Spaanse keuken

Verschillende Spaanse tapas in Barcelona

Met de Spaanse keuken worden de verschillende gerechten en gebruiken uit Spanje bedoeld. De Spaanse keuken is internationaal erg bekend. In verschillende landen zijn er speciale Spaanse restaurants. Ook heeft de Spaanse keuken veel invloed gehad op de keuken van Portugal en de verschillende Spaanse koloniën, zoals Mexico, Cuba en Argentinië. Eigenlijk is de Spaanse keuken een verzamelnaam voor de verschillende gerechten uit Spanje. Doordat Spanje een groot land is, is er veel verschil tussen de gerechten per regio. De Spaanse keuken is hierdoor erg divers.

De keuken

Maaltijden

De merienda

In Spanje zijn er vier maaltijden per dag. Dit zijn:

• Het ontbijt (el desayuno) is de eerste maaltijd van de dag. Het ontbijt wordt vaak vroeg in de ochtend gegeten. Het bestaat uit koffie, melk of chocolademelk met beschuit, brood of churros. Doordat er veel tijd is tussen de lunch en het ontbijt, is er vaak ook nog ergens een snack op 10 uur.
• De lunch (el almuerzo) is de tweede maaltijd van de dag. De lunch vindt vaak plaats tussen 2 en 3 uur 's middags. Er zijn vaak verschillende gerechten, zeker wanneer men in een restaurant gaat eten. Wanneer men thuis eet, bestaat dit uit één of twee gerechten met een dessert. Deze gerechten bestaat vaak uit soep, salade of kleine vis- en vleesgerechten. Het dessert bestaat uit fruit en/of yoghurt.
• De merienda is de derde maaltijd van de dag. Dit is een lichte maaltijd die rond 6 uur gegeten wordt. De merienda bestaat vaak uit koffie en thee met iets van zoetigheden, fruit of een sandwich. De merienda kan hierdoor vergeleken worden met de Britse afternoon tea.
• Het diner is de laatste maaltijd van de dag. De Spanjaarden eten vrij laat, namelijk ergens tussen half 9 en 11 uur 's avonds. Vaak bestaat dit uit één gerecht met een dessert. Het diner wordt vaak aan een eettafel gegeten, waar het gehele gezin samenkomt.

Een typische Spaanse manier van serveren zijn tapas. Tapas zijn allerlei kleine gerechtjes die ook los als snack gegeten kunnen worden. Veel Spaanse restaurants bieden tapas aan. Men heeft dan keuze uit verschillende gerechtjes die met de tafel gedeeld kan worden. Voorbeelden van tapas zijn inktvisringen, olijven, chorizo, serranoham en tortilla de patatas.

Ingrediënten

De Spaanse peper

Belangrijke ingrediënten in de Spaanse keuken zijn rijst, bladerdeeg en aardappel. Voor het koken wordt meestal olijfolie gebruikt, wat in heel Zuid-Europa het geval is. Voor salades en soepen gebruikt men olijfolie en/of azijn. Qua vlees worden kippen-, rund- en varkensvlees gebruikt. Belangrijke vissoorten zijn heek, forel, ansjovis en tonijn. Ook zeevruchten, zoals garnalen, inktvis, oesters en krab, zijn populair in het land. Samen met vis eet men graag augurken, dat smaakt lekker zuur en verdrijft de stinkende geur van vis. Spanje is een van de grootste consumenten van vlees in de EU. Vooral varkensvlees, schapen en pluimvee zijn belangrijk. Schapen gebruikt men zowel voor wol als vlees. Varkens kunnen alleen zorgen voor vlees en pluimvee voor zowel vlees als eieren.

Qua groenten worden paprika, peper, kikkererwten, linzen, olijven, tomaat, komkommer en ui vaak gebruikt. Belangrijke kruiden zijn saffraan, komijn en knoflookAmandelen en andere soorten noten eet men gewoon uit het vuistje of in een cake of zo.

Het meeste Spaanse eten wordt gebakken, gekookt, gebraden, of gemarineerd. Sinds een aantal jaar is roerbakken ook populair bij groentes. Fruit en groente wordt vaak gebeitst. Spaanse sandwiches zijn lekker knapperig met veel romige kaas en malse ham. Ei stopt men er ook graag in.

