Joden: verschil tussen versies
k |
|||
(51 tussenliggende versies door 27 gebruikers niet weergegeven) | |||
Regel 1: | Regel 1: | ||
+ | [[Bestand:Jews montage.jpg|miniatuur|Beroemde Joden uit de geschiedenis]] |
||
− | Het Jodendom is een geloof. Als je het [[Jodendom]] volgt, kan je jezelf een '''Jood''' noemen. Ze geloven in [[God]] en noemen Hem [[Jahweh]]. |
||
+ | [[Bestand:A man prays at the Western Wall in Jerusalem.jpg|250px|right|miniatuur|Een Joodse man bidt bij de [[Westmuur]] in [[Jeruzalem]]]] |
||
− | Er zijn wereldwijd zo'n 15 miljoen joden. |
||
+ | [[Bestand:Nederland, Amsterdam. Oude en jonge Joodse voorgangers rabbijnen van de Israëlische gemeente in Amsterdam. Foto 1912.jpg|250px|right|miniatuur|Joden in [[Nederland]] in 1912]] |
||
+ | [[Bestand:ישראל דינר-תמונת מקור יד ושם.jpg|250px|right|miniatuur|Joden in [[België]] in 1937]] |
||
+ | '''Joden (Hebreeuws: יְהוּדִים, ISO 259-2: Yehudim)''' zijn een [[etnisch-religieuze volk|etnisch-religieus volk]]. Ze zijn afstammelingen van de oude [[Israëliten|Israëlieten]] van het historische [[Israël en Juda]]. |
||
+ | Het [[jodendom]] staat voor het geloof van de joden, maar de naleving ervan varieert van erg streng tot (bijna) geen. |
||
⚫ | |||
+ | |||
− | In de Tweede Wereldoorlog werden de joden en de [[zigeuners]] vervolgd. Zie het artikel [[Jodenvervolgingen]]. |
||
+ | Er is ook [[antisemitisme]], ook wel bekend als jodenhaat, een vorm van [[racisme]] tegen Joden. |
||
+ | |||
+ | [[Jezus Christus]] wordt gezien als de beroemdste jood. |
||
+ | == Geschiedenis== |
||
+ | De oudste geschiedenis van het jodendom is te vinden in de [[Hebreeuwse Bijbel]], de [[Tenach]]. In het [[christendom]] wordt dat het [[Oude Testament]] genoemd. Daarin staan de verhalen van [[Abraham (aartsvader)|Abraham]] en zijn nageslacht te lezen. De zoon van Abraham heette [[Izaäk]] en die had 2 zoons, [[Jacob]] en [[Ezau]]. Jacob had 12 zoons. De op een na oudste zoon heette [[Juda]]. De afstammelingen van de 12 zoons vormden later stammen die bij elkaar woonden. |
||
+ | |||
+ | In 721 voor [[Christus]] werden de meeste stammen gedeporteerd of vermoord door de [[Assyriërs]] onder de leiding van [[Sargon II]]. De enige stam die dat in zijn geheel overleefde, was de stam Juda. Eigenlijk kunnen we pas vanaf die tijd spreken over Joden. Daarvoor waren het Hebreeën. Zij zijn ook met [[Mozes]] uit [[Egypte]] gegaan na jaren van slavernij. Ze zijn gaan wonen in de regio [[Palestina (regio)|Palestina]]. |
||
+ | ===Eerste Joden=== |
||
+ | Belangrijk voor de Joden was de verering van [[God]] in de [[tempel]]. Ze hebben alles wat ze hebben meegemaakt toen goed opgeschreven. Dat maakt het joodse volk uniek. Het is het enige volk waarover we zo veel weten, ook de dingen die niet zo goed zijn gegaan. |
||
+ | ===Eerste verschijning antisemitisme=== |
||
+ | De eerste verschijning van [[antisemitisme]] was ten tijde van de [[Romeinse Rijk|Romeinen]]. Na een opstand van de Joden na een vernieling van een tempel in [[Jeruzalem]] werden de Joden verbannen uit heel Palestina. Daarna gingen de Joden zich verspreiden over gebieden in heel Europa. Sindsdien hebben Joden als een minderheid veel te maken gehad met het antisemitisme, racisme, armoede, discriminatie en uitroeiing. |
||
+ | ===Verspreiding, zionisme, eigen staat=== |
