Kinder- of peuterpop
Hoewel populaire muziek speciaal gericht op kinderen al veel langer bestaat, is er rond 2000 een stijl ontstaan die je kinder-, kleuter- of peuterpop zou kunnen noemen.
Kindermuziek is muziek gecomponeerd (geschreven muziek) en uitgevoerd voor kinderen. Meestal zijn het liedjes, speciaal geschreven voor een jeugdig publiek. De componisten zijn meestal volwassenen. Kindermuziek heeft van oudsher zowel vermaak- als schoolse (educatieve) functies gehad. Kindermuziek is vaak bedoeld om kinderen op een vermakende manier te leren over hun cultuur, andere culturen, goed gedrag, feitjes en vaardigheden. Van oorsprong zijn het volksliedjes, maar er is een heel groep van educatieve muziek dat dus steeds populairder wordt.
Hoe het begon
De eerste opgenomen 'muziek' was zelfs een kinderversje. In 1877 nam Edison enkele regels uit "Mary had a little lamb" op. In de jaren '30 van de twintigste eeuw kwam Disney met voorgelezen verhaaltjes en kinderliedjes uitgebracht op grammofoonplaat. Ook bij hun latere tekenfilms en zeker die musical-achtig zijn zoals Mary Poppins, Chitty Chitty Bang Bang, Cars en Frozen verschijnen grammofoonplaten en later CD's en DVD's.
In 1958 kwam er in Amerika muziek van The Chipmunks uit, ook bekend van dezelfde tekenfilmserie. In 1965 kwam de musicalfilm "The Sound of Music" waarin de kinderen van de familie Von Trapp zingen. In 1969 lanceerde de Children's Television Workshop in de Verenigde Staten Sesamstraat.
In Nederland werden na de 2e wereldoorlog kinderliedjes vaak gezongen door kinderkoren als de Leidse Sleuteltjes (1948), de Schellebellen, de Damrakkertjes (1960), Kinderkoor Jacob Hamel (voorheen AVRO's kinderkoor, 1929), Kinderkoor de Karekieten (hoorde bij de KRO, 1950). In 1951 zong het koor samen met Heleentje van Capelle het dan nog brave liedje "Naar de speeltuin". Vanaf 1980 wordt Kinderen voor Kinderen heel populair. De Leidse Sleuteltjes werden bekend in heel Nederland met het liedje "Dikkertje Dap", geschreven door Annie M.G. Schmidt met muziek van de componist Paul Christiaan van Westering.
Vaak brachten deze koren ook grammofoonplaten uit met Sinterklaas- en Nederlandstalige kerstliedjes.
Ook werden er soms speciaal op kinderen gerichte (slappe) singletjes uitgebracht door bedrijven. Deze kon je bijvoorbeeld krijgen bij de waspoeder of de chocolade hagel. Een voorbeeld hiervan is "Ibbeltje" van Annie M.G. Schmidt uit 1960. Het is een hoorspel met liedjes.
Ook kerkelijke liedjes bestemd voor kinderen werden op grammofoonplaat (LP of single) uitgebracht. Elly en Rikkert maakten samen met de koren Kids Crew uit Utrecht en Spetters en Friends uit Soest vanaf de jaren '70 dergelijke platen (cassettebandjes en later CD's).
Jeugdseries op TV
Van verschillende jeugdseries of jeugd TV programma's werden ook liedjes uit de serie of het programma op de markt gebracht. Een klein overzicht:
- Pipo de Clown (1958-1980 VARA en NTR), bedacht door Wim Meuldijk.
- Oebele (1960-1970 KRO), geschreven door Imme Dros en Harrie Geelen. Met muziek van Joop Stokkermans, met onder andere Rob de Nijs.
- Stuif Es In (1968-1985 AVRO), show waarin kinderen mogen laten zien wat ze kunnen
- Kunt u mij de weg naar Hamelen vertellen, mijnheer? (1972-1976 KRO), met teksten van Harrie Geelen en op muziek van Joop Stokkermans.
- de Fabeltjeskrant (1968-1992 NOS, RTL4)
- Alfred J. Kwak, is een eend uit een kindermusical uit 1976 en tekenfilmserie op TV 1989 (VARA), bedacht door Herman van Veen.
