Koningsdag (Nederland)
Koningsdag, eerder Koninginnedag en daarvoor Prinsessedag, is een feestdag. De feestdag wordt gevierd op 27 april en is een nationale feestdag in Nederland, Aruba, Curaçao en Sint-Maarten. Het wordt sinds 2014 op 27 april gevierd, de verjaardag van Koning Willem-Alexander. Daarvoor werd het op de verjaardag van Koningin Juliana gevierd, op 30 april en daarvoor de verjaardag van Koningin Wilhelmina, 31 augustus. Als 27 april op een zondag valt, wordt koningsdag een dag eerder of later gevierd. Als de opvolger van de koningin of koning wordt gekroond, wordt de dag een kroningsdag genoemd. Een belangrijk onderdeel van de Koningsdag is het volkslied, het Wilhelmus. Als dat wordt gespeeld, gaat iedereen staan en gaan de tekst meezingen. Meestal wordt alleen het eerste couplet gezongen.
Datum
De voorganger van Koningsdag en Koninginnedag was Prinsessedag. Deze dag werd gevierd op de verjaardag van Prinses Wilhelmina. Dit was op 31 augustus. Toen Prinses Juliana koningin werd, werd de feestdag verplaatst naar de verjaardag van koningin Juliana. Dit was 30 april. Ook werd de naam gewijzigd van Prinsessedag naar Koninginnedag. Waarom de (toen nog) Koninginnedag niet werd verplaatst naar 31 januari, de verjaardag van Beatrix, toen die koningin werd, had drie redenen:
- Beatrix wilde haar moeder (Koningin Juliana) hiermee eren.
- 30 april moest als 'herinnerdag' worden gehouden omdat Beatrix werd gekroond op die dag (in 1980).
- 31 januari is midden in de winter en dan is het geen weer om een groot feest buiten te houden.
Uiteindelijk trad in 2013 Prins Willem-Alexander aan als koning der Nederlanden. Koning Willem-Alexander is op 27 april jarig. Sinds 2014 wordt het feest op die dag gehouden. Ook werd de naam Koninginnedag veranderd in Koningsdag.
Geschiedenis
Een van de eerste nationale feestdagen in Nederland was de Waterloodag. Dit is de dag waarop gevierd werd dat Napoleon Bonaparte bij de Slag bij Waterloo definitief werd verslagen. Tijdens de negentiende eeuw was dit een feestdag die op 18 juni gehouden werd. Aan het einde van de negentiende eeuw werd de interesse in het feest minder en werd uiteindelijk geen nationale feestdag meer. Toen prinses Wilhelmina 5 jaar werd, werd de dag Prinsessedag gevierd. Degene die het feest organiseerde was de hoofdredacteur van een lokale krant in Utrecht. Op 13 augustus 1885 werd deze dag voor het eerst gevierd. Uiteindelijk overleed Koning Willem III in 1890. In 1891 werd daarom de eerste koninginnedag gevierd. Van 1898 tot en met 1948 werd Koninginnedag gevierd op 13 augustus.
In 1948 volgde Prinses Juliana haar moeder Wilhelmina op. In 1949 werd Koninginnedag gevierd op 30 april. Wilhelmina was nooit aanwezig op Koninginnedag. Toen werd koninginnedag altijd gehouden op Paleis Soestdijk. Juliana ontving dan een heleboel bloemen. Juliana, haar man Bernard en haar vier kinderen Beatrix, Irene, Christina en Margriet waren toen altijd aanwezig. Vanaf de jaren vijftig was Koninginnedag ook te volgen via de televisie. Ook moesten veel mensen op koninginnedag gewoon werken, later werd dit veranderd want er kregen steeds meer mensen vrij. Uiteindelijk werd het een feestdag.
In 1980 werd prinses Beatrix koningin. De datum veranderde niet, maar koningin Beatrix besloot het wel anders te vieren. De dag zelf werd ontsierd door rellen, waarbij krakers een hoofdrol speelden. Koningin Beatrix besloot dat ze zelf het land in zou gaan en elkaar jaar één tot drie gemeenten te bezoeken. Ook gingen verschillende leden van de koninklijke familie mee. Koningin Beatrix bezocht dan allerlei evenementen, vrijmarkten en optochten binnen de gemeente(s). Willem-Alexander verplaatste koninginnedag wel, namelijk naar zijn verjaardag, 27 april. Ook heette koninginnedag voortaan koningsdag. Toch veranderde de viering van Koningsdag niet. Anders dan de kroning in 1980 was in 2013 de kroningsdag een groot feest.
Het Wilhelmus
Het Wilhelmus is het Nederlandse volkslied. Dat wordt ook gezongen bij belangrijke internationale sportmomenten. In het lied zingt iedereen mee dat hij Willem van Oranje is en trouw is aan het vaderland. Willem van Oranje was de Vader des vaderlands en is de voorloper uit de 16e eeuw van onze koning. Hij heeft ervoor gezorgd dat Nederland als onafhankelijk land is ontstaan.
