Gebruiker:Mike1023/Provincies van Nederland
Nederland is ingedeeld in twaalf provincies. De provincies vormen de bestuurslaag tussen het rijk en de gemeenten. Ze doen het werk waarvoor het rijk 'te groot' en de gemeente 'te klein' is.
Geschiedenis
Van gewesten naar provincies
De geschiedenis van de meeste provincies van Nederland gaat terug tot in de middeleeuwen. Het gebied waar België en Nederland nu liggen werd toen de Nederlanden genoemd. In de middeleeuwen ontstonden in de Nederlanden verschillende gewesten. Ieder gewest was zelfstandig, had zijn eigen regering, wetten en regels. In de Nederlanden waren toen 17 gewesten, die samen de 17 Provinciën genoemd werden. De 17 Provinciën werden gedurende de geschiedenis meer verenigd, aangezien ze dezelfde vorst kregen. Uiteindelijk werd de koning van Spanje heerser over de Nederlanden. De Noordelijke Nederlanden splitsten zich tijdens de Tachtigjarige Oorlog af. Dit waren zeven gewesten:
- Graafschap Holland (nu Noord- en Zuid-Holland)
- Graafschap Zeeland
- Hertogdom Gelre (nu Gelderland)
- Heerlijkheid Friesland
- Stad en Lande (nu Groningen)
- Heerlijkheid Overijssel (bestuurde ook landschap Drenthe)
- Heerlijkheid Utrecht
Deze zeven gewesten vormden samen de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. Ieder gewest had nog steeds zijn eigen regels en bestuur, maar op buitenlands gebied trokken de provincies op als één land. Ook hadden ze een gezamenlijk leger. Hierdoor was er een landelijk bestuur, de Staten-Generaal. De Republiek had ook enkele katholieke gebieden in het zuiden, die op Spanje veroverd waren, waaronder Staats-Brabant. Deze gebieden werden de generaliteitslanden genoemd en werden direct door de Staten-Generaal bestuurd.
Deze situatie bleef bestaan tot 1795. Na de Bataafse Revolutie werden alle gewesten afgeschaft en werd Nederland in departementen verdeeld. De departementen hadden veel minder bevoegdheden dan de gewesten. Tijdens de periode dat Nederland bestuurt werd door Frankrijk was Nederland ook in departementen verdeeld. In 1815 werden de Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden verenigd in het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden onder koning Willem I. De grenzen van de oude gewesten werden (grotendeels) hersteld, maar werden nu provincies genoemd. Het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden bestond uit 17 provincies, waarvan er 9 (deels) in het huidige België lagen. In 1830 scheidde het zuiden zich af en vormde het nieuwe land België. Hierdoor werd Limburg en de provincie Luxemburg in tweeën gesplitst; een Belgisch deel en een Nederlands deel. De twee Nederlandse delen waren officieel geen onderdeel van Nederland, maar van de Duitse Bond met de Nederlandse koning als staatshoofd. Nederland had hierdoor slechts 9 provincies.
In 1840 werd besloten de provincie Holland in een noordelijk en zuidelijk deel te verdelen. Het idee hierachter was dat Holland te groot was in vergelijking met de andere provincies. Hierdoor kwam er een Noord-Holland en een Zuid-Holland. Limburg werd in 1866 toegevoegd aan Nederland, waardoor het aantal op 11 provincies kwam te staan. De 12e provincie, Flevoland, werd toegevoegd in 1986. Flevoland werd tijdens de 20e eeuw aangelegd op de oude Zuiderzee en bestaat bijna volledig uit polders. Flevoland was de laatste provincie die werd toegevoegd. In 1997 werd de naam van Friesland officieel veranderd in de Friese naam Fryslân; al blijft de oude naam in gebruik.
Samenvoegen van provincies?
In de jaren 1970 bestonden er plannen om het aantal provincies te vermeerderen door provincies op te splitsen. Zo waren er plannen om Nederland te verdelen in 20 of 17 provincies. Dit is nooit gebeurd. In de jaren 1990 bestonden er plannen om van Amsterdam en Rotterdam aparte provincies te maken, maar ook deze plannen zijn nooit verder uitgewerkt.
In 2012 kwam de regering van Mark Rutte met een plan om de provincies af te schaffen en Nederland te verdelen in vijf of zeven landsdelen/superprovincies. Het idee hierachter was om kosten te verminderen. De regering wilde als eerste Utrecht, Noord-Holland en Flevoland samenvoegen onder de naam Noordvleugelprovincie. Eerder waren er plannen om Zuid-Holland hieraan ook toe te voegen en de Randstad één provincie te maken. Minister Ronald Plasterk wilde Zuid-Holland samenvoegen met Zeeland, Groningen samenvoegen met Drenthe en Overijssel samenvoegen met Gelderland. Friesland, Limburg en Noord-Brabant bleven zelfstandig. Het plan moest in 2015 zijn uitgevoerd, maar doordat de plannen niet populair waren werd het nooit uitgevoerd. 65% van de bevolking bleek uit een peiling tegen de plannen te zijn; slechts 24% van voorstander.
Tegenwoordig bestaan er geen plannen om provincies toe te voegen of samen te voegen.
Nederlandse provincies
Nederland heeft 12 provincies:
Provincie | Hoofdstad | Inwoners | Oppervlakte (land en water) |
---|---|---|---|
![]() |
Groningen | 582.649 | 2.960,03 km² |
![]() |
Leeuwarden | 646.092 | 5.748,74 km² |
![]() |
Assen | 488.871 | 2.680,37 km² |
![]() |
Zwolle | 1.142.360 | 3.420,86 km² |
![]() |
Lelystad | 403.280 | 2.412,30 km² |
![]() |
Arnhem | 2.031.123 | 5.136,51 km² |
![]() |
Utrecht | 1.268.489 | 1.449,12 km² |
![]() |
Haarlem | 2.775.617 | 4.091,76 km² |
![]() |
Den Haag | 3.607.150 | 3.418,50 km² |
![]() |
Middelburg | 381.182 | 2.933,89 km² |
![]() |
's-Hertogenbosch | 2.495.107 | 5.081,76 km² |
![]() |
Maastricht | 1.115.805 | 2.209,22 km² |