroscepsis
Ulster Unionist Party Unionistische Partij van Ulster (UUP)	Doug Beattie geen zetel	Centrumrechts	Unionisme Conservatisme
Traditional Unionist Voice Traditioneel-Unionistische Stem (TUV)	Jim Allister North Antrim	Rechts	Unionisme Sociaal-conservatisme Nationaalconservatisme

Verkiezingsuitslag

De verkiezingsuitslag staat hieronder vermeld.


412	121	72	9	45
Labour Party	Conservative Party	Lib Dems	S	overig


412	238
regering (Labour)	oppositie

= 50% van de zetels (325)
%= Percentage van het totaal aantal stemmen
◉= Aantal zetels

De zetelverdeling van het Lagerhuis na de verkiezingen

Partij			Partijleider	2019		2021		Verschil
Partij			Partijleider	%	◉	%	◉	%	◉
	Labour Party	Labour	Keir Starmer	32,16%	203	33,78%	412	+1,62%	+210
	Conservative Party	Conservative	Rishi Sunak	43,63%	365	23,70%	121	-19,93%	-244
	Liberal Democrats	Lib Dems	Ed Davey	11,55%	11	12,22%	72	+0,67%	+61
	Scottish National Party	SNP	John Swinney	3,38%	48	2,52%	9	-0,86%	-39
	Sinn Féin	SF	Michelle O'Neill	0,57%	7	0,73%	7	+0,16%	0
	Reform UK	Reform	Nigel Farage	2,01%	0	14,29%	5	+12,28%	+5
	Democratic Unionist Party	DUP	Gavin Robinson	0,76%	8	0,60%	5	-0,16%	-3
	Green Party of England and Wales	Greens	Carla Denyer & Adrian Ramsay	2,61%	1	6,39%	4	+3,78%	+3
	Plaid Cymru	Plaid	Rhun ap Iorwerth	0,48%	4	0,68%	4	+0,20%	0
	Social Democratic and Labour Party	SDLP	Colum Eastwood	0,37%	2	0,30%	2	-0,07%	0
	Alliance Party of Northern Ireland	Alliance	Naomi Long	0,42%	1	0,41%	1	-0,01%	0
	Ulster Unionist Party	UUP	Doug Beattie	0,29%	0	0,33%	1	+0,04%	+1
	Traditional Unionist Voice	TUV	Jim Allister	-	-	0,17%	1	+0,17%	+1
	partijloos			0,64%	0	1,96%	6	+1,32%	+6
	overig			1,13%	0	1,92%	0	+0,79%	0
totaal				100,00%	650	100,00%	650

