Wikikids:Magazine/6

Magazine 6
30 juni 2025 • Tweede jaargang nummer 2
◄ Vorige	Volgende ►
Brainrot – een trend onder de jeugd Op internet kom je het steeds vaker tegen: brainrot. Brainrot is een grappige naam voor de nadelige gevolgen van eindeloos scrollen op internet. Als je steeds korte video's, plaatjes en memes kijkt, raakt je brein verslaafd aan snelle prikkels. Daardoor kun je je niet goed concentreren, moeilijk in slaap komen, minder zin krijgen in andere dingen en je leeg of futloos voelen. Onder brainrot content worden woorden, zinnen, gezegden, afbeeldingen, (korte) filmpjes, enz. verstaan met een overdreven absurd, grappig of raar karakter. Voorbeelden van brainrotwoorden zijn: Sigma; een bepaald type zelfverzekerde, onafhankelijke man. Cringe; iets dat raar, gênant, tenenkrullend, schaamteverwekkend is. Gyatt; een sterke opwinding, verrassing of bewondering, vooral voor mooie billen. Rizz; iemands charme, stijl, aantrekkingskracht, of het vermogen om anderen te verleiden. Skibidi; geen specifieke betekenis, meer als er iets raar of opvallend gebeurt. Fanum tax; het stelen of het nemen van een deel van iemands eten, vaak als een grap onder vrienden. Probeer nu maar eens het volgende kerstlied, gemaakt met brainrotwoorden, te ontcijferen! Last Rizzmas, I gave you my gyatt. But the very next day, you rizzed it away. This year, to fanum my tax. I'll give it to someone sigma. Een variant van brainrot is trouwens Italiaanse brainrot, wat momenteel vooral erg populair is. Het is een reeks van surrealistische memes die begin 2025 ontstond. De memes zijn vaak afbeeldingen van gekke fantasiedieren met pseudo-Italiaanse namen, gegenereerd door kunstmatige intelligentie. Voorbeelden hiervan zijn: Bombardiro Crocodillo; een vliegtuig met een krokodillenkop. Tung Tung Tung Sahur; een houten knots die een knuppel vasthoudt. Boneca Ambalulu; een autoband met mensenbenen en de kop van een kikker. Lirilì Larilà; een olifant gemaakt van een cactus die op sandalen loopt. Ballerina Cappuccina; een ballerina met een kopje cappuccino als hoofd.	Een nieuwe paus! Op 21 april 2025 stierf paus Franciscus op 88-jarige leeftijd. Na zijn overlijden werd op 8 mei 2025 Robert Francis Prevost gekozen als nieuwe paus. Hij is de eerste paus uit de Verenigde Staten en koos de naam Leo XIV. Maar wat is dat eigenlijk, een paus? De paus is de leider van de katholieke kerk. Hij woont in Vaticaanstad, een klein land in Rome. De paus wordt gezien als de opvolger van Petrus, een van de eerste volgelingen van Jezus Christus. Zijn taak is om de katholieken wereldwijd te leiden, hen te helpen en te leren over het geloof. Hij zorgt ervoor dat de kerk blijft zoals Jezus het bedoeld heeft. Als de paus overlijdt, kiezen kardinalen een nieuwe paus in een geheime vergadering, het zogenaamde conclaaf. En dat is dus nu gebeurd. Bij zijn eerste verschijning zei paus Leo XIV: "Peace be with you." Dat is Engels voor 'vrede zij met u'. De paus wil dat mensen van de kerk samenwerken, vriendelijk met elkaar praten en niemand uitsluiten. Verder waarschuwt hij dat nieuwe technologieën zoals kunstmatige intelligentie mensen moeten helpen en nooit belangrijker mogen zijn dan mensen zelf. Hoe ziet niks eruit? In de Boomhut werd door Memer een hele goede vraag gesteld: hoe ziet niks eruit? Hier ontstond een boeiend gesprek uit. Volgens Thijmen4 is 'niets' zwart, omdat zwart voor hem betekent dat er niks is. S.Perquin zei dat hij het moeilijk vindt om zich 