Tegenwoordig
Koningsdag is tegenwoordig een nationale feestdag. Dat wil zeggen dat iedereen op die dag vrij is. Op Koningsdag wordt de verjaardag van Willem-Alexander gevierd. Verschillende leden van de koninklijke familie gaan dan met hem mee. Meestal bezoekt de Koninklijke familie twee gemeenten. Het is ook wel eens voor gekomen dat het er 1 of 3 zijn. De koning komt 's ochtends meestal aan. De gemeente(s) hebben zich maanden lang voorbereid op de komst van de koning. Hiervoor wordt een route uitgestippeld die de koninklijke familie gaat lopen. Door grote steden wordt meestal een bus gebruikt. Langs de route liggen veel evenementen, sport- en zangdemonstraties en markten waar de koninklijke familie gaat kijken. Op Koningsdag zijn er allerlei vrijmarkten of kleedjesmarkten, die overal in Nederland worden gehouden. Vooral Amsterdam en Utrecht zijn altijd zeer druk bezocht. De vlag wordt vaak uitgehangen op Koningsdag met de oranje-wimpel, want dit is de kleur van het Nederlandse koningshuis. De vrijdag voor Koningsdag worden de Koningsspelen gehouden, een sportdag waar veel basisscholen aan meedoen.
Locaties
Koninginnedag
Hier een lijst met het jaartal en de steden die koningin Beatrix heeft bezocht:
Koningsdag
De plaatsen die Koning Willem-Alexander heeft bezocht:
- 2014 - De Rijp en Amstelveen
- 2015 - Dordrecht
- 2016 - Zwolle
- 2017 - Tilburg
- 2018 - Groningen
- 2019 - Amersfoort
- 2020 - Afgelast vanwege het Coronavirus
Afgelaste feesten
- 2001, werd afgelast vanwege de Mond-en-klauwzeerepidemie. De gemeenten werden het jaar daarop bezocht.
- 2009, hoewel de dag als elke koninginnedag begon, was er een aanslag op de Nederlandse koninklijke familie. Hierdoor werd de dag afgelast en de koninklijke familie werd opgevangen op Paleis Het Loo.
- 2013, werd afgelast vanwege de troonwisseling. De gemeenten werden het jaar daarop bezocht.
- 2020, werd afgelast vanwege de wereldwijde uitbraak van het Coronavirus. De viering zou plaatsvinden in Maastricht. Het is nog onduidelijk of dit het jaar erna werd ingehaald.
Vrijmarkt
Op Koningsdag worden ook vrijmarkten georganiseerd. Dan verkopen mensen hun oude spulletjes. Anderen proberen op de vrijmarkt geld te verdienen door muziek te maken, spelletjes of andere kunsten.
Video
Fotogalerij vrijmarkt in Amersfoort en Utrecht
Begin van de vrijmarkt.
De vlag kan uit op Koninginnedag. De oranje wimpel mag nu ook uit.
Er is vrijmarkt waar iedereen zijn spulletjes kan verkopen.
Hier kun je een quiz doen: wie is met wie getrouwd in het koninklijk huis?
Een knikkerbaan.
Welke knikker is het snelst?
Dit zijn de spelregels.
En dit de knikkers.
Een levend standbeeld. Als je geld geeft gaat ze bewegen.
Een straat vol oranje vlaggetjes.
Hier kun je je laten schminken.
Een koortje dat vrolijke liedjes zingt.
Blikgooien.
Een koortje in de kleuren rood, wit,blauw en oranje.
Een ballonnenwestrijd.
De uitleg van de ballonnenwedstrijd.
Een kraampje met alleen maar oranje spulletjes.
Een voorstelling van het kindercircus op straat.
Een levende fruitmachine. Drie op een rij geeft prijs.
Bellen blazen.
Zelfgemaakte cupcakes verkopen.
Eieren gooien voor een euro.
Grabbelton met kleine prijsjes.
Zogenaamd hoedjes van de koningin verkopen.
Levende jukebox waar je liedjes voor het goede doel kunt aanvragen.
Zelf muziek maken om geld te verdienen.
Iemand zijn nagels lakken.
Ezeltje prik maar dan met de koningin.
Uit de buis komt een waterballon rollen. Bedoeling is dat je die kapot slaat.
Zelfgemaakte rozetten verkopen.
Schieten met pijltjes op de koningin.
Een koninklijke sjoelbak.
Proberen om een stuiver in het kleine bakje dat onder water staat te gooien.
De toekomst voorspellen voor 50 cent per voorspelling.
Raak de stang niet aan want dan gaat de zoemer af.
Katapult van Angry Birds in het echt.
Koekjesspel
Complimentjes vissen
Speed Cups wedstrijd
Ezeltje prik
Levend ganzenbord
Einde van de vrijmarkt.
