Peter II van Brazilië
| Peter II (Dom Petro II) | |
|---|---|
| |
.svg)
| |
| Land | .svg){kind=small} Brazilië
|
| Aangetreden op | 7 april 1831 |
| Afgetreden op | 15 november 1889 |
| Troonopvolger | Isabella van Brazilië (voor de afschaffing van de functie) |
| Persoonlijke informatie | |
| Volledige naam | Pedro de Alcântara João Carlos Leopoldo Salvador Bibiano Francisco Xavier de Paula Leocádio Miguel Gabriel Rafael Gonzaga |
| Geboren | 2 december 1825, Rio de Janeiro |
| Overleden | 5 december 1891, Parijs |
| Huwelijk | Theresia van Bourbon-Sicilië |
| Dynastie | Huis Bragança |
| Ouders | Peter I & Leopoldine van Oostenrijk |
| Kinderen | Alfonso Isabella Leopoldina Peter |
Portaal  Monarchie
| |
Peter II (Portugees: Dom Pedro II) was de tweede en laatste keizer van Brazilië. Hij regeerde van 1831 tot aan 1889. Hij was lid van het huis Bragança. Hij werd keizer nadat zijn vader, Peter I, plotseling aftrad als keizer.
Peter II was toentertijd slechts vijf jaar en Brazilië was vrij verdeeld. Onder zijn regering groeide Brazilië uit tot een grote mogendheid in de regio. De regeerperiode van Peter II werd gekenmerkt door economische en politieke stabiliteit en vrij grote vrijheid van meningsuiting. Dat was vrij bijzonder, omdat de buurlanden van Brazilië veel conflicten hadden. Ook steunde hij cultuur en wetenschap, waardoor hij het respect had van veel internationale geleerden.
Hoewel Peter II zeer populair was onder bevolking, waren militaire leiders niet blij met hem. In 1889 voerden zij een staatsgreep tegen Peter II. Dat was kort na de afschaffing van de slavernij in het land. Na de staatsgreep werd Brazilië een republiek. Peter II vertrok naar Europa, waar hij twee jaar later zou sterven. Vandaag de dag wordt Peter II als een van de grote figuren uit de Braziliaanse geschiedenis gezien.
Biografie
Jeugd
Peter was het zevende kind van keizer Peter I en zijn vrouw Leopoldine van Oostenrijk. Hij werd geboren op 2 december 1825 in het Paleis van São Cristóvão in Rio de Janeiro. Peter kwam uit een belangrijke familie. Hij was de kleinzoon van de Portugese koning Johan VI en het neefje van koning Michaël I. Aan zijn moeders kant was hij ook familie van Napoleon Bonaparte, de Oostenrijks-Hongaarse keizer Franz Josef en de Mexicaanse keizer Maximiliaan I.
Na zijn geboorte werd Peter meteen kroonprins. Hij was namelijk de enige mannelijke opvolger van Peter I die zijn kindertijd overleefde. Peter I zou nooit zijn moeder kennen. Keizerin Leopoldine overleed namelijk één jaar na de geboorte van Peter. Zijn vader zou vervolgens trouwen met Amélie van Leuchtenberg. Peter begon Amélie daardoor als zijn moeder te zien.
In 1831 trad Peter I plotseling af als keizer van Brazilië. Hiervoor waren verschillende redenen. De keizer had namelijk in Portugal koning Michaël I weten af te zetten. Zijn dochter, Maria II, werd vervolgens koningin van het land. Ondertussen had Brazilië te maken met veel problemen. De keizer was niet populair, mede vanwege zijn inmenging in het Portugese koningshuis.
Onder het regentschap
Na zijn aftreden besloot Peter I om Brazilië te verlaten. Hij liet zijn kinderen achter in Brazilië. Zij werden opgevolgd door drie voogden die door Peter I werden benoemd. Peter II werd officieel keizer van Brazilië. Toch werd het bestuur overgenomen door een regentschap. Dat regentschap zou blijven aanblijven tot dat Peter II 18 jaar oud was. Toch hadden de regenten heel vaak ruzie met elkaar. Ook wilden ze hun eigen macht vergroten.
Het regentschap was erg ineffectief, waardoor veel politici Peter II al voor zijn 18e volwassen wilden verklaren. Zij waren niet per se voorstander van de monarchie. Toch zagen zij de monarchie als de meest stabiele vorm van regering. Toen Peter II 14 jaar oud was, vroegen de parlementsleden of Peter II zijn volledige bevoegdheden wilde. De keizer ging akkoord en het parlement verklaarde dat Peter II oud genoeg was om te regeren. Op 18 juli 1841 werd Peter II officieel gekroond tot keizer van Brazilië.