'niets' voor te stellen, omdat hij denkt dat je altijd wel iets ziet. Als je je ogen bijvoorbeeld sluit, zie je zwart of soms rood door je oogleden, en dat is volgens hem ook iets. Verder denkt hij dat mensen die vanaf hun geboorte blind zijn misschien een ander idee hebben over 'niets', omdat zij geen beelden zien zoals mensen die wel kunnen zien. Mensen die blind zijn, is aangeleerd dat ze 'niets' zien, maar het begrip 'niets' is voor hen misschien anders dan voor ons als zienden. Dus misschien zien ze wel iets, zegt S.Perquin, maar noemen ze dit 'niets'. Volgens Mike1023 dromen blinde mensen met andere zintuigen, zoals horen en voelen, en betekent 'niets' voor hem dat je helemaal niks ziet. Dus echt hélemaal niks. Mensen hebben moeite om 'niets' te vatten, zei hij verder. Zozo7077 denkt juist dat 'niets' wit kan zijn, of misschien kleuren die wij niet kunnen zien, omdat hij zich voorstelt dat we eigenlijk nooit echt 'niets' hebben gezien. Volgens Wezoom is 'niets' zwart, omdat zwart is wat je ziet als je niks kunt zien.
Portaal:Heelal is hernoemd en vernieuwd Op 19 mei 2025 is het Portaal:Heelal hernoemd. Sindsdien heet het Portaal:Heelal en astronomie. Naast dat het portaal nu een nieuwe naam en banner heeft, is het portaal ook vernieuwd. Zo zijn er onder andere 22 beroemde astronomen in het portaal opgenomen en er zijn leuke weetjes over het heelal en astronomie toegevoegd! Snel kijken dus op het Portaal:Heelal en astronomie! Wikiproject Werelderfgoed Op 6 juni 2025 is het Wikiproject Werelderfgoed van start gegaan. Het doel van dit Wikiproject is om alle rode links weg te halen op de Werelderfgoedlijst. Momenteel zijn er al vijf deelnemers die zich hebben aangemeld en met het project bezig zijn, maar als je het leuk vindt, kan jij ook nog meedoen! Het wikiproject loopt tot eind juli, dus neem zeker even een kijkje op de projectpagina! De val van het kabinet-Schoof Het kabinet-Schoof is gevallen. De Partij voor de Vrijheid (PVV) heeft zich op 3 juni 2025 teruggetrokken uit de regering, wat heeft geleid tot het aftreden van het kabinet. De regering is dus gestopt en regelt nu alleen nog belangrijke lopende zaken tot er een nieuw kabinet is! De PVV had een ti­enpun­ten­plan gemaakt. De tien punten waren: De grenzen gaan dicht voor asielzoekers. De grens wordt strenger bewaakt, ook met hulp van het leger. De familie van asielzoekers mag tijdelijk niet naar Nederland komen. Statushouders moeten weg uit asielzoekerscentra en ergens anders slapen. Syriërs met een tijdelijke verblijfsvergunning moeten binnen zes maanden terug naar Syrië. Er komen geen nieuwe asielzoekerscentra bij, sommige gaan juist dicht. Twee nieuwe wetten gaan naar de Raad van State: geen spreidingswet en geen voorrang meer voor statushouders bij sociale huur. Vreemdelingen die ernstige misdrijven plegen, verliezen hun verblijfsstatus en moeten vertrekken uit Nederland. Mensen met twee nationaliteiten die zware misdaden plegen, raken hun Nederlandse paspoort kwijt en worden het land uitgezet. De politie moet sneller kunnen ingrijpen bij demonstraties en onrust. Op 2 juni bleek tijdens een overleg dat de andere coalitiepartijen (VVD, NSC en BBB) niet meteen akkoord gingen met de plannen van de PVV. Wilders voelde zich niet gesteund en zei dat hij er een nachtje over wilde nadenken. De volgende dag, op 3 juni, besloot hij te stoppen en haalde hij zijn ministers uit de regering. Omdat de PVV de steun introk, verloor de regering haar meerderheid