Labour Party
| Labour Party Partij van de Arbeid | |
|
| |
|---|---|
| Oprichting | 27 februari 1900 |
| Actief in | .svg){kind=small} Verenigd Koninkrijk
|
| Richting | Centrumlinks |
| Stroming | Sociaaldemocratie Democratisch socialisme |
| Oprichter(s) | Keir Hardie |
| Partijleider | Keir Starmer |
| Partijvoorzitter | Anneliese Dodds |
| Secretaris-generaal | David Evans |
| Fractievoorzitters | |
| - Hogerhuis | Angela Smith of Basildon |
| - Lagerhuis | Keir Starmer |
| - Schots Parlement | Anas Sarwar |
| - Parlement van Wales | Mark Drakeford |
| Zetels | |
| - Hogerhuis | 173 van de 791 |
| - Lagerhuis | 412 van de 650 |
| - Schots Parlement | 22 van de 129 |
| - Parlement van Wales | 30 van de 60 |
| - Gemeenteraden | 6561 van de 18646 |
| - Burgemeesters | 21 van de 28 |
| - Commissarissen van Politie | 17 van de 37 |
| Overig | |
| Wetenschappelijk bureau | National Executive Committee of the Labour Party |
| Jongerenorganisatie | Young Labour |
| Lhbt-vleugel | LGBT+ Labour |
| Europese fractie | Progressieve Alliantie van Socialisten en Democraten |
| Internationale organisatie | Progressieve Alliantie Socialistische Internationale |
| Fusie van | Labour Representation Committee Independent Labour Party |
Portaal  Politiek
| |
De Labour Party (Nederlands: Partij van de Arbeid) is een sociaaldemocratische partij in het Verenigd Koninkrijk. De partij is op dit moment de grootste en regerende partij in het Verenigd Koninkrijk. Labour is de grote rivaal van de Conservative Party. Sinds 4 april 2020 is Keir Starmer de partijleider en de fractievoorzitter van Labour in het Lagerhuis.
Als sociaaldemocratische partij wijst het grootste deel van de Labourpartij het kapitalisme niet volledig af, maar vindt ze wel dat de overheid moet ingrijpen in de economie om de welvaart eerlijk te verdelen. Een kleiner deel wijst wel het kapitalisme af en hangt het democratisch socialisme aan.
Geschiedenis
Oprichting
Op 27 februari 1900 werd de partij opgericht door Keir Hardie. De partij heette toen nog het Labour Representation Committe (Nederlands: Comité voor Arbeidsvertegenwoordiging). Dit was nog geen echte politieke partij, maar eerder een pressiegroep waarin vakbonden en sociaaldemocratische geleerden zich verenigden om voor de arbeiders (werkenden) op te komen. Leden van deze partij deden wel mee aan de Britse Lagerhuisverkiezingen. Na de Lagerhuisverkiezingen van 1906 namen de leden de naam Labour Party aan.
Hoewel de partij vrijwel uitsluitend bestond uit sociaaldemocraten en socialisten, had ze in de eerste jaren van haar bestaan geen echte ideologie. De toewijding aan de sociaaldemocratie werd pas in 1918 vastgelegd in het beginselprogramma. Hierin gaf de partij aan dat zij vond dat de productiemiddelen van goederen en diensten van fabrieken in handen moesten komen van de arbeiders die bij die fabrieken werkten. Daar waren alle partijleden het over eens, maar wel waren er verschillen in departij over hoe dit bereikt moest worden. De meer gematigde sociaaldemocraten wilden het liever rustiger aan. Zij waren bang dat het direct doorvoeren van te veel veranderingen mensen zou afstoten en zou zorgen voor chaos. De meer radicale socialisten vonden daarentegen dat de veranderingen zo snel mogelijk doorgevoerd moesten worden.
Binnen de partij is de sociaaldemocratische vleugel altijd het sterkst gebleven. Dit leidde ertoe dat sommige leden zich geen onderdeel van Labour voelde en al gauw de partij verlieten. Ze kozen ervoor om zich onder de naam van de oude Independent Labour Party (Nederlands: Onafhankelijke Partij van de Arbeid) te laten vertegenwoordigen. Deze socialistische partij bestond sinds het jaar 1870, maar werd in 1900 onderdeel van de Labourpartij. In 1975 besloot dat deel toch weer volledig op te gaan in de Labour: de Independent Labour Party had sinds de Lagerhuisverkiezingen van 1945 geen zetels meer kunnen halen.