Tijdens het regentschap kreeg Peter II een intensieve opvoeding. Hij moest iedere dag leren en had per dag slechts twee uur voor zichzelf. Toch Peter II een nieuwsgierig persoon die snel informatie opnam. Hij was erg verlegen en hield erg van lezen. Boeken waren voor hem een manier om aan de werkelijkheid te ontsnappen.
De jonge keizer
Tussen 1845 en 1846 maakte Peter II een rondreis door het zuiden van Brazilië. Tegen die tijd was Peter II volwassen geworden. Hierdoor verdween zijn verlegenheid. Peter II werd enthousiast ontvangen in het zuiden van het land. In de beginjaren probeerden politici invloed uit te oefenen op Peter II. Zij vormden een groep genaamd de courtiers en werden geleid door Aureliano Coutinho. Na de rondreis verdween de invloed van die groep.
In 1848 kreeg Peter II te maken met zijn eerste crisis. Slaven kwamen illegaal Brazilië binnen, terwijl de slavenhandel sinds 1826 verboden was. Die illegale slavenhandel leidde tot een conflict met het Verenigd Koninkrijk. Ondertussen brak in de provincie Pernambuco een opstand uit. Peter II wist succesvol de opstand neer te slaan en illegale slavenhandel te bestrijden. De Britten accepteerden dat Brazilië geen illegale slavenhandel meer had in 1852.
Ondertussen waren er ook spanningen met buurland Argentinië over de grenzen in de Rio de la Plata. De Argentijnse dictator Juan Manuel de Rosas steunde ook opstanden in Uruguay en Brazilië. In 1851 besloot Peter II om een bondgenootschap met Uruguay en Argentijnse tegenstanders van Rosas aan te gaan. Dat leidde tot de Platina-oorlog, waarbij Rosas werd afgezet. Door het succes tijdens die crises wist Peter II eenheid te scheppen in Brazilië. Ook werd hij populair als staatshoofd.
Peter II aan de macht
Daarnaast steunde Peter II economische ontwikkeling en de bouw van infrastructuur. Onder zijn regering kwamen de telegraaf, de stoomboot en de trein naar Brazilië. De regio's van Brazilië werden hierdoor voor het eerst met elkaar verbonden. Peter II bemoeide zich met de Braziliaanse politiek, maar was geen autocraat. Hij werkte eerder samen met gekozen politici. Hij wist als politiek neutraal over te komen, omdat nooit de confrontatie opzocht. Ook was hij erg tolerant en kon goed tegen kritiek.
Hierdoor had Peter II de steun van de meeste politici. Die politici hadden het regentschap meegemaakt en wilde de chaos uit die tijd voorkomen. Onder de bevolking had Peter II ook veel steun. Hij gaf veel steun en geld uit aan wetenschap en cultuur. Hij wilde onderwijs promoten en stichtte zijn eigen school (Colégio Pedro II). Die school moest model staan voor andere scholen in Brazilië. Hij stichtte het Instituto Histórico e Geográfico Brasileiro en breidde de Escola Nacional de Belas Artes uit.
In 1859 maakte hij een rondreis door de noordelijke provincies, waar hij ook positief ontvangen werd. De keizer verdedigde tijdens een speech de vrijheid van meningsuiting en steunde ook persvrijheid. Ondertussen kreeg hij een conflict met de Britse ambassadeur. Die zette een ultimatum nadat een Brits schip was aangevallen voor de Braziliaanse kust. Peter II weigerde in te geven, zelfs toen de ambassadeur dreigde met het sturen van Britse oorlogsschepen naar Brazilië. Uiteindelijk won Brazilië het conflict en verbrak de diplomatieke banden met de Britten.
Brazilië richtte zich vervolgens op uitbreiding van haar grondgebied in het zuiden. Dat leidde tot de Uruguayaanse Oorlog en de Oorlog van de Drievoudige Alliantie tegen Paraguay. Tijdens die laatste oorlog viel het Paraguayaanse leger de Braziliaanse stad Uruguaiana binnen en bezette die. Peter II reisde af naar Uruguaiana voor onderhandelingen. Hoewel de Paraguayanen de keizer hadden kunnen vermoorden, deden zij dat niet. In plaats daarvan gaven de Paraguayanen zich over. De overwinning in beide oorlogen maakte Peter II nog populairder. Toch kreeg Peter II ook kritiek. Hij wilde enkel volledige overwinning in de oorlog tegen Paraguay. Uiteindelijk werd de oorlog in 1870 beëindigd.