in de Tweede Kamer. Minister-president Dick Schoof bood toen het ontslag aan bij koning Willem-Alexander. De taken van de PVV‑ministers werden overgenomen door VVD, NSC en BBB. Nederland heeft nu te maken met een demissionair kabinet. Dat betekent dat het kabinet nog wel doorgaat, maar alleen met dagelijkse en belangrijke dingen. Ze mogen geen nieuwe plannen maken of besluiten nemen over bijvoorbeeld gevoelige onderwerpen. Dat mag pas weer als er een nieuw kabinet is. Ondertussen zijn er nieuwe verkiezingen gepland op 29 oktober 2025.	Hoe digitaal geletterd ben jij? Iedere leerling in België en Nederland is van zijn of haar vierde jaar leerplichtig. Je leert op school tellen en rekenen, en lezen en schrijven. De laatste twee noem je geletterdheid. Belangrijk daarbij is het ontwikkelen van de woordenschat en het taalbegrip. Echter door de snelle veranderingen in de media, is het steeds meer noodzakelijk dat kinderen ook les krijgen in mediawijsheid. Want de grote vraag is; wat doen die grote veranderingen met de maatschappij? Zal de techniek ons leven gemakkelijker maken of vormt het een bedreiging? Misschien gaan er wel allerlei banen verloren doordat artificiële intelligentie (AI) allerlei werk gaat overnemen? Was vroeger het maken van radio- en televisieprogramma's een gespecialiseerde bedrijfstak, maar nu kan iedereen een influencer worden als je zou willen. Echt of nep; de nieuwe uitdagingen Een andere belangrijke vraag is wat is er tegenwoordig nog echt en wat is nep? Met TikTok jezelf of een ander een feestmuts opzetten is nog grappig, maar wat als deze beeldmanipulatie ingezet wordt om te cyberpesten of dat het zelfs cybercrime wordt. Hoe ga je dat tegen, maar vooral ook, hoe herken je dat? En wat als alles wat je met je vrienden op sociale media deelt door de grote techbedrijven als Google, Meta en Microsoft wordt verzameld om de AI te 'voeden' zodat dat nog 'slimmer' wordt? Kan en mag dat zo maar? Dat zijn hele lastige vragen. Jonge kinderen wil je daar eigenlijk niet mee lastig vallen. Men heeft ook ingezien dat teveel achter een scherm(pje) zitten ook niet goed voor je is. Het gaat vaak ook ten koste van de vriendschappelijke omgang met elkaar. En leidt zo'n scherm niet teveel af, bijvoorbeeld in het verkeer? De rol van het onderwijs en kerndoelen Heel veel vragen dus. Toch moet het onderwijs hier iets mee. Wat de kinderen moeten leren wordt vastgelegd in de kerndoelen. Daarom is er de laatste tijd veel te doen om de digitale geletterdheid. Ook daar worden kerndoelen en vervolgens leerlijnen voor bedacht. Die worden vervolgens omgezet in lessen, die jij dan op school krijgt. Net als met verkeer De digitale snelweg is het beste te vergelijken met een gewone snelweg. Het verkeer gaat er snel en je mag er bijvoorbeeld niet fietsen. Met andere woorden: er zijn verkeersregels nodig die bepalen wat wel en niet mag op de (snel)weg. Maar verkeer is wel belangrijk om van A naar B te kunnen komen. Maar dan moet je wel die verkeersregels snappen, je voertuig beheersen en je aan de regels houden. Want het verkeer is best gevaarlijk. Niet iedereen is er even goed in. Kinderen overzien nog niet alles en voor ouderen gaat het vaak te snel. Voor de digitale wereld zijn dus ook duidelijke regels nodig en iedereen hoort die regels te kennen voordat je er aan mee doet. Daar gaat digitale geletterdheid over. In het kader van de digitale geletterdheid worden computerbegrippen de komende tijd verder bijgewerkt.