||
+ | Als reactie op de verspreiding van de Joden ten tijde van de Romeinen, was er op plaatsen waar zij gingen wonen veel antisemitisme. Als reactie daarop ontstond de idee van het [[zionisme]]. De aanhangers van het zionisme wilden een eigen Joodse staat voor Joden, want zij vonden het niet leuk dat er zoveel antisemitisme was. Ze wilden een eigen land voor de Joden in Palestina. Veel aanhangers gingen dus ook verhuizen naar dat gebied. In 1897 richtte Herzl de [[Zionistische Wereldorganisatie]] (toen nog 'Zionistische Organisatie' geheten) op. Na de Tweede Wereldoorlog, waarin de Jodenvervolging plaatsvond, kwam er in 1948 uiteindelijk een Joodse staat: [[Israël]]. |
||
⚫ | |||
+ | In de [[Tweede Wereldoorlog]] vond de [[holocaust]] plaats, een Jodenvervolging uitgevoerd door [[nazi-Duitsland]]. Duitsland had een oorlog verloren en was daarmee veel geld verloren. Dictator [[Adolf Hitler]], die toenmalig de heerser was van nazi-Duitsland, gaf de Joden de schuld daarvan. In het totaal werden er 6 miljoen Joden vermoord. Joden werden in [[concentratiekampen]] gestopt en soms werden ze naar [[vernietigingskampen]] gebracht. Daar werden ze in een [[gaskamer]] gestopt. Dat is een grote lege kamer waar tientallen mensen in kunnen. Vervolgens werd er dodelijk gas in verspreid waardoor iedereen zonder gasmasker in de kamer dood ging. |
||
+ | |||
+ | ==Tegenwoordig== |
||
+ | Er leven naar schatting tussen de 14.5-17.5 miljoen Joden op de wereld. Als je mensen met een gedeeltelijke Joodse afkomst meetelt, dan zouden er ongeveer naar schatting tussen de 20.5 miljoen Joden op de wereld zijn. |
||
+ | |||
+ | Hieronder zie je een tabel met het aantal Joden per land: |
||
+ | {| class="wikitable sortable" |
||
+ | !Nº |
||
+ | !Land |
||
+ | !Inwoners <small>(2017)</small> |
||
+ | |- |
||
+ | | 1 |
||
⚫ | |||
+ | |6,451,400–6,835,500 |
||
+ | |- |
||
+ | | 2 |
||
+ | |{{US}} |
||
+ | |5,700,000–10,000,000 |
||
+ | |- |
||
+ | | 3 |
||
+ | |{{FR}} |
||
+ | |456,000–600,000 |
||
+ | |- |
||
+ | | 4 |
||
+ | |{{CA}} |
||
+ | |390,000–550,000 |
||
+ | |- |
||
+ | | 5 |
||
+ | |{{GB}} |
||
+ | |289,500–370,000 |
||
+ | |- |
||
+ | | 6 |
||
+ | |{{AR}} |
||
+ | |180,500–330,000 |
||
+ | |- |
||
+ | | 7 |
||
+ | |{{RU}} |
||
+ | |176,000–380,000 |
||
+ | |- |
||
+ | | 8 |
||
+ | |{{DE}} |
||
+ | |116,000–225,000 |
||
+ | |- |
||
+ | | 9 |
||
+ | |{{AU}} |
||
+ | |113,200–140,000 |
||
+ | |- |
||
+ | | 10 |
||
+ | |{{BR}} |
||
+ | |93,800–150,000 |
||
+ | |- |
||
+ | | |
||
+ | | |
||
+ | | |
||
+ | |- |
||
+ | | 15 |
||
+ | |{{NL}} |
||
+ | |29,800-52,000 |
||
+ | |- |
||
+ | | 16 |
||
+ | |{{BE}} |
||
+ | |29,300-40,000 |
||
+ | |} |
||
+ | ==Video== |
||
+ | * [https://www.youtube.com/watch?v=5QDAzzJ7BaQ&list=PLi_srCikhtggb0XZKcFfRUFK8Zew21W5y&index=65/ Jeruzalem, de heilige stad van de Joden] |
||
⚫ | |||
[[Categorie:Jodendom]] |
[[Categorie:Jodendom]] |
||
+ | [[Categorie:Volk]] |
||
+ | [[Categorie:Tweede Wereldoorlog]] |
Huidige versie van 19 sep 2024 om 13:56
Joden (Hebreeuws: יְהוּדִים, ISO 259-2: Yehudim) zijn een etnisch-religieus volk. Ze zijn afstammelingen van de oude Israëlieten van het historische Israël en Juda.
Het jodendom staat voor het geloof van de joden, maar de naleving ervan varieert van erg streng tot (bijna) geen.