Tegen de slavernij
Brazilië was tegen 1870 het modernste, welvarendste en machtigste land op het Amerikaans continent na de Verenigde Staten. Het land had een snel groeiende economie en ook trokken veel migranten naar Brazilië. Peter II was een groot voorstander van vooruitgang. Toch was in Brazilië nog één ouderwets ding legaal: de slavernij. Dat was een doorn in het oog van Peter II. Na 1870 begon hij zich uit te spreken tegen de slavernij. Hij zag het als niet-moreel en wilde het afschaffen. Toch leunde een groot deel van de Braziliaanse economie op slavernij. Slaven werden in alle klassen van de samenleving gebruikt. Peter II wilde het daarom in fases afschaffen, maar had geen bevoegdheid hiervoor. Ook had Brazilië geen grote anti-slavernijbeweging.
Peter II moest hierdoor creatief zijn. In 1850 had hij al gedreigd met aftreden als het parlement de Trans-Atlantische slavenhandel niet afschafte. Het parlement ging akkoord; meer omdat zij de chaos van het regentschap wilden voorkomen. In de jaren 1860 besloot hij dat de beste manier om slavernij af te schaffen was om te voorkomen dat kinderen als slaaf geboren konden worden. Hierdoor zou de slavernij na enkele generaties compleet uitsterven. In 1867 gaf hij al aan dat hij de slavernij in fases wilden afschaffen tijdens een speech voor het parlement. In 1871 werd uiteindelijk een wet aangenomen waardoor alle kinderen van vrouwelijke slaven geboren na 28 september 1871 geen slaaf waren.
Zijn dochter, kroonprinses Isabella, zou zich later inzetten om de slavernij compleet af te schaffen. Haar missie was succesvol. In 1888 werd de Lei Áurea (Gouden Wet) aangenomen die een definitief einde aan de slavernij in het land maakte.
Latere regeerperiode
Tijdens de jaren 1870 maakte Peter II reizen naar onder meer Europa, Egypte, de Verenigde Staten en het Midden-Oosten. Toen bezocht hij ook Nederland en België. Brazilië bleef zich door ontwikkelen, ook tijdens de jaren 1880. Toch werd de keizer steeds pessimistischer. Peter II had stabiliteit naar Brazilië gebracht, maar die stabiliteit leunde nu volledig op de keizer. Jonge politici hadden meer moeite met de macht van de keizer. Ondertussen ging de gezondheid van Peter II steeds verder achteruit.
Een ander probleem was dat Brazilië geen mannelijk opvolger had. Zijn dochter Isabella was kroonprinses en zou hem opvolgen. Hoewel Peter II van zijn dochter hield, dacht hij dat Brazilië te traditioneel was voor een vrouwelijk staatshoofd. Isabella kon volgens de grondwet keizerin worden. Toch hadden vrouwen vrij weinig rechten in het land.
In 1887 ging zijn gezondheid steeds verder achteruit. Isabella moest hierdoor optreden als regent. Toen in 1888 de slavernij afgeschaft werd, reageerde Peter II met vreugde. Angst bestond dat de afschaffing tot economische problemen zouden leiden. Die problemen vielen mee. Toch was de invloedrijke koffieboeren niet blij met de afschaffing van de slavernij. Zij moesten hun personeel ineens loon gaan betalen. Republikeinse ideeën verspreidden zich in het leger en onder de bovenklasse. Zij zworen samen om een staatsgreep te plegen. Op 15 november 1889 vond een staatsgreep plaats, waarbij Peter II werd afgezet. Twee dagen later vertrok hij met de keizerlijke familie naar Europa. Vervolgens ontstond de Eerste Braziliaanse Republiek.
Na het keizerschap
Kort nadat Peter II in Europa aankwam, overleed zijn vrouw. De laatste jaren van zijn leven was hij erg melancholisch. Hij woonde in hotels en had weinig geld. Peter II steunde niet het herstel van de Braziliaanse monarchie. Hij accepteerde dat Brazilië een republiek geworden was. Uiteindelijk stierf hij aan een longontsteking op 5 december 1891. In zijn laatste woorden wenste hij dat Brazilië vrede en vooruitgang zal blijven meemaken.
De Franse regering organiseerde vervolgens een staatsbegrafenis voor Peter II. Bij die begrafenis waren Franse politici, staatshoofden uit Europa, Amerika, China, Japan, Perzië en het Ottomaanse Rijk aanwezig. Ook stonden meer dan 300.000 mensen langs de route naar het treinstation. Vanuit daar werd het lichaam van de keizer naar Portugal gebracht. Hier ligt hij in de grafkelder van het huis Bragança.