Na de Tweede Wereldoorlog
De Labour Party versloeg bij de Lagerhuisverkiezingen van 1945 verrassend de Conservatieven van Winston Churchill. Deze overwinning kwam onverwachts, omdat Churchill vrij populair was vanwege zijn premierschap tijdens de Tweede Wereldoorlog. Labourleider Clement Attlee werd hiermee de premier van het Verenigd Koninkrijk. De onverwachte overwinning van Labour had ook gevolgen in Nederland, waar de SDAP, VDB en CDU samengingen om in 1946 naar Brits model de Partij van de Arbeid te vormen. De PvdA maakte bij de Tweede Kamerverkiezingen van 1946 gebruik van de overwinning van Labour door die op haar verkiezingsaffiches te vermelden.
New Labour
Met deze slagzin ging de hervormde Labourpartij de Lagerhuisverkiezingen van 1997 in.
In 1994 sloeg de partij onder leiding van Tony Blair de derde weg in. Dit was een radicale stap, omdat de partij hiermee afstand deed van het beginselprogramma uit 1918. Onder de naam New Labour verving de partij het traditionele socialisme en de collectivisatie van fabrieken door een combinatie van gematigd kapitalisme en steun voor een gemengde economie. De partij wees het protectionisme af en sprak zich voor vrijhandel en internationale samenwerking in. Ook begon Labour meer de nadruk te leggen op vooruitstrevende idealen zoals het belang van gelijke behandeling en mensenrechten. Samengevat schoof Labour op naar het politieke centrum of midden.
Deze nieuwe strategie pakte in het begin erg goed uit. De partij trok steeds meer mensen uit de middenklasse aan, zonder te veel aanhang uit de traditionele arbeidersklasse te verliezen. Dit kwam vooral omdat arbeiders tientallen jaren lang al trouw waren geweest aan Labour en weinig alternatief zagen. Bij de Lagerhuisverkiezingen van 1997 verpletterde Labour de Conservatieven: de partij kreeg bijna twee derde van alle zetels in handen. Dit was extra bijzonder, omdat in de achttien jaren daarvoor de Conservatieven onder leiding van Margaret Thatcher de macht stevig in handen hadden. Blair zette het kapitalistische economische beleid van Thatcher grotendeels voort, maar was als het ging om internationale verhoudingen en oorlogsvoering terughoudender. Daarnaast lukte het Labour om in 1999 het aantal leden van het Hogerhuis behoorlijk in te krimpen door het aantal leden dat zijn positie had vanwege erfopvolging te beperken tot 92. Voorheen was het zo dat alle hoge edelen zitting mochten nemen in het Hogerhuis, waardoor het Huis meer dan duizend leden had. Hoewel deze hervorming voor die tijd erg groot was, waren mensen teleurgesteld dat Labour er niet in geslaagd was om ervoor te zorgen dat alle leden van het Hogerhuis verkozen moesten worden. Dit had de partij namelijk wel in haar campagne aan de orde gesteld.
Irakoorlog
Bekijk de pagina Irakoorlog voor het hoofdartikel over dit onderwerpLangzamerhand begon de steun voor Labour af te nemen. Steeds meer arbeiders verlieten de partij, omdat zij niet meer zagen dat de partij voor hun rechten opkwam. Daarnaast werd Tony Blair erg impopulair, omdat hij in 2003 inging op het verzoek van president Bush van de Verenigde Staten om mee te doen aan de Irakoorlog. Een groot deel van de Labouraanhang was in tegenstelling tot de partijtop nog steeds pacifistisch en vond dat Blair het verzoek had moeten weigeren. Hierdoor verloor de partij veel zetels bij de Lagerhuisverkiezingen van 2005. Toch bleef de partij de grootste. Dit kwam onder andere omdat veel mensen Tony Blair wel charismatisch vonden en veel teleurgestelde arbeiders het niet over zich heen konden krijgen om voor de Conservatieven van stemmen. De Conservatieve Partij was voor veel van hen nog steeds de partij van Thatcher.
Hoe langer de Irakoorlog voortduurde, des te meer mensen boos werden op de regering van Tony Blair. Veel mensen waren boos dat het Verenigd Koninkrijk had besloten om mee te doen aan de Irakoorlog. Daarnaast mochten veel mensen Blair als persoon ook niet, omdat ze vonden dat hij zonder vragen te stellen achter president Bush aanliep. Blairs grote impopulariteit leidde ertoe dat hij in 2007 besloot om af te treden. Hij liet geen nieuwe verkiezingen uitschrijven, maar besloot zich op te laten volgen door minister van Financiën Gordon Brown. Hoewel Brown minder impopulair was dan Blair, slaagde hij er niet in om een nederlaag bij de Lagerhuisverkiezingen van 2010. Na 13 jaar kwam er een einde aan de regeringen van Labour. Sindsdien is de Conservatieve Partij de grootste gebleven.
