Victoriaanse tijd: verschil tussen versies

Uit Wikikids
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Regel 3: Regel 3:
 
Het tijdperk volgde het [[Georgiaanse tijdperk]] op en ging vooraf aan het [[Edwardiaanse tijdperk]]. De latere helft overlapt met het eerste deel van het ''[[Belle Époque]]-''tijdperk van continentaal Europa.
  
Het tijdperk volgde het [[Georgiaanse tijdperk]] op en ging vooraf aan het [[Edwardiaanse tijdperk]]. De latere helft overlapt met het eerste deel van het ''[[Belle Époque]]-''tijdperk van continentaal Europa.
   
  +
==Kunst en cultuur==
−
==Architectuur==
 +
===Architectuur===
 
[[File:Gravure_ancienne_(libre_de_droits)_d'une_illustration_scolaire_un_interieur_bourgeois.jpg|right|300px|thumb|Een typisch Victoriaans interieur. De kleur smaragdgroen was zeer populair voor interieurs, kleding en andere items. De verf die zij gebruikten was echter ook enorm giftig, aangezien er [[arsenicum]] in zat.]]
  
[[File:Gravure_ancienne_(libre_de_droits)_d'une_illustration_scolaire_un_interieur_bourgeois.jpg|right|300px|thumb|Een typisch Victoriaans interieur. De kleur smaragdgroen was zeer populair voor interieurs, kleding en andere items. De verf die zij gebruikten was echter ook enorm giftig, aangezien er [[arsenicum]] in zat.]]
 
Victoriaanse architectuur is een benaming voor verschillende stijlen tijdens het Victoriaans tijdperk. Veel architecten uit dit tijdperk probeerden oudere stijlen (zoals de [[Italiaanse Renaissance]] en de [[Gotiek]]) te imiteren. Zij gingen wel vrij om met deze stijlen. Zo combineerden zij elementen uit verschillende stijlen, voegden eigen elementen aan gebouwen toe en maakten gebruik van moderne materialen en technieken. Hierdoor zien Victoriaanse huizen er vaak erg verschillend uit.
 
Victoriaanse architectuur is een benaming voor verschillende stijlen tijdens het Victoriaans tijdperk. Veel architecten uit dit tijdperk probeerden oudere stijlen (zoals de [[Italiaanse Renaissance]] en de [[Gotiek]]) te imiteren. Zij gingen wel vrij om met deze stijlen. Zo combineerden zij elementen uit verschillende stijlen, voegden eigen elementen aan gebouwen toe en maakten gebruik van moderne materialen en technieken. Hierdoor zien Victoriaanse huizen er vaak erg verschillend uit.
Regel 17: Regel 18:
 
</gallery>
  
</gallery>
   
−
==Literatuur==
 +
===Muziek===
  +
Muziek was onderverdeeld aan de verschillende sociale klassen uit die tijd. Mensen uit de [[bovenklasse]] luisterden vaak [[opera (muziek)|opera]] en [[klassieke muziek]]. Muziekonderwijs werd gezien als een belangrijk onderdeel van de opvoeding. Rijkere burgers hadden vaak een [[piano]] in hun huis staan, wat een statussymbool werd. Ook [[trompet]]ten, [[tuba|tuba's]], [[klarinet]]ten, [[cello|cello's]], [[harp]]en en [[viool|violen]] waren populaire instrumenten. De [[onderklasse]] luisterde vaak naar [[volksmuziek]]. Er waren speciale muziekhallen waar muziek werd gespeeld, [[comedy|comedy's]] werden opgevoerd en werd gedanst.
  +
  +
Belangrijke componisten uit het Victoriaanse tijdperk zijn [[Clara Schumann]], [[Edward Elgar]] en [[Arthur Sullivan]]. De liederen ''[[Rule, Britannia!]]'' en ''[[Home, Sweet Home]]'' waren immens populair. Tijdens de kerstdagen ontstonden groepen van zogeheten ''carol singers''. Een "carol" is een [[kerstlied]]. Deze groepen zongen kerstliederen op pleinen of gingen langs de deuren. Deze traditie is ontstaan tijdens de Victoriaanse tijd en is nog steeds populair in veel Engelstalige landen.
  +
  +
===Literatuur===
 
[[File:Breakhisheart.jpg|right|300px|thumb|Een scène uit ''[[Great Expectations]]'' van [[Charles Dickens]].]]
  
[[File:Breakhisheart.jpg|right|300px|thumb|Een scène uit ''[[Great Expectations]]'' van [[Charles Dickens]].]]
 
De Victoriaanse literatuur is een periode uit de [[Engelse literatuur]]geschiedenis. Deze periode viel samen met het [[realisme (literatuur)|realisme]]. Toen probeerden schrijvers de wereld om hen heen zo goed mogelijk te beschrijven. Zij richtten zich dan ook op veel sociale problemen, zoals [[kinderarbeid]], [[armoede]] en [[vrouwenrechten]]. Steeds meer mensen konden lezen en schrijven. Toch waren boeken nog erg duur. Schrijvers bedachten hierdoor een oplossing: het [[feuilleton]]. Er waren literaire tijdschriften waarin schrijvers iedere week of maand enkele hoofdstukken van hun boek publiceerden. Deze tijdschriften waren goedkoper dan boeken, waardoor meer mensen hun werk konden lezen.
 