De Braziliaanse regering kreeg scherpe kritiek, omdat zij geen reactie gaven op de dood van Peter II. In Brazilië braken demonstraties en religieuze ceremonies uit na het nieuws van het overlijden van Peter II. De Braziliaanse regering probeerde die te onderdrukken, maar was hier niet succesvol in. In 1939 werd het lichaam van Peter II overgebracht naar Brazilië. Sindsdien ligt hij begraven in de kathedraal van Petrópolis in de buurt van Rio de Janeiro.
Als persoon
Peter II was 190 cm lang en werd gezien als knappe man in zijn tijd. Hij had blauwe ogen en blond haar. Hij stond bekend als rustige, nieuwsgierige en ingetogen man. Zo had zijn weinig gezichtsuitdrukking.
Peter II was erg geïnteresseerd in de kunsten en wetenschap. Tijdens zijn leven verdiepte hij zich in antropologie, geschiedenis, aardrijkskunde, geologie, geneeskunde, scheikunde, filosofie, theologie, rechtspraak, schilderkunst, poëzie, beeldhouwkunst, theater, muziek, natuurkunde, astronomie en technologie. Tegen het einde van zijn leven had hij meer dan 60.000 boeken.
Naast Portugees sprak hij ook Latijn, Spaans, Frans, Engels, Italiaans, Duits, Grieks, Arabisch, Hebreeuws, Sanskriet, Mandarijn, Occitaans en Tupi. Ook was hij gefascineerd door fotografie. Dat was toentertijd een vrij nieuwe uitvinding. In 1840 was hij de eerste Braziliaan die een camera had.
Nalatenschap
Na zijn afzetting probeerde de Braziliaanse republikeinse regering om Peter II als slechte leider af te beelden. Zij waren bang dat de steun voor Peter II de nieuwe republiek zou ondermijnen. De Braziliaanse regering was hier niet succesvol in. Nog altijd beschouwen de meeste Brazilianen Peter II als een van de beste staatshoofden van hun land. Voornamelijk onder Brazilianen met een Afrikaanse migratieachtergrond is Peter II populair. Hij zette zich immers in voor het afschaffen van de slavernij.
Historici oordelen over het algemeen positief over Peter II. Zo wordt Peter II gezien als een goed voorbeeld van moderne staatshoofden. Toch is er ook kritiek op Peter II. Volgens sommige historici zou het beeld van Peter II te veel zijn gevormd door nostalgie. Die nostalgie zou later geleid hebben tot enkele dictaturen in Brazilië, waaronder de Vargasperiode en de militaire dictatuur in Brazilië.
In zijn tijd werd Peter II respecteert door veel wetenschappers en kunstenaars, waaronder Richard Wagner, Louis Pasteur, Alexander Graham Bell, Victor Hugo, Friedrich Nietzsche en Charles Darwin. Sommigen gingen zou ver om hem te vergelijken met Napoleon Bonaparte, de Russische tsaar Peter de Grote en de Romeinse keizer Marcus Aurelius.
Huwelijk en kinderen
Op 30 mei 1843 trouwde Peter II met Theresia van Bourbon-Sicilië. Zij was de dochter van Frans I der Beide Siciliën, een toenmalig koninkrijk in het zuiden van Italië. Theresia kreeg de bijnaam de moeder van de Brazilianen. Peter II ontmoette haar pas nadat ze getrouwd waren. Daarvoor had hij wel een portret van haar gezien. Dat portret was echter zo gemaakt dat Theresia knapper leek dan ze daadwerkelijk was. Toen Peter II haar voor het eerst ontmoette, was hij niet blij met hoe ze eruitzag. Toch begonnen de twee later naar elkaar toe te groeien. Peter II vond de persoonlijkheid van Theresia namelijk erg mooi. Ze was aardig, geduldig en vrijgevig. Vanwege die kwaliteiten werd zij ook geliefd onder de Braziliaanse bevolking. Hun relatie was echter meer een vriendschap dan romantische liefde.
Het paar kreeg vier kinderen:
- Alfonso (1845-1847)
- Isabella (1846-1921)
- Leopoldina (1847-1871)
- Pedro Afonso (1848-1850)
Alleen de twee dochters van het echtpaar overleefden hun kindertijd. Hun twee zoons werden slechts twee en één jaar oud. Bij de opvolger werd voorkeur gegeven aan mannen, waardoor Alfonso en Pedro Afonso beide de titel van kroonprins kregen. Na de dood van zijn tweede zoon besefte Peter II dat zijn oudste dochter kroonprinses zou worden. Hierdoor besefte hij ook dat zijn dynastie met zijn dood zou eindigen, mocht hij niet afgezet zijn.
Galerij
Peter II in 1846
Peter II in 1847
Peter II in 1874
Glas-in-loodraam van Peter II in de kerk van Ilha Fiscal.
De keizer na zijn afzetting in 1891