Nieuwe koers
.jpg)
In 2010 werd Ed Miliband de partijleider van Labour. Hoewel Miliband zich openlijk tegen Blair uitsprak en de koers van Labour omgooide door de partij meer naar links op te schuiven, slaagde hij er niet in om de partij verder te helpen. Bij de Lagerhuisverkiezingen van 2015 verloor Labour wederom zetels. Hierdoor trad Miliband af als partijleider en werd hij opgevolg door Jeremy Corbyn.
Jeremy Corbyn besloot de partij nog verder naar links op te schuiven, waardoor ze steeds meer begon de lijken op een socialistische partij. Corbyn had voor zijn politieke carrière veel werk voor de vakbonden verricht. Daarnaast riep Corbyn openlijk op tot het opnieuw nationaliseren van nutsbedrijven, zoals elektriciteitsmaatschappijen en waterleidingbedrijven.
In de eerste instantie betaalde deze strategie zich uit: bij de Lagerhuisverkiezingen van 2017 won Labour veel zetels terug. Hoewel de partij hiermee niet de grootste was geworden, haalde ze wel opgelucht adem dat ze niet wéér zetels had verloren. Corbyn zich openlijk uit voor de rechten van dieren en de lhbtqi+-gemeenschap. In tegenstelling tot Ed Miliband sprak Corbyn zich openlijk uit tegen de staat Israël. Daarnaast ondersteunde hij verschillende organisaties die opkwamen voor de rechten van Palestijnen. Hierdoor kwam Corbyn onder vuur te liggen. Toen ook nog bleek dat een aantal van zijn medewerkers lid waren van antisemitische Facebookgroepen, kelderde zijn populair. Hierdoor verlieten een aantal bekende leden de partij. De Labourpartij verloor dan ook dramatisch bij de Lagerhuisverkiezingen van 2019.
Tegenwoordig
Naar aanleiding van de verkiezingsnederlaag in 2019 besloot Corbyn op te stappen als partijleider. Tussen oktober en november was Corbyn geschorst als partijleid, nadat uit een onderzoek van de partijtop inderdaad bleek dat Corbyn verschillende antisemitische uitlatingen had gedaan. Corbyn weigerde de uitkomst van het onderzoek te erkennen. Uiteindelijk werd Corbyn weer toegelaten tot de partij, maar hij en de partij hebben nog steeds ruzie over de schorsing van een belangrijk partijlid dat bij Corbyn hoorde.
Op 4 april 2020 won Keir Starmer de leiderschapsverkiezingen van Labour. Onder Starmer is de partij weer een centrumlinkse en sociaaldemocratische koers gaan varen. Daarnaast doet Starmer openlijk afstand van antisemitisme en treedt hij ook openlijk op tegen antisemitische leden binnen zijn partij. Zo werd in juni 2020 Labourwoordvoerder voor onderwijs Rebecca Long-Bailey uit haar functie gezet, nadat ze een artikel deelde waarin actrice Maxine Peake een complottheorie over de Israëlische politie verspreidde.
Tijdens de Britse Lagerhuisverkiezingen 2024 behaalde Labour 411 van de 650 zetels. Hierdoor had de partij dus genoeg zetels voor een meerderheid. Starmer werd vervolgens beëdigd als de nieuwe premier.
Standpunten
Labour is de grootste linkse partij van het Verenigd Koninkrijk. Je kunt de partij vergelijken met de Partij van de Arbeid en gelijke partijen in Nederland en Europa. De meeste leden van Labour zijn een pro-Europees, dus voor de Europese Unie. Daarnaast speelt gelijkheid binnen de Labour Party een belangrijke rol. Als sociaaldemocratische partij vindt ze dat de overheid moet ingrijpen in de economie om de welvaart eerlijk te verdelen. Zo is de Labour Party voor hogere belastingen voor rijken.
De partij verdedigt de volgende standpunten:
- De overheid moet afzien van nieuwe bezuinigingen.
- De overheid moet de verzorgingsstaat in stand houden.
- De overheid moet meer geld uitgeven aan de publieke sector en publieke diensten, zoals het onderwijs en de National Health Service (NHS).
- Leer- en collegegeld moet door de overheid betaald worden, niet door studenten zelf.
- De overheid moet meer geld uitgeven aan het openbaar vervoer.
- Het minimumloon moet omhoog.
- De overheid moet vakbonden ondersteunen en de uitbuiting van werknemers tegengaan.
- De overheid moet meer belasting heffen op mensen die veel geld verdienen en miljoenenbedrijven.
- De overheid moet geld uittrekken om belastingontwijking tegen te gaan.
|
|
Politieke partijen in het Verenigd Koninkrijk |
| |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
|||||||||