Regionale variatie

Castilië heeft een paar verschillende keukens, want die is verdeeld in een paar kleine regio's. De regio Castilië-León (het gebied Castilië in de buurt van de stad León) heeft een keuken met veel vlees. Vlees is hier vaak geroosterd, maar het kan ook gekookt zijn. Voor een klein deel ligt Castilië-León aan zee en daarom eet men hier ook nog graag zeevruchten. De vissen in rivieren of dieren in rivieren zijn populairder dan de zeevruchten, vanwege de grotere ligging in het platteland. In de rivieren zijn allerlei dieren te vinden, waaronder rivierkreeften. Castiliaans-Leónese kaas is heel erg beroemd en lekker zacht. Ook eet men hier graag wraps die lijken op de Mexicaanse taco's en burrito's. De keuken van Andalusië is bekend om haar pittigheid, zoals veel pepers. Er zit veel olijfolie bij de voorbereidingen van een Andalusisch gerecht, behalve als het een toetje is.

Bekend zijn de gemarineerde Andalusische olijven die men graag met pittige pepers en een pittig sausje eet. Lokale drankjes worden vaak gemaakt van anijs. Aragon is bekend om zijn fruitige keuken. Vooral perziken en nectarines zijn populaire vruchten die vaak voorkomen in het dagelijkse eten. Salades maakt men graag van peulvruchten en distels. De keuken van Catalonië is uitgebreid en niet heel pittig. Hij is nogal mild en de toeristen houden meer van deze gerechten dan die van uit Andalusië. Paella hier heeft meer speciale ingrediënten zoals rare kruiden. Galicië is een echte gek van vis en vooral inktvis is daar populair. Ook Galicische kaas is daar een delicatesse. Valenciaanse mensen eten graag rijst of/en mosselen.

Met Kerstmis eet men een speciaal toetje met heerlijke Spaanse noga. Murcia ligt midden in een gebied van boomgaarden en de keuken is hier ongeveer net zo fruitig als die van Aragon. Maar men kan ook heel pittig eten hier, want oregano met rijst is hier een specialiteit. Madrid is een plaats waar heel erg veel slakken worden gegeten. Ook stoofpotten met kikkererwten zijn hier populair. De Balearen en de Canarische Eilanden hebben tropische keukens die vaak invloed hebben gehad van Noord-Afrika, maar ook van Spanje.

Spaanse gerechten

Sauzen

In de Spaanse keuken zijn er verschillende speciale sauzen. Een aantal voorbeelden zijn:

Aioli met olijven

• Aioli - dit is een witte saus uit de Middellandse Zeeprovincies. Deze koude saus bestaat uit knoflook en olijfolie. Vaak wordt dit gegeten bij visgerechten, maar het wordt ook als tapas gegeten met stokbrood.
• Almogrote - dit is een oranje saus uit de Canarische Eilanden. Deze saus bestaat uit kaas, pepers, olijfolie en knoflook. Dit wordt vaak gegeten met brood als een salade.
• Mojo - dit is een hete saus uit de Canarische Eilanden. Mojo bestaat uit olijfolie, peper, knoflook, paprika, komijn en koriander. Hiervan bestaat verschillende soorten die per streek verschillen.
• Romesco - deze saus komt uit Catalonië. Romesco bestaat geroosterde tomaten, knoflook, amandelen, pijnboompitten, hazelnoot en olijfolie.
• Sherry-azijn - dit is azijn gemaakt van sherry (een wijnsoort). Hierdoor is de sherry-azijn erg dun en zwart van kleur.
• Sofrito - deze saus bestaat uit knoflook, ui, pepers en tomaten en worden gekookt in olijfolie. Soms worden er ook wortels aan toegevoegd.
• Tomate frito - die een saus gemaakt van tomatenpuree. Soms worden hier ui en knoflook aan toegevoegd.
• Xató - deze saus komt uit Catalonië. Het bestaat uit amandelen, hazelnoot, peper, azijn, knoflook, olijfolie en zout.