@@ Regel 67: / Regel 67: @@
 Het Britse Lagerhuis wordt verkozen door middel van een [[districtenstelsel]] of kieskringenstelsel ([[Engels]]: ''first-past-the-post''). Hierbij vertegenwoordigt elk parlementslid een specifiek deel van het land. Het voordeel van dit systeem is dat kiezers zo meer betrokken zijn bij de parlementsleden. Toch heeft dit systeem ook een nadeel: een partij met meer stemmen kan minder zetels krijgen dan een partij met minder stemmen. Politieke partijen die verspreid over het land nét genoeg kiezers hebben, hebben bij dit systeem een voordeel. Partijen die héél veel kiezers in een klein gebied hebben zitten, hebben een nadeel. Hierdoor kon het bij deze verkiezingen gebeuren dat het [[rechts-populisme|rechts-populistische]] [[Reform UK]] met 14,29% van stemmen maar vijf zetels won, terwijl de [[liberalisme|liberale]] [[Liberal Democrats]] met 12,22% van de stemmen welgeteld 72 zetels kregen. Liberale kiezers bevonden zich namelijk breder verspreid over een groot deel van Zuid-[[Engeland]], een deel van [[Londen]] en een deel van het noorden van [[Schotland]], terwijl de stemmers van Reform UK vooral in [[Essex]], [[Norfolk]], [[Lincolnshire]] en [[Nottinghamshire]] zaten.
+Deze verkiezingen waren ook uitzonderlijk, omdat de Labour Party met bijna 34% erin slaagde om 63% van de zetels in handen te krijgen. Hoewel het in landen met een districten- of kieskringenstelsel gebruikelijk is dat een partij die rond de 40% van de stemmen heeft een meerderheid kan winnen, is het nog niet eerder voorgekomen dat de winnende partij (naar verhouding) bijna twee keer zoveel zetels (63%) als stemmen (34%) kreeg.
+Een oorzaak hiervan is dat veel rechtse kiezers verdeeld waren tussen de [[Conservative Party]] en Reform UK; als kiezers van deze partijen zich achter één van deze partijen had geschaard, dan zou Labour de verkiezigen misschien niet hebben gewonnen. Daarnaast hebben veel kiezers van de Liberal Democrats tactisch op Labour gestemd om de Conservatieven uit de regering te krijgen. Hierdoor had Labour op veel plekken in het Verenigd Koninkrijk nét genoeg kiezers om de grootste te worden in veruit meeste kieskringen.
 == Deelnemende partijen ==
@@ Regel 93: / Regel 97: @@
 | style="background:#00FF00" | || [[Green Party of England and Wales]]<br /><small>''Groene Partij van Engeland en Wales''<br />(Greens)</small> || [[Bestand:Carla Denyer and Adrian Ramsay.jpg|125px]] || <div style="text-align: center;">'''[[Carnla Denyer]] &'''<br />'''[[Adrian Ramsay]]'''<br/><small><span style="background-color: #00FF00; color: white; text-align: center; padding: 0.3em; -webkit-border-radius: 5px; border-radius:5px; width: 100%;"> <span style="color:black;">Bristol Central & Waveney Valley</span></span></div></small> || [[Links (politiek)|Links]]|| <p>[[Groene politiek]]</p>[[Progressivisme]]
 |-
-| style="background:#F6CB2F" | || [[Alliance Party of Northern Ireland]]<br /><small>''Alliantiepartij van Noord-Ierland''<br />(Alliance)</small> || [[Bestand:Naomi Long MLA.jpg|125px]] || <div style="text-align: center;">'''[[Naomi Long]]'''<br/><small><span style="background-color: #F6CB2F; color: white; text-align: center; padding: 0.3em; -webkit-border-radius: 5px; border-radius:5px; width: 100%;"> <span style="color:black;">geen zetel</span></span></div></small> || [[Centrum (politiek)|Centrum]]|| <p>[[Liberalisme]]</p>[[Europeanisme]]
+| style="background:#F6CB2F" | || [[Alliance Party of Northern Ireland]]<br /><small>''Alliantiepartij van Noord-Ierland''<br />(Alliance)</small> || [[Bestand:Naomi Long MLA.jpg|125px]] || <div style="text-align: center;">'''[[Naomi Long]]'''<br/><small><span style="background-color: #F6CB2F; color: white; text-align: center; padding: 0.3em; -webkit-border-radius: 5px; border-radius:5px; width: 100%;"> <span style="color:black;">''geen zetel''</span></span></div></small> || [[Centrum (politiek)|Centrum]]|| <p>[[Liberalisme]]</p>[[Europeanisme]]
 |-
 | style="background:#12B6CF" | || [[Reform UK]]<br /><small>''Hervorm het VK''<br />(Reform)</small> || [[Bestand:Nigel Farage stage June 2024 (cropped 2).jpg|125px]] || <div style="text-align: center;">'''[[Nigel Farage]]'''<br/><small><span style="background-color: #12B6CF; color: white; text-align: center; padding: 0.3em; -webkit-border-radius: 5px; border-radius:5px; width: 100%;"> <span style="color:white;">Clacton</span></span></div></small> || [[Rechts (politiek)|Rechts]]|| <p>[[Rechts-populisme]]</p>[[Euroscepsis]]

Britse Lagerhuisverkiezingen 2024: verschil tussen versies

Huidige versie van 9 jul 2024 om 19:42

Achtergrond

Deelnemende partijen

Verkiezingsuitslag

Navigatiemenu

Zoeken