Conflict tussen Israël en Iran Op vrijdag 13 juni 2025 viel Israël Iran aan. Israël lanceerde raketten, en vliegtuigen bombardeerden Iran. Maar wat is eigenlijk de reden? Iran en Israël zijn al tientallen jaren elkaars vijanden. Iran wordt namelijk sinds 1979 geregeerd door een ayatollah. Dat is de geestelijk leider van het sjiisme, een stroming binnen de islam. Deze ayatollah is tegen alles wat met het Westen te maken heeft. Dat komt omdat de voorganger van de ayatollahs, de Sjah, door de Verenigde Staten en Groot-Brittannië aan de macht is gekomen. Israël is een heel goede vriend van de Verenigde Staten. Daarom ziet Iran Israël ook een beetje als een marionet van de Verenigde Staten. Iran werkt ook aan een atoomprogramma, dat naar eigen zeggen bedoeld is om kernenergie mee te maken. Israël en de Verenigde Staten zijn bang dat dat verhaal niet klopt. Zij denken dat Iran een kernwapen wil maken. Dat is een heel krachtige bom die een hele stad kan vernietigen. Er komt dan ook radioactiviteit vrij. Dat zorgt ervoor dat mensen soms tientallen jaren niet meer in de stad kunnen wonen. Zowel de Verenigde Staten als Israël hebben ook kernwapens, maar ze willen niet dat Iran die ook heeft. Daarom heeft de president van de Verenigde Staten, Donald Trump, een tijdje onderhandeld met Iran over het Iraanse atoomprogramma. Israël had echter geen vertrouwen dat Iran zich aan afspraken zou houden. Daarom bombarderen ze vanaf 13 juni Iraanse plekken die iets met het atoomprogramma te maken hebben. Iran reageerde hierop door Israëlische steden te bombarderen met raketten. Er lijkt voorlopig nog geen einde in zicht.	Leuke dierenweetjes Thijmen4 heeft tien interessante dierenweetjes verzameld. Hieronder kun je ze vinden! Het meest luie dier ter wereld is de koala. Ze slapen ongeveer 20 uur per dag! En is meer dan 83% van je dag. Dat klinkt als een ontspannen leven! Heb jij ooit een springende olifant gezien? Ik niet! Ze kunnen namelijk helemaal niet springen. Ze hebben daar niet genoeg spieren voor en dat heb je nou net even nodig! Wist je dat pinguïns langer dan 20 minuten hun adem in kunnen houden? Dat komt omdat ze hun lichaam af laten koelen naar 10 graden Celsius om minder lucht uit het bloed te gebruiken! Wist je dat het hart van een blauwe vinvis net zo groot kan worden als een kleine auto? Dat is wel 800 kilo! Wist je dat een hommel achteruit kan vliegen? Dit doen ze zodat hun vijanden, zoals vogels, ze dan niet kunnen vangen. Handig hé! Wist je dat octopussen drie harten hebben? Twee harten pompen bloed naar de kieuwen en één hart pompt bloed naar de rest van het lichaam. Best bijzonder, toch? Een giraf heeft een tong van bijna 50 centimeter! Daarmee kan hij makkelijk bladeren van hoge bomen pakken om te eten. Vlinders proeven met hun voeten! Zo weten ze meteen of een plant lekker is om op te zitten of te eten. Zeehonden kunnen wel 20 tot 30 minuten onder water blijven zonder adem te halen! En dat terwijl ze, net als mensen, gewoon longen hebben. Wist je dat dolfijnen elkaar bij naam roepen? Ze gebruiken speciale fluittonen om elkaar te herkennen, net zoals wij namen gebruiken.