- Bassie en Adriaan (1978-1995 TROS)
- Kinderen voor Kinderen (1980-heden VARA)
- Mini Playback Show (1985-1998 RTL4), waarin kinderen hun favoriete popartiest playbacken. Met Hennie Huisman en 'Bulletje'
- Junior Songfestival (2003-heden AVROTROS)
- The Voice Kids (2012-heden RTL4)
Zie verder lijst kinderprogramma's op TV (Wikipedia) waarvan er een aantal ook muziek uitbrachten, waaronder de zogeheten titelmuziek waaraan je het programma kon herkennen. Ook zijn van dergelijke titelmuziek-stukken wel verzamel-LP's en -CD's gemaakt.
Tieners en Twens
De popmuziek was vooral op jongvolwassenen gericht. Zij hadden bijvoorbeeld baantjes en konden van het verdiende geld of zakgeld zelf grammofoonplaten en draagbare radio's kopen. Voor de jongere kinderen was er toen eigenlijk nog geen markt.
Door de komst van radio en zeker door de televisie kwamen jongeren steeds meer in aanraking met de popmuziek. Dit gebeurt op TV ongeveer vanaf de jaren '50. De commerciële televisie begon pas in 1989, tenzij je de eerste uitzendingen van de TROS meerekent, die vanaf 1964 van het REM-eiland uitzond als TV Noordzee en toen nog een piraten TV zender was. Ook de radiopiraten Veronica, radio Noordzee en radio Caroline zonden vanaf de Noordzee popmuziek uit. Deze radiozenders waren meer op jongeren gericht dan de officiële Nederlandse omroepen. Vooral de Amerikaanse en Engelse popmuziek sprak ze enorm aan. Ook kinderen kwamen zo steeds meer in contact met popmuziek als ze met hun ouders of oudere broers en zussen meekeken en meeluisterden. Wat toen ook populair bij jongeren was, zijn de top40 hitlijsten (in 1965 begonnen bij radio Veronica) die je bij de grammofoonplaten winkel gratis elke week kon afhalen. Deze lijsten hielden bij welke singles nieuw binnenkwamen, met stijgers en zakkers.
Enkele TV programma's gingen populaire muziek uitzenden in de vroege avonduren. Een klein overzicht:
- Top of Flop (1961-1965 VARA), waarin net uitgebrachte pop-singles worden besproken.
- TOPPOP (1970-1988 AVRO), was het eerste wekelijkse popprogramma op de Nederlandse televisie.
- Op Volle Toeren (1971-1990 TROS), vooral Nederlandstalige muziek
- Countdown (1978-1993 VERONICA), muziekprogramma. Opgevolgd door TMF en MTV.
- Holland's Got Talent (2008-2009 SBS6, 2010-heden RTL4) is een Nederlandse talentenjacht, waaronder muziek.
Verder kwamen er series met muziek gericht op jongeren vanuit Amerika en Engeland zoals The monkees. Dit was de zogeheten bubblegum muziek. Ook de boys en girls groepen kregen bij steeds jongere kinderen een grotere populariteit.
Steeds jonger
Mede door de komst van de personal computer (1980), Internet Explorer (1995) en vooral een site als YouTube in 2005, werd het ook voor kinderen steeds makkelijker om muziek te bekijken en zelfs te downloaden. Er is zelfs een eigen YouTube voor kids: Kids-Tube.nl
Muziekproducenten kregen dat natuurlijk ook in de gaten en gingen zich op kindermuziek richten. Tot de allerjongste aan toe. Dat gebeurde onder andere bij Kinderen voor Kinderen. Verschillende popartiesten schrijven ook muziek voor KvK. Ook het jongenskoor les Poppys uit Frankrijk komt in 1971 met hun pop-achtige hit "Non, non, rien n'a changé". De popgroep VOF de kunst uit Tilburg brengt in 1990 een eerbetoon aan Annie M.G. Schmidt een album uit met door Paul Christiaan van Westering op (pop)muziek gezette kindergedichten van de schrijfster, waaronder hun versie van "Dikkertje Dap" wat wat jazz-achtig klinkt.
Rond 2000 komt de meidengroep K3 uit België met op jonge kinderen gerichte liedjes die beïnvloed zijn door de popmuziek. De muziekuitgevers (eerst Sony, later Studio 100) brengen naar voorbeeld van de Spice Girls drie zangeressen samen. Mede door eigen films, musicals en een kinder-TV programma en veel merchandising (spulletjes met hun afbeelding en logo 'K3' erop) scoren ze enorm bij vooral kinderen. Pablo Cabenda van de Volkskrant bedacht in 2001 bij een commentaar op K3 de term 'peuterpop'. Naast K3 brengt Studio 100 ook muziek van de populaire Kabouter Plop die soms pop-achtig aandoet. Ook de series "Maja de Bij" en "Wickie de Viking" behoren tegenwoordig tot Studio 100.