De Victoriaanse literatuur is een periode uit de [[Engelse literatuur]]geschiedenis. Deze periode viel samen met het [[realisme (literatuur)|realisme]]. Toen probeerden schrijvers de wereld om hen heen zo goed mogelijk te beschrijven. Zij richtten zich dan ook op veel sociale problemen, zoals [[kinderarbeid]], [[armoede]] en [[vrouwenrechten]]. Steeds meer mensen konden lezen en schrijven. Toch waren boeken nog erg duur. Schrijvers bedachten hierdoor een oplossing: het [[feuilleton]]. Er waren literaire tijdschriften waarin schrijvers iedere week of maand enkele hoofdstukken van hun boek publiceerden. Deze tijdschriften waren goedkoper dan boeken, waardoor meer mensen hun werk konden lezen.
Regel 30: Regel 36:
 
* {{Engels}} Onbekend (z.d.). [https://www.cbc.ca/radio/day6/bo-burnham-goes-back-inside-the-ar-15-as-religious-artifact-how-gate-became-the-go-to-scandal-suffix-more-1.6475713/bright-green-books-from-the-19th-century-may-contain-a-hidden-danger-arsenic-1.6477991 "Bright green books from the 19th century may contain a hidden danger — arsenic".] ''CBC''. Gelezen op 23 augustus 2024.
 
* {{Engels}} Onbekend (z.d.). [https://www.cbc.ca/radio/day6/bo-burnham-goes-back-inside-the-ar-15-as-religious-artifact-how-gate-became-the-go-to-scandal-suffix-more-1.6475713/bright-green-books-from-the-19th-century-may-contain-a-hidden-danger-arsenic-1.6477991 "Bright green books from the 19th century may contain a hidden danger — arsenic".] ''CBC''. Gelezen op 23 augustus 2024.
 
* {{Engels}} Onbekend (z.d.). [https://victorianchildren.org/victorian-architecture/ "Victorian Architecture".] ''Victorian Children''. Gelezen op 23 augustus 2024.
 
* {{Engels}} Onbekend (z.d.). [https://victorianchildren.org/victorian-architecture/ "Victorian Architecture".] ''Victorian Children''. Gelezen op 23 augustus 2024.
  +
* {{Engels}} Onbekend (z.d.). [https://victorianchildren.org/victorian-music/ "Victorian Music".] ''Victorian Children''. Gelezen op 24 augustus 2024.
 
* {{Engels}} Onbekend (z.d.). [https://www.rmg.co.uk/stories/topics/who-was-isambard-kingdom-brunel "Isambard Kingdom Brunel: Discover the achievements of one of Britain's most iconic engineers".] ''Royal Museums Greenwich''. Gelezen op 23 augustus 2024.
 
* {{Engels}} Onbekend (z.d.). [https://www.rmg.co.uk/stories/topics/who-was-isambard-kingdom-brunel "Isambard Kingdom Brunel: Discover the achievements of one of Britain's most iconic engineers".] ''Royal Museums Greenwich''. Gelezen op 23 augustus 2024.
 
* {{Engels}} "Victorian Literature" uit ''Norton Anthology of English Literature. The major authors.'' (2019) Londen: Northon & Company.
 
* {{Engels}} "Victorian Literature" uit ''Norton Anthology of English Literature. The major authors.'' (2019) Londen: Northon & Company.

Versie van 24 aug 2024 10:12

De Victoriaanse tijd of het Victoriaanse tijdperk is de periode gedurende de regering van de Britse koningin Victoria. Dit tijdperk duurde van de kroning van Victoria tot koningin in 1837 tot aan haar dood in 1901.

Het tijdperk volgde het Georgiaanse tijdperk op en ging vooraf aan het Edwardiaanse tijdperk. De latere helft overlapt met het eerste deel van het Belle Époque-tijdperk van continentaal Europa.

Kunst en cultuur

Architectuur

Een typisch Victoriaans interieur. De kleur smaragdgroen was zeer populair voor interieurs, kleding en andere items. De verf die zij gebruikten was echter ook enorm giftig, aangezien er arsenicum in zat.

Victoriaanse architectuur is een benaming voor verschillende stijlen tijdens het Victoriaans tijdperk. Veel architecten uit dit tijdperk probeerden oudere stijlen (zoals de Italiaanse Renaissance en de Gotiek) te imiteren. Zij gingen wel vrij om met deze stijlen. Zo combineerden zij elementen uit verschillende stijlen, voegden eigen elementen aan gebouwen toe en maakten gebruik van moderne materialen en technieken. Hierdoor zien Victoriaanse huizen er vaak erg verschillend uit.