Soepen

Gazpacho

De Spaanse keuken heeft verschillende soepen, waaronder:

• Ajoblanco - deze soep komt uit Málaga en Granada. Het is een witte soep gemaakt brood, amandelen, water, olijfolie, zout en azijn. Vaak wordt het geserveerd met meloen of druiven.
• Escudella - deze soep komt uit Catalonië met veel ingrediënten. Deze ingrediënten verschillen vaak, maar er zit altijd pasta en vlees in. Hierdoor is de soep erg rijk gevuld.
• Caparrones - deze soep komt uit de regio La Rioja. Het bestaat uit kidneybonen en chorizo.
• Gazpacho - dit is waarschijnlijk een van de bekendste Spaanse gerechten. Gazpacho is een koude soep bestaande uit tomaat, komkommer, peper, ui, knoflook, olijfolie, azijn, water en zout.
• Salmorejo - deze koude soep komt uit Andalusië. Het bestaat uit tomaat, brood, olijfolie en knoflook. Salmorejo wordt geserveerd met serranoham en een schijfje ei.

Voorgerechten

De voorgerechten in de Spaanse keuken worden vaak ook als tapas of snacks aangeboden. Voorbeelden zijn:

Calamares

• Aceitunas - olijven gevuld met ansjovis of rede peper.
• Banderillas - spiesjes met olijven, uien, komkommer, peper en andere groentes
• Boquerones - ansjovis in azijn.
• Calamares - inktvisringen.
• Carcamussa - gestoofd vlees met aardappels, groente en chilisaus
• Empanadas - kleine hapjes van bladerdeeg gevuld met groente en/of vlees
• Ensaladilla russa - salade gemaakt van olijven, mayonaise en tonijn
• Gambas - soort garnalen
• Patatas bravas - gefrituurde aardappelschijfjes met salsa brava
• Tortilla de patatas - eieren met aardappel en ui

Hoofdgerechten

Een aantal belangrijke hoofdgerechten uit de Spaanse keuken zijn:

Paella

• Arroz a la cubana - hoewel het lijkt of dit gerecht uit Cuba komt, komt het eigenlijk uit de Canarische Eilanden. Het bestaat uit rijst, tomatensaus, ei en gefrituurde banaan.
• Arrós negre - een gerecht uit Valencia en Catalonië. Het bestaat uit rijst met groentes en inktvis die in zijn eigen inkt wordt gebakken. Hierdoor wordt de rijst zwart.
• Butifarra amb mongetes - een gerecht uit Catalonië bestaande uit bonen en worst (botifarra).
• Calamares en su tinta - een gerecht bestaande uit rijst met inktvis gebakken in de eigen inkt.
• Carcamusas - bestaande uit vlees en seizoensgroenten
• Chicharrón - een gerecht gemaakt van varkensvlees
• Escabeche - bestaande uit vis met groente
• Esqueixada - een salade bestaande uit ui, sla, tomaat, olijfolie, azijn, zout, olijven en ei.
• Fideuà - noedels met garnalen en/of vis. Dit gerecht komt uit Valencia.
• Paella - een gerecht uit Catalonië. Het bestaat uit rijst, bonen en vis.

Nagerechten

Churros

Bekende nagerechten uit de Spaanse keuken zijn:

• Alfajores - een gerecht uit Andalusië, wat vaak met kerst wordt gegeten.
• Catànies - amandelen in witte chocolade met chocoladepoeder.
• Churros - gefrituurd deeg met suiker. Dit is ook erg populair als snack. In heel Spanje zijn daarom veel churroskraampjes te vinden.
• Flan - de flan komt uit Puerto Rico, maar is in Spanje erg populair. Flan bestaat uit pudding met bovenop een laag zachte karamel.
• Marsepein - gerecht bestaande uit amandelen en suiker. Marsepein komt uit Toledo en is erg populair in Spanje. Er zijn verschillende vormpjes van.
• Tortell - een O-vormige taart gevuld met marsepein en met geglazuurd fruit er boven op.
• Verschillende soorten kaas, zoals quesu Cabrales, Cuajada, Manchego, Mató, Natillas en Torta del Cesar.
• Verschillende soorten worst, zoals serranoham en chorizo.