Er is ook antisemitisme, ook wel bekend als jodenhaat, een vorm van racisme tegen Joden.
Jezus Christus wordt gezien als de beroemdste jood.
Geschiedenis
De oudste geschiedenis van het jodendom is te vinden in de Hebreeuwse Bijbel, de Tenach. In het christendom wordt dat het Oude Testament genoemd. Daarin staan de verhalen van Abraham en zijn nageslacht te lezen. De zoon van Abraham heette Izaäk en die had 2 zoons, Jacob en Ezau. Jacob had 12 zoons. De op een na oudste zoon heette Juda. De afstammelingen van de 12 zoons vormden later stammen die bij elkaar woonden.
In 721 voor Christus werden de meeste stammen gedeporteerd of vermoord door de Assyriërs onder de leiding van Sargon II. De enige stam die dat in zijn geheel overleefde, was de stam Juda. Eigenlijk kunnen we pas vanaf die tijd spreken over Joden. Daarvoor waren het Hebreeën. Zij zijn ook met Mozes uit Egypte gegaan na jaren van slavernij. Ze zijn gaan wonen in de regio Palestina.
Eerste Joden
Belangrijk voor de Joden was de verering van God in de tempel. Ze hebben alles wat ze hebben meegemaakt toen goed opgeschreven. Dat maakt het joodse volk uniek. Het is het enige volk waarover we zo veel weten, ook de dingen die niet zo goed zijn gegaan.
Eerste verschijning antisemitisme
De eerste verschijning van antisemitisme was ten tijde van de Romeinen. Na een opstand van de Joden na een vernieling van een tempel in Jeruzalem werden de Joden verbannen uit heel Palestina. Daarna gingen de Joden zich verspreiden over gebieden in heel Europa. Sindsdien hebben Joden als een minderheid veel te maken gehad met het antisemitisme, racisme, armoede, discriminatie en uitroeiing.
Verspreiding, zionisme, eigen staat
Als reactie op de verspreiding van de Joden ten tijde van de Romeinen, was er op plaatsen waar zij gingen wonen veel antisemitisme. Als reactie daarop ontstond de idee van het zionisme. De aanhangers van het zionisme wilden een eigen Joodse staat voor Joden, want zij vonden het niet leuk dat er zoveel antisemitisme was. Ze wilden een eigen land voor de Joden in Palestina. Veel aanhangers gingen dus ook verhuizen naar dat gebied. In 1897 richtte Herzl de Zionistische Wereldorganisatie (toen nog 'Zionistische Organisatie' geheten) op. Na de Tweede Wereldoorlog, waarin de Jodenvervolging plaatsvond, kwam er in 1948 uiteindelijk een Joodse staat: Israël.
Joden in de Tweede Wereldoorlog
In de Tweede Wereldoorlog vond de holocaust plaats, een Jodenvervolging uitgevoerd door nazi-Duitsland. Duitsland had een oorlog verloren en was daarmee veel geld verloren. Dictator Adolf Hitler, die toenmalig de heerser was van nazi-Duitsland, gaf de Joden de schuld daarvan. In het totaal werden er 6 miljoen Joden vermoord. Joden werden in concentratiekampen gestopt en soms werden ze naar vernietigingskampen gebracht. Daar werden ze in een gaskamer gestopt. Dat is een grote lege kamer waar tientallen mensen in kunnen. Vervolgens werd er dodelijk gas in verspreid waardoor iedereen zonder gasmasker in de kamer dood ging.
Tegenwoordig
Er leven naar schatting tussen de 14.5-17.5 miljoen Joden op de wereld. Als je mensen met een gedeeltelijke Joodse afkomst meetelt, dan zouden er ongeveer naar schatting tussen de 20.5 miljoen Joden op de wereld zijn.
Hieronder zie je een tabel met het aantal Joden per land:
Nº | Land | Inwoners (2017) |
---|---|---|
1 | Israël | 6,451,400–6,835,500 |
2 | Verenigde Staten | 5,700,000–10,000,000 |
3 | Frankrijk | 456,000–600,000 |
4 | Canada | 390,000–550,000 |
5 | Verenigd Koninkrijk | 289,500–370,000 |
6 | Argentinië | 180,500–330,000 |
7 | Rusland | 176,000–380,000 |
8 | Duitsland | 116,000–225,000 |
9 | Australië | 113,200–140,000 |
10 | Brazilië | 93,800–150,000 |
15 | Nederland | 29,800-52,000 |
16 | België | 29,300-40,000 |