Toch zijn er enkele typische Victoriaanse elementen, zoals erkers, torentjes, veranda's en puntdaken. Ook werd vaak gebruik gemaakt van steen en hout, ramen werden een stuk groter (waardoor de woning lichter werd) en hadden vaak meerdere verdiepingen. Daarnaast zijn veel gebouwen uit die tijd asymmetrisch. De gebouwen hadden vaak een ingewikkelde indeling met formele en informele kamers, dus kamers om gasten te ontvangen en kamers voor het gezin. De woningen hadden meestal een grote, centrale trap, hoge plafonds, gedecoreerde openhaarden, houten panelen en behang op de muren en gangen met tegels. Voor de ramen gingen zware gordijnen en meubels waren vaak van een donkere houtsoort. Men maakte ook vaak gebruik van patronen voor op kussens, kleden, behang, etc.

Belangrijke architecten tijdens het Victoriaans tijdperk waren Edwin Landseer Lutyens, Charles Rennie Macintosh, John Dando Sedding en Joseph Bazalgette. Isambard Kingdom Brunel is een beroemde Britse ingenieur uit het tijdperk die bekend staat om zijn bruggen, spoorlijnen en tunnels. William Morris had aan einde van het tijdperk bekendheid met zijn Arts-en-Craftsbeweging. Hij keerde zich tegen industriële items (die in grote aantallen geproduceerd werden). In plaats daarvan geloofde hij dat mensen zelf spullen voor in huis moesten maken.

Muziek

Muziek was onderverdeeld aan de verschillende sociale klassen uit die tijd. Mensen uit de bovenklasse luisterden vaak opera en klassieke muziek. Muziekonderwijs werd gezien als een belangrijk onderdeel van de opvoeding. Rijkere burgers hadden vaak een piano in hun huis staan, wat een statussymbool werd. Ook trompetten, tuba's, klarinetten, cello's, harpen en violen waren populaire instrumenten. De onderklasse luisterde vaak naar volksmuziek. Er waren speciale muziekhallen waar muziek werd gespeeld, comedy's werden opgevoerd en werd gedanst.

Belangrijke componisten uit het Victoriaanse tijdperk zijn Clara Schumann, Edward Elgar en Arthur Sullivan. De liederen Rule, Britannia! en Home, Sweet Home waren immens populair. Tijdens de kerstdagen ontstonden groepen van zogeheten carol singers. Een "carol" is een kerstlied. Deze groepen zongen kerstliederen op pleinen of gingen langs de deuren. Deze traditie is ontstaan tijdens de Victoriaanse tijd en is nog steeds populair in veel Engelstalige landen.

Literatuur

Een scène uit Great Expectations van Charles Dickens.

De Victoriaanse literatuur is een periode uit de Engelse literatuurgeschiedenis. Deze periode viel samen met het realisme. Toen probeerden schrijvers de wereld om hen heen zo goed mogelijk te beschrijven. Zij richtten zich dan ook op veel sociale problemen, zoals kinderarbeid, armoede en vrouwenrechten. Steeds meer mensen konden lezen en schrijven. Toch waren boeken nog erg duur. Schrijvers bedachten hierdoor een oplossing: het feuilleton. Er waren literaire tijdschriften waarin schrijvers iedere week of maand enkele hoofdstukken van hun boek publiceerden. Deze tijdschriften waren goedkoper dan boeken, waardoor meer mensen hun werk konden lezen.

Tijdens het Victoriaans tijdperk was voornamelijk de roman populair. Enkele belangrijke romanschrijvers uit de periode zijn Charles Dickens (Oliver Twist), George Eliot (Middlemarch), Charlotte Brontë (Jane Eyre), Emily Brontë (Wuthering Heights), Anne Brontë (Agnes Grey), William Makepeace Thackery (Vanity Fair), Elizabeth Gaskell (North and South), Thomas Hardy (Tess of the d'Ubervilles), Wilkie Collins en Anthony Trollope. Op het gebied van poëzie zijn Robert Browning, Alfred Tennyson, Elizabeth Barrett Browning en Christina Rossetti belangrijk. Belangrijke toneelschrijvers zijn Oscar Wilde, George Bernard Shaw en Gilbert en Sullivan.

De Victoriaanse schrijvers worden ook gezien als de "uitvinders" van de Engelse jeugdliteratuur. Jeugdschrijvers probeerden kinderen door middel van literatuur dingen bij te brengen. Andere schrijvers wilden juist de fantasie van kinderen prikkelen. Kinderarbeid was immers een gewone zaak tijdens het Victoriaans tijdperk, waardoor veel kinderen geen jeugd hadden en niet naar school gingen. Bekende kinderboekenschrijvers uit deze periode zijn Lewis Carroll (Alice in Wonderland) en Anna Sewell (Black Beauty). Ook Robert Louis Stevenson (Dr. Jekyll and Mr. Hyde) en Anthony Hope (The Prisoner of Zenda) worden soms als kinderboekenschrijvers gezien, hoewel zij voor volwassenen schreven.

Bronnen

Afkomstig van Wikikids , de interactieve Nederlandstalige Internet-encyclopedie voor en door kinderen. "https://wikikids.nl/index.php?title=Victoriaanse_tijd&